PL118045B1

PL118045B1 - Flexible,vibration and shock dumping coupling

Info

Publication number: PL118045B1
Application number: PL1977203081A
Authority: PL
Original assignee: Thyssen Industrie
Priority date: 1976-12-18
Filing date: 1977-12-17
Publication date: 1981-09-30
Also published as: DD133843A5; IT1089411B; FR2374555B1; DK553277A; NL7713521A; JPS5381857A; PL203081A1; BR7708308A; GB1596518A; US4384858A; FR2374555A1; SU713540A3; SE7714377L

Description

Przedmiotem wynalazkujest sprzeglo elastyczne, tlumiace uderzenia i drgania, w którym miedzy dwoma czlonami sprzegla umieszczone sa: pierscieniowa wkladka elastyczna o lukowym przekroju poprzecznym oraz duza ilosc odcin¬ ków przynajmniej jednej, nierozciagliwej liny, które prze¬ chodza przez otwory przelotowe w czlonach sprzegla, rozmieszczonych i polaczonych z nia w równych odstepach na obwodzie wkladki elastycznej oraz sposób wytwarzania takiego sprzegla.Z'opisu patentowego RFN nr 2 318 612 znane jest sprzeglo tego rodzaju, w którym wkladka elastyczna ma postac jednej lub dwóch powlok z gietkiego, szczelnego materialu wypelnionych gazowym lub cieklym czynnikiem roboczym, a liny, na przyklad, z tworzywa sztucznego, -sa owiniete dookola wkladki elastycznej i, ewentualnie równiez w niej zamocowane. Przy róznych ruchach obroto¬ wych obu czlonów sprzegla liny laczace wzglednie odcinki lin ulegaja naprezeniu i odksztalcaja wkladke elastyczna.Przeslanka znanej konstrukcji jest wypelnienie powloki czynnikiem roboczym zachowujacym stale cisnienie. Cisnie¬ nie to okresla sztywnosc sprzegla, moze jednak w czasie uzytkowania zmieniac sie w rezultacie wahan temperatury, nie mówiac juz o niemozliwych do unikniecia przeciekach, które równiez prowadza do zmiany charakterystyki sprzegla.W celu zlikwidowania tych wad zadaniem wynalazku jest ulepszenie sprzegla z wkladka elastyczna o lukowym przekroju poprzecznym z punktu widzenia uzyskania znacznie wyzszej zdolnosci do przenoszenia momentu obrotowego, przy czym punktem wyjsciowym jest swiado¬ mosc faktu, ze w punkcie oparcia liny laczacej na wkladce 15 25 30 elastycznej wystepuja duze spietrzenia naprezen i, ze w o- pisanym sprzegle w rezultacie ciaglych uderzen wystepuja niedopuszczalnie wysokie temperatury.Przyjmujac za podstawe wspomniane na wstepie sprzeglo, wynalazek polega na 'tym, ze przy jednoczesnej rezygnacji z wypelnienia wklafdki elastycznej czynnikiem roboczym przynajmniej jedna z powierzchni wkladki elastycznej posiada przynajmniej w przyblizeniu promieniowo przebie¬ gajace wzniesienia i/lub wglebienia.Wzniesienia i/lub wglebienia powierzchni zwiekszaja powierzchnie kontaktu wkladki elastycznej z powietrzem, powodujacym odprowadzanie do otoczenia ciepla powstaja¬ cego we wkladce elastycznej/Promieniowe usytuowanie wzniesien i/lub wglebien stwarza korzystne warunki przeplywu powietrza wokól wkladki elastycznej.W jednym z zalecanych rozwiazan wynalazku, zewnetrz¬ na powietrzchnia wkladki elastycznej jest pofalowana w kierunku-poprzecznym, przy czym rozmieszczenie prze¬ biegajacych poprzecznie do obwodu wkladki elastycznej grzbietów fal jest okreslone przez zawulkanizowane odcinki liny laczacej.W rezultacie pofalowania powierzchni zewnetrznej wkladki elastycznej z jednej strony znacznie zwiekszono powierzchnie odprowadzania ciepla do otoczenia, z drugiej strony falista powierzchnia powoduje silne zawirowania powietrza, których rezultatemjest znów lepsze odprowadza¬ nie ciepla.W wielu przypadkach zastosowan sprzeglo z taka falista powierzchnia zewnetrzna wkladki elastycznej jest niepoza¬ dane, na przyklad, gdy chodzi o unikniecie silnego wiro- ^ 118 0453 wania powietrza i kurzu. Gladka powierzchnia zewnetrzna jest równiez korzystna, jesli chodzi o unikniecie szumów wentylacji. Aby równiez przy takim wykonaniu wkladki elastycznej zapewnicjej chlodzenie, korzystnejest wykonanie na wewnetrznej powierzchni wkladki elastycznej zwieksza¬ jacych te powierzchnie wzniesien (zeber) lub wglebien.W rezultacie bardzo dokladnego prowadzenia liny w równych odstepach na wkladce elastycznej uzyskuje sie bardzo równomierne obciazenie w obu kierunkach obrotu. Ma to ogromna zalete z punktu Widzenia zywotnosci wkladki elastycznej i liny wzglednie Odcinków liny, jak równiez obciazalnosci sprzegla. Równo¬ mierne obciazenie wkladki elastycznej ogranicza powsta¬ wanie wzdec miedzy odcinkami liny, przy czym korzystne jest, ze miedzy odcinkami liny brak jakiegokolwiek niepoza¬ danego materialu, w rezultacie odksztalcen którego wy¬ twarzane byloby cieplo i, który Utrudnialby przeplyw cie¬ pla od wewnatrz na zewnatrz.W rozwiazaniu wedlug wynalazku przewidziano wyko¬ nanie we wkladce elastycznej miedzy odcinkami liny otwo¬ rów, prowadzacych z wnetrza wkladki elastycznej na ze¬ wnatrz.Jedno ze szczególnych rozwiazan polega na tym, ze otwory maja postac promieniowo przebiegajacych szczelin, które w danym przypadku, rozszerzaja sie w kierunku obwodu zewnetrznego wkladki elastycznej. Dzieki takim otworom przy obracaniu sprzegla wokól jego osi obrotu powstaje dzialanie pompujace, uzupelniajace dzialanie- pofalowanej powierzchni, prowadzace do intensywniej¬ szego chlodzenia powietrznego wkladki elastycznej, ponie¬ waz przez wspomniane otwory odprowadzane jest równiez cieplo z wnetrza wkladki.Kolejne rozwiazanie wynalazku polega na tym, ze miedzy wkladka elastyczna i linami laczacymi, wzglednie odcinkami liny umieszczone sa jeden obok drugiego zawulkanizowane w^gumie paski tfcaniny, których miejsca polaczen sa prze¬ suniete po obwodzie. Te paski pozwalaja na równomierne rozlozenie obciazenia wkladki elastycznej przez odcinki liny, w wyniku czego nie wystepuja obciazenia poprzeczae ujemnie odbijajace sie na pracy wkladki elastycznej i zdol¬ nosci sprzegla do przenoszenia momentu.W celu ograniczenia uderzen oddzialujacych na wkladke elastyczna, a co za tym idzie i nagrzewania sie wkladki, wynalazek przewiduje taki przekrój poprzeczny wkladki elastyczne/, aby ulozone na zewnatrz liny laczace wzglednie odcinki lin tworzyly w stanie spoczynku pólokregi bez odcinków stycznych. W ten sposób unika sie krzyzowania sie liny przy obciazaniu, które prowadzilo do zintensyfiko¬ wania uderzeniowej pracy wkladki elastycznej. Takie rozwiazanie prowadzi równiez do usztywnienia sprzegla.Wedlug wynalazku dzialanie to wzmocniono ponadto .wafelki sposób, ze na jednym lub obu czlonach sprzegla polaczonych przez wkladke elastyczna znajduja sie kolnierze ' oporowe do których wkladka,elastyczna przylega powierz¬ chnia wewnetrzna, wzglednie opiera sie przy obciazeniu.Inne rozwiazanie urzadzenia oporowego polega na tym, ze we wkladce elastycznej w poblizu czlonu sprzegla zawulka¬ nizowany jest element oporowy na tkaninie. Powoduje to dodatkowe podparcie wkladki elastycznej i oslabienie pracy uderzeniowej a takze to, ze sprzeglo staje sie twardsze.W celu zapobiezenia zniszczeniu wkladki elafycznej przynajmniej przy krótkotrwalym obciazeniu, na czlonach sprzegla zastosowano krzywki, stykajace sie przy osiagnie¬ ciu zadanego kata- skrecenia. W celu oslabienia uderzen !045 4 powierzchnie styku krzywek mozna ewentualnie powlec gu_ ma.W celu efektywnego zapobiezenia uszkodzeniom lub wydluzeniom pojedynczych odcinków liny podczas normal- 5 nej eksploatacji lub przy przeciazeniach,, w wyniku czego nie rozciagniete liny powodowalyby miejscowe przecia¬ zenia wkladki elastycznej, otwory przelotowe w czlonach sprzegla wyposazono wedlug wynalazku w tuleje lub powloki, na przyklad, z tworzywa sztucznego. W ten sposób 10 znacznie zmniejsza sie tarcie lin w otworach, wzglednie r. na ich krawedziach i utrzymuje sie bardzo równomierne obciazenie odcinków lin.Szczególnie korzystne rozwiazanie wedlug wynalazku z punktu widzenia utrzymania polozenia odcinkówlin po- 15 lega na tym, ze we wkladce elastycznej umieszcza sie kla¬ tkowy element z tworzywa sztucznego, poddajacego sie wul¬ kanizacji lub kauczuku, o którego promieniowe podpórki opieraja sie promieniowo skierowane odcinki liny. Tutaj szczególniekorzystnejest, gdy promieniowe podpórki eleme- 20 ntuklatkowego sa pokryte klejem, powodujacymprzyklejanie sie odcinków liny do podpórek.Dalsze rozwiazanie wedlug wynalazku polega na tym, ze wkladka elastyczna oparta jest na skosnych powierz¬ chniach oporowych czlonów sprzegla, przy czym powierz- 25 chnia oporowa wewnetrznego czlonu .sprzegla tworzy z osia obrotu kat /? wiekszy od 90°, a powierzchnia oborowa zewnetrznego czlonu sprzegla kat a mniejszy od 90°.Takierozwiazanie pozwala na uzyskanie wkladki elastycznej o szczególnej zdolnosci przenoszenia obciazen. 30 * Nastepnie* wedlug wynalazku, odcinki liny utworzone sa z jednej liny, a miedzy kazdymi dwoma otworami prze¬ lotowymi W jednym czlonie sprzegla wykonane sa styczne rowki laczace, których podstawa jest wypukla do zewnatrz, dzieki czemu lina laczaca moze byc przeciagnieta przez 35 otwory bez zalaman. Takie wykonanie rowków laczacych chroni line laczaca w miejscach przegiec i umozliwia lepsze przenoszenie skladowych obciazen na czlony sprzegla.Zastosowanie jednej liny laczacej pozwala na zmniejszenie ilosci koniecznych w innym przypadku polaczen liny. 40 Dla sprzegiel, przenoszacych bardzo duze momenty obrotowe i/lub szczególnie duze impulsy momentu obroto¬ wego, szczególnie korzystneokazalo sie rozwiazanie wynalaz¬ ku, w którym zastosowano dwie liny laczace, tworzace wzajemnie przesuniete, promieniowo przebiegajace odcinki 45 liny, przy czym. otwory przelotowe w czlonach sprzegla dla kazdej liny laczacej leza na innym luku kola.W celu umozliwienia zastosowania sprzeglaywedlug wynalazku równiez tam, gdzie pozadane lub wymagane jest wtykowe polaczenie sprzeganych czesci maszyn, kolejne 50 rozwiazanie wynalazku przewiduje wyposazenie zewnetrz¬ nego czlonu sprzegla na obwodzie w zeby, wchodzace w odpowiednie wreby wspólosiowego pierscienia sprzeglo¬ wego, zaopatrzonego w wewnetrzny wieniec zebaty, mo¬ cowanego na sprzeganej maszynie. Takie rozwiazanie ma 55 te dodatkowa zalete, ze na jednym z.dwóch czlonów sprzegla mozna umiescic proste zabezpieczenie przeciazeniowe.Wedlug wynalazku, zeby zewnetrznego czlonu sprzegla lub pierscienia sprzeglowego posiadaja miejsca ewentual¬ nego przelomu, które sa tak wykonane i/lub rozmieszczone, 60 ze przy okreslonym przeciazeniu zeby ulegaja scieciu.Pierscien sprzeglowy montowany na sprzeganej maszynie, w którego wreby latwo wsuwa sie zeby zewnetrznego czlonu sprzegla i, ewentualnie, moze byc wprowadzony równiez czlon zewnetrzny drugiej jednostki sprzeglowej, 65 moze byc w znany sposób zaopatrzony w prosty kolnierz118 045 5 i otwory mocujace, za pomoca których moze byc zamocowa¬ ny na podlaczanej maszynie.W celu zapobiezenia halasom, powodowanym przez zazebienie, przewidziano pokrycie powierzchniotyku zebów i wrebów zewnetrznego czlonu sprzegla lub pierscienia 5 sprzeglowego ciagla Warstwa elastomeru.Inne rozwiazanie polega na tym, ze zeby zewnetrznego czlonu sprzegla lub pierscienia sprzeglowego posiadaja nakladki z tworzywa sztucznego. .W "szczególnym rozwiazaniu sprzegla dwie jednostki 10 sprzeglowe, skladajace sie z zewnetrznego i wewnetrznego czlonu sprzegla z wkladka elastyczna i linami laczacymi, stanowiace lustrzane odbicia, umieszczono naprzeciw siebie, a do przestrzeni miedzy wkladkami elastycznymi doprowadza sie przez wal ciekly lub gazowy czynnik chlo- 15 dzacy i /lub miedzy kolnierzami zewnetrznych czlonów sprzegla znajduja sie otwory wylotowe dla czynnika chlodza¬ cego. Takie sprzeglo posiada zalety dotychczas opisanych konstrukcji i jest specjalnie przydatne do przenoszenia duzych momentówobrotowych. 20 Do wykonania sprzegiel wedlug wynalazku szczególnie korzystny okazal sie sposób, wedlug którego najpierw przeciaga sie line przez otwory sprzeganych czlonów, a nas¬ tepnie wszystkie te czesci wklada sie do odpowiedniej formy wulkanizacyjnej, przy czym odcinki liny uklada sie 25 we wglebieniach formy, które w danym przypadku odpo¬ wiadaja przewidzianym wzniesieniom powierzchni zewnet¬ rznej wkladki elastycznej, po czym do formy wprowadza sie poddajacy sie wulkanizacji material wkladki elastycznej i calosc poddaje sie w znany sposów wulkanizacji; Taki 30 proces technologiczny gwarantuje szczególnie dokladne rozmieszczenie odcinków liny w równych odstepach, w wyniku czego odcinki liny i wkladka elastyczna sa po wbudowaniu sprzegla w odpowiednia maszyne obciazone bardzo równomiernie. -* 35 W zmienionym rozwiazaniu opisnego powyzej sposobu wykonania przewidziano okreslanie polozenia odcinków liny w formie wulkanizacyjnej nie za pomoca wglebien wykonanych w formie, lecz za pomoca wglebien wykonanych w formie, orazza pomoca umieszczonych w formie elemen- 40 tów prowadzacych, miedzy którymi utrzymywane sa od¬ cinki liny. W charakterze takich elementów mozna uzyc -szeregu cienkich zeberek lub kolków. Te ostatnie moga miec taka dlugosc, aby siegaly do pokrywy formy, prze¬ chodzac przez cala wneke formy. W rezultacie takiego za- 45 *biegu w miejscach, gdzie w formie wulkanizacyjnej znajduja sie kolki, wkladka elastyczna posiada przelotowe otwory, zapewniajace przy obracaniu sie sprzegla wentylacyjne chlodzenie wkladki elastycznej. , .Dzieki elementom prowadzacym, przechodzacym przez 50 wneke formy, które nie wymagaja specjalnych nakladów, mozliwe jest uzyskanie calkiem gladkiej, pominawszy male otworki utworzone przez wspomniane kolki, zewnetrznej powierzchni wkladki elastycznej, przy jednoczesnie bardzo równomiernym rozmieszczeniu odcinków liny na zewnetrz- 55 mej powierzchni wkladki elastycznej. W tym rozwiazaniu wkladki elastycznej przewiduje sie wykonywanie wzniesien i/lub wglebien o ukladzie promieniowym, na powierzchni wewnetrznej,jak dalej opisanopowyzej.Wynalazek mozna równiez zastosowac w sprzeglach, 60 w których wkladki elastyczne i liny laczace wzglednie odcinki lin umieszczone sa miedzy wspólosiowymi kolnie- rzymi czlonów sprzegla, jak równiez miedzy kolnierzami ^czlonów sprzegla znajdujacych sie obok siebie.W szczególnosci, w rezultacie wspóldzialania kilku lub 65 6 wszystkich cech, wynalazek stawia do dyspozycji szczegól¬ nie korzystne rozwiazanie sprzegla o duzej odpornosci na wahania obciazenia (wahania momentu obrotowego), nieznacznie tylko nagrzewajacego sie, na przyklad, do na¬ pedzania silnikami dieslowskimi lub do napedzania maSzyn roboczych o nierównomiernym obciazeniu.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, naktórym: ^ fig. 1—3 przedstawiaja sprzeglo ze wspólosiowymi czlonami, w którym zewnetrzna powierzchnia wkladki elastycznej jest pofalowana wkierunku poprzecznym; . fig. 4—5 — sprzeglo z sasiadujacymi czlonami, równiez z poprzecznymi falami na zewnetrznej powierzchni wkladki elastycznej; fig. 6—7 — sprzeglo' rodzaju przedstawionego na fig. 1—3 z otworami chlodzacymi we wkladce elastycznej; fig. 8—9 — sprzeglorodzaju przedstawionego nafig. 1—3, w którym miedzy wkladka elastyczna i odcinkami liny umieszczone sa, jeden obok drugiego, paski tkaniny; fig. 10 — zespól sprzeglowy, skladajacy sie z dwóch polaczonych, stanowiacych lustrzane odbicia, sprzegiel rodzaju przedstawionego na fig. 1—3, przy czym na kol¬ nierzu wewnetrznego czlonu sprzegla wykonany jest kol¬ nierz oporowy, wzglednie we wkladke elastyczna zawulka- nizowanyjest element oporowy z tkaniny; fig. 11^13—sprzeglo rodzaju przedstawionego na fig. 1—3, w którym na czlonach sprzegla znajduja sie krzyw¬ ki do ograniczania kata obrotu, a w otworach w czlonach sprzegla, przez które przechodzi lina, umieszczone sa tu¬ lejki z tworzywa sztucznego; fig. 14—16 — sprzeglo o wspólosiowych czlonach, w których zewnetrzna powierzchnia wkladki elastycznej jest gladka, w widoku i w przekroju; fig. 17 — widok wneki formy z róznymi elementami prowadzacymi dla liny; fig. 18 i 19 — przeciecia liny w czlonach sprzegla; fig. 20 — sprzeglo z ^dwiema linami w widoku z wneki formy; fig. 21 — sprzeglo skladajace sie z dwóch jednostek sprzeglowych z usytuowanymi przeciwlegle wnekami na lacznik, stanowiacymi zwierciadlane odbicie, sztucznie chlodzone; fig. 22 — sprzeglo skladajace sie z dwóch jednostek sprzeglowych w przekroju; -, fig. 23 — widek górnego czlonu sprzegla.Na fig. 1 do 3 i od 6 do 13, 1 to kolnierz wewnetrznego czlonu sprzegla la, osadzonego na nie przedstawionym wale napedzajacym lub napedzanym. Przez 2 oznaczono wspól¬ osiowy z nimi i lezacy w tej samej plaszczyznie kolnierz zewnetrznego czlonu sprzegla 2a, który w zwykly sposób jest przymocowany srubami do kolnierza wspólpracujacego walu napedzanego lub napedzajacego. Srub oraz walu napedzajacego i napedzanego oraz wspomnianego kolnierza wspólpracujacego nie przedstawiono, poniewaz sa to ele¬ menty znane i nie stanowia przedmiotu niniejszego wyna¬ lazku. Wspólna os obrotu sprzegla i walu oznaczono jako 46.Na fig. 4 i 5 pierscieniowe kolonierze 3 i 4 oraz czlony sprzegla 3a i 4a leza naprzeciwko siebie, przy czym czlony sprzegla sa zamocowane za pomoca wpustów lub podobnych elementów na nie przedstawionym wale napedzajacym lub napedzanym.Kolnierze sprzegla 1 i 2 wzglednie 3 i 4 sa polaczone nierozciagliwa lina laczaca, wykonana, na przyklad z twcn rzywa sztucznego, której odcinki 5 sa rozmieszczone na7 obwodzie w równych odstepach. Odcinki liny 5 spoczywaja na umieszczonej miedzy kolnierzami, pierscieniowej wkladce elastycznej 6 o lukowym przekroju poprzecznym, zwulkani- zowanej z kolnierzami 1 i 2 wzgl. 3 i 4. Korzystne jest, jesli wkladka elastyczna ma po stronie zewnetrznej w przekroju poprzecznym ksztalt w przyblizeniu pólkolisty, bez odcin¬ ków stycznych. Przy takim rozwiazaniu odcinki liny 5 ule¬ gaja przy obciazeniu sprzegla tylko stosunkowo nieznacz¬ nemu skrzyzowaniu.Odcinki liny 5 przebiegaja w plaszczyznie osiowej sprzegla i sa utworzone z jednej lub kilku lin, które, wedlug fig. 2 sa przeciagniete przez otwory przelotowe 7 w kolnierzach 1 i 2 wzgl. 3 i 4.Liny laczace moga miec okragly przekrój poprzeczny, moga tez byc plaskie lub miec postac tasmy, przy, czym w tym ostatnim przypadku uzyskuje sie lepsze doleganie ich do wkladki elastycznej.Na fig. 1—3 odcinki liny 5 sa wedlug wynalazku w taki ^sposób polaczone z wkladka elastyczna 6, ze powierzchnia zewnetrzna posiada ksztalt falisty z grzbietami fal 9 usytuo¬ wanymi poprzecznie do obwodu wkladki elastycznej, przy czym wzniesienie grzbietów nad doline fali 10 nieznacznie tylko przewyzsza srednice liny. Grzbiety fali ,9 skierowane sa promieniowo od srodka sprzegla. Takie rozwiazanie wkladki elastycznej podnosi znacznie, ze wzgledu na dobre chlodzenie, zdolnosc przenoszenia momentu. Wglebienia we wkladce elastycznej ulatwiaja ukladanie liny w równych odstepach na obwodzie wkladki, przez co ulatwiaja równiez montazsprzegla.Na fig. 4 i 5 wglebienia na powierzchni zewnetrznej wkladki elastycznej 6 sa skierowane promieniowo do srodka? przy czym równiez tutaj wystepuje dzialanie chlodzace w rezultacie zawirowan powietrza. Przez otwory49 w pier¬ scieniowych kolnierzach 3 i 4 jak równiez przez otwory 10 w czlonach sprzegla 3a i 4a zapewniony jest obieg powietrza w przestrzeni 21 miedzy czlonami sprzegla i wkladka elastyczna.Na fig. 6 i 7 we wkladce elastycznej 6 wykonane sa miedzy odcinkami liny 5 promieniowe otwory, sluzace do dodatko¬ wego chlodzenia wnetrza wkladki. W dolnej czesci fig. 7 otwory te sa otworami o przekroju kolowym 11, a w górnej czesci maja postac szczelin 12. Otwory te wplywaja równiez na charakterystyke sprzegla, Na fig. 8 i 9 miedzy wkladka elastyczna 6 i odcinkam1 liny 5 umieszczone sa ulozone obok siebie, zawulkanizo¬ wane paski tkaniny 8, których zlacza sa wzajemnie przesu¬ niete na obwodzie. Zabieg ten pozwolil na unikniecie szkodliwych obciazen poprzecznych wkladki elastycznej 6 przy obciazaniu sprzegla.Na fig. 10 przedstawiono dwa sprzegla wedlug fig. 1—3 polaczone w zespól sprzeglowy w ten sposób, ze czlony sprzegla la osadzone sa wspólnie na nie przedstawionym wale napedzajacym, wzglednie napedzanym, a czlony sprzegla 2a sa wspólnie zamocowane nakolnierzu 22równiez nie przedstawionej maszyny napedzajacej lub napedzanej.W tym przykladzie, w prawej czesci zespolu sprzeglowego kolnierz 1 wewnetrznego czlonu sprzegla la posiada na obwodzie kolnierz oporowy Ib, o który przy obciazeniu sprzegla wkladka elastyczna opiera sie za posrednictwem liny laczacej 5. W lewej czesci przykladu wykonania zamiast kolnierza .oporowego w poblizu czlonu wewnetrznego la zawulkanizowany/jest we wkladce elastycznej 6 pierscienio¬ wy element oporowy 13 na podkladzie z tkaniny. 045 Na fig. 11—13 na kolnierzu 1 wewnetrznego czlonu sprzegla la i na kolnierzu 2 zewnetrznego czlonu sprzegla 2a znajduja sie krzywki 14 wzglednie 15, które przy przecia¬ zeniu sprzegla opieraja sie o siebie. Miejsca dolegania 5 krzywek sa w celu oslabienia uderzen zaopatrzone w na¬ kladki gumowe 16.Nastepnie, wedlug fig. 13, w tym wykonaniu, w otworach 7, przez które przechodza odcinki liny 5, umieszczono tu¬ leje 18 z tworzywa sztucznego, sluzace do ochrony liny 10 przed zuzyciem w wyniku tarcia o krawedzie otworów.W przykladzie przedstawionym na fig. 14 i 15, wkladka elastyczna 6 jest oparta na powierzchni czolowej 23 zewne¬ trznego czlonu sprzegla 2a i powierzchni czolowej 24 wewnetrznego czlonu sprzegla la, przy czym powierzchnia 15 czolowa 23 tworzy z osia obrotu 46 kat a mniejszy 90°, a powierzchnia czolowa 24 —kat ^ wiekszy 90°.Odcinki liny 5 przebiegaja promieniowo w plaszczyznach osiowych sprzegla. Na fig. 14—19 sa to odcinki jednej liny laczacej, a na fig. 20 — dwóch lin 5a i 5b, które wedlug 20 fig. 15 i 20 sa przeciagniete po kolei przez otwory przelotowe 7 wkolnierzach sprzeglowych 1 i 2.W sprzegle wedlug fig. "20, szczególnie przydatnym do przenoszenia wiekszych momentów obrotowych lub do przejmowania wiekszych impulsów momentu obrotowego, 25 odcinki liny 5a i 5b sa usytuowane w przyblizeniu wzajem¬ nie równolegle, przy czym otwory"przelotowe 7 i ich styczne rowki laczace 25 w czlonach sprzegla la i 2a znajduja sie na lukach okregu o róznych srednicach.Fig. 18 i 19 przedstawiaja rozwiazanie stycznych rowków 30 laczacych 25 otworów przelotowych, 7 w czlonach sprzegla.Podstawy rowków laczacych 25 sa lekko wypukle na ze¬ wnatrz, tworzac powierzchnie o mozliwie duzym promieniu krzywizny 26, co umozliwia dobre przyleganie liny la¬ czacej i. przeciaganie jej przez otwory przelotowe 7 bez 35 zalaman.Celowe jest mocowanie konców liny laczacej przez prze¬ ciagniecie ich przez jeden otwór przelotowy i zespawanie (zgrzanie). ' . .W celu wykonania sprzegla wedlug fig. 14 i lewej czesci 40 fig. 17 odcinki liny 5 unieruchamia sie wewnatrz formy wulkanizacyjnej dla wkladki elastycznej w polozeniu pro¬ mieniowym, w równych odstepach, za pomoca cienkich kolków 27, przebiegajacych przez czesc wneki formy i tworzacych w gotowej wkladce elastycznej, otwory slu- 45 zace do chlodzenia.Po prawej stronie fig. '17 polozenie odcinków liny 5 jest ustalone we wnece formy za pomoca wlozonego dc for¬ my klatkowego elementu 28 z tworzywa sztucznego poddaja¬ cego sie wulkanizacji, przy czym odcinki liny sa przyklejone 50 do podpórek 34; element klatkowy pozostaje we wkladce elastycznej. Jak widac na fig,. 16, takie polaczenie odcinków liny 5 z wkladka elastyczna umozliwia nadanie wkladce 6 gladkiej powierzchni zewnetrznej, pomijajac oczywiscie male otworki, bedace rezultatem obecnosci kolków 27 55 (por. fig. 14).Na fig. 15, po lewej stronie, przedstawiono na powierzchni wewnetrznej wkladki elastycznej 6 promieniowe uzebro- wania 29, zwiekszajace powierzchnie odprowadzania ciepla.Po prawej stronie fig. 15 pokazano zwiekszajace powierz- 50 chnie wglebienia 29a, od których odchodza okragle otwory przelotowe 11, pelniace role otworów wentylacyjnych wkladki elastycznej 6 miedzy odcinkami liny 5» Równiez ten zabieg wplywa na charakterystyke sprzegla. Poza tym, po prawej stronie fig. 15, na kolnierzu 1 wewnetrznego 65 czlonu sprzegla i na kolnierzu 2 zewnetrznego czlonu118 045 9 sprzegla znajduja sie krzywki 14 wzglednie 15, stykajace sie ze soba przy przeciazeniu sprzegla. W celu oslabienia u- derzen, miejsca zetkniecia sie krzywek zaopatrzono w naklad¬ ki gumowe.Na fig. 20 dwa sprzegla,wedlug.fig. 14.i, 19 w tea sposób polaczono w zespól sprzeglowy, ze wkladki elastyczne 6 leza naprzeciwko, przy czym czlony sprzegla la sa osadzone wspólnie na wale napedzajacym wzglednie napedzanym 35, a czlony sprzegla 2a sa wspólnie zamocowane na kolnierzu 22 nie przedstawionej maszyny napedzanej lub napedzajacej.Od srodka walu 35 przez pierscieniowa przestrzen 30 i szczeline 31 miedzy czlonami sprzegla la do przestrzeni 32 utworzonej przez wkladki elastyczne 6 doprowadzane jest sprezone powietrze, które czesciowo uchodzi przez skierowane na zewnatrz okragle otwory przelotowe 11 we wkladce elastycznej 6, a czesciowo przez szczeline 33 miedzy czlonami sprzegla 2a. W ten sposób zrealizowano efektywne chlodzenie wkladki elastycznej.W przykladziena fig. 22 i 23 zewnetrzny czlon sprzegla 2a posiada na obwodzie zeby 36, wchodzace w odpowiednie wreby 37 wspólsrodkowego pierscienia sprzeglowego 38, zaopatrzonego w wewnetrzny wieniec zebaty, mocowanego do podlaczanej maszyny.Na fig. 23, po prawej stronie, na zeby 36 na zewnetrznym czlonie sprzegla 2a nalozona jest ciagla warstwa elastomeru 39, zapobiegajaca, powstawaniu halasu i uszkodzeniu powierzchni zewnetrznej czesci, wchodzacych w zazebienie.Po lewej stronie fig. 23, zeby 36 posiadaja nakladki elastyczne z tworzywa sztucznego 40 oraz miejsca ewentualnego przelomu 41 w obszarze stopy zeba.Zastrzezenia patentowe 1. Sprzeglo elastyczne, tlumiace uderzenia i drgania' w którym miedzy dwoma czlonami sprzegla umieszczona jest pierscieniowa wkladka elastyczna o lukowym przekroju poprzecznym oraz duza ilosc odcinków przynajmniej jednej, nierozciagliwej liny, które przechodza przez otwory, przelotowe w czlonach sprzegla, rozmieszczonych w rów¬ nych odstepach na obwodzie wkladki elastycznej i polaczo¬ nych z nia, znamienne tym, ze przynajmniej jedna z dwóch powierzchni wkladki elastycznej (6) posiada przebiegajace promieniowo wzniesienia i/lub wglebienia. 2. Sprzeglo wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze zewnetrzna powierzchnia wkladki elastycznej (6) jest po¬ falowana w kierunku obwodowym, przy czym -polozenia grzbietów fal (9), przebiegajacych poprzecznie do obwodu wkladki elastycznej, ograniczone sa przez zawulkanizowane odcinki liny (5). 3. Sprzeglo wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, ze wewnetrzna powierzchnia wkladki elastycznej (6) jest zaopatrzona w zwiekszajace powierzchnie promieniowe zebra (29) wzglednie wglebienia (29a). 4. Sprzeglo wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, ze miedzy odcinkami liny (5) wykonane sa we wkladce elastycznej (6) otwory (11, 12) prowadzace od wewnatrz na zewnatrz. 5. Sprzeglo wedlug zastrz. 4, znamienne tym, ze otwory maja ksztalt promieniowych szczelin (12), rozsze¬ rzajacych sie w kierunku zewnetrznym wkladki elastycznej (*). 6. Sprze/glo wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze miedzy wkladka elastyczna (6) i odcinkami liny (5) u- mieszczone sa jeden obok drugiego, zalane guma, paski tkaniny (8), których zlacza (17) sa^ wzajemnie przesuniete poobwodzie. ¦ * 10 7. Sprzeglo wedlug zastrz. 1 albo 6, znamienne tym, ze wkladka elastyczna (6) ma taki przekrój poprzeczny, iz ulozone na zewnatrz odcinki liny (5) tworza w stanie spo¬ czynku pólokregi bez odcinków stycznych. 5 8. Sprzeglo wedlug zastrz. 7, znamienne tym, ze na jednym lub obu czlonach, polaczonych za posrednictwem wkladki elastycznej (6), wykonane sa kolnierze oporowe (Ib), do których wkladka elastyczna (6) przylega lub októre opiera sie w chwili obciazenia sprzegla. 10 9. Sprzeglo wedlug zastrz. 7, znamienne tym, ze we wkladce elastycznej (6) zawulkanizowany jest w poblizu czlonów sprzegla (la, 2a) pierscieniowy element oporowy ztkaniny (13). 10. Sprzeglo wedlug zastrz. 9, znamienne tym, ze na 15 czlonach sprzegla (la, 2a) znajduja sie krzywki (14, 15) do ograniczania kata obrotu, które na powierzchniach przylegania zaopatrzone sa w nakladki gumowe (16). 11. Sprzeglo wedlug zastrz. 10, znamienne tym, ze w otworach przelotowych (7) w czlonach sprzegla (la, 20 2a, wzgl. 3a, 4a) umieszczono tuleje (18) lub wykladzine, na przyklad* z tworzywa sztucznego. 12. Sprzeglo wedlug zastrz. llf znamienne tym, ze we wkladce elastycznej (6) umieszczony jest klatkowy element (28) z poddajacego sie wulkanizacji tworzywa 25 sztucznego lub kauczuku, do którego promieniowych podpórek (34) przylegaja przebiegajace promieniowo odcinki liny (5). 13. Sprzeglo wedlug zastrz. 12, znamienne tym, ze na promieniowych podpórkach (34) klatkowego elementu 30 (28) znajduje sie warstwa kleju, sluzacego do unieruchamia¬ nia odcinków liny (5). 14. Sprzeglo wedlug zastrz. 1 albo 7, znamienne tym, ze wkladka elastyczna (6) opiera sie na wzajemnie nachylo¬ nych powierzchniach oporowych (23, 24) czlonów sprzegla 35 (la, 2a) przy czym powierzchnia oporowa (24) wewnetrzne¬ go czlonu sprzegla (la) tworzy z osia obrotu (46) kat fi wiekszy od 90°, a. powierzchnia oporowa zewnetrznego czlonu sprzegla (2a) kat a mniejszy od 90 °. 15. Sprzeglo wedlug zastrz. 14, znamienne tym, ze 40 odcinki liny (5) sa 'odcinkami jednej liny przechodzacej przez wszystkie otwory przelotowe (7) w czlonach sprzegla (la, 2a wzglednie 3a, 4a) i ze miedzy dwoma kolejnymi otworami przelotowymi (7) w jednym czlonie sprzegla wykonane sa styczne rowki laczace (25), których podstawa 45 jest w takim stopniu wypukla na zewnatrz, aby line laczaca mozna bylo przeciagnac przez otwory przelotowe (7) bez zalaman. 16. Sprzeglo wedlug zastrz. 15, znamienne tym, ze odcinki liny (5) sa odcinkami dwóch lin laczacych (5a, 5b) 50 i posiadaja boczne przesuniecie, przy czym otwory przelo¬ towe (7) w czlonach sprzegla (la, 2a) dla kazdej liny lacza¬ cej leza na innym lukukola (42,43 wzglednie 44, 45). 17. Sprzeglo wedlug zastrz. 16, znamienne tym, ze zewnetrzny czlon sprzegla (2a) posiada na obwodzie zeby (36) wchodzace w odpowiednie wreby (37) wspólsrodko¬ wego pierscienia sprzeglowego (38), posiadajacego wewne¬ trzny wieniec zebaty, który to pierscien mocowany jest na podlaczanej maszynie. 60 18, Sprzeglo wedlug zastrz. 17, znamienne tym, ze zeby (36) zewnetrznego czlonu sprzegla (2a) lub pierscie¬ nia sprzeglowego (38) posiadaja miejsca ewentualnego przelomu (41). 19. Sprzeglo wedlug zastrz. 17 lub 18, znamienne tym, $5 ze zeby (36) i wreby na zewnetrznym czlonie sprzegla (2a)118 045 11 lub na pierscieniu sprzeglowym (38) pokryte sa ciagla warstwa elastomeru (39). 20. Sprzeglo wedlug zastrz. 17 albo 18, znamienne tym, ze zeby (36) zewnetrznego czlonu sprzegla (2a) lub pierscie¬ nia sprzeglowego (38) posiadaja nakladki z tworzywa sztucznego (40). . 21. Zespól sprzeglowy utworzony z dwóch sprzegiel wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze przestrzen (32), utworzona przez wkladki elastyczne (6) dwóch zestawionych, stanowiacych lustrzane odbicie sprzegiel, sluzy dla cieklego lub gazowego czynnika chlodzacego, jak powietrze, przy czym we wkladkach elastycznych i/lub miedzy kolnierzami (2) zewnetrznych czlonów sprzegla (2a) znajduja sie otwory wylotowe (11 wzglednie 33) dla czynnika chlodza¬ cego. ^ 22. Sposób wytwarzania sprzegla skladajacego sie z dwóch czlonów sprzegla, wkladki elastycznej i odcinków 10 15 12 liny laczacej, 'znamienny tym, ze najpierw przez otwory przelotowe (7) czlonów sprzegla (la, 2a wzgl. 3a, 4a) przeciaga sie odcinki liny, a nastepnie wszystkie te czesci wklada sie do formy wulkanizacyjnej, przy czym odcinki liny uklada sie we wglebieniach formy, które w danym przypadku odpowiadaja przewidzianym wzniesieniom po¬ wierzchni zewnetrznej wkladki 'elastycznej, po czym do formy wprowadza sie poddajacy sie wulkanizacji material wkladki elastycznej, forme zamyka sie pokrywa, której ksztalt powierzchni wewnetrznej odpowiada przewidzianemu ksztaltowi wkladki elastycznej i calosc poddaje procesowi wulkanizacji. 23. Sposób wedlug zastrz. 22, znamienny tym, ze polozenie odcinków liny (5) w kierunku promieniowym i ich odstepy w formie wulkanizacjynej sa okreslone przez umieszczone w formie elementy prowadzace (27, 28, 34), przechodzace na wylotprzez cala wkladke elastyczna. 3 l118 045 FIG. G FtG.7 FIG.8 -46- ! ,17 FIG.10 -46 15 16118 045 FICU 26 34 ! 5 6 FIG.16 2 27 5 6 FIG.15 1o 6 11 5 2q 7 29 7 7 1 U FIG.18 C-D 7 2 5 26 25 5 2B FIG.19 E-F 7 25 5 15 26 2a la 22 FIG. 21 FIG. 22 5b 5q 7 2 146 43 45 41 36 38 37 2q LDD Z-d 2, z. 984/1400/82, n. 110+20 egz.Gena 100 zl PL PL PL

Claims

1. Zastrzezenia patentowe 1. Sprzeglo elastyczne, tlumiace uderzenia i drgania' w którym miedzy dwoma czlonami sprzegla umieszczona jest pierscieniowa wkladka elastyczna o lukowym przekroju poprzecznym oraz duza ilosc odcinków przynajmniej jednej, nierozciagliwej liny, które przechodza przez otwory, przelotowe w czlonach sprzegla, rozmieszczonych w rów¬ nych odstepach na obwodzie wkladki elastycznej i polaczo¬ nych z nia, znamienne tym, ze przynajmniej jedna z dwóch powierzchni wkladki elastycznej (6) posiada przebiegajace promieniowo wzniesienia i/lub wglebienia.

2. Sprzeglo wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze zewnetrzna powierzchnia wkladki elastycznej (6) jest po¬ falowana w kierunku obwodowym, przy czym -polozenia grzbietów fal (9), przebiegajacych poprzecznie do obwodu wkladki elastycznej, ograniczone sa przez zawulkanizowane odcinki liny (5).

3. Sprzeglo wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, ze wewnetrzna powierzchnia wkladki elastycznej (6) jest zaopatrzona w zwiekszajace powierzchnie promieniowe zebra (29) wzglednie wglebienia (29a).

4. Sprzeglo wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, ze miedzy odcinkami liny (5) wykonane sa we wkladce elastycznej (6) otwory (11, 12) prowadzace od wewnatrz na zewnatrz.

5. Sprzeglo wedlug zastrz. 4, znamienne tym, ze otwory maja ksztalt promieniowych szczelin (12), rozsze¬ rzajacych sie w kierunku zewnetrznym wkladki elastycznej (*).

6. Sprze/glo wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze miedzy wkladka elastyczna (6) i odcinkami liny (5) u- mieszczone sa jeden obok drugiego, zalane guma, paski tkaniny (8), których zlacza (17) sa^ wzajemnie przesuniete poobwodzie. ¦ * 10 7. Sprzeglo wedlug zastrz. 1 albo 6, znamienne tym, ze wkladka elastyczna (6) ma taki przekrój poprzeczny, iz ulozone na zewnatrz odcinki liny (5) tworza w stanie spo¬ czynku pólokregi bez odcinków stycznych. 5 8. Sprzeglo wedlug zastrz. 7, znamienne tym, ze na jednym lub obu czlonach, polaczonych za posrednictwem wkladki elastycznej (6), wykonane sa kolnierze oporowe (Ib), do których wkladka elastyczna (6) przylega lub októre opiera sie w chwili obciazenia sprzegla. 10 9. Sprzeglo wedlug zastrz. 7, znamienne tym, ze we wkladce elastycznej (6) zawulkanizowany jest w poblizu czlonów sprzegla (la, 2a) pierscieniowy element oporowy ztkaniny (13). 10. Sprzeglo wedlug zastrz. 9, znamienne tym, ze na 15 czlonach sprzegla (la, 2a) znajduja sie krzywki (14, 15) do ograniczania kata obrotu, które na powierzchniach przylegania zaopatrzone sa w nakladki gumowe (16). 11. Sprzeglo wedlug zastrz. 10, znamienne tym, ze w otworach przelotowych (7) w czlonach sprzegla (la, 20 2a, wzgl. 3a, 4a) umieszczono tuleje (18) lub wykladzine, na przyklad* z tworzywa sztucznego. 12. Sprzeglo wedlug zastrz. llf znamienne tym, ze we wkladce elastycznej (6) umieszczony jest klatkowy element (28) z poddajacego sie wulkanizacji tworzywa 25 sztucznego lub kauczuku, do którego promieniowych podpórek (34) przylegaja przebiegajace promieniowo odcinki liny (5). 13. Sprzeglo wedlug zastrz. 12, znamienne tym, ze na promieniowych podpórkach (34) klatkowego elementu 30 (28) znajduje sie warstwa kleju, sluzacego do unieruchamia¬ nia odcinków liny (5). 14. Sprzeglo wedlug zastrz. 1 albo 7, znamienne tym, ze wkladka elastyczna (6) opiera sie na wzajemnie nachylo¬ nych powierzchniach oporowych (23, 24) czlonów sprzegla 35 (la, 2a) przy czym powierzchnia oporowa (24) wewnetrzne¬ go czlonu sprzegla (la) tworzy z osia obrotu (46) kat fi wiekszy od 90°, a. powierzchnia oporowa zewnetrznego czlonu sprzegla (2a) kat a mniejszy od 90 °. 15. Sprzeglo wedlug zastrz. 14, znamienne tym, ze 40 odcinki liny (5) sa 'odcinkami jednej liny przechodzacej przez wszystkie otwory przelotowe (7) w czlonach sprzegla (la, 2a wzglednie 3a, 4a) i ze miedzy dwoma kolejnymi otworami przelotowymi (7) w jednym czlonie sprzegla wykonane sa styczne rowki laczace (25), których podstawa 45 jest w takim stopniu wypukla na zewnatrz, aby line laczaca mozna bylo przeciagnac przez otwory przelotowe (7) bez zalaman. 16. Sprzeglo wedlug zastrz. 15, znamienne tym, ze odcinki liny (5) sa odcinkami dwóch lin laczacych (5a, 5b) 50 i posiadaja boczne przesuniecie, przy czym otwory przelo¬ towe (7) w czlonach sprzegla (la, 2a) dla kazdej liny lacza¬ cej leza na innym lukukola (42,43 wzglednie 44, 45). 17. Sprzeglo wedlug zastrz. 16, znamienne tym, ze zewnetrzny czlon sprzegla (2a) posiada na obwodzie zeby (36) wchodzace w odpowiednie wreby (37) wspólsrodko¬ wego pierscienia sprzeglowego (38), posiadajacego wewne¬ trzny wieniec zebaty, który to pierscien mocowany jest na podlaczanej maszynie. 60 18, Sprzeglo wedlug zastrz. 17, znamienne tym, ze zeby (36) zewnetrznego czlonu sprzegla (2a) lub pierscie¬ nia sprzeglowego (38) posiadaja miejsca ewentualnego przelomu (41). 19. Sprzeglo wedlug zastrz. 17 lub 18, znamienne tym, $5 ze zeby (36) i wreby na zewnetrznym czlonie sprzegla (2a)118 045 11 lub na pierscieniu sprzeglowym (38) pokryte sa ciagla warstwa elastomeru (39). 20. Sprzeglo wedlug zastrz. 17 albo 18, znamienne tym, ze zeby (36) zewnetrznego czlonu sprzegla (2a) lub pierscie¬ nia sprzeglowego (38) posiadaja nakladki z tworzywa sztucznego (40). . 21. Zespól sprzeglowy utworzony z dwóch sprzegiel wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze przestrzen (32), utworzona przez wkladki elastyczne (6) dwóch zestawionych, stanowiacych lustrzane odbicie sprzegiel, sluzy dla cieklego lub gazowego czynnika chlodzacego, jak powietrze, przy czym we wkladkach elastycznych i/lub miedzy kolnierzami (2) zewnetrznych czlonów sprzegla (2a) znajduja sie otwory wylotowe (11 wzglednie 33) dla czynnika chlodza¬ cego. ^ 22. Sposób wytwarzania sprzegla skladajacego sie z dwóch czlonów sprzegla, wkladki elastycznej i odcinków 10 15 12 liny laczacej, 'znamienny tym, ze najpierw przez otwory przelotowe (7) czlonów sprzegla (la, 2a wzgl. 3a, 4a) przeciaga sie odcinki liny, a nastepnie wszystkie te czesci wklada sie do formy wulkanizacyjnej, przy czym odcinki liny uklada sie we wglebieniach formy, które w danym przypadku odpowiadaja przewidzianym wzniesieniom po¬ wierzchni zewnetrznej wkladki 'elastycznej, po czym do formy wprowadza sie poddajacy sie wulkanizacji material wkladki elastycznej, forme zamyka sie pokrywa, której ksztalt powierzchni wewnetrznej odpowiada przewidzianemu ksztaltowi wkladki elastycznej i calosc poddaje procesowi wulkanizacji. 23. Sposób wedlug zastrz. 22, znamienny tym, ze polozenie odcinków liny (5) w kierunku promieniowym i ich odstepy w formie wulkanizacjynej sa okreslone przez umieszczone w formie elementy prowadzace (27, 28, 34), przechodzace na wylotprzez cala wkladke elastyczna. 3 l118 045 FIG. G FtG.

7. FIG.8 -46- ! ,17 FIG.10 -46 15 16118 045 FICU 26 34 ! 5 6 FIG.16 2 27 5 6 FIG.15 1o 6 11 5 2q 7 29 7 7 1 U FIG.18 C-D 7 2 5 26 25 5 2B FIG.19 E-F 7 25 5 15 26 2a la 22 FIG. 21 FIG. 22 5b 5q 7 2 146 43 45 41 36 38 37 2q LDD Z-d 2, z. 984/1400/82, n. 110+20 egz. Gena 100 zl PL PL PL