Przedmiotem wynalazku jest srodek chwasto¬ bójczy zawierajacy karba/rninian fenylowy jako substancje czynna. 3-(karbamoiloksy)-anilidy o dzialaniu chwasto¬ bójczym znane sa z belgijskiego opisu patentowego nr 686 239.Celem wynalazku bylo poszukiwanie nowych substancji czynnych o lepszych wlasciwosciach chwastobójczych.Cel ten osiagnieto i opracowano srodek chwasto¬ bójczy, który zgodnie z wynalazkiem, zawiera co najmniej jeden zwiazek o ogólnym wzorze 1, w którym Rx oznaczaH rodnik alkoksyaikidowy o 1—2 atomach weglk^ czesci alkoksylowej i 1—2 atomach wegla w czesci alkilowej, rodnik cyjano- alkiiowy o 1—2 atoniach wegla, rodnik chloirowco- alkilowy o 1—2 atomach wegla, .rodnik fenyloalki- lowy o 1—2 atomach wegla w czesci alkilowej, rodnik l,3-dioksolanylo-2-metylowy, 2- -dioksoIanylo-4-metylowy, 2,2-dwumetylo-1,3-dio- ksolanylo-4-metylowy lub aminokarbonylometylo- wy, R2 oznacza rodnik fenylowy ewentualnie jedno- lab dwukrotnie podstawiany atomem chlo¬ rowca i/lub grupa metylowa i/lub grupa metylo- ksylowa a R3 oznacza rodnik alkilowy o 1—8 ato¬ mach wegla, rodnik alkenylowy o 2—8 atomach weglaj rodnik cyklopropylowy lub trójchloromety- lowy alboJRj oznacza rodnik a-cyjanobenzylowy lub l-cyjano-2-fenyloetylowy a R3 oznacza rodnik etylowy. le 13 20 25 Nieoczekiwanie stwierdzono, ze nowe zwiazki przewyzszaja pod wzgledem dzialania chwastobój¬ czego wyzej wspomniane anilidy, a wiec wzboga¬ caja stan techniki w tej dziedzinie.Zwiazki te wykazuja dzialanie chwastobójcze przeciwko wielu niepozadanym gatunkom roslin, lecz nie przeciwko roslinom uprawnym, w stosun¬ ku do których wykazuja wybitna selektywnosc.Gatunkami roslin, które mozna zwalczac z bar¬ dzo dobrym skutkiem, sa przykladowo: Gramimeae jak Festuca sp., Alopecurus sp., Agrostis sp., Echi- nochloa, Setaria so., Sorghum sp., Poa sp., Lolium sp., Arrhenaterum sp., Phalaris sp., Phleum sp., Eleusine sp., Bromus sp., Hordeum sp., i innej; Cyperaceae jak Cyperus sp. i inne; Liliaceae jak Allium sp. i inne; Amaranthaceae jak Amaranthus sp. i inne; Boraginaceae jak Anchusa sp., Amsinc- kia sp., Myosotis sp. i inne. Garyophylaceae jak Stellatria sp., Spergula sp., Cerastium sp. i dinne; Chenoipodiaceae jak Chenoipodium s»p., Salsola kali, Atriplex sp., Kochda sp i inne; Convolvulaceae jak Ipomea sp. i inne, Compositae jak Amibrosia sp., Lactuca s£)., Senecio sp., Xanthium sp., Galinsoga sp., Centaurea sp., Matricaria sp., Helianithus sp., Chrysanthemum sp., Cichorium intybutus i inne; Cruciferae jak Brassi-ca sp., Cheiranthus Cheiri, Capsella sp., Thlaspd sp., Sinaipsis sp. i inne; Euphorbiaceae jak Euiphorbia; Labdatae jak La- mium ap., Galeopsis sp. i inne; Leguminosae jak Medicago sp., Trifodium sp., Vicia sp., Cassia spf U9 533119 533 i inne; Malvaeeae jak Aibutilon theophrasti, Sida sp., Hibiscus sp., Anoda i inne; Papaveraceae jak Papaver sp., Escholtzia i inne; Polygonaceae jak Polygonuim sp. i inne; Portulacaceae jak Portulaca sp. i inne; Rubiaceae jaik Oadiuint sp;,-Rfchardia ' sp. i inne; Renunculaceae jak Delphinium sp., Adonis sp. i inne; Scrophulariaceae jak Limaria &p., Digitalis sp., Veronica sp. i inne; Solanaceae jak Datura isp., Solanurci ap., Physalis sp. i inne; Urticaceae jak Urtica sp. i inne oraz Umbelliferae 10 jak Daucus carota i inne.Do zwlaczania kielkujacych chwastów stosuje sie na ogól substancje czynna w ilosci 1 do 15 25 ! 4lfwastoi)ó|czy wedlug wynalazku nadaje lie zarówno do stosowania przedwschodowego jak ^wschpdowegonrzeciwko wyzej wymienionym -_lfr..,.:L.-r.» i?ft^ zególnie korzystne jest to, ze dobra tolerancje w uprawach rolniczych, zwlaszcza bawelny, ziemniaków i ryzu, soi i buraków cukrowych. Srodek ten moze za¬ wierac pojedynczy zwiazek o wzorze 1, mieszanine tych zwiazków lub ich mieszanine z innymi sub¬ stancjami czynnymi. Ewentualnie moga to byc substancje pozbawiajace lisci, chroniace rosliny lub substancje szkodniikobójcze, stosowane w za¬ leznosci od pozadanego efektu. Jesli pozadane jest rozszerzenie zakresu dzialania, moga byc takze dodane inne herbicydy.Przykladowo, jako towarzyszace skladniki; heo* •*• bicydowe nadaja sie substancje czynne z grupy triazyn, aminotriazolów, anilidów, dwuazyn, ura- cylów, alifatycznych .kwasów kanboksyilowych i chlorowcokoiriboksylowyich, podstawionych kwa¬ sów benzoesowych i arylofcsykarboksylowych, hy¬ drazydów, amidów, nitrylów, estrów takich jak estiry kwasów kambotosylawych, karbaminowych i tiokairbaminowych, moczników, 2,3-6-trójchloro- benzylokisypropanilu, substancji zawierajacych tio- cyjan i inne dodatki.Pod pojeciem innych dodatków nalezy na przy¬ klad rozumiec równiez nie fitotoksyczne dodatki, które wraz z herbicydami wykazuja polepszone synergiczne dzialanie, jak miedzy innymi substan¬ cje zwilzajace, emulgatory, rozpuszczalniki i do¬ datki oleiste.Srodki chwastobójcze wytwarza sie w postaci preparatów, jak proszki, srodki do rozsiewania, granulaty, roztwory, emulsje lulb zawiesiny, przy uzyciu cieklych i/lub stalych nosników wzglednie rozcienczalników i ewentualnie substancji zwilza¬ jacych, zwiekszajacych przyczepnosc, emulguja¬ cych i/lub ulatwiajacych dyspergowanie.Odpowiednimi cieklymi nosnikami sa na przy¬ klad: woda, alifatyczne i aromatyczne weglowo¬ dory jak benzen, toluen, ksylen, cykloheksanon, izoforon, dwiumetylosulfotlenek, dwumetyloforana- mid oraz frakcje ropy naftowej.Jako stale nosniki nadaja sie ziemie mineralne, na przyklad ily, zel krzemionkowy, talk, kaolin, glinka aljtapulgitowa, wapien, kwas krzemowy i produkty roslinne, na przyklad maka.Substancjami powieuzchmiowo czynnymi sa na przyklad, ligninosulfonian wapniowy, eter polio- fcsyetylenowo-alfcilofenolowy, kwasy naftalenosul- 35 4D 45 50 55 60 fonowe i ich sole, kwasy fenolosulfonowe i ich sole, kondensaty formaldehydowe, siarczany alko¬ holi tluszczowych jak równiez podstawione kwasy benzenosulfonowe i ich sole.• --Udzial substancji -czynnej (ych) w róznych pre¬ paratach moze zmieniac sie w szerokich granicach.Przykladowo, srodek chwastobójczy moze zawie¬ rac od okolo 10 do 80% wagowych substancji czynnych, okolo 90 do 20% wagowych cieklych lub stalych nosników i ewentualnie do 20% wagowych substancji powierzchniowo czynnych.Srodek chwastobójczy stosuje sie w zwykly spo¬ sób, na przyklad z woda jako nosnikiem rozpyla sie w ilosci od okolo 100 do 100 litrów/hektar.Przy uzyciu srodka do tak zwanego oprysku nisko ¦ objetosciowego i ultraniskoobjetosciowego mozliwe .jest równiez, jego zastosowanie w postaci tak zwa¬ nych mikrogranulatów.Nowe zwiazki o ogólnym wzorze 1 wytwarza sie na przyklad w ten sposób, ze zwiazek o ogólnym wzorze 2, w obecnosci zasady organicznej, na przy¬ klad pirydyny, albo ten zwiazek w postaci soli metalu alkalicznego, na przyklad soli sodowej lub potasowej, albo poddaje sie reakcji ze zwiazkiem o ogólnym wzorze 3, albo z fosgenem, przy do¬ datku nieorganicznej lub organicznej zasady, otrzymujac najpierw odpowiedni ester kwasu chloromrówkowego o ogólnym wzorze 4, który na¬ stepnie poddaje sie reakcji ze zwiazkiem o ogol¬ onym-. Wzorze 5, w obecnosci zasady, jak na przy¬ klad weglanu potasowego, i otrzymany produkt wyodrebnia sie w znany sposób, przy czym we wspomnianych wzorach Rv R2 i R3 maja wyzej podane znaczenie.Rozpuszczalnikiem nadajacym sie do stosowania w tych reakcjach jest na przyklad octan etylu, acetonitryl, heksan, benzen, toluen, chlorek me¬ tylenu, czterochlorek wegla, caterowodoirofiuran, diwumetyloformamid i inne rozpuszczalniki obo¬ jetne wzgledem reagentów. Reakcje te przepro¬ wadza sie w temperaturze od 0°C do tempera¬ tury wnzeoia rozpuszczalnika.Stosowane jako zwiajzki wyjsciowe hydroksy- anilidy mozna otrzymac w znany sposób przez reakcje odpowiedniego chlorku kwasowego z m — amkiofenolem.Nastepujace przyklady objasniaja wynalazek, przy czym przyklady I—V dotycza wytwarzania substancji czynnych o wzorze 1, a przyklady VI i VII dotycza ich dzialania i zastosowania.Przyklad I. N-(2,2-dwudtoksyetylo)-karibani- lan. 3-<2,2-dwumetylowaleryloamino)-fenylowy.Do roztworu 20,9 g (0,1 mola) N-(i2,2-dwuetoksy- etylo)-aniliny w 50 mi octanu etylu, mieszajac i chlodzac w temperaturze 10—15°C, wkrapla sie roztwór 28,3 g (0,1 mola) chloromrówczanu 3-<2,2- dwumetylowaleryloamino)-fenylowego i równo¬ czesnie roztwór 13,8 g (0,1 mola) weglanu potaso¬ wego w 70 ml wody, po czym miesza w .ciagu 30 minut w temperaturze pokojowej. Nastejpnie oddziela sie faze organiczna, nieco rozciencza octanem etylu, w temperaturze- 0°C przemywa rozcienczonym kwasem solnym i roztworem chlor¬ ku sodowego, suszy nad siarczanem magnezowym i odparowuje rozpuszczalnik pod zmniejszonymUJ 533 ctónieniem/ Pozostalosc krystalizuje sie z miesza¬ niny octanu etylu i pentanu.Wydajnosc: 36 g (79% wydajnosci teoretycznej).Temperatura topnienia: 88—89°C.Przyklad II. N-(2-cyjanoetylo)-3-metylokar- banilan. 3-(tr6jchlOTometylokarbonyloamino)- lowy.Do roztworu 16,0 g N-(2-cyjanoetylo)-3-metylo- aniliny w 100 ml acetonitrylu wkrapla sie roztwór 31,7 g chloromrówczanu 3-(itrójchlorometylokarbo- nyloamino)-fenylowego w 100 ml acetonitrylu. Na¬ stepnie mieszanine reakcyjna zadaje sie 12,1 g NyN-dwumetyloaniliny, przy czym temperatura wzrasta do 46°C. Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie jeszcze w ciagu 10 minut do wrzenia, chlodzi i mieszajac rozprowadza w 500 ml wody z lodem a wytracona substancje odsacza sie i krystalizuje z izopropanolu.Wydajnosc: 31,5 g (72% wydajnosci teoretycznej).Temperatura topnienia: 118°C.Przyklad III. N-cyjanometylokarbanilan. 3- -(III- Do roztworu 13,2 g . N^cyjanometyloaniliny w 150 ml acetonitrylu wprowadza sie 25,57 g chloromrówczanu 3-(III-rz.-ibutylokarbonyloamino)- -fenylowego, a nastepnie dalej mieszajac, wkrapla sie 12,1 g N,N-dwumetyloaniliny i mieszanine ogrzewa sie w ciagu 15 minut do wrzenia. Po ochlodzeniu, mieszajac, rozprowadza sie ja w litrze wody z lodem, a wytracona substancje odsacza sie, suszy pod próznia i krystalizuje z nie¬ wielkiej ilosci acetonitrylu.Wydajnosc 24,0 g (68% wydajnosci teoretycznej).Temperatura topnienia: 173°C.Przyklad IV. N-(2^cyjanoetylo)-karbanilan. 3-(cyklopropylokaroonyloamino)-fenyl©wy. 29,2 g N-(2-cyjanoetylo)-aniliny rozpuszcza sie w 200 ml acetonitrylu i, mieszajac, zadaje 23,97 g chloromrówczanu 3-(cyklopropyIokarbonyloamiino)- -fenylowego, przy czym temperatura roztworu wzrasta do 35°C. Roztiwór pozostawia sie przez noc a nastepnie odparowuje sie rozpuszczalnik pod próznia, otrzymana oleista pozostalosc traktuje sie woda, dekantuje znad wody a olej krystalizuje sie z mieszaniny (1:1) eteru izopropylowego i izopro¬ panolu. Krystaliczny produkt rekrystaLiz-uje sie z izopropanolu.Wydajnosc: 16,59 g (48% wydajnosci teoretycznej).Temperatura topnienia: 142°C.Przyklad V. N-(cyjanometylo-3-metylokarba- , nilan. 3-(propionyloamino)-fenylowy.W 300 ml acetonitrylu rozpuszcza sie sól pota¬ sowa wytworzona z 64,4 g (0,39 mola) 3-hydroksy- anilidu kwasu propionowego. Podczas wkirapiania 81,4 g (0,39 mola) chlorku N-cyjanometylo-N-{3- -metylofenylo)-kar:bamorlu w 250 ml acetomiitrylu i mieszania, w ciagu 5 minut temperatura wzrasta od 28 do 44°C. Nastepnie mieszanine reakcyjna utrzymuje sie w ciagu 30 minut w stanie wrzenia pod chlodnica zwrotna. Po odparowaniu pod zmniejszonym cisnieniem, pozostalosc rozpuszcza sie w mieszaninie octanu etylu i wody, w tempe¬ raturze 0°C przemywa rozcienczonym roztworem wodorotlenku sodowego, suszy nad sdairczanem godowym i odparowuje pod zmniejszonym cisnie- ndeon. Oleista pozostalosc krystalizuje sie z eteru Wydajnosc: 80,4 g (61% wydajnosci teoretycznej).Temperatura topnienia: 97—99°C.W analogiczny sposób wytwarza sie zwiazki wy¬ mienione w tablicy 1. Skrót tjt oznacza tempera¬ ture topnienia w stopniach Celsjusza.Tablica 1 10 13 «5 30 85 40 45 (0 55 60 « Nazwa zwiazku 1 N- (2t ,2-dwumetoksyetylo)-karba- nilan 3-(pTopdonyloamino)-fenylowy N-cyjanometylokarbanilan 3- N-<2-cyjanoetylo)-3-metylokar- ibandilan 3-(propionyloamino)-fenylowy N-<2-metoksyetylo)-karbanilan 3-(propionyloamino)-fenylowy N-(2-cyjanoetylo)-4-metyio- karbanilan 3-(propionyloamino)-fenylowy N-(2-cyjanoetylo)-2-metylo- karbanilan 3-(piropionyloamino)-fenylowy N-(2-metaksyetylo)-3-imetylo- karbanilaoi 3-(propionyloamino)-fenylowy N-<2,2-dwumetoksyetylo)-4-me- tylokarbanilan 3-(propionyloamino)-fenylowy N-<2,2-dwu'metoksyetylo)-3-me- tylokarbaniilan 3-(propionyloamino)-fenylowy N-(2nbiromoetylo)karbanilan 3-(propionyloamino)-fenylowy N-(2-etoiksyetylo)-karbanilan 3-(propionyloamino)-fenylowy N-(2-cyjanoetylo)-karbanilan 3- N-(2,2-dwu(metoksyetylo)-2-me- tylokarbanilan 3-(p'ropionyloamino)-fenylowy N-(l-cyjano-2-fenyloetylo)-N- -metylokarbanilan 3-(propionyloamino)-fenylowy N-(a-cyjanobenzylo)-N-etylo- karbaminian 3-(propionyloamino)-fenylowy N-(2-cyjanoetylo)-3-metylo- karbanilan 3-(III-'rz.-butylokarbonylo- amino)-fenylowy N42-cyjanoetylo)-ka-rbanilan 3-(III-trz.-butylokair.bonylo- amino)-fenylowy Wlasnosci fizyczne U. 71— 73° t.t. 130° t.t. 149—151° t.t. 71— 72° t.t. 124—126° t.t. 120—122° U. 82— 84° n" 1,5343 n2o 1,5405 t.t. 86— 87° t.t. 83— 84° t.t. 126—128° t.t. 105—107° t.t. 104° U. 76° t.t. 122° U. 118°mm c,d. tablicy 1 c.d. tabUcjr 1 Nazwa zwiazku N-(l,3-dioksolaTiylo-2-imeitylo)- -kambanidan 3- 3-meto»ksy-N-(2-!metoksyetylo)- -karbanailan 3-{:propionyloamino)-fenylowy N-(4-(meitylo-l,3-dioksolanylo-2- -meftyloj-lkarbanilan 3-(propio- nyloamiinoj-fenylowy N-cyjanometylokarbanilan 3-(2,2-dwumetylowalea:ylo- amdino)-fenylo(wy N-(2Hcyijanoetylo)-kar,banilan 3n(.2,2Hd/wumetylowalarylo - amino)-fenylowy N-(2-cyjamoetylo)-lkarban!ilan 3-(2-metylopropionyloaimiino)- -fenylowy N-<2-^hloxoetylo)-ika[rbani'la(n 3-<2,2-d[wu'metyloiwalerylo- -amino)-fenylowy NnCfc-chiloroetyloJ-kaTibanilan 3-{propioiny'loamino)-fenylowy N-(2-fenyioetylo)-kairbanilan 3-{propicnyloamino)-fenylowy N-(2-cyjanoetylo)-kairbanilan 3-(krotonyloamino)-fenylofwy Nn(2Hchloroetylo)-karbanilain 3H(krotonylloaimino)-fenylowy N-<2^-djwulmetoksyetyIo)- . -karbaniian 3n(2,2-dwuimeitylowaleryloaTni- no)-femylowy N^aminokaarbcnyloimeltylo)- -kanbanillan 3n(cyklojpropyloikarbonyloaari- no)-fenylowy NH(2-a«minokar»bonyloetylo)- ^kairbaindlan 3^cyklopropylokarbonyloami- no)-fenylowy N-(2-cyjanoetylo)-3^metylo- ^ kaTibanilan 3- no)-fenyiowy Nncyjanometylokarbanilan 3-{trójchlorometylokarbonylo- aminoMenylowy N-(i2Hcyja,noetylo)-karbainilan 3-(trójchlorometylokaribonylo- amino)-fenylowy N^a-lmetoiksyetyloy-kaTbaniilain 3- amdaio)-fenyloiwy Wlasnosci fizyczne t.t. 9&~- 99° n d 1,5614 n D 1,5559 t.t. 152—153° t.t. 93— 95° t,t. 136—137° t.t. 101—,102,5° t.t. 107—109° t.t, 93— 94° t.t. 117—119° t.t. 131—133° t.t. 77— 79° t.t. 197° t.t. 166° t,t. 175° ;. t.t. 102° t.t. 137° n 2J 1,5509 11 15 20 25 30 35 40 45 *0 Nazwa - zwiazku Wlasnosci fizyczne N-!(2-imetoksyetylo)-3-imetylo- karbanilan 3-(IIlHrz.-butyloikairbonylo- arnino)-fenylowy N-(2-imetoksyettylo)-kaa:.banilan 3- no)-fenyIowy N-(2-imetoksyeftylo)-karbanilan 3- -amino)-fenylowy N-<2-metoksyetylo)-3-me'toksy- 'karfcanilan 3- -aimHio)-fenylorwy N-(2,2-dwuimetylo-l,3-diok£o- lanylo-4-imeitylo)-karbatnilan 3-(2,2-d(wumeltylowalerylo- arndno)-fenylowy N-(2-etaksyetylo)-kairibanilan 3- no)-fenyl N-cyijanoimetylo-3-c'hloirokariba- nilan 3-(tr 6jchloToimetylokarbonylo- -amino)-fenylowy N-i(2,2-dwumetoksyetylo)- -3-imetyloka:ribanilan 3-(III-riz.Hbutylokarbonylo- aimiino)nfenylowy Nn(2-hydiroksyetylo)-kairbanillan 3-(cykloipfropylokarbonyloaimi- no)-fenylowy N-(i2-metoksyetylo)-4-fhioro- kanbanilan 3- aiminoj-fenylowy N-(2-etoiksyetylo)-4-fluoro- karbanilan 3- amino)-fenylowy no 1,5482 t.t. 133° n™ 1,5804 t.t. 135° t.t. 100—102° t.t. 109° t.t. 162° lepki olej t.t. 116—117° t.t. 103—105° t.t. 77— 79° Zwiazki o wzorze 1 sa to bezbarwne i bezwonne, krystaliczne lub oleiste substancje, które sa dobrze rozpuszczalne w acetonie, diwumetyloformamidizie, 55 izoforonie, cykloheksanonie, tetirahydrofuranie i dwoumetylosulfotlenku.Zwiazki wyjsciowe wytwarza sie jak opisano ponizej: a) 3-hydroksyanilid kwasu 2,2-diwumetylowale- •fl rianowego. Do roztworu 327 g (3 mola) m-amiino- fenolu w okolo 1 litrze octanu etylu dodaje sie 400 mi wody i 76 g tlenku magnezu, a nastepnie, mieszajac, wkrapla sie 445 g (3 mole) chlorku kwaisu 2-2-djWumetylowalerianowego, przy ozyim, w chlodzac, utrayrmuje ste temperature 10—20°C9 i miesza"Sie jeszcze w ciagu 1 godziny w tempera¬ turze pokojowej. W temperaturze 0—5°C wkrapla sie 400 ml stezonego kwasu sokiego i miesza w ciagu 10 minut. Faee organiczna oddiziela sde, przemywa roztworem chlorku sodowego do odczy¬ nu obojetnego i suszy nad siarczanem "magnezo¬ wym. Octan etylu czesciowo oddestylewuje sie a pozostalosc zadaje pentanem, przy czym wy- krystalizowuje produkt reakcji.Wydajnosc: 550 g (83% wydajnosci teoretycznej) Temperatura topnienia: 155—158°C.Analogicznie otrzymuje sie:, 3-hydroksyanilid kwasu propionowego, t.t. 183—185°, 3-hydroksy¬ anilid kwasu 2-metylopropionowego, t.t. 180°, 3-hydroksyanilid kwasu krotonowego, t.t. 158—159°. b) Chloromrówczan 3-(propionyloammo)-ienylo- wy. Roztwór 177 ml fosgenu w 700 ml octanu etylu zadaje sie 292 g (1,77 mola) 3-hydroksyanilidu kwasu propionowego. Mieszajac i chlodzac w tem¬ peraturze 10—15°C wkrapla sde roztwór 225 ml (1,77 mola) N,N-dwuimetyloandldny w 300 ml octanu etylu i miesza w ciagu 30 minut w temperaturze 50°C. Po ochlodzeniu do temperatury 10°C roztwór wylewa sie na lód, miesza w ciagu okolo 10 minut, oddziela faze organiczna, przemywa roztworem chlorku sodowego, susizy nad siarczanem magnezo¬ wym i odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem.Pozostalosc krystalizuje sde z 600 ml pentanu.Wydajnosc: 327 'g (81% wydajnosci teoretycznej) Temperatura topnienia: 72—73°C.Analogicznie otrzymuje sie: Chloromrówczan 3-(2-metylopropionyloamino)-fenylowy t.t. 72—73°, Chloromrówczan 3-i(krotonyloamino)-fenylowy n D 1,5327, Chloromrówczan 3-(2,2-dwumetylowalerylo- 20 amino)-fenylowy n D 1,5273. c) Chloromrówczan 3-(cyMopropylokarbonylo- amino)-fenylowy, 100 ml fosgenu kondensuje sde w "temperaturze — 20°C a potem rozpuszcza w 1 litrze octanu etylu i mieszajac w tempera¬ turze 0° zadaje sie 177,2 g 3-hydroksyandlddu kwasu cyklopropanckarboksylowego o tempera¬ turze topnienia 184°C. Ciagle chlodzac, do tej mie¬ szaniny reakcyjnej wkrapla sie 121 g N,N-dwu- metyloandliny, po czym miesza w ciagu 1 godziny w temperaturze 40°C a nadmiar fosgenu odpedza sie strumieniem azotu. Mieszanine chlodzi sde do temperatury pokojowej a faze octanu etylu ekstra¬ huje sie dwukrotnie 250 ml lodowatej wody. Po oddzieleniu faze organiczna suszy sie nad siarcza¬ nem magnezowym, rozpuszczalnik oddestylowuje pod próznia a otrzymana pozostalosc krystalizuje z eteru naftowego. Otrzymuje sie 207 g (86% wydajnosci teoretycznej) substancji o temperaturze topnienia 94°C.W podobny sposób otrzymuje sie: chloromrów¬ czan 3-(III-rz.-butylokarbonyloamino)-fenylowy t.t. 75°, chloromrówczan 3-(trójchlorometylokarbonylo- amino)-fenylowy nJJ 1,5786, P r z y k a d VI. Hodowane w cieplarni rosliny Solanum i Brassica spryskano roztworem sub¬ stancji czynnej o wzorze 1, w ilosci odpowiadaja¬ cej 5 kg substancji czynnej na hektar i 500 lit¬ rów wody na hektar. Po 3 tygodniach od za¬ biegu opryskiwania oceniano skutek wedlug skali: 0 —<¦ tyrak dzialania, 4 — zniszczenie roslin. 533 10 Wyniki przedstawiono w tablicy 2. Jak widac z tej tablicy, rosliny zostaly zniszczone w przy¬ padku uzycia kazdego z wymienionych badanych zwiazkófw o wzorze 1. 5 Tablica 2 1 H"*fc' j ! Substancja czynna ! ' ¦ r N-(2,2-dwumetoksyetylo- karbanilan 3-(propionyloamino)- fenyloiwy N-cyjanometylokarbandlan 3-lflpropionyloamino)- -(fenylowy N-(2-,cyjanoetylo)-3-metylo- karbanilan 3-(propionyloaariiino)- -fenylowy N-metoiksyeitylokarbanilan 3-(propionyloamdno)- -fenylowy N-(2-cyjanoetylo-4-metylo- karbamilan 3-(propionyloamdno)- -fenylowy N-(2-cyjanoetylo)-2-metylo- karbanilan 3-(propionyloamino)- -fenylowy N-(2-«netoiksyetylo)-3-'metylo- kanbanilon 3-(prapionyloamiino -fenylowy N-,(2,2-dwumetoksyeitylo)-4- -metylokarbanilan 3-(propionyloalmdno)- -fenylowy iN-<2,2-dwumetoksyetylo)-3- -metylokarbanilan 3-(propionyloamiino)- -fenylowy N-(2-bramoetylo)-lkarbanilan 3-(propionyloamiino)- -fenylowy N-(2-etoksyetylo)-karbanilan 3-(propionyloamdno)- -fenylowy N-<2-cyjanoetylo)-karbanilan 3-(propionyloamiino)- -fenylowy N-<2^2-dwumetoksyetylo-2- -metylokarbanilan 3-{propionyloarndno)- -fenylowy Brassica 2 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 Solanum 3 4 4 4 • 4 ' 4 ¦ - 4 4 4 4 4 4 4 411 119 533 c.d. tablicy 2 12 Substancja czynna Rrassdca 1 N-eyjanometylo-3-metylo- karbanilan 3-(propionyloamiino)- - fenyIowy N^(l-cyjano^2-fenyloetylo)- -N-metylokarbaminian 3-(propionyloamiino)- -fenylowy N^(a-cyjanobenzylo)-N-etylo- karbaminian 3-lpropionyloaniiino)- -fenylowy N-(l,3-dioksolanylo-2-me- tylo)-karbanilan 3-(propionyloamiino)- -fenylowy 3-metoksy-N-(2-(metoksy- etylo)-karbanilan 3-(propionyloamiino)- -fenylowy N-(4-metylo-l,3-dioksalanylo- -2-metylo)Hkarbanilan 3-{etylokarbonyloamino) -fenylowy N-cyjanometylokarbanilan 3-(2,2-dwumetylowalerylo- - amino)-fenylowy N-<2-cyjanoetylo)-karbanilan 3-i(&,2-idwumetylowalerylo- amino)-fenylowy N^(2-cyjanoetylo)-karbainilan 3-(2^metylopropionyloamiino)- -fenylowy N-i(2,2idwuatoik)syetylo)- -ika.rbanllan 3-( 2 ,,2ndwuimetylowalery 1o - amiino)-fenylowy N-((2-chloroetylo)-!ka'nbanilan 3-<2,2-<3iwiumetylowalerylo - amiino)-fenylowy N-[(2-cbloiroetylo-karbanilan 3-(propdonyloamino) - -fenylowy N-(2-fenyloetylto)-kairbanilan 3- - fenylowy N-(2-icyjanoetylo)-ka.rbainilam 3-{ktfotonyloamino)-feny,lowy N-{2-chloroetylo)-kairba!nilan 3- N -<2,2-dwumetyloksyety 1o) - -kairbanilan 3-(2y2-idwometylowalerylo- amino)-fenylowy Solamum 10 20 30 SB 40 46 60 99 60 c.d. tablicy 2 Substancja czynna 1 61 N-{i2-cyjanoetylo)-karbandlan 3- aimino)-fenylowy N-cyjanoimetylokarbanilaa 3- (111-rz.-ibutylokarbonylo- amdno)-fenylowy N-(2-cyjanoetylo)-3-(metylo- ikarbanilan 3- amino)-fenylowy N -{ 2-cyjano etylo)-karbanilan 3- amdno)-fe.nylo!wy N-cyjanoimetyloikarbanilan 3-(»trójicblorometyloikarbo- nyloaimiino)-fenylowy N-(2-imetoksyetylo)-ika.rba- nilan 3-(III- amdno)-fenylowy N-<2^metoksyetylo)-3-me- toksykarbanilan 3- amdno)-fenylowy N-<2-,metoksyetylo)-'karba- nilan 3-t(cyiklOipro»pyltokarbonylo - amdno)-fenylowy N-{2-metokisy©tylo)-kair.ba- nilain 3-(ttirójichlorometyloikarbo- nyloaimiino)-fenylowy N-(2-inetoiksyetylo)-3- toksykarbanilan 3-(trój«chlorametykxkarbo- ny1oamino)-fenyIowy N-<2-etokisyetylo)-kairibanilan 3- aimijno)-fenyloiwy N-(2-;hydxoksyetylo)-karba- nilan 3-(cyklopropylokarbonylo- amiino)-fenylowy N- karbandlan 3-karbonylo- aimkio)-fenylowy N-2-etoksyetylo-4-fliUoro- kanbanilan 3- aimimo)-fenylowy Brassie a Solanum18 118533 cjd. tabKcy 2 14 Substancja czynna 1 l N-cyjanornetylo-S-chloro- karbandlan 3-rom6tylo,ka.ribo- nyloaiminoj-fenylowy N-(2,2-dwuimetoksye'tylo)-3- -imetylokarbanilan 3-(III-rz.-ibutylakarbonylo- amano)-fenylowy Próba kontrolna | (bez opryskiwania) Brassica Solanum 2 j ¦ 3 . 4 4 0 4 4 0 P r z y k l a d VII. Hodowane w cieplarni rosliny róznych gatunków opryskano roztworem substan¬ cja czynnej w ilosci odpowiadajacej 3 kg substan¬ cji czynnej na hektar. Po 3 tygodniach od zabiegu opryskiwania oceniano skutek wedlug skali: 0 — calkowite zniszczenie, 10 — braik uszkodzenia.Wyniki przedstawiono w tablicy 3. W górnej czesci tablicy zamieszczono dane dla zwiaizków o wzorze 1, a w dolnej czesci — dla dwóch zwiaz¬ ków znanych z beligijskiego o-pi/su patentowego nr 686 239., Jak widac z tablicy, substancje czynne o wzcirze 1, wykazuja wysoka selektywnosc wobec roslin uprawnych i bardzo dobre dzialanie przeciwko chwastom, o wiele lepsze niz substancje porów¬ nawcze. 15 20 15 30 Zastrzezenia- patentowe 1. Srodek chwastobójczy, zawierajacy substancje czynna, nosnik i/lub substancje pomocnicze zna¬ mienny tym, ze jako substancje czynna zawiera co najmniej jeden karbaiminian fenylowy o ogól¬ nym wzorze 1, w którym Rj oznacza rodniik alko- ksyalkilowy o 1—2 atomach wegla w czesci alko- ksylowej i 1—2 atomach wegla w czesci alkilowej, rodnik cyjanoalkilowy o 1—2 atomach wegla, rod¬ nilk chorowcoalkilowy o 1^2 atomach wegla„ rod¬ nik fenyloalkilowy o 1—2 atomach wegla w czesci alkilowej, rodnik l,3-dioksolanylo-2-metylowy, 2- -metylo-l,3-diaksolanylo-4-metylowy, 2,2-dwume- tylo-l,3-dioksolanylo-4-metylowy lufo aminokairbo- nylometylowy, R2 oznacza rodnik fenylowy ewen¬ tualnie jedno-lub dwukrotnie podstawiony atomem chlorowca i/lufo grupa metylowa i/lufo grupa me- toksylowa, a R3 oznacza rodnik alkilowy o 1—8 atomach wegla, rodnik alikenylowy o 2—8 atomach wegla, rodnik cyklopropylowy lub trójchloromety- lowy albo Rj oznacza rodnik metylowy lub etylo¬ wy, R2 oznacza rodnik a-cyjanobenzylowy lub l-cyjano-2-fenyloetylowy a R3 oznacza rodnik ety.- lowy. 2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(2,2-dwuetoksy- etylo)-karbanilan 3-<2,2-dwumetylowalexyloamino)- -fenylowy. 3. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako sustancje czynna zawiera N-(2-cyjanoetylo)- -3-metylokarfoanilan 3-(trójcihlorometylokarbonylo- amdno)-fenylowy. 4. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-cyjanometylo- Tablica 3 Substancja czynna N-(2-cyjanoetylo)-3-metylo- karbanilan 3-(piropionyloamino)-fenylO'wy N-(2-imetok:syetylo)-3-aTLetylo- karbanilan 3-(propionyloanidno)-fenyliowy N-cyjancHmetylo-3-metylo- kanbanilan 3-{propionyloaniano)-fenylowy N-(a-cyjanobenzylo)-N-etylo- karbaTninian 3-(propionyloam)ino)-fenylowy N^(2-chloiroe,tylo)-karbanilan 3-(2,2-dwumetyilowalerylo- amino)-fenylowy n-Butylokarbaminian 3- Izobutylokarbaminian 3-(propionyloainino)-fenylowy 10 10 10 10 a 10 10 10 10 10 10 i 10 10 I 10 10 n 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 i-* I St% §• $ cD cu 0 | 0 .315 119 533 16 kanba/nilan - 37(III-rz.-toutylokarbonyloamano)-feny- lowy. 5. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(2-cyjanoetylo)- -karbanilan 3-(cyklopo:oipylokarbonyloanDino)'fe(riy- lowy. 6. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(2,2-dw,ume- toksyetylo)-karbanilan 3-(ipropionyloamino)-feny- lowy. . 7. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-cyjanounetylo- kanbaniilan 3- 8. Strodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-i(2-cyjamoetylo-)- -3-imetylokarbanilan 3-(tpropionyloaimino)-feinylowy. .9. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-{2-me'toksyety- lo)-kairbamilan 3-{propdonyloaimino)-fenylowy. 10. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(2-cyjanoetylo)- -4-metylokaajbanilan 3- 11. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(i2-icyjanoetylo)- -2-ffnetylokaribaniian 3-(iproipionyloamfino)-£enylowy. 12. Sirodek wediug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-!((2-'metoksy- ©tylo)-3-[metylokarbain'ilan 3- nylowy. 113. Sirodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako suibsitancje czynna zawiera N-((2,i2-dwuime,to- ksyetylo)-4-meityIokarbanilan 3-((piropionyloamino)- -fenylowy. il|4. Sirodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-i('2,,2-dwumeto- ksyetylo)-.3-metylokaribanilan 3- nfen-yilowy. - - 1(5. Sirodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawieira N-l(j2-broirnoeitylo)- -karbanilan 3-(proipionyloamiino)-ifenyilowy. 1,6. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(2-etcksyetylo)- -kanbanilan 3-(propionyloaniLno)-fenylowy. 17. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(2-.cyjanoetylo)- -karbanilian 3-(propdonyloamano)-fenylowy. 18. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-{2,2-'dw,Uime- toksyetylo)-2-imetylokarbanilan 3-(ipropiionylo- amino)-fenylowy. 19. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako sustancje czynna zawiera N-cyjancimetylo-3- -matylokarbandilan 3-(propionyloamino)-fenylowy. 20. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, zi jako substancje czynna zawiera N-(l-cyjano-2-fe- nyioetylo)-N-metylokarba.rninian 3- amino)-fenylowy. 21. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera Ni(a-eyjanolben- zylo)nN-etylokarbaminian 3^(propionyloaniino)-feny¬ lowy. 32. Srodek wedlug zastrz. l, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawieira N-(l,3-dioksoia- nylo-2^metyloHcarbanilan 3-(propionyloamino)-fe- nylowy. 23. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera 3-(metoksy-N-'(2- -nietok syetyloHcarbaniilan 3-(propionyloamin o)-f e - nylowy. 5 24. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawieira N-(4-,metylo-il,i3- -dioksolanylo-2^metylo)-karba«riilan 3-((propionylo_ amino)-fenylowy. 25. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze 10 jako substancje czynna zawiera N-cyjanometylo- karbanilan 3-iC2,2^dwumetylowaleryloamiino}-fenylo- wy. 26. Srodek wediug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera Ni(2-cyjanoetylo)- 15 -karbanclan 3-(!2(,2-dwumetylowaleryloamino)-feiny- lowy. 27. Srodek wedlug zastrz. l, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(2-cyjanoetylo)- - karbaniian 3-|(i2-ni etylopropionyloamino)-fenylowy. 20 28. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-i(2-cMoroetylo)- -karbanilan 3^(2,2-dwum'eitylowaieryloamino)-feny- lowy. 29. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze 25 jako substancje czynna zawiera N-<2-chloroetylo)- - karbanilan 3 -iOptropionyloamninoj-fenyIowy. 30. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-<2-fenyloetylo)- -karbanilan 3^(propionyiloamino)-fenylowy. 31. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-i(2-eyjanoetylo)- -karbaniilan 3-(krotonyloamino)-fenylowy. 32. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(;2-ohloroetylo)- -karbanilan 3-(krotonyloaniino)-fenylowy. 33. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-!(2,2-dwumetoksy- etylo)-kairbanilan 3-(2^2-duwmetylowaleryloamino)- -fenylowy. 34. Srodek wedlug zastrz. 1. znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-i(aminokarbo- nylometylo)-karbanilan 3-(cyklopropylokarbonylo- amino)-fenylowy. 35. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawieira NH(2-amijnokarbo- nyloetylo)-karbanilan 3^(cyklopropylokarbonylo- aimiino')-fenylowy. 36. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N^-cyjanoetylo)- -3-imetylokarbanilan 3-i(cyklopropylokarbomylo- amino)-fenylowy. 37. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-i(i2-cyjanoetylo)- -3-metylo-karbanilan 3^(III-.rz.-butylokarbonylo- amino)-fenylowy. 38. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-<2-cyjanoetylo)- -karbanilan 3-(III-rz.-butylokairbonyloamino)-feny- lowy. 60 39. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-cyjanometylo- karbanilan 3- -fenylowy. 40. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze 65 jaka substancje czynna zawiera N*(2-cyjanoetylo)' 30 35 40 45 50 55^ 119 533 17 1$ -karbanilan 3-ftrójchlorometylokarbonyloaimino-f€- nylowy. 41. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-{2,2-dwumetylo- -l,3-diokscrtanylo-4-imetylo)-karbanilan 3-(2,2-dwu- metylowaleryloamino)-fenylowy. 42. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(metoksyetylo)- -karbaoiidan 3-{in-rz.-butylokarbonyloaim:no)-feny- lowy. 43. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-{2-metoksy- etylo)-3-metoksykarbanilan 3- nyloamino)-fenylowy. 44. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N^(i2-metoksyetylo)- -karbaniJan 3-(cyklopropylokarborayloamino)-feny- lowy. 45. Srodek wedlug zastrz. 1. znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera Nn(2-metoksyetylo)- -katrbanilan 3- -fenylowy. 46. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(;2-metoksyetylo)- 15 20 23 -3-rnetoksykarbanilan 3-(trójcblorometylokarbonylo- amino)-fenyiowy. 47. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-{2-*etoksyetylo)- -karbanilan 3- lowy. 48. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-<2-hydroksy- etylo)-karbanilan 3- -fenylowy. 49. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-fl2-metoksyetylo)- -4-fluorokarbanilan 3 -(cyklopropylokarbonylo- amino)-fenylowy. 50. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-(!2-etoksyetylo)- -4-fluorokarbanilan 3-(cyklopropylokarbonylo- amiino)-fenylolwy. 51. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-cyjanometylo- -3-chlorokarbanilan 3-(trójchlorometylokairbonylo- amino)-fenylowy. 52. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N^(2,2-dwumetoksy- etylo)-3-metylokarban!ilan 3-(III-rz.-(butylokairbo - nyloaminoHemylowy. 0-CO-NC K. R2 ^-NH-C0-R3 Wzórl R, NH-CO-R3 R, Wlot 2 :N-C0-CI Wzór 3 o-co--ci Mv.NH R2" Wzór 5 PL PL PL PL PL PL PL PL PL