Przedmiotem wynalazku jest przekladnia hy¬ drostatyczna w obudowie z pokrywa, stosowana w napedach pojazdów mechanicznych, zwlaszcza ciagników, majaca walek glównego napedu i wa¬ lek odbioru napedu, pompe hydrauliczna oraz silnik hydrauliczny, przy czym pompa hydraulicz¬ na posiada walek napedzajacy i blok cylindrowy, w którym znajduja sie cylindry z przesuwnymi tlokami, które opieraja sie na tlokowej powierz¬ chni prowadniczej, zas silnik hydrauliczny posia¬ da równiez walek i blok cylindrowy, w którym znajduja sie cylindry z przesuwnymi tlokami, któ¬ re opieraja sie na tlokowej powierzchni prowadni- czej.Dotychczas przekladnie hydrostatyczna osadza¬ no w specjalnie dla niej wyikonanej ohudojwie. Na¬ stepnie przekladnie te wraz z obudowa wmonto- wywano w pojazd mechaniczny, maszyne budo¬ wlana lub tym podobna maszyne. Jesli zatem montowano jednoczesnie dwa odmienne pojazdy mechaniczne, jeden z przekladnia! mechaniczna i dnugi z przekladnia hydrostatyczna, to juz pod¬ czas montazu musiano podejmowac decyzje, czy zamontowuje sie obudowe z przekladnia mecha¬ niczna, czy tez obudowe z przekladnia hydrosta¬ tyczna.Zwlaszcza w przypadku ciagników, w których obudowa przekladni jest uksztaltowana jako czesc nosna kadluba ciagniika, nie bylo mozliwe, aby odstawiac ciagnik na sklad, a dopiero po otrzy¬ maniu zamówienia zadecydowac, czy ciagnik ma byc wyposazony w przekladnie mechaniczna czy hydrostatyczna. Nawet wtedy, kiedy pompe i sil- 5 nik, które stanowia razem przekladnie hydrosta¬ tyczna mozna wbudowac w obudowe, która w za¬ sadzie odpowiada obudowie przekladni mechani¬ cznej w takich samych pojazdach, to niezbedne sa jeszcze jednak potem czasochlonne prace wypo- 10 sazeniowe, ze wzgledu na osadzanie w obudowe.Celem wynalazku jest skonstruowanie przekla¬ dni hydrostatycznej, która bedzie mozna bardzo latwo wymieniac na przekladnie mechaniczna, przewidziana dla tego samego pojazdu mechanicz¬ nego, tej samej maszyny budowlanej lub innej podobnej maszyny.Cel ten zgodnie z wynalazkiem osiagnieto dzie¬ ki temu, ze wszystkie czesci przekladni hydrosta¬ tycznej, a mianowicie tlokowa powierzchnia pro- wadnicza, walek i blok cylindrowy pompy oraz walek i blok cylindrowy silnika hydraulicznego u- lozyskowane zostaly na pokrywie obudowy prze¬ kladni, przy czym na walku pompy i na walku silnika hydraulicznego umieszczonych jest po jed- 25 nym kole zebatym tak, aby przy nasadzonej po¬ krywie na obudowe przekladni kolo zebate na walku pompy zazebialo sie z kolem zebatym na walku glównego napedu ulozyskowanym w obu¬ dowie przekladna, zas kolo zebate na walku sil- 30 nika hydraulicznego zazebialo sie z kolem zeba- 15 20 120 642120 642 tym na walku odbioru napedu ulozyskowanym w obudowie przekladni.Przekladnia sklada sie z pompy skosnotarczowej wyposazonej w walek napedowy, tarcze ukosna, blok cylindrowy z umieszczonymi w nim cylin¬ drami, w których osadzone sa przesuwnie tloki oraz z nastawnego silnika hydraulicznego o bu¬ dowie napedowego kolnierza wyposazonego w wa¬ lek z napedowym kolnierzem, blok cylindrowy z wykonanymi w nim cylindrami, w których osa¬ dzone sa przesuwnie tloki, przy czym blok cylin¬ drowy silnika cylindrowego przylega bezposrednio do elementu konstrukcyjnego, przez który do cy¬ lindrów w bloku cylindrowym zostaje doprowa¬ dzana ciecz robocza i stamtad odprowadzana i który posiada powierzchnie cylindryczna usytuo¬ wana przesuwnie wzdluz wkleslej walcowej po¬ wierzchni, przy czym promienie krzywizny wkle¬ slej powierzchni walcowej i powierzchni walco¬ wej na posrednim elemencie konstrukcyjnym oraz osi obrotu bebna cylindrowego usytuowane sa wzgledem siebie wspólosiowo, a wklesla powierz¬ chnia walcowa wykonana jest w korpusie posred¬ nim, do którego z drugiej strony przylega blok cylindrowy pompy, zas obudowa pompy i lozyska walka oraz korpus posredni zamocowane sa do pokrywy obudowy.Walek pompy jest przestawiony wzgledem walka silnika hydraulicznego tak, aby zawsze istnial okreslony odstep od walka glównego napedu i od walka odbioru napedu, przy czym walek glówne¬ go napedu i walek odbioru napedu usytuowane sa wzgledem siebie wspólosiowo.Umozliwia to odstawienie pojazdu lub innej maszyny na magazyn i po otrzymaniu zlecenia do¬ stawy — wmontowanie w obudowe przekladni, w zaleznosci od wyboru, walów wyposazonych w kola zebate dla mechanicznej przekladni wielo¬ stopniowej lub nalozenie pokrywy, na której za¬ montowana jest kompletna przekladnia hydrosta¬ tyczna. Tego rodzaju kompletna pokrywa z prze¬ kladnia moze byc dostarczana przez specjalisty¬ czne zaklady, wytwarzajace przekladnie hydrosta¬ tyczne, producentowi ciagników wzglednie maszyn innych.A zatem, u wspomnianego producenta nie trze¬ ba juz dokonywac zadnych dalszych czynnosci do¬ pasowywania, a tylko nalezy nalozyc pokrywe na obudowe, przez co zamontowuje sie przekladnie w obudowe.Poniewaz przekladnia jest zamocowana jako kompletna na pokrywie, mozliwe jest równiez sprawdzanie przekladni, jako zespolu stanowia¬ cego calosc, przed wbudowaniem jej w korpus pojazdu, maszyny budowlanej lub podobnej, przez uruchomienie na biegach próbnych. Producent pojazdów mechanicznych wzglednie maszyn budo- dowlanych nie jest obciazony zadnymi pracami montazowymi czy czynnosciami kontrolnymi przy przekladni hydrostatycznej. Jesli w pózniejszym okresie czasu wystapilyby zaklócenia w pracy przekladni hydrostatycznej, wówczas mozna ja la¬ two wymontowac wraz z pokrywa i wtedy jest ona dostepna do sprawdzenia jako zamknieta jed¬ nostka konstrukcyjna, lub mozna ja wymienic w bardzo prosty sposób na inna przekladnie, przez wymiane pokrywy wraz z przekladnia.Pokrywe mozna nakladac w zwykly sposób na górna czesc obudowy przekladni tak, ze szczelina 5 dzielaca nie jest wystawiona na dzialanie oleju stojacego. Jesli jednak okaze sie to bardziej ko¬ rzystne dla ogólnego uksztaltowania, to pokrywe mozna nasadzic od spodu lub z boku, zwlaszcza na dluzszym boku obudowy. Dla zmniejszenia strat 10 moze sie okazac korzystne utrzymanie w obudo¬ wie przekladni poziomu oleju ponizej przestrzeni, w której obracaja sie wirujace czesci przekladni hydrostatycznej tak, ze czesci te pracuja wtedy w oleju rozbryzgiwanym i nie zanurzaja sie w ole- 15 ju stojacym.Uksztaltowanie tego rodzaju powoduje, ze dla wmontowania przekladni hydrostatycznej nie po¬ trzeba w ogóie wykonywac jakicnkolwiek prac montazowych i polaczeniowych. Nawet nie za- 20 cnodzi potrzeba polaczenia walów. Jedynie trzeo a nasadzie pokrywe z przekladnia, przy czym przy Labuni nasadzeniu równoczesnie wchodza w zaze- ^tmie ze soba kola zebate napedzajace i nape-' dzaine. 25 Zgodnie z wynalazkiem, element konstrukcyjny o wkleslej powierzchni walcowej stanowi bezpo¬ srednio te czesc, do której z jednej lub z drugiej strony przylega blok cylindrowy pompy o tarczy ukosnej. Do tarczy ukosnej mozna przylaczac wszy- 30 stkie niezbedne zawory zabezpieczenia nadcisnie- niowego, zawory zasilania i tym podobne. Dzieki temu uzysikuje sie na ogól wyjatkowo niewielkie gabaryty przekladni hydrostatycznej, wykorzystu¬ jac zarazem zalety, jakie posiada silnik z kolnie- 35 rzem napedowym w stosunku do silnika o tarczy ukosnej, dzieki lepszemu wspólczynnikowi rozru¬ chu.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 40 przedstawia przekladnie hydrostatyczna zamonto¬ wana na ciagniku w widoku z boku i w przekro¬ ju wzdluznym, fig. 2 — sama przekladnie hydro¬ statyczna z fig. 1 w powiekszonej skali.Silnik. spalinowy 1 umieszczony jest pod oslona 45 2. Skrzynia korbowa 3 silnika 1 polaczona jest sru¬ bami z obudowa 4 sprzegla, obudowa 5 przeklad¬ ni i obudowa 6 mostu napedowego w taki sposób, ze te czesci 3 do 6 stanowia kadlub nosny ciagni¬ ka. Na skrzyni korbowej 3 zawieszone sa kola 50 przednie 7, natomiast w obudowie 6 mostu nape¬ dowego sa ulozyskowane osie kól tylnych 8. Na obudowie 6 mostu umocowane jest równiez sie¬ dzenie 9 dla kierowcy. W oibudowie 4 sprzegla umieszczone jest sprzeglo mechaniczne 10, z któ- 55 rego wyprowadzony jest walek 11 glównego na¬ pedu, wchodzacy w obudowe przekladni 5. Na walku 11 glównego napedu zamocowane jest kolo zebate 12, które zazebia sie z kolem zebatym 13 na walku 14. Walek 14 moze byc polaczony za eo posrednictwem sprzegla 15 z walkiem przekazni¬ kowym mocy 16.Ponadto na walku 11 glównego napedu zamo¬ cowane jest kolo zebate 17.W obudowie 5 przekladni ulozyskowany jest po- «5 za tym walek 18 odbioru napedu, który poprzez% 5 mechanizm róznicowy 19 napedza obydwa kola tylne 8. Na walku 18 odbioru napedu ulozyskowa- ne sa dwa kola zebate 20 i 21, przez które naped walka 18 moze sie odbywac w zaleznosci od wy¬ boru któregos z nich, tak ze jest to przekladnia dwustopniowa.Przekladnia hydrostatyczna pokazana jest na fig. 2 w wiekszej skala. Lania srodkowa 22 stanowi wspólna os oorotu walków 11 i 18. ina oDuoowe i nasadzona jest pokrywa 25 obu¬ dowy i polaczona z OiDudowa za pomoca srub Zó rozmieszczonych równomiernie na obwodzie. Do podrywy zo przykrecona jest sruDami 2tf Oid doiu oouaowa Li pompy nydrauiicznej. Pompa hydrau¬ liczna posiaaa waiek 2li, na kiorym zamocowane jest koio zeoate 3u, zazebiajace sie z kolem ze- oatym n. Ustalony poo wzgledem obrotu, lec^ przesuwany wzdluz Diok cylindrowy 3i, przecnyi- ny w pewnych granicach, polaczony jest z wai- Kiem 2tf. w bio&u cylindrowym umieszczone sa przesuw¬ nie tloki 32, które za posrednictwem kamieni sliz¬ gowyen 33 oparte sa o tarcze urosna 34. UloK cy¬ lindrowy 31 przylega powierzchnia czolowa do tar¬ czy rozdziielczo-sterujacej 3ó, zamocowanej sztyw¬ na na korpusie posrednim 3ti. Korpus ten posia¬ aa walcowa powierzchnie 3i, wzdluz której moze siizgac sie element Konstrukcyjny posredniczacy oó. Do tego elementu 38 przylega strona czolowa dioik cylindrowy 3a silnika hydraulicznego.W cylindrach bloku cylindrowego 39 umieszczo¬ ne sa przesuwnie tloki 40, z których kazdy opar¬ ty jest za posrednictwem przegubu kulistego 41 w kolnierzu napedowym 4£, polaczonym sztywno z walem wyjsciowym 43. Wal wyjsciowy 43 jest ulozyskowany w lozyskach tocznych 44 i 45 w ko¬ zle lozyskowym 46, który z kolei przymocowany jest srubami do pokrywy 25 obudowy. Na walku wyjsciowym 43 jest zamocowane kolo zebate 47, zazebiajace sie z kolem zebatym 20, a dalej za¬ mocowane jest kolo zebate 49, zazebiajace sie z kolem zebatym 21. Pierscien wewnetrzny lozyska 45 przytrzymywany jest nakretka mocujaca 50.Korpus posredni 36 jest równiez przykrecony srubami do pokrywy 25 obudowy. W korpusie po¬ srednim 36 znajduje sie tlok nastawczy 48, prze¬ suwany wzdluz pod dzialaniem cisnienia sterowa¬ nia. Z tlokiem nastawczym 48 polaczony jest pa¬ lec nastawczy 49, którego kulista czesc wchodzi w otwór elementu konstnukcyjnego posrednicza¬ cego 38 tak, ze dzieki temu element ten moze przesiuwac sie wzdluz walcowej powierzchni 37.Blok cylindrowy 39 jest ustawiony wzgledem srod¬ kowego punktu kolnierza napedowego 42 za po¬ moca czopa walcowego srodkowego 50.W korpusie posredni/m 36, oprócz cylindra tloka nastawczego 48, umieszczone sa niezbedne zawory zabezpieczenia nadcisniemiowego, zawory ukladu zasilania, jak równiez niezbedne organy sterow¬ nicze i regulacyjne oraz filtr, o ile urzadzenia te nie sa zamocowane, jako samodzielne zespoly na pokrywie 25 po stronie dolnej lub górnej.Zatem przez podniesienie pokrywy 25 z obudo¬ wy 5 wymontowuje sie cala przekladnie hydro¬ statyczna jako zamkniety zespól. Jesli natomiast 0 642 6 pokrywa 25 jest przykrecona srubami w polozeniu zadanym do obudowy 5, to kolo zebate 30 zazebia sie z kolem zebatym 17 na walku 11 glównego na¬ pedu, kolo zebate 47 zazebia sie z kolem zebatym 5 20 na walku 18 odbioru napedu, a kolo zebate 49 zazebia sie z kolem zebatym 21 na walku 18 od¬ bioru napedu.Zastrzezenia patentowe 10 1. Przekladnia hydrostatyczna osadzana w obu¬ dowie z pokrywa, stosowana w napedach pojaz¬ dów mechanicznych, zwlaszcza ciagników, majaca walek glównego napedu i walek odbioru napedu, 15 pompe hydrauliczna oraz silnik hydrauliczny, przy czym pompa hydrauliczna posiada walek napedza¬ jacy i blok cylindrowy, w którym znajduja sie cylindry z przesuwnymi tlokami, które opieraja sie na tlokowej powierzchni prowadiniczej, zas sil- 20 nik hydrauliczny posiada równiez walek i blok cylindrowy, w którym znajduja sie cylindry z przesuwnymi tlokami, które opieraja sie na tlo¬ kowej powierzchni prowadniczej, znamienna tym, ze wszystkie czesci przekladni hydrostatycznej, a 25 mianowicie tlokowa powierzchnia prowadnicza w postaci tarczy ukosnej (34), walek (29) i blok cy¬ lindrowy (31) pompy oraz walek (43) i blok cy¬ lindrowy (39) silnika hydraulicznego ulozyskowane sa na pokrywie (25) obudowy (5) przekladni, przy 30 czym na walku (29) pompy i na walku (43) silnika hydraulicznego umieszczonych jest po jednym ko¬ le zebatym (30, 47) tak, aby przy nasadzonej po¬ krywie (25) na obudowe (5) przekladni kolo ze¬ bate (30) na walku (29) pompy zazebialo sie z ko- 35 lem zebatym (17) na walku (11) glównego napedu ulozyskowanym w -obudowie (5) przekladni, zas ikolo zebate (47) na walku (43) silnika hydraulicz¬ nego zazebialo sie z kolem zebatym (20) na walku (18) odbioru napedu ulozyskowanym w obudowie 40 (5) przekladni. 2. Przekladnia hydrostatyczna wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze pompa jest pompa skosnotar- czowa wyposazona w walek napedowy (29), tarcze ukosna (34), blok cylindrowy (31) z umieszczonymi 45 w nim cylindrami, w których osadzone sa prze¬ suwnie tloki, oraz ze silnik hydrauliczny jest na¬ stawny o budowie napedowego kolnierza wyposa¬ zonego w walek (43) z napedowym kolnierzem (42), blok cylindrowy (39) z wykonanymi w ndim cylin- 50 drami, w których osadzone sa przesuwnie tloki (40), przy czym blok cylindrowy (39) silnika cy¬ lindrowego przylega bezposrednio do elementu konstrukcyjnego (38), przez który do cylindrów w bloku cylindrowym (39) zostaje doprowadzona 55 ciecz robocza i stamtad odprowadzana i który posiada powierzchnie cylindryczna usytuowana przesuwnie wzdluz wkleslej walcowej powierzchni (37), przy czym promienie krzywizny wkleslej .po¬ wierzchni walcowej (37) i powierzchni walcowej 60 na posrednim elemencie konstrukcyjnym (38) oraz osi obrotu bloku cylindrowego (39) usytuowane sa wzgledem siebie wspólosiowo, a wklesla powierz¬ chnia walcowa (37) wykonana jest w korpusie po¬ srednim (36), do którego z drugiej strony przylega « blok cylindrowy (31) pompy, zas obudowa (27) pom-120 642 py i lozyska (44, 45) walka (43) oraz korpus po¬ sredni (36) zamocowane sa do pokrywy (25) obudo¬ wy. 3. Przekladnia wedlug zastrz. 2, znamienna tym, ze walek (29) pompy jest przestawiony wzgladem walka (43) tak, aby zawsze istnial okreslony od¬ step od walka (11) glównego napediu i od walka (18) odbioru napedu, przy czyni walek (11)- glów¬ nego napedu i walek (18) odbioru napedu usytuo¬ wane sa wzgledem siebie wspólosiowo. 2229 Pr* i U ,-L.lI__ 43 \47 i |49l # <5 50 J l_L._l_ Hg.2 Drukarnia Narodowa, Zaklad nr 6, 144/83 Cena 100 zl PL PL PL