PL169398B1

PL169398B1 - Narta zawierajaca plaskie plyty albo tasmy ze wzmocnionego wlóknem tworzywa PL PL PL PL PL

Info

Publication number: PL169398B1
Application number: PL91292941A
Authority: PL
Inventors: Georg M Lorenz; Walter Fester; Ulrich Schuster; Erhard Leicht; Ralph Schaeeer
Original assignee: Hoechst Ag; Reitex Hydraulik Gmbh
Priority date: 1990-12-24
Filing date: 1991-12-23
Publication date: 1996-07-31
Also published as: YU194291A; FI916075A0; NO915091L; JPH04314467A; PL292941A1; NO176084C; EP0492498A1; DE59103988D1; US5591509A; NO176084B; DE4041740A1; NO915091D0; ES2067841T3; CZ280868B6; FI94392C; YU48151B; EP0492498B1; ATE115877T1; HU914098D0; HUT61901A

Abstract

1 . Narta zawierajaca plaskie plyty albo tasmy ze w zmocnionego wlóknem tworzywa, które sklada sie z plaskiego materialu tekstylnego i utwardzalnej zywicy, znamienna tym, ze wzmocnione wlóknem tworzywo posiada udzial wlókna 30 do 70% wagowych i ze zawarty w nim material wlóknisty sklada sie w co najmniej 30% z syntetycznych wlókien poliakrylonitrylowych. 11 Narta zawierajaca plaskie plyty albo tasmy ze wzmocnionego wlóknem tworzywa, które sklada sie z plaskiego materialu tesktylnego i utwardzalnej zywicy i zawierajaca rdzen (6) na którego górnej 1 dolnej powierzchni umieszczona jest co najmniej jedna dalsza warstwa z tworzywa sztucznego wzmocnionego wló- knem, przy czym co najmniej jedna z tych warstw stanowi plaska plyte lub tasme, znamienna tym, ze wzmocnione wlóknem sztuczne tworzywo posiada udzial wlókna 30 do 70% wagowych i ze zawarty w nim material wlóknisty sklada sie w co najmniej 30% z syntetycznych wlókien poliakrylonitrylowych 12. Narta zawierajaca plaskie plyty albo tasmy ze wzmocnionego wlóknem tworzywa, które sklada sie z plaskiego materialu tekstylnego i kazdorazowo plaska tasma z tworzywa wzmocnionego wlóknem, znamienna tym, ze wzmocnione wlóknem two- rzywo posiada udzial wlókna 30 do 70% wagowych i ze zawarty w nim material wlóknisty sklada sie w co naj- mniej 30% z syntetycznych wlókien poliakrylo- nitrylowych F ig .1 PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest narta, która zawiera płaskie płyty albo taśmy ze wzmocnionego włóknem tworzywa, które składa się z płaskiego materiału tekstylnego i utwardzalnej żywicy.

Nowoczesna narta, jak narta górska lub biegowa, ma zazwyczaj budowę warstwową. W celu wytworzenia tej narty stosuje się na ogół najróżniejsze materiały, które zwykle umocowane są dookoła tak zwanego rdzenia. Rdzeń składa się na przykład z drewna, z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem albo ze spienionego tworzywa sztucznego. Powyżej i poniżej rdzenia

169 398 narty przytwierdzone są na ogół warstwy lub płyty z tworzywa sztucznego albo również płyty metalowe, które przy wstrząsowym obciążeniu, gdy np. narta pod ciężarem narciarza dostanie się pomiędzy dwie nierówności podłoża, zależnie od położenia rdzenia, zostają zgniecione (pas ściskany) albo rozciągnięte (pas rozciągany). To powoduje powrót narty do postaci wyjściowej. Pod pasami rozciąganymi znajduje się zwykle bieżnik ze stalowymi krawędziami. Powyżej pasów ściskanych, które w przypadku dotychczasowej narty powinny przede wszystkim chronić rdzeń, znajduje się na ogół jeszcze górna powłoka, która powinna służyć przede wszystkim celom dekoracyjnym.

Dla montażu elementów konstrukcji narty okazał się jako szczególnie korzystny sandwiczowy sposób budowy. Przy tym nośne części narty ułożone są w sposób warstwowy jedna na drugiej i sklejone przy przyłożeniu zmniejszonego ciśnienia albo pod ciśnieniem. Jako warstwy tworzywa sztucznego powyżej i poniżej rdzenia stosowane są przy tym zwykle wzmocnione włóknem szklanym albo włóknem węglowym tworzywa wielowarstwowe na bazie żywicy epoksydowej. Okazało się przy tym, że takie warstwy tworzyw sztucznych nie bez kłopotu dają się pokrywać wierzchnimi powłokami. Zwykle górną stronę trzeba potraktować wstępnie warstwą podkładową, aby móc nanieść wierzchnią warstwę. Poza tym takie tworzywa warstwowe są względnie nieelastyczne, ponieważ wykazują one wysoką wytrzymałość na rozciąganie i moduł sprężystości podłużnej. Następstwem tego jest między innymi to, że amortyzacja drgań konstrukcji narty po wstrząsowym obciążeniu pozostawia wiele do życzenia i że mogą zachodzić pęknięcia poszczególnych włókien. Z opisu FR-A-2332129 znany jest sposób wytwarzania wzmocnionych włóknem połączeń. Z opisu US-A-4556237 znane są narty o budowie wielowarstwowej posiadające wzmocniony włóknem pręt. Jednak z żadnego z tych opisów nie jest znane zastosowanie włókien poliakrylonitrylowych jako materiału wzmacniającego.

Obecnie stwierdzono, ze wybrane tworzywa wzmocnione włóknem, w postaci płaskich płyt albo taśm nadają się doskonale do wytwarzania nart.

Przedmiotem wynalazku jest narta zawierająca płaskie płyty albo taśmy ze wzmocnionego włóknem tworzywa, które składa się z płaskiego materiału tekstylnego i utwardzalnej żywicy, przy czym wzmocnione włóknem tworzywo posiada udział włókien wynoszący 30 do 70% wagowych, a zawarty w nim materiał włóknisty składa się co najmniej w 30% z włókien poliakrylonitrylowych.

Przedmiotem wynalazku jest również narta zawierająca płaskie płyty albo taśmy ze wzmocnionego włóknem tworzywa, które składa się z płaskiego materiału tekstylnego i utwardzalnej żywicy i zawierająca rdzeń (6) na którego górnej i dolnej powierzchni umieszczona jest co najmniej jedna dalsza warstwa z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem, przy czym co najmniej jedna z tych warstw stanowi płaską płytę lub taśmę, przy czym wzmocnione włóknem sztuczne tworzywo posiada udział włókna 30 do 70% wagowych i że zawarty w nim materiał włóknisty składa się w co najmniej 30% z syntetycznych włókien poliakrylonitrylowych.

Przedmiotem wynalazku jest również narta zawierająca płaskie płyty albo taśmy ze wzmocnionego włóknem tworzywa, które składa się z płaskiego materiału tekstylnego i utwardzalnej żywicy i zawierająca złożony ze sklejonych klocków drewnianych rdzeń (6), na którego górnej powierzchni znajduje się warstwa z tworzywa sztucznego, wzmocnionego włóknem szklanym, która na każdej stronie bocznej wzdłuż jest flankowana przez metalową szynę, a na górnej stronie tej warstwy i na dolnej strome rdzenia (6) znajduje się każdorazowo płaska taśma z tworzywa wzmocnionego włóknem, przy czym wzmocnione włóknem tworzywo posiada udział włókna 30 do 70% wagowych i że zawarty w nim materiał włóknisty składa się w co najmniej 30% z syntetycznych włókien poliakrylonitrylowych.

Narta według wynalazku odznacza się odnośnie sposobu wytwarzania i właściwości wobec dotychczasowych nart szeregiem niespodziewanych korzyści.

Tak płaskie płyty albo taśmy dają się doskonale sklejać z innymi zastosowanymi materiałami. Poza tym narta według wynalazku odznacza się wysoką odpornością na ścieranie, dobrą elastycznością i wynikającą z tego właściwością drgań (amortyzacją drgań), małym ciężarem i wynikającym z tego małym momentem bezwładności masy oraz dobrymi właściwościami temperaturowymi. Ponadto przy mechanicznym uszkodzeniu narty unika się powstawania odłupanych końców włókien, tak że zostaje zredukowane mocno ryzyko uszkodzenia ubioru sportowego.

169 398

Zastosowanie do wytwarzania narty według wynalazku tworzywo wzmocnione włóknem składa się zasadniczo z płaskiego materiału tekstylnego i utwardzalnej żywicy, i charakteryzuje się tym, że posiada udział włókien wynoszący 30 do 70% wagowych, przeważnie 40 do 60% wagowych, a szczególnie 45 do 55% wagowych, i że zawarty w nim materiał włóknisty składa się co najmniej w 30%, przeważnie co najmniej w 50%, szczególnie co najmniej 80% z syntetycznych włókien poliakrylonitrylowych. Jako utwardzalne żywice wchodzą w rachubę w zasadzie wszystkie znane zdolne do sieciowania, to znaczy utwardzalne układy żywic, szczególnie np. żywice fenolowe, ale również żywice aminowe, żywice epoksydowe, nienasycone żywice poliestrowe, żywice poliuretanowe i żywice alkidowe albo kombinacje tych żywic.

Szczególnie korzystnie stosuje się wzmocnione włóknem tworzywo, którego materiał włóknisty składa się w 100% z syntetycznych włókien poliakrylonitrylowych.

Jako płaskie materiały tekstylne, które zawarte są w stosowanym według wynalazku tworzywie wzmocnionym włóknem, wchodzą w rachubę dzianiny/trykoty, albo włókniny, a szczególnie tkaniny. Materiał włóknisty płaskich materiałów tekstylnych może występować w gładkiej albo skędzierzawionej (teksturowanej) postaci oraz w postaci włókien ciętych, przędz z włókien ciętych albo przędz złożonych z monofilamentów. W przypadku zawartego w użytym według wynalazku tworzywie płaskiego materiału tekstylnego chodzi o materiał włókninowy, taki materiał włóknisty składa się z reguły ze skędzierzawionych włókien ciętych. Długość włókna ciętego tych włókien wynosi z reguły między 20 i 200 mm. Z uwagi na szczególne wymagania wytrzymałościowe jest szczególnie korzystne stosowanie włókien ciętych o długości około 60 do 150 mm. Szczególnie korzystne dla zgodnego z wynalazkiem celu zastosowania są materiały włókninowe z włókien ciętych o średniej długości włókien wynoszącej 40 do 120 mm. Włókniny stosowane w tworzywach używanych według wynalazku mogą być korzystnie wstępnie wzmacniane jeszcze przez obróbkę cieplną, np. przez kalandrowanie, zwłaszcza kalandrami deseniowymi albo przez wzmocnienie środkiem wiążącym, na przykład przez termoutwardzalny środek wiążący, albo przez wiążące filamenty o względnie wysokiej temperaturze topnienia, albo również przez środki mechaniczne, jak np. przez igły.

Tkaniny oraz dzianiny/trykoty mogą składać się z gładkich albo przeważnie z teksturowanych przędz złożonych z monofilamentów, albo przeważnie wtórnie przędzonych przędz z włókien ciętych. Jako teksturowaną przędzę należy rozumieć przędzę w różnej postaci, szczególnie również przędze wywołujące efekty zdobnicze, jak np. przędze pętelkowane, które na podstawie włókienek i pętelek, które odstają od powierzchni nitek, albo przez wprowadzane przy wytwarzaniu miejsca zgrubień albo „paski brzuszne wykazują polepszony efekt przyczepności do żywicy matrycowej. Gramatury płaskich materiałów tekstylnych zawartych w stosowanym według wynalazku tworzywie znajdują się celowo w zakresie 100 do 280, przeważnie 120 do 250, szczególnie w zakresie 120 do 150 g/m².

Szczególnie korzystnie stosuje się takie tworzywa, których tekstylne tworzywo powierzchniowe składa się z przędzy z włókien ciętych, która składa się ze 100% syntetycznych włókien poliakrylonitrylowych. Przędze z włókien ciętych ze swej strony mogą występować jako przędze pojedyncze, jako skręty i mogą one wykazywać inne znane efekty przędne albo skręcania.

Jako tekstylny produkt powierzchniowy do wytwarzania używanych według wynalazku tworzyw stosuje się szczególnie tkaniny o splocie płótna lnianego. W szczególnie korzystnej postaci wykonania te tkaniny składają się z przędz z włókien ciętych na bazie włókien poliakrylonitrylowych o dużej wytrzymałości na zerwanie.

Materiał włóknisty zawarty w tworzywach stosowanych według wynalazku składa się co najmniej w 30% z włókien poliakrylonitrylowych. Jako włókna naturalne, które mogą być zawarte w stosowanych według wynalazku tworzywach, wchodzą w rachubę szczególnie włókna celulozowe, jak np. włókna bawełniane lub jutowe. Jako włókna syntetyczne, które mogą być zawarte w stosowanych według wynalazku tworzywach wchodzą w rachubę włókna syntetyczne o dużej wytrzymałości na zerwanie, wysoko modalne, wystarczająco odporne na temperaturę syntetyczne włókna jak np. częściowo albo w pełni aromatyczne włókna poliamidowe albo częściowo albo w pełni aromatyczne włókna poliestrowe. W związku ze stosunkiem cena/wydajność, a szczególnie z uwagi na przyczepność pomiędzy materiałem włóknistym i utwardzalną żywicą oraz z uwagi na przyczepność płaskich płyt albo taśma z pozostałymi składnikami narty szczególnie korzystne jest

169 398 użycie jako tworzywa utwardzalnego żywic fenolowych i zastosowanie tekstylnych produktów płaskich z włókien poliakrylonitrylowych. Szczególnie korzystne jest użycie typu poliakrylonitrylowych włókien o dużej wytrzymałości na zerwanie w postaci utlenionej lub nieutlenionej. Jak wyżej przedstawiono, syntetyczne włókna mogą występować w postaci skędzierzawionej albo nieskędzierzawionej oraz jako włókno ciągłe albo cięte, zależnie od rodzaju tekstylnego produktu płaskiego. Titr włókien syntetycznych wynosi korzystnie 0,7 do 9 dtex, szczególnie 1,0 do 6,7 dtex.

Dla innych włókien odpornych na wysokie temperatury stosuje się w przybliżeniu takie same zakresy titru, które można ustalić dla poszczególnego przypadku drogą odpowiednich prób wstępnych. Wytrzymałość korzystnie stosowanych typów włókien o dużej wytrzymałości na zerwanie wynosi w przypadku wykazujących dużą odporność na zerwanie typów poliakrylonitrylowych powyżej 55 cN/tex. Najwyższe wydłużenie przy sile rozciągającej stosowanych korzystnie włókien syntetycznych znajduje się dla szczególnie korzystnych typów poliakrylonitrylowych w zakresie 8 do 17%.

Szczególnie korzystne stosowane według wynalazku tworzywa zawierają płaskie materiały tekstylne, zwłaszcza tkaniny, układy albo włókniny, z wykazujących wysoką rozciągliwość, nieutlenionych włókien poliakrylonitrylowych, które znajdują się w handlu na przykład pod nazwą ®Dolanit w typach 12 i 15. Przy tym chodzi o skędzierzawionę typy długowłókniste (długość cięcia około 30-100 mm), które charakteryzują się dobrą przyczepnością wewnątrz złożonej przędzy i dlatego można je przerabiać dobrze na przędze/tkaniny i włókniny. Tego rodzaju włókna o dużej wytrzymałości na zerwanie odznaczają się w porównaniu z tekstylnymi włóknami poliakrylonitrylowymi prawie podwójnie wysoką wytrzymałością włókien jak również dobrą ich odpornością na chemikalia i temperaturę. Szczególnie korzystna postać wykonania stosowanego według wynalazku tworzywa zawiera na przykład dzianinę/trykot albo szczególnie tkaninę z skędzierzawionej, skręconej przędzy z włókien ciętych z wykazujących dużą wytrzymałość na zerwanie włókien poliakrylonitrylowych typu ®Dolanit 15 albo włókninę ze skędzierzawionych włókien ciętych z wykazującego dużą wytrzymałość na zerwanie typu włókien poliakrylonitrylowych ®Dolanit 12. Jak juz wyżej przedstawiono, jako żywice utwardzalne stosuje się przeważnie żywice fenolowe.

Jako żywica fenolowa zawarte są w stosowanych według wynalazku tworzywach wzmocnionych włóknem znane produkty kondensacji fenolu i pochodnych fenolu z aldehydami, zwłaszcza z formaldehydem. Jako pochodne fenolu wchodzą w rachubę szczególnie podstawione fenole, zwłaszcza alkilopodstawione fenole, jak np. krezole, ksylenole i inne alkilofenole, jak np. ptertbutylofenol, oktylofenol i nonylofenol, ale również arylofenole, jak np. fenylofenol, naftole i 2-wartościowe fenole, jak np. rezorcyna i bisfenol A. Jako żywice fenolowe w sensie wynalazku tego rozumie się zarówno produkty kondensacji wymienionych związków pojedynczych jak też produkty kondensacji mieszanin wymienionych wyżej fenoli i pochodnych fenoli z aldehydami, zwłaszcza z formaldehydem. Jeżeli należy stosować pojedyncze związki do wytwarzania żywic fenolowych, to należy zwrócić uwagę na to, że muszą one posiadać co najmniej potrójną funkcyjność wobec aldehydu. Wymienione żywice fenolowe można również w znany sposób, w celu zoptymalizowania szczególnych właściwości, modyfikować przez dodatki nienasyconych naturalnych albo syntetycznych związków, jak np. oleju drzewnego, kalafonii albo styrenu. Szczególnie korzystne są produkty kondensacji formaldehydu z fenolem samym i mieszaninami fenolu z małymi udziałami wymienionych pochodnych fenolu, zwłaszcza z wymienionych alkilopodstawionych fenoli.

Zawarte w stosowanych według wynalazku tworzywach żywice fenolowe wykazują zazwyczaj stosunek molowy fenolu do formaldehydu wynoszący 1:1 do 1:3, przeważnie 1:1,2 do 1:2,2. Odpowiednie żywice fenolowe znajdują się w handlu np. pod nazwą typu Phenodur VPR45.

Zawarta w stosowanym według wynalazku tworzywie wzmocnionym włóknem żywica fenolowa zawiera przewaznie dodatkowo jeszcze jedną albo kilka substancji, które służą jako składniki plastyfikujące, to znaczy rozszerzają zakres elastyczności żywicy. Żywica fenolowa zawiera tego rodzaju środki korzystnie w ilości wynoszącej 1 do 25% wagowych, przeważnie 3 do 1Q% wagowych, szczególnie 4 do 7% wagowych. Jako szczególnie odpowiednie składniki plastyfikujące okazały się żywice epoksydowe, żywice alkidowe jak również pochodne polialkoholu winylowego, jak poliwinyloacetale, przeważnie poliwinylobutyral. Korzystne typy poliwinylobutyralu są rozpuszczalne w niskich alkoholach alifatycznych, wykazują stopień acetylacji wynoszący 60 do 75%,

169 398 przeważnie 68 do 72%, a 6% roztwór metanolowy korzystnego poliwinylobutyralu posiada w temperaturze 20°C lepkość wynoszącą 2 do 20, przeważnie 4 do 6 mPa · s.

Utwardzalna żywica zawarta w stosowanych według wynalazku tworzywach, szczególnie żywica fenolowa, poza podanymi dodatkami może zawierać jeszcze dalsze stosowane w żywicach fenolowych dodatki, jak na przykład środek przeciwpieniący, środek zwilżający, środek poprawiający rozlewność, środek zwiększający przyczepność albo również dalsze środki plastyfikujące oraz ukryte utwardzacze. Te dodatki, o ile są one pożądane, mogą być zawarte w utwardzalnej żywicy w udziale wynoszącym do 2% wagowych, przeważnie w zakresie wynoszącym 0,1 do 1% wagowych.

Zależnie od pożądanej grubości płaskich płyt albo taśm, które należy wytworzyć z tworzyw wzmocnionych włóknem, tworzywo wykazuje odpowiednią liczbę warstw płaskiego materiału tekstylnego.

Żywica fenolowa zawarta w stosowanych według wynalazku tworzywach wzmocnionych włóknem występuje praktycznie w utwardzonym, to znaczy usieciowanym stanie.

Szczególnie korzystnie stosuje się takie postacie wykonania tworzywa, które wykazuje kombinację różnych wymienionych wyżej korzystnych cech.

Wytwarzanie stosowanych według wynalazku płaskich płyt albo taśm przeprowadza się w zasadzie znanym sposobem polegającym na tym, że pasmo opisanego wyżej płaskiego materiału tekstylnego impregnuje się na przykład przez nasycanie, chlapanie, szczotkowanie albo za pomocą rakla roztworem wyżej opisanej żywicy utwardzalnej, który zawiera ewentualnie jedną albo kilka z wyżej wymienionych substancji dodatkowych, tak że impregnowany materiał składa się, licząc substancję stałą na substancję stałą, w 30 do 70% wagowych, przeważnie 40 do 60% wagowych z materiału włóknistego. Tak otrzymany impregnat, po procesie suszenia aż do niewystępowania klejenia, w którym zostaje odciągnięta przeważająca część rozpuszczalnika i ewentualnie wody i w którym żywica jest poddawana dalszej kondensacji aż do ustawienia właściwości płynięcia i utwardzenia, układa się w kilka warstw i przez zastosowanie ciśnienia oraz ciepła doprowadza do pożądanej płaskiej postaci. W celu wytworzenia płaskich płyt albo taśm suchy prelaminat (prepreg) tnie się na odpowiednie odcinki, które ułożone jedne na drugich poddaje się traktowaniu ciepła pod ciśnieniem, przy czym warstwy stapiają się ze sobą przez płynięcie żywicy.

Z tak wytworzonych płaskich płyt albo taśm z tworzywa wzmocnionego włóknem można następnie w zasadzie zwykłym sposobem wytwarzania wytworzyć nartę według wynalazku.

Stosowane według wynalazku wzmocnione włóknem płaskie płyty albo taśmy odznaczają się szczególnie wysoką elastycznością i wysoką zdolnością powrotu do stanu pierwotnego, dalej nieznaczną skłonnością do delaminacji i wysoką odpornościąwobec wysokich temperatur i cieczy działających rozpuszczająco i/albo spęczniająco. Poza tym te płaskie płyty albo taśmy wykazują bardzo wysoką wytrzymałość mechaniczną oraz wysoką odporność na ścieranie, jak również małe pochłanianie wody.

Podkreślić poza tym należy bardzo dobrą obrabialność stosowanych według wynalazku płyt albo taśm, przez co otrzymuje się nadzwyczaj gładkie powierzchnie, które są niezwykle jednorodne zamknięte. Z tego względu powierzchnie tych taśm i płyt zazwyczaj poddaje się uszorstnieniu przez szlifowanie, aby zapewnić polepszoną przyczepność dla przylegających do nich warstw, jak warstw lakieru.

Zgodna z wynalazkiem narta z reguły składała się z warstw najróżniejszych materiałów. Jednak możliwy jest również montaż narty tylko albo głównie ze scharakteryzowanych wyżej płaskich płyt lub taśm.

Zgodna z wynalazkiem narta opisana jest przykładowo za pomocą przedstawionych na fig. 1 i przekrojów poprzecznych.

Na fig. 1 przedstawiony jest schematycznie rdzeń 6, który składa się z kilku jednostek, na przykład z klocków drewnianych, które są ze sobą sklejone. Na bokach rdzenia umieszczone są podłużnice boczne 7, które wykonane są przeważnie z tworzywa sztucznego. Na powierzchni górnej strony rdzenia 6 umieszczony jest szeroki pas górny 8, a na powierzchni dolnej strony rdzenia 6 umieszczony jest szeroki pas dolny 5. W tej postaci wykonania zarówno pas górny 8 jak też pas dolny 5 składają się z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem szklanym. Pod szerokim pasem dolnym 5 umieszczone są dwa pasma gumowe 4. Poza tym poniżej szerokiego pasa

169 398 dolnego 5 przylega wąski pas dolny 3. Ten w tej formie wykonania składa się z płaskich taśm z tkaniny z włókien poliakrylonitrylowych o dużej wytrzymałości na zerwanie, która zawiera utwardzoną żywicę fenolowo-formaldehydową. Narta jest zamknięta od dołu przez bieżnik 2, na przykład z polietylenu, i przez krawędzie 1, na przykład ze stali. Do górnego pasa 8 przylega jeszcze kilka warstw najróżniejszych materiałów. W omawianym przypadku chodzi przy tym o dwa prepregi 9, na przykład z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem szklanym, o górną krawędź 10 z metalu, o wąski pas górny 11 z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem szklanym oraz o dalsze warstwy 20 i 12 z prepregu.

Na fig. 2 przedstawiona jest dalsza postać wykonania narty według wynalazku. Przy tym na około rdzenia 6 i podłużnie bocznych 7 umieszczone są szerokie pasy górne 8 i 9 oraz pas dolny 5 z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem szklanym. Pod konstrukcję są podłożone paski gumowe 4. Poniżej szerokiego pasa dolnego 5 przylega wąski pas dolny 3. Ten pas w tej postaci wykonania składa się z płaskich taśm z tkaniny z włókien poliakrylonitrylowych o dużej wytrzymałości na zerwanie, która zawiera utwardzoną żywicę fenolowo-formaldehydową. Od dołu narta jest zamknięta przez bieżnik 2, na przykład z polietylenu, i przez krawędzie 1, na przykład ze stali. Pomiędzy wąskim pasem dolnym 3 i bieżnikiem 2 umieszczona jest w tej postaci wykonania jeszcze szyna metalowa 17, np. z aluminium.

W dalszej, tu nie przedstawionej, szczególnie korzystnej postaci wykonania narta według wynalazku odpowiada przedstawionej na fig. 1 postaci wykonania, w której przeprowadzono następujące modyfikacje: zamiast prepregu 9 stosuje się dwie szyny metalowe, np. z aluminium; zamiast górnej krawędzi z metalu 10 i wąskiego pasa górnego 11 stosuje się jedną albo dwie warstwy z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem szklanym; zamiast dalszych warstw 20 i 12 z prepregu stosuje się jedną albo dwie warstwy z płaskich taśm z tkaniny z włókien poliakrylonitrylowych o dużej wytrzymałości na zerwanie, która zawiera utwardzoną żywicę fenolowoformaldehydową. W tej szczególnie korzystnej postaci wykonania stosuje się zarówno powyżej jak tez poniżej rdzenia 6 taśmy z tworzywa o wysokiej elastyczności.

Poniższy przykład opisuje wytwarzanie prepregu, który po utwardzeniu jako płaską płytę albo taśmę można stosować przeważnie w narcie według wynalazku.

Przykład. Wannę do nasycania urządzenia do impregnacji napełnia się mieszaniną żywiczną ze 100 kg żywicy fenolowej, 65% w metanolu (®Phenodur VPR 45 firmy Hoechst AG), 26 kg poliwinylobutyralu, 25% w etanolu (®Mowital B 30 T firmy Hoechst AG), 0,2 kg środka przeciwpieniącego i 7,9 kg rozpuszczalnika organicznego na bazie częściowo zeteryfikowanego niskocząsteczkowego alkanodiolu.

Tą masą żywiczną nasycono tkaninę ze skręconej przędzy z ciętych włókien poliakrylonitrylowych o dużej wytrzymałości na zerwanie (®Dolanit 15 firmy Hoechst AG) o gramaturze wynoszącej około 225 g/m² w urządzeniu do impregnacji przy prędkości impregnacyjnej wynoszącej 5 m/minutę i następnie suszono w temperaturze pomiędzy 130 i 150°C. Otrzymany prepreg wykazywał następujące właściwości:

Zawartość żywicy: około 46%, wypływ żywicy: 1^^-1179.W celu oznaczenia wypływu żywicy 4 warstwy prepregu o wymiarach 10 X 10 cm sprasowuje się w ciągu 10 minut w temperaturze 150°C i pod właściwym ciśnieniem prasowania wynoszącym 5-6· 10⁵ Pa jj . 5-6 barów . Wyciśniętą cęęść żywicy uchwycą się IRjśck^^o i podaje w pooeentach ciężaru wyjściowego tak zwany wypływ żywicy.

^-9

///^ χ^χ-^ζ >

‘ ζνί~//-^ /yy r/r/Ą—5

Jgi2Ś 2

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Cena 2,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Narta zawierająca płaskie płyty albo taśmy ze wzmocnionego włóknem tworzywa, które składa się z płaskiego materiału tekstylnego i utwardzalnej żywicy, znamienna tym, że wzmocnione włóknem tworzywo posiada udział włókna 30 do 70% wagowych i że zawarty w nim materiał włóknisty składa się w co najmniej 30% z syntetycznych włókien poliakrylonitrylowych.
2. Narta według zastrz. 1, znamienna tym, że utwardzalną żywicę stanowi żywica fenolowa.
3. Narta według zastrz. 1, znamienna tym, że utwardzalna żywica zawiera składnik plastyfikujący, zwłaszcza poliwinylobutyral.
4. Narta według zastrz. 1, znamienna tym, że zawarty w tworzywie wzmocnionym włóknem płaski materiał tekstylny składa się do 100% z syntetycznych włókien.
5. Narta według zastrz. 1, znamienna tym, że zawarty w tworzywie wzmocnionym włóknem płaski materiał tekstylny stanowi dzianina albo tryktot albo włóknina albo szczególnie tkanina.
6. Narta według zastrz. 1, znamienna tym, że zawarty w tworzywie wzmocnionym włóknem płaski materiał tekstylny składa się z przędzy z włókien ciętych.
7. Narta według zastrz. 1, znamienna tym, że włókna poliakrylonitrylowe stanowią włókna o dużej wytrzymałości na zerwanie.
8. Narta według zastrz. 1, znamienna tym, że zawartą w tworzywie wzmocnionym włóknem żywicą fenolową jest kondensat fenol-formaldehyd o stosunku molowym fenol:formaldehyd wynoszącym 1:1 do 1:2.
9. Narta według zastrz. 1, znamienna tym, że wzmocnione włóknem tworzywo składa się z kilku warstw płaskiego materiału tekstylnego i utwardzalnej żywicy.
10. Narta według zastrz. 1, znamienna tym, że utwardzalna żywica, szczególnie żywica fenolowa, jest utwardzona.
11. Narta zawierająca płaskie płyty albo taśmy ze wzmocnionego włóknem tworzywa, które składa się z płaskiego materiału tesktylnego i utwardzalnej żywicy i zawierająca rdzeń (6) na którego górnej i dolnej powierzchni umieszczona jest co najmniej jedna dalsza warstwa z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem, przy czym co najmniej jedna z tych warstw stanowi płaską płytę lub taśmę, znamienna tym, że wzmocnione włóknem sztuczne tworzywo posiada udział włókna 30 do 70% wagowych i że zawarty w nim materiał włóknisty składa się w co najmniej 30% z syntetycznych włókien poliakrylonitrylowych.
12. Narta zawierająca płaskie płyty albo taśmy ze wzmocnionego włóknem tworzywa, które składa się z płaskiego materiału tekstylnego i utwardzalnej żywicy i zawierająca złożony ze sklejonych klocków drewnianych rdzeń (6), na którego górnej powierzchni znajduje się warstwa z tworzywa sztucznego, wzmocnionego włóknem szklanym, która na każdej stronie bocznej wzdłuż jest flankowana przez metalową szynę, a na górnej stronie tej warstwy i na dolnej stronie rdzenia (6) znajduje się każdorazowo płaska taśma z tworzywa wzmocnionego włóknem, znamienna tym, że wzmocnione włóknem tworzywo posiada udział włókna 30 do 70% wagowych i że zawarty w nim materiał włóknisty składa się w co najmniej 30% z syntetycznych włókien poliakrylonitrylowych.