Przedmiotem wynalazku jest nowy sposób wy¬ twarzania N-fosfonometyloglicyny, zwiazku przed¬ stawionego wzorem 1.N-fosfonometyloglicyna i pewne jej sole odzna¬ czaja sie szczególnie skutecznym dzialaniem chwas¬ tobójczym po wzejsciu roslin. Sprzedawane sa one w postaci preparatów srodków chwastobójczych zawierajacych sól izopropyloaminowa N-fosfono¬ metyloglicyny. N-fosfonometyloglicyne mozna wy¬ twarzac róznymi sposobami. Jeden z nich, podany w opisie patentowym St. Zjedn. Am. nr 3160 632 polega na reagowaniu N-fosfinometyloglicyny (kwa¬ su glicynometylenofosfonowego) z chlorkiem rte¬ ciowym w wodzie, w temperaturze wrzenia mie¬ szaniny reakcyjnej pod chlodnica zwrotna i nas¬ tepnie wydzielenia produktów reakcji. Inne sposo¬ by polegaja na fosfonometylowaniu glicyny i na reagowaniu glicynianu etylu z formaldehydem i fosforynem dwuetylu. Ten ostatni sposób opisano w opisie patentowym St. Zjedn. Am. nr 3 799 758.Ponadto, wytwarzanie N-fosfonometyloglicyny opi¬ sano w szeregu innych opisów patentowych St.Zjedn. Am. miedzy innymi w opisach nr nr 3 868 407, 4 197 254.W opisie patentowym St. Zjedn. Am. nr 3 923 877 ujawniono sposób polegajacy na reakcji 1,3,5-trój- cyjanometyloszesciowodoro-l,3,5-triazyny z nadmia¬ rem dwupodstawionego fosforynu z utworzeniem zwiazku o ogólnym wzorze (RO)2-P(0)CH2NHCH2- CN, w którym R oznacza rodnik weglowodorowy 20 25 30 lub podstawiony rodnik weglowodorowy, który to zwiazek hydrolizuje sie do N-fosfonometyloglicyny.Ze wzgledu na przemyslowe znaczenie N-fosfono¬ metyloglicyny i pewnych jej soli jako srodków chwastobójczych cenne sa ulepszone sposoby wy¬ twarzania tych zwiazków.Sposób wytwarzania N-fosfonometyloglicyny o wzorze 1 wedlug wynalazku polega na tym, ze l,3,5-trójcyjanometyloszesciowodoro-l,3,5-triazyne o wzorze 2 poddaje sie reakcji z chlorkiem acylu o ogólnym wzorze 3, w którym X oznacza atom chloru, bromu lub jodu, a R oznacza Ci-C4 alkil lub grupe etoksy, przy czym reakcje prowadzi sie w temperaturze 0—150°Cw rozpuszczalniku chlorku acylu, otrzymany N-cyjanometylo-N-chlorometylo- amid acylu o ogólnym wzorze 4, w którym X i R maja wyzej podane znaczenie poddaje sie w tempe¬ raturze 0—150°C w rozpuszczalniku reakcji z fosfo¬ rynem o ogólnym wzorze 5, w którym R1 i R2 oznaczaja kazdy Ci-C4 alkil a Rs oznacza Ci-C4 alkil lub atom metalu alkalicznego, i utworzony fosfonian o ogólnym wzorze 6, w którym R, R1 i R2 maja wyzej podane znaczenie, hydrolizuje sie w obecnosci silnego kwasu lub zasady w temperatu¬ rze 0—200°C do N-fosfonometyloglicyny.Korzystnie, w sposobie wedlug wynalazku sto¬ suje sie zwiazki o ogólnych wzorach 3 i 4, w któ¬ rych R oznacza Ci-C2 alkil, a X oznacza atom chlo¬ ru, i zwiazek o ogólnym wzorze 5, w którym R1, R2 i R3 oznaczaja kazdy Ci-C2 alkil, a zwlaszcza 140 9103 korzystnie stosuje sie zwiazki o ogólnych wzorach 3 i 4, w których R oznacza metyl a X oznacza atom chloru, i zwiazek o ogólnym wzorze 5, w którym R1, R2 i R3 kazdy oznacza metyl. W sposobie wed¬ lug wynalazku korzystnie stosuje sie równiez zwiazki o ogólnych wzorach 3 i 4, w których R oznacza C1-C4 alkil a X oznacza atom chloru, i zwiazek o ogólnym wzorze 5, w którym R1 i R3 kazdy oznaczaja C1-C4 alkil a R3 oznacza atom sodu lub potasu, a zwlaszcza korzystnie stosuje sie zwiazki o ogólnych wzorach 3 i 4, w których R oznacza C1-C2 alkil, a X oznacza atom chloru, i zwiazek o wzorze 5, w którym R1 i R2 oznaczaja kazdy C1-C4 alkil a R3 oznacza atom sodu lub po¬ tasu.Etapy sposobu wedlug wynalazku zilustrowano na schematach 1, 2 i 3, na których R oznacza C1-C4 alkil, zwlaszcza metyl, etyl lub grupe etoksy, X oz¬ nacza atom chloru, bromu lub jodu, korzystnie chloru, R1 i R2 oznaczaja kazdy C1-C4 alkil, a R3 oznacza C1-C4 alkil lub atom metalu alkalicznego, korzystnie sodu lub potasu. Symbol H+ na sche¬ macie oznacza uzycie mocnego kwasu, takiego jak kwas chlorowodorowy, bromowodorowy, jodowo- dorowy, azotowy, siarkowy, fosforowy lub chlorooc- towy. Korzystnie symbol H+ oznacza uzycie kwasu chlorowodorowego lub kwasu bromowodorowego, a symbol OH- oznacza uzycie silnej zasady takiej jak wodorotlenek sodu lub potasu, korzystnie w roztworze wodnym, alkoholowo-wodnym lub alko¬ holowym. Korzystnie hydrolize prowadzi sie w obecnosci mocnego kwasu.Rrupa R nie bierze bezposrednio udzialu w re¬ akcji przedstawionej na schemacie 1 pomiedzy 1,3,5-trójcyjanometyloszesciowodoro-1,3,5-triazyna a halogenkiem acylu. Grupy R, R1 i R2 nie biora bezposrednio udzialu w reakcji przedstawionej na schemacie 2 pomiedzy N-cyjanometylo-N-chlorome- tyloamidem wytwarzanym w pierwszym etapie procesu w reakcji przedstawionej na schemacie 1 a fosforynem. Grupy R, R1 i R2 usuwa sie w re¬ akcji przedstawionej na schemacie 3, w której fos- fonianowy produkt reakcji przedstawionej na sche¬ macie 2 z etapu drugiego poddaje sie hydrolizie.Okreslenie „C1-C4 alkil" obejmuje metyl, etyl, n- -propyl, izopropyl, n-butyl, izobutyl, IIrzed.butyl i Illrzed-butyl.Reakcje przedstawiona na schemacie 1 prowadzi sie w temperaturze 0—150°C, korzystnie w tempe¬ raturze 40—110°C, a zwlaszcza w temperaturze 75—85°C. Ten etap procesu mozna prowadzic pod cisnieniem atmosferycznym, pod cisnieniem niz¬ szym od cisnienia atmosferycznego badz pod cisnie¬ niem wyzszym od cisnienia atmosferycznego, ko¬ rzystnie pod cisnieniem atmosferycznym. Reakcje prowadzi sie w rozpuszczalniku halogenku acylu, takim jak dwuchloroetylen, chlorek metylenu, te- trahydrofuran lub toluen.Do przereagowania z jednym molem 1,3,5-trój- cyjanometyloszesciowodoro-1,3,5-triazyny potrzeba trzech moli halogenku acylu. Dla zapewnienia cal¬ kowitego przereagowania z triazyna mozna stoso¬ wac nadmiar halogenku acylu. W etapie tym duzy nadmiar halogenku acylu moze sluzyc jako roz¬ puszczalnik. W celu wydzielenia N-cyjanometylo- 910 4 -T-chlorometyloamidu acylu z duza wydajnoscia mozna usuwac rozpuszczalnik lub wszelki nadmiar halogenku acylu, jednak amid szybko ulega degra¬ dacji termicznej na drodze hydrolizy i dlatego po wydzieleniu powinien byc przechowywany w obo¬ jetnej atmosferze.Korzystnie nie stosuje sie nadmiaru halogenku acylu a rozpuszczalnik stosowany w reakcji przed¬ stawionej na schemacie 1 stosuje sie równiez w drugim etapie procesu przedstawionym na sche¬ macie 2. Tak wiec, po zakonczeniu pierwszego eta¬ pu sposobu, przedstawionego na schemacie 1, nie ma potrzeby usuwania rozpuszczalnika i stosuje sie go w reakcji przedstawionej na schemacie 2.W reakcji przedstawionej na schemacie 2 najko¬ rzystniej poddaje sie reakcji równomolowe ilosci N-cyjanometyló-N-chlorowcometyloamidu acylu i fosforynu. Mniej korzystne jest stosowanie do 2 moli nadmiaru halogenku acylu, choc korzystnie mozna go stosowac w nadmiarze do 10 moli. Re¬ akcja jest egotermiczna i mozna ja prowadzic w temperaturze 0—150°C, korzystnie w temperaturze 40—100°C, zwlaszcza w temperaturze 75—85°C.Stosuje sie dowolny rozpuszczalnik obojetny dla przebiegu reakcji, korzystnie o temperaturze wrze¬ nia od okolo 40°C do okolo 100°C. Przykladowymi takimi rozpuszczalnikami sa chlorek etylenu, chlo¬ rek metylenu, tetrahydrofuran i toluen. Uzycie roz¬ puszczalnika obojetnego dla przebiegu reakcji po¬ maga usuwac cieplo reakcji. Najkorzystniej stosuje sie rozpuszczalnik uzywany w pierwszym etapie procesu, to jest w reakcji przedstawionej na sche¬ macie 1. Kazdy rozpuszczalnik uzyty w reakcji przedstawionej na schemacie 2 bedzie usuwany po zakonczeniu etapu procesu, to jest reakcji przed¬ stawionej na schemacie 3, tak, ze korzystny jest rozpuszczalnik, który mozna usuwac przez odpa¬ rowanie.Fosforyny metali alkalicznych o ogólnym wzo¬ rze 5, w którym R1 i R2 maja wyzej podane zna¬ czenie, a R3 oznacza atom metalu alkalicznego reaguje sie z N-cyjanometylo-N-chlorowcometylo- amidem w atmosferze obojetnej, takiej jak atmos¬ fera azotu. Forforyn metalu mozna wytwarzac, poddajac reakcji alkoholan metalu alkalicznego, wodorek metalu alkalicznego lub metal alkaliczny z równomolowa iloscia dwupodstawionego fosfory¬ nu o ogólnym wzorze 7, w którym R1 i R2 maja wyzej podane znaczenie. Reakcje te prowadzi sie w obojetnej atmosferze, takiej jak atmosfera azotu.Fosforyny metali o ogólnym wzorze 8, w którym R1, R2 maja wyzej podane znaczenie a M oznacza atom metalu alkalicznego, moga ze wzgledu na ich tautomeryzm, miec budowe przedstawiona ogólnym wzorem 9, w którym R1, R2 i M maja wyzej po¬ dane znaczenie.W trzecim etapie procesu, to jest w reakcji przedstawionej na schemacie 3, jeden mol fosfonia- nowego produktu reakcji przedstawionej na sche¬ macie 2 hydrolizuje sie 5 molami wody. Hydrolize prowadzi sie w obecnosci silnego kwasu lub za¬ sady, okreslonej poprzednio. Korzystnie hydrolize katalizuje sie kwasem, zwlaszcza kwasem nieor¬ ganicznym, najkorzystniej kwasem chlorowodoro- 05 wym lub bromowodorowym. W wyniku hydrolizy140 910 20 otrzymuje sie- pozadana N-fosfonometyloglicyne.Korzystnie stosuje sie co najmniej 2 mole kwasu, zwlaszcza duzy nadmiar powyzej 2 moli. Korzystny kwas chlorówodórowy lub bromówodorowy mozna stosowac w stanie stezonym lub w wodnych roz- 5 tworach.Reakcje hydrolizy prowadzi sie w temperaturze 0—200°C, korzystnie w temperaturze 50—125°C, zwlaszcza w temperaturze 100—125°C, stosujac cisnienie atmosferyczne, cisnienie wyzsze lub cis- 10 nienie nizsze od cisnienia atmosferycznego. Ko¬ rzystnie, stosuje sie cisnienie atmosferyczne.Z trzeciego etapu procesu mozna odzyskiwac stala N-fosfonometyloglicyne w znany sposób. Lotne produkty ciekle, takie jak alkohole (metanol), chlorki (chlorek metylu), kwasy (kwas octowy), wode i nadmiar kwasu mozna usuwac w standar¬ dowej operacji odpedzania. Pozadana N-fosfonome¬ tyloglicyne o. wysokiej czystosci odzyskuje sie przez rozpuszczenie pozostalosci w wodzie, nastawienie wartosci pH roztworu na 1—2, pozwolenie na wy¬ krystalizowanie z roztworu i usuniecie jej przez odsaczenie.Do zalet sposobu wedlug wynalazku w porówna- 25 niu ze sposobami znanymi nalezy stosowanie tan¬ szych i latwo dostepnych materialów wyjsciowych.Ponadto, sposób ten nie wymaga specjalnych urza¬ dzen i moze byc realizowany w konwencjonalnej aparaturze a ponadto otrzymuje sie zadany pro- 3u dukt reakcji bez zanieczyszczen niepozadanymi pro¬ duktami ubocznymi (bis-produktami). Sposób wed¬ lug wynalazku jest blizej wyjasniony w nastepuja¬ cych przykladach.Przyklad I. Etap A. Wytwarzanie N-cyjano- 3S metylo-N-chlorometyloacetamidu (zwiazek o wzo¬ rze 10).W kolbie okraglodennej w 150 ml 1,2-dwuchloro- etanu rozszlamowuje sie 17 g (0,0835 mola) 1,3,5- 40 -trójcyjanometyloszesciowodoro-1,3,5-triazyny. Do¬ daje sie jednorazowo 40 ml (0,563 mola) chlorku acetylu i mieszanine reakcyjna ogrzewa sie w ciagu 3 godzin w warunkach wrzenia pod chlodnica zwrotna a nastepnie odpedza pod zmniejszonym 45 cisnieniem, otrzymujac 26,9 g (79,85l0/o) N-cyjanome- tylo-N«-Chlorpmetyloacetamidu. Budowe tego zwiaz¬ ku potwierdzono zwyklymi metodami analityczny¬ mi (widmo w podczerwieni, widmo protonowego magnetycznego rezonansu jadrowego, spektrosko- 50 pia masowa).Etap B. Wytwarzanie N-cyjanometylo-N-acetylo- aminometylofosfonianu 0,0-dwumetylu (zwiazek o wzorze 11).Zwiazek amidowy wytworzony w etapie A (26,9 g 15 0,2 mola) rozciencza sie 75 ml dwuchlorometanu, dodaje sie fosforyn trójmetylu (25,5 g, 0,206 mola) i calosc miesza sie w ciagu nocy w temperaturze pokojowej, ogrzewa sie w ciagu 0,5 godziny w wa¬ runkach wrzenia pod chlodnica zwrotna i odpedza eo pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac 34,9 g (79,32%) pozadanego produktu, którego budowe po¬ twierdza widmo w podczerwieni (IR), widmo pro¬ tonowego magnetycznego rezonansu jadrowego (NMR) i spektroskopia masowa (ms), 65 Etap C. Wytwarzanie N-fosfon.ometyloglicyny (zwiazek o wzorze 1).Fosfonianowy produkt reakcji z etapu B (19,5 g, 0,09 mola) laczy sie ze 100 ml (1,21 mola) stezonego kwasu solnego, ogrzewa sie w ciagu 3 godzin w warunkach wrzenia pod chlodnica zwrotna i od¬ pedza pod zmniejszonym cisnieniem. Po rozpusz¬ czeniu pozostalosci w 30 ml wody nastawia sie wartosc pH roztworu na 10 dodatkiem 50% wodo¬ rotlenku sodu i mieszanine odpedza sie pod zmniej¬ szonym cisnieniem. Produkt ponownie rozpuszcza sie w 30 ml wody i nastawia wartosc pH roztworu na 1 stezonym kwasem solnym. Mieszanine wy¬ raraza sie w ciagu nocy, a nastepnego dnia rano oddziela sie przez odsaczenie 5,4 g (o czystosci 03,3% wagowych) pozadanego produktu (wydajnosc 3\4&%, którego budowe potwierdza IR, NMR i chromatografia cieczowa (LC).Przyklad II. Wytwarzanie N-fosfonometylo- glicyny.W kolbie okraglodennej o pojemnosci 50 m] ogrzewa sie w warunkach wrzenia pod chlodnica zwrotna 50 ml 1,2-dwuchloroetanu, dodajac jedno¬ czesnie w ciagu 10 minut chlorek acetylu (5,5 ml; 0,077 mola) i 3,4 g (0,0167 mola) 1,3,5-trójcyjanome¬ tyloszesciowodoro-1,3,5-triazyny, utrzymujac w kol¬ bie reakcyjnej nadmiar halogenku acetylu. Miesza¬ nine po zakonczeniu dodawania ogrzewa sie w ciagu 0,5 godziny w warunkach wrzenia pod chlod¬ nica zwrotna a nastepnie odpedza pod zmniejszo¬ nym cisnieniem. Do pozostalosci dodaje sie 5 ml toluenu i 6,6 ml (0,05 mcla) fosforynu trójmetylu, mieszanine ogrzewa sie w ciagu 15 minut w wa¬ runkach wrzenia pod chlodnica zwrotna, miesza w ciagu 2 godzin w temperaturze pokojowej i od¬ pedza pod zmniejszonym cisnieniem. Do pozosta¬ losci dodaje sie 30 ml (0,36 mola) stezonego kwasu solnego, mieszanine ogrzewa sie w ciagu 3 godzin w warunkach wrzenia pod chlodnica zwrotna i od¬ pedza pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac 11,3 g stalej substancji zawierajacej 47,9% wago¬ wych pozadanej N-fosfonornetyloglicyny, jak oJcresT lono metoda chromatografii cieczowej (LC). Budo¬ we produktu potwierdza analiza metoda C1? i wid¬ mo protonowego magnetycznego rezonansu jadro¬ wego (NMR). Calkowita wydajnosc N-fosfonpmety- loglipyny wynosi 641%..Przyklad III. Etapy A i B. Wytwarzanie N-cyjar noetylo-N-karboetoksyamjnonietylofosforiianu Q,0- —dwumetylu (zwiazek o wzorze 12).W kolbie okraglodennej p pojemnosci 50 ml wy¬ posazonej w mieszadlo i chlpdnice zwrotpa umiesz¬ cza sie chloromrówczan etylu (3 ml, 0,083 mpla) roz¬ puszczony w 8 ml chlorku metylenu i 3,4 g 1,3,5- -trójcyjanometyloszesciowodoro-l,3,5-triazyny (0,0167 mola). Mieszanine ogrzewa sie w ciagu 1 godziny w warunkach wrzenia pod chlodnica zwrotna i od¬ pedza pod zmniejszonym cisnieniem. Pozostalosc rozpuszcza sie w 5 ml chlorku metylenu i dodaje fosforyn trójmetylu (5 ml, 0,042 mola) rozpuszczony w 15 ml chlorku metylenu. Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie w ciagu jednej godziny w warunkach wrzenia pod chlodnica zwrotna, po czym do ochlo¬ dzonej mieszaniny dodaje sie 50 ml wody i ekstra¬ huje trzykrotnie porcjami chlorku metylenu po140 910 * 50 ml. Ekstrakty organiczne laczy sie, suszy siar¬ czanem magnezu i odpedza pod zmniejszonym cis¬ nieniem, otrzymujac 6,9 g pozadanego produktu, co stanowi 5GJVo wydajnosci. Budowe produktu po¬ twierdza IR, NMR i Ms.Etap C. Wytwarzanie N-fosfonometyloglicyny.Fosfonianowy produkt reakcji z etapu B (4,9 g, 0,02 mola) laczy sie z 20 ml (0,24 mola) stezonego kwasu solnego, ogrzewa w ciagu 3 godzin w wa¬ runkach wrzenia pod chlodnica zwrotna i odpedza pod zmniejszonym cisnieniem. Po rozpuszczeniu pozostalosci w 30 ml wody nastawia si^ pH roz¬ tworu na wartosc 10 dodatkiem 50'Yo roztworu wo¬ dorotlenku sodu i mieszanine odpedza sie pod zmniejszonym cisnieniem. Otrzymany produkt po¬ nownie rozpuszcza sie w 5 ml wody. Budowe pro¬ duktu potwierdza NMR i chromatografia cie¬ czowa (LC).Przyklad IV. Etap B. Wytwarzanie N-cyja- nometylo-N-acetyloaminometylofosfonianu 0,Q-dwu- etylu (zwiazek o wzorze 13).W kolbie okraglodennej w 25 ml tetrahydrofu¬ ranu (wysuszonego na sicie molekularnym) rozszla- mowuje sie .5,6 g, 0,05 mola/IIIrzed. butanolanu potasu i zawiesine chlodzi sie na lazni wodnej, po czym wkrapla sie do niej w ciagu 5 minut w at¬ mosferze azotu 6,44 ml (0,05 m) fosforynu dwu- etylu. Mieszanine chlodzi sie na lazni lodowej i wkrapla do niej w ciagu 15 minut 7,35 g (0,05 mola) N-cyjanometylo - N - chlorometyloacetamidu rozcienczonego 50 ml tetrahydrofuranu. Calosc po¬ zostawia sie do ogrzania do temperatury pokojowej i miesza w ciagu 3 godzin, po czym saczy przez dikalit i odpedza tetrahydrofuran pod zmniejszo¬ nym cisnieniem, otrzymujac 9,0 g pozadanego pro¬ duktu, którego budowe potwierdza IR, NMR, ms i Ci* NMR.Etap C. Wytwarzanie N-fosfonometyloglicyny (zwiazek o wzorze 1).Do 5,4 g (0,022 mola) zwiazku otrzymanego w etapie B dodaje sie 30 ml (0,363 mola) stezonego HC1, mieszanine ogrzewa w ciagu 3 godzin w wa¬ runkach wrzenia pod chlodnica zwrotna i odpedza pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac 10,8 g pozadanego produktu w postaci brazowej, pólstalej substancji, której budowe potwierdza IR, C18 NMR i LC.Przyklad V. Etap B. Wytwarzanie N-cyjano- metylo-N-acetyloaminometylofosfonianu Ó,0-dwu- metylu (zwiazek o wzorze 11).W 25 ml tetrahydrofuranu (wysuszonego na sicie molekularnym w atmosferze azotu) zawiesza sie' 1,44 g (0,06 mola) wodorku sodu, po czym do za¬ wiesiny wkrapla sie w ciagu 15 minut 6,4 ml (0,05 mola) fosforynu dwumetylu. Gdy wydzieli sie caly gazowy wodór, mieszanine chlodzi sie na lazni wypelnionej lodem i wkrapla do niej w ciagu 15 minut 7,33 g (0,05 mola) N-cyjanometylo-N-chlo- rometyloacetamidu rozcienczonego 50 ml tetrahyd¬ rofuranu. Mieszanine miesza sie' w ciagu nocy, saczy i odpedza pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac 11,5 g pozadanego produktu w postaci zóltego oleju, którego budowe potwierdza IR, NMR, ms, C18 NMR i CLPC, Etap C. Wytwarzanie N-fosfonometyloglicyny.Zwiazek otrzymany jak opisano w etapie B hyd- rolizuje sie do fosfonometyloglicyny jak opisano w przykladzie I w etapie C. 5 Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania N-fosfonometyloglicyny o wzorze 1, znamienny tym, ze 1,3,5-trójcyjanome- tyloszesciowodoro-l,3,5-triazyne o wzorze 2 pod- 10 daje sie reakcji z chlorkiem acylu o ogólnym wzo¬ rze 3, w którym X oznacza atom chloru, bromu lub jodu a R oznacza Ci-C4 alkil lub grupe etoksy^ przy czym reakcje prowadzi sie w temperaturze 0—150°C w rozpuszczalniku chlorku acylu, otrzymany N-cy- 15 janometylo-N-chlorometyloamid acylu o ogólnym wzorze 4, w którym X i R maja wyzej podane zna¬ czenie, poddaje sie w temperaturze 0—150^ w rozpuszczalniku reakcji z fosforynem o ogólnym wzorze 5, w którym R1, R2 i R8 oznaczaja kazdy 20 Ci-C4 alkil, i utworzony fosfonian o ogólnym wzo¬ rze 6, w którym R, R1 i R2 maja wyzej podane zna¬ czenie hydrolizuje sie w obecnosci silnego kwasu lub zasady w temperaturze 0—200°C do N-fosfono¬ metyloglicyny. 25 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie zwiazki o ogólnych wzorach 3 i 4, w których R oznacza Ci-C2 alkil a X oznacza atom chloru, i zwiazek o ogólnym wzorze 5, w którym R1 oznacza C1-C2 alkil, R2 oznacza Ci-C2 alkil i R8 30 oznacza Ci-C2 alkil. 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie zwiazki o ogólnych wzorach 3 i 4, w których R oznacza metyl a X oznacza atom chloru, i zwiazek o ogólnym wzorze 5, w którym R1, R2 i R8 25 kazdy oznacza metyl. 4. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze hydrolize prowadzi sie w obecnosci kwasu chloro¬ wodorowego lub bromowodorowego. 5. Sposób wytwarzania N-fosfonometyloglicyny 40 o wzorze 1, znamienny tym, ze 1,3,5-trójcyjanome- tyloszesciowodoro-l,3,5-triazyne o wzorze 2 poddaje sie reakcji z chlorkiem acylu o ogólnym wzorze 3, w którym X oznacza atom chloru, bromu lub jodu, a R oznacza C1-C4 alkil lub grupe etoksy, przy 45 czym reakcje prowadzi sie w temperaturze 0—150°C w rozpuszczalniku chlorku acylu, otrzymany N-cy- janometylo-N-chlorometyloamid acylu o ogólnym wzorze 4, w którym X i R maja wyzej podane zna¬ czenie poddaje sie w temperaturze 0—150°C w roz- sa puszczalniku reakcji z fosforynem o ogólnym wzo¬ rze 5, w którym R1 i R2 oznaczaja kazdy C1-C4 alkil a R8 oznacza atom metalu alkalicznego, i utwo¬ rzony fosfonian o ogólnym wzorze 6, w którym R, R1 i R2 maja wyzej podane znaczenie hydroli- 55 zuje sie w obecnosci silnego kwasu lub zasady w temperaturze 0—200°C do N-fosfonometyloglicyny. 6. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze stosuje sie zwiazki o ogólnych wzorach 3 i 4, w których R oznacza C1-C4 alkil a X oznacza atom 60 chloru, i zwiazek o ogólnym wzorze 5, w którym R1 oznacza C1-C4 alkil, R2 oznacza C1-C4 alkil a R8 oznacza atom sodu lub potasti. 7. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze stosuje sie zwiazki o ogólnych wzorach 3 i 4, w gj których R oznacza C1-C2 alkil a X oznacza atom140 910 9 10 chloru, i zwiazek o wzorze 5, w którym R1 ozna- 8. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze cza Ci-C4 alkil, R2 oznacza C1-C4 alkil a R8 oznacza hydrolize prowadzi sie w obecnosci kwasu chloro- atom sodu lub potasu. wodorowego lub bromowodorowego. 0 0 7CH2CN NCHON^N CH2CN + R-C-X—~R-C-NX kiu/1 Wzór3 Wzcrcf CH2X WZ°r2 CH2CN Schemat 1 O CH2CN OR2 0 ,CH2CN R-C-K + R10-P-0R3--R-C--N(_ o/0R1+ RJX Wzór 4 NCH2X Wzór5 Wzói 6 'CK»t;\ Schemflt2 0 OR o 9 CH2CN H+iubOI-r /CH2C0H r-c-n; .orvh2o -^-u-m--hn( oh W( CH2P( WzórG n\o* Wzor1 0 OH Schemat 3 ?R2 or2 R1o-?-h r1o-p-om o Wzór 7 Wzór 8 o o*1 o mcN 9P. , CHrC-N( OR Wl Wzór9 Wzór 10 0 CH2CN ch3-c-n( CH2P-(0CH3)2 Wzór 11 0 o 7ch2cn c2h5o-c-n( CH2P-(OCH3)2 Wzór12 O o 7ch2cn ch3c-n( CH2P-(OC2Hs)2 Wzór 13 0 PL PL PL PL PL PL PL PL PL PL