PL151451B1

PL151451B1 - Arrangement for chucking a workpiece and clamping a cutting tool

Info

Publication number: PL151451B1
Application number: PL1985255461A
Authority: PL
Inventors: Horst Schuerfeld
Original assignee: Gildemeisterdevlieg System Werkzeuge Gmbh
Priority date: 1984-09-25
Filing date: 1985-09-20
Publication date: 1990-09-28
Also published as: JPS6186148A; DE3435119A1; CA1250740A; SU1382396A3; JPH0794082B2; DE3435119C2; DE3562573D1; IN166015B; PL255461A1; US4655655A; EP0175902B1; EP0175902A1

Description

RZECZPOSPOLITA OPIS PATENTOWY 151 451

POLSKA

Patent dodatkowy do patentu nr —---Zgłoszono: 85 09 20

Int. Cl.⁵ B23B 31/10 (P. 255461) ^B23Q ^3/12

Pierwszeństwo: 84 09 25 Republika Federalna Niemiec

CZ Y i tLNIA

URZĄD

PATENTOWY

RP

Zgłoszenie ogłoszono: 86 07 15

Opis patentowy opublikowano: 1991 01 31

Urięclu Patentowego hr-.B} l7eoYpe>siii-ej Luuew«|

Twórca wynalazku: Horst Schurfeld

Uprawniony z patentu: Gildemeister De Vlieg System-Werkzeuge GmbH, Bielefeld (Republika Federalna Niemiec)

Układ mocujący przedmiot obrabiany i narzędzie do obróbki skrawaniem

Przedmiotem wynalazku jest układ mocujący przedmiot obrabiany i narzędzie do obróbki skrawaniem składający się z uchwytu podstawowego oraz z wymiennego imaka nożowego, które mają profilowane powierzchnie przylegania, które służą za pomocą mechanizmu mocującego, do kształtowego połączenia ze sobą.

W związku z tym, że nowoczesne obrabiarki przeznaczone są do wykonywania, za pomocą obróbki skrawaniem, bardzo zróżnicowanych zadań jak na przykład wiercenie, frezowanie i toczenie, również i dla układów mocujących przedmioty obrabiane i narzędzia, wynikają różnorakie wymagania związane z jednej strony z różnymi zadaniami obróbczymi i z drugiej strony z koniecznością uwzględnienia automatycznych procesów obróbczych przy odpowiedniej zmianie narzędzi lub przedmiotów obrabianych. Oprócz dużej zdolności dostosowywania do każdorazowych zadań obróbczych i rodzajów obrabiarek musi być zapewniona duża stabilność zarówno w przypadku własności statycznych jak i dynamicznych, również przy uwzględnieniu różnych zadań obróbczych przy zupełnie różnych obciążeniach. Musi być zapewniona duża dokładność powtarzalności i przemienności, aby szczególnie w przypadku automatycznych procesów obróbczych móc utrzymać wąskie tolerancje obróbki. Musi być zachowana prosta, nieskomplikowana obsługa zarówno w przypadku zmiany ręcznej jak i automatycznej, mimo całej złożoności wymagań układ mocujący musi być wykonany przy zachowaniu pełnej rentowności.

Znane dotychczas układy mocujące stosowane przy obróbce skrawaniem mogą, z uwagi na ich ukształtowanie, sprostać każdorazowo tylko części tych wymagań. Oprócz układów mocujących, które w rzeczy samej skonstruowane są wyłącznie dla jednego z poprzednio podanych procesów skrawania, na przykład dla obróbki toczeniem, lub dla obróbki wierceniem przy wynikających z tego spadkach obciążenia i które również nie mają żadnych profilowanych powierzchni przylegania między uchwytem podstawowym, a wymiennym imakiem nożowym, lecz co najwyżej zazębiają się jednym lub dwoma występami odpowiednio do każdorazowego spadku obciążenia (zgłoszenie europejskie EP-A-001-0074, zgłoszenie niemieckie DE-A-3007 440, niemiecki opis patentowy

151 451

DE-PS 3108 439) znane jest również ze zgłoszenia niemieckiego nr DE-A-3228 521 urządzenie mocujące, w którym przeciwległe powierzchnie przylegania, wymiennego imaka nożowego i uchwytu podstawowego, są profilowane i zazębiają się kształtowo po uruchomieniu mechanizmu mocującego.

Powyższe wyprofilowania łączą się poprzez współdziałające zazębienia, które posiadają kształt tak zwanego połączenia Hirtha (połączenia wieloząbkowego), przy czym zazębienia skierowane są promieniowo do centrum znajdującego się w środku powierzchni przylegania. Dzięki temu ukształtowaniu mogą być przenoszone nie tylko siły wynikające z różnych urządzeń uchwytowych obróbki skrawaniem, szczególnie osiowe i promieniowe siły gnące, lecz również momenty obrotowe w obszarze łączenia wymiennego imaka nożowego i uchwytu podstawowego przy czym, przy pracy mechanizmu mocującego następuje samoczynne centrowanie co zapewnia dużą dokładność powtarzalności i przemienności. Dzięki samoczynnemu centrowaniu również sam mechanizm mocujący może posiadać stosunkowo szerokie tolerancje w obszarze współpracujących części składowych, dzięki czemu wystarcza tylko stosunkowo zgrubna dokładność trzymania wstępnego uzyskana przy zmianie automatycznej przez automat chwytakowy, jednak mimo to dostosowalność do każdorazowych zadań obróbczych i rodzaju obrabiarek jest zbyt mała, a szczególnie koszty wytwarzania tego rodzaju zazębienia są za wysokie co wynika z konieczności wytwarzania każdego zęba osobno w związku z tym, że każdy z nich wymaga nieco innego ustawienia w kierunku do centrum.

Koniecznemu w wielu przypadkach obróbki rozszerzeniu i uzupełnieniu powierzchni przylegania poza schemat podstawowy, podstawione są w przypadku tego rozwiązania szczególnie wąskie granice, a przecież rozszerzenie i uzupełnienie powierzchni powinno być przewidziane na z góry ustalonych miejscach dla wsparcia narzędzia lub przedmiotu obrabianego, odpowiednim zazębieniem względnie segmentem zazębienia. Sensowną możliwość wytwarzania zazębień przy umiarkowanych kosztach, można tylko wówczas zrealizować, jeżeli dodatkowe segmenty zazębienia będą leżały zbieżnie do zazębień podstawowej powierzchni przylegania, a więc przy tym ukształtowaniu, w związku z ustawieniem zazębienia podstawowej powierzchni przylegania w kierunku centrum, właściwie nie ma możliwości uzupełnienia i rozszerzenia przy dostosowaniu do różnych prac obróbki skrawaniem.

Celem wynalazku jest opracowanie tego rodzaju układu mocującego przedmiot obrabiany i narzędzie, który sprosta zarówno różnym wymaganiom odnośnie różnych sił obciążenia, jak również wymaganiom przestrzenno geometrycznej dostosowalności układu mocującego i jego powierzchni przylegania oraz w szczególności bardzo prostemu ekonomicznemu sposobowi wykonania.

Cel ten został osiągnięty w układzie według wynalazku, w którym powierzchnie przylegania każdorazowo krzyżowo do siebie ustawione mają profile o bocznych powierzchniach nośnych, które wokół nieprofilowanego obszaru środkowego, na czterech każdorazowo kątowo do siebie ustawionych bokach, na przeciwległych do siebie stronach rozmieszczone są równolegle do siebie. Profile te ustawione są do siebie pod kątem 90°.

W innym przykładzie wykonania profile te ukształtowane są jako pryzmaty o ostrym kącie równym lub mniejszym od 90°. Na każdym boku przewidziany jest tylko jeden profil.

W innym jeszcze przykładzie wykonania powierzchnie przylegania otoczone są powiększonymi powierzchniami, na których na poprzednio ustalonych miejscach przewidziane są profile przylegające płynnie do profili powierzchni przylegania. Dla wymiennego imaka nożowego przewidziana jest co najmniej jedna pociągowa kotew, ze skośną mocującą powierzchnią, wystającą z powierzchni przylegania powodująca wzajemne ściąganie się profili powierzchni przylegania, a w podstawowym uchwycie na końcu zwróconym do wymiennego imaka nożowego jest usytuowany co najmniej jeden otwór mający luz wobec pociągowej kotwy i przewidziany dla jej uchwycenia, przy czym w uchwycie umieszczony jest zespół mocujący działający na mocującą powierzchnię i wchodzący w ten otwór.

Pociągowa kotew i jej uchwytowy otwór każdorazowo umieszczone są osiowo do profili powierzchni przylegania. Uchwytowy otwór dla pociągowej kotwy stanowi wnętrze zaciskowej rury, prowadzonej przesuwnie w podstawowym uchwycie, w którym przewidziane są co najmniej

151 451 dwie sobie przeciwległe mocujące szczeliny, podczas gdy w przyległym obszarze ścianki uchwytowego otworu wykonane są mocujące kieszenie podstawowego uchwytu, przy czym mocujące szczeliny i mocujące kieszenie wykonane są dla uchwycenia walcowych dociskowych krążków. Przez zamknięcie końców mocujących kieszeni w podstawowym uchwycie za pomocą wkrętów bez łba powstają cylindryczne otwory, przez które wprowadzane są walcowe dociskowe krążki do mocujących kieszeni i do mocującyh szczelin. Z boku do uchwytowego otworu podstawowego uchwytu wkręcone są przez gwintowane otwory co najmniej dwa sobie przeciwległe wkręty bez łba, które na swoich końcach wkręcania wykazują współdziałającą mocującą powierzchnię z mocującą powierzchnią pociągowej kotwy wymiennego imaka nożowego. Wolna główka pociągowej kotwy wymiennego imaka nożowego ma odcinek walcowy, a w uchwytowym otworze podstawowego uchwytu w kierunku wsuwania, za wkrętem bez łba wykonane jest pasowanie dla walcowego odcinka główki pociągowej kotwy.

Do pociągowej kotwy wymiennego imaka nożowego zamocowany jest ustalający kołek, dla którego w podstawowym uchwycie przewidziano przyjmujący wpust. Uchwyt podstawowy ułożyskowany jest obrotowo w stacjonarnej osłonowej rurze, a wymienny nożowy imak za pomocą segmentów profili osadzonych na powiększonych powierzchniach powierzchni przylegania osadzany jest na odpowiednich segmentach profili, na czołowej powierzchni osłonowej rury naprzeciwko obrotowego podstawowego uchwytu. Krzyżowe wypracowanie profili daje na powierzchniach przylegania segmenty o niezawodnym samocentrującym działaniu, przy czym łącznie uzyskiwane jest połączenie kształtowe w trzech różnych kierunkach osi z niezawodnym wychwyceniem zarówno osiowych jak i promieniowych sił gnących oraz momentów obrotowych przy zachowaniu bardzo dużej dokładności powtarzalności i przemienności.

Zastosowanie profili z bokami nośnymi zabezpiecza przy tym, że przy zamocowaniu na każdym boku profilu nastąpi pewne połączenie kształtowe, które zapewnia bardzo dużą stabilność statyczną i dynamiczną i w przeciwieństwie do dwu płasko na sobie leżących powierzchni ma bardzo dużą zdolność tłumienia, co znacznie wstrzymuje występowanie drgań. Występujące przy tym duże obciążenie statyczne przydatne jest szczególnie przy przenoszeniu dużych momentów obrotowych. Szczególnie podkreślić należy prostą i korzystną kosztowo wytwarzalność tych krzyżowo leżących profili. Szlifowanie szlifem pełnym można na przykład wykonać dopiero po obróbce cieplnej materiału, a więc przy zastosowaniu wyjątkowo ekonomicznej metody wytwarzania, która poza tym zapewnia kształt o wysokiej precyzji w połączeniu z dużą wytrzymałością na zużycie i niskim zagrożeniem zanieczyszczenia co zapewnia dużą trwałość użytkownaia i utrzymywanie równomiernej dokładności wymienności.

Należy także podkreślić wyjątkowo przystosowalność przestrzenno geometrycznego dostosowywania wymiennego imaka nożowego i uchwytu podstawowego do różnych zadań obróbki skrawaniem. Szczególnie, stosownie do odpowiednich celów operacyjnych, możliwe są rozszerzenia i powiększenia podstawowych powierzchni przylegania z naniesieniem w zasadzie bez problemu w każdym kierunku przestrzennym i bez znaczniejszego wzrostu kosztów wytwarzania, odpowiednich wyprofilowań na powiększonych powierzchniach, ponieważ praktycznie biorąc we wszystkich kierunkach rozszerzenia przestrzennego zawsze bez większych trudności istnieją możliwości dalszego nanoszenia segmentów profili, które przylegają płynnie do istniejących profili podstawowej powierzchni przylegania. Tym samym otrzymuje się w różnych przypadkach obróbki skrawaniem dodatkowe podparcie dla narzędzia i przedmiotu obrabianego akurat w tym miejscu, gdzie są one potrzebne z uwagi na siły obciążające. Należy również podkreślić bardzo proste możliwości obsługi ręcznej w połączeniu z automatyczną wymianą narzędzia. Samocentrowanie umożliwia zgrubna tolerancja w obszarze współdziałających części mechanizmu mocującego dzięki czemu dla pewnego, dokładnego osiowego mocowania wystarcza stosunkowo zgrubna dokładność wstępna wymiennego imaka nożowego przy każdorazowym przeprowadzaniu zmiany i uruchamianiu mocowania przed uchwytem podstawowym.

Dalsze zalecane ukształtowania przedstawione są w zastrzeżeniach zależnych. Znamionują one celowe konstrukcje i geometryczne ukształtowania profili i powiększonych powierzchni, przedstawiając ukształtowania do wyżej przytoczonych zalet. Godne podkreślenia w związku z tym jest również ukształtowanie mechanizmu mocującego, także we współdziałaniu i w jego przyporządkowaniu do profili powierzchni przylegania, które w szczególnym stopniu umożliwia nieza4

151 451 wodne mocowanie automatyczne, lecz w swojej zasadniczej konstrukcji umożliwia również bez żadnych problemów ręczną obsługę mocowania.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia częściowy rzut boczny, w częściowym przekroju, układu mocującego narzędzie według wynalazku, fig. 2 - widok z góry na powierzchnię przylegania uchwytu podstawowego układu według fig. 1, fig. 2 - częściowy rzut boczny w częściowym przekroju, układu mocującego narzędzie według wynalazku, w innym przykładzie wykonania, fig. 4 - widok z góry na powierzchnię przylegania uchwytu podstawowego układu mocującego według fig. 3, fig. 5 — układ mocujący narzędzie według wynalazku w częściowym przekroju wzdłużnym z przedstawieniem mechanizmu mocującego dla zmiany automatycznej, w pozycji otwarcia mechanizmu mocującego, fig. 6 — układ według fig. 5 przy uruchomionym wymiennym imaku nożowym i uruchomionym uchwytem podstawowym, fig. 7 — przekrój poprzeczny układu wzdłuż linii VII-VII na fig. 6, fig. 8 — częściowy przekrój wzdłużny przez układ mocujący z mechanizmem mocowania dla ręcznego mocowania wymiennego imaka nożowego i uchwytu podstawowego z przedstawieniem położenia mocowania, fig. 9 — przekrój poprzeczny wzdłuż linii ΙΧ-ΙΧ na fig. 8 oraz fig. 10-12 — dalsze przykłady wykonania układów mocujących według wynalazku, w przekroju częściowym.

Przedstawiony na figurach 1 i 2 układ mocujący narzędzie zaopatrzony jest w podstawowy uchwyt 1 oraz wymienny imak nożowy 2, w którym osadzone jest narzędzie, w tym przypadku nóż tokarski. Podstawowy uchwyt 1 i wymienny imak nożowy 2 mają na czołowych powierzchniach zwróconych do siebie, powierzchnie 3, 4 przylegania, które zawsze wyposażone są w pewną ilość profili 5 współdziałających ze sobą powierzchniami przylegania.

W przedmiotowym przykładzie wykonania, jak pokazano na fig. 4, profile 5 umieszczone są wokół środków powierzchni 3 i 4 przylegania, które zawsze ustawione są do siebie pod kątem, a w przedstawionym przykładzie wykonania boki powierzchni 3 i 4 przylegania ustawione są do siebie pod kątem 90 °. Profile za każdym razem są tak skonstruowane, że opierają się wzajemnie na swoich nośnych powierzchniach 6, jeśli powierzchnie 3 i 4 przylegania są ze sobą sprzężone.

W przedmiotowym przykładzie wykonania profile 5 zaopatrzone są w przekrój pryzmatyczny o ostrym kącie równym lub mniejszym od 90°. Tego rodzaju profile pryzmatyczne można bez trudności wykonywać za pomocą metody szlifowania szlifem pełnym dopiero po urzedniej obróbce cieplnej materiału. Po wzajemnym zazębieniu i sprzężeniu się ze sobą powierzchni 3 i 4 przylegania na nośnych powierzchniach 6 profili 5 następuje przenoszące siłę połączenie kształtowe. Krzyżowe ułożenie profili 5 na powierzchniach 3 i 4 przylegania zapewnia to, że w każdym przypadku na powierzchniach przylegania wytwarza się działanie samocentrujące, które zapewnia dużą dokładność wymienności i powtarzalności, przy czym wytworzone połączenie kształtowe działa w trzech osiach i tym samym zarówno osiowe jak i promieniowe siły gnące oraz momenty obrotowe mogą być przenoszone bez drgań.

Na przykładzie wykonania układu mocującego narzędzie przedstawionego na fig. 3 i 4 zilustrowano jak można w prosty sposób, wychodząc na przykład z podstawowej zasady układu według fig. 1 i 2 i w elastycznym dostosowaniu do innego rodzaju obróbki, prży zachowaniu bardzo prostej zasady wykonania, powiększyć możliwości zastosowania uchwytu podstawowego i wymiennego imaka nożowego. Pokazano tam uchwyt podstawowy l i wymienny imak nożowy 2', które z podstawowymi powierzchniami 3 i 4 przylegania z krzyżowo, przemiennie do siebie leżącymi profilami 5 ustawione są do siebie przeciwległymi bokami powiększonych powierzchni 7 i 8, które w przedstawionym przykładzie wykonania mają osadzone na narożnikach dalsze profile lub segmenty profili, które łączone są zawsze z profilami 5 podstawowych powierzchni przylegania 3 i 4.

W przedstawionym przykładzie wykonania wymienny imak nożowy 2' otrzymuje zatem powtórnie niezawodne kształtowo połączone podparcie ostrza tokarskiego leżącego w tym przypadku stosunkowo daleko od środka imaka.

Rzut fig. 3 i 4 wykazuje, że w zasadzie kształt i wielkość powierzchni 3 i 4 przylegania mogą być zgodnie z tym układem dowolnie zmieniane, a tym samym odpowiednio dostosowane do specyficznych zadań, przy czym powstają możliwości płynnego przyporządkowania dalszych profili lub segmentów profili do podstawowych powierzchni przylegania.

151 451

W przypadku przykładu wykonania przedstawionego na fig. 5,6 i 7 przedstawiony jest układ mocujący z podstawowym uchwytem 1 i wymiennym imakiem nożowym 2 zgodnie z przykładem wykonania według fig. 1 i 2 w połączeniu z mechanizmem mocującym, który skonstruowany jest specjalnie dla zmiany automatycznej i który swoją elastycznością oraz zdolnością przenoszenia sił przystosowany jest do dużej elastyczności i dużej zdolności przenoszenia sił układu mocującego.

W przedstawionym przykładzie wykonania w środku wymiennego imaka nożowego 2 umieszczona jest pociągowa kotew 9, która wychodzi pod kątem 90° z jego powierzchni 4 przylegania z profilami 5 i która w przedstawionym przykładzie wykonania ma dwa naprzeciw siebie leżące boczne wybrania 10, do których, w kierunku swobodnego końca na tylnej stronie główki 12, przylegają przeważnie pod kątem 45° skośnie leżące mocujące powierzchnie 11. Podstawowy uchwyt 1 ma uchwytowy otwór 13 również centrycznie ułożony w jego powierzchni 3 przyleganiami z profilami 5, który w stosunku do pociągowej kotwy 9 ma względnie duży luz.

W tym przypadku wykonania uchwytowy otwór 13 utworzony jest z wolnego wnętrza zaciskowej rury 14, która ze swej strony znajduje się w okrągłym otworze 15 podstawowego uchwytu 1 i tworzy wspólną oś zacisku z pociągową kotwą 9 wymiennego imaka nożowego 2. W zaciskowej rurze 14 w przednim obszarze główki w sąsiedztwie do powierzchni 3 przylegania umieszczonych jest kilka, w tym przypadku dwa naprzeciwko siebie leżące wybrania 16, które mogą być określone jako szczeliny mocujące. Dalej w okrągłym otworze 15 podstawowego uchwytu 1 może być w odpowiednim obszarze wykonanych kilka, także i w tym przypadku najczęściej dwóch naprzeciwko siebie położonych wybrań o kształcie kieszonkowym leżących pod tym samym kątem do osi zacisku, stanowiących kieszenie 17 mocujące. Mocujące szczeliny 16 w zaciskowej rurze 14 i mocujące kieszenie 17 w podstawowym uchwycie 1 są tak ukształtowane, że mogą przyjąć walcowe, dociskowe krążki 18. Dociskowe krążki 18 zamknięte przy pomocy walcowych otworów 19 położone w odpowiednich kieszeniach mocujących podstawowego uchwytu 1 oraz przy użyciu wkrętów bez łba 20, mogą być wprowadzone do kieszeni mocujących i szczelin mocujących.

Przy ruchu postępowym zaciskowej rury 14 dociskowe krążki 18 przesuwają się w mocujących kieszeniach 17, w zależności od kierunku ruchu, do środka zaciskowej rury 14, a tym samym w kierunku osi zacisku, lub od środka zaciskowej rury 14, a więc tym samym od osi zacisku. Przy tym ukształtowaniu mocowanie i odłączanie przy procesie zmiany odbywa się następująco. Celem zamocowania wymienny imak nożowy 2 z pociągową kotwą 9 wprowadzany jest do uchwytowego otworu 13 zaciskowej rury 14 podstawowego uchwytu 1 aż powierzchnie 3 i 4 przylegania dojdą do styku ze sobą w małym lub znacznym stopniu. Przez pociąganie zaciskowej rury 14 w podstawowym uchwycie 1 w kierunku mocowania, dociskowe krążki 18 przesuwają się do środka zaciskowej rury 14 i między dociskowymi krążkami 18, mocującymi kieszeniami 17 i mocującymi szczelinami 16 zaciskowej rury 14 oraz między mocującymi powierzchniami 11 pociągowej kotwy 9 powstają trzy liniowe strefy styku, które dla wszystkich występujących obciążeń tworzą jedno kształtowe połączenie części mechanizmu mocującego o dużej wytrzymałości obciążeniowej. Dokładne wzajemne osiowanie i ustawienie wymiennego imaka nożowego 2 i podstawowego uchwytu 1 odbywa się podczas mocowania za pomocą samocentrującego działania profili 5 powierzchni 3 i 4 przylegania.

Odłączanie odbywa się przez przesunięcie zaciskowej rury 14 w podstawowym uchwycie 1 w kierunku mocowania. Dociskowe krążki 18 zostają przy tym przesunięte na zewnątrz od środka zaciskowej rury 14, dzięki czemu ponownie powstaje wolny przelot dla pociągowej kotwy 9 wymiennego imaka nożowego 2. Wymienny imak nożowy 2 może być bez problemu odłączany od podstawowego uchwytu 1.

Ruch przesuwu i ruch pociągowy zaciskowej rury 14 mogą być w prosty sposób sterowane automatycznie. Zasadnicze ukształtowanie tego mechanizmu mocującego, w powiązaniu z ukształtowaniem powierzchni 3 i 4 przylegania wymiennego imaka nożowego i uchwytu podstawowego z odpowiednimi krzyżowymi profilami 5 umożliwia poza tym wymianę zarówno stacjonarnych jak i obracających się wymiennych imaków nożowych i przy tym, przy odpowiednim ukształtowaniu uchwytu podstawowego, nawet na jednym i tym samym uchwycie podstawowym. Powyższe zilustrowano na fig. 10 i 11. Przedstawiono tam podstawowy uchwyt 1, który w stacjonarnej osłonowej rurze 21 ułożyskowany jest obrotowo przy pomocy tocznego łożyska 22 i który oprócz

151 451 tego również ma powierzchnię przylegania, która zaopatrzona jest w odpowiednie krzyżowe profile 5. Podstawowy uchwyt 1 ma poza tym również mechanizm mocujący przedstawiony na fig. 5,6 i 7.

Wymienny imak nożowy 2 ma na swojej powierzchni przylegania również odpowiednie krzyżowe profile 5 i pociągową kotew 9. Oprócz tego imak ten na swoich zewnętrznych stronach w miejscu, gdzie przylega do osłonowej rury 21, ma złącza kształtowe, które znowu mogą mieć segmenty profili 5' według przykładu wykonania przedstawionego na fig.4, podczas gdy na czołowej powierzchni osłonowej rury 21 występują odpowiednie segmenty profili 5', jak na przykład przedstawiono na fig. 11. Przy stałej osłonowej rurze 21 występuje urządzenie z obrotowym podstawowym uchwytem 1 i stałym wymiennym imakiem nożowym 2. O ile weźmie się za podstawę to samo ukształtowanie podstawowego uchwytu 1, jak zilustrowano w przykładzie wykonania przedstawionego na fig. 11, okaże się, że tutaj zamiast wymiennego imaka nożowego 2 można osadzić i zamocować inny wymienny imak nożowy 2, który w swoim obszarze przyłączenia ma pociągową kotew 9 oraz podstawową powierzchnię 4 przylegania z odpowiednimi profilami 5. W przykładzie wykonania według fig. 11 obracają się zarówno uchwyt podstawowy jak i wymienny imak nożowy.

Na przykładzie wykonania przedstawionym na fig. 12 pokazano podstawowy uchwyt 1, który znowu ma odpowiedni mechanizm mocujący z mocującą rurą 14 i dociskowymi krążkami 18. Podstawowy uchwyt 1 ma konstrukcję stacjonarną. Uchwyt ten w całkowitym obszarze powierzchni przylegania łącznie z powiększonymi powierzchniami podstawowych powierzchni przylegania może być ukształtowany porównywalnie do postaci wykonania przedstawionej na fig.4. Można na nim na przykład nie tylko osadzić wymienny imak nożowy odpowiadający wymiennemu imakowi nożowemu 2 przedstawionemu na fig. 10, lecz również bez żadnych trudności wymienny imak nożowy 2 pokazany na fig. 11. W obu przypadkach mamy do czynienia z układem stałego uchwytu podstawowego i stałego wymiennego imaka nożowego.

Na przykładzie wykonania według fig. 8 i 9 pokazano układ mocujący, którego mechanizm mocujący skonstruowany jest dla obsługi ręcznej. Na wymiennym imaku nożowym 2 ponownie zamocowana jest pociągowa kotew 9 wychodząca przez profile 5 jego powierzchni 4 przylegania. W podstawowym uchwycie 1 ponownie znajduje się uchwytowy otwór 13, który zaopatrzony jest w stosunkowo duży luz między otworem a pociągową kotwą 9. W tym przykładzie wykonania uchwytowy otwór 13 wykonany jest bezpośrednio w materiale podstawowego uchwytu 1. Z boku przez odpowiednie gwintowane otwory 14 w podstawowym uchwycie 1 aż do uchwytowego otworu 13 wkręconych jest kilka wkrętów bez łba, w tym przypadku dwa wkręty bez łba 23 osadzone naprzeciwko siebie. Wkręty bez łba na swoich przednich końcach, w odniesieniu do mocujących powierzchni 11 pociągowej kotwy 9 mają skośne powierzchnie 25, tak że przez odpowiednie wkręcenie wkrętów bez łba 13 albo ich odkręcenie może nastąpić poluzowanie lub zamocowanie.

Aby uniknąć odsunięcia się osi mocowania pociągowej kotwy 9 od osi mocowania podstawowego uchwytu 1, celowym jest główkę 12 pociągowej kotwy 9 co najmniej odcinkami ukształtować walcowo, a w tylnej części uchwytowego otworu 13, wykonać współdziałające dopasowanie 26.

Aby uniknąć niezamierzonego przestawionego o 180 ⁰ od położenia skrawania zamocowania wymiennego imaka nożowego i uchwytu podstawowego, na pociągowej kotwie 9 wymiennego imaka nożowego 2 (fig. 5 i 8) przewidziano ustalający kołek 27, podczas gdy w podstawowym uchwycie 1 wykonano wpust 28 przyjmujący kołek ustalający, dzięki czemu przy pomocy swego rodzaju zakodowania możliwe jest tylko jednoznaczne, poprzednio ustalone, położenie mocowania. Przy świadomym przestawieniu ustalającego kołka 27 na pociągowej kotwie 9 o 180 °, byłby on sprzężony z uchwytem podstawowym 1 w odpowiednio przekręconym położeniu.

Przy przedstawionych wyżej przykładach wykonania zakładano konstrukcję uchwytu podstawowego jako jednej części. Uchwyt podstawowy może być również jednak skonstruowany jako zespół wieloczęściowy, przy czym korzystnie może stanowić zestaw części, skonstruowany specjalnie do współpracy z różnymi wymiennymi imakami nożowymi stanowiącymi części składowe. Przy poprzednio opisanych przykładach wykonania wychodzono zawsze z imaka narzędziowego. Zrozumiałe jest, że imak w swojej całości równie dobrze i z tymi samymi zaletami ukształtowany być może jako uchwyt przedmiotu obrabianego, szczególnie wymienny imak nożowy ukształtowany być może dla uchwycenia i ustalenia przedmiotów obrabianych.

151 451

Profile odchodząc od kształtu pryzmowego mogą mieć również i inne kształty przekroju, na przykład o kształcie półkolistym lub też mogą mieć inne zaokrąglone kształty o ile tylko stanowią one powierzchnie nośne. Odchodząc od opisanych kształtów wykonania wymienne imaki nożowe mogą mieć dwie lub więcej kotew pociągowych. Wówczas w uchwycie podstawowym wykonana jest odpowiednia ilość otworów uchwytowych.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Układ mocujący przedmiot obrabiany i narzędzie do obróbki skrawaniem składający się z uchwytu podstawowego oraz z wymiennego imaka nożowego, które mają profilowane powierzchnie przylegania, którymi za pomocą przyporządkowanego mechanizmu mocującego, kształtowo połączone są ze sobą, znamienny tym, że powierzchnie (3 i 4) przylegania, mają krzyżowo do siebie ustawione profile (5, 6) o bocznych powierzchniach nośnych, które wokół nieprofilowanego obszaru środkowego, na czterech kątowo do siebie ustawionych bokach, na przeciwległych do siebie stronach, rozmieszczone są równolegle do siebie.
2. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że profile (5,6) ustawione są do siebie pod kątem

90°.
3. Układ według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że profile (5, 6) ukształtowane są jako pryzmaty o kącie wierzchołkowym co najwyżej 90°.
4. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że na każdym boku przewidziany jest tylko jeden profil (5, 6).
5. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że powierzchnie przylegania (3, 4) otoczone są powiększonymi powierzchniami (7, 8), na których, na poprzednio ustalonych miejscach usytuowane są profile (5') przylegając płynnie do profili (5, 6) powierzchni (3, 4) przylegania.
6. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że dla wymiennego imaka nożowego (2, 2', 2, 2') przewidziana jest co najmniej jedna pociągowa kotew (9), ze skośną mocującą powierzchnią (11), wystająca z powierzchni przylegania (4), powodująca wzajemne ściąganie się profili (5) powierzchni (3,4) przylegania, zaś w podstawowym uchwycie (1,1', 1,Γ) na końcu zwróconego do wymiennego imaka nożowego jest usytuowany co najmniej jeden otwór (13) mający luz względem pociągowej kotwy (9) dla jej uchwycenia, przy czym w uchwycie (1, Γ, 1, Γ) umieszczony jest zespół mocujący, działający na mocującą powierznię (11) i przy czym zespół mocujący wchodzi w otwór (13).
7. Układ według zastrz. 6, znamienny tym, że pociągowa kotew (9) i jej uchwytowy otwór (13) każdorazowo umieszczone są osiowo do profili (5) powierzchni (3, 4) przylegania.
8. Układ według zastrz. 6, znamienny tym, że uchwytowy otwór (13) dla pociągowej kotwy (9) stanowi wnętrze zaciskowej rury (14), prowadzonej przesuwnie w podstawowym uchwycie (1), w którym znajdują się co najmniej dwie sobie przeciwległe mocujące szczeliny (16), przy czym w przyległym obszarze ścianki uchwytowego otworu wykonane są mocujące kieszenie (17) podstawowego uchwytu (1), przy czym mocujące szczeliny (16) i mocujące kieszenie (17) wykonane są dla uchwycenia walcowych dociskowych krążków (18).
9. Układ według zastrz. 8, znamienny tym, że w końcach mocujących kieszeni (17) w podstawowym uchwycie (1) wkręcone są wkręty bez łba (20) dla zamknięcia kieszeni (17) i utworzenia otworów (19), dla wprowadzenia walcowych dociskowych krążków (18) do mocujących kieszenie (17) i do mocujących szczelin (16).
10. Układ według zastrz. 6, znamienny tym, że z boku w uchwytowym otworze (13) podstawowego uchwytu (1) wkręcone są przez gwintowane otwory (14) co najmniej dwa sobie przeciwległe wkręty bez łba (23), które na swoich końcach wkręcania mają mocującą powierzchnię (25) współdziałającą z mocującą powierzchnią (11) pociągowej kotwy (9) wymiennego imaka nożowego (2).
11. Układ według zastrz. 10, znamienny tym, że wolna główka (12) pociągowej kotwy (9) wymiennego imaka nożowego (2) ma odcinek walcowy, a w uchwytowym otworze (13) podstawowego uchwytu (1) w kierunku wsuwania, za wkrętem bez łba (23) wykonane jest pasowanie (26) dla walcowego odcinka główki (12) pociągowej kotwy (9).

151 451
12. Układ według zastrz. 6, znamienny tym, że do pociągowej kotwy (9) wymiennego imaka nożowego (2) zamocowany jest ustalający kołek (27), dla którego podstawowy uchwyt (1) posiada przyjmujący wpust (28).
13. Układ według zastrz. 5, znamienny tym, że uchwyt podstawowy (1) ułożyskowany jest obrotowo w stacjonarnej osłonowej rurze (21), a wymienny imak nożowy (2) za pomocą segmentów profili (5') osadzonych na powiększonych powierzchniach (8) powierzchni (4) przylegania osadzony jest na odpowiednich segmentach profili na czołowej powierzchni osłonowej rury (21) naprzeciwko obrotowego podstawowego uchwytu (1).

151 451

151 451

Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 100 egz. Cena 3000 zł