PL155007B1 - Sposób barwienia wyrobów z włókien proteinowych i/lub poliamidowych - Google Patents

Description

RZECZPOSPOLITA OPIS PATENTOWY 155 007

POLSKA

Patent dodatkowy do patentu nr--Zgłoszono: 88 09 29 (P. 274965)

Pierwszeństwo--Int. Cl. ⁵ D06P 1/10 D06P 3/02 C08J 3/20// C09B 45/26

URZĄD

PATENTOWY

RP

Zgłoszenie ogłoszono: 90 04 02

Opis patentowy opublikowano: 1992 02 28

Twórcy wynalazku: Chrystian Przybylski, Anna Polka,

Wojciech Szafnicki, Mirosław Muszyński

Uprawniony z patentu: Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Barwników „Organika, Zgierz (Polska)

Sposób barwienia wyrobów z włókien proteinowych i/lub poliamidowych

Przedmiotem wynalazku jest sposób barwienia wyrobów z włókien proteinowych i/lub poliamidowych na kolor czarny.

Znany sposób barwienia wyrobów z włókien proteinowych i/lub poliamidowych polega na poddaniu korzystnie wypranego wyrobu procesowi barwienia sulfonowymi barwnikami metalokompleksowymi 1:2 w obecności środków kwasowych bądź kwaso-twórczych albo mieszanin tych środków oraz ewentualnie środków pomocniczych w podwyższonej temperaturze, a następnie płukaniu wybarwionego wyrobu oraz ewentualnej obróbce środkami wykańczającymi, zwłaszcza środkami o działaniu zmiękczającym i antyelektrostatycznym.

Opracowano nowy azowy barwnik chromokompleksowy 1:2 o wzorze podanym na rysunku, w którym M i M1 są jednakowe względnie różne i oznaczają bezbarwne kationy. W wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że nowy barwnik charakteryzuje się korzystnymi właściwościami kolorystycznymi i użytkowo-aplikacyjnymi w zastosowaniu do barwienia wyrobów z włókien proteinowych i/lub poliamidowych. Sposób otrzymywania barwnika jest między innymi przedmiotem odrębnego, równoczesnego zgłoszenia patentowego.

Sposobem według wynalazku do barwienia wyrobów z włókien proteinowych i/lub poliamidowych stosuje się nowy azowy barnik chromokompleksowy 1:2 o wzorze przedstawionym na rysunku, najczęściej w postaci soli metali alkalicznych i ziem alkalicznych czy amonowych, ewentualnie podstawionych.

Proces barwienia sposobem według wynalazku jest prowadzony w obecności środków kwasowych i/lub kwasotwórczych, zwłaszcza takich jak kwas octowy bądź siarczan amonowy, przy czym w barwieniu wełny i jedwaboiu naturalnego nie jest konieczne stosowanie w czasie procesu środków pomocniczych. Jednakże środki wyrównujące o charakterze niejonowym wykazujące powinowactwo do barwników, przykładowo produkty addycji tlenku etylenu do mieszaniny amin tłuszczowych znane jako Rokamin S-22 albo SR-22, podnoszą komfort uzyskiwanych sposobem według wynalazku wybarwnień wyrobów z włókien proteinowych. W przypadku użycia tych środków poleca się je stosować w ilości 0,5 - 1,0% w stosunku do masy barwionego wyrobu.

155 007

W barwieniu mieszanek wełna/poliamid sposobem według wynalazku bez użycia środków pomocniczych otrzymuje się nieco silniejsze zabarwienie składnika poliamidowego. Dla równomiernego pokrycia obydwu składników należy zastosować pomocnicze środki wyrównujące, które blokują poliamid, np. środki będące kompozycją sulfonowych i oksyetylowanych pochodnych alkilobenzenu wprowadzone na rysunek pod nazwą Polanol S lub ST.

Przy barwieniu sposobem według wynalazku wyrobów z włókien poliamidowych zaleca się stosowanie środków pomocniczych typu Rokamin względnie Polanol dla zneutralizowania tendencji nowego barwnika do ujawnienia pasiastości materiałowej.

Przy ewentualnej obróbce końcowej wybarwień uzyskiwanych sposobem według wynalazku jako środki o działaniu zmiękczającym i antyelektrostatycznym przykładowo mogą być użyte produkty przyłączenia tlenku etylenu do nasyconych kwasów tłuszczowych wprowadzone do obrotu jako Rokacety, zwłaszcza Rokacet S-7 bądź S-8.

Otrzymywane sposobem według wynalazku wybarwienia w kolorze czarnym o odcieniu zielonym są intensywne oraz równe i posiadają bardzo dobre odporności na czynniki mokre, tarcie oraz światło. Dzięki dobrej rozpuszczalności nowego barwnika w zimnej i gorącej wodzie sposób według wynalazku może być realizowany metodą ciągłą, a także w barwieniu poliamidowej przędzy dywanowej metodą „Space dyeing.

Wynalazek ilustrują, nie ograniczając jego zakresu, niżej podane przykłady, w których części i procenty oznaczają części i procenty wagowe, a stopnie temperatury podano w stopniach Celsjusza:

Przykład 1100 części dzianiny poliamidowej o symbolu JE 44 barwi się w aparacie AHIBA w kąpieli o składzie: 2,5 części nowoopracowanego barwnika o wzorze podanym na rysunku, w którym M = oznacza atom sodu, 4,0 części kwasu octowego 40% i 4000 części wody. Krotność kąpieli 1:40. Dzianinę wprowadza się do kąpieli o temperaturze 50°. Kąpiel ogrzewa się w czasie 30 minut do wrzenia i utrzymuje w tej temperaturze 45 minut. Następnie kąpiel schładza się do temperatury 70°. Wybarwioną dzianinę płucze się w ciepłej, a później w zimnej wodzie i suszy. Otrzymuje się intensywne, równomierne wybarwienie w kolorze czarnym o odcieniu zielonym i dobrych odpornościach na czynniki mokre, tarcie i światło.

Przykład II. 100 części tkaniny wełnianej sukienkowej artykuł 9109 barwi się w aparacie AHIBA w kąpieli o składzie: 2,5 części barwnika o wzorze podanym na rysunku, w którym M oznacza atom wodoru, a M1 grupę amonową, 6,0 części kwasu octowego 40%, 0,3 części Rokaminu SR-22 i 4000 części wody. Krotność kąpieli 1:40. Tkaninę wprowadza się do kąpieli o temperaturze 40°, ogrzewa w czasie 45 minut do wrzenia i utrzymuje w tej temperaturze w czasie 60 minut.

Następnie kąpiel schładza do temperatury 60-70°. Tkaninę dokładnie płucze się w ciepłej wodzie i suszy. Otrzymuje się intensywne, równomierne wybarwienie w kolorze czarnym o odcieniu zielonym, dobrych odpornościach na czynniki mokre, tarcie i światło.

Przykład III. 100 części przędzy dywanowej, w skład której wchodzi: 70% wełny i 30% włókna poliamidowego, barwi się w aparacie AHIBA w kąpieli o składzie: 2,5 części barwnika o wzorze podanym na rysunku, w którym M oznacza atom sodu, a M1 atom potasu, 4,0 części siarczanu amonowego, 6,0 części kwasu octowego 40%, 1,0 część Polanolu S i 4000 części wody. Krotność kąpieli 1:40. Przędzę wprowadza się do kąpieli o temperaturze 40°, ogrzewa się w czasie 30 minut do wrzenia i dalej barwi się w tej temperaturze w czasie 45 minut.

Kąpiel schładza się do temperatury 60-70° i płucze przędzę w ciepłej, a później w zimnej wodzie. Wypłukaną przędzę suszy się. Otrzymuje się intensywne wybarwienie w kolorze czarnym o zielonym odcieniu i dobrych odpornościach na czynniki mokre, tarcie i światło.

Przykład IV. 100 części jedwabiu naturalnego barwi się w aparacie AHIBA w kąpieli o składzie: 3,0 części barwnika o wzorze podanym na rysunku, w którym M==M1 i oznacza atom sodu, 6,0 części kwasu octowego 40%, 0,5 części Rokaminu SR-22 i 4000 części wody. Krotność kąpieli 1:40. Tkaninę wprowadza się do kąpieli o temperaturze 40°, ogrzewa się w czasie 45 minut do wrzenia i utrzymuje w tej temperaturze w czasie 60 minut.

Kąpiel schładza się do temperatury 60°. Tkaninę dokładnie płucze się w ciepłej, a później w zimnej wodzie i suszy. Otrzymuje się równomierne wybarwienie w kolorze czarnym o odcieniu zielonym i dobrych odpornościach na światło, tarcie i czynniki mokre.

155 007

Claims (1)

1. Zastrzeżenie patentowe

   Sposób barwienia wyrobów z włókien proteinowych i/lub poliamidowych polegający na poddaniu korzystnie wypranego wyrobu procesowi barwienia sulfonowymi barwnikami metalokompleksowymi 1:2 w obecności środków kwasowych bądź kwasotwórczych albo mieszanin tych środków oraz ewentualnie środków pomocniczych w podwyższonej temperaturze, a następnie płukaniu wybarwionego wyrobu oraz ewentualnej obróbce środkami wykańczającymi, zwłaszcza środkami o działaniu zmiękczającym i antyelektrostatycznym, znamienny tym, że stosuje się nowy azowy barwnik chromokompleksowy 1:2 o wzorze podanym na rysunku, w którym M i M 1 są jednakowe bądź różne i oznaczają bezbarwne kationy.

   Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 100 egz.

   Cena 3000 zł