PL119841B1 - Arrangement for braking rotational member of braking systemojj sistemy - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do ha¬ mowania obrotowego czlonu ukladu hamulcowego.Istnieje praktyczna potrzeba zapobiegania zjawi¬ sku blokowania przy hamowaniu obrotowego Czlo¬ nu, takiego jak na przyklad kolo pojazdu, i w tyn kierunku zmierzaly liczne rozwiazania konstrukcyj¬ ne majace na celu uzyskanie skutecznego zapobie¬ gania blokowaniu. Dwa typowe przyklady propono¬ wanych w tym celu modulatorów sily hamowa¬ nia, izmierzajacych do tego wlasnie celu, stanowia rozwiazania ujawnione w amerykanskich opisach patentowych nr Re 28 562 i nr 3 833 097.Chociaz rozwiazania te, i inne do nich podobne, spelniaja stawiane im wymagania w sposób zado¬ walajacy i znacznie lepiej zabezpieczaja kola po¬ jazdu i sam pojazd przed poslizgiem, niz to byloby mozliwe bez izastos-owania tych rozwiazan, to jed¬ nak napotyka sie na pewne trudnosci przy stoso¬ waniu tych znanych rozwiazan.Przy zastosowaniu tych rozwiazan do hamulców hydraulicznych konieczne jest 'umieszczenie co naj¬ mniej czesci ukladu isterowania w normalnym prze¬ wodzie dla plynu hamulcowego, co jest ze szkoda dla normalnego obwodu harnulcowego i stwarza trudnosci w zakresie instalowania i konserwacji.Ponadto, te znane uklady zapobiegajace blokowaniu pzesto wykazuja (stosunkowo wolna reakcje i po¬ woduja zwiekszenie ryzyka odnosnie mozliwosci uszkodzenia ze wzgledu na fakt, ze modulatory sily lf 15 hamowania skladaja sie z wielu czesci. iNiektóre z tych ukladów wymagaja stosowania stosunkowo skomplikowanych i kosztownych procesów techno¬ logicznych przy ich wytwarzaniu.Uklady zapobiegajace blokowaniu stosowane naj¬ czesciej do hamulców pneumatycznych pracuja ha zasadzie selektywnego upuszczania sprezonego po¬ wietrza z ukladu hamulcowego. Tego rodzaju mo¬ dulatory sily hamowania zwiekszaja zapotrzebo¬ wanie sprezonego powietrza, co wymaga uzycia wiekszych sprezarek, przystosowanych do pracy przy duzych obciazeniach oraz stosowania duzych zbiorników dla sprezonego powietrza. Ponadto, przeciwblokadowe uklady sterowania hamulców (pneumatycznych zwykle charakteryzuja sie szcze¬ gólnie wolnym reagowaniem oraz innymi slabymi stronami, wlasciwymi dla przeciwblokadowych ukladów sterowania hamulców hydraulicznych. to Wiadomym jest, ze w ukladach hamulcowych dla kól pojazdów i innych porównywalnych czlonów obrotowych, sily powodujace dociskanie klocków lub nakladek hamulcowych do bebna lub tarczy hamulcowej 'moga byc i zwykle sa przykladane za 25 posrednictwem ukladu mechanicznego, zawierajace¬ go taki czlon jak popychacz sprzegniety z tymi klockami lub nakladkami.Ponadto wiadomym jest, ze sile hamowania- dla zatrzymania obrotów czlonu obrotowego lub kola *• pojazdu wywoluje sie przy uzyciu elementów hy- 119 8413 119 811 4 draulicznych lub pneumatycznych, wlaczonych w hydrauliczny lub pneumatyczny uklad hamulcowy, takich jak cylinder hydrauliczny kola lub komora pneumatyczna, do której jest doprowadzane w od¬ powiedni, kontrolowany sposób sprezone powietrze.Normalne dzialanie hamujace nastepuje w wyniku przemieszczania sie wzgledem komory elementu mechanicznego, takiego jak popychacz.W hamulcach do kól pojazdów i podobnych ele¬ mentów obrotowych, plyn roboczy pod cisnieniem jest zwykle doprowadzany do cylindra hamulco- ~wrggp~kola~ lub komory (pneumatycznej w wyniku nacisniecia pedalu * hamulcowego lub zadzialania fcodobnego mechanizmu uruchamiajacego, spowo¬ dowanego przez kierowce pojazdu lub operatora- £maszyny.W przypadku Hamulca pneumatycznego pedal taki jest polaczony z zaworem powietrznym i ste¬ ruje tym zaworem za posrednictwem mechaniczne¬ go ukladu dzwigni i laczników.W przypadku hamulca hydraulicznego pedal taki jest polaczony z pompa glówna i steruje nia za posrednictwem mechanicznego ukladu dzwigni i la¬ czników.Równiez jest ogólnie znane stosowanie w ukla¬ dach hamucowych czujników dla wyczuwania po¬ slizgu kola lub wielkosci ujemnego przyspieszenia hamowanego, obracajacego sie kola pojazdu i syg¬ nalizowania wystepowania nadmiernego poslizgu kola lub przyspieszenia ujemnego, przekraczajacego ustalona wartosc.Celem Wynalazku jest wyeliminowanie niedogod^ nosci zwiazanych ze stosowaniem znanych urzadzen do zapobiegania blokowaniu obrotowego czlonu ukladu hamulcowego, a zadaniem wynalazku jest opracowanie urzadzenia do hamowania obrotowego czlonu ukladu hamulcowego, które byloby proste i niezawodne w dzialaniu.Urzadzenie do hamowania obrotowego czlonu ukladu hamulcowego, pneumatycznego lub hydrau¬ licznego, zawierajace co najmniej jeden mechanicz¬ ny zespól dzwigni i/lub laczników do przykladania sily hamowania i jej zwalniania, oraz czujnik syg¬ nalizujacy wystapienie poslizgu kola o wartosci przekraczajacej wartosc zalozona, wedlug wynalaz- ^ ku zawiera dodattkowy zespól napedowy wytwarza¬ jacy sile w odpowiedzi na sygnal czujnika i przy¬ kladajacy te sile,'a:a pomoca mechanicznego zespolu dzwigni i/lub laczników, w kierunku przeciwnym do kierunku sily hamowania.Zespól napedowy zawiera silownik odciazajacy, sterowany cisnieniem hydraulicznym i polaczony ze zbiornikiem czynnika roboczego za pomoca prze¬ wodu z wlaczona w nim pompa. Zbiornik czynnika roboczego jest polaczony z komora silownika od* ciazajacego za pomoca przewodu powrotnego, zao¬ patrzonego w zawór rozrzadczy, sterowany przez sygnal z czujnika.Pompa jest swym wylotem polaczona z dwoma zaworami, usytuowanymi w przewodzie, których zawieradla sa osadzone na trzpieniach przesuwa¬ nych w odpowiedzi na sygnal czujnika. Zbiornik czynnika roboczego jest szczelnie zamkniety i zao¬ patrzony w przewód doprowadzajacy do niego po¬ wietrze pod cisnieniem. Silownik odciazajacy jest zaopatrzony w tlok umieszczony przesuwnie w cy¬ lindrze oraz polaczony z zespolem dzwigni i/lub laczników.Alternatywnie, zespól napedowy zawiera silnik oraz przekladnie zebata, laczaca ten silnik z ze¬ spolem dzwigni i/lub laczników, przy czym silnik jest polaczony z czujnikiem sygnalizujacym wysta¬ pienie poslizgu kola pojazdu.Jak widac z powyzszego sposób i urzadzenie we¬ dlug wynalazku maja te zalete, ze sila odciazajaca jest przykladana do Czesci mechanicznej ukladu przenoszenia sily hamowania, przez co mozliwe jest uzyskanie zarówno szybszej reakcji, niz to mialo miejsce dotychczas, jak tez znaczne uproszczenie konstrukcji, a tym samym technologii wytwarzania i konserwacji.Przedmiot wynalazku zostanie szczególowiej opi¬ sany w przykladach wykonania uwidocznionych na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie do hamowania kola pojazdu, w schematycznym przekroju poprzecznymi, fig. 2 i fig. 3 — nastepne dwa warianty wykonania urzadzenia z fig. 1, w schematycznych przekrojach poprzecznych, fig. 4 — wariant urzadzenia z fig. 3, równiez w schematycz¬ nym przekroju poprzecznym, fig. 5A do 5C — trzy rózne mozliwosci zastosowania urzadzenia wedlug fig. 1 i fig. 2, zas fig. 6 i fig. 7 przedstawiaja ko¬ lejny przyklad wykonania urzadzenia wedlug wy¬ nalazku, w widokach z czesciowymi wykrojami.Zgodnie z wynalazkiem i w celu reagowania na sygnalizowany, nadmierny poslizg kola lub nad¬ mierne przyspieszenie ujemne przez zmniejszanie sily hamowania, która w przeciwnym przypadku dzialalaby na obracajace sie kolo pojazdu, przewi¬ dziano srodki odciazajace, które sa czynnie polar czone z mechaniczna czescia ukladu przenoszenia sily hamowania w celu przylozenia do tej mecha¬ nicznej czesci ukladu sily dzialajacej przeciwnie w stosunku do sily hamowania normalnie przenoszo¬ nej przez te czesc ukladu. W szczególnej postaci wykonania wynalazku pokazanej na fig. 1 srodki odciazajace maja postac hydraulicznego silownika odciazajacego 3, który tworzy komore 5. Przez do¬ prowadzenie cieczy hydraulicznej pod cisnieniem do komory 5 w silowniku odciazajacym, cisnienie tej cieczy dziala na tlok 4 polaczony z popycha- czem 2 i tworzacy z nim element ukladu ruchomy wzgledem komory hamulcowej 1 kola pojazdu.Popychacz 2 i tlok 4 umieszczone ruchomo we¬ wnatrz silownika odciazajacego 3 normalnie prze¬ nosza sile hamowania z komory 1, odpowiednio dó cisnienia sprezonego powietrza doprowadzanego do tej komory. Jednakze, wedlug wynalazku, do ko¬ mory 5 jest doprowadzana ciecz hydrauliczna pod cisnieniem dzialajaca na tlok 4, która wytwarza w ten sposób sile odciazajaca, dzialajaca przeciw¬ nie do sily hamowania.W szczególnym przypadku wynalazek przewiduje, ze do modulatora sily hamowania majacego postac srodków wypierajacych ciecz hydrauliczna, ogólnie oznaczonych przez U, nalezy obudowa 8, przez któ¬ ra ciecz hydrauliczna przeplywa normalnie otwarta droga przeplywu. Przewód 7 tworzy polaczenie, za posrednictwem obudowy 8, pomiedzy silownikiem 10 15 20 as 30 95 40 45 50119 841 odciazajacym 3 i zbiornikiem 6, w którym znaj¬ duja, sie ciecz hydrauliczna.W obudowie znajduja sie dwa zawory 9, 10 po¬ laczone szeregowo ze soba i z przewodem 7 dla kontrolowania przeplywu cieczy hydraulicznej po¬ przez ten przewód. Zawory 9 i 10 sa przystosowane do kontrolowania .przeplywu cieczy hydraulicznej w wyniku uruchamiania ich przez czlon wykonaw¬ czy obejmujacy uzwojenie 11 otaczajace rdzen 12, który jest przesuwany w kierunku osi uzwojenia pod dzialaniem pola elektromagnetycznego lub sprezyny powrotnej, zaleznie od tego czy ten czlon wykonawczy jest wzbudzony czy tez odwzbudzony.Zawory 9, 10 wspólpracuja dodatkowo z komora o zmiennej objetosci utworzona przez tlok 14 pom¬ py, umieszczony ruchomo w cylindrze 15.Kazdy z zaworów 9, 10 ma zawieradla 9a, lOa dociskane sprezynami 9b, lOb w kierunku gniazd 9c, lOc zaworów. Kazde z zawieradel 9a, lOa jest normalnie utrzymywane z dala od gniazd 9c, lOc przez odpowiedni trzpien 17 lub 18 przebiegajacy od ruchomego rdzenia 12 przemieszczajacego sie w kierunku osiowym obudowy 8, odpowiednio do sta¬ nu uzwojenia 11, tj. wzbudzenia lub odwzbudzenia tego uzwojenia. Przy odwzbudzonym uzwojeniu 11, jak to pokazano na fig. 1, zawory 9, 10 znajduja sie normalnie w polozeniu otwarcia, umozliwiaja¬ cym swobodny przeplyw cieczy hydraulicznej po¬ przez przewód 7 w obu kierunkach. Po wzbudze¬ niu uzwojenia 11 cewki elektromagnetycznej w wyniku sygnalizowanego wystapienia nadmiernego poslizgu kola lub nadmiernego opóznienia hamo¬ wanego, obracajacego sie kola (pojazdu, sprezyny dociskaja zawieradla do ich gniazd powodujac, ze zawory uniemozliwiaja przeplyw cieczy hydrau¬ licznej z komory 5 silownika odciazajacego 3 do zbiornika 6, przy jednoczesnym umozliwieniu prze¬ plywu pompowanej cieczy ze zbiornika 6 do ko¬ mory 5.Podczas normalnego hamowania czesc mechanicz¬ na ukladu hamulcowego, obejmujaca popychacz 2 i poruszajacy sie z nim tlok 4, porusza sie swo¬ bodnie w obu kierunkach, odpowiadajacych wla¬ czaniu i zwalnianiu hamulca. Przy takiej pracy ruch tloka 4 wzgledem silownika odciazajacego 3 powoduje ciagle zmiany kierunku przeplywu cie¬ czy hydraulicznej pomiedzy komora 5 i zbiorni¬ kiem 6. W wyniku wytworzenia przez czujnik syg¬ nalu, uzwojenie 11 zostaje wzbudzone powodujac przesuniecie rdzenia 12 w polozenie odpowiadajace zamknieciu przec zawory 9, 10 przeplywu cieczy hydraulicznej z cylindra 5 do zbiornika 6, bloku¬ jac w ten sposób popychacz 2, tak ze nie moze sie on przesuwac w kierunku odpowiadajacym wla¬ czaniu haimulca.W czasie wysylania sygnalu przez czujnik, za¬ wory 9, 10 uniemozliwiaja (przeplyw cieczy hy¬ draulicznej z silownika odciazajacego 3 do zbior¬ nika 6, a tlok 14 pompy jest napedzany ruchem nawrotnym przez odpowiednie urzadzenie nape¬ dowe, jak na przyklad silnik elektryczny, znajdu¬ jace sie w obudowie 40. Gdy do napedu jest sto¬ sowany silnik elektryczny, moze byc on urucha¬ miany przez czujnik lub przez inny odpowiedni sygnal, na przyklad pochodzacy od zadzialania wy¬ lacznika swiatla hamowania.Uruchamianie silnika napedowego przed wzbu¬ dzeniem uzwojenia 11 cewki moze miec miejsce 5 o ile ruch nawrotny tloka 14 pompy nie bedzie wplywal szkodliwie na normalny dwukierunkowy przeplyw cieczy hydraulicznej przez przewód 7 do momentu przerwania tego przeplywu przez zawo¬ ry 9, 10. w Takie rozwiazanie moze byc korzystne ze wzgle¬ du na skrócenie czasu reagowania na zmiany syg¬ nalu czujnika. Na przyklad kazdy jeden z czte¬ rech czujników znajdujacych sie na czterokolowym pojezdzie, moze byc zdolny do inicjowania ruchu 15 tloka pompy, dla modulatorów sterujacych dziala¬ niem zabezpieczajacym przed blokowaniem wszyst¬ kie cztery kola, a gdy to jest wlasciwe wszystkie modulatory moga byc napedzane przez jeden wspól¬ ny naped. Tak wiec wystapienie nadmiernego po- M slizgu któregokolwiek z czterech kól ulatwia uzy¬ skanie szybszej reakcji pozostalych kól pojazdu.Alternatywnie ruch tloka pompy moze byc ini¬ cjowany w wyniku reagowania na cisnienie w ko¬ morach lub cylindrach hamulcowych kól, jesli prze- W kracza ono wartosc graniczna. Ponadto ruch po¬ suwisto-zwrotny tloka 14 nie musi byc zatrzymy¬ wany natychmiast po przywróceniu modulatora do normalnego stanu otwartej drogi przeplywu .miedzy komora a zbiornikiem.» Jak to mozna wywnioskowac, po zamknieciu za¬ worów 9, 10 nastepuje dzialanie pompujace powo¬ dujace zasysanie cieczy hydraulicznej ze zbiornika 6 i doprowadzanie jej pod cisnieniem do komory 5 silownika odciazajacego 3. Ta hydrauliczna ciecz is pod cisnieniem dziala na tlok 4 wywolujac sile od¬ ciazajaca, dzialajaca przeciwnie do sily hamowania, który to tlok w przypadku przeciwnym, czyli bez sily odciazajacej dazy do przesuniecia popychaczy 2 w kierunku odpowiadajacym wlaczeniu hamulca, 40 czyli w prawo na fig. 1. Ody wyisylanie sygnalu przez czujnik zostaje przerwane, uzwojenie 11 jest odwzbudzane i znowu jest mozliwy swobodny prze¬ plyw cieczy hydraulicznej poprzez przewód 7, a popychacz 2 moze znowu wykonywac ruchy w obu 45 kierunkach, jak to jest potrzebne przy normalnym hamowaniu.Zrozumialym jest, ze srodki uruchamiajace dla zaworów 9, 10 moga miec równiez i inna postac niz opisana powyzej, ze komora o zmiennej obje- 50 tosci moze podobnie miec inna postac, i ze srodki napedowe stosowane do pompowania moga byc in¬ ne niz elektryczne. Na przyklad organy wykonaw¬ cze i napedowe moga byc typu hydraulicznego lub pneumatycznego. Komora o zmiennej objetosci mo- 55 ze byc uzyskiwania przy uzyciu membrany lub innych srodków zamiast tloka.Odmienna postac urzadzenia z figury 1 jest po¬ kazana na figurze 2, gdzie zawory 9, 10 maja wieksza powierzchnie przekroju przeplywu przy •o normalnym hamowaniu niz przy dzialaniu zabez¬ pieczajacym przed blokowaniem. Zawieradla 9a, lOa obu zaworów, w przykladzie pokazanym na fig. 2, normalnie spoczywaja na gniazdach 9c, lOc utworzonych na odpowiednich podkladkach 19, 20.— Kazda z podkladek 19, 20 jest normalnie utrzymy-119 841 7 8 wana z dala od odpowiedniego gniazda 19c, 20c za pomoca odpowiedniej sprezyny 21, 22. W wyni¬ ku tego, podczas normalnej pracy zapewniony jest wiekszy przekrój przeplywu dla cieczy hydraulicz¬ nej. W szczególnej postaci wykonania zilustrowa¬ nej na fig. 2, to zwiekszenie przekroju przeplywu uwaza sie za korzystne z tego wzgledu, ze mozli¬ wy jest tutaj wiekszy wydatek objetosciowy prze¬ plywu przy zmiennym kierunku przeplywu i u- mozliwiony jest szybszy ruch jalowy popychacza, to jest zanim powierzchnie cierne zostana do sie¬ bie docisniete.W pompach o posuwisto-zwrotnym ruchu tloka istnieje niebezpieczenstwo wystepowania kawitacji podczas suwu sisania i moze byc koniecznym wy¬ eliminowanie mozliwosci ulatniania niektórych skladników pompowanej cieczy, przez utrzymywa¬ nie tej cieczy stale pod podwyzszonym cisnieniem.Dla takich przypadków przewiduje sie, ze zbior¬ nik 6 moze byc utrzymywany pod cisnieniem zwlaszcza wtedy, gdy uklad wedlug wynalazku jest przeznaczony do stosowania w powiazaniu z ha¬ mulcami pneumatycznymi. Taka modyfikacja jest wlasnie pokazana na fig. 2, gdzie ztoiornik 6 jest zamkniety, a sprezone powietrze jest don dopro¬ wadzane poprzez przewód zasilajacy 6a. Powietrze sprezone moze moze byc doprowadzane do zbiorni¬ ka w sposób ciagly lub z przerwami.W tym ostatnim przypadku sprezone powietrze moze byc doprowadzane z odpowiedniej hamulco¬ wej komory pneumatycznej kola lub, poprzez za¬ wór, z centralnego zbiornika sprezonego powietrza.Niniejszy wynalazek przewiduje dodatkowo, ze srodki U dla wypierania cieczy hydraulicznej, do¬ starczajace ciecz hydrauliczna pod cisnieniem do silownika odciazajacego, moga miec inna postap.Jedna z takich postaci jest pokazana na fig. 3, gdzie przewód clla polaczenia pomiedzy silowni¬ kiem odciazajacym 3 i zbiornikiem 6 jest uzupel¬ niony przewodem powrotnym 23. W przewodzie powrotnym 23 jest zainstalowany zawór 24 nor¬ malnie umozliwiajacy iswobodny przeplyw cieczy hydraulicznej przez ten przewód.Zastosowanie przewodu powrotnego 23 i zaworu 24 pozwala na uproszczenie budowy zaworów 9, 1Q umieszczonych w przewodzie zasilajacym 7, przy jednoczesnym przyjeciu, ze uruchamianie silnika 40 poruszajacego tlok 14 bedzie sie, odbywalo badz w wyniku reagowania na sygnal czujnika, badz tez na inny odpowiedni sygnal, taki jak sygnal wy¬ stepowania cisnienia hamowania. Podczas normal¬ nej pracy, ciecz pompowana ze zbiornika 6 i do¬ prowadzana poprzez przewód zasilajacy 7 swobod¬ nie wraca do zbiornika 6 poprzez przewód po¬ wrotny 23, umozliwiajac przez to swobodny ruch popychacza 2 i tloka 4.Gdy odbierany jest sygnal z czujnika, wtedy uzwojenie ?4a cewki elektromagnetycznej zostaje wzbudzone powodujac przesuwanie sie rdzenia 24b W kierunku przezwyciezenia oporu sprezyny 25 i zamykania zaworu 24- Przy zamknietym przewo¬ dzie powrotnym i doprowadzaniu w dalszym ciagu cieczy hydraulicznejj pod cisnieniem poprzez prze- wó(J zasilajacy 7, wytwarzana jest sija odciazajaca w sposób taki sam jak opisano powyzej.Inna postac srodków wypierajacych ciecz hy¬ drauliczna przy zastosowaniu przewodu powrotnego jest pokazana na fig. 4, gdzie zawór 24 umiesz¬ czony w przewodzie powrotnym 23 jest sterowaay 5 serwomotorem pneumatycznym 27.W rozwiazaniu pokazanym na fig. 4 zawór 24 nie jest bezposrednio uruchamiany przez wzbu¬ dzenie uzwojenia cewki elektromagnetycznej i ruch rdzenia, jak w przypadku pokazanym na fig. 3.Zamiast tego normalnie doplyw 28 sprezonego po¬ wietrza jest zamkniety przez rdzen 27b cewki elek¬ tromagnetycznej.W wyniku wzbudzenia uzwojenia 27a tej cewki, rdzen 27b jest odciagany ku górze wbrew dziala¬ niu sprezyny dociskowej 29, a tym samym od gniazda 38 tak, ze do przestrzeni gdzie znajduje sie tlok 26 jest doprowadzane sprezone powietrze powodujace uruchomienie zaworu 24 za posrednic¬ twem tego tloka. Tlok 26, w wyniku przesuniecia w dól, jak pokazano na fig. 4, zamyka zawór 24, a tym samym przewód powrotny 23. W tym sa¬ mym czasie rdzen 27b zamyka takze otwór upu¬ stowy 31.Po wzbudzeniu uzwojenia 27a cewki, sprezyna 29 przesuwa rdzen 27b w dól, powodujac otwarcie otworu upustowego 31, przy jednoczesnym oparciu sie o gniazdo 30. Poprzez niewielki kanal upustowy, nie widoczny na rysunku, utworzony wokól lub wewnatrz rdzenia 27b, sprezone powietrze dziala¬ jace na tlok 26 jest wypuszczane do atmosfery po¬ przez otwór upustowy 31, tak ze tlok 26 moze byc przesuniety ku górze przez sprezyne dociskowa 25 powodujac otwarcie przewodu powrotnego 23.Jesli bedzie to potrzebne, pompa zastosowana w rozwiazaniach pokazanych na fig. 3 i 4 moze przyjmowac inne postacie niz pokazano, na przy¬ klad moze to byc pompa zebata lub pompa lopat¬ kowa. Jesli wybierana jest do tego celu pompa bez zaworu zwrotnego, wtedy musi byc zastosowany oddzielny zawór zwrotny.Stwierdzono, ze rozwiazania z figury 3 i 4 sa szczególnie ocjpowiednie dla stosowania pojedyn¬ czego urzadzenia tloczacego ciecz hydrauliczna przy wielu silownikach odciazajacych. W takich przy¬ padkach dla kazdego z kól pojazdu lub kazdego elementu obrotowego stosuje sie oddzielny silow¬ nik odciazajacy 3, oddzielny przewód powrotny 23 i oddzielny zawór rozrzadczy 24, a wszystkie maja wspólny zbiornik i wspólne urzadzenie tloczace ciecz hydrauliczna. Urzadzenie tloczace ciecz hy¬ drauliczna ma byc wyposazone w odpowiedni uklad zaworów zapewniajacy prawidlowe rozprowadzenie cieczy hydraulicznej. Dodatkowo przyjmuje sie, ze przewody powrotny i zasilajacy moga laczyc sie z cylindrem poprzez trój drogowy zawór suwako¬ wy, który jest odpowiednio przesuwany w poloze¬ nie wytwarzania sily odciazajacej i w polozenie likwidowania tej sily.Rozwiazania podobne do pokazanych na figurze 1 do 4 moga byc zastosowane przy innych elemen¬ tach mechanicznych ukladu hamulcowego niz po¬ kazano w tych przykladach. Jest to pokazane przy¬ kladowo na fig. 5A do 5C Na fig. 5A pokazano zastosowanie urzadzenia wedlug wynalazku dla ste¬ rowania oddzieleniem dwóch elementów laczacych 15. 20 25 30 35 40 45 50 109 110 811 li LI i L2, które moga wystepowac w ukladzie ha¬ mulcowym jako elementy przenoszace sile hamo¬ wania, przy jednoczesnym zmienianiu sie odleg¬ losci pomiedzy dwoma punktami na tych elemen¬ tach, gdy sila ta jest przenoszona.Wedlug niniejszego wynalazku odleglosc pomie¬ dzy 'tymi dwoma punktami moze byc zmniejszona poprzez uruchomienie STodków U wypierajacych ciecz hydrauliczna, jak to juz opisano powyzej.Figura 5B ilustruje odwrotny przypadek, gdzie w celu odciazenia cisnienie hydrauliczne ze Srod¬ ków U jest doprowadzane dla uniemozliwienia zbli¬ zenia sie do siebie elementów laczacych LI, L2.Fig. 5C ilustruje zastosowanie urzadzenia- wedjug wynalazku do regulowania sily wywieranej przez kierujacego pojazdem na pompe glówka takiego typu jaki jest stosowany w tradycyjnych ukladach hamulcowych dla samochodów osobowychr^Mecha¬ niczne polaczenie istniejace pomiedzy pedalem ha¬ mulcowymi 33 i tlokiem pompy glównej porusza¬ jacym sie w cylindrze tej pompy, zawiera fiilo#- nik odciazajacy 3 polaczony z urzadzeniem U do¬ starczajacym ciecz hydrauliczna w sposób opisany juz powyzej. Gdy kierowca naciska pedal,hamul¬ cowy 33 z sila, która prowadzi do nadmiernego poslizgu hamowanego kola pojazdu, to wytwarzana jest przeciwnie dzialajaca sila i pedal bedzie wte¬ dy odpychany z powrotem, czyli w lewo na fig. 5C, w celu zmniejszenia sily hamowania.Chociaz powyzsze przyklady byly nastawione na hydrauliczne wytwarzanie sily odciazajacej, to wy¬ nalazek przewiduje takze mozliwosc stosowania do wytwarzania tej sily mechanicznych srodków za¬ wierajacych przekladnie zebata, laczaca mechanicz¬ ne elementy lacznikowe ukladu przenoszacego sile hamowania z urzadzeniem napedowym dostarcza¬ jacym sile napedowa, wynikajaca z ruchu obroto¬ wego tego urzadzenia.Jeden z przykladów takiego rozwiazania jest po¬ kazany na figurze 6 i 7, gdzie urzadzenie napedo¬ we ma postac silnika elektrycznego 34 na prad sta¬ ly. Za pomoca odpowiedniego ukladu przekladnio¬ wego, zawierajacego miedzy innymi mechanizm srubowo-kulkowy, i oznaczonego ogólnie odnosni¬ kiem 35, urzadzenie napedowe jest polaczone z me¬ chaniczna czescia ukladu przenoszenia sily hamo¬ wania w celu przenoszenia sily napedowej na te caesc.W tym celu popychacz 2 lub inny lacznik z nim polaczony jest zaopatrzony w gwint 36 wspólpra¬ cujacy z nakretka w obudowie 37 zawierajacej bieznie powrotne dla "kulek. Obudowa 37 nakretki kulkowej jest napedzana ruchem obrotowym przez silnik 34 pradu stalego, najlepiej za posrednictwem sprzegla wylaczalnego 38, które jest uruchamiane w wyniku reakcji na sygnal wytworzony przez czujnik lub inne sygnaly opisane powyzej, albo tez przez odpowiedni sygnal, na przyklad sygnal po¬ chodzacy od wylacznika swiatla sygnalizujacego ha¬ mowanie, przy czym obudowa 37 nakrejtki jeflt wprawiana w ruch obrotowy z chwila powstania sygnalu czujnika.W wyniki^ obrotu obudowy 37 nakretki popy¬ chac z 2 bedzie przemieszczany, w lewo patrzac na * fig. 6, przeciwstawiajac sie tym samym sile hamo¬ wania. W innym rozwiazaniu nie pokazanym na rysunku mozna zastosowac uklad przekladniowy z zebnikiem i listwa zebata.Jest sprawa oczywista, ze istnieje prosta mozli- *• wosc zastosowania niniejszego wynalazku do pneu¬ matycznych ukladów hamulcowych porównywal¬ nych do opisanych ukladów hydraulicznych i elek¬ trycznych. 15 Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do hamowania obrotowego czlonu ukladu hamulcowego, pneumatycznego lub hydrau- • licznego, zawierajacy co najmniej jeden mechanicz- *• ny zespól dzwigni i/lub laczników do przyklada¬ nia sily hamowania i jej zwalniania, oraz czujnik sygnalizujacy wystapienie poslizgu kola o wartosci przekraczajacej wartosc zalozona, znamienne tym, ze zawiera dodatkowy zespól napedowy zlozony *3 z silownika odciazajacego (3), sterowanego cisnie¬ niem hydraulicznym i polaczonego ze zbiornikiem (6) czynnika roboczego za pomoca przewodu <7) z wlaczona w nim pompa (14). 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, * ze zbiornik (6) czynnika roboczego jest polaczony z komora (5) silownika odciazajacego (3) za pomoca przewodu powrotnego (23), zaopatrzonego w zawór rozrzadczy {24) sterowany przez sygnal z czujnika. 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, 55 ze pompa (14) jest swym wylotem polaczona z dwoma zaworami <9, 10), usytuowanymi w prze¬ wodzie <7), ktÓTych zawieradla sa osadzone na trzpieniach (|7, 18) przesuwanych w odpowiedzi na sygnal z czujnika.: 40 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze zbiornik (6) czynnika roboczego jest szczelnie zamkniety i zaopatrzony w przewód (6a) doprowa¬ dzajacy do niego powietrze pod cisnieniem. 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ** ze silownik odciazajacy .(3) jest zaopatrzony w tlok (4) umieszczony przesuwnie w cylindrze oraz pola¬ czony z zespolem dzwigni i/lub laczników. 6. Urzadzenie do hamowania obrotowego czlonu ukladu hamulcowego, pneumatycznego lub hydrau- M licznego, zawierajace, co najmniej jeden mecha-< niecny zespól $&wigni i/lub laczników do przykla¬ dania sily hamowania i jej zwalniania, oraz czuj- ni!k sygnalizujacy wystapienie poslizgu kola o war¬ tosci przekraczajacej wartosc zalozona, znamienne 5$ fyip, ze zawiera dodatkowy zespól napedowy zlo- ZOny z silnika (34) oraz przekladni zebatej (36, 37, &f)i laczacej ten silnik z zespolem dzwigni i/lub laczników. 7. Urzadzenie wedlug zastrz. 6, znamienne tym, * ze silnik (34) jest polaczony z czujnikiem sygnali¬ zujacym wystapienie poslizgu kola pojazdu.119 841 Fig. 1 Fig. 2119 841 Fig. 3 Fig. 4119 841 Fig. 5A Fig. 5B Fig. 6 Fig. 7 WZGraf. Z^d 2 — 536/83 — 90 + 16 Cena 100 ii PL PL

Claims (7)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do hamowania obrotowego czlonu ukladu hamulcowego, pneumatycznego lub hydrau- • licznego, zawierajacy co najmniej jeden mechanicz- *• ny zespól dzwigni i/lub laczników do przyklada¬ nia sily hamowania i jej zwalniania, oraz czujnik sygnalizujacy wystapienie poslizgu kola o wartosci przekraczajacej wartosc zalozona, znamienne tym, ze zawiera dodatkowy zespól napedowy zlozony *3 z silownika odciazajacego (3), sterowanego cisnie¬ niem hydraulicznym i polaczonego ze zbiornikiem (6) czynnika roboczego za pomoca przewodu <7) z wlaczona w nim pompa (14).

2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, * ze zbiornik (6) czynnika roboczego jest polaczony z komora (5) silownika odciazajacego (3) za pomoca przewodu powrotnego (23), zaopatrzonego w zawór rozrzadczy {24) sterowany przez sygnal z czujnika.

3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, 55 ze pompa (14) jest swym wylotem polaczona z dwoma zaworami <9, 10), usytuowanymi w prze¬ wodzie <7), ktÓTych zawieradla sa osadzone na trzpieniach (|7, 18) przesuwanych w odpowiedzi na sygnal z czujnika.: 40

4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze zbiornik (6) czynnika roboczego jest szczelnie zamkniety i zaopatrzony w przewód (6a) doprowa¬ dzajacy do niego powietrze pod cisnieniem.

5. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ** ze silownik odciazajacy .(3) jest zaopatrzony w tlok (4) umieszczony przesuwnie w cylindrze oraz pola¬ czony z zespolem dzwigni i/lub laczników.

6. Urzadzenie do hamowania obrotowego czlonu ukladu hamulcowego, pneumatycznego lub hydrau- M licznego, zawierajace, co najmniej jeden mecha-< niecny zespól $&wigni i/lub laczników do przykla¬ dania sily hamowania i jej zwalniania, oraz czuj- ni!k sygnalizujacy wystapienie poslizgu kola o war¬ tosci przekraczajacej wartosc zalozona, znamienne 5$ fyip, ze zawiera dodatkowy zespól napedowy zlo- ZOny z silnika (34) oraz przekladni zebatej (36, 37, &f)i laczacej ten silnik z zespolem dzwigni i/lub laczników.

7. Urzadzenie wedlug zastrz. 6, znamienne tym, * ze silnik (34) jest polaczony z czujnikiem sygnali¬ zujacym wystapienie poslizgu kola pojazdu.119 841 Fig. 1 Fig. 2119 841 Fig. 3 Fig. 4119 841 Fig. 5A Fig. 5B Fig. 6 Fig. 7 WZGraf. Z^d 2 — 536/83 — 90 + 16 Cena 100 ii PL PL