PL116642B1 - Selectively acting herbicide - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest selektywny srodek chwastobójczy, zwlaszcza do zwalczania chwastów w uprawach bawelny, orzechów ziemnych i ryzu, zawierajacy nosnik i/lub substancje pomocnicze oraz substancje czynna.Pochodne kwasu karbanilowego o selektywnym dzialaniu chwastobójczym sa juz znane (opis paten¬ towy Republiki Federalnej Niemiec nr 1567151).W praktyce znane substancje czynne tego rodzaju, a mianowicie N-/3-[/3-metylofenylo/-karbamoilo- ksy-fenylo]-karbaminian metylowy (o nazwie han¬ dlowej Phenmedipham), wykazuja wzgledem bura¬ ków znakomita selektywnosc, lecz poza tym maja waski zakres dzialania.Celem wynalazku jest zatem opracowanie takie¬ go selektywnego srodka chwastobójczego, który wy¬ kazywalby szeroki zakres dzialania i móglby byc stosowany w innych uprawach rolniczych, takich jak bawelna, orzechy ziemne i ryz.Osiaga sie ten cel za pomoca srodka, który we¬ dlug wynalazku zawiera jako substancje czynna no¬ wy ester 3-metoksykarbonyloamino-fenylowy kwasu N-etylokarbanilowego, o wzorze 1.Jego dzialanie chwastobójcze rozciaga sie na wie¬ le rodzajów roslin, takich jak Valerianella, Portu- laca, Papaver, Kochia, Solanum, Escholtzia, Euphor- bia, Brassica, Datura, Ipomea, Setaria, Echinochloa, Digitaria, Stellaria, Senecio, Matricaria, Lamium, Centaurea, Amaranthus i Poiygonum.Dawki do selektywnego zwalczania chwastów 15 20 25 30 wynosza okolo 0,5—5 kg substancji czynnej na 1 ha.Nowy zwiazek, w przeciwienstwie do znanych, analogowych, pod wzgledem struktury substancji czynnych, mozna w podanych dawkach zamiast w uprawach buraków nieoczekiwanie stosowac w in¬ nych uprawach, takich jak uprawy bawelny, orze¬ chów ziemnych, ryzu i innych, bez uszkadzania tych upraw, co ma duze znaczenie gospodarcze.Nowy zwiazek mozna stosowac sam lub w mie¬ szaninie z innymi substancjami czynnymi.W zaleznosci od zamierzonego celu jako skladniki mieszaniny nadaja sie nastepujace substancje chwastobójcze, które mozna ewentualnie dodawac równiez dopiero bezposrednio przed stosowaniem nowego zwiazku: podstawione aniliny, kwasy ary- loksykarboksylowe oraz ich sole, estry i amidy, etery, kwasy arsonowe oraz ich sole, estry i amidy, benzimidazole, benzizotiazole, dwutlenki benztiadia- zynonu, benzoksazyny, benzotiazole, benzotiadiazole, biurety, chinoliny, karbaminiany, alifatyczne kwasy karboksylowe oraz ich sole, estry i amidy, aroma¬ tyczne kwasy karboksylowe oraz ich sole, estry i amidy, karbamoiloalkilotio-dwutio-fosforany, chi- nazoliny, kwasy cykloalkiloamidokarbotiolowe oraz ich sole, estry estry i amidy, cykloalkilokarbonami- dotiazole, podstawione kwasy dwukraboksylowe oraz ich sole, estry i amidy, dwuwodorobenzofuranylo- sulfoniany, dwusiarczki, sole dwupirydyliowe, dwu- tiokarbaminiany, kwasy dwutiofosforowe oraz ich sole, estry i amidy, moczniki, szesciowodoro-lH-kar- 116 642116 642 botioniany, hydantoiny, hydrazydy, sole hydrazonio- we, izoksazolopirymidony, imidazole, izotiazolopiry- midony, ketony, naftochinony, alifatyczne nitryle, aromatyczne nitryle, oksadiazóle, oksadiazynony, oksadiazolidynodiony, fenole, oraz sole i estry, kwa¬ sy fosfonowe oraz ich sole, estry i amidy, piperydy- ny,i pirazole, kwasy pirazolo-alkilokarboksylowe oraz ich sole, estry i amidy, sole pirazoliowe, alkilosiar- czany pirazoliowe, pirydazyny, podstawione piryda- zony, kwasy pirydynokarboksylowe oraz ich sole, estry i amidy, pirydyny, pirydynokarboksylany, pi- rydynony,. pirymidynony, kwasy pirolidynokarbo- ksylowe oraz ich sole, estry i amidy, pirolidyny, kwasy arylosulfonowe oraz ich sole, estry i amidy, styreny, czterowodoro-oksadiazynodiony, czterowo- dorometanoindeny, czterowodorodiazolotiony, czte- rowodorotiadiazynotiony, czterowodorotiadiazolodio- ny, tiadiazole, aromatyczne tiokarbonamidy, kwasy tiokarboksylowe oraz ich sole, estry i amidy, tiolo- karbaminiany, kwasy tiofosforowe oraz ich sole, estry i amidy, tiazyny, triazole, uracyle i uretydyno- diony.Nadto mozna stosowac tez inne dodatki, np. do¬ datki niefitotoksyczne, które w przypadku substan¬ cji chwastobójczych powoduja synergiczne zwieksze¬ nie dzialania, takie jak zwilzacze, emulgatory, roz¬ puszczalniki i dodatki oleiste.Nowy zwiazek lub jego mieszanine z innymi subs¬ tancjami chwastobójczymi celowo stosuje sie w postaci takich preparatów, jak proszki, srodki do rozsiewania, granulaty, roztwory, emulsje lub za¬ wiesiny, wobec dodatku cieklych i/lub stalych nos¬ ników wzglednie rozrzedzalników i ewentualnie zwil- zaczy, srodków polepszajacych przyczepnosc, emul¬ gatorów i/lub dyspergatorów.Odpowiednimi nosnikami cieklymi sa np. woda, alifatyczne i aromatyczne weglowodory, takie jak benzen, toluen, ksylen, cykloheksanon, izoforon, sulfotlenek metylowy, dwumetyloformamid, a nadto frakcje ropy naftowej.Jako stale nosniki nadaja sie ziemie mineralne, np. glinokrzemiany, zel krzemionkowy, talk, kaolin, glinka Altaclay, wapien, kwas krzemowy, i produk¬ ty roslinne, np. maki.Do substancji powierzchniowo czynnych zaliczaja sie np. ligninosulfonian wapniowy, estry polioksy- etylenoalkilowofenylowe, kwasy naftalenosulfonowe i ich sole, kwasy fenolo sulfonowe i ich sole, pro¬ dukty kondensacji formaldehydu, siarczany alko¬ holi tluszczowych oraz podstawione kwasy benzeno- sulfonowe i ich sole.Udzial jednej lub kilku substancji czynnych w róznorodnych preparatach moze zmieniac sie w sze¬ rokim zakresie. I tak np. srodki te zawieraja okolo 10—80% wagowych substancji czynnej, okolo 90— 20% wagowych cieklego lub stalego nosnika oraz ewentualnie co najwyzej 20% wagowych substancji powierzchniowo czynnej.Rozprowadzenie srodka moze nastepowac w zna¬ ny sposób, np. za pomoca wody jako nosnika w ilosci brzeczki opryskowej okolo 100—1000 litrów na 1 ha.Stosowanie srodka wedlug wynalazku w tak zwa¬ nym sposobie wysokostezeniowym („Low-Volume") lub bardzo wysokostezeniowym („Ultra-Low-Volu- 20 25 30 35 40 50 55 65 me") jest tak samo mozliwe jak jego aplikowanie w postaci tak zwanych mikrogranulatów.Nowy, nieznany dotychczas z literatury fachowej zwiazek'o wzorze 1 moznai wytwarzac sposobem, po¬ legajacym na tym, ze a) chloromrówczan 3-metoksykarbonyloamino-fe- nylowy o wzorze 2 poddaje sie reakcji z N-etylo- anilina o wzorze 3 w obecnosci akceptora kwasu, np. wobec nadmiaru aminy lub wobec zasady nie¬ organicznej, takiej jak lug so3owy, weglan sodowy, weglan potasowy, lub wobec trzeciorzedowej zasa¬ dy organicznej, takiej jak trójetyloamina, albo b) ester metylowy kwasu 3-hydroksykarbamilo- wego o wzorze 4 ,w obecnosci trzeciorzedowej za¬ sady organicznej, takiej jak trójetyloamina lub pi¬ rydyna, lub w postaci soli metalu alkalicznego pod¬ daje sie reakcji w temperaturze 0—100°C z chlor¬ kiem N-etylo-N-fenylokarbamoilu o wzorze 5, albo c) ester 3-nitrofenylowy kwasu N-etylokar- banilowego o wzorze 6 katalitycznie, np. stosujac nikiel w metanolu, uwodornia sie do odpowiedniej aminy, a nastepnie poddaje reakcji z chloromrów- czanem metylowym w obecnosci akceptora kwasu, np. w obecnosci zasady nieorganicznej, takiej jak lug sodowy, weglan sodowy lub weglan potasowy, lub w obecnosci trzeciorzedowej zasady organicz¬ nej, takiej jak trójetyloamina, otrzymujac zadany produkt postepowania, który wyodrebnia sie zna¬ nym sposobem.Podane nizej przyklady I—III objasniaja blizej wytwarzanie nowej substancji czynnej srodka we¬ dlug wynalazku.Przyklad I. Roztwór 18,2 g (0,15 mola) N-ety- loaniliny w 50 ml octanu etylowego zadaje sie 50 ml wody.Nastepnie mieszajac wkrapla sie roztwór 34,4 g (0,15 mola) chloromrówczanu 3-metoksykarbonylo- amino-fenylowego w 100 ml octanu etylowego i rów¬ noczesnie roztwór 20,7 g (0,15 mola) weglanu pota¬ sowego w 70 ml wody, przy czym chlodzac otrzy¬ muje sie temperature 10—15°C. Chlodzac w lodzie miesza sie nadal w ciagu 30 minut.Nastepnie oddziela sie warstwe organiczna i w temperaturze 0°C przemywa rozcienczonym kwa¬ sem solnym i woda. Po suszeniu za pomoca siar¬ czanu magnezu odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem. Oleista pozostalosc przekrystalizowuje sie z ukladu eter izopropylowy/pentan.Otrzymuje sie 36,2 g (76,8% wydajnosci teoretycz¬ nej) estru 3-metoksykarbonyloamino-fenylowego kwasu N-etylokarbanilowego o temperaturze top¬ nienia 110—110,5°C, wykazujacego wedlug analizy elementarnej: obliczono: C 64,96%, H 5,77%^ N 8,91%; znaleziono: C 64,93%, H 6,08%, N 9,08%.P r z jrk lad IL Z soli sodowej, wytworzonej z 16,7 g (0,1 mola) estru metylowtgo kwasu 3-hydro- ksykarbanilowego i metanolami sodowego (z 2,3 g sodu) w absolutnym metanolu, po gruntownym usu¬ nieciu metanolu pod próznia sporzadza sie zawiesi¬ ne w 100 ml bezwodnego ketonu metylowoizobutylo- wego. Mieszajac wkrapla sie roztwór 18,4 g (0,1 mo¬ la) chlorku N-etylo-N-fenylokarbamoilu w okolo 80 ml ketonu metylowoizobutylowego, przy czym temperatura wzrasta do okolo 30°C.116 642 Nastepnie miesza sie w ciagu 1 godziny w tempe¬ raturze 70°C. Po ochlodzeniu do temperatury poko¬ jowej zadaje sie okolo 200 ml octanu etylowego i przemywa w temperaturze 0°C rozcienczonym lu¬ giem sodowym i woda. Calosc suszy sie siarczanem magnezu i odparowuje pod zmniejszonym cisnie¬ niem.Oleista pozostalosc krystalizuje sie z ukladu eter izopropylowy/pentan, otrzymujac 27,3 g (87% wy¬ dajnosci teoretycznej) estru 3-metoksykarbonylo- amino-fenylowego kwasu N-etylokarbanilowego o temperaturze topnienia 110—110,5°C.Przyklad III. a) 46,0 g (0,16 mola) estru 3-ni- trofenylowego kwasu N-etylokarbanilowego uwo¬ dornia sie w 400 ml czterowodorofuranu za pomoca 5 g niklu Raney'a w temperaturze 20—25°C. Po odsa¬ czeniu niklu Raney'a mieszanine reakcyjna odparo¬ wuje sie pódl zmniejszonym cisnieniem a pozostalosc przekrystaliizowuje z ukladu octan etylowy/pentan, otrzymujac 25,4 g (62% wydajnosci teoretycznej) es¬ tru 3-aminofenylowego kwasu N-etylokarbanilowego o temperaturze topnienia 68—70°C. b) 25 g (0,0975 mola) estru 3-aminofenylowego kwasu N-etylokarbanilowego rozpuszcza sie w nie¬ wielkiej ilosci octanu etylowego. Po dodaniu 20 ml wody i 4,0 g (0,1 mola) tlenku magnezu mieszajac i chlodzac do temperatury 10—15°C wkrapla sie 9,2 g (^0975 mola) chloromrówczanu metylowego.Nastepnie miesza sie w ciagu 30 minut w tempe¬ raturze 15°C, po czym oddziela sie warstwe organi¬ czna, przemywa ja rozcienczonym kwasem solnym i woda, a po suszeniu siarczanem magnezowym od- 6 parowuje pod zmniejszonym cisnieniem.'Oleista po¬ zostalosc krystalizuje sie z ukladu eter izopropylo¬ wy/pentan, otrzymujac 27,9 g (91% wydajnosci te¬ oretycznej) estru 3-metoksykarbonyloamino-fenylo- wego kwasu N-etylokarbanilowego o temperaturze topnienia 110—110,5°C.Nowa substancja czynna jest rozpuszczalna w acetonie, cykloheksanonie, chlorku metylenu, octa¬ nie etylowym i dwumetyloformamidzie. Jest roz¬ puszczalna w wodzie i benzynie.Podany przyklad IV objasnia blizej wlasciwosci srodka wedlug wynalazku.Przyklad IV. Wyszczególnione w podanej ni¬ zej tabeli rosliny traktowano w cieplarni po wzejs- ciu dawka 1 kg substancji czynnej na 1 ha. Jako srodek porównawczy stosowano Phenmedipham.Rosliny byly w mlodocianym stadium rozwoju.Srodek rozprowadzano w postaci emulsji wodnej.Po uplywie 14 dni oceniano wyniki traktowania we¬ dlug skali ocen: 0 - calkowite zniszczenie, 10 - brak uszkodzen.Jak wynika z podanej tabeli, nowa substancja czynna wykazala przy dobrej tolerancji roslin uprawnych silne dzialanie przeciw chwastom, nato¬ miast srodek porównawczy przy slabym dzialaniu przeciw chwastom silnie uszkodzil rosliny uprawne.Zastrzezenie patentowe Selektywny srodek chwastobójczy, zawierajacy nosnik i/lub substancje pomocnicze oraz substancje Tabela Substancja czynna Ester 3-metoksykarbo- nyloamino-fenylowy kwasu N-etylokarbani¬ lowego Srodek porównawczy: Phenmedipham Bez traktowania a welna PQ 10 2 10 rzech ziei P 10 8 10 •N ¦tf 10 8 10 tellaria CO 0 0 10 enecio co 0 0 10 co alerianell 0 0 10 Matricaria 0 5 10 ortulaca CU 0 0 10 apaver * 0 1 10 iochia W 0 2 10 olanum co 0 3 10 scholtzia W 0 1 10 uphorbia W 0 3 10 rassica PQ 0 0 10 atura Q 0 0 10 Ipomea 0 0 ie etaria co 0 3 10 amium J 0 0 10 entaurea O a 3 10 co maranthu < 0 10 10 CO chinochlo; W 0 10 10 igitaria A 0 8 10 olygonum PL. 0 0 10 a b e 1 a rtulaca o CU 0 0 10 paver CO CU 0 1 10 chia W 0 2 10 lanum o co 0 3 10 CO choltzi C/l w 0 1 10 co phorbi W 0 3 10 assica *-¦ PQ 0 0 10 tura co Q 0 0 10 Ipomea 0 0 ie taria Q CO 0 3 10 mium CO J 0 0 10 co ntaure (U O a 3 10 hus marant < 0 10 10 co o hinoch o W 0 10 10 gitaria A 0 8 10 a lygonu o PL. 0 0 10 50 czynna, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czyna nowy ester 3-metoksykarbonyloamino-fenylo- wy kwasu N-etylokarbanilowego o wzorze 1. 20 25 abe: c0 ° co 3 l ¦+¦• *-< o CU 0 0 10 1 50116 642 '^5 o-co-ct r^ o-co-nO"^ W-COOCH3 ^^NH-COOCH, Wzór! Wzór 2 O-NH-C00CH3 Mór3 Wzór 4 Wzór 5 Cl-C00CH5 Wzór 7 N0a Wzór 6 LDA. Zakl. 2. Zam. 672/82. 90 egz.Cena 100 zl PL PL PL

Claims (2)

1.Zastrzezenie patentowe Selektywny srodek chwastobójczy, zawierajacy nosnik i/lub substancje pomocnicze oraz substancje Tabela Substancja czynna Ester 3-metoksykarbo- nyloamino-fenylowy kwasu N-etylokarbani¬ lowego Srodek porównawczy: Phenmedipham Bez traktowania a welna PQ 10 2 10 rzech ziei P 10 8 10 •N ¦tf 10 8 10 tellaria CO 0 0 10 enecio co 0 0 10 co alerianell 0 0 10 Matricaria 0 5 10 ortulaca CU 0 0 10 apaver * 0 1 10 iochia W 0 2 10 olanum co 0 3 10 scholtzia W 0 1 10 uphorbia W 0 3 10 rassica PQ 0 0 10 atura Q 0 0 10 Ipomea 0 0 ie etaria co 0 3 10 amium J 0 0 10 entaurea O a 3 10 co maranthu < 0 10 10 CO chinochlo; W 0 10 10 igitaria A 0 8 10 olygonum PL. 0 0 10 a b e 1 a rtulaca o CU 0 0 10 paver CO CU 0 1. 10 chia W 0 2. 10 lanum o co 0 3 10 CO choltzi C/l w 0 1 10 co phorbi W 0 3 10 assica *-¦ PQ 0 0 10 tura co Q 0 0 10 Ipomea 0 0 ie taria Q CO 0 3 10 mium CO J 0 0 10 co ntaure (U O a 3 10 hus marant < 0 10 10 co o hinoch o W 0 10 10 gitaria A 0 8 10 a lygonu o PL. 0 0 10 50 czynna, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czyna nowy ester 3. -metoksykarbonyloamino-fenylo- wy kwasu N-etylokarbanilowego o wzorze 1. 20 25 abe: c0 ° co 3 l ¦+¦• *-< o CU 0 0 10 1 50116 642 '^5 o-co-ct r^ o-co-nO"^ W-COOCH3 ^^NH-COOCH, Wzór! Wzór 2 O-NH-C00CH3 Mór3 Wzór 4 Wzór 5 Cl-C00CH5 Wzór 7 N0a Wzór 6 LDA. Zakl.

2. Zam. 672/82. 90 egz. Cena 100 zl PL PL PL