PL168391B1 - Skrzynia biegów samochodu zawierajaca wkladke stanowiaca kolektor olejudo smarowania synchronizatora PL - Google Patents

Abstract

1. Skrzynia biegów samochodu zawierajaca wkladke stanowiaca kolektor oleju do smarowania syn- chronizatora oraz zawierajaca olej, utrzymywany na zada- nym poziomie, wal glówny, umieszczony powyzej tego poziomu oleju i wal pomocniczy, rozmieszczony równo- legle do walu glównego i usytuowany ponizej poziomu oleju, przy czym wal glówny podtrzymuje zespól synchro- nizacyjny dla przynajmniej jednego kola zebatego skrzyni biegów, wspólpracujacy z widelkami wlaczajacymi i zawie- rajacy przynajmniej jedna tuleje sprzegajaca, sztywno sprze- zona obrotowo z walem glównym, a powierzchnia tulei sprzegajacej usytuowana jest przynajmniej czesciowo poni- zej poziomu oleju, znamienna tym, ze wkladka (1) przymo- cowana jest rozlacznie do widelek (11) wlaczajacych kola zebate i zawiera co najmniej jedna lopatke (14) zgarniajaca olej, wspólpracujaca z zewnetrzna powierzchnia boczna (13) tulei sprzegajacej (12), przy czym lopatka (14) zgar- niajaca olej wyprowadzona jest na bok od tulei sprzegajacej (12) w strone odpowiedniej powierzchni sprzegajacej (16) zespolu synchronizacyjnego. F .ig. 2. PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest skrzynia biegów samochodu, zawierająca wkładkę stanowiącą kolektor oleju do smarowania synchronizatora.

Skrzynie biegów stosowane zwykle w samochodach mają najczęściej kształt skrzynki zawierającej olej smarujący sięgający do zadanego poziomu, w której zamocowane są dwa wały, jeden, zwany wałem głównym umieszczony powyżej poziomu oleju, a drugi zwany wałem pomocniczym, umieszczony poniżej tego poziomu. Na wałach tych osadzone są koła zębate i zespoły do synchronizowania poszczególnych kół, stanowiące układ, w którym koło zębate osadzone na wale pomocniczym jest prawie całkowicie zanurzone w oleju smarującym, podczas gdy koło zębate osadzone na wale głównym tylko częściowo sięga poniżej tego poziomu, a w niektórych przypadkach znajduje się całkowicie powyżej niego.

168 391

Podczas ruchu samochodu, przy ciągłej pracy skrzyni biegów, smarowania wału pomocniczego i ułożyskowania koła zębatego następuje w wyniku całkowitego zanurzenia w oleju smarującym, natomiast smarowanie wału głównego wraz z osadzonym na nim kołem zębatym, a zwłaszcza smarowanie zespołu synchronizacyjnego odbywa się olejem przemieszczanym przez obrotowe koło zębate sztywno na wale pomocniczym i rozprowadzonym w całym obszarze skrzyni biegów, a zatem również doprowadzanym do zespołu kół zębatych i zespołu synchronizacyjnego, rozmieszczonych na wale głównym.

Rozwiązanie to ma jednak szereg wad, zwłaszcza przy ustawieniu kół zębatych w położeniu neutralnym, w przypadku biegu jałowego pojazdu lub podczas pierwszych kilku minut pracy silnika po jego uruchomieniu na zimno. W tych szczególnych warunkach smarowanie zespołu synchronizacyjnego i osadzonych na wale głównym kół zębatych jest ograniczone i nieodpowiednie, zarówno z powodu dużej lepkości płynu smarującego, w przypadku zimnego rozruchu, jak i małej prędkości obrotowej kół zębatych obracanych przez wał pomocniczy oraz związanego z tym ograniczonego ruchu oleju smarującego wewnątrz skrzyni przekładniowej jałowego biegu silnika.

Niedokładne smarowanie zespołu synchronizacyjnego wywołuje hałas przy zmianie biegów, kiedy wał główny rozpoczyna ruch obrotowy, jak również prowadzi do przedwczesnego zużycia zespołu synchronizacyjnego w wyniku tarcia występującego przy sprzęganiu kół zębatych.

Celem wynalazku jest opracowanie skrzyni biegów samochodu zawierającej wkładkę, stanowiącą kolektor oleju, do smarowania zespołu synchronizacyjnego, umożliwiająca jego efektywne smarowanie, nawet podczas biegu jałowego silnika samochodu lub po uruchomieniu zimnego silnika, a dzięki temu eliminującą hałas powstający przy zmianie biegów w tych szczególnych warunkach pracy, jak również sprzyjającego zmniejszeniu tarcia, a zatem i zużycie zespołu synchronizacyjnego.

Skrzynia biegów samochodu, zawierająca wkładkę, stanowiącą kolektor oleju do smarowania synchronizatora oraz zawierająca olej, utrzymywany na zadanym poziomie, wał główny, rozmieszczony powyżej tego poziomu oleju i wał pomocniczy, umieszczony równolegle do wału głównego i usytuowany poniżej poziomu oleju, przy czym wał główny podtrzymuje zespół synchronizacyjny dla przynajmniej jednego koła zębatego skrzyni biegów, współpracujący z widełkami włączającymi i zawierający przynajmniej jedną tuleję sprzęgającą, sztywno sprzężoną przy obrotach z wałem głównym i powierzchnią tulei sprzęgającej usytuowana jest przynajmniej częściowo poniżej poziomu oleju, według wynalazku charakteryzuje się tym, że wkładka przymocowana jest rozłącznie do widełek włączających koła zębate i zawiera co najmniej jedną łopatkę zgarniającą olej, współpracującą z zewnętrzną powierzchnią boczną tulei sprzęgającej, przy czym łopatka zgarniająca olej wyprowadzona jest na bok od tulei sprzęgającej w stronę odpowiedniej powierzchni sprzęgającej zespołu synchronizacyjnego.

Korzystnie łopatka zgarniająca olej ma szerokość znacznie przekraczającą szerokość zewnętrznej powierzchni bocznej tulei sprzęgającej i wyprowadzona jest w bok od tej powierzchni z części, w której usytuowana jest powierzchnia sprzęgająca zespołu synchronizacyjnego.

Korzystnie wkładka ma kształt litery U i jest zamontowana na widełkach, obejmując te widełki i zaopatrzona jest w parę przeciwległych łopatek zgarniających olej, umieszczonych na odpowiadających sobie przeciwległych końcach wkładki, przy czym podczas pracy, łopatki oddziaływuj ą na odpowiednie zewnętrzne powierzchnie pary przeciwległych tulei sprzęgających.

Korzystnie widełki mają na zewnętrznej powierzchni bocznej przynajmniej dwa półkoliste wgłębienia dostosowane do mocowania wkładki podczas jej pracy.

Korzystnie wkładka zaopatrzona jest w element boczny dostosowany do współpracy z zewnętrzną powierzchnią boczną widełek, przy czym element boczny zaopatrzony jest przynajmniej w dwa występy o kształcie w zasadzie półkolistym, dostosowane do sprzęgania z wgłębieniami znajdującymi się na zewnętrznej powierzchni bocznej widełek, zapewniając w cyklu roboczym zatrzaskowe połączenie występów z wgłębieniami.

Korzystnie łopatka zgarniająca olej ma kształt w zasadzie litery C.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia w widoku z przodu wkładkę kolektora oleju, zamontowaną na przedstawionym

168 391 tylko częściowo zespole synchronizacyjnym, fig. 2 - w widoku perspektywicznym zespół synchronizacyjny, na którym zamontowanajest wkładka z fig. 1; fig. 3 - schematycznie w widoku skrzynię biegów, a fig. 4 - w widoku z boku zespół synchronizacyjny z fig. 2.

Na rysunku - wkładka 1 stanowiąca kolektor oleju według wynalazku zamontowana jest w zespole synchronizacyjnym 2 skrzyni biegów 3 samochodu.

Skrzynia biegów 3 posiada obudowę 4 wypełnioną olejem smarującym 5 sięgającym do zadanego poziomu 6. W obudowie 4 jest zamontowany wał główny 7 powyżej poziomu oleju 6 wał pomocniczy 8, umieszczony równolegle do niego w oleju 5 poniżej poziomu 6. Wał główny 7 stanowi ułożyskowanie zespołu kół zębatych 9, natomiast na wale pomocniczym 8 osadzony jest odpowiedni zespół kół zębatych 10.

Na wale głównym 7, poza zespołem kół zębatych 9, osadzony jest zespół synchronizacyjny dla przynajmniej jednego koła zębatego skrzyni biegów 3. Zespół synchronizacyjny 2 współpracuje z widełkami 11 włączającymi kołazębate i zawiera przynajmniej jedną tuleję sprzęgającą 12 wprowadzoną w ruch obrotowy wraz z wałem głównym 7, z którym jest ona sztywno połączona. Tuleja 12 ma zewnętrzną powierzchnię boczną 13, przynajmniej częściowo usytuowaną poniżej poziomu 6.

Wkładka 1 według wynalazku przymocowana jest rozłącznie do widełek 11 i zaopatrzona jest w łopatkę 14 zgarniającą olej, współpracującą z zewnętrzną powierzchnią boczną 13 tulei 12. Łopatka 14 zgarniająca olej ma taki kształt, że powoduje ściskanie oleju 15 zebranego z zewnętrznej powierzchni bocznej 13 tulei 12 na powierzchnię sprzęgającą 16 zespołu synchronizacyjnego 2.

Łopatka 14 zgarniająca olej ma szerokość znacznie większą od szerokości zewnętrznej powierzchni bocznej 13 tulei 12 i odchodzi w bok od powierzchni 13 z tej części, w której znajduje się powierzchnia sprzęgająca 16 zespołu synchronizacyjnego 2.

W konkretnym rozwiązaniu konstrukcyjnym według wynalazku, przedstawionym na fig. 2 i 4, wkładka kolektora oleju ma kształt litery U i jest tak zamocowana, że obejmuje widełki 11 włączające koła zębate. Wkładka 1 zawiera parę przeciwległych łopatek 14 zgarniających olej o kształcie litery C umieszczonych na odpowiadających sobie przeciwległych końcach 19 wkładki 1. Przy pracy, łopatki 14 oddziałują na odpowiadające im zewnętrzne powierzchnie boczne 13 pary przeciwległych tulei sprzęgających 12.

Widełki 11 pokazane na fig. 1 zaopatrzone są w, znajdujące się na zewnętrznej powierzchni bocznej 17, parę wgłębień 18 o kształcie półkolistym, dostosowanym do współpracy z odpowiednimi występami 21, również o kształcie półkolistym, znajdującymi się na bocznym elemencie 22 wkładki 1.

W rozwiązaniu według wynalazku boczny element 22 podczas pracy wchodzi w kontakt z zewnętrzną powierzchnią boczną 17 widełek 11, natomiast para występów 21 łączy się zatrzaskowo z odpowiednimi wgłębieniami 18, unieruchamiając wkładkę 1 nasadzoną na widełki 11.

Zastosowanie łopatki 14zgamiającej oleju współpracującej z tuleją sprzęgającą 12zespołu synchronizacyjnego 2 skrzyni biegów 3 umożliwia efektywne smarowanie powierzchni sprzęgających 16 nawet podczas biegu jałowego silnika, kiedy koła zębate znajdują się w położeniu neutralnym lub bezpośrednio po uruchomieniu zimnego silnika, kiedy olej ma dużą lepkość. Smarowanie to zmniejsza hałas skrzyni biegów 3 oraz zmniejsza zużycie elementów spowodowane tarciem.

168 391

Fig.3

168 391

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 1,50 zł

Claims (6)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Skrzynia biegów samochodu zawierająca wkładkę stanowiącą kolektor oleju do smarowania synchronizatora oraz zawierająca olej, utrzymywany na zadanym poziomie, wał główny, umieszczony powyżej tego poziomu oleju i wał pomocniczy, rozmieszczony równolegle do wału głównego i usytuowany poniżej poziomu oleju, przy czym wał główny podtrzymuje zespół synchronizacyjny dla przynajmniej jednego koła zębatego skrzyni biegów, współpracujący z widełkami włączającymi i zawierający przynajmniej jedną tuleję sprzęgającą, sztywno sprzężoną obrotowo z wałem głównym, a powierzchnia tulei sprzęgającej usytuowanajest przynajmniej częściowo poniżej poziomu oleju, znamienna tym, że wkładka (1) przymocowana jest rozłącznie do widełek (11) włączających koła zębate i zawiera co najmniej jedną łopatkę (14) zgarniającą olej, współpracującą z zewnętrzną powierzchnią boczną (13) tulei sprzęgającej (12), przy czym łopatka (14) zgarniająca olej wyprowadzona jest na bok od tulei sprzęgającej (12) w stronę odpowiedniej powierzchni sprzęgającej (16) zespołu synchronizacyjnego.
2. 2. Skrzynia biegów według zastrz. 1, znamienna tym, że łopatka (14) zgarniająca olej ma szerokość znacznie przekraczającą szerokość zewnętrznej powierzchni bocznej (13) tulei sprzęgającej (12) wyprowadzona jest w bok od tej powierzchni (13) z części, w której usytuowana jest powierzchnia sprzęgająca (16) zespołu synchronizacyjnego (2).
3. 3. Skrzynia biegów według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że wkładka (1) ma kształt litery U i jest zamontowana na widełkach (11), obejmując te widełki (11) i zaopatrzona jest w parę przeciwległych łopatek (14) zgarniających olej, umieszczonych na odpowiadających sobie przeciwległych końcach (19) wkładki (1), przy czym, podczas pracy, łopatki (14) oddziaływują na odpowiednie zewnętrzne powierzchnie (13) pary przeciwległych tulei sprzęgających (12).
4. 4. Skrzynia biegów według zastrz. 3, znamienna tym, że widełki (11) mają na zewnętrznej powierzchni bocznej (17) przynajmniej dwa półkoliste wgłębienia (18) dostosowane do mocowania wkładki (1) podczas jej pracy.
5. 5. Skrzynia biegów według zastrz. 4, znamienna tym, że wkładka (1) zaopatrzona jest w element boczny (22) dostosowany do współpracy z zewnętrzną powierzchnią boczną (17) widełek (11), przy czym element boczny (22) zaopatrzony jest przynajmniej w dwa występy (21) o kształcie w zasadzie półkolistym, dostosowane do sprzęgania z wgłębieniami (18) znajdującymi się na zewnętrznej powierzchni bocznej (17) widełek (11), zapewniając w cyklu roboczym zatrzaskowe połączenie występów (21) z wgłębieniami (18).
6. 6. Skrzynia biegów według zastrz. 3, znamienna tym, że łopatka (14) zgarniająca olej ma kształt w zasadzie litery C.