Przedmiotem wynalazku jest sposób i urzadze¬ nie do zaginania arkusza kartonu wzdluz prostej linii zagiecia.Znany jest sposób zaginania arkusza kartonu, w którym pierwsza powierzchnia arkusza jest 5 umieszczona na wprost pierwszego elementu ma¬ jacego prosta krawedz w miejscu, w którym ma byc utworzona linia zagiecia, zas druga powierz¬ chnia arkusza kartonu jest umieszczona naprze¬ ciw powierzchni podparcia a drugi element po- 10 pycha druga powierzchnie arkusza kartonu tak, ze zagina arkusz wokól tej krawedzi tworzac li¬ nie zagiecia arkusza przy tej krawedzi. Tego ty¬ pu sposoby sa znane z opisów patentowych St.Zjedn. Am. nr 2283159 i 2477355, z niemieckiego 15 opisu patentowego nr 555202, oraz z opisu holen¬ derskiego1 zgloszenia patentowego1 nr 7705944.Znane jest równiez z niemieckiego opisu pa¬ tentowego nr 555202 urzadzenie do wytwarzania 20 pudelek z kartonu zawierajace stempel zaopa¬ trzony w kolnierz i umieszczony w plycie doci¬ skowej. Miedzy kolnierzem stempla i plyta do¬ ciskowa jest umieszczona sprezyna srubowa spy¬ chajaca plyte dociskowa ze stempla. Plyta do- 25 ciskowa zawiera ruchome szczeki sciagane do srodka pierscieniowa sprezyna a wysuwane na zewnatrz przez stozkowy koniec stempla. Karton jest nalozony na dolne narzedzie skladajace sie z plyty, wokól której sa umocowane obejmy 30 obracajace sie wokól osi i uruchamiane dzwig¬ nia, zaginajace boki pudelka.Te znane sposoby maja jednak wady. Gdy arkusz kartonu jest zaginany wokól krawedzi, wlókna kartonu po stronie zewnetrznej zagiecia sa naprezane i zrywane tak, ze karton traci w znacznym stopniu wytrzymalosc wzdluz linii za¬ giecia.Celem wynalazku jest dostarczenie sposobu i urzadzenia do zaginania arkusza kartonu wzdluz prostej linii zagiecia, za pomoca których unika¬ loby sie tej wady, tak zeby w arkuszach karto¬ nu powstawaly wzdluz linii zagiecia zmniejszone naprezenia.Sposób wedlug wynalazku polega na tym, ze w znanym sposobie opisanym powyzej, pokrywa sie powierzchnie wsporcza naprezona, gietka tka¬ nina, która dociska sie drugim elementem do dru¬ giej powierzchni arkusza kartonu co najmniej w strefie linii zagiecia, i zagina sie wokól kra¬ wedzi pierwszego elementu, przy czym .tkanina ma wysoki wspólczynnik tarcia z kartonem tak, ze w zagieciu trzyma ona druga powierzchnie arkusza przylegajaca do linii zagiecia.Korzystnie dociska sie czesc arkusza kartonu przylegla do linii zagiecia za pomoca pierwsze¬ go elementu podczas operacji zaginania, do pla* skiej czesci tkaniny bedacej w stanie napreze¬ nia.Owija sie tkanine wokól drugiego elementu 116 7063 utworzonego przez walek, któremu nadaje sie obrót wokól osi, która jest równolegla do linii zagiecia i od niej oddalona, w celu naprezenia tkaniny.Nadaje sie obrót walkowi wokól drugiej osi, która lezy na jego obwodzie i przy linii zagiecia, w celu zagiecia arkusza kartonu.Wynalazek obejmuje równiez urzadzenie do za¬ ginania arkusza kartonu wzdluz prostej linii za¬ giecia, które zawiera pierwszy element zaopa¬ trzony w prosta krawedz tworzaca linie zagiecia, powierzchnie wsporcza dla arkusza kartonu, i dru¬ gi element poruszany po zamknietym torze w kierunku prostej krawedzi pierwszego elementu tak, ze zagina arkusz kartonu umieszczony mie¬ dzy pierwszym elementem i powierzchnia wspor¬ cza, wokól prostej krawedzi w celu utworzenia linii zagiecia w arkuszu kartonu. Zgodnie z wy¬ nalazkiem, powierzchnia wsporcza jest zaopatrzo¬ na w gietka tkanine utrzymywana w naprezeniu i lezaca miedzy drugim elementem i pierwszym elementem, zginana wokól krawedzi pierwsze¬ go elementu razem z arkuszem kartonu podczas operacji zaginania, przy czym powierzchnia tka¬ niny stykajaca sie z kartonem ma wysoki wspól¬ czynnik tarcia. Wynalazek jest oparty na zalo¬ zeniu, ze wlókna po zewnetrznej stronie zagiecia nie sa zerwane i nie zmieniaja polozenia wzgle¬ dem siebie, zas wlókna po stronie wewnetrznej zagiecia sa lamane. W tym celu naprezona gietka tkanina ma wysoki wspólczynnik tarcia z ze¬ wnetrzna powierzchnia kartonu przy zagieciu chwytajac powierzchnie kartonu i zabezpieczajac przed zerwaniem wlókien podczas zaginania kar¬ tonu. Karton nie powinien przesuwac sie wzgle¬ dem tej tkaniny.W korzystnym przykladzie wykonania wyna¬ lazku, drugi element jest walkiem obracanym, wokól osi, która jest równolegla i oddalona od krawedzi pierwszego elementu w pozycji roboczej tego elementu, przy czym tkanina jest owinieta i przymocowana do walka bedac naprezona za pomoca obrotu walka wokól jego osi.Walek jest korzystnie równiez obrotowy wokól drugiej osi, która jest równolegla do jego osi , i lezy na obwodzie walka oraz pokrywa sie z krawedzia pierwszego elementu gdy znajduje sie on w polozeniu roboczym,- przy czym obrót wal¬ ka wokól drugiej osi powoduje zaginanie arku¬ sza. 5 Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1, 2, 3 i 4 przedstawiaja kolejne etapy za¬ ginania arkusza kartonu wzdluz jednej linii spo¬ sobem wedlug wynalazku, schematycznie, fig. 5 55 — tasme kartonu zaginana wzdluz dwóch linii sposobem wedlug wynalazku, schematycznie, fig. 6 — urzadzenie do zaginania kartonu wedlug wy¬ nalazku, w widoku z boku, fig. 7 — górna czesc urzadzenia z fig. 6, które moze dzialac zgodnie z zasada przedstawiona na fig. 5, w widoku z przodu, fig. 8 — czesc urzadzenia z fig. 6 i 7, w przekroju wzduz linii A—A oznaczonej na fig. 9, fig. 9 — czesc urzadzenia z fig. 8, w widoku wzdluz strzalki B. 706 4 Na figurach 1 do 4 przedstawiono arkusz 1 zaginanego kartonu przedstawiony linia przery¬ wana. Urzadzenie zawiera gietka tkanine 2 pod¬ pierajaca karton, element dociskowy 4, krawedz 5 nozowa 6 elementu dociskowego 4, oraz walek zaginajacy 8. Walek zaginajacy 8 jest cylindry¬ czny i ma os równolegla do krawedzi 6 i poru¬ sza sie mimoosiowo jak to opisano ponizej. Tka¬ nina 2 jest arkuszem gietkiego materialu, który 10 ma na co najmniej jednej stronie przyleglej do arkusza kartonu wysoki wspólczynnik Jarcia i jest nia na przyklad brezent. Ten arkusz zajmuje po¬ lozenie od wspornika 11 do walka 8 i jest przy¬ mocowany odpowiednio w punktach 12 i 13. Wa- 15 lek 8 obraca sie wokól swojej osi w kierunku pokazanym strzalka S i jest obracany przez srod¬ ki, nie pokazane, utrzymujac arkusz tkaniny 2 w stanie rozciagania lub naciagniecia. Element dociskowy 4 jest wydluzonym pretem obracaja- 20 cym sie wokól czopa 3, który wystaje przez szcze¬ line 7. Ten element 4 mam gladka powierzchnie 5 usytuowana naprzeciw tkaniny 2.Jak przedstawiono na fig. 1, arkusz kartonu, który ma byc zaginany jest umieszczony przed 25 tkanina 2. Element dociskowy 4 jest nastepnie obracany w kierunku strzalki PI jak pokazano na fig. 2, za pomoca srodków, które dla jasno¬ sci nie zostaly pokazane tak, ze powierzchnia 5 dociska arkusz 1 do tkaniny 2. Krawedz 6 przy- 30 lega teraz dokladnie do zamierzonej linii zagie¬ cia arkusza 1 czyli do przejscia miedzy plaska czescia tkaniny 2 i kolowa czescia walka 8.Walek 8 moze teraz zostac uruchomiony to jest 3g za pomoca srodków do napedu tego< walka, na¬ dajacych takze ruch obrotowy, nie pokazany, wokól osi utworzonej przez krawedz nozowa wzdluz strzalki P2 pokazanej na fdg. 3. Podczas tego ruchu os walka 8 jest równolegla do kra- wedzi 6 a jego powierzchnia pokryta gietka tka¬ nina 2 jest utrzymywana w kontakcie z karto¬ nem, który jest przez to ciagniety i zaginany wokól krawedzi 6 tworzac zagiecie 10.Zagiecie 10 wokól krawedzi 6 jest dokonane l5 pod katem ostrym jak pokazano na fig. 3 ale po ruchu powrotnym cylindra 8 w kierunku strzalki P3 jak pokazano na fig. 4, i elmentu 4 w kierunku strzalki P4, zagiecie 10 kartonu bedzie pod katem 90°. Ruch powrotny elementu 0 dociskowego 4 jest dokonany za pomoca szczeli¬ ny 7, w celu zachowania tego kata prostego'.Wysoki wspólczynnik tarcia miedzy tkanina 2 i kartonem zabezpiecza wzgledny ruch miedzy tkanina i wlóknami na powierzchni kartonu przy¬ leglej do tkaniny. Poniewaz piewierzchnia 5 jest gladka zas karton stykajacy sie z tkanina 2 jest pewnie trzymany przez tarcie to po w:,kcnaniu zagiecia wlókna kartonu po wewnetrznej stronie zagiecia 10 sa lamane a natomiast wlókna na D stronie zewnetrznej zagiecia nie s* naprezone.Zagiecie tak wykonane ma zewnet zne wlókna nie uszkodzone i wytrzymalosc kartonu jest nie zmniejszona.Na figurze 5 przedstawiono schematycznie urza¬ dzenie, które moze jednoczesnie wvk'nvwac dwa5 równolegle zagiecia w arkuszu kartonu 13. Ele¬ ment dociskowy 14, 15 dociska karton 13 do -wspólnej naprezonej tkaniny 18 a walki 16, 17 odpowiadajace walkowi 8 z fig. 1 do 4, sa ru¬ chome tak, ze wykonuja zagiecia 11, 12 odda¬ lone na odleglosc L.Na figurze 7 przedstawiono urzadzenie do za¬ ginania kartonu, .które ma dwie niezalezne je¬ dnostki zaginajace umieszczone w sposób przed¬ stawiony na fig. 5 do tworzenia dwóch zagiec jesli sie zada to jednoczesnie, na pojedynczym arkuszu kartonu, który jest umieszczony na oby¬ dwu jednostkach. Te dwie jednostki sa symetry¬ czne wzgledem plaszczyzny srodkowej.Na figurze 6 przedstawiono prawa jednostke z fig. 7 w widoku z boku z prawej strony. Je¬ dnostka ma rame zawierajaca dwie równolegle plyty 20, 22 i poprzeczki 21, 23 przy dolnym koncu oraz poprzeczke 25 (fig. 9) przy wierzchol¬ ku. Plyta 20 podtrzymuje pneumatyczny suwak 26 za pomoca zawieszonego wspornika 27. Tlok suwaka 26 jest polaczony czopem 28 do ramie¬ nia 29, którego jeden koniec ma szczeline 30, w której jest umieszczony kolek 31 zmontowany w plycie 20. Drugi koniec ramienia 29 podtrzy¬ muje wspornik 32 podpierajacy ostrze 33, które tworzy element umieszczony w kartonie i który wyznacza linie zagiecia. To ostrze 33 jest wy¬ mienne i zawiera plaska powierzchnie 34 i kra¬ wedz 35.Miedzy poprzeczkami 21, 25 ramy jest zmon¬ towany walek 36 majacy os 37 równolegla do krawedzi 35. Na kazdym koncu walek 36 jest zmontowany obrotowo1 w poprzecznej plycie 38.Dwie poprzeczne plyty 38 sa polaczone plyta 39 równolegla do walka 36, a caly zespól walka 36 i plyt 38, 39, jest zmontowany w poprzeczkach 21, 25 w celu obrotu wokól osi 40 równoleglej do osi 37 i jest umieszczony w poblizu obwodu walka 36 i w poblizu miejsca gdzie ma byc utworzona linia zagiecia.Pneumatyczny zespól 41 do napedu obrotowego jest zmontowany na poprzeczkach 21, 25 nape¬ dzajac zespól 36, 38, 39 obrotowo wokól osi 40 a podobny, mniejszy zespól napedowy 42 jest zmontowany na plytach 38, 39 do napedu walka 36 obrotowo wokól osi 37 wzgledem plyt 38, 39.Te zespoly napedowe 41, 42 sa znane i zawie¬ raja przeciwnie skierowane cylindry, których tlo¬ ki sa zaopatrzone w zebatki, które zazebiaja sie po przeciwnych stronach z kolem zebatym. Je¬ dnoczesne dzialanie dwóch cylindrów powoduje obrót kola zebatego w jednym lub w drugim kierunku. Wielkosc obrotu jest oczywiscie ogra¬ niczona.Zespól 43 plyt o przekroku w ksztalcie L jest zmontowany na ramie równolegle do walka 36.Tkanina 44 odpowiednio wytworzona, to jest bre¬ zent lub arkusz z tworzywa sztucznego majacy na powierzchni skierowanej do ramienia 29 szor¬ stki wzór (fig. 6), jest naprezona na szerokiej po¬ wierzchni zespolu 43 o przekroju w ksztalcie L i wokól walka 36 bedac przymocowana przy je¬ dnej krawedzi kolami 45 do waskiej powierz¬ chni zespolu 43, a przy przeciwnej krawedzi kol- 16 706 6 kami 46 do powierzchni walka 36. Zespól nape¬ dowy 42 moze utrzymac tkanine 44 naprezona nadajac obrót walkowi 36.Urzadzenie dziala nastepujaco. Plaski arkusz 5 kartonu jest umieszczony jedna powierzchnia na dwóch tkaninach 44 w plaszczyznie wskazanej linia 47 na fig. 7. Ramy 26 sa popychane po¬ wierzchniami 34 ostrzy 33 w kierunku drugiej powierzchni arkusza. Podczas tego dzialania ra- io mie 29 przesuwa sie wzdluz kolka 31 taki ze kolek znajduje sie przy zewnetrznym koncu szczeliny 30, a to powoduje, ze krawedz 35 zbli¬ za sie do osi 40, zostalo to oznaczone linia prze¬ rywana na fig. 7 i 8. Arkusz jest w ten sposób 15 dociskany do naprezonej tkaniny 44, która tworzy powierzchnie tylna. Zespól napedowy 41 powo¬ duje obracanie walka 36 wokól osi 40 tak, ze walek 36 zagina tkanine 44 i arkusz kartonu wo¬ kól krawedzi 35 pod katem wiekszym niz 90°. ao Na arkuszu zostaje utworzona ostra linia za¬ giecia, przy czym tkanina 44 chwyta karton po stronie zewnetrznej zagiecia tak, ze wlókna nie sa przerywane, podczas gdy na stronie we¬ wnetrznej zagiecia wlókna sa polamane. Walek 25 36 jest nastepnie sprowadzany w polozenie po¬ czatkowe pozwalajac arkuszowi kartonu sprezy¬ scie powrócic o niewielka odleglosc. Rama 26 wycofuje ramie 29, które najpierw przesuwa sie wzdluz kolka 31 unikajac pchania kartonu z po- 30 wrotem w kierunku jego' polozenia na plasko, a to oznaczono linia przerywana na fig. 7.Jednoczesnie druga jednostka do zaginania tworzy symetryczne zagiecie arkusza kartonu tak, ze arkusz tworzy ksztalt U pokazany limami 47, 35 48 na fig.7. .^L Odleglosc L (fig. 7) miedzy dwiema jednost¬ kami jest korzystnie przestawialna, w celu zmia¬ ny odleglosci dw6ch zagiec. 40 Zastrzezenia patentowe 1. Sposób zaginania arkusza kartonu wzdluz prostej linii zagiecia, w którym pierwsza po¬ wierzchnia arkusza jest umieszczona na wprost pierwszego elementu majacego prosta krawedz w miejscu, w którym jest tworzona linia zagie¬ cia, zas druga powierzchnia arkusza kartonu jest umieszczona na wprost . powierzchni wsporczej, a drugi element popycha druga powierzchnie 0 arkusza kartonu tak, ze zagina arkusz wokól tej krawedzi tworzac linie zagiecia w arkuszu przy tej krawedzi, znamienny tym, ze pokrywa sie powierzchnie wsporcza naprezona, gietka tkani¬ na, która ,dociska sie drugim elementem do dru- 55 giej powierzchni arkusza kartonu co najmniej w strefie linii zagiecia, i zagina sie wokól krawe¬ dzi pierwszego elementu, przy czym tkanina ma wysoiki wspólczynnik tarcia z kartonem tak, ze w zagieciu trzyma ona druga powierzchnie arku- 60 sza przylegajaca do linii zagiecia. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze dociska sie czesc arkusza kartonu ^przylegla do linii zagiecia za pomoca pierwszego elementu pod¬ czas operacji zaginania, do plaskiej czesci tka- 65 niny bedacej w stanie naprezenia.t 116 T06 8 3. Sposób wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny trat, 4* owija sie tkanina wokól drugiego ele¬ mentu utworzonego przez walek, któremu na¬ daje sie obrót wokól osi, która Jest równolegla do linii zagiecia i od niej oddalona, w celu na- prejtetiia tkaniny. 4. Sposób welug zastrz. 3, znamienny tym, ze nadaje sie obrót walkowi wokól drugiej osi, któ¬ ra lezy na jego obwodzie i przy linii zagiecia, w c#lu zagiecia arkusza kartonu. 5. Urzadzenie do zaginania arkusza kartonu wzdluz prostej linii zagiecia, majace pierwszy eMment zaopatrzony w prosta krawedz tworza¬ ca linie zagiecia, powierzchnie wsporcza dla ar¬ kusza kartonu i drugi element . poruszany po zamknietym torze w kierunku prostej krawedzi pierwszego elementu tak, ze zagina arkusz kar¬ tonu umieszczony miedzy pierwszym elementem i powierzchnia wsporcza, wokól prostej krawedzi w celu utworzenia linii zagiecia w arkuszu kar¬ tonu, znamftane tym, ze powierzchnia wspor¬ cza jest zaopatrzona w gietka tkanine (2) utrzy¬ mywana w naprezeniu i lezaca miedzy drugim elementem (8) i pierwszym elementem (4), zagi¬ nana wokól krawedzi (6) pierwszego elementu razem z arkuszem kartonu (1) podczas operacji zaginania, przy czym powierzchnia tkaniny (2) stykajaca sie z kartonem ma wysoki wspólczyn¬ nik tarcia. 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 5, znamienne tym,; ze drugi element jest walkiem (8) obracanym wokól osi, któca jest równolegla i oddalona od krawedzi (6) pierwszego elementu w pozycji ro- bocznej tego elementu, przy czym tkanina (2) jest owinieta i przymocowana do walka (8) be¬ dac naprezona za pomoca obrotu walka wokól jego osi. 7. Urzadzenie wedlug zastrz. 6, mamienne tym,, ze walek (8) jest równiez obrotowy wokól dru¬ giej osi, która jest równolegla do jego osi i le¬ zy na obwodzie walka oraz pokrywa sie z kra¬ wedzia (6) pierwszego elementu gdy znajduje sie- 20 on w polozeniu roboczym, przy czym obrót wal¬ ka wokól drugiej osi powoduje zaginanie arku¬ sza. 10 u FiG 5 ot-7 ' •f' 4 r2 -+22116 706 Fi6.7 25 A A -c-r-j— i r ii -Tl I I I i li +- 22 1 i T T 38- p: 39- 42 4) 38'' I O O i 1 Fig 9 u -43 -20 O -|- -^*=^^-±--^--^-- i_ 1 i _j \i\ PL