Przedmiotem wynalazku jest narzedzie do kucia izotermicznego oraz sposób wytwarzania narzedzia do kucia izotermicznego, które sklada sie z dwóch polówek matrycy, przy czym co najmniej jedna polówka ma¬ trycy jest przynajmniej raz podzielona.Narzedzia do kucia izotermicznego sluza do stosun¬ kowo wolnego przeksztalcania plastycznego materialów w zakresie temperatury nadplastycznosci. Praktycznie jest narzedzie przy tym narazone w tym samym stopniu na wysoka temperature pracy, co i przeksztalcany wyrób, przy czym zawsze nalezy zapewnic równomierne ogrza¬ nie zarówno narzedzia jak i wyrobu.Do ogrzewania narzedzia i czesciowo równiez obra¬ bianego przedmiotu oraz do utrzymywania stalej tem¬ peratury pracy, stosuje sie zazwyczaj ogrzewanie in¬ dukcyjne. Matryce tego rodzaju wykonuje sie w po¬ staci dwóch polówek wytwarzanych z oddzielnych sztuk materialu, stanowiacego stop odporny na dziala¬ nie wysokiej temperatury, uzyskany na bazie molib¬ denu lub niklu.Skomplikowane czesto ksztalty wytwarza sie naj¬ czesciej metoda elektroerozji z pelnego pólwyrobu.Tego rodzaju urzadzenia do kucia izotermicznego sa inane z licznych publikacji np. D. I. Abson, F. J.Gurney, „Heated dies for forging and friction studies on a modified hydraulic forge press", Metals and Materials, Dezember 1973, jak równiez z opisów pa¬ tentowych brytyjskiego nr 699 687 i USA nr 3 698 219.Jednoczesciowe narzedzia do kucia izotermicznego Wytwarzane dotychczas znanym sposobem sa drogie 2 na skutek duzego zuzycia materialu w postaci stopu odpornego na dzialanie wysokiej temperatury oraz trudnej i kosztownej obróbki.Skomplikowane ksztalty z glebokimi rowkami, ma- 5 lymi promieniami krzywizny oraz ostrokrawedziowymi i wystajacymi narozami nie daja sie w ogóle wytworzyc innymi sposobami niz bardzo drogie, przykladowo za pomoca elektroerozji. Ponadto narzedzia, które staly sie nieprzydatne wskutek lokalnego zespawania sie 10 matrycy i odkuwanego materialu badz daja sie napra¬ wiac, wskutek niedostepnosci uszkodzonych miejsc, jedynie przy znacznych kosztach, badz nie daja sie naprawic wcale. Calkowita utrata narzedzia stanowi w tych przypadkach znaczacy wspólczynnik kosztów 15 produkcji skomplikowanych wyrobów.Celem wynalazku jest opracowanie narzedzia do kucia izotermicznego, które mozna wytwarzac unikajac wysokich kosztów materialowych i produkcyjnych, nawet w przypadku skomplikowanych ksztaltów latwo 20 i przy uzyciu znanych sposobów. Narzedzie powinno miec duza trwalosc, umozliwiac latwa konserwacje i naprawe i miec mozliwie dlugi czas lacznego uzytko¬ wania. Oprócz tego narzedzie w czasie pracy powinno szybko i równomiernie nagrzewac sie indukcyjnie do 25 temperatury roboczej i umozliwiac utrzymanie go stale w tej temperaturze.Narzedzie do kucia izotermicznego, skladajace sie z dwóch polówek matrycy, przy czym co najmniej jedna polówka matrycy jest przynajmniej raz podzielona, 30 wedlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze diielona 124 106124 106 3 polowa matrycy jest zestawiniej oddzielne eleh ele¬ mentów, przy czym przynajmzedmiotowi, sa menty, zwrócone ku obrabianemu przedmiotowi sa na po¬ wierzchniach styku, lub ze wszystkich stron, zaopatrzo¬ ne w cienka warstwe izolujaca elektrycznie. 5 Korzystnie izolujaca elektrycznie warstwa zawiera Ala03, MgO, SiOa, CeOa lub Y203 lub mieszanine co najmniej dwóch wymienionych substancji i ma grubosc od 0,01 do 500 (i. Oddzielne elementy dzielonej polówki matrycy sa wykonane z tego samego materialu. 10 Elementy zwrócone ku odkuwanemu wyrobowi sa wykonane z materialu o wiekszej odpornosci na tem¬ perature i wiekszej odpornosci na zuzycie, niz elementy oddalone od odkuwanego wyrobu.Korzystnie elementy dzielonej matrycy zwrócone ku 15 odkuwanemu przedmiotowi sa wykonane ze stopu molibdenowego, który to stop molibdenowy zawiera 0*4—0,55% Ti, 0,06—0,12% Zr, i 0,01—0,04% C, ewentualnie zawiera 1,0—1,4% Ti, 0,25—0,35% Zr i 0,07—0,13% C, ewentualnie zawiera 1,0—1,12% Hf 20 i 0,06—0,675% C.W korzystnym przykladzie wykonania elementy dzielonej polowy matrycy zwrócone ku odkuwanemu przedmiotowi sa wykonane z odpornego na wysoka temperature stopu niklu, który to stop niklu zawiera 25 0,16—0,20% C, 9—11% Cr, 14—16% Co, 2,6—3#% Mo, 4,2—5,0% Ti, 5—6% Al, 0,012—0,014% B, 0,05—0,07% Zr, 0,9—1,1% V, a reszte stanowi Ni.Korzystnie stop niklu zawiera 0,04—0,06% C, 11—13% Cr, 4—5% Mo, 1,8—2,2% Nb, 0,5—0,7% 30 Ti, 5,5—6,4% Al, 0,008—0,012% B, 0,08—0,12% Zr, a reszte stanowi Ni.W innym korzystnym przykladzie wykonania ele¬ menty dzielonej polowy matrycy oddalone od odku¬ wanego wyrobu sa wykonane ze stopu niklowego, 35 który to stop niklowy zawiera 0,13—0,17% C, 14—16% Cr, 14—16% Co, 3—4% Mo, 3,5—4,5% Ti, 4,5—5,5% Al, a reszte stanowi Ni.Korzystnie stop niklowy zawiera 0,04—0,06% C, 0,13—0,17% Mn, 0,25—0,35% Si, 20—24% Cr, *° 8—10% Mo, 3,5—4,5% Nb, 2,5—3,5% Fe, 0,18— —0,22% Ti, 0,18—0,22% Al, a reszte stanowi Ni.W dalszym korzystnym przykladzie wykonania ele¬ menty dzielonej polowy matrycy oddalone od odkuwa¬ nego wyrobu sa wykonane z nierdzewnej stali austeni- ** tycznej, która to nierdzewna stal austenityczna zawiera max. 0,1% C, max. 1,8% Si, max. 2,0% Mn, max. 0,045% P, max. 0,030% S, 17—19% Cr, 9—11,5% Ni, min. 5 x % C, % Ti, min. 8 X % C, % Nb, a re¬ szte stanowiFe. 50 W kolejnym korzystnym przykladzie wykonania elementy dzielonej polowy matrycy, oddalone od od¬ kuwanego wyrobu sa wykonane z nierdzewnej stali ferrytycznej, która to nierdzewna stal ferrytyczna za¬ wiera 0,2—0,26% C, 0,1-M,5% Si, 0,3—0,8% Mn, *5 jiiaxr£^a5%;IV;mafc ft,035i% S, 11—12;5% Cr, 0,3-^ -^0,8% Ni* 0*8^12% Mo, 0*25—0,35% V, max. 0,6% W, max. 0,05% Nb, a reszte stanowi Fe.W nastepnym korzystnym przykladzie wykonania elementy dzielonej polowy matrycy, oddalone od od¬ kuwanego wyrobu sa wykonane ze stali pracujacej na goraco, grupy Cr/W-, Cr/Mo-, lub Cr/Ni-, która to 'stal pracujaca na goraco zawiera 0,35—0,45% C, 0,8— ;^-l,2% Si, 5,0—5,5% Cr, 1,2—1,6% Mo, 0,8—1,2% .V, a reszte stanowiFe. a 4 Korzystnym jest jesli co najmniej czesc elementów dzielonej polowy matrycy sklada sie z segmentopo- dobnych wycinków o identycznym lub róznym ksztalcie, z powierzchniami bocznymi biegnacymi promieniowo, ukosnie lub lukowato.Sposób wytwarzania narzedzia do kucia izotermicz- nego, skladajacego sie z dwóch dzielonych na elementy polówek matrycy, które kuje sie i/lub odlewa w postac surowa i poprzez obróbke mechaniczna formuje sie, a poszczególne elementy matrycy zwrócone ku odkuwa¬ nemu wyrobowi poddaje sie oddzielnie obróbce wy¬ konczeniowej poprzez szlifowanie i/lub polerowanie wedlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze elementy matrycy poprzez natryskiwanie plazmowe, natryskiwa¬ nie plomieniowe, ewentualnie napylanie katodowe pokrywa sie elektryczna warstwa izolujaca o grubosci od 0,01 do 500 u.Przedmiot wynalazku objasniono w przykladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schematyczny przekrój podluzny przez polowe matrycy, podzielona promieniowo, fig. 2 — obrys i czesciowy przekrój przez podzielona promieniowo polowe ma¬ trycy, fig. 3 — obrys ukosnie podzielonej polowy ma¬ trycy, fig. 4 — obrys lukowato podzielonej polowy matrycy, fig. 5 — przekrój wzdluzny przez górna i dolna polowe matrycy, fig. 6 zas — perspektywiczny widok segmentoksztaltnego oddzielnego elementu podzielonej polowy matrycy.Polowe matrycy wedlug fig. 1 mozna stosowac jako górna lub dolna. Jako przyklad wyrobu wybrano kor¬ pus kola zageszczajacego, o symetrii siodkowej i pro¬ mieniowych zebrach. Elementy matrycy, stanowiace oddzielne segmenty 2 wykonane z materialu odpor¬ nego na wysoka temperature i zuzycie, sa w pozycji roboczej zwrócone na wprost ku odkuwanemu przed¬ miotowi i maja na swoich krawedziach ukosy, tak ze dwa sasiednie segmenty 2 tworza rowek promieniowy.Segmenty 2 sa ze wszystkich stron zaopatrzone w war¬ stwe izolacyjna 3 tak, ze nie sa wzajemnie polaczone elektrycznie. Polaczenie mechaniczne segmentów 2 stanowi utrzymujacy je pieiscien 1. Warstwe izolacyjna 3 mozna ograniczyc do powierzchni styku miedzy seg¬ mentami 2 oraz miedzy segmentami 2 i pierscieniem 1.Jedynym warunkiem jest to, aby kazdy z segmentów podczas pracy ogrzewal sie indukcyjnie sam i aby nie powstawaly szkodliwe mostki, które moglyby prowadzic do zespawan tak miedzy sasiednimi elementami na¬ rzedzia jak i miedzy tymi elementami i obrabianym przedmiotem. Takie zespawania moglyby powodowac nierównomierne ogrzewanie narzedzia i posrednio równiez obrabianego przedmiotu. Nadzerki przedmiotu w czasie odkuwania musza byc bezwzglednie wyeli¬ minowane.Na fig. 2 uwidoczniono obrys odpowiadajacy czes¬ ciowemu przekrojowi wedlug fig. 1. Sasiednie segmenty 2 maja promieniowe plaszczyzny styku 3. Segmenty 2 nie musza byc identyczne i przykladowo moga miec rózne katy srodkowe. Promieniowe powierzchnie styku A moga byc równiez w sposób stopniowany usytuowane osiowo, tak ze w kierunkach stycznych wystepuje nakladanie sie sasiednich segmentów 2. W kazdym razie podzial polowy matrycy jest dowolny i mozna go dopasowac optymalnie do ksztaltu matrycy wyrobu.Na fig. 3 i 4 uwidoczniono schematycznie szkice dalszych przykladów wykonania dzielonych polówek124106 5 matrycy. Segmenty 2 maja ukosnie ustawione ewen¬ tualnie lukowo biegnace sciany boczne, przez co po¬ wierzchnie styku 4 ewentualnie 5 maja taki sam ksztalt.Ksztalty takie wystepuja przykladowo w turbinach i kolach zageszczajacych z lopatkami o przebiegu nie promieniowym. Mozna je wytwarzac w prosty sposób na frezarko-kopiarkach i szlifierkach profilowych. Szcze¬ gólna zaleta nie promieniowych powierzchni styku sasiadujacych segmentów 2 jest to, ze przy róznym wydluzeniu cieplnym moga swobodnie poruszac sie, bez zaciskania.Na fig. 5 uwidoczniono przekrój podluzny górnej i dolnej polowy matrycy. Górna polowa matrycy, która przedstawia skomplikowany ksztalt negatywu kola zageszczajacego, jest podzielone wielokrotnie zarówno promieniowo, jak i w kierunku potepujacym osiowo.Segmenty 2 sa na zewnetrznym obwodzie utrzymywane pierscieniem 1, a czesc od strony piasty jest ograniczona przez tuleje 7 i wyrzutnik 8. Przylaczony osiowo i nie przedstawiony blizej dzwigar matrycy jest równiez podzielony, przy czym ze wzgledu na tlumienie cieplne stosuje sie w zwiazku z tym materialy szczególne, lecz nie majace zwiazku z wynalazkiem. Odpowiednio do zwyklej, plaskiej powierzchni granicznej wyrobu dolna polowa matrycy 9 jest wykonana niepodzielnie i opiera sie na stemplu 10. Oczywiscie zgodnie z potrzebami, mozna równiez i dolna polowe matrycy wykonac jako dzielona.Na fig. 6 przedstawiono perspektywicznie oddzielny, segmento-ksztaltny element, odpowiedni dla polowy matrycy wedlug fig. 5. Na powierzchni bocznej pro¬ mieniowo ustawiona plaska powierzchnia styku 4 przechodzi w profilowana powierzchnie lopatki 11 (ksztalt negatywu) kola zageszczajacego. Kazde dwie tego rodzaju powierzchnie 11 sasiednich segmentów 2 tworza rowek, w który wplywa material fabrykatu w czasie odkuwania. Warstwe 3 izolujaca elektrycznie stanowi korzystnie tlenek glinu, magnezu, krzemu, ceru lub itru, lub mieszanina co najmniej dwóch z wy¬ mienionych tlenków i ma grubosc od 0,01 do 500 u.Warstwe izolacyjna 3 nanosi sie na oddzielny element (przykladowo segment 2), poprzez natryskiwanie plaz¬ mowe, natryskiwanie plomieniowe lub napylanie ka¬ todowe.W przypadku, gdy pierscien 1 nalezy równiez do ksztaltujacej czesci matrycy (w przeciwienstwie do uwidocznionego na fig. 1 i fig. 5), to korzystnie wykonuje sie go z takiego samego materialu co i segmenty 2, tak iz wszystkie elementy sa z jednolitego materialu.Jesli jednak matryca ma skomplikowany ksztalt i istnieje podzial zadan miedzy elementami wlasciwie ksztaltuja¬ cymi i sluzacymi jedynie do mocowania, to korzystnie dla tych pierwszych wybiera sie material o wyzszej wytrzymalosci cieplnej i wiekszej odpornosci na zuzycie, niz dla elementów nie stykajacych sie z odkuwanym wyrobem. Elementy najbardziej obciazone cieplnie i mechanicznie wytwarza sie korzystnie ze stopów mo¬ libdenu typu TZM. Tego rodzaju stopy zawieraja najczesciej 0,4—55% Ti, 0,06—0,12% Zr i 0,01—0,04% C, a reszte stanowi Mo. Poniewaz molibden w wyzszych temperaturach utlenia sie silniej, to tego rodzaju na¬ rzedzia stosuje sie zwykle w atmosferze ubogiej w tlen lub pozbawionej tlenu. Jako gaz ochronny korzystny jest argon.Dla wysokoobciazalnych elementów narzedzia oprócz TZM, z powodu niskiej ceny, a oprócz tego korzystnie stosuje sie stopy niklu o duzej trwalosci ksztaltu i okre¬ sów zycia. Tego rodzaju stopy niklu typu IN 100 lub 5 713 LC maja przykladowo nastepujace sklady: 10 15 20 50 40 50 55 60 0,18% — C 10,0% — Cr 3,0% — Mo 15,0% — Co 4,7% — Ti 5,5% — Al 0,014% — B 0,06% — Zr 1,0% — V reszta — Ni 0,05% — C 12,0% — Cr 4,5% — Mo 2,0% — Nb 0,6% — Ti 5,9% — Al 0,01% — B 0,1% — Zr reszta — Ni Do elementów matrycy nie stykajacych sie z odkuwa¬ nym wyrobem, które podlegaja niewielkiemu zuzyciu i równiez niewielkim wlasciwym obciazeniom mecha¬ nicznym, stosuje sie przy wyzszych wymaganiach stopy niklu typu Ni 115 lub Inc 625 o nastepujacych skladach: 0,15% — C 15% — Cr 15% — Co 3,5% — Mo 4,0% — Ti 5,0% — Al reszta — Ni 0,05% — C 0,15% — Mn 0,3% — Si 22% — Cr 9% — Mo 4% — Nb 3% - Fe 0,2% — Ti 0,2% — Al reszta — Ni Dla nizszych wymagan i nizszych temperatur kucia mozna dla czesci matrycy stykajacych sie z wyrobem stosowac równiez nierdzewne stale austenityczne lub ferrytyczne, albo stal do pracy na goraco typu Cr/W, Cr/010 lub CR/Ni. Przykladowe sklady korzystnych stali nierdzewnych sa nastepujace: austenityczna: max. 0,1% — C max. 1,0% — Si max. 2,0% — Mn max. 0,045% — P max. 0,030% — S 17-^19% — Cr 9-f-ll,5% —Ni min. 5 X % X % — Ti min. 8 x % C % — Nb reszta — Fe ferrytyczna: max. 0,2-^0,26% — C 0,1-^-0,5% — Si 0,3-^0,8% — Mn max. 0,035% — P max. 0,035% — S 11-^12,5% —Cr 0,3^-0,8% —Ni 0,8^-1,2% — Mo 0,25^-0,35% —V max. 0,6% — W max. 0,05% —Nb reszta — Fe Na przyklad stal do pracy na goraco grupy Cr/Mo moze miec nastepujacy sklad: 0,4%—C 1,0%—Si 5,3% — Cr 1,4% — Mo 1,0% - V reszta — Fe.Matryce wedlug fig. 5 do izotermicznego kucia kola zageszczajacego ze stopu tytanu typu Ti 6 Al 4V wy- 65 twarza sie przykladowo jak nastepuje.124106 7 Wszystkie elementy górnej czesci matrycy, które sa narazone na duze narazenia cieplno-mechaniczne wyko¬ nuje sie ze stopu molibdenowego typu TZM o na¬ stepujacym skladzie: 0,5% — Ti 0,08%—Zr 0,02% — C reszta — Mo Pierscien 1 i tuleje 7 obrabia sie przez toczenie, segmenty 2 — przez toczenie i frezowanie. W szczegól¬ nosci profilowane powierzchnie lopatek 11 (fig. 6) wytwarza sie na frezarko-kopiarce. Segmenty 2 maja promieniowo ustawione powierzchnie styku (fig. 2 i fig. 6). Po dokladnej obróbce powierzchnie elementów poleruje sie i nastepnie odtluszcza i oczyszcza ultra¬ dzwiekami w kapieli alkoholowej. Przeznaczone do zaizolowania powierzchnie pierscienia 1 i tulei 7, sty¬ kajace sie z powierzchniami segmentów 2 zaopatruje sie nastepnie w warstwe izolacyjna 3 (fig. 1 i fig. 2).Operacje te wykonuje sie za pomoca napylania kato¬ dowego tlenku glinu. Anode z bardzo czystego, 99,98 procentowego A1203 o gestosci wynoszacej 98% war¬ tosci teoretycznej, rozpyla sie w urzadzeniu do napyla¬ nia katodowego w atmosferze argonu i pod cisnieniem 10"4 tora, przy gestosci mocy 0,17 kW/cm3 powierzchni anody. Odstep powierzchni pokrywanego elementu od anody wynosi 30 cm. Po godzinie grubosc naniesionej warstwy izolacyjnej 3 z A1203 wynosi 0,1 u. W ten sposób mozna uzyskac równiez wieksze grubosci war¬ stw, przykladowo 1 n, co wymaga napylania przez 10 godzin.Wymagana grubosc warstwy zalezy od ksztaltu i dokladnosci wykonania oraz osiagnietej jakosci po¬ wierzchni oddzielnych elementów matrycy. Po zakon¬ czeniu nanoszenia warstwy izolacyjnej 3 oddzielne czesci, bez dalszej obróbki powierzchniowej sa gotowe do polaczenia i stosowania w postaci narzedzia.Ksztalty narzedzi nie ograniczaja sie do przykladów wykonania przedstawionych na fig. 1—6. Oczywiscie wedlug tej samej zasady mozna wykonywac równiez matryce o innej geometrii. Nadaja sie do takiego wyko¬ nania zwlaszcza równiez narzedzia o obrysie kwadra¬ towym, prostokatnym, szesciokatnym i osmiokatnym.Wyrób przy tym nie musi wykazywac symetrii srod¬ kowej. Narzedzie zasadniczo moze znalezc zastosowanie dla wszystkich materialów wykazujacych zakres tem¬ peratury i stan nadplastycznosci i w sposób oplacalny daja sie przeksztalcac izotermicznie. W szczególnej mierze dotyczy to stopów tytanu i odpornych na tem¬ perature stopów niklu. Korzystnie jednak mozna od- kuwac izotermicznie za pomoca opisanego narzedzia równiez stopy metali lekkich, takie jak stopy glinu.Narzedzie do izotermicznego kucia wedlug wyna¬ lazku stanowi narzedzie do obróbki cieplnej materialów metalowych, odpowiadajace w najwyzszym stopniu wszystkim wymaganiom praktyki przemyslowej. Opty¬ malny podzial polówek matrycy^ korzystne stopnio¬ wanie materialów dla oddzielnych elementów i nano¬ szenie warstwy izolacyjnej elektrycznie na ich po¬ wierzchnie, zapewnia równomierne ogrzanie zarówno narzedzia, jak i wyrobu.Narzedzie wedlug wynalazku jest trwale i moze byc latwo wykonywane* a ponadto umozliwia eliminacje niszczacych zespawan i nadzerek sasiednich czesci 8 narzedzia w czasie pracy, prosta konserwacje, opla¬ calna eksploatacje.Zastrzezenia patentowe 1. Narzedzie do kucia izotermicznego, skladajace sie z dwóch polówek matrycy, przy czym co najmniej jedna polówka matrycy jest przynajmniej raz podzielona, znamienna tym, ze dzielona polowa matrycy jest zestawiona z oddzielnych elementów, przy czym przy¬ najmniej oddzielne elementy, zwrócone ku obrabianemu przedmiotowi, sa na powierzchniach styku, lub ze wszystkich stron, zaopatrzone w cienka warstwe izo¬ lujaca elektrycznie. 2. Narzedzie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze izolujaca elektrycznie warstwa zawiera A1203, MgO, Si02, Ce02 lub Y203 lub mieszanine co najmniej dwóch wymienionych substancji i ma grubosc od 0,01 do 500 u. 3. Narzedzie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze oddzielne elementy dzielonej polówki matrycy sa wy¬ konane z tego samego materialu. 4. Narzedzie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze elementy zwrócone ku odkuwanemu wyrobowi sa wykonane z materialu o wiekszej odpornosci na tem¬ perature i wiekszej odpornosci na zuzycie, niz elementy oddalone od odsuwanego wyrobu. 5. Narzedzie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze elementy dzielonej matrycy zwrócone ku odkuwanemu przedmiotowi sa wykonane ze stopu molibdenowego. 6. Narzedzie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze stop molibdenowy zawiera 0,4—0,55% Ti, 0,06— —0,12% Tri 0,01—0,04% C. 7. Narzedzie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze stop molibdenowy zawiera 1,0—1,4% Ti, 0,25—0,35% Zr i 0,07—0,13% C. 8. Narzedzie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze stop molibdenowy zawiera 1,0—1,12% Hf i 0,06— —0,675% C. 9. Narzedzie wedlug zastrz. 4, znamienne tym, ze elementy dzielonej polowy matrycy zwrócone ku od¬ lewanemu przedmiotowi sa wykonane z odpornego na wysoka temperature stopu niklu. 10. Narzedzie wedlug zastrz. 9, znamienne tym, ze stop niklu zawiera: 0,16-^0,20% — C 9-^11%—Cr 14^-16% —Co 2,6H-3,5% — Mo 4,2-h 5,0% — Ti 5-^6% —Al 0,012-^0,014% — B 0,05-h 0,07% —Zr 0,9-h 1,1%— V a reszte stanowi — Ni. 11. Narzedzie wedlug zastrz. 9, znamienne tym, ze stop niklu zawiera: 0,04^-0,06% —C 11-M3% — Cr 4-~5% -Mo 1,8-^2,2% — Nb 0,5-^0,7% — Ti 5,5-=-6,4% — Al 0,008 -r 0,012% — B 0,08-^0,12% — Zr, a reszte stanowi — Ni. 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60124 106 10 12. Narzedzie wedlug zastrz. 4, znamienne tym, ze elementy dzielonej polowy matrycy oddalone od odkuwanego wyrobu sa wykonane ze stopu niklowego. 13. Narzedzie wedlug zastrz. 12, znamienne tym, ze stop niklowy zawiera: 0,13-0,17% — C 14-16% — Cr 14-16% —Co 3-4% — Mo 3,5-4,5%—Ti 4,5-5,5%— Al a reszte stanowi — Ni. 14. Narzedzie wedlug zastrz. 12, znamienne tym, ze stop niklowy zawiera: 0,04-1-0,06% — C 0,13-0,17% — Mn 0,25-0,35% —Si 20-24% —Cr 8-10% — Mo 3,5-4,5%— Nb 2,5-3,5% —Fe 0,18-0,22% — Ti 0,18-0,22%—Al, a reszte stanowi — Ni. 15. Narzedzie wedlug zastrz. 4, znamienne tym* ze elementy dzielonej polowy matrycy oddalone od odkuwanego wyrobu sa wykonane z nierdzewnej stali austenitycznej. 16. Narzedzie wedlug zastrz. 15, znamienne tym, ze nierdzewna stal austenityczna zawiera: max. 0,1% —C max. 1,8% — Si max. 2,0% — Mn max. 0,045% — P max. 0,030% — S 17-19% — Cr 9-11,5% —Ni min. 5 x % C % — Ti min. 8 x % C % — Nb, a reszte stanowi — Fe. 17. Narzedzie wedlug zastrz. 4, znamienne tyn?9 ze elementy dzielonej polowy matrycy, oddalone od odkuwanego wyrobu sa wykonane z nierdzewnej stali ferrytycznej. 10 15 20 25 30 35 40 18. Narzedzie wedlug zastrz. 17, znamienne tym, ze nierdzewna stal ferrytyczna zawiera: 0,2-0,26% — C 0,1-0,5% —Si 0,3-0,8% —Mn max. 0,035% — P max. 0,035% — S 11-12,5%—Cr 0,3-0,8% —Ni 0,8-1,2% —Mo 0,25-0,35% —V max. 0,6% — W max. 0,05% —Nb, a reszte stanowi — Fe. 19. Narzedzie wedlug zastrz. 4, znamienne tym, ze elementy dzielonej polowy matrycy, oddalone od odkuwanego wyrobu sa wykonane ze stali pracujacej na goraco, grupy Cr/W-, Cr/Mo-, lub Cr/Ni-. 20. Narzedzie wedlug zastrz. 19, znamienne tym, ze stal pracujaca na goraco zawiera: 0,35-0,45% — C 0,8-1,2%—Si 5,0-5,5% —Cr 1,2-1,6% — Mo 0,8-1,2% —V, a reszte stanowi — Fe. 21. Narzedzie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze co najmniej czesc elementów dzielonej polowy ma¬ trycy sklada sie z segmentopodobnych wycinków o iden¬ tycznym lub róznym ksztalcie, z powierzchniami bocznymi biegnacymi promieniowo, ukosnie lub luko¬ wato. 22. Sposób wytwarzania narzedzia do kucia izoter- micznego, skladajacego sie z dwóch dzielonych na elementy,polówek matrycy, które kuje sie i/lub odlewa w postac surowa i poprzez obróbke mechaniczna for¬ muje sie, a poszczególne elementy matrycy zwrócone ku odkuwanemu wyrobowi poddaje sie oddzielnie obróbce wykonczeniowej poprzez szlifowanie i/lub polerowanie, znamienny tym, ze elementy matrycy poprzez natryskiwanie plazmowe, natryskiwanie plo¬ mieniowe, ewentualnie napylanie katodowe pokrywa sie elektryczna warstwa izolujaca o grubosci od 0,01 do 500 u.124 106 FIG.1 FIG.2124 106124 106 W w^r~' *& ^t^t FIG.5 FIG.6 LDD Z-d 2, tz, 401/l40 Cena 100 zl PL