PL163893B1 - Sposób usuwania cholesterolu i estrów cholesterolu z zóltka jaja PL PL - Google Patents

Abstract

1. Sposób usuwania cholesterolu, ewentualnie estrów cholesterolu z zóltka jaja przy pomocy ß-cyklodekstryny, znamienny tym, ze po ewentualnym dodaniu wody do zóltka jaja oddziela sie frakcje ziarnista od plazmy zóltka jaja, cholesterol i estry cholesterolu zawarte w plazmie zóltka jaja adsorbuje sie na ß-cyklodekstrynie i faze stala obciazona cholesterolem i/lub estrami cholesterolu oddziela sie od plynnej fazy plazmy i ewentualnie laczy sie znów plazme z oddzielona frakcja ziarnista. PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób usuwania cholesterolu i estrów cholesterolu z żółtka jaja.

Cholesterol i estry cholesterolu są substancjami lipofilnymi, które występują w licznych ważnych środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego, jak na przykład żółtko jaja, mięso, tłuszcze zwierzęce itp.

Podwyższony poziom cholesterolu w surowicy ludzkiej uważany jest za czynnik ryzyka w arteriosklerozie, a także w chorobach naczyń wieńcowych.

Poprzez redukcję dostarczania cholesterolu ze środków spożywczych dąży się do tego, aby w patologicznych przypadkach osiągnąć ponownie zgodne z normą wartości popziomu cholesterolu w surowicy. Z tego powodu istnieje zainteresowanie znaczną redukcją zawartości cholesterolu lub też jego estrów w bogatych w tłuszcze środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Głównym problemem jest przy tym to, żeby nadal utrzymać własności fizjologicznie odżywcze i sensoryczne środków spożywczych.

Znany jest obecnie cały szereg sposobów izolowania cholesterolu, ewentualnie jego estrów, jednakże nie nadają się one do redukowania zawartości cholesterolu w środkach spożywczych, ponieważ powodują one chemiczne zmiany ważnych składników (jak na przykład białek, trójglicerydów itp.) w materiale wyjściowym.

Według względnie oszczędzającego sposobu, który znany jest wcześniej, używa się do oddzielania cholesterolu i jego estrów wysokociśnieniowej ekstrakcji CO 2 (por. V. Krukonis, Supereritical Fluids, Nicea, 1988). Ten sposób wyróżnia się wprawdzie przez stosowanie środka ekstrahującego nie nasuwającego obaw pod względem fizjologicznym (CO 2), jednakże wymaga pracy pod wysokim ciśnieniem, co jest technicznie nieco kosztowne. Oprócz tego w tych warunkach nie można selektywnie usunąć cholesterolu i jego estrów, oszczędzając inne składniki, ponieważ współekstrahowane są także trójglicerydy. Polepszenie selektywności przez podwyższenie temperatury jest zasadniczo możliwe, jednakże wpływa to negatywnie na obciążenie CO 2 cholesterolem, ewentualnie jego estrami oraz na jakość otrzymanego produktu.

Znane jest z EP 326 469 traktowanie całego żółtka jaja β-cyklodekstryną w celu usunięcia cholesterolu. W sposobie tym wymagany jest długi czas reakcji przy porównywalnie wysokiej temperaturze, co znacznie zmniejsza trwałość żółtka jaja, ponieważ bakterie wykazują optimum

163893 3 wzrostu właśnie w temperaturze 40°C oraz redukcja cholesterolu mimo procesu trwającego wiele godzin jest niższa.

Zadaniem sposobu według wynalazku było, aby stworzyć metodę usuwania cholesterolu lub i estrów cholesterolu z żółtka jaja, która nie wykazuje wymienionych wad według obecnego stanu techniki, a niewielkim nakładem technicznym i w warunkach oszczędzających, umożliwiałaby daleko idącą selektywną redukcję tych substancji bez naruszania jakości żółtka jaja.

To zadanie zostało rozwiązane w sposobie według wynalazku poprzez: oddzielenie plazmy żółtka od frakcji ziarnistej LDL po ewentualnym dodaniu wody, zaadsorbowanie cholesterolu i estrów cholesterolu zawartych w plazmie żółtka jaja na β-cyklodekstrynie, oraz oddzielenie obciążonego cholesterolem lub/i jego estrami materiału stałego od płynnej fazy plazmy i ewentualne powtórne połączenie plazmy żółtka jaja z oddzieloną frakcją ziarnistą.

Nieoczekiwanie okazało się, że w ten sposób utrzymuje się produkty z żółtka jaja z niewielką zawartością całkowitą cholesterolu i o dobrych własnościach sensorycznych.

W sposobie według wynalazku w pierwszym etapie przeprowadza się frakcjonowanie żółtka jaja w ten sposób, że oddziela się plazmę żółtka jaja od frakcji ziarnistej LDL ( = Low Density Lipoprotein). Ten etap rozdzielania można prowadzić znanymi metodami, jak na przykład przez sączenie i wirowanie, przy czym korzystniejsze jest wirowanie, ponieważ umożliwia ono szczególnie szybki i efektywny rozdział. Wirowanie może być przeprowadzone przy zastosowaniu zwykle stosowanych wartości g (korzystnie przy 1000 do 10 000 g).

Korzystnie jest celem lepszego oddzielenia plazmy żółtka jaja (która stanowi około 80 - 85% wagowych żółtka jaja) od frakcji ziarnistej dodanie wody jako środka łamiącego emulsję, aby polepszyć działanie rozdzielające, ewentualnie szybkość rozdziału. W ramach sposobu według wynalazku można w zasadzie stosować wszystkie substancje dopuszczone przez przepisy o dopuszczaniu substancji do stosowania w środkach spożywczych, które wykazują własności łamiące emulsje.

Jako szczególnie korzystna okazała się woda, ponieważ jest tania i daje się na końcu łatwo oddzielić, wystarczające jest dodanie jej w ilości 10 - 200%, zwłaszcza 50 - 100% wagowych w odniesieniu do masy wyjściowej żółtka jaja, aby otrzymać względnie łatwy rozdział. .

W drugiej fazie sposobu według wynalazku prowadzi się oddzielanie cholesterolu i/albo estrów cholesterolu od plazmy żółtka jaja przez adsorpcję na /)-cyklodekstrynie jako stałym środku adsorbującym. Jako środek adsorbujący mogą być stosowane zwykłe, niepolarne materiały, takie, jak na przykład węgiel aktywny, żel krzemionkowy o odwróconej fazie i inne.

β-cykłodekstryna jest szczególnie korzystna, ponieważ umożliwia selektywną adsorpcję cholesterolu, ewentualnie jego estrów, w obecności zawartych w żółtku jaja substancji towarzyszących.

Ilość β-cyklodekstryny jako środka adsorbującego może być zmieniana w szerokich granicach, jednakże korzystne jest stosowanie 3 - 40% wagowych w odniesieniu do suchej masy plazmy żółtka jaja.

Przy takim obciążeniu adsorbentu, które można osiągnąć w znany sposób, na przykład przez zwykłe mieszanie lub ubijanie, usuwa się zależnie od ilości zastosowanej β-cyklodekstryny 60 - 99% zawartego cholesterolu i/lub estrów cholesterolu, podczas gdy pozostałe składniki plazmy nadal pozostają w fazie płynnej.

W trzecim etapie sposobu według wynalazku β-cyklodekstrynę obciążoną cholesterolem i jego estrami oddziela się od płynnej fazy plazmy, przy czym sięga się z reguły do stosowanych w technice zwykłych metod fizycznych i sposobów oddzielania materiałów stałych od płynów. Ze względu na szybkie i zupełne oddzielenie, korzystnie stosuje się wirowanie. Naturalnie nadają się do tego celu także inne metody rozdziału, jak na przykład sączenie.

Ogólnie, adsorbent po desorbcji zaabsorbowanych substancji można zastosować ponownie.

Uwolniona w ten sposób od cholesterolu i/lub jego estrów frakcja plazmy żółtka jaja może być dalej bezpośrednio przerobiona na produkty z żółtka jaja. Korzystnie jest jednak ze względu na wartości smakowe, redyspergować usuniętą w pierwszym etapie frakcję ziarnistą, która posiada jeszcze około 10 - 15% całkowitej zawartości cholesterolu.

Jeśli jest to oczekiwane lub wymagane, w końcowym etapie można jeszcze oddzielić środek łamiący emulsję, który w przypadku wody, może być na przykład usunięty przez suszenie rozbryz

163 893 gowe. W ten sposób otrzymuje się, zależnie do stopnia wysuszenia jaja w płynie, lub proszek z żółtka jaja o zawartości całkowitej cholesterolu około 0,1 do 0,7%, co odpowiada 70 do 90% redukcji zawartości cholesterolu. Z powodu dobrej redukcji zawartości cholesterolu, co związane jest z dalszymi zaletami; jak niskie nakłady środków technicznych i dobra jakość sensoryczna produktów otrzymanych z żółtek jaj, sposób według wynalazku szczególnie dobrze nadaje się do technicznego zastosowania.

Dalsze przykłady powinny bliżej objaśnić sposób według wynalazku, nie ograniczając jego zakresu.

Przykład I. 2kg żółtka jaja, o łącznej zawartości cholesterolu 1,2% zmieszano z wodą destylowaną w stosunku wagowym 1:1 i odwirowano przez 15 minut w 4°C przy 6000 g. Otrzymano 3,4 kg frakcji plazmy jako nadsącz. Oddziela się go od frakcji ziarnistej przez dekantację i dokładnie miesza się 238 g β-cyklodekstryny przez 60 minut. Następnie tak obciążoną β-cyklodekstrynę oddziela się od płynnej fazy plazmy przez wirowanie. Jako produkt otrzymuje się frakcję plazmy o całkowitej zawartości cholesterolu 0,01%. Łączy się ją ponownie z oddzieloną uprzednio frakcją ziarnistą i następnie przetwarza się ją przez suszenie rozbryzgowe na proszek żółtka jaja o całkowitej zawartości cholesterolu 0,2%, co odpowiada 90% redukcji cholesterolu w stosunku do proszku żółtek jaja nie poddanemu temu procesowi.

Przykład II. 2 kg żółtek jaja rozdzielono na frakcję plazmy i frakcję ziarnistą przez wirowanie, jak w przykładzie I.

3,4 kg frakcji plazmy miesza się w końcu ze 170 g β-cyklodekstryny przez 60 minut. Następnie tak obciążoną β-cyklodekstrynę oddziela się od fazy płynnej przez wirowanie, jak w przykładzie I. W ten sposób otrzymuje się frakcję plazmy o całkowitej zawartości cholesterolu 0,13%. Łączy się ją ponownie z oddzieloną uprzednio frakcją ziarnistą i następnie przetwarza się ją przez suszenie rozbryzgowe na proszek żółtka jaja o całkowitej zawartości cholesterolu 0,62%, co odpowiada 72% redukcji cholesterolu w stosunku do proszku żółtek jaja nie poddanemu temu procesowi.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 10 000 zł

Claims (6)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Sposób usuwania cholesterolu, ewentualnie estrów cholesterolu z żółtka jaja przy pomocy β-cyklodekstryny, znamienny tym, że po ewentualnym dodaniu wody do żółtka jaja oddziela się frakcję ziarnistą od plazmy żółtkajaja, cholesterol i estry cholesterolu zawarte w plaźmie żółtka jaja adsorbuje się na β-cyklodekstrynie i fazę stałą obciążoną cholesterolem i/lub estrami cholesterolu oddziela się od płynnej fazy plazmy i ewentualnie łączy się znów plazmę z oddzieloną frakcją ziarnistą.
2. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do rozdzielenia plazmy żółtka jaja od frakcji ziarnistej stosuje się wirowanie.
3. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się wodę w ilości 10 do 200% wagowych w stosunku do ciężaru wyjściowego żółtek jaj.
4. 4. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że stosuje się wodę w ilości 50 - 100%o wagowych.
5. 5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że β-cyklodekstrynę stosuje się w ilości 3 do 40% wagowych w stosunku do suchej masy plazmy żółtek jaj.
6. 6. Sposób według zastrz. 1 albo 5, znamienny tym, że obciążoną cholesterolem i/lub estrami cholesterolu β-cyklodeksytrynę oddziela się od płynnej fazy plazmy przez wirowanie.