Przedmiotem wynalazku jest zasilacz mocy fer- rorezanansowy w.cz. dla likladów odchylania i wy¬ sokiego napiecia.W zasilaczach mocy dla ukladów odchylania i wysokiego napiecia odbiorników telewizyjnych napriecia zasilania dla ukladów odchylania i po¬ tencjal przyspieszajacy dla anody kineskopu sa uzyskiwane róznymi sposobami. Napiecie zasilania dla odbiornika jest uzyskiwane z sieci zasilajacej pradu przemiennego po wyprostowaniu i odfiltro¬ waniu, gdy tymczasem potencjal przyspieszajacy dla anody kineskopu jest uzyskiwany w wyniku prostowania impulsów powrotu uzyskiwanych z transformatora wyjsciowego odchylania linii (wy¬ sokiego napiecia). W takim ukladzie musza byc uzyte dwa niezalezne, kosztowne zasilacze.W celu regulacji wysokiego napiecia regulowane jest albo samo wysokie napiecie bezposrednio albo napiecie zasilania regulowane zwykle poprzez s,to- stunkowo zlozone elektroniczne przelaczanie sze¬ regowe lub regulatory bocznikujace. Uklady takie sa stosunkowo kosztowne i ulegaja uszkodzeniom, które wymagaja zastosowania dodatkowych ukla¬ dów zabezpieczajacych do wylaczania odbiornika telewizyjnego przy nienormalnym wzroscie wyso¬ kiego napiecia.Wiele odbiorników telewizyjnych zawiera uklady do utrzymywania stalej szerokosci osnowy obrazu telewizyjnego przy zmieniajacym sie pradzie wiaz¬ ki. Mozna to uzyskac przez zmiane napiecia zasila¬ lo 15 20 30 nia osnowy obrazu telewizyjnego tak, ze nadaza ono za zmianami napiecia anodowego w taki spo-» sób, ze szerokosc osnowy obrazu telewizyjnego, a wiec i wymiary obrazu pozostaja stale przy zmia* nie napiecia anodowego. Zwykle zmiana napiecia zasilania jest uzyskiwana przez wlacaenie szerego¬ wego rezystora dolaczonego przewodzaco do uzwo* jenia pierwotnego transformatora wyjsciowego od¬ chylania linii lub przez zastosowanie dodatkowego ukladu sterujacego regulatora napiecia zasilania, który reaguje na zmiany pradu wiazki i odpowiedz nio zmienia napiecia zasilania. W popreednsm roz¬ wiazaniu moc moze byc niepotrzebnie tracona w rezystorze szeregowym, podczas gdy w drugim roz¬ wiazaniu dodatkowy uklad jest bardziej zlozony i koszt moze wzrosnac.Pewne regulatory napiecia zasilania wyteoiaystuja transformatory regulacyjne sieci 50 Hz, takie jak transformator ferrorezonajncowy dla dostarczania regulowanego napiecia zasilania. Poniewaz pracuja one przy malej czestotliwosci 50 Hz, musi byc uzyty stosunkowo duzy i ciezki transformator. Po¬ nadto wysokie napiecie jest dostarczane niezaleznie za pomoca stosunkowo duzego transformatora wy* sokiego napiecia, zaprojektowanego dla stosunkowo duzego przeplywumocy. ? Inne znane uklady regulatorów telewizyjnych reguluja napiecie przez zastosowanie transforma¬ tora wyjsciowego odchylania linii (transformatora wysokiego napiecia), który pracuje w warunkach 125 454J 3 125 454 ferrorezonansu. Impulsy powrotu sa doprowadzane do uzwojenia pierwotnego. Uzwojenie wysokiego napiecia anodowego jest nastepnie strojone do po¬ zadanej czestotliwosci. Poniewaz zasilania napie¬ ciem jest otrzymywane z oddzielnego zródla, takie¬ go jak siec pradu przemiennego musi byc zastoso¬ wany oddzielny uklad regulatora, jezeli napiecie zasilania takze musi byc regulowane. Jezeli na¬ piecie zasilania jest nieregulowane, moze byc wy¬ magane zastosowanie takze innych ukladów do utrzymywania stalej szerokosci osnowy obrazu tele¬ wizyjnego.I ~W'wielu znanych ukladach wysokiego napiecia \wykorzystujacych impulsy powrotu, wysokie na¬ piecie dostarczone w postaci impulsu napiecia jest nnniejsze niz wymagany potencjal anodowy, w celu zmniejszenia liczby zwojów wymaganych w uzwo- ^Jehiu wysokiego napiecia. Nastepnie stosowany jest powielacz wysokiego napiecia zwiekszajacy napie¬ cie do wymaganego poziomu. Poniewaz konstrukcja wielu powielaczy napiecia wymaga stosowania obu polaryzacji napiecia przemiennego, jest pozadane, aby powielacz byl sterowany napieciem przemien¬ nym o w przyblizeniu równych polaryzacjach do¬ datniej i ujemnej. Jesli jedna polaryzacja jest duzo mniejsza od drugiej, kondensatory i diody aktywne podczas tej polaryzacji wprowadzaja bardzo male napiecia. Jest to sytuacja, gdy stosuje sie impulsy powrotu jako zródlo dla ukladu powielacza napie¬ cia. Szesciokrotny powielacz napiecia zawierajacy szesc diod i szesc kondensatorów jest wymagany do uzyskania potrójnego powielania napiecia, gdy d powielacza napiecia jest przylozony impuls pow¬ rotu o malym cyklu pracy.Znany jest z opisu patentowego Stanów Zjedno¬ czonych Ameryki nr 3 868 538 ferrorezonansowy za¬ silacz mocy, który reguluje jedynie wysokie napie¬ cie* Znany zasilacz mocy zawiera zródlo napiecia o przemiennej biegunowosci, transformator zawie¬ rajacy magnesowalny rdzen i wiele uzwojen wraz z uzwojeniem iderwotnym dolaczonym do tego Zródla i nawinietych wokól pierwszej czesci rdze- i-ia croz uzwojenia wtórne wysokiego napiecia na¬ winiete wokól drugiej czesci rdzenia, pojemnosc dolaczona do jednego z wielu uzwojen, które jest nawiniete wokól drugiej czesci rdzenia, uzwojenia odchylajace, uklad odchylania linii zawierajacy przelacznik wybierania dolaczony do uzwojenia od¬ chylajacego i do ukladu wytwarzajacego napiecie wybierania, koncówke anody kineskopu i generator napiecia przyspieszajacego anody dolaczony do uzwojenia wysokiego napiecia i do koncówki . anody.Wedlug wynalazku ferrorezonansowy transfor¬ mator wielkiej czestotliwosci zawiera uzwojenie wtórne niskiego napiecia nawiniete wokól drugiej czesci rdzenia i do uzwojenia wtórnego niskiego napiecia jest dolaczona impedancja zawierajaca ko¬ rzystnie uzwojenie pierwotne transformatora do¬ laczone do kondensatora w ukladzie odchylania linii.. Druga czesc rdzenia zawiera cienka plyte o gru¬ bosci niniejszej niz szerokosc plyty i objetosc tej cienkiej plyty umieszczonej wewnatrz co najmniej jednego z uzwojen wtórnych niskiego napiecia czy wysokiego napiecia jest mniejsza niz przestrzen obejmowana przez to uzwojenie. Przestrzen miedzy wnetrzem tego jednego z uzwojen wtórnych niskie¬ go napiecia czy wysokiego napiecia i plyta drugiej l czesci sa wypelnione plynem chlodzacym.Zaleta wynalazku jest to, ze zasilacz mocy ferro¬ rezonansowy reguluje zarówno wysokie napiecie jak i napiecie zasilania w jednym ukladzie umozli¬ wiajacym dwie regulacje. it Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat elektryczny zasilacza mocy ferrorezonansowego w.cz. dla ukladu odchylania i ukladu wysokiego napiecia wedlug wynalazku, it fig. 2 — rdzen transformatora ferrorezonansowego w.cz. i konstrukcje uzwojen ukladu z fig. 1, fig. 3 — przekrój transformatora z fig. 2 wzdluz linii 3—3, fig. 4 — inny uklad rdzenia transformatora z fig. 2 i fig. 5 — przebiegi zwiazane z ukladem z fig. 1. 20 Na figurze 1 siec zasilajaca 120 V, 60 Hz pradu przemiennego jest dolaczona do koncówek 21, 22, a nastepnie do wejsciowych koncówek 23 i 24 mostkowego prostownika pelnookresowego 25. Re¬ zystor 30 ograniczajacy prad jest wlaczony pomie- m dzy koncówki 21 i 23. Napiecie zasilania +150 V jest wytwarzane na koncówce 26 i jest filtrowane przez kondensator 27 dolaczony do koncówki 20 i koncówki 28, która jest wspólna koncówka odpro¬ wadzajaca prad do masy, nie odizolowana od linii M zasilajacej pradu przemiennego. Rezystor 29 jest dolaczony do koncówki 26 napiecia zasilania +•150 V. Niskie napiecie zasilania +20 V jest wy¬ twarzane na koncówce 32 katody diody Zenera 33, która jest dolaczona do rezystora 29. 35 Generator mocy 35 przebiegów prostokatnych wielkiej czestotliwosci zawiera generator 36 prze¬ biegu sinusoidalnego, przeciwsobny stopien 37 wy¬ twarzajacy przebieg prostokatny i wyjsciowy sto¬ pien 38 mocy. Generator 36 przebiegu sinusoidalny, jest generatorem samowzbudnym i zawiera tran¬ zystor 39, którego kolektor jest dolaczony do ob¬ wodu rezonansowego LC 45 zawierajacego konden¬ sator 40 i uzwojenia 41a transformatora sprzegaja- jacego 41.Napiecie kolektora tranzystora 39 jest uzyski¬ wane z napiecia zasilania +20 V, które jest dopro¬ wadzone do odczepu 48 uzwojenia 41a poprzez re¬ zystor 42. Kondensator obejsciowy 43 jest dolaczony do odczepu 48. Rezystor 42 zmniejsza napiecie 20 V do 17 V, a kondensator 43 pomaga w filtrowaniu prostowanego napiecia wejsciowego 60 Hz. Sprze¬ zenie zwrotne dla pradu przemiennego, utrzymu¬ jace generator 36 w stanie samooscylacji, jest uzys¬ kiwane przez kondensator 44 wlaczony pomiedzy K obwód rezonansowy LC 45 i baze tranzystora 39.Polaryzacja pradu stalego dla bazy jest dostarczana przez dzielnik napiecia na rezystorach 46 i 47, który jest dolaczony do rezystora 42.Generator 36 wytwarza napiecie sinusoidalne o wielkiej czestotliwosci na uzwojeniu 41a. Czes¬ totliwosc rezonansowa obwodu rezonansowego 45 jest dobrana na przyklad w poblizu czestotliwosci odchylania linii 1/TH| w przyblizeniu 15,75 kHz.Impulsy powrotu 67 linii uzyskiwane z zastosowa- 01 nego transformatora 68 odchylania linii sa dopro- 40 45 505 125 454 6 wadzane. do synchronizowanej, koncówki, wejscio¬ wej «69* generatora 36« Impulsy powrotu. 67 sa do¬ prowadzane l. koncówki.69 do emitera tranzystora 39 poprzez kondensator 7 napdejcia na. rezystorach. 71 i 7L Impulsy powrotu- 67 synchronizuja czestotliwosc generatora 36 do czestotliwosci odchylania linii przez wylaczenie tranzystora,39,podczas okresu powrotu linii.Napiecie, sinusoidalne o wielkiej czestotliwosci w uzwojeniu 41a generatora 36 jest dolaczone za po¬ moca uzwojenia 41b transformatora 41 do baz tran¬ zystorów 49 i 56 ukladu-przeciwsobnego odpowied¬ nio poprzez rezystory 51. i x 52. Srodkowy odczep uzwojenia 41b jest uziemiony. Stopien 37 przetwa¬ rza napiecie sinusoidalne wytwarzane przez gene¬ rator S6wi napiecie,o przebiegu prostokatnym o tej samej czestotliwosci. Napiecia o przebiegu prosto¬ katnym jest, bardziej odpowiednie niz napiecie sinusoidalne, do wysterowania stopnia 38 mocy.Napiecie o wielkiej czestotliwosci i, o przebiegu prostokatnym, wytworzone przez stopien 37, jest doprowadzone z. uzwojenia. 53a transformatora sprzegajacego 53 do, baz transformatorów wyjscio¬ wych 54-i55,przeciwsobnego stopnia mocy poprzez uzwojenie 53b transformatora. 53 i .poprzez odpo¬ wiednie.:rezystory5&i 57. Polaczone równolegle re- zystor; £&* i kondensator. 59. sa wlaczone pomiedzy srodkowy odczep uzwojenia 53b i punkt polaczenia emiterów tranzystorów, 54,i 55. Rezystor 58 i. kon¬ densator 59 sluza do dostarczania ujemnego napie¬ cia polaryzacji, do, baz tranzystorów wyjsciowych mocy* Bteda60 jest dolaczona do kolektora i emdteru tranfLy&tora Jl^ przy czym katoda diody 60 jest dolaczona da. kolektora i tranzystora 54. Podobnie dioda 61 jest-dolaczana.do kolektora i.emitera tran- zystera;-*55, przy, czym katoda diody 61 jest pola¬ czonai z kolektorem. tranzystora 55. Diody 60 i 61 sluza* do-ograniczania.napiecia impulsowego przed niepozadanymi impulsami, które moga zniszczyc tranzystory* Wyjsci©wy? stopien. 38 mocy dostarcza napiecie 64 oprzebiegu,prostokatnym o wielkiej czestotliwosci na koncówkach wyjsciowych 62 i 63, kolektorach tranzystorów 54?i 55. Napiecie 64 dziala jako zródlo rieregulowanej energii lub jako napiecie wzbu¬ dzenia dla ferrorezonansowego transformatora 65 wietirój. czestotliwosci. Wejscie uzwojenia pierwot¬ nego 85a jest dolaczone do, koncówek wyjsciowych 6fi i 163 wyjsciowego, stopnia 38 mocy. Napiecie za¬ silajace, dla wyjsciowego stopnia 38 mocy jest uzys¬ kiwane z nieregulowanego napiecia stalego +150 V na koncówce 26^ która, jest dolaczona do srodkowe¬ go odczepu 66 uzwojenia pierwotnego 65a.Transformator ferrorezonainsowy 65 wielkiej czestotliwosci zawiera uzwojenie pierwotne 65ar uzwojenie wtórnie 65b niskiego napiecia, uzwo¬ jenie wtórne 65e wysokiego napiecia i rdzen mag¬ netyczny 165." Jak przedstawiono na fig. 2, rdzen magnetyczny 165^ zawiera dwie czesci 165a i 165b.Czesc 165a rdzenia ma ksztalt litery C. Czesc 165b jest uformowana w stosunkowo cienka, prostokatna plyte z materialu magnetycznego ze stosunkowo duzym stosunkiem obszaru powierzchni do obje¬ tosci Jak przedstawiono na fig. 2 uzwojenie pierwotne 65a jest nawiniete dokola srodkowej czesci 165a rdzenia w ksztalcie litery C. Uzwojenie wtórne 65c niskiego napiecia jest nawiniete wokól czesci 165b i rdzenia plytkowego. Uzwojenie wtórne 65c jest na¬ winiete wspólosiowo dokola uzwojenia wtórnego 65b. Kazde z uzwojen wtórnych 65b i 65c moze byc nawiniete warstwowo dokola od|xwiedindch cy¬ lindrycznych korpusów 265b i 2«5c cewek. Moze io byc uzyty inny uklad uzwojen, jak na przyklad uzwojenie wtórne 65c wysokiego napiecia moze byc nawiniete warstwowo bezposrednio na uzwojeniu wtórnym 65b niskiego napiecia. Moze- byc takze uzyty uklad podzielonego n dla uzwojen niskiego u i wysokiego napiecia. Odmiennie; jak przedstawio¬ no na fig. 4, rdzen 165 moze byc rdzeniem prosto¬ katnym utworzonym z dwóch rdzeni 765 i 865 w ksztalcie litery C,' polaczonych irazenr wzdluz ich dluzszych ramion, przy czym dluzsze ramiona 785a 20 i 865a dwóch rdzeni w ksztalcie litery C maja zmniejszony przekrój poprzeczny. Uzwojenie wtór¬ ne 65tf niskiego napiecia i uzwojenie wtórne 65c wysokiego napiecia; nie przedstawione na fig. 4 'sa. wspólosiowo nawiniete dokola ramion 785a 25 i 865a, jak na ffg. 2, przy czym* uzwojenie pderwotne 65a jest nawiniete dokola przeciwleglego ramienia, jak pokazano na fig. 2.Jak przedstawdomo na fig. 1, przewód doprowa¬ dzajacy uzwojenie wtórne 65b niskiego napiecia » jest. dolaczony do koncówki 101,. a drugi przewód doprowadzajacy jest dolaczony do koncówki 102 doprowadzajacej, pradf do. masy, która jest izolo¬ wana od sieci Koncówka ta moze byc na poten¬ cjale masy. Uzwojenie wtórne 65b niskiego napiecia 91 jest dolaczone do koncówki 361* napiecia zasilaja¬ cego wybieranie poprzez prostownik pólókresowy 401* Napiecie pradu, przemiennego o wielkiej czes¬ totliwosci, wytwarzane przez uzwojenie 65tT nis¬ kiego, napiecia na koncówkach 101 i.102 j^st^jrosto- 40. warne przez prostownik pólókresowy 401 i filtro¬ wane przez kondensator 501. Napiecie zasilania B-f- wyfcderamia przykladowo +120 V j6st wytwarzane na koncówce 301.Dalsze wyprowadzenia uzwojenia wtórnego 65b « nriAld&gea napiecia sa dopaxwadzone.z.uzwojenia do odpowiednich prostowników, 463—405 dla dostar¬ czenia' niskich napiec +30 V, +72,Y i. +210 V iia odpowiednich koncówkach 303— 365. Kondensa¬ tory filtrujace 503 — 505 sa. odpowiednio polaczone ¦< katodami diod 403—405l Uklad 73 odchylania linii zawiera koaarweircjonal- ny generator- odchylania liniii li uklad sterujacy 74, przelacznik 76' wybierania odchylania zawierajacy M diode tlumiaca 7Ti i tranzystor wyjsciowy 78 odchy¬ lania linii, kondensator 7«-powrotu linii, i szerego¬ wo polaczony uklad uzwojenia 80: odchylania linii i kondensatora 81*wytnerania. Napiecie.Vt na kon¬ densatorze 81 dziala jako zródlo napiecia odchyla- w nia dla uzwojenia 80 odchylania linii Podcza*.kaz¬ dego okresu wybierania linii przelacznik 76 wybie¬ rania przewodaL i doprowadza napiecie Vt. do uzwojenia 80 odchylania linii, wytwarzajac potrzeb¬ ny prad piloksztaltny wytaeranda linii w uzwojeniu H odchylajacym.J 125 454 8 Dla uzyskania napiecia V t kondensator 81 jest polaczony z koncówka 301 napiecia zasilania B+ wybierania poprzez uzwojenie pierwotne 68a trans¬ formatora wyjsciowego G3 odchylania linii. W ten sposób wartosc srednia lub wartosc napiecia Vt jest zasadniczo równa napieciu zasilania B+ wybiera¬ nia równego +120 V.Podczas okresu powrotu linii, parzy przelaczniku 76 wybierania nie przewodzacym, uzwojenie 80 od¬ chylania linii i kondensator 79 powrotu linii oscy¬ luja przez pól okresu oscylacji. Impulsy powrotu linii wytwarzane w uzwojeniu pierwotnym 68a transformatora 68 sprzezone z uzwojeniami wtór¬ nymi 68b i 68c. Koncówki 82 i 83 uzwojenia wtór¬ nego 68b doprowadzajacych impulsy powrotu do takich ukladów jaik uklady wygaszania i synchroni¬ zacji liniiL Uzwojenie wtórne 68c dziala jako zródlo impulsów powrotu 67 stosowanych synchronizacji generatora 36 wielkiej czestotliwosci.W ukladach zasilaczy wielu odbiorników telewi¬ zyjnych potencjal przyspieszajacy dla anody kines¬ kopu jest otrzymywany z wyprostowanych impul¬ sów powrotu. W ukladzie z fig. 1 wysokie napiecie pradu przemiennego o wielkiej czestotliwosci, wy- wytwarzane na uzwojeniu wtórnym 65c, daje na¬ piecie anodowe. To wysokie napiecie na konców¬ kach 106 i 107 jest prostowane i powielane przez uklad powielacza 84 zawierajacego trzy diody 85— —87 i trzy kondensatory 88—90. Katoda diody 87 jest. dolaczona do koncówki U napiecia anodowego kineskopu, na której Jest wytwarzany potencjal przyspieszajacy np. +27 KV. Posrednio wysokie na- piecdewytwarzane na "katodzie diody 85 sluzy jako napiecie ogniskujace dla elektrody ogniskujacej ki¬ neskopu w odbiorniku telewizyjnym.Przy zastosowaniu transformatora ferrorezonan- sowego 65, dostarczajacego wysokie napiecie, na uzwojeniu wtórnym 65c wysokiego napiecia i na uz'vo;ciruu wtórnym 65b niskiego napiecia, oba na- 1ciecia, anodowy potencjal przyspieszajacy i na¬ piecie zasilania B-f- wybierania, sa regulowane bez pstrzeby stosowania ukladów regulatorów elektro¬ nicznych, które sa zlozone i podatne na uszkodze¬ nie. W celu reigulacji napiec na uzwojeniach 65b i 65c,kondensator rezonansowy 91 moze byc dola¬ czony do uzwojenia wtórnego 65b niskiego napiecia na koncówce 101, jak przedstawiono na fig. 1, lub do drugiego uzwojenia nawinietego dokola czesci f*5b cienkiej plyty rdzenia. Wartosc kondensatora 91 jest dobrana tak, ze kondensator 91 i uzwojenie wtórne 65b niskiego napiecia rezonuja w poblizu czestotliwosci zródla wzbudzajacego, to jest w po¬ blizu czestotliwosci 15,75 kHz napiecia 64 dla pradu przemiennego wielkiej czestotliwosci. W pewnych okolicznosciach, jak opisano ponizej, kondensator 91 moze byc pominiety w celu zmniejszenia kosztów.Jesli istnieje wystarczajaca pojemnosc uzwojenia wysokiego napiecia, dodatkowy kondensator jest niezbedny. .Prad rezonansowy cyrkulujacy w uzwojeniu 65b i kondensatorze 91 pomaga w magnetycznym na¬ syceniu rdzenia pod oboma uzwojeniami, uzwoje¬ niem wtórnym 65b niskiego napiecia i uzwojeniem wtórnym 65€ wysokiego napiecia,, podczas kazdej polowy okresu oscylacji pradu cyrkulujacego. Dzie-' ki nasyceniu rdzenia napiecia indukowane w obu uzwojeniach 65b i 65o sa dzieki temu regulowane.Jak przedstawiono na fig. 5a, napiecie V65a , które wystepuje na uzwojeniu pierwotnym 65a ferrore- 5 zonansowego transformatora 65 wielkiej czestotli¬ wosci, jest napieciem symetrycznym przebiegu prostokatnym o czestotliwosci 15,75 kHz i o okre¬ sie TH = 63,5 jus. Wysokie napiecie na uzwojeniu wtórnym 65c jest równiez napieciem Vf5|. o syme¬ trycznym przebiegu prostokatnym, jak przedsta¬ wiono na fig. 5b. Przebieg prostokatny, wytwarzany przez uzwojenie 65b niskiego napiecia na zaciskach 101 i 102, jest przedstawiony na fig. 5c, i posiada plaskie czesci obcietych wierzcholków, wystepujace podczas przewodzenia prostownika 401. Prad wejs¬ ciowy i65a w uzwojeniu pierwotnym 65a z kon¬ cówki 26, przedstawiony na fig. 5, jest stosunkowo staly z wyjatkiem chwili bliskich przelaczeniu tranzystorów 54 i 55 w poblizu przednich i tylnych zboczy przebiegu V65a z fig. 5a.Prad rezonansowy ic plynacy w kondensatorze 91 i w uzwojeniu wtórnym 65b niskiego napiecia po¬ miedzy koncówkami 101 i 102, przedstawiony na fig. 5e, pomaga w magnetycznym nasyceniu czesci 165b rdzenia pod uzwojeniem wtórnym 65c wyso¬ kiego napiecia i uzwojeniem wtórnym 65b niskiego napiecia. Nasycenie wystapi w poblizu czesci szczy¬ towych 94 i 95 przebiegu pradu ic .W celu uzyskania nasycenia czesci 165b rdzenia, podczas gdy czesc 165a rdzenia pod uzwojeniem pierwotnym 65a pozostaje nienasycona, powierzch¬ nia przekroju plyty 165b z fig. 2 jest mniejsza niz powierzchnia przekroju czesci 165a rdzenia w ksztalcie litery C. Na fig. 3 przedstawiono przekrój wzdluz linii $—3 z fig. 2, gdzie powierzchni prze¬ kroju a = t*w i iloczyn grubosci t i szerokosci w plyty 165b jest znacznie mniejsza niz powierzchnia przekroju A = wf, równego iloczynowi boków czesci 165a rdzenia. Dla wartosci ponizszych stosunek a/A wynosi w przeliczeniu 0,19.Moze byc pozadane ograniczenie wzrostu tempe¬ ratury w czesci 165b nasycajacego sie rdzenia pod uzwojeniem wtórnym 65b niskiego napiecia i uzwo¬ jeniem wtórnym 65c wysokiego napiecia po pobu¬ dzeniu ukladu z fig. 1. Gestosc strumienia nasyce¬ nia B nas materialu rdzenia zmniejsza sie wraz ze wzrostem temperatury. Ze wzgledu na to, ze w ferrorezonansowym transformatorze napiecia wy¬ twarzane na uzwojeniach wtórnych 65b i 65c sa funkcja Bnas i moze byc pozadane ograniczenie wzrostu temperatury przez zastosowanie konstruk¬ cji rdzenia i uzwojenia wtórnego z wieksza mozli¬ woscia chlodzenia. Ten wzrost temperatury moze byc spowodowany zwiekszeniem strat w rdzeniu podczas pracy przy wielkiej czestotliwosci i ze wzgledu na duze straty PR w wyniku dzialania takich czynników jak stosunkowo duzy cyrkulujacy prad nasycenia o wielkiej czestotliwosci.Jak przedstawiono na fig. 2 i 3, czesc 165b rdze¬ nia zawiera cienka plyte o grubosci t, szerokosci w i dlugosci 1. Przy typowych wartosciach podanych ponizej stosunek powierzchni do objetosci plyty 165b jest stosunkowo duzy, na przyklad 40 :1, dla umozliwienia zwiekszonego chlodzenia cienkiej plytki. 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60125 454 e 10 Ponadto wewnetrzna srednica D cylindrycznego korpusu 265b oetfrki jest równiez wieksza niz gru-f bósc t plyty 163b, zeby umozliwic luzne nawiniecie uzwojen 65b i 65c wokól czesci 165b plytkowego rdzenia ze stosunkowo duza szczelina powietrzna pomiedzy uzwojeniami a rdzeniem. Konwekcyjne chlodzenie rdzenia jest zwiekszone. Jezeli wzrost temperatury rdzenia jest stosunkowo maly, moze byc zastosowana konwencjonalna geometria rdzenia dla czefci 16Sb rdzenia, taka, ze przekrój poprzecz-f ny rdzenia jest kwadratowy lub kolowy, a uzwo¬ jenia 65b i 65c sa scislej nawdmiete dokola rdzenia.Jak przedstawiono ma fig. 5b wysokie napiecie VC5C na uzwojeniu wtórnym 65c ma stosunkowo symetryczny przebieg prostokatny z czescia 92 o dodatniej amplitudzie równej w przyblizeniu ujemnej amplitudzie czesci 93. Na przyklad przy wahaniach naciecia miedzyszczytowego 18 kV dla napiecia V65c , wymagane jest zastosowanie tylko trzech prostowników i dwóch lub trzech konden¬ satorów w powielaczu 84 napiecia z fig. 1 dla uzys¬ kania napiecia anodowego np.x+27 kV. Diody 85 i 87 prostuja dodatnie czesci napiecia V65c , pod¬ czas gdy dioda 86 prostuje ujemna czesc tego na¬ piecia. W ten sposób napiecie anodowe jest równe w przyiblizeniu wartosci podwójnej dodatniej am¬ plitudy napiecia V56c dodanej do ujemnej ampli¬ tudy.Kondensator 90 moze byc pominiety, gdyz prze¬ wodzace powloki kineskopu dostarczaja wystarcza¬ jaca pojemnosc filtrujaca. Konwencjonalne wyso¬ kie napiecie zasilajace, zawierajace wyprostowane dodatnie impulsy powrotu o takiej samej ampli¬ tudzie jak dodatnia czesc 92 z fig. 5p, moze wy¬ magac zastosowania pieciu lub szesciu diod i zwia¬ zanych z niimi kondensatorów w ukladzie powie¬ lacza dla uzyskania takiego samego napiecia ano¬ dowego.Opisany uklad ferrorezonansowego transforma¬ tora wielkiej czestotliwosci wedlug wynalazku, dos¬ tarcza regulowane napiecie zasilania B+ wybie¬ rania i w ten sposób regulowane napiecie V t wy¬ bierania oraz dostarcza równiez regulowane wyso¬ kie napiecie. W takim ukladzie, 'kryteria projekto¬ wania ukladu 75 odchylania linii moga byc znacz¬ nie lagodniejsze. Na przyklad wyjsciowy transfor¬ mator 68 odchylania linii nie wymaga teraz prze¬ noszenia energii obciazenia do anody kineskopu i transformator ten moze miec znacznie mniejsze wymiary, poniewaz w transformatorze plynie sto¬ sunkowo maly prad obciazenia. Przy malym pradzie stalym plynacym przez tranzystor wyjsciowy 76 odchylania linii, wymagania co do jego wymiarów, wartosci znamionowych pradu i napiecie oraz od¬ prowadzania ciepla sa zmniejszone.Przy odpowiednim przekonstruowaniu ukladu moze byc uzyte uzwojenie odchylajace 80 o malej impedancji, które moze wówczas wymagac zastoso¬ wania znacznie mniejszego napiecia szczytowego, np. 200 V, zamiast wytwarzania stosunkowo duzego impulsu powrotu, zwykle równego 1000 V.Przy zastosowaniu ferrorezonansowego transfor¬ matora 63 o wielkiej czestotliwosci, zasilajacego w oba napiecia, napiecie zasilania B+ wybierania i wysclde napiecie anody, stosunkowo dobra sta¬ bilnosc szerokosci obrazu moze byc uzyskana bez zastosowania elektronicznego ukladu sterujacego lub dyskretnych rezystancji szeregowych. Wówczas gdy wiazka obciazajaca koncówke U wysokiego na- 5 piecia wzrasta, potencjal przyspieszajacy anody zmniejsza sie. Zwiekszona czesc pradu stalego ob¬ ciazenia, plynacego w uzwojeniu 65c wysokiego na¬ piecia, czesciowo demagnetyzuje czesc 165b rdzenia i przesuwa punkt pracy tej czesci rdzenia od wiek- io szego nasycenia nieznacznie w kierunku kolana petli histerezy B—H transformatora, zanniejszajac nieco wysokie napiecie.Chociaz uzwojenie wtórne 65b niskiego napiecia i uzwojenie wtórne 65c wysokiego napiecia maja 15 wspólna czesc nasycajacego sie rdzenia, zwiekszony prad obciazenia plynacy.w uzwojeniu 65c zmniej¬ szy takze napiecie zasilania B+ wybierania, za¬ pewniajac w ten sposób regulacje szerokosci osno¬ wy Obrazu telewizyjnego. 20 Wyjasniajac odmiennie, istnienie indukcyjnosci rozproszenia w transformatorze 65 daje wiekszy spadek napiecia ze zwiekszonym obciazeniem wiaz¬ ki powodujacym zmniejszenie zarówno wysokiego napiecia jak i napiecia zasalania B+. Indukcyjnosc 25 rozproszenia pomiedzy uzwojeniem wtórnym 65c wysokiego napiecia i uzwojeniem wtórnym. 65b niskiego napiecia oraz stopien i polozenie nasycenia rdzenia sa regulowane w celu zapewnienia regu¬ lacji szerokosci osnowy obrazu telewizyjnego, 30 Dla wytworzenia stosunkowo wysokiego napiecia na uzwojeniiu wtórnym 65c wysokiego napiecia wy¬ magane jest zastosowanie stosunkowo duzej liczby zwojów uzwojenia. Przez wlasciwy dobór takich czynników jak konfiguracja uzwojenia, rdzenie * warstw i wymiary przewodu, rozproszenie miedzy uzwojeniami lub rozlozona pojemnosc moga byc wystarczajaco duze dla umozliwienia dostrojenia do rezonansu uzwojenia wtórnego 65 wysokiego na¬ piecia i nasycenia czesci 165b rdzenia i w ten spo- 40 sób regulowania napiec w obu uzwojeniach wyso¬ kiego i nisMego napiecia. Taka rozlozona pojem¬ nosc rezonansowa jest przedstawiona na fig. 1 za pomoca kondensatora 665 dolaczonego do uzwojenia wtórnego 65c wysokiego napiecia, chociaz wlasciwie m calkowita pojemnosc jest rozlozona wzdluz zwojów uzwojenia.Przy zastosowaniu rozlozonej pojemnosci 665 i uzwojenia wtórnego 65c wysokiego napiecia, dos¬ tarczajacych prad cyrkulujacy dla czesci 165b na¬ sycajacego sie rdzenia, kondensator 91 nie jest juz potrzebny. Starzenie sie lub uszkodzenie elementów dyskretnych, które moze powodowac wzrost wy¬ sokiego napiecia, jest wyeliminowane. Ponadto uzycie transformatora ferrorezonansowego dla 85 uzyskania wysokiego napiecia daje mozliwosc wew¬ netrznego zabezpieczenia wysokiego napiecia, gdy zmiany indukcyjnosci uzwojenia lub wartosci po¬ jemnosci rezonansowej powoduja zwykle straty przy pracy ferrorezonansowej i spadek napiecia * uzwojenia.Przy zastosowaniu ferrorezonansowego transfor¬ matora 65 dostarczajacego wysokie napiecie i na¬ piecia zasilania B+ wybierania, stosunkowo duzy m wzrost temperatury rdzenia po poczatkowym zasi-J 125 454 II lz leniu ukladu, moze byc tolerowany bez zasadnicze¬ go wplywu na szerokosc osnowy obrazu telewizyj¬ nego. Poniewaz- uzwojenie wtórne 65c wysokiego napiecia i uzwojenie wtórne €5b niskiego napiecia sa nawiniete na wspólnej czesci 165b rdzenia, zmniejszenie Bnaf wraz ze wzrostem temperatury rdzenia zmniejsza zarówno wysokie napiecie jak i napiecie zasalania B+, zapewniajac w znacznym stopniu regulacje szerokosci osnowy, obrazu telewi¬ zyjnego* Typowe wartosci dla ferrorezonansowego trans¬ formatora 65 wielkiej czestotliwosci z fig. 1—3 i uzycie rozlozonej pojemnosci 665 zwiazanej z uzwojeniem wtórnym 65c wysokiego napiecia sa nastepujaco: Rdzen 165: czesc 165a w ksztalcie litery C o prze¬ kroju poprzecznym 23,2 ram* dlugosc zewnetrznego ramienia 51 mm, dlugosc czesci srodkowej 71 mm, cienka plytowa czesc 165b rdzenia o grubosci t = — 2,79 mmy szerokosci w = 15,5 mm, dlugosci 1 = — 71 mm; przekroju poprzecznym 43,2 mm*. Ma¬ terial rdzenia: ferryt o B^ okolo 4000 Gs przy 25°C, przy 23°C, taki jak? Ferroxcube 3E2A firmy Ferroxcube^ Górpoiration, Saugerties, Nowy York lub E4SA 540 firmy RCA Corporation, Indianapolis, Indiana.Uzwojenie pderwotne 65a: 30/40 lica. z owinietego nylonem, izolowanego emalia drutu miedzianego, nawiniete w czterech warstwach, srodkowy odczep, nawiniecie bifilarne, w sumie 200 zwojów, bez izolacji miedzywarstwowej, dlugosc uzwojenia 39,4 mm.Uzwojenie wtórn© 65b niskiego napiecia: cylin¬ dryczny korpus 265b o srednicy wewnetrznej D = a* lg^2 mm, srednicy zewnetrznej 21,6 mm i dlu¬ gosci 42;55 mm; Uzwojenie 65b: 25/38 lica z owi¬ nietej nylonem izolowanego emalia drutu mie¬ dzianego na/windeteihafilarmie, warstwowo, w sumie 19© zwojów w eztereeh warstwach z okolo 48 zwo- j-mi w-ka-zdej warstwie, piata warstwa z czterema zwojimi dostarcza, napiecie zaarzenia: kineskopu o!rcl G,3 V, 900 mAf dlugosc, uzwojenia 42,55 mm.Uzwojenie wtórne- 65e wysokiego napiecia: kor¬ pus cylindryczny 265e o^ srednicy*- wewnetrznej 29-21-mni, ovgrubosci cylindrycznej 1^52 mm i dlu¬ gosci 26,67 mm. Uzwojenie 65c o grubosci 0,1007 mm z drutu miedzianego emaliowanego, nawiniecie warstwowe o 32 warstwach z 147 zwojami w pierwszych warstwach i z 43 zwojami ostatniej warstwie, przy czym kazda warstwa jest oddzie- 5 lona od drugiej izolacja mylarowa o grubosci 0,05 mm do 0,10 mm w sumie liczba zwojów 4600, dlugosci uzwojenia 19 mm.Zastrzezenia patentowe io 1. Zasilacz mocy ferrorezonansowy w.cz. dla ukladu odchylania i wysokiego napiecia, zawiera¬ jacy zródlo napiecia o przemiennej biegunowosci, transformator zawierajacy magnesowalny rdzen i wiele uzwojen* wraz z uzwojendem pierwotnym 15 dolaczonym do tego zródla, nawinietych wokól pierwszej czesci rdzenia oraz uzwojenia wtórne wysokiego napiecia nawiniete wokól drugiej czesci rdzenia, pojemnosc dolaczona do jednego z wielu uzwojen, które jest nawiniete wokól drugiej czesci m rdzenia, uzwojenie odchylajace, uklad odchylania linii zawierajacy przelacznik wybierania dolaczony do uzwojenia odchylajacego i do ukladu wytwarza¬ jacego napiecie wybierania, koncówke anody kines¬ kopu i generator napiecia przyspieszajacego anody 9 dolaczony do uzwojenia wysokiego napiecia i do koncówki anody, znamienny tynij ze ferrozezonan- sowy transformator (65) wielkiej czestotliwosci za¬ wiera uzwojenie wtórne (65b) niskiego napiecia nawiniete wokól drugiej czesci (165b) rdzenia i do 30 uzwojenia wtórnego (65b) niskiego napiecia jest dolaczona impedancja zawierajaca korzystnie uzwo¬ jenie pderwotne (68a) transformatora (68) dolaczone do kondensatora (81) w ukladzie {73) odchylania linii. gg 2. Zasilacz wedlug zastrz. 1* znamienny tym, ze druga czesc (165b) rdzenia zawiera cienka plyte o grubosci mniejszej niz szerokosc plyty i objetosc tej cienkiej plyty umieszczonej wewnatrz co naj¬ mniej jednego z uzwojen wtórnych niskiego na¬ piecia czy wysokiego napiecia jest. mniejsza niz przestrzen obejmowana przez to uzwojenie. 3. Zasilacz wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze przestrzen miedzy wnetrzem jednego z uzwojen wtórnych niskiego napiecia czy wysokiego napiecia i plyta drugiej czesci (165b) rdzenia sa, wypelnione plynem chlodzacym.125454 2Ui 65 Fig.2.Fig.3. +300 V V65l 0V- -300 V— V65e 0V- + I20V V65b °V- U— in. oA^y^py^y^y^r (d) tAAA 5* (e) 1 /="/. 5.Z^.*. PL PL PL PL