Przedmiotem wynalazku jest dekoder bledu w urzadzeniu wizyjnym plytowym, wykorzystujacy kody bledu stosowane do kodowania i dekodowa¬ nia informacji cyfrowej w zapisanym sygnale wi¬ zyjnym.W urzadzeniach wizyjnych plytowych przez za¬ pisanie informacji cyfrowej wraz z sygnalem wi¬ zyjnym moga byc zrealizowane pewne korzystne cechy, na przyklad automatyczne przeskakiwanie przez uszkodzenia zamknietego rowka, wyswietla¬ nie czasu odtwarzania (programu i automatyczna detekcja konca programu. Opis zgloszenia paten¬ towego Stanów Zjednoczonych nr 084 465 przedsta¬ wia urzadzenie wizyjne plytowe zawierajace od¬ twarzacz majacy prosty, wydajny interfejs pomie¬ dzy czescia wizyjna i cyfrowa do oddzielania za¬ pisanej informacji cyfrowej od sygnalu wizyjnego i jak taka informacja cyfrowa jest stosowana do realizacji wymienionych cech.Zapisany standard cyfrowy zawiera kod poczat¬ kowy, kod bledu i bity informacji. Podczas odtwa¬ rzania gramowid próbkuje dane cyfrowe zakodo¬ wane w sygnale wizyjnym az do wykrycia kodu poczatkowego. Po wykryciu kodu poczatkowego* kod bledu i bity informacji sa wprowadzane syn¬ chronicznie do wlasciwych rejestrów. W procesie sekwencyjnym kod bledu i bity informacji sa dekodowane w celu okreslenia, czy wystepuje blad.Proces dekodowania daje okreslony wynik (oma- 15 20 20 wlany tutaj jako reszta), jezeli nie sa wykrywane zadne bledy.Znany jest dekoder urzadzenia wizyjnego, który wprowadza synchronicznie kazdy kolejny bit do rejestru danych i kontroluje odbierany, grupowy kod bledu dla odebranych bledów, jezeli takowe wystepuja. Grupowy kod bledu po dekodowaniu daje okreslony wynik kontroli bledu (omawiany tutaj jako reszta), równy zeru przy wystepowaniu; na poczatku zera w dekoderze, zakladajac, ze: nie sa wykrywane zadne bledy. Bledy wywolane sa przez szum, to np. bledy ustawienia obrazu, gdy odbiec rana informacja jest przesunieta o jeden lub wiel¬ cej bitów od jej wlasciwego polozenia. Jest waz ne, zeby dane cyfrowe odczytywane przez odtwa¬ rzacz byly zasadniczo pozbawione niewykrytych bledów. Te bledy sa zmniejszane dzieki zastosowa¬ niu dekodera dla danych cyfrowych.Znane sa rózne takie dekodery informacji cy¬ frowej, w których minimalnym wymaganiem jest zastosowanie ukladu pamieciowego danych do pa¬ mietania odbieranych danych, ukladu kontroli ko¬ du bledu, zawierajacego rejestr kontroli kodu bie- du do obliczania reszty, ukladu detekcji kodu po¬ czatkowego, ukladu detekcji prawidlowej reszty i ukladu sterowania calym procesem sekwencyjr nym dekodowania.Pewne szczególy dotyczace sygnalu telewizyjnego/ w standardzie NTSC o formacie zgodnym: z tech-*- nika ukrytej podnosnej sa przedstawione w opi* 130 439130 439 sie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 872 498. Jako kod poczatkowy stosowane sa ko¬ dy Barkera, przedstawione na przyklad w publi¬ kacji „Synchronizacja grupowa binarnych ukladów cyfrc^wych" R. H. Barker'a z 1953 r., wydanej przez Aeademic Press, Nowy Jork. Dlakodów bledu znaj¬ duje zastosowanie ogólne matematyczne rozwinie¬ cie teorii pierscieni i pól Galoisa GF (2^) opisane w pracy*„Kody korekcji bledów" W. Wesleya Pe- tersona wydanej przez MIT Press, Cambridge, Mas¬ sachusetts. Stosowany w tych urzadzeniach, do¬ stepny w handlu mikroprocesor to model F8 firmy Fairchild Semiconductor. Stosowane zwykle urza¬ dzenie wywolujace przeskok igly przy odtwarzaniu plyt telewizyjnych jest przedstawione w opisie zgloszenia patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 39 358.Dekoder wedlug wynalazku zawiera rejestr da¬ nych dolaczony do wyjscia ukladu sterujacego od¬ biornika, do którego to wyjscia jest dolaczony równiez rejestr kontroli bledu bedacy dzielnikiem wielomianów majacym wyjscie dla reszty, do któ¬ rego jest dolaczony detektor kodu poczatkowego i prawidlowych danych, dolaczony równiez do ukladu sterujacego odbiornika.Rejestr danych ma wyjscie danych, rejestr kon¬ troli bledu ma wyjscie dla ilorazu a detektor ko¬ du poczatkowego ma wyjscie stanu. Natomiast uklad sterujacy jest dolaczony do drugiego wyj¬ scia detektora kodu poczatkowego, przy czym uklad sterujacy zawiera obwód zerujacy rejestr kontroli bledu.W korzystnym wykonaniu rejestr kontroli bledu w postaci dzielnika wielomianów zawiera przerzut- niki majace wlasciwe wyjscia i tworzace rejestr res'zty, do których sa dolaczone elementy ALBO i na wyjsciu element NIE-LUB.Element NIE-LUB jest dolaczony poprzez ele¬ ment I do elementu NIE-I dolaczonego do prze- rzutników i do licznika sterujacego odbiorczego do¬ laczonego do detektora kodu poczatkowego i pra¬ widlowych danych. W korzystnym wykonaniu uklad sterujacy zawiera modulator stanu wskazu¬ jacy prawidlowosc odbieranego slowa danych.Wedlug jednego wykonania wynalazku rejestr kontroli bledu w postaci dzielnika wielomianów za¬ wiera rejestr przesuwajacy dolaczony do ukladu odbiorczego i zawierajacy obwód sprzezenia zwrot¬ nego oraz jest dolaczony do detektora kodu po¬ czatkowego. Natomiast uklad sterujacy zawiera generator sygnalu sterujacego dolaczony do wyjs¬ cia detektora kodu poczatkowego i do wejscia obwodu sprzezenia zwrotnego oraz zawiera uklad czasowy równiez dolaczony do detektora kodu po¬ czatkowego.Zaleta wynalazku jest to, ze dekoder poprawia stabilnosc wielu funkcji gramowidu, takich jak wyswietlanie czasu odtwarzania programu.Dekoder wedlug wynalazku zmniejsza w zado¬ walajacym stopniu czestosc niewykrytych bledów.Wynalazek umozliwia takze uproszczenie i zmniej¬ szenie sprzetu komputerowego wymaganego do de¬ kodowania informacji cyfrowej bez zasadniczego zwiekszania sprzetu komputerowego wymaganego do zapisu informacji.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym figura I przedstawia przebieg sygnalu telewizyjnego z okresem wygaszania pola miedzy polami niepa- 5 rzystymi a parzystymi, fig. 2 — graficznie uklad danych cyfrowych stosowany przy zapisie, fig. 3 — koder w schemacie blokowym, fig. 4— gramowdd w schemacie blokowym, fig. 5 — generator danych cyfrowych kodera z fig. 3 w schemacie blokowym, 10 fig. 6 — pamiec buforowa gramowidu z lig. 4 w schemacie blokowym, fig. 7 — uklad generacji kodu kontroli bledów z bitów informacji dla ko¬ dera z fig. 5 w schemacie ideowym, fig. 8 '— pa¬ miec buforowa dla gramowidu z fig. 4 w sche- 15 macie ideowym i czesciowo blokowym, fig. 9 — jedno wykonanie licznika dla pamieci bu¬ forowej z fig. 8, fig. 10 — schemat stanów dla ukladu sterowania mikroprocesora z fig. 4 i fig.II — siec dzialan reprezentujaca algorytm progra- 20 mu dla ukladu sterowania mikroprocesora z fig. 4.Na figurze 1 jest przedstawiony przebieg sygna¬ lu telewizyjnego. Okres wygaszania pola oddziela wystepujace na przemian pola nieparzyste i parzy¬ ste. Standardowy okres wygaszania pola zawiera 25 pierwszy okres trwania impulsów wyrównawczych, okres synchronizacji pola, drugi okres trwania im¬ pulsów wyrównawczych, a po nich pewna liczbe okresów trwania linii na poczatku kazdego nowego pola. Jak pokazano na fig. 1, informacje sygnalu 30 wizyjnego zaczynaja sie na linii 22' pola 1 oraz na linii 284' pola 2.Informacja cyfrowa przedstawiajaca numer pola pojawia sie na linii 17' pola 1 i na linii 280' pola 2.Informacja cyfrowa moglaby takze byc wprowadzo- 35 na w inne linie okresu wygaszania pola. W celu pokazania szczególów formatu sygnalu cyfrowego, fig. 2 ma rozszerzona skale czasu dla linii zawiera¬ jacej dane (linia 17' lub linia 280').Dane sa przedstawione w postaci poziomu lumi- 40 nancji: 100 jednostek IRE to wartosc logiczna „1", a 0 jednostek IRE (wygaszanie) to wartosc logicz¬ na „0". Pierwszy bit danych nastepuje po standar¬ dowym impulsie 140 synchronizacji linii i sygnale 142 synchronizacji kolorów. Czestotliwosc sygnalu 45 142 jest bliska czestotliwosci ukrytej podnosnej rów¬ nej 1,53 MHz. Kazdy bit jest przesylany synchro¬ nicznie z sygnalem ukrytej podnosnej o czestotli¬ wosci 1,53 MHz. Jak pokazono na fig. 2, informa¬ cja cyfrowa zawiera 13-bitowy kod poczatkowy 50 B(x), 13-bitowy kod kontroli nadmiarowej bledu C stepnej linii jest wskazywany przez nastepny im¬ puls 140a synchronizacji linii oraz sygnal 142a syn¬ chronizacji kolorów. W ten sposób poszczególne bi- 55 ty sa synchroniczne z podnosna chrominancji, a ca¬ la informacja cyfrowa jest synchroniczna z impul¬ sem synchronizacji pola. Cz.estotliwosc sygnalów da¬ nych moze byc wielokrotnoscia lulb podwielokrot- noscia dowolnej dogodnej czestotliwosci podnosnej. 60 Wartosci logicznej „1" lub „0" moga byc przypisa¬ ne takze inne wartosci luminacji, a z danym po¬ ziomem luminacji moze byc zwiazany wiecej niz jeden bit.Kod poczatkowy jest stosowany w tym ukladzie w do synchronizacji ukladu danych z informacja cy-130 439 6 frowa, przez co unika sie detekcji krawedzi sygna¬ lu synchronizacji linii luib poja. Bledy synchroniza¬ cji w ukladzie szeregowym danych cyfrowych po¬ woduja blejdy ustawienia obrazu, gdy odebrane da¬ ne sa przesuniete o jeden lub wiecej bitów od ich wlasciwego polozenia. Znane uprzednio uklady do zapisu danych cyfrowych w formie sygnalu zako¬ dowanego na plytach telewizyjnych wykazaly, ze krawedzie sygnalów synchronizacji nie sa nieza¬ wodnym srodkiem odniesienia czasu i daja bledy ustawienia obrazu. Kody poczatkowe okazaly sie bardziej niezawodne.Wybrany swoisty kod poczatkowy 1111100110,101 jest jednym z kodów Barkera znanych w technice radiolokacyjnej i hydrolokacyjnej. Kody Barkera sa tak zaprojektowane, ze funkcja autokorelacyjna sygnalu zawierajacego kod Barkera przesuniety w stosunku do siebie osiaga maksimum, gdy zachodzi koincydencja, a minimum gdzie indziej. To zna¬ czy, jesli przydzieli sie wartosc „+1" lub „—1" kazdemu bitowi w kodzie poczatkowym i wyliczy sume odpowiednich iloczynów bitów dla kazdego przesunietego polozenia kodu poczatkowego w sto¬ sunku do siebie, to taka funkcja autokorelacyjna ma ostre maksimum, gdy zachodzi koincydencja.Jest szczególna rzecza, ze kod Barkera przesunie¬ ty o pewna liczbe nieparzysta miejsc w stosunku do siebie daje autokorelacje równa „0". Kod Bar¬ kera przesuniety o dowolna liczbe parzysta miejsc w stosunku do siebie daje autokorelacje równa „—1". Jednak gdy wystepuje koincydencja, autoko¬ relacja wynosi N, gdzie N jest liczba bitów w kodzie Barkera. Innymi slowy, kod Barkera prze¬ suniety o dowolna liczbe miejsc w stosunku do siebie rózni sie w maksymalnej liczbie miejsc bi¬ tów. Przy obecnosci zaklócen charakterystyka ta zmniejsza prawdopodobienstwo detekcji blednego kodu poczatkowego w porównaniu, z kodem po¬ czatkowymi wybranym dowolnie.Bity informacji I(x) zawieraja bity numeru po¬ la, numeru pasma oraz zapasowe bity dla przy¬ szlego rozbudowania systemu. Numery pól identy¬ fikuja kazde pole sygnalu wizyjnego przy pomo¬ cy jedynego 18-bitowego kodu binarnego. Na po¬ czatku plyty telewizyjnej pierwsze pole programu telewizyjnego jest polem „zerowym". Potem kazde pole jest numerowane w sposób rosnacy. Numery pasm odnosza sie do zapisanego sygnalu wizyjnego w grupie sasiednich zwójów spiralnych rowków, któ¬ re daja ksztalt pasmowy. Caly material w takim pasmie jest indentyfikowany przez posiadanie wspólnego numeru pasma. Jako przyklad uzytko¬ wania numeru pasma — sygnal wizyjny po za¬ konczeniu materialu programu telewizyjnego jest wpisany z numerem pasma „szescdziesiat trzy".Gramowid odczytuje pasmo szescdziesiat trzy jako koniec programu i odpowiada na to podniesieniem igly z plyty.Kod C(x) kontroli bledu jest wyliczany z bitów informacji I(x) w magnetowidzie plytowym.W koncu I(x) jest mnozone przez stala Hfr). Wy¬ nikowy iloczyn jest dzielony przez inna stala g(x). Po takim dzieleniu reszta (iloraz nie jest wy¬ korzystywany) jest dodawana do trzeciej stalej M(x). Wynikiem jest kod C(x). 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 85 W gramowidzie otrzymana informacja jest kon¬ trolowana pod wzgledem bledów przez podzielenie calej informacji, lacznie z kodem poczatkowym, przez wyzej wymieniona stala g(x). Jesli reszta jest równa kodowi poczatkowemu B(x), wówczas informacja jest rzeczywiscie kodem poczatkowym.Stale H(x) i M(x) sa tak wybrane, ze reszta calej informacji jest rzeczywiscie kodem poczatkowym.Stala fc(x) wykorzystywana zarówno w magneto¬ widzie plytowym jak i w gramowidzie jest nazy¬ wana generacyjnym wielomianem kodu. Wybrana jest specyficzna stala g(x), która generuje kod majacy wlasciwosci detekcji bledu szczególnie ko¬ rzystne przy zastosowaniu do plyt telewizyjnych.W opisanym tu ukladzie operacje dodawania, mno¬ zenia i dzielenia sa wykonywane zgodnie ze spec¬ jalnymi zasadami, aby zapewnic dostosowanie sprzetu do wykonywania tych operacji. Kodowanie bledu bedzie omówione szczególowo dalej w po¬ wiazaniu ze sprzetem kodujacym i dekodujacym.Schemat blokowy kodera dia urzadzenia wizyj¬ nego plytowego jest pokazany na fig. 3. Sygnal calkowity wizji ze zródla jest liniowo laczony w sumatorze 36 z ciagiem bitów danych cyfrowych na przewodzie 37 doprowadzonym z generatora 38 danych cyfrowych. Uklad synchronizacji 32 do¬ starcza podnosna chrominancji i impulsy synchro¬ nizacji tak, ze bity danych generowane przez ge¬ nerator 36 danych cyfrowych sa synchroniczne z podnosna chrominancji pojawiajaca sie na zacisku 31a i tak, ze informacja cyfrowa jest zakodowana we wlasciwej linii w okresie wygaszania pola* Bi¬ ty informacji pojawiajace sie na szynie danych 39 reprezentujace numer pola obrazu i numer pas¬ ma sa wytwarzane przez urzadzenie 34. Uzycie informacji o numerze pola i o noiimerze pasma bedzie omówione w powiazaniu z programem mi¬ kroprocesora (fig. 10 i 11). Dane cyfrowe i sygnal wizyjny sa laczone w sumator 36. Dalszy uklad przetwarzania 40 sygnalu doprowadza sygnal cal¬ kowity wizji do stanu odpowiedniego dla nosnika zapisu. Sygnal calkowity wizji jest typu sygnalu z ukryta podnosna i jest zapisywany technika modulacji czestotliwosciowej.W gramowidzie z figury 4 nastepuje detekcja sygnalu modulowanego czestotliwosciowo za po¬ moca zespolu 20 igly i przetwornika. Sygnal ten jest przetwarzany w ukladzie przetwarzania 18 sygnalu wizyjnego w standardowy sygnal tele¬ wizyjny odtwarzany w zwyklym odbiorniku tele¬ wizyjnym. Uklad przetwarzania 18 sygnalu wizyj¬ nego zawiera elementy reagujace na sygnal syn¬ chronizacji koloru dla synchronizacji fazowej miej¬ scowego generatora sygnalów chrominancji o cze¬ stotliwosci 1,53 MHz do podnosnej chrominancji.Generator sygnalów chrominancji poza swym zwy¬ klym zastosowaniem do demodulacji ukrytej pod¬ nosnej stosowany jest takze do wytwarzania cyfro¬ wego sygnalu zegarowego i sygnal ten pojawia sie na przewodzie 72.Uklad przetwarzania 18 sygnalu wizyjnego za¬ wiera ponadto elementy do demodulacji nosnej wizji i filtrowania grzebieniowego odzyskiwanego sygnalu wizyjnego. Filtr grzebieniowy 19 obejmu¬ je dwie sasiednie linie pola, czego wynik wyste-7 mm 8 puje na przewodzie 70 jako przetworzony sygnal wizyjny. Poniewaz linia 16, która jest na pozio¬ mie czerni, jest odejmowana od linii 17', która jest modulowana danymi cyfrowymi, przetworzony sygnal wizyjny wystepujacy na przewodzie 70 jest odzyskiwana dana cyfrowa. Linia 16' moze miec dowolny staly poziom luminancji. Jezeli kolejna li¬ nia 18' za linia 17! danych jest linia o stalej lu¬ minarzeji (takze czerni), kolejny sygnal wyjsciowy filtru grzebieniowego podczas linii 18' zawiera po¬ nownie odzyskiwane dane cyfrowe, ale dane sa odwrócone. Przez odejmowanie jednej linii od sa¬ siedniej linii o stalej luminancji, odzyskiwany syg¬ nal cyfrowy jest samostabilizujacy, dzieki czemu eliminuje sie. bledy danych w wyniku przesuniec poziomu skladowe! stalej sygnalu wizyjnego. Gdy¬ by bylo pozadane umieszczenie danych w kolej¬ nych liniach, to porównujac z umieszczeniem da¬ nych w sasiedztwie linii o stalej luminancji, po¬ trzebny bylby uklad do odnoszenia sygnalu wizyj¬ negodo okreslonego poziomu luminancji lub sygnal odniesienia pradu stalego do oddzielenia ciagu da¬ nych cyfrowych od sygnalu wizyjnego.Pokazana na figurze 4 pamiec buforowa 16 rea¬ guje na przetworzony sygnal wizyjny na przewo¬ dzie 70 i sygnal zegarowy o czestotliwosci 1,53 MHz na przewodzie 72 w celu uzyskiwania danych cy¬ frowych i sygnalu wizyjnego. Pamiec buforowa 16 jest sterowana binarnym cyfrowym sygnalem ste¬ rujacym na przewodzie 71 wychodzacym z mikro¬ procesora 10. W jednym stanie binarnym sygnal sterujacy na przewodzie 71 powoduje, ze pamiec buforowa 16 przyjmuje dane. W drugim stanie bi¬ narnym sygnal sterujacy na przewodzie 71 powo¬ duje, ze pamiec buforowa 16 przesyla otrzymane dane do mikroprocesora 10. W szczególnosci, gdy sygnal sterujacy na przewodzie 71 ma wartosc lo¬ giczna „1", pamiec buforowa 16 próbkuje wejscio¬ we dane na przewodzie 70 przetworzonego sygnalu wizyjnego, wykorzystujac sygnal o czestotliwosci 1,53 MHz na przewodzie 72 jako sygnal zegarowy.Po odebraniu calej informacji sygnal stanu na przewodzie 75 daje wskazanie, ze informacja jest pelna. Dla przeslania informacji do pamieci mi¬ kroprocesora sygnal sterujacy na przewodzie 71 ma wartosc logiczna „0". To zadzialanie powoduje zamkniecie pamieci buforowej 16, zerowanie we¬ wnetrznych obwodów sterujacych i kierowanie wy¬ ników kontroli kodu bledu przekazywanej infor¬ macji na przewód 75stanu. , Jezeli sygnal stanu wskazuje, ze informacja jest wazna (to znaczy kontrola kodu bledu wykazuje waznosc), mikroprocesor 10 jest programowany do kroprocesora 10. Mikroprocesor dostarcza zewne¬ trzny sygnal zegarowy na przewód 73 w celu prze- , sylania danych z pamieci buforowej 16. Dla kaz- przesylania danych z pamieci buforowej 16 do mi- dego impulsu zegarowego jeden bit danych na przewodzie 74 jest przesuwany poza pamiec bufo¬ rowa i do mikroprocesora 10. Gdy wszystkie dane ( zostana przeslane do mikroprocesora 10 i pro¬ gram jest przygotowany dla nastepnej infor¬ macji cyfrowej, przewód sterujacy 71 ponownie przesyla sygnal o wartosci logicznej „1" i proces ten jest powtarzany. 6 Mikroprocesor 10 steruje poprzez pamiec bufo¬ rowa ló linia 17' (lub lima 2SÓ*)'. Pierwsza infor¬ macja cyfrowa jest osiagana przez ciagle' przeszu¬ kiwanie sygnalu wizyjnego poci katem' kodu po- 5 czatkowego.v Nastepnie paWec buforowa 16 zo¬ staje zamknieta. Wtedy, opierajac sie na czasie nadejscia pierwszej informacji cyfrowej," pamiec buforowa zostaje otwarta na okolo szesc' linii *psrzed nastepna oczekiwana informacja cyfrowa. Jesli 10 nie zostanie znaleziona zadna wazna informacja, pamiec buforowa 16 zostaje zamknieta na okolo szesc linii po takim oczekiwanym czasie nadejscia.Jesli odszukane zostana wazne dane, pamiec bu¬ forowa 16 zostaje zamknieta i obliczony zostaje 15 nowy czas nadejscia dla nastepnej informacji cy¬ frowej w oparciu o czas nadejscia biezacej infor¬ macji cyfrowej.W ten sposób mikroprocesor 10 otwiera element logiczny na czas okolo dwunastu linii w poblizu 20 oczekiwanych danych. Przedzial czasu od srodka jednego przedzialu bez danych do nastepnego jest równy w przyblizeniu przedzialowi jednego pola obrazu. Szerokosc tego przedzialu jest dobrana tak, ze w przypadku najgorszych warunków czasowych 25 oczekiwane dane wypadna w tym przedziale.Zródla bledu w czasie, jak wyjasnia sie nizej to: skonczona rozdzielnosc cyfrowa ukladu czasowego, szybkosc zmiany dzialania ukladu czasowego, nie¬ pewnosc programu w okreslaniu czasu nadejscia 30 biezacych danych oraz róznice czasowe miedzy wy¬ stepujacymi na przemian polami parzystymi i nie¬ parzystymi. Moze byc dogodne uzycie mikropro¬ cesora i/lub ukladu czasowego, dzieki regulacji od¬ powiednio do tego czasu wystepowania i braku 35 danych. Program mikroprocesora, który steruje ukladami logicznymi do wyszukiwania danych jest omówiony dalej w powiazaniu z fig. 10 i 11.Mikroprocesor 10 reaguje takze na elementy ste¬ rujace 14 panelu urzadzenia odtwarzajacego (wpro- *• wadzanie danych, przerwa i przeszukiwanie) w ce¬ lu sterowania mechanizem 12 urzadzenia odtwarza¬ jacego i wysterowywania wyswietlacza 22 zgodnie z okreslonym programem. Mechanizm urzadzenia od¬ twarzajacego wyposazony jest w przynajmniej 15 ulklad wywolujacy przeskok igly uruchamiany przez mikroprocesor 10. Uklad ten jest to przyrzad pie¬ zoelektryczny, elektromagnetyczny lub inny do im¬ pulsowego przesuwania przetwornika sygnalu do sasiednich rowków lub sciezek sygnalowych na 0 nosniku- plyty telewizynej. Uzycie tego ukladu do przerywania zamknietych rowków omówione be¬ dzie potem.w zwiazku z sieciami dzialan z fig. 10 i 11. 5 Magnetowid plytowy wykorzystuje bity informa¬ cji I(x) do wyliczenia kodu C(x). Z powodu duzej liczby potencjalnych kombinacji I(x) i C(x) maja razem dlugosc 64 bitów — oraz z powodu zadania okreslenia detekcji bledu i charakterystyki korek- Q cji danego kodu bez uciekania sie do numerowa¬ nia, kody bledu sa potraktowane metodami mate¬ matycznymi. Ogólne matematyczne rozwiniecie teo¬ rii pierscieni i pól Galoisa GF (2m) ma zastosowa¬ nie do kodów bledu. Dla niniejszych potrzeb ko- - dowanie bledu na plycie telewizyjnej mozna zro-zumiec rajit(p:ej, w oparciu o kilka prostych de¬ finicji.Informacja cyfrowa o wartosciach Legieaiyeh „1" i „0" moze byc rozwazana jato reprezentujaca wie¬ lomian zawierajacy potegi x Wspólczynniki pszy odnosnych potegach x *a pojedynczymi bitami in-* formacji. Np, informacja 4-bitowa 1011 moze byc przedistawicma przez wielomian F(x), gdzie P(x) = l . x» + 0-x*+lx-|- I5t<=i=x*+X + 1 Stosujac ten zapis do kodu poczatkowego lllilOOllOlOl mamy ~6(X) = X** + X1* + X*° + X« + X« + X* + X4 + X* + 1 Najwyzsza potega x zwana jest stopniem wielo¬ mianu. W .powyzszym przykladzie B(x) jest wielo¬ mianem stopnia 12-ego.Wielomiany moga byc sumowane, odejmowane, mnozone i dzielone przy uzyciu zwyklych regul algebry z wyjajtikiam wyrazania wisipólezynników w kategoriach modulo 2. Skrócony zapis reszty wielo¬ mianu po podzieleniu przez inny wielomian jest wskazany nawiasem kwadratowym. To znaczy, jesli P(x) r(x) = Q(x)+ g(x) g(x) gdzie reszta r(x) jest nizszego stopnia niz dzielnik g(x), to (P(x)J = (r(x) W magnetowidach plytowych calkowita informa¬ cja zapisana na plycie telewizyjnej jest przedsta¬ wiona przez wielomian T(x) z figury 2: ?(*) = fitx X64 4- C(x) x* 4 I(x) <1) Wyraz x64 przesuwa B(x) o 64 bity, poniewaz B wyraz x51 przesuwa C(x) o 51 bitów zeby przedsta- waó, ze C jest zapisane przed I(x), Urzadzenie zapisujace oblicza wartosci dla C(x) tak, ze calko¬ wita informacja- T(x ma reszte równa B(x) po po- dzieleniu przez g(x). Te znaczy* zakladajac ze C(&) ma postac C(x) = H(x) • Hfc)] +Mfci), (2) wówczas H(x) i M(x) sa &talyimi wielomianami do¬ branymi tak, ze ,[T(x)J=B(x) (3) Mozna wykazac, ze równania (1), (2) i (3) rozwia¬ zywane dla stalych wielomianów H(x i M(x) daja: M(x =i |B(xf x* + B(x) x**} Figura 7 zawiera tabele wyliczajaca wybrane wartosci dla B(x) i g(x), a tak£e uzyskane war¬ tosci dla EKx) i MW*,-Nalezy zauwazyc, ze tabela na fig. 7 pokazuje na prawo bity wysokiego rze¬ du tak, ze sa one w tej samej kolejnosci W ja¬ kiej wystepuja, pamieciowe elementy przerzutnilko- we ma schemacie ideowym na. tej samej figurze.W gramowidzie zapisana informacja cyfrowa jest odczytywana przez uklady elektroniczne, Dane za¬ pisane na plycie telewizyjnej, to Tfc). Dane od¬ czytane praca, granoowidy to R(xX Jesli nie powst'a-» ly zadne biedy miejdzy zapasem a odczytem, to lW=R(x)* Otrzymana informacja fi(x) jest kon¬ trolowana pod wzgledem bledów przez pddaielttti* R(x) przez g poczatkowemu B(x), wówe*ac informacja jsst uWa* zana za pozibawiona bledów. Natomiast Jesli «[* szta; nie równa sie 9Ax)i to wskazany jest przez to blad. » • ¦: Wlasnosci kodu generowanego w poWyzsfcy s££- sób zaleza od wyboru f(x), fetory jest zwan^ wi#* lomianem generujacym, Wybfttte f telewizyjnej sa jednym z generowanych prtez ma^ szyne matematyczna kodów cyklLcznyeh do korek¬ cji "bledów impulsowych. Blad imfnustfwy w uicla-» dzie cyfrowym jest taten rodzajem bledu, w ktfr- rym utracone sa sasiednie bity informacji cyii&* wej. Bledy impulsowe uwaza sie za bardzo praw* dopodobny rodzaj kJedu przesylania w nosniku ply* ty wizynej. Kod, który moze korygowac biegly po-* jedynczych impulsów o 6 bitach lub mniej, moze byc zrealizowany przy wykorzystaniu wielomianu generujacego danego równaniem g(x) = X13 + x12 4 x" + x« + X7 4 x« 4 4 xs 4 x4 4 x? 4 1 Dla danego wyzej g(* moga byc wykryte wszy-» stkie bledy pojedynczaiego impulsu o 13 bitach lub mniej i moze byc wykryte równiez 99,&88% wszy* stkich bledów pojedynczego impulsu dluzszego od 13 bitów. Gramowid wykorzystuje tylko zdolnosc detekcji bledu wybranego kodu.Jako szczególny przyklad generacji kodu bledu rozpatrzmy przypadek, w którytm .liczba pól jest 25000, liczba pasm jest 17 i liczba bitów zapaso¬ wych jest 0, Poniewaz 25000 w postaci binarnej jest 010 001 (bity wysokiego rtzedu sa na lewej), 51 bitów informacji jest: 000 000 000 000 000 009 000 000 600 000 110 000 110 101 0d0 019 001.KfOlejn-osc przesylania jest taka: najpierw/,bity zagpasowe, po nich numer pola a potem numer pa¬ sana, przy czym najbardziej znaczacy bit jest prze~ syla-ny najpierw. Kod bledu dla opwyzszego szcze* gólnego I, obliczony jako reszta z I(x razy H(x) plus M(x), jest przedstawiony jako 91rlll90J 00010. Nastepne pole obrazu jest 25901 lub 000 11$ 000 110 101 001 wt postaci binarnej. Dla odpowied¬ nich bitów kbformacji 006 000 000 000 000 00$ 099 000 000 000 140 000 119 101 091 010 W& wlaseiw? kod bledu jest 1909101191119-. Calkowita iniofmacja cyfrowa dla .pola 25991 zawierajaca kod pois&ajtjcowy jest dlatege 1111190110101 1990101101110 01* 999 999 000 090 909 0G0 909 999 909 119' 999 119 191 991 919 001, pokazana zgodnie z kolejnoscia przesylania* Kod poczatkowy to pierwszych 1-3 bitów, kod ble** du to nastepnych 13 bitów, a 51 bitów iniorj«aoj^ jest na koncu, W gramowkizie powyzsza- in£erj*a- cja cyfrowa jest kontrolowana pod wzgladem} ble/* dów przez podzielenie odebranej* informacji przez- gU)* Jesli nie sa wykrywane zadne bled?, reszta jest 1111100110191* co jest dokladnie kodem peeza* kowym.Na figurze 5 jest pokazany ^schemat blokowy ukladu generujacego T(x). Przy kontroii ukladu- sterujaoego 59 przesylaniem 24 bity infoymac# s^| wprowadzane pczez szyne 39, a 27 bitów zapaso- 14 19 li 25 30 ss 45 it 5«r 09n wycji jest wprowadzanych do 51-bitowego rejestru przesuwajacego 44. I(x), które zawiera tych 51 bi¬ tów, jest przesuwane wówczas do imiego 51-bito¬ wego rejestru przesuwajacego.Jednoczesnie podczas '51< impulsów przesuwaja¬ cych, koder 45 oblicza C(x) w nastepujacy sposób.Uklad dzielacy imnozacy 46 wielomiany reaguje na 51-bitowy szeregowy przekaz I(x dla obliczenia reszty I(x) razy H czas M(x) jest sumowane równolegle w sumatorze 48 wielomianów. Wynikowy kod G(x) jest ladowa¬ ny do 13-bitowego rejestru przesuwajacego 54 a kod poczatkowy B(x) jest wprowadzany przez sizy- ne 49 do innego 13Hbitowego rejestru przesuwaja¬ cego 47. Jesli kod poczatkowy jest stala wartoscia cyfrowa, takie wprowadzanie danych jest najbar¬ dziej odpowiednie przy pomocy ustalonych dopro¬ wadzen do równoleglych wejsc rejestru przesuwa¬ jacego 47, w przeciwienstwie do realizacji opartej o oprogramowanie.W zapisie logicznym dodatnim odpowiednie wej¬ scia równolegle rejestru przesuwajacego 47 sa do¬ laczone do potencjalu uziemienia., gdziekolwiek kod poczatkowy ma wartosc logiczna „0" a do po¬ tencjalu dodatniego, gdziekolwiek kod poczatkowy ma wartosc logiczna „1". Uklad sterujacy 50 prze¬ sylaniem steruje calkowita przesylana informacja T(x) zawarta w trzech rejestrach przesuwajacych 52, 54 i 47, przesylana na zewnatrz szeregowo, syn¬ chronicznie z podnosna- chrominancji na przewodzie 31a. Impuls synchronizacji wizji doprowadzony do przewodu 33 zapewnia dla ukladu sterujacego 50 przesylaniem podstawe czasu tak, ze cyfrowa in¬ formacja jest przesylana we wlasciwym czasie wzgledem sygnalu wizyjnego.Na figurze 7 jest przedstawione szczególne wyko¬ nanie kodera 45 z fig. 5. Przerzutniki synchronizo¬ wane sygnalem zegarowym, majace wyjscia Q0 do Qi2 tworza rejestr reszty. Mnozenie przez H(x) i dzielenie przez g(x) jest dokonywane równoczes¬ nie w sposób szeregowy. Potem reszta jest zatrzy¬ mywana w wyjsciach Q0 do Q12 rejestru reszty.Dla oceny prostoty ukladu z fig. 7 sluzacego do mnozenia i dzielenia wielomianów, nalezy zauwa¬ zyc, ze zarówno sumowanie, jak i odejmowanie (wspólczynników wyrazów w tej samej potedze) jest wykonywane przez element ALBO. Mnozenie Kx) przez H(x) jest realizowane przez wlasciwe dolaczenie do jednego lub wiekszj liczby elemen¬ tów ALBO 80 do 91. W szczególnosci, gdy wspól¬ czynnik H(x), alenie g(x), jest równy 1 (miejsca bitów 1, 3 i 8), wejsciowe I(x) jest doprowadzone odpowiednio do wejscia elementu ALBO 80, 82 i 87. Dzielenie I(x) przez g(x) jest dokonywane przez mnozenie informacji na wyjsciu Ql2 przez g(x) i odjecie tego iloczynu od zawartosci rejestru Q0 do Qi2. W szczególnosci, gdy wspólczynnik g(x), lecz nie H(x), jest równy 1 (miejsca bitów 4, T i 11) wyjscie Q12 jest dolaczone odpowiednio do wejscia elementu ALBO 83, 86 i 89. Gdy zarówno H(x) jak i g(x) sa równe 1 (miejsca bitów 0, 2, 5, 6, 10 i 12), wyjscie elementu ALBO 91 jest dolaczone odpowiednio do wejscia elementów ALBO 81, 84, 85, 88 i 90. Po 51 impulsach zegarowych, po jed¬ nym dla kazdego bitu I(x), zawartosc rejestru z 12 wyjsciami Qo do Q12 jest reszta I(x) • H(x) po po¬ dzieleniu przez g(x).M(x) jest sumowane z zawartoscia rejestru re¬ szty. Sumow&riie wspólczynników w arytme- 5 tyce modulo 2 wykonywane jest jako funkcja ALBO. Gdy M(x) ma wspólczynnik +1, uzywane jest wyjscie zanegowane Q odpowiedniego prze- rzutnika a gdy M(x) ma wspólczynnik 0, uzywane jest wyjscie proste-Q. io Na figurze 6 jest przedstawiony schemat bloko¬ wy ukladu do dekodowania odbieranej informacji R(x). Uklad ten jest realizacja pamieci buforowej 16 z fig. 4. Wejsciowy sygnal sterujacy na przewo¬ dzie 71 wprowadza dekoder odbiornika z fig. 6 15 albo w stan odbierania danych z sygnalu wizyj¬ nego albo w stan przesylania danych do mikro¬ procesora.W stanie odbierania, kazdy bit jest równoczesnie przesuwany do dwóch oddzielnych rejestrów. Je- 20 den taki rejestr 60 jest dla danych a drugi rejestr 62 jest dla kontroli bledu. Rejestr 62 kontroli ble¬ du jest dzielnikiem wielomianów. Jednak gdy przyj¬ muje nowe dane, tor sprzezenia zwrotnego jest nieczynny tak, ze dziala on jak prosty rejestr prze- 25 suwajacy. Praca rejestru 62 bedzie potem omówiona bardziej szczególowo w powiazaniu z fig. 8. Dla biezacych potrzeb rejestr 62 reaguje na sygnaly ukladu sterujacego 64 odbiornika tak, ze albo prze¬ suwa kolejne bity R(x), albo dzieli kolejne bity 30 R(x) przez g(x). W kazdym przypadku zawartosc rejestru 62 jest dostepna na szynie 78 i doprowa¬ dzona do detektora 66 kodu poczatkowego i pra¬ widlowych danych.Praca przy odbiorze zaczyna sie przy pomocy 35 rejestru 62 w stanie dzialania jako rejestr prze¬ suwajacy. Po detekcji B(x) przez detektor 66, uklad sterujacy 64 wprowadza rejestr 62 w stan dzialania jako dzielnik wielomianów. Dzie¬ lenie wielomianów przez g(x) rozpoczyna sie, gdy 40 B(x) jest w rejestrze 62 kontroli bitów. Uklad ste¬ rujacy 64 odbiornika reaguje dalej na detekcje B(x) w celu wyznaczenia okresu czasu równego pozostalym bitom informacji (64 impulsy zegaro¬ we). Po tym okresie rejestr 62 zawiera reszte R(x) 49 modulo g(x), która powinna byc B(x), jesli infor¬ macja jest prawidlowa. Podczas procesu kontroli bledów rejestr 60 danych przesuwa bity danych.Na koncu wyznaczonego okresu czasu rejestr 60 zachowuje tylko ostatnie 24 bity. Jednak poniewaz 50 24 bity informacji znajduja sie na koncu przeka¬ zywanej informacji, rejestr 60 bedzie zawierac przypisane mu bity informacji. Jesli jest pozada¬ ne wykorzystanie zapasowych bitów informacji, moga byc dodane dodatkowe stopnie rejestrów. 55 Interpretacja wyjsciowego sygnalu stanu na prze¬ wodzie 75 zalezy od stanu sygnalu sterujacego na przewodzie 71. Gdy sygnal sterujacy na przewo¬ dzie 71 wprowadza odbiornik w stan przyjmowa¬ nia danych (stan odbioru), sygnal stanu na prze- 60 wodzie 75 jest oznaczony jako odbierana infor¬ macja. Gdy sygnal sterujacy na przewodzie 71 wprowadza odbiornik w stan przenoszenia da¬ nych przewód 75 sygnalu stanu wskazuje prawid¬ lowe dane. Sygnal sterujacy na przewodzie 71 tak- 6g ze zeruje uklad sterujacy 64 odbiornika i prze-13 lacza Wyniki kontroli reszty na Sygnal stariu na przewodzie 75.Odebrana informacja jest przekazywana na zew¬ natrz rejestru przesuwajacego 69 w odpowiedzi na zewnetrzne sygnaly zegarowe dostasfczairie ptt&z miJkroprocesor na przewodzie T3. Po przesunieciii na zewnatrz danych, sygnal sterujacy na przewo¬ dzie 71 mdze byc przywrócony do poprzedniego stanu, który znów wprowadzi- detcoder odbiorczy w stan ciaglego wyszukiwania innego fcotiu poczat¬ kowego.Figura 8 przedstawia schemat logiczny, czescio¬ wo w |xstaei schematii blokowego dekodera od¬ biorczego z fig. 6. Przerztrtniki majace wyjscia Vi do Q'u fcworza rejestr reszty. Dzielenie wielomia¬ nu przez £(x) jest dokonywane przez mnozenie wyrazów kolejnych wyjsc Q$# przez g(x) i odjecie iloczynu (przez elementy ALBO 160 do 108) od za¬ wartosci rejestru reszty. Polaczenie sprzezenia zwrotnego od wyjscia O*^ (przez element NIE-LUB 109) do elementu ALBO jest utworzone, gdy g(x) ma wspólczynnik 1, za wyjatkiem bitu 13. Ponie¬ waz: wspólczynlndki g(x) sa równe 1 dla miejsc 0, 2, 4, 5, 6, 7, 10, 11 i 12 bitów na wejsciu danych kazdego przerzutnika rejestru reszty umieszczony jest element ALBO. W elemencie NIE-I 118 na¬ stepuje detekcja B(x), które jest i kodem poczatko¬ wym i kodem kontroli bledu prawidlowosci.Odlbiorczy licznik sterujacy 117 zaczyna liczenie w odpowiedzi na sygnal poczatkowy z elementu I 120, zlicza 63 okresy zegarowe i dostarcza sygnal zatrzyimania, Ifctóry jest wykorzystany przez ele¬ ment NIE-I 111 do zatrzymania zegara dla wszyst¬ kich przerzutników dekodera. Przykladowe wyko¬ nanie Uczflika sterujacego 117 jest przedstawione na fig. 9,- gdzie zawiera on siedem przerzutników 130 do 136.Kolejnosc operacji przy odbieraniu danych jest nastepujaca. Gdy sypial sterujacy na przewodzie 71 ma wartosc logiczna „1" dane sa kierowane do rejestru 02 przez element I 110. Przerzutnik 119 byl poprzednio tak ustawiony, ze odlacza sygnaly sprzezenia zwrotnego w rejestrze 62 przez bloku¬ jacy element NIE-LUB 109. Rejestr 62 dziala teraz jato©* rejestr przesuwajacy. Fo detekcji B(x) na wyjsciu elementu NIE-I 118 wystepuje wartosc logiczna „0" i na wyjsciu Q .przerzutnika 119 wy¬ stepuje wartosc logiczna ,$0" po jednym okresie zegarowym (pózniej. Dlatego sprzezenie zwrotne sta¬ je sie. nieczynne dla dzielenia wielomianów przez wyjscie elementu I 120 poprzez element NIE-LUB 109? gdy nastapi detekcja B(x) w rejestrze reszty.Po 63 otoesaeh zegarowych licznik sterujacy 117 zatrzymuje sie/ i sygnal stanu na przewodzie 75 wzrasta i wskazuje, ze informacja jest odebrana.Rejestr 60 zatrzymuje ostatnie 24 bity I(x.W celu przeslania' danych sygnal sterujacy na przewodzie- 71 uzyskuje wartosc logiczna „0". Wyj¬ scie zanegowane elementu NIE-I 118, na którym wystepuje wartosc logiczna „0"; jesli reszta po po- dzselemfr jest B, uzyskuje sygnal stanu na prze- wtocteier Wfer Zewnetrzne im|putey zegarkowe na prze¬ wodzie 73 powoduja; kolejne przesuniecia danych w rejestrze 6fr do sygnalu danych wyjsciowych na przewodzie 74* Zewnetrzne impulsy zegarowe 14 ze^tijs ta&ze* rej&sfr rekzty przez wpisanie do reje¬ stru zef.Powyzszy uftiad poksmije rejestr reszty zaczy¬ najacy iiE l Ko&ciacy ta sam£ stala niezerowa.Mbziiwe s4 tafeM iiinfe utóad^ jeili stosuje sie fcbdt cbset. Na przSrSlacl po d&elreji Six) rejestr reszta ifidze by£ nastawony ria pierwsza dowolna st&la\ wówczas po podzieleniu fejestf reszty jesf kontrolowany |dd wz^eJlem wlasciwej afuaiei sta¬ lej. Pief#sza sta& aifco Sruga stala mbze by£ ze¬ rem, tfbte stale tnolif byc afeftoi; Nastepnije tti u|tfo£&*eiie fytz&ii lxJifn^teroWe^ go, które wynika z opisanej tu postaci kodu bfcdtK u Konczac kodefft p©^zatfcbW?*ff B prawidlowa a#tektof *»dtt p&z^olM&S (element NIE-I 118) sluzy tSkze jafco detektor Rodu pra¬ widlowosci. Zaczynajac dzielenie ptty Uzyciu kMU poczatkowego w dzieMku, wy^lmMowati^ zostaje operacja stefow^aifia w w?fflKu tflfSku potriettf ze¬ rowania rejestru reszty.Zwykle, kody bledu sa umieszczone na kontu przekazywanej informacji. Jednak przez umiesz¬ czenie kodu bte^dtt przed bitami informacji uklad 25 sterujacy oójbiornfta jeSt dalej uiJfrdBflczori? w wy¬ niku braku potrzeby rozrSzniania bitów rnfórmacjt od bitów kodu ble^toi w odwiesieniu do rejestru" 60. W dodatku* utóad sterujacy odbiornika (jak pokazano na fig. 8) jest prostym licznikiem 117 majacym zacislt poczatku; zacisk zatrzymania i za¬ cisk przelaczajacy dla jednego okresu czasu.Inforrfiacja cyfrowa zawierajaca numer pasma i numer pola jest zapisana w sygnale wizyjnjm i wykorzystyWana~ przez urzadzenie odtwarzajac^ do rozmaitych celów. Informacja o numerze pasma jest wykorzystana do detekcji konca odtwarzania (pasmo szescdziesiate trzecie). Hnfonmacja o nume¬ rze jfttó im^WrzystywsfiSfo obliczenia i wys¬ wietlani^ ezissu odtwarzania programu w ukladzie 40 wyswietlajacym 22 na diodach elektroluminescen¬ cyjnych z fig. 1. Jesli znana jest dlugosc programu, informacja o numerze pola moze fcyc Wykorzysta¬ na do obliczenia pozostalego czasu ódfwafzania programu. Dla sy^alówstan^n^OTSC, czas pro¬ gramu, który minal w minutach moze by£ uzyska- ^ny przez obliczenie numeru pola podzielonego przez 3600.Jesli jest to pozadane, z poprzedniego obliczenia mozna uzyskac pozostaly czas prograrriu. Ta cecha jest uzyteczna dla widza, gdy przeszukuje^ program dla znalezienia danego punktu. Szczególnie uzytecz¬ na cecha uzyskana z informacji o numerze pola jest korekcja zamknietego rowka, która ^a^e.orno- wiona potem w {powiazaniu z bardziej ogólnym przypadkiem korekcji bledu sciezm.Numery pola reprezentuja potózenie Igly ^ w (sfa- nej chwili. Za kazdym razem, gdy igla ponownie wcnoHzi w rowek:, a*6v pq j0SS$&Mm p^Fzlz sciegi, allcK) po u¥ucriom^eniu mSÓIttólcBSu p*ze- szu^iwanm, póiozente l& w dan^j cM&i inoll M byc' oiresmg na $6&tawte' W»G o^cz^ii* pfawic&ówe^o fiumiru fiol& Zaro^n^ imll ko¥e^ cji tól^du S^z«i, m a iMS wls^e^an^a c^a^ oolwarzgritó o^aWi w^oi^Mij^ 8a1fe 6 ffl^ m&ze' pola { dlaie^o1 w^SWzVsfója czW a^dfe^15 Jaca ukladu danych cyfrowych plyty telewizyjnej.Szczególny uklad korekcji bledu sciezki, który jest omawiany dalej, wykorzystuje dane o numerze pola (polozeniu igly) do Utrzymywania igly wlas¬ ciwie wzgledem jej przewidywanego polozenia przy zalozeniu okreslonej z góry predkosci igly wzgle¬ dem plyty. Uklad wyswietlania czasu odtwarzania programu wykorzystuje dane o numerze pola do wskazywania czasu odtwiarzania, co w rzeczywi¬ stosci reprezentuje w inny sposób polozenia igly.Uklad sterujacy mikroprocesorem ma kilka sta¬ nów pEacy wewnetrznej. Figura 10 jest schematem (przeijcc stanów, wyjasniajacym program mikro¬ procesora. Kazdy z okregów przedstawia stan pra¬ cy urzadzenia: wkladanie plyty, nabieranie obro¬ tów, wykrywanie odczytu, odtwarzanie, przerwa, przerwa za/blokowana, koniec. Dla kazdego stanu okreslone jest wewnatrz kazdego odnosnego okregu polozenie igly i stan wyswietlania. Strzalki miedzy stanami pnacy wskazuja kombinacje logiczna syg¬ nalów doprowadzanych z panela sterowniczego (wprowadzanie danych, przerwa, przeszukiwanie), które powoduja przejscie z jednego stanu pracy do innego. Sygnal wkladania plyty wskazuje, ze mechanizm urzadzenia odtwarzajacego jest gotowy do przyjecia plyty telewizyjnej. Sygnal przerwy jest doprowadzony z odpowiedniego przelacznika na panelu sterowniczym a sygnal przeszukiwania wskazuje dzialanie mechanizmu przeszukiwania.Po wlaczeniu zasilania urzadzenie wchodzi w stan pracy z wkladaniem plyty. W tym stanie pracy plyta telewizyjna moze zostac wlozona na talerz obrotowy. Po wlozeniu plyty urzadzenie odtwarza¬ jace na kilka sekund wchodzi w stan pracy z na¬ bieraniem obrotów, umozliwiajac rozpedzenie ta¬ lerza do pelnej predkosci 450 obrotów na minute.Przy koncu stanu pracy z nabieraniem obrotów wprowadzony zostaje stan pracy z wykrywaniem odczytu.W .stanie pracy z wykrywaniem odczytu podsy¬ stem cyfrowy obniza igle i w sposób ciagly szuka „dobrego odczytu". W stanie pracy z wykrywa¬ niem odczytu dobry odczyt jest okreslony jako pra¬ widlowy kod poczatkowy i prawidlowa reszta kon¬ troli bledu. Po znalezieniu dobrego odczytu urza¬ dzenie wchodzi w stan pracy z odtwarzaniem.W stanie pracy z odtwarzaniem mikroprocesor ustala w pamieci oczekiwany czy przewidywany nastepny numer pola. Przewidywany numer pola jest przyrostowo zwiekszany lub aktualizowany co kazde pole. Dla wszystkich kolejnych odczytów mikroprocesor wykorzystuje przewidywany numer pola przy wykonywaniu dwóch dodatkowych kon¬ troli w celu dalszego poprawienia rzetelnosci da¬ nych. ^ Pierwsza dodatkowa kontrola to kontrola sektora.Plyta telewizyjna w rozpatrywanym wykonaniu zawiera osiem pól w kazdym zwoju, które dziela plyte na osiem sektorów. Poniewaz wzgledne po¬ lozenie fizyczne sektorów jest stale, sektory na¬ stepuja po sobie w powtarzajacy sie sposób okre¬ sowy w miare obracania sie plyty, nawet jesli igla przeskakuje nad pewna liczba rowków. Cho¬ ciaz informacja cyfrowa nie moze byc odczytana 10 439 ie dla jednego lub wiekszej iJosci pól (sektorów), podczas gdy igla przeskakuje do nowego rowka, mikroprocesor nadaza za tym i powieksza przy¬ rostowo, stosownie do tego, przewidywany numer 5 pola. Gdy igla osiada w nowym rowku i odtwarza nowa informacje cyfrowa, nowy numer pola jest kontrolowany przez porównanie z przewidywanym numerem pola. Jesli sektor jest niewlasciwy, dane sa traktowane jako ;,zly odczyt". 10 Numer pola jest przedstawiony przy pomocy 18 bitowej liczby binarnej. Informacje o sektorze mo- ba byc uzyskane na podstawie numeru pola przez znalezienie reszty po podzieleniu numeru pola przez osiem, przy czym trzy najmniej znaczace bity licz- 15 by binarnej sa liczone modulo osiem. Dlatego trzy najmniej znaczace bity kazdego nowego numeru pola musza byc równe trzem najmniej znaczacym bitom przewidywanego numeru pola, aby przejsc kontrole sektora. 20 Druga kontrola rzetelnosci danych jest kontrola zasiegu, badanie maksymalnego zasiegu ruchu igly wzdluz promienia plyty. Oczekuje sie, ze nie zosta¬ nie przeskoczonych wiecej niz 63 rowki przy na¬ potkaniu warunków w najgorszym przypadku w ja- 25 kimkolwiek stanie pracy. Numery rowków przed¬ stawione sa przy pomocy 15 najbardziej znaczacych bitów numeru pola. Mikroprocesor odejmuje bie¬ zacy numer rowka od przewidywanego numeru rowka. Jesli róznica jest wieksza niz dopuszczalny 30 zakres 63 rowków, to biezace dane sa traktowane jako „zly odczyt". Wszystkie inne odczyty sa trak¬ towane jako dobre odczyty i sa wykorzystane do aktualizacji przewidywanego numeru pola. Po piet¬ nastu kolejnych zlych odczytach urzadzenie ponow- 35 nie wprowadza stan pracy z wykrywaniem odczytu.Obecnosc sygnalu przeszukiwania w pewnych sta¬ nach pracy takze spowoduje przejscie do stanu pracy z wykrywaniem odczytu, co pokazanona fig. 10.Przy przejsciu ze stanu pracy z wykrywaniem 40 odczytu w stan pracy z odtwarzaniem, mikropro¬ cesor ustawia zliczenie zlego odczytu do trzynastu.To znaczy, ze przy przejsciu do stanu pracy z od¬ twarzaniem ze stanu pracy z wykrywaniem od¬ czytu, jedno z dwóch nastepnych pól musi dostar- 45 czyc dobry odczyt albo zliczenie zlych odczytów dojdzie do pietnastu, powodujac powrót do stanu pracy z wykrywaniem odczytu.Jesli przycisk przerwy zostaje wcisniety podczas stanu pracy z odtwarzaniem, urzadzenie przechodzi 50 do stanu pracy z przerwa. W tym stanie pracy igla jest zdjeta z plyty i jest utrzymywana w jej wów¬ czas promieniowym polozeniu nad plyta. Gdy przy¬ cisk przerwy zostaje zwolniony, wprowadzony i utrzymany zostaje stan pracy z przerwa zabloko- 55 wana. Ponowne wcisniecie przycisku przerwy zwal¬ nia stan pracy z przerwa zablokowana powodujac przejscie do stanu pracy z wykrywaniem odczytu.Stan pracy „koniec" zostaje wprowadzony po sta¬ nie pracy z odtwarzaniem, gdy zostaje wykryty 60 numer pasma szescdziesiat trzy.Figura 11 jest siecia dzialan programu realizowa¬ nego przez mikroprocesor. Sprzet mikroprocesora zawiera jedna linie przerwan i programowany uklad czasowy. Mikroprooesoir wykorzystuje uklad cza- 65 sowy do sterowania oiknem danych w czasie, gdy;13* 439 17 18 pamiec buforowa wyszukuje dane. To okno da¬ nych ma szerokosc w przyblizeniu dwunastu linii i jest usytuowane wokól oczekiwanych danych.Gdy nie zostaja znalezione zadne dane, uklad czasowy utrzymuje synchronizacje wewnetrzna pro- . gramu do przedzialu czasu jednego .pola.Przerwanie mikroprocesora jest sprzezone z syg¬ nalem stanu na przewodzie 75<( sa mozliwe tylko w stanie pracy z wykrywaniem odczytu, gdy urzadzenie w sposób ciagly wyszu¬ kuje dane. Program zostaje .przerwany, gdy ode¬ brana zostaje informacja cyfrowa. Program uslu¬ gowy przerwania (nie pokazany) wpisuje znacznik przerwania, jesli kontrola bledu wskazuje prawid¬ lowosc. Potem, w stanie pracy z odtwarzaniem jest -wykorzystywany programowany uklad czasowy do wskazan przewidywanego czasu nadejscia nastep¬ nej (informacji cyfrowej.Wejscia przelaczników (wkladanie plyty, przeszu¬ kiwanie i przerwa) sa takie, aby zapobiegac sko¬ kom przelaczania wywolujacym niepozadana od¬ powiedz urzadzenia odtwarzajacego. Program mi¬ kroprocesora obejmuje operacje logiczne przeciw¬ dzialajace skokom sygnalów wejsciowych przelacz¬ nika. Wartosci sygnalu bez skoków (zaklócen) z przelaczników sa przechowywane w pamieci. Od¬ dzielne zliczanie eliminacji zaklócen jest utrzy¬ mane dla kazdego przelacznika. W celu kontroli zaklócen w etapie 154 sygnaly przelaczników sa próbkowane a wynik jest porównywany z pamie¬ tana wartoscia sygnalów przelaczników. Jesli prób¬ kowany stan i pamietany stan sa takie same, zli¬ czanie eliminacji zaklócen dla tego przelacznika jest ustawione na zero. Stany przelaczników sa próbkowane tak czesto, jak to Jest tylko mozliwe. dardu NTSC), wszystkie zliczenia eliminacji zakló¬ cen sa bezwarunkowo powiekszane przyrostowo.Jesli wynikowe zliczenie eliminacji zaklócen jest równe lub wieksze od 2, pamietany stan jest aktualizowany do nowej wartosci (uzyskanej w wyniku procesu eliminujacego zaklócenia). Naste¬ puje potem dzialanie oparte na nowym stanie przelacznika.Pierwszy etap programowy (fig. 11) po wlacze¬ niu zasilania, to inicjalizacja 150 wszystkich para¬ metrów programu. Uklad czasowy jest ustawiony dla odliczenia czasu jednego pola obrazu. Ustawio¬ ny zostaje stan pracy z wkladaniem plyty.Nastepny etap 152 jest programem realizujacym operacje logiczne przejsc stanów przedstawionych na fig. 10. Zliczenia eliminacji zaklócen sa w tym czasie normalnie powiekszane przyrostowo oraz ba¬ dane w celu okreslenia, czy nowy stan przelacz¬ nika jest w pelni pozbawiony zaklócen.Po etapie 152 wyboru stanu pracy program wpro¬ wadza zamknieta petle 153 dla 1) próbkowania przelaczników ustalajacego sliczanie eliminacji za¬ klócen na zero, jesli jest potrzebne, co oznaczono przez 154, 2) kontroli, czy uklad czasowy jest blis¬ ki konca odmierzenia czasu, co oznaczono przez 155 i 3), kontroli, czy zostal wpisany znacznik przerwania, co oznaczono przez 156.Jesli znacznik przerwania jest wpisany w etapie 156, program przesyla dane w etapie 157a z pa¬ mieci buforowej i ustawia uklad czasowy w eta¬ pie 157b w celu odmierzenia czasu przedzialu no¬ wego pola. Gdy program uslugowy przerwania wpi¬ suje znacznik przerwania, zawartosci ukladu cza- 5 sowego zostaja przechowane w pamieci. Program wykorzystuje teraz uprzednio zapamietane zawar¬ tosci ukladu czasowego do nastawienia ukladu cza¬ sowego w etapie 157b, ze skorygowana wartoscia przewidujaca przyblizony czas pojawienia sie na- 10 stepnej informacji cyfrowej. Jak znaznaczono uprzednio, nawet gdyby dane reprezentowaly pier¬ wszy dobry odczyt w stanie pracy z wykrywaniem odczytu, zliczanie zlego odczytu jest nastawione w etapie 157c na 13. u Jesli nie jest wpisany znacznik przerwania, pro¬ gram rozgalezia sie, gdy uklad czasowy zbliza sie do konca odmierzania czasu w etapie 155. Jesli urzadzenie nie jest nastawione na stan pracy z odtwarzaniem w etapie 159, uklad czasowy jest 20 ustawiony na odmierzanie czasu przedzialu innego pola w etapie 158. Jesli urzadzenie jest w stanie pracy z odtwarzaniem w etapie 159, wtedy wyko¬ nana zostaje pewria liczba krytycznych zadan w etapie 160. Okno danych zostaje otwarte w etapie 25 160a (przez ustawienie sygnalu kontrolnego na prze¬ wodzie 71 z fig. li8 na wartosc logiczna „1") na okolo szesc iiiiiii przed oczekiwanymi danymi. Ode¬ brane dane sa odczytywane i sprawdzane jak opi¬ sano poprzednio. Po odebraniu danych lub gdy 30 zadne dane nie sa odbierane, okno danych zostaje zamkniete. Zawartosc ukladu czasowego, która re¬ prezentuje rzeczywisty czas nadejscia informacji cyfrowej, uzyta jest jako czynnik korygujacy do ponownego nastawienia ukladu czasowego 160b. 35 Uklad czasowy jest nastawiony w zwiazku z tym tak, aby wycentrowac nastepne okno danych w przewidywanym czasie [nadejscia nastepnej infor¬ macji cyfrowej w oparciu o rzeczywisty czas na¬ dejscia biezacej informacji cyfrowej. 40 Oczekiwany numer pola jest aktualizowany w etapie 160c, numer pasma jest kontrolowany dla poczatku (pasmo 0) i konca odtwarzania (pasmo szescdziesiat trzy) a zliczenie zlego odczytu zo¬ staje zwiekszone przyrostowo w etapie 160g dla 45 zlego odczytu. Dla prawidlowych danych pola w materiale og^danego programu, czas jest obliczany i wyswietlany w etapie 160f. Jocli p^widlowe dane pola wskazuja, ze igla przeskoczyla do tylu, * w etapie 160c pobudzony zostaje uklad wywolujacy 50 przeskok igly i wprowadzony zostaje stan pracy wywolujacy przeskok igly i wprowadzony zostaje z wykrywaniem odczytu. Równiez jesli zli¬ czanie zlego odczytu osiaga 15 wprowadzony zostaje bezposrednio stan pracy z wykrywaniem 55 odczytu. W czasie wykorzystywanym dla zadan krytycznych w etapie 160 uslugowy program kon¬ troli zaklócen przelaczników jest powtarzany okre¬ sowo tak, ze przelaczniki sa badane tak czesto jak to jest mozliwe. Program bezwarunkowo po- 60 wraca w etapie 152 przez operacje logiczne wyboru stanu pracy do zamknietej petli 153 i oczekuje na badanie ukladu czasowego w etapie 155 lub na kontrole przerwania w etapie 156 w celu wskaza¬ nia nadejscia nastepnej informacji cyfrowej. w Uklad czasowy moze byc nastawiony przez wpro-130 439 IB 21 wadzenie danych do ukladu czasowego bezposred¬ nio pfzez pfoframowane instrukcje. Jednakze za* hiiasi Uzycia sekwencji instrukcji, najbardziej od¬ powiednie jest nastawienie uklad przez tfstalenie miejsca w pamieci (znacznik), któ¬ re GdpowiacTa stanowi konca odmierzania czasu ufckidu czasowego. Uklad czasowy pracuje, wtedy sWtA)6dnie. Koniec lub bliskosc konca odmierzania fczasu Jest wykrywana przez porównanie zawar¬ tosci Ukladu czasowego ze znacznikiem wpisanym W pamieci.Wastigphy pozadany stan zakonczenia odmierza¬ nia czasu jefct nastawiany przez dodanie nastepne¬ go pozadanego przedzialu czasu do poprzedniej za¬ wartosci ukladu czasowego i przechowanie wyniku w paffiiCci. W ten sposób uklad czasowy jest na- staWiofty za kazdym razem, gdy otrzymane zostaja prawidlowe dane, lub gdy zadne dane nie zostaja otrzymane w oknie danych, przez ustalenie nowe¬ go znacznika w pamieci, który odpowiada nastep¬ nemu stanowi odmierzania czasu.Programowany uklad czasowy w mikroproceso¬ rze, uzywany w opisywanym urzadzeniu, jest przy¬ gotowywany przez program do dzielenia cykli wej¬ sciowego sygnalu zegarowego o czestotliwosci 1,53 MHz przez wspólczynnik 20. Uklad czasowy zlicza w ten sposóib raz ha kazde 200 cykli zegara. Jedno pole obrazu (1/60 sekundy dla standardu NTSC) trwa wtedy w przyblizeniu przez 128 zliczen ukla¬ du czasowego. Mozna uzyc w innym przypadku uklad czasowy, który zlicza inna wielokrotnosc sygnalu zegarowego o czestotliwosci 1,53 MHz, lub który wykorzystuje zródlo czasowe niezalezne od sygnalu wizyjnego.Okno danych jest dosc szerokie, aby pozwo¬ lic na wystapienie kilku zródel bledu czasowania.Nieoznaczonosc zpowodu zakonczonej rozdzielczos¬ ci ukladu czasowego równa jest jednemu najmniej znaczacemu bitowi, który odpowiada dwóm liniom.Zakumulowany blad pelzania zera ze wzgledu na to, ze 12& zliczen ukladu czasowego nie jest do¬ kladnie jednym polem, jest nieco mniejszy niz jedna linia, po 16 kolejnych polach, w których nie sa znalezione zadne prawidlowe dane. Poniewaz sygnal zegarowy o czestotliwosci podnosnej chro¬ minancji równy 1,53 MHz jest nieparzysta wielo¬ krotnoscia polowy czestotliwosci linii, uklad czaso¬ wy, któcy zlicza odpowiednia wielokrotnosc syg¬ nalu zegarowego o czestotliwosci podnosnej chro¬ minancji mialby szybkosc pelzania zera równa zeru; W szczególnym urzadzeniu tu opisanym, nieozna- caanocc programu w^otecesieniu czasu nadejscia da¬ nych jest równa w przyblizeniu 97 mikrosekund lub okolo 1,5 linii. W koncu, poniewaz nastepujace po sobie polar wystepna na przemiaa, czas od jed¬ nej; informacji estrowej do nastepnej jest albo 262 linie albo 263 linie, zaleznie od tego, czy biezace 1 pole jest Barsyste- czft nieparzyste- Choc program móglby slodzic; gofea nieparzyste lube parzyste, pros¬ ciej jest! rojedha dodatkowa linie. Laczko pow^teze czSGnnikt; mozna: pokazac, ze okno. dftngeh lezace ptoprzfez- trzyr zliczenia ukla¬ du- czasowej (ofealft! 6 li»tt) zarówno przed, jak i po zapoczatkowaniu oczekiwanych danych jest; odpowiednie dia najgorszych Wa*un&6w.Jak wspomniano poprzednio, inl^rthia^jaónuitte- rzejsolamoze bys uzyta do wyfeyeia za^nfeniet^n f rowków. Jesli numer nowego pola ftx kbhtrdii se¬ ktora i zasiegu) Jest ftiitófejsry od numeru Oczeki¬ wanego pola, to igla przeskoczyla dó tylu i powta¬ rza sledzenie odtworaonfego uprzednio zwoju (zwo¬ jów), tzn. napotkala W zamkniety rowek, Jesii nu- l§ mer nowego pola jest Wiekszy niz mttn#r oczeki¬ wanego pola, to igla ptmfthc&ki Só priotlu, tzn. w kierunku srodka |tfyty. W tym zastosowaniu, przeskoczone rowki sa igno^wahe; jesli nunW nowego pola jest wickszjr (ale nadal przechodzi 15 kontrola sektora i fcasiegtt), to oczekiwali fcole jest aktualizowane do nowego pola.W pewnych innych zastosowaniach, W któryclt plyta telewizyjna jest stosowana do|zapisU infor¬ macji cyfrowej w wielu liniach, konieczna moze 20 byc detekcja i korekcja przeskoczonych rowków.Jednak dla potrzeb niniejszego zastosowania zam¬ kniety rowek jest korygowany przez uruchomienie urzadzenia wywolujacego przeskok igly, az igla powróci do oczekiwanej sciezki. Ewentualnie igla 25 bedzie przesuwana do przodu .po defekcie w posta¬ ci zamknietego rowka.W sensie bardziej ogólnym, uzycie informacji o numerze pola zgodnie z niniejszym opisem zapew¬ nia dokladna detekcje zwyklych bledów sciezki.M W dowolnym urzadzeniu z plytami telewizyjnymi majacymi spiralne lub kolowe sciezki, które za¬ wiera uklady optyczne i bezrowkowe, zawsze mo¬ ga wystapic bledy ruchu po sciezce wywolane przez, defekty i zanieczyszczenia. Niniejsze urzadzenie zapewnia detekcje 1 korekcje takich bledów ruchu po sciezce w gramowidzie. Dla zapewnienia pra¬ widlowego ruchu po sciezce zastosowane jest dwu¬ kierunkowe urzadzenie wywolujace przeskok prze¬ twornika do tylu lub do przodu w materiale pro^ 40 gramu. Tak wiee, gdy nastapi detekcja bledu ru- choi po sciezce, obojetnie czy sciezki przeskoczonej czy sciezki zamknietej, przetwornik zostaje prze¬ mieszczony w takim kierunku, aby skorygowac blad ruchu po sciezce. Choc dla celów korekcji móglby byc zastosowany regularny serwomecha¬ nizm przetwornika, zalecane jest oddzielne urza¬ dzenie wywolujace przeskok lub uklad przywra¬ cajacy polozenie przetwornika.Regularny serwomechanizm jest zwykle przysto^ sowany do stabilnego ruchu' po spiralnej; sciezce sygnalowej i moze nie miec wlasnosci wlasciwych: do reagowania na nagle bledy ruchu. Oddzielne urzadzenie Wywolujace przeskok moze byc' z dru¬ giej strony specjalnie przystosowane do zapewriie- 65 nia szybkiej odpowiedzi potrzebnej do korekcji bledów ruchu po sciezce; MoizMwe je&t zastosowanie kilku algorytmów ste¬ rujacych. Przetwornik moz% byc przywrócony bez¬ posrednio na wlasciwa; sciezke- przez wywoliaiiie 6(r ruchu igly proporcjonalnego db wielkosci wykry¬ tego bledu ruchu. Urzadzenie- wywolujace przes¬ kok rnM« byc uruchomione w odpowiedzi na cia& impulsów, przy Czyn* KczBa iMpulsów j&st pro^ porejonaina< d<* Wfefltescf w^k^^o' blecht rtrirllu- m Prastwornitf jgst praQrni€»ifezatty o -dana* Ircaltte"sciS- 35 49tsitft 21 zek na impuls, az igla znajdzie sie ponownie na przewidywanej sciezce. Dla pewnych zastosowan (np, odzyskiwanie danych cyfrowych pamietanych w nosniku zapisu — na plycie telewizyjnej) moze byc pozadane przywrócenie przetwornika do miej¬ sca wyjscia i próba drugiego odczytu zamiast przy¬ wrócenia przetwornika do przewidywanej sciezki.W kazdym przypadku widac, ze dzieki uzyciu urzadzenia wywolujacego przeskok i wlasciwego ukladu logicznego sterowania, mozna ~osiagh^£ za¬ dowalajacy ruch po-sciezce, nawet Jesli plyta te¬ lewizyjna zawiera defekty albo zanieczyszczenia, które w innym przypadku spowodowalyby niedo-* puszczalne bledy ruchu po sciezce.W cyfrowym ukladzie korekcja inichu po sciezce szczególnie wazne Jest zabezpieczenie przed nie- wykrytymi bledami danych w celu zapobiegania niepotrzebnemu przyspieszaniu lub opóznianiu prze¬ twornika przez zaklócone sygnaly. Niniejszy uklad danych zmniejsza prawdopodobienstwo niewykryte¬ go bledu odczytu do ^poziomu pomijalnego.Dla zgrubnego przyblizenia mozna ocenic praw¬ dopodobienstwo, ze przypadkowe cyfrowe sygnaly wyjsciowe beda z punktu, widzenia ukladu danych wydawaly sie informacja prawidlowa zawierajaca niesekwencyjny numer pola, pobudzajac przez to urzadzenie wywolujace przeskok. Prawdopodobien¬ stwo losowe dobrego kodu poczatkowego wynosi 1 na 23 i dobrego kodu bledu wynosi 1 na 2ll. Lo¬ sowe prawdopodobienstwo dobrego numeru pola jest obliczone nastepujaco. Numery pola zawieraja 18 bitów. Poniewaz jest osiem pól na plycie rozpa¬ trywanego urzadzenia, 3 najmniej znaczace bity kazdego numeru pola wskazuja numer sektora, który musi byc dopasowany do oczekiwanego nu¬ meru sektora. Pozostale pietnascie bitów, które rozpatruja numer rowka, moga zmieniac sie w do¬ puszczalnym zakresie (plus lub minus 63 rowki).Dlatego tylko 126 z 218 losowych numerów pola przejdzie kontrole sektora i zasiegru. Laczac wszyst¬ kie zabezpieczenia, prawdopodobienstwo niewykry- tego bledu wynosi 126 na 244.Powyzszy szacunek opiera sie na przypuszczeniu idealnie swobodnego wejscia i nie bierze pod uwa¬ ge kilku czynników, które dalej zmniejszaja praw¬ dopodobienstwo niewykrytego bledu.Na przyklad, na sciezce plyty telewizyjnej szum impulsowy, w którym bledne bity leza blisko siebie jest bardziej prawdopodobny niz inne typy szuinu.Poprzednio zaznaczono, ze wybr.an^y szczególny kod ; bledu wykrywa pojedyncze bledy impulsowe az do 13 bitów a takze duzy procent wszystkich dluz^ szych impulsów. Wyjasniono takze poprzednio, ze wybór niezerowej reszty dla kodu kontroli bledu (kodu coset) dalej zmniejsza prawdopodobienstwo niewykrytego bledu. Ponadto, wybrany szczególny kod poczatkowy, kod Barkera zmniejsza prawdo¬ podobienstwo, ze szum spowoduje detekcje falszy¬ wego kodu poczatkowego.Zastrzezenia patentowe 1. Dekoder bledu w urzadzeniu wizyjnym plyto- ;0 ;Vwym,~ zawierajacym zespól igly i przetwornika do¬ laczonego do ukladu przetwarzania sygnalu wizyj¬ negoHpd^warzanego w ^d^iorniku telewizyjnym, zna- mlenny tym,r ze zawiera rejestr (60) danych dola¬ czony do wyjscia ukladu sterujacego (64) odbiorni- 15 ka, do którego to wyjscia^jest dolaczony równiez rejestr (62) kontroli bledu bedacy dzielnikiem wie¬ lomianów majacym wyjscie dla reszty, do którego jest dolaczony detektor (66) kodu poczatkowego i prawidlowych danych, dolaczony równiez do ukla- 20 du sterujacego (64) odbiornika. 2. Dekoder wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze rejestr (60) danych ma wyjscie danych, rejestr (62) kontroli bledu ma wyjscie dla ilorazu, a detektor (66) kodu poczatkowego ma wyjscie stanu, zas 25 uklad sterujacy (64) jest dolaczony do drugiego wyjscia detektora (66) kodu poczatkowego, przy czym uklad sterujacy (64) zawiera obwód zerujacy rejestr (62) kontroli bledu. 3. Dekoder wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny 30 tym, ze rejestr (62) kontroli bledu w postaci dziel- nika wielomianów zawiera przerzutniki majace wyj¬ scia (Q'0—Q'i2) i tworzace rejestr reszty, do któ¬ rych sa dolaczone elementy ALBO (100—108) i na wyjsciu element NIE-LUB (109). 35 4. Dekoder wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze element NIE-LUB (109) jest dolaczony, poprzez ele¬ ment I (120), do elementu NIE-I (118) dolaczonego do przerzutników i do licznika sterujacego (117) odbiorczego dolaczonego do detektora (66) kodu po¬ czatkowego i para^dlowych danych. 5. Dekoder wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze uklad sterujacy (64) zawiera modulator stanu wska¬ zujacy prawidlowosc odbieranego slowa danych. 49 6. Dekoder wedlug zastrz. 1 albo 5, znamienny tym, z^ rejestr (62) kontroli bledu w postaci dziel¬ nika wielomianów zawiera rejestr przesuwajacy dolaczony do ukladu odbiorczego i zawierajacy obwód sprzezenia zwrotnego oraz jest dolaczony 50 do detektora (66) kodu poczatkowego, natomiast uklad sterujacy (64) zawiera generator sygnalu ste¬ rujacego dolaczony do wyjscia detektora (66) kodu poczatkowego i do wejscia obwodu sprzezenia zwrotnego oraz zawiera uklad czasowy równiez 55 dolaczony do detektora (66) kodu poczatkowego. 40 .V t/.'*lafltft* ~4l -WYGASZANI! POLA (42 LFMIE MAKSYMAL^rt) honnrxnjuuuwir^^ L|'J IMPULSY pNCHRONIZACJA i IMPULSY[J pmg i WYRÓWNAUtZE' POLA WYRÓWNAWCZE JDAll (3 V\m) """ (3LINIE) ^^ BLINIE) Figi.¦PGLE2 100 1RE- 0JRE- I Mlii I LIT. f HO f—I3BITÓW—¦ muu 1EDNA LINIA -13 BlTÓW—i 27BITÓW- 440 142 B(x C(x) -f—« BITÓW-) 6. f- ! IBiTOW (INFORMACJA ZAPASOWA NUMER POLA KggS l(i) r/^.WD* 142* 3(K "3H 35} f39 2J Sx "38 39o ^7^., r20 75- tt 73 c22 k-71 ? ? SU 7" Fig. 4.130 439 rf-2 *¦¦¦?* 21 BITÓW W'r 24 BITY JNFORMACJI JNFORMACJI ZAPASOWEJ 39 1 ~TL 39°^ T IMPULS SYNtHIRONIZACJI . !A-WIZ]I- . h-33 3lo M PdDNOSNA •.CHROMINANCJI 50 ,1(1) i L. 52H ILORAZ ^NIEUZYWANY) + N(I) 5H _C(rtJtW^JKlj]-Ml 13 BITÓW KODU .POCZATKOWEGO . 0—49 4H 37 Fig.5. siBirow JEDYNIE H(D-1 Hd? I gm=1 . ZEROWANIE ZEGAROWAKIEfty-H*] [ I f jl [lEDYNIEg (D-1l 1 rW I (81 • r82 I rtó f rJ4 f rK l r*6 f rS7 f rÓ8 I rM f ( H"^r lTrH^Jr T^r t^Jt t"st t^H ^H T^JHi^r W ^B HcCh-a Ha Ha. Mci Hcl H1 n1 H* na na T r ,9Wl ^i 4^1 H3! HPl m ^1 ^i ^l 4^1 ^1 ^i UfiUtt i Id) I I I I 0 I I 0 I 0 I 0 I id) i o i o i i i i o o i i i i mi) i i i i i i o o i i i o i Ki) I O I O I I O O I I I l I C(i)'[Hi)«H(t)] + Ki130 439 O- D- u- I53KHI r72 X 60—r 62-) i 67; HI 68 T-CI 75 "CI -, r Fig. 6. 1 l5 L rU°— C R oh Li I3hl —Ic" ol— M ,32tI —Je" q|— M I332*J —fc" ol— 34^1 1 —je " cj~ r^—4 || oh 35-j 1 12 M Hc R o no - 0 n^iiT — ¦ ¦¦ c i • /7?.S.!$• 439 flG.10 WKtAOANiE SCHEMAT PRZEJSC STANÓW WKLADANIE PRZESZUKIWANIE (PRZERWA+PRZESZUKIWANIE)- WKLADANIE WKLADANIE FiQ.IL PL PL PL PL