PL172693B1

PL172693B1 - Sprzet lyzwiarski na plozach z wymiennym ostrzemzlozone ze sruby i nakretki (58, 58'), zaciska-jace szyne stabilizujaca (28, 28') i ostrze (30, 30', 30", 30'", 30"").Fig . 1 PL

Info

Publication number: PL172693B1
Application number: PL93308297A
Authority: PL
Inventors: Holger Wuerthner
Original assignee: Holger Wuerthner
Priority date: 1992-10-08
Filing date: 1993-09-24
Publication date: 1997-11-28
Also published as: ATE139905T1; CZ86395A3; US5769434A; CA2145520C; CZ286962B6; WO1994008668A1; RU95108890A; FI951679A0; NO179665C; NO951360L; FI109277B; DK0663843T3; CA2145520A1; EP0663843B1; RU2112575C1; PL308297A1; JPH08501967A; NO951360D0; FI951679A; DE4233880C1

Abstract

1. Sprzet lyzwiarski na plozach z wymiennym ostrzem, zwlaszcza sprzet sportowy lub pojazd na plozach, zaopatrzony w ploze z podstawa i wymien- nie zamocowanym na niej ostrzem, znamienny tym, ze na dolnej stronie podstawy (18, 18', 18", 18'") jest osadzona wtryskowo lub wklejona, przelotowa, plaska, stojaca pionowo szyna stabilizujaca (28, 28'), a ostrze (30, 30', 30”, 30'") przylega w jednej plaszczyznie do podstawy (18, 18', 18", 18'") i do szyny stabilizujacej (28, 28') oraz ze ma wykona- nych szereg otworów poprzecznych (60, 60'), z których kazdy przechodzi przez szyne stabilizuja- ca (28, 28') i ostrze (30, 30', 30”, 30'", 30""), w których sa osadzane elementy mocujace (36, 36'), zlozone ze sruby (54) i nakretki (58, 58'), zaciska- jace szyne stabilizujaca (28, 28') i ostrze (30, 30', 30", 30'", 30""). Fig . 1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest sprzęt łyżwiarski na płozach z wymiennym ostrzem, zwłaszcza sprzęt sportowy lub pojazd na płozach, którego płoza ma podstawę z wymiennie zamocowanym na niej ostrzem.

172 693

Znane są z opisu patentowego EP 427 920 A1 łyżwy z podstawą, usytuowaną na podeszwie buta, z mocowanym za pośrednictwem mechanizmu dźwigniowego, na przednim i tylnym krańcu podeszwy, wymiennym ostrzem, które to ostrze jest umiejscowione w płytkim rowku na dnie podstawy wykonanej z tworzywa sztucznego. Konstrukcja takiego zamocowania zapewnia uzyskanie dużej odporności na zwichrowania i skręcanie wspólnie mocowanych części.

Zadaniem wynalazku jest takie ulepszenie wymienionej, znanej konstrukcji sprzętu łyżwiarskiego, zwłaszcza sprzętu sportowego lub pojazdów, których płoza ma podstawę i wymiennie mocowane na niej ostrze, aby uzyskać bardzo dobrą odporność części nośnej tych urządzeń na zwichrowania i skręcanie, przy niewielkim ciężarze całkowitym i niskich kosztach produkcji, jednocześnie zapewniając dokładność zamocowania precyzyjnie wykonanego wymiennego ostrza.

Sprzęt łyżwiarski na płozach z wymiennym ostrzem, mocowanym na podstawie, jest według wynalazku tak skonstruowany, że na dolnej stronie podstawy takiego sprzętu jest nierozłącznie, wtryskowo lub poprzez sklejenie, osadzona przelotowa, płaska, ustawiona pionowo, szyna stabilizująca. Ostrze przylega do podstawy i do szyny stabilizującej jednopłaszczyznowo. Przez szynę stabilizującą i ostrze przechodzi szereg otworów poprzecznych, z osadzonymi w nich elementami mocującymi, złożonymi ze śruby i nakrętki, łączącymi szynę stabilizującą z ostrzem. Szyna stabilizująca ma kształt pręta profilowego. Szyna i jej proste połączenie z ostrzem poprzez śrubę i nakrętkę, realizowane wzdłuż całej długości ostrza zapewnia tego typu urządzeniom wysoką wytrzymałość na skręcanie i zginanie.

Wymienne ostrze, najlepiej z lekkiego metalu lub tworzywa sztucznego, ma sprężynującą, cienką listwę jezdną, osadzoną nierozłącznie, wtryskowo lub poprzez jej doklejenie do dolnej jego strony, na ostrzu. Na listwie jezdnej, wykonanej z droższego niż ostrze, sprężynującego materiału są ulokowane żebra kotwiące, zatopione przez zalanie w materiale ostrza, zapewniające mocne osadzenie listwy jezdnej, obciążanej siłami zginającymi i ścinającymi. Żebra kotwiące w kierunku wzdłużnym listwy jezdnej mają kształt otwartych skrzynek o trapezowych powierzchniach bocznych. Tak skonstruowane ostrze wykonuje się przy obniżonych kosztach w produkcji, a zużycie jego krawędzi i niebezpieczeństwo pęknięcia ostrza są minimalne.

Podstawa ma szereg redukujących ciężar urządzenia, poprzecznych wycięć o kształcie rurowym, przy czym po dwu przeciwnych stronach każdego z tych wycięć znajdują się otwory poprzeczne dla elementów mocujących. Przemienne wzdłuż całej długości płozy usytuowanie wycięć i elementów mocujących zapewnia utrzymanie dużej wytrzymałości na skręcanie i zginanie w trakcie eksploatacji sprzętu sportowego lub pojazdów z płozami.

Górna krawędź szyny stabilizującej i górna krawędź ostrza w kierunku wzdłużnym mają obrys zbliżony do falistego, dopasowany do dolnych konturów wycięć poprzecznych.

Dolna krawędź szyny stabilizującej może być osadzona albo w pionowym rowku ostrza, albo w innym wariancie rozwiązania szyna stabilizująca ma prawie pionowy, zwężający się klinowo ku górze, przelotowy rowek, w którym wprowadzone jest ustawione pionowo, zwężające się ku górze, płaskie żebro ostrza.

Tak wykonane wzajemne połączenie szyny stabilizującej i ostrza zwiększa stabilność całego układu konstrukcyjnego sprzętu łyżwiarskiego, w tym takiego sprzętu sportowego lub pojazdów, których płoza ma podstawę z wymiennie mocowanym na niej ostrzem.

Każdy z elementów mocujących składa się z nakrętki wieńcowej i śruby z łbem, osadzanych w jednej płaszczyźnie w odpowiadających im otworach poprzecznych, przy czym łeb śruby i nakrętki wieńcowej są każdorazowo wpuszczane do wgłębień w powierzchni zewnętrznej ostrza albo podstawy. Szyjka nakrętki wieńcowej ma powierzchnie zabezpieczające przed jej obrotem, współdziałające z odpowiadającymi im powierzchniami otworu poprzecznego. Otwory poprzeczne i powierzchnie zewnętrzne szyjek nakrętek wieńcowych mają korzystnie kształt stożkowy.

Ostrze przylega swymi zwróconymi ku górze występami do dolnych krawędzi podstawy z lekkiego i stabilnie odpornego na zwichrowania materiału, najlepiej z tworzywa

172 693 sztucznego lub włókien węglowych i szyny stabilizującej także z lekkiego materiału, na przykład metalu lub materiału na bazie włókien węglowych (na przykład materiału o nazwie handlowej Kevkar).

Podstawa ostrza, w przypadku, kiedy sprzęt stanowi but łyżwiarski, jest złączona z podeszwą buta i zgrzana do otaczającej but krawędzi podeszwy. Między podeszwą buta łyżwiarskiego i płytą podstawy jest założona wkładka z siatki metalowej, zgrzana termicznie z podeszwą i płytą podstawy. Na górnej stronie podstawy są usytuowane otwarte ku górze wnęki, połączone z wycięciami poprzecznymi. Ostrze to, dla zmniejszenia całkowitego ciężaru łyżwy ma szereg wycięć poprzecznych o kształcie rurowym. W tym wykonaniu elementy mocujące, złożone ze śrub z łbami, przechodzących przez odpowiadające im otwory poprzeczne, przykręcanych nakrętkami, są obrotowo mocowane, korzystnie na jednej wspólnej listwie śrub, usytuowanej we wgłębieniu podstawy tak, że łącznie z łbami śrub przylega ona ściśle do powierzchni zewnętrznej tej podstawy. Nakrętki są tu osadzone wewnątrz otworów poprzecznych, a łeb każdej ze śrub jest obrotowo przytrzymywany we wnęce tulei ustalającej z lekkiego metalu, posiadającej wywiniętą na zewnątrz krawędź. Tuleja ta jest trwale, najlepiej wtryskowo zatopiona w listwie śrub z tworzywa sztucznego. Także nakrętki są osadzone na jednej wspólnej listwie nakrętek, usytuowanej we wgłębieniu podstawy tak, że łącznie z nakrętkami, korzystnie o promieniowych rowkach i wielobocznym przekroju poprzecznym, mieści się ściśle w obrębie zewnętrznej powierzchni tej podstawy. Tak zrealizowane wzajemne usytuowanie elementów mocujących i współdziałających z nimi elementów konstrukcyjnych podstawy i ostrza czyni łatwym montaż tych elementów.

W nieco innym, przystosowanym szczególnie dojazdy figurowej i rekreacji na lodzie wariancie wykonania sprzętu łyżwiarskiego w postaci łyżew z wymiennym ostrzem, na ostrzu wjego przednim obszarze jest wtryskowo lub poprzez wklejenie osadzona płyta ząbkowana z wystającymi ku dołowi i do przodu zębami. Listwa jezdna ostrza jest w jej przednim obszarze rozłącznie nakładana na zakładkę z płytką ząbkowaną dlajej lepszego zakotwienia się na ostrzu. Stalowa płytka ząbkowana ma wiele wycięć dla ich zakotwienia się w materiale ostrza. Po każdej z dwu stron stalowej płytki ząbkowanej znajdują się zęby podporowe, które przylegają do niej i sięgają do obszaru środkowego zębów płytki.

Sprzęt łyżwiarski na płozach z wymiennym ostrzem, w tym sprzęt sportowy do ślizgania się po lodzie na łyżwach, a także do ślizgania po śniegu na przykład do nart czy innych pojazdów na płozach jak na przykład sanie, zaopatrzony w płozy z podstawą i mocowanym na niej wymiennie ostrzem, wykonany zgodnie z wynalazkiem odznacza się prostą konstrukcją, ma nieoczekiwanie niewielką liczbę elementów składowych łatwo ze sobą montowalnych, a jednocześnie posiada odpowiednią wytrzymałość na zwichrowania i skręcenia. Zastosowanie szyny stabilizującej odpowiednio osadzonej w ostrzu i połączenia śrubowonakrętkowe czynią całą konstrukcję stabilną i odporną na poddawanie się działaniu sił skręcających i zginających. Optymalne zaprojektowanie współpracujących ze sobą elementów umożliwia wykorzystanie niedrogich i lekkich wagowo materiałów z metalu lub tworzywa sztucznego, a tylko cienka listwa jezdna zakotwiona w dolnej stronie ostrza wymaga stosowania relatywnie droższego metalu o właściwościach sprężystych. Dzięki temu obniża się do minimum koszty produkcji, redukując zużycie krawędzi i niebezpieczeństwo pęknięcia ostrza, przy czym mocne osadzenie listwy w ostrzu zabezpiecza je przed działaniem sił zginających i ścinających, jakie zazwyczaj oddziaływują na listwę. Sposób ulokowania elementów mocujących zmniejsza dodatkowo ciężar na przykład łyżwy, jednocześnie redukując niekorzystne skutki przenoszących się w niej sił skręcania i zginania, a ponadto powoduje, że montaż ostrza na podstawie i łączenie go z szyną stabilizującą są proste i łatwe.

Możliwość łatwego wykonania wariantowego sprzętu łyżwiarskiego z ostrzem wyposażonym w umieszczoną w jego przedniej części ząbkowaną płytkę stalową powiększa zakres możliwości aplikacji wynalazku także do określonego typu jazdy i rekreacji ślizgowej.

Przedmiot wynalazku w przykładach wykonania, jest odtworzony na rysunku, przedstawiającym także różne możliwości zastosowania wynalazku w sprzęcie sportowym ślizgającym się na płozach, zaopatrzonym w podstawę z wymiennie mocowanym ostrzem, który to rysunek przedstawia: fig. 1 - but łyżwiarski w widoku z boku; fig. 2 - but łyżwiarski w

172 693 przekroju cząstkowym oznaczonym II-II na fig. 1; fig. 3 - powiększony przekrój cząstkowy buta łyżwiarskiego, wyznaczony wzdłuż linii III-III na fig. 1; fig. 4 - fragment buta łyżwiarskiego w częściowym widoku skośnym wyciętym w miejscu oznaczonym linią II-II na fig. 1, na którym dla lepszego zilustrowania listwę jezdną nakreślono tak, jak gdyby materiał ostrza był przezroczysty; fig. 5 - elementy mocujące złożone z nakrętki wieńcowej i śruby z łbem w widoku skośnym, fig. 6 - drugie przykładowe wykonanie buta łyżwiarskiego według wynalazku, fig. 7 - but łyżwiarski w przekroju cząstkowym oznaczonym VII-VII na fig. 6; fig. 8 - fragment drugiego przykładowego wykonania buta łyżwiarskiego, pokazanego na fig. 6 w widoku bocznym, przy czym dla przejrzystości część podstawy płozy wycięto; fig. 9 - nakrętkę wieńcową elementu mocującego, zaciskającego szynę stabilizującą z ostrzem w drugim przykładowym wykonaniu wynalazku, pokazanym na fig. 6 - w widoku skośnym; fig. 10 - ostrze z listwą jezdną, według drugiego przykładowego wykonania wynalazku, pokazanego na fig. 6 - w widoku z boku; fig. 11 - fragment przekroju cząstkowego ostrza pokazanego na fig. 7, według drugiego przykładowego wykonania buta łyżwiarskiego; fig. 12 - element listwy jezdnej w powiększonym przekroju cząstkowym tego elementu, pokazanego na fig. 8; fig. 13 - fragment płozy z wklejoną listwą jezdną według trzeciego przykładowego wykonania wynalazku, w cząstkowym widoku płozy z boku; fig. 14 - przedni koniec ostrza według fig. 13 w powiększonym cząstkowym widoku z boku; fig. 15 - listwę jezdną w przekroju poprzecznym, według fig. 13; fig. 16 - czwarte przykładowe wykonanie buta łyżwiarskiego według wynalazku, w widoku z boku; fig. 17 - przekrój cząstkowy buta łyżwiarskiego według fig. 16, wyznaczony wzdłuż linii XVII-XVII; fig. 18 - siatkę termometaliczną, zastosowaną w czwartym przykładowym wykonaniu wynalazku według fig. 16, w widoku skośnym; fig. 19 - przedni koniec ostrza ze stalową płytką ząbkowaną, według piątego przykładowego wykonania wynalazku - w cząstkowym widoku z boku; fig. 20 - przedni koniec ostrza według piątego przykładowego wykonania wynalazku, pokazanego na fig. 19 - w widoku skośnym.

Pierwszą postać wykonania wynalazku, przedstawioną na rysunku - fig. 1 do 5, stanowi but łyżwiarski 10, wyposażony w przelotową podeszwę 12. Do podeszwy jest przykręcona, zazwyczaj śrubami 29 płaska płyta podeszwy i także płaska płyta mocowania pięty 16, stanowiąca element wysmukłej podstawy 18 płozy, wykonanej korzystnie z twardego tworzywa sztucznego lub włókna węglowego (o nazwie handlowej Kevlar). W ukośnym środkowym obszarze 22 podeszwy 12, podstawa 18 płozy ma szczelinę 24, zamiast zwykle stosowanej płyty przylegającej do podeszwy 12, przewidzianą dla wyrównania kątowego. W celu zmniejszenia ciężaru wysmuklonej podstawy 18 płozy, wykonanej z lekkiego materiału, jest ona zaopatrzona w szereg przelotowych, ukształtowanych rurowo, poprzecznych wycięć 26, rozmieszczonych w niewielkich od siebie odległościach, od przodu ku tyłowi łyżwy i wypełniających w znacznym stopniu objętość podstawy płozy. W celu uzyskania dużej wytrzymałości na zginanie, skręcanie i na pęknięcia oraz w celu zapewnienia stabilności, dobiera się pożądany stopień sztywności i elastyczności szkieletu podstawy 18, usytuowanego między i wokoło wycięć poprzecznych, zmieniając grubość ścianki w określonych podstawy, jak również zmieniając profilowanie i dobierając materiał, z którego wykonuje się szynę stabilizującą 28, 28'.

Jak to przedstawiono na rysunku, podstawę 18 w procesie wtryskiwania zaopatrzono zgodnie z wynalazkiem w rozciągniętą zasadniczo na całej jej długości, płaską i ustawioną pionowo szynę stabilizującą 28 z lekkiego metalu, która dla lepszego jej uwidocznienia i odróżnienia od innych zespołów została na rysunku - fig. 1, zakreskowana. Szynę stabilizującą 28 z dwu jej stron obejmuje ostrze 30, korzystnie z lekkiego metalu, na którego dolnym krańcu znajduje się listwa jezdna 32, osadzana wtryskowo w materiale ostrza, zagięta z przodu i z tyłu ku górze. Górna krawędź 34 ostrza 30, zbiegająca się bocznie w tej postaci wykonania z górną krawędzią szyny stabilizującej 28, ma przebieg w przybliżeniu falisty i odpowiadający konturom wycięć 26 w ich dolnym obszarze tak, że po dwa wierzchołki falistej górnej krawędzi 34 są rozmieszczone z każdej z dwu stron każdego z wycięć poprzecznych 26. W obszarach każdego wierzchołka falistej krawędzi znajdują się elementy mocujące 36, przeznaczone do rozłącznego mocowania ostrza 30 na podstawie 18. Listwę

172 693 jezdną 32 wykonano w postaci ekstremalnie cienkiej ślizgowej taśmy metalowej o grubości na przykład około 0,8 mm. W trakcie ślizgania się listwy jezdnej 32 po lodzie, w rezultacie tarcia listwa nagrzewa się w miejscach styku z ostrzem 30. Wskutek izolacji cieplnej tworzywa sztucznego, z którego jest wykonane ostrze 30, ciepło to nie ma swego ujścia. Tym samym w czasie ślizgania po lodzie listwa jezdna 32 utrzymuje podwyższoną temperaturę. Szybkie i podtrzymywane nagrzewanie się listwy sprzyja wytwarzaniu się warstewki wody między listwą jezdną 32 i lodem, czy też innym medium ślizgania. W efekcie poślizg staje się szybszy i oszczędniejszy ergonomicznie, niż to dotychczas realizowano.

Na rysunku - fig. 2 do fig. 5 uwidoczniono szczegółowo podstawę 18 płozy, szynę stabilizującą 28 i rozłącznie osadzane w niej ostrze 30. Górna krawędź 34 ostrza 30 wraz z odpowiednio do niej ukształtowaną dolną krawędzią wycięć 37 z obu stron podstawy 18, tworzy ciągłe złącze stykowe 38, szczelnie doń przylegające. W środku przekroju uwidocznionego na rysunku - fig. 2 ostrze 30 ma prawie pionowy, u góry otwarty rowek 4, w który wchodzi, usytuowany w jednej płaszczyźnie, zwrócony ku dołowi występ 42 podstawy 18. Do występu 42 jest doklejony lub osadzony na stałe wtryskowo górny segment 44 szyny stabilizującej 28. Dolna krawędź 46 szyny stabilizującej 28 wystaje poza występ 42 i jest głęboko wpuszczona w zwężony dolny segment 48 rowka 40, co razem ze złączem stykowym 38 gwarantuje bezbłędne osadzenie ostrza 30 w podstawie 18. Powierzchnie zewnętrzne 30 podstawy 18 przenikają się płynnie poprzez złącze stykowe 38.

W obszarze każdego z wierzchołków falistej górnej krawędzi 34 ostrza ma ono z obu stron po jednym zagłębieniu 50, przeznaczonym do osadzenia w nim łba 52 śruby 54, względnie łba 56 nakrętki wieńcowej 58, przez co elementy te nie wystają poza powierzchnię zewnętrzną ostrza 30. Śruba 54 z łbem i nakrętką wieńcową 58 stanowią elementy mocujące 36 ostrze 30 w podstawie 18. W stanie skręconym, przedstawionym na rysunku - fig. 2 i fig. 4 przechodzą śruby 54 od zagłębienia 50 do ulokowanego przeciwległe zagłębienia 50, poprzez przelotowy otwór poprzeczny 60 w ostrzu 30 i szynie stabilizującej 28 oraz poprzez występ 42 podstawy 18. Szyjka nakrętki wieńcowej 58 posiada dwie spłaszczone, leżące po jej przeciwległych stronach powierzchnie 62, zabezpieczające przed obrotem. Powierzchnie te przylegają w jednej płaszczyźnie do odpowiadających im i tym samym także blokujących obrót powierzchni, usytuowanych w otworach poprzecznych 60. W rezultacie, podczas wkręcania śruby 54 nakrętka 58 samoczynnie się zblokuje przed obróceniem. Dla ułatwienia wkręcania śruby 54 łeb 52 jest zaopatrzony w wielokątne wewnętrzne gniazdo 64. Takie ukształtowanie elementów mocujących 36 zapewnia wygodę i szybkość a także bezpieczeństwo przy umieszczaniu ostrza 30 w podstawie oraz przy jego zdejmowaniu, jeśli wskutek zużycia listwy jezdnej 32 wymiana ostrza staje się niezbędna. W wyniku współdziałania elementów mocujących 36 z przewidzianymi do tego powierzchniami stykowymi i środkami stabilizującymi, uzyskuje się podczas dokręcania tych elementów mocujących nadzwyczaj stabilne, odporne na zginanie i skręcanie osadzenie ostrza 30 w podstawie 18.

Ślizgową część listwy jezdnej 32 stanowi taśma ze sprężynującego materiału o standardowym promieniu poślizgu oraz przyspawana do niej, również metalowa część kotwiąca, którą stanowią żebra kotwiące 68, zatapiane w materiale ostrza 30 przeważnie przez wtryskiwanie. Zebra kotwiące 68 mają w kierunku wzdłużnym listwy jezdnej 32 kształt otwartych skrzynek z trapezowymi powierzchniami bocznymi, dzięki czemu materiał ostrza 30, będąc jeszcze w stanie ciekłym, szczelnie wypełnia żebra kotwiące 68 i przez to trwale łączy je z ostrzem 30. Na rysunku - fig. 4 pokazano dla lepszego zobrazowania żeber kotwiących 68, wykrojoną najniższą część ostrza 30.

Sprężynujący metal podstawowej części 66 listwy jezdnej 32 ma przeważnie twardość około 70 HV i może być dodatkowo powlekany powierzchniowo, np. warstwę T i CN o twardości 3000 HV. Dzięki temu uzyskano ekstremalnie małe zużycie krawędzi i zwiększony 4-5 krotnie okres użytkowania ostrza 30.

Drugą przykładową postać wykonania zgodnie z wynalazkiem sprzętu łyżwiarskiego z butem łyżwiarskim przedstawiono na rysunku - fig. 6 do fig. 12. Różni się ona od postaci wykonania pokazanej na rysunku - fig. 1 do fig. 4 zasadniczo tylko różnym ukształtowaniem i zamocowaniem ostrza 30' i współdziałającymi z nim elementami mocującymi. Różniące

172 693 się części i układ łączenia polegają na tym, że szyna stabilizująca 28', zatopiona w podstawie 18' ma otwarty ku dołowi pionowy rowek 48', który w kierunku do dołu klinowo się rozszerza. W rowek 48' jest wprowadzone płaskie, ustawione pionowo żebro 56' ostrza 30', które rozszerza się klinowo w kierunku górnym. Wzdłuż złącza stykowego 38' ostrze 30' przylega w jednej płaszczyźnie do dolnej krawędzi szyny stabilizującej 28' i podstawy 18' za pośrednictwem ulokowanych obustronnie na zewnątrz odsadzeń 70.

Otwór poprzeczny 60' i szyjka 58' łba 56' przedstawionej nakrętki wieńcowej 58' są w tej postaci wykonania jednakowo stożkowo ukształtowane co do ukierunkowania i rodzaju stożka, co przy wkręcaniu śruby 54 w nakrętkę 58' powoduje wciąganie klinowego żebra 46' do rowka klinowego 48' szyny stabilizującej 28', zapewniając zwiększoną wytrzymałość i równocześnie mocne przyleganie odsadzeń 70 ostrza 30' do dolnych krawędzi szyny stabilizującej 28' i podstawy 18'. W ten sposób uzyskuje się szczególnie trwałe i stabilne połączenie między ostrzem 30' i podstawą 18'.

Pozostałe elementy tego wykonania wynalazku mają zasadniczo takie same kształty i sposób ich działania, jak odpowiadające im elementy pierwszego przykładowego wykonania sprzętu w postaci buta z płozą łyżwową z wymiennym ostrzem, pokazaną na rysunku - fig. 1 do fig. 4. W tej drugiej postaci przykładowego wykonania przewidziano jedynie spłaszczenia wierzchołków falistej górnej krawędzi 34' ostrza 30'.

Jak to widać natomiast na rysunku - fig. 10 zarówno w pierwszej jak i drugiej postaci przykładowego wykonania sprzętu odpowiednie, zadane formowanie wymiennego ostrza 30 względnie 30' polega na możliwości swobodnego dobrania tak zwanej długości powierzchni styku 37, jak również zwiększenia lub zmniejszenia o kąt β tak zwanego kąta styczności a. Oprócz tego, w zależności od własności i twardości powierzchni lodu, można dostosować promień poślizgu ślizgowej części 66 listwy jezdnej przez zaostrzenie lub zredukowanie warunków optymalnej jazdy. Dlatego, w zależności od przeznaczenia, można trzymać w zapasie i odpowiednio wymieniać różne wymienne ostrza. W tym celu wystarczy jedynie odkręcić szereg prostych połączeń śrubowych i następnie ponownie mocno je dokręcić, aby uzyskać bezwzględnie mocne i wytrzymałe na zginanie i skręcanie osadzenie ostrza. Obydwa krańcowe łby 52 i 56 względnie 56' są ponadto wyposażone od strony wewnętrznej w duże powierzchnie spłaszczenia łba, przewidziane dla dokręcenia z dużym naciskiem ostrza 30 względnie 30' do podstawy 18 względnie 18'. Nakrętka wieńcowa 58 względnie 58' jest specjalnie wykonana z lekkiego metalu lub mocnego tworzywa sztucznego.

Na rysunku - fig. 11 i fig. 12 przedstawiono jeszcze raz, w powiększeniu, kształt i zakotwienie żeber kotwiących 68. Oczywiście są możliwe zasadniczo także inne postacie żeber, ale należy brać pod uwagę przy ich projektowaniu potrzebę uzyskania dobrej penetracji masy wtryskiwanej tworzącej ostrze 30 względnie 30' w obszarach bliskich żeber oraz ich dostateczną wytrzymałość. Połączenie części wyposażonej w żebra 68 ze sprężystą częścią 66 listwy jezdnej 32 odbywa się korzystnie poprzez spawanie laserowe.

Na rysunku - fig. 13 do fig. 15 przedstawiono trzecie, przykładowe zgodne z wynalazkiem, wykonanie płozy, w której listwy jezdnej 32 nie zamocowano do dolnej części 74 ostrza 30 za pomocą żeber kotwiących, lecz metodą naklejenia. Przy zagiętych do góry końcach listwy jezdnej 32 ostrze 30 ma z każdej strony wgłębienie 76, co zapobiega wystawaniu obydwu końców listwyjezdnej 32 na jej krańcach. Klejenie wzdłuż powierzchni sklejenia 78 odbywa się przeważnie za pomocą nierozpuszczalnego kleju do tworzyw sztucznych lub metalu z użyciem przyrządu do klejenia.

Promień poślizgu 80 można swobodnie kształtować dla wszystkich postaci wykonania.

W czwartym przykładowym wykonaniu wynalazku pokazanym na rysunku - fig. 16 do fig. 18, krawędź podeszwy 106 buta łyżwiarskiego, wyciąjgnięta z podstawy 18' w górę obejmuje ze wszystkich stron podeszwę 12 buta 10 i jest odpowiednio z nią zgrzana metodą zgrzewania termicznego lub podobną. Między podeszwą 12 i płytą 14' podstawy 18' jest ulokowana wkładka z siatki metalowej 105, ułożona na obwodzie podeszwy, jak to przedstawiono na fig. 18. Po połączeniu buta 10 z podstawą 18', zgrzewa się termicznie metalową wkładkę siatkową 105 z podeszwą 12 i płytą 14'. Zgrzewanie termiczne można prowadzić wraz ze zgrzewaniem krawędzi podeszwy 106. Wkładka 105 jest wykonana

172 693 przeważnie z cienkiej siatki metalowej o małych oczkach 116, jak to pokazano na rysunku - fig. 18. Siatka może także być wykonana na przykład ze stopu miedzi i przycięta na szerokość około 10 mm oraz ułożona jako płaska taśma wokół konturu podeszwy. Obydwa końce + i są wzajemnie oddzielone i połączone z odpowiadającymi im biegunami źródła napięcia elektrycznego, dla przeprowadzenia zgrzewania termicznego. Dla dalszej redukcji ciężaru podstawy '18'', na jej górnej stronie wykonano wnęki 102, które są połączone z wycięciami poprzecznymi 26 w podstawie 18'''.

Ciężar ostrza 30' zmniejszono poprzez wykonanie w nim szeregu wycięć poprzecznych 104 o kształcie rurowym.

Montowanie elementów mocujących 36 uproszczono w tej przykładowej postaci wykonania, pokazanej na rysunku - fig. 16 i fig. 18 w ten sposób, że elementem mocującym jest śruba 54 z łbem, którą wkręca się w nakrętkę 113, przy czym ta śruba 54 i nakrętka 113 przechodzą przez otwór poprzeczny 60, jednak nie przylegając do jego ścianek. Łeb 52 każdej ze śrub 54 jest osadzony we wnęce 115 tulei ustalającej 101, wykonanej przeważnie z lekkiego metalu i w tym położeniu jest zabezpieczony przez wywiniętą krawędź 114 przed wypadaniem, jednakże posiada możliwość obrotu względem tulei ustalającej 101 wewnątrz wnęki 115. Tuleja ustalająca 101 ma podcięcia i im podobne podtoczenia, a osadza się ją na listwie śrub 100 w procesie wtryskiwania, bowiem listwa ta jest na ogół wykonana z tworzywa sztucznego. Listwa ta przebiega wzdłuż powierzchni bocznej podstawy 18'' od pierwszego aż do ostatniego elementu mocującego 36. Listwa śrub 100 jest wpuszczona w powierzchnię boczną podstawy 18' w ten sposób, że mieści się na jednej powierzchni łącznie z łbami 52 śrub w obrębie powierzchni zewnętrznej podstawy 18''. Dzięki temu śruby 54 wszystkich elementów mocujących 36 takiej płozy są przytrzymywane na listwie śrub 100 w sposób uniemożliwiający ich zgubienie, co ponadto ułatwia sam montaż.

W podobny sposób osadza się z przeciwległej strony podstawy 18', wtryskowo, na wspólnej listwie nakrętek 112 nakrętki 113 wszystkich elementów mocujących 36. Listwa ta jest wykonana z tworzywa sztucznego i wpuszczona we wgłębienie w podstawie 18'' tak, że mieści się ona łącznie z nakrętkami w jednej płaszczyźnie w obrębie powierzchni zewnętrznej podstawy 18''. Nakrętki 114, dla lepszego ich zakotwienia na listwie nakrętek 112 mają promieniowe rowki 117 oraz wieloboczny przekrój, na przykład sześciokątny.

W piątej przykładowej postaci wykonania, pokazanej na rysunku - fig. 19 i fig. 20, ostrze 30 ' ma stalową płytkę ząbkowaną 107, która jest osadzona w procesie wtryskiwania lub wklejona w przednim obszarze ostrza. Stalowa płytka ząbkowana 107 ma zęby 110 zwrócone w dół i ku przodowi. Ta postać wykonania ostrza nadaje się szczególnie do jazdy figurowej na lodzie i do jazdy rekreacyjnej.

Przednim obszarem 111 listwę jezdną 32 można złączyć nakładając ją na płytkę ząbkowaną 107 celem jej lepszego zakotwienia na ostrzu 30'. Dalsze usprawnienie zakotwienia stalowej płytki ząbkowanej 107 na ostrzu 30'' uzyskuje się dzięki temu, że na pierwszy przedni otwór poprzeczny 60', przeznaczony do osadzania elementów mocujących 36' nasadza się również ucho kotwiące 118, które stanowi z płytką ząbkowaną 107 jednolitą część, co przy dokręcaniu elementów mocujących 36' wywiera na stalową płytkę ząbkowaną 107 nacisk kotwiący. W stalowej płytce ząbkowanej 107 przewidziano kilka wycięć 108 do zatapiania wtryskowego, a przez to kotwienia stalowej płytki ząbkowanej 107 w materiale ostrza 30'. Celowe boczne podparcie stalowej płytki ząbkowanej 107 z obydwu stron uzyskuje się dzięki temu, że ostrze 30' po obydwu stronach stalowej płytki ząbkowanej 107 ma wystające i sięgające aż do obszaru środkowego zębów 110 zęby podporowe 109, które wtryskuje się aby tworzyły jednolitą spójną całość z ostrzem 30'.

172 693

Fig. 5

172 693

Fig. 4

172 693

?2 32

172 693

Fig. 13

172 693

102 103 28'

Fig. 1

11S es

172 693

109

111

172 693

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 4,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Sprzęt łyżwiarski na płozach z wymiennym ostrzem, zwłaszcza sprzęt sportowy lub pojazd na płozach, zaopatrzony w płozę z podstawą i wymiennie zamocowanym na niej ostrzem, znamienny tym, że na dolnej stronie podstawy (18,18', 18, 18''') jest osadzona wtryskowo lub wklejona, przelotowa, płaska, stojąca pionowo szyna stabilizująca (28, 28'), a ostrze (30,30', 30, 30') przylega w jednej płaszczyźnie do podstawy (18,18', 18'', 18') i do szyny stabilizującej (28, 28') oraz że ma wykonanych szereg otworów poprzecznych (60, 60'), z których każdy przechodzi przez szynę stabilizującą (28, 28') i ostrze (30,30', 30, 30', 30''), w których są osadzane elementy mocujące (36, 36'), złożone ze śruby (54) i nakrętki (58,58'), zaciskające szynę stabilizującą (2' 28') i ostrze (30,30', 30, 30', 30'').
2. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że szyna stabilizująca (28, 28'), korzystnie z lekkiego materiału, ma postać pręta profilowego.
3. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że ostrze (30, 30', 30, 30', 30''), korzystnie z lekkiego metalu lub tworzywa sztucznego ma sprężynującą listwę jezdną (32,32), osadzoną wtryskowo na tym ostrzu lub sklejoną z jego dolną stroną (74).
4. Sprzęt według zastrz. 3, znamienny tym, że na listwie jezdnej (32) są osadzone żebra kotwiące (68), zatopione w materiale ostrza (30,30').
5. Sprzęt według zastrz. 4, znamienny tym, że żebra kotwiące (68) w kierunku wzdłużnym listwy jezdnej (32) mają postać otwartych skrzynek z trapezowymi powierzchniami bocznymi.
6. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że podstawa (18,18', 18, 18'), korzystnie z tworzywa sztucznego lub włókien węglowych ma szereg poprzecznych wycięć (26) o kształcie rurowym także zmniejszających jej ciężar, przy czym otwory poprzeczne (50,60') dla elementów mocujących (36, 36') są umieszczone po dwu stronach każdego wycięcia poprzecznego (26).
7. Sprzęt według zastrz. 6, znamienny tym, że górna krawędź szyny stabilizującej (28,28') i górna krawędź (34,34') ostrza (30,30', 30, 30''', 30'') mają ukształtowanie faliste ukierunkowane wzdłużnie i są dostosowane odpowiednio do konturów wycięć poprzecznych (26).
8. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że ostrze (30) ma prawie pionowy rowek (40), w który wprowadzona jest dolna krawędź (46) szyny stabilizującej (28).
9. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że szyna stabilizująca (28') ma prawie pionowy, zwężający się klinowo ku górze, przelotowy rowek (48'), w który jest wprowadzone ustawione pionowo, zwężające się również klinowo ku górze, płaskie żebro (46') ostrza (30').
10. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że elementy mocujące (36, 36') składają się z nakrętki wieńcowej (58, 58') i śruby (54) z łbem, osadzonych w jednej płaszczyźnie w każdym z odpowiadających im otworów poprzecznych (60,60'), przy czym łeb (52, 56) śruby (54) i nakrętki wieńcowej (58) jest każdorazowo wpuszczany we wgłębienie (50) powierzchni zewnętrznej ostrza (30) względnie podstawy (18') a szyjka nakrętki wieńcowej (58) ma powierzchnie (62) zabezpieczające przed jej obrotem, współdziałające z odpowiadającymi im powierzchniami (63) otworu poprzecznego (60, 60').
11. Sprzęt według zastrz. 10, znamienny tym, że otwory poprzeczne (60') i powierzchnie zewnętrzne szyjek nakrętek wieńcowych (58) mają korzystnie kształt stożkowy.
12. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że ostrze (30') przylega swymi zwróconymi ku górze występami (70) do dolnych krawędzi lekkiej podstawy (18', 18) i szyny stabilizującej (28').

172 693
13. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że podstawa (18') jest złączona z podeszwą (12) buta łyżwiarskiego (10).
14. Sprzęt według zastrz. 13, znamienny tym, że podeszwa (12) jest trwale, przez zgrzewanie złączona z otaczającą but łyżwiarski (10) krawędzią (106) podeszwy tego buta.
15. Sprzęt według zastrz. 13, znamienny tym, że między podeszwą (12) buta łyżwiarskiego (10) i płytą (14') podstawy (18') jest założona wkładka z siatki metalowej (105) zgrzana termicznie z podeszwą (12) i płytą (14') podstawy.
16. Sprzęt według zastrz. 15, znamienny tym, że na górnej stronie podstawy (18') znajdują się otwarte ku górze wnęki (102), połączone z wycięciami poprzecznymi (26).
17. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że ostrze (30') ma pomniejszający ciężar buta łyżwiarskiego szereg wycięć poprzecznych (104) o kształcie rurowym.
18. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że elementy mocujące (36) stanowią śruby (54) z łbami przechodzącymi przez odpowiadające im otwory poprzeczne (60), przykręcane nakrętkami (113).
19. Sprzęt według zastrz. 18, znamienny tym, że śruby (54) z łbami wszystkich elementów mocujących (36) są umocowane obrotowo na jednej wspólnej listwie (100) śrub, usytuowanej we wgłębieniu podstawy (18'), przy czym nakrętki (113) są osadzone wewnątrz otworów poprzecznych (60).
20. Sprzęt według zastrz. 19, znamienny tym, że łeb (52) każdej śruby (54) jest obrotowo przytrzymywany we wnęce (115) tulei ustalającej (101) z lekkiego metalu, posiadającej zawiniętą na zewnątrz krawędź (114), przy czym tuleja ustalająca (101) jest trwale zatopiona w listwie (100) śrub.
21. Sprzęt według zastrz. 20, znamienny tym, że na listwie (100) śrub z tworzywa sztucznego jest nierozłącznie, wtryskowo osadzona tuleja ustalająca (101).
22. Sprzęt według zastrz. 18, znamienny tym, że nakrętki (113) są osadzone na wspólnej listwie nakrętek (112), która jest ulokowana we wgłębieniu podstawy (18') i mieści się łącznie z nakrętkami (113), dokładnie w obrębie zewnętrznej powierzchni tej podstawy (18').
23. Sprzęt według zastrz. 22, znamienny tym, że nakrętki (113) z lekkiego metalu są osadzone nierozłącznie, wtryskowo na listwie nakrętek (112) z tworzywa sztucznego.
24. Sprzęt według zastrz. 23, znamienny tym, że nakrętki (113) mają promieniowe rowki (117) i wieloboczny przekrój poprzeczny.
25. Sprzęt według zastrz. 1, znamienny tym, że na przedniej części ostrza (30 '') jest osadzona nierozłącznie, wtryskowo lub poprzez wklejenie stalowa płytka ząbkowana (107) z wystającymi ku dołowi do przodu zębami (110).
26. Sprzęt według zastrz. 25, znamienny tym, że płytka ząbkowana (107), (111) jest mocowana na zakładkę z listwą jezdną (32) w jej przednim obszarze, dobrze zakotwiając się na ostrzu (30).
27. Sprzęt według zastrz. 25 albo 26, znamienny tym, że stalowa płytka ząbkowana (107) obejmuje jej kotwiącym uchem (117) pierwszy przedni otwór poprzeczny (60'), do osadzania w nim elementu mocującego (36').
28. Sprzęt według zastrz. 27, znamienny tym, że stalowa płytka ząbkowana (107) ma wiele wycięć (108) dla zakotwienia płytki w materiale ostrza (30).
29. Sprzęt według zastrz. 28, znamienny tym, że ostrze (3^'') ma po obydwu stronach stalowej płytki ząbkowanej (107) zęby podporowe (109) przylegające do niej i sięgające do środkowego obszaru zębów (110) tej płytki.