Przedmiotem wynalazku jest zespól warstwowej opony radialnej i obreczy.Znany jest zespól warstwowej opony radialnej i obreczy z cpisu patentowego Stanów Zjednoczo¬ nych Ameryki .nr 3 910 336 rozwiazanie, w którym 5 opona co najmniej od srodka wysokosci sciany bocznej az do miejsca styku szkieletowej osnowy ze stopka posiada profil uksztaltowany na zasa¬ dzie krzywizny równowagi swobodnej.Znane sa udoskonalone zespoly opony i obre- io czy dla poprawienia warunków jazdy ^ trwalosci opony, jak i warunków ich uzytkowania i eksplo¬ atacji. Poprawienie jednego z elementów cech charakterystycznych opon pneumatycznych ta¬ kich, jak wlasnosci jezdne, trwalosc opony i jej 15 wlasnosci eskjploaitacyjne równoczesnie wplywa na czesciowe- pogorszenie jednej lub kilku cech pozostalych. Na przyklad, wprowadzenie elemen¬ tów usztywniajacych stopki i sciany bocznej, przy¬ legajacej do stopek polepsza statecznosc boczna o- 20 pony oraz jej wlasnosci eksploatacyjne, ale po¬ garsza równoczesnie jej wlasnosci jezdne.Znany jest równiez zespól warstwowej opony radialnej i obreczy, posiadajacy na obwodzie obreczy pare powierzchni slizgowych, z których 25 pierwsze powierzchnie oporowe .stanowia przedlu¬ zenie w l^ierunku promieniowym zewnetrznych kawedzi powierzchni slizgowych. Pierscieniowe kolnierze stabilizujace w tym zespole maja po¬ wierzchnie stanowiace pirzedluzenie, w kierunku 30 osiowym, zewnetrznych krawedzi powierzchni oporowych. Opona pneumatyczna typu otwarto- dzwonowego jest zamocowana na obreczy i po¬ siada bieznik, pare scian bocznych i stopek roz¬ winietych pierscieniowo. Kazda stopka zawiera pierscieniowa, nierozciagliwa dirutówke, warstwe osnowy szkieletowej wykonanej z nierozciagliwe- go kordu, biegnacego nieprzerwanie miedzy dru- tówkami w polozeniu neutralnej linii konturowej, umieszczonej na obwodzie osnowy, znajdujacej sie ponad warstwa osnowy szkieletowej.^ Celem wynalazku jest opracowanie zespolu 0- pony i obreczy zapewniajacego koinzysltniejsza je¬ go stabilnosc poprzeczna w stosunku do znanych zespolów z równoczesnym wyeliminowaniem do¬ datkowych wzmocnien w dolnych czesciach scian¬ ki bocznej w stopce.W zespole opony i obreczy wedlug wynalazku druga powierzchnia oporowa, obejmujaca dolna czesc bocznych scian lub stopek stanowi przedlu¬ zenie zewnetrznej krawedzi kolnierzy stabilizu¬ jacych majacych ksztalt luków, przy czym odleg¬ losc pomiedzy osnowa szkieletowa, a obrecza jest w Obszarze kolnierzy stabilizujacych stala, a w obszar/e drugiej powierzchni oporowej mniejsza, niz w obszarze kolnierzy stabilizujacych. .Odleglosc pomiedzy druga powierzchnia opo¬ rowa i osnowa szkieletowa ma wartosc minimal¬ na w punkcie srodkowym drugiej powierzchni oporowej zas najwieksza w srodku krawedzi 112 9193 112 919 4 zewnetrznych kolnierzy stabilizujacych. Opona posiada, po zdjeciu z obreczy zasadniczo stala grubosc elastomerycznego materialu pomiedzy po¬ wierzchnia opony i osnowa szkieletowa na odcin¬ ku od zewnetrznej krawedzi kolnierzy stabilizu¬ jacych d0 drugiej powierzchni oporowej, zas zmniejszona grubosc ma opona pomiedzy druga powierzchnia oporowa a warstwa osnowy szkie¬ letowej, wywolana scisnieciem materialu elasto- merycznego pomiedzy druga powierzchnia oporo¬ wa a osnowa- szkieletowa po osadzeniu opony na obreczy i jej napompowaniu.Kat pomiedzy warstwa osnowy szkieletowej a plaszczyzna • styczna do zewnetrznej powierzchni kazdej drutówki wynosi co najmniej 80°-. Odleg¬ losc pomiedzy pierwszymi powierzchniami opo¬ rowymi po osadzeniu opony na obreczy i po jej napompowaniu jest nie wieksza nis 65% maksy¬ malnej osiowej szerokosci osnowy szkieletowej.Zasieg pierwszych powierzchni oporowych w kierunku promieniowym jest nie wiekszy od zew¬ netrznych granic przylegajacych w kierunku pro¬ mieniowym drutówek. Promieniowe wewnetrzne konce osnowy szkieletowej sa owiniete osiowo na zewnatrz wokól odpowiednich drutówek i kon¬ cza sie w obszarze, w którym nastepuje styk o- pony z kolnierzami stabilizujacymi, Neutralna linie konturowa opona ma usytuo¬ wana na zewnatrz w kierunku osiowym w sto¬ sunku do jej krzywizny równowagi swobodnej na odcinku od punktu sasiadujacego z drutówka, co najmniej do punktu maksymalnej szerokosci osiowej, przechodzacej poprzez powierzchnie kol¬ nierzy stabilizujacych i druga powierzchnie opo¬ rowa, bez odwrócenia kierunku krzywizny, Przedmiot wynalazku uwidoczniony jest , na rysunku, w' przykladzie wykonania, na którym przedstawiono na fig. 1 zespól opony i obreczy w. przekroju poprzecznym; na fig. 2 przedstawio¬ no w powiekszeniu kolnierz ; stopke zespolu z fig. i, a na fig, 3 — w powiekszeniu stopke o- pony z fig. 1 wraz z czescia obreczy^ Opona 10 z fig. 1 osadzona jest na obreczy 12 i napompowana do nominalnego cisnienia sred¬ niego, stanowiacego cisnienie posrednie pomie¬ dzy cisnieniem maksymalnym a minimalnym.Obwód opony 10 stanowi bieznik 14, od którego biegnie promieniowo do wewnatrz para czysci bocznych 16, 18. Czesci te zakrzywiaja sie w kie¬ runku osiowym ku sobie w miejscu, gdzie znaj¬ duja sie ich wewnetrzne konce i koncza sie pa¬ ra stopek 24, 26, W kazdej ze stopek znajduje sie biegnaca wzdluz obwodu nierozcia^liwa drutów- ka 28, 30. Pomiedzy drutówkawii 28, 30 rozciaga sie na obwodzie opony 10 warstwa osnowy szkie¬ letowej 32, stanowiaca kord, lezacy w plaszczyz¬ nie osi *brotu opony.Wymiary i proporcje opony- okreslone sa dla opony napompowanej do cisnienia nominalnego, znajdujacej sie w stanie statycznym i nieobcia- zonym, jak to pokazano n^ fi#, i, Wyspkosc U opony 10 w przekroju okreslona jest jako pro¬ mieniowa odleglosc pomiedzy linia L, laczaca podstawy stopek, a styczna T do najbardziej zewnetrznego, promieniowo, kranca osnowy szkie¬ letowej 32. Szerokosc W opony 10 w przekroju okreslona jest jako osiowa odleglosc pomiedzy najbardziej odleglymi, osiowo, krancami osnowy szkieletowej 32. Wspólczynnik ksztaltu H/W opo¬ ny 10, wykonanej zgodnie z wynalazkiem, jest nie wiekszy, niz 0,75 lub 75 procent, przy czym zalecane sa wartosci od okolo 40 do okolo 60 pro¬ cent.W przykladzie wykonania uwidoczniono jedna warstwe osnowy szkieletowej 32, lecz stosowana moze byc dowolna ich liczba. Ponadto, chociaz wynalazek objasniono na przykladzie warstwowej opony radialnej, odnosi sie on takze do opon bezdetkowych, w których w obszarze znajdujacym sie powyzej 50 procent wysokosci H przekroju o- pony warstwy, kordu w scianach bocznych biegna pod katami nie wiekszymi niz 15 stopni wzgle¬ dem plaszczyzn, zawierajacych os obrotu opony.W oponie 10 znajduje sie takze warstwa osno¬ wy 34, biegnaca wokól jej obwodu, ponad osno¬ wa szkieletowa 32. W kierunku osiowym osnowa ta rozciaga sie pomiedzy ^barkami 20, 22 bieznika 14. W przykladowym rozwiazaniu pokazano dwie warstwy, osnowy 36 i 38," jednakze oczywiste Jest, ze w poszczególnych rozwiazaniach mozna stoso¬ wac dowolna ich liczbe. Kordy w warstwach o- snowy moga biec równolegle do linii, bedacej srodkowa linia obwodu opony lufo moga tworzyc z nia pewien kat. Zarówno osnowa szkieletowa 32, jak i osnowa 34 moga byc wykonane z róz¬ nych materialów, np. nylonu, rayonu, poliestru, wlókna szklanego, stali lub aramidu. Zamiast in¬ tegralnego bieznika mozliwe jest równiez wyposa¬ zenie oporny w bieznik wymienny lufo w gasieni¬ ce, Opona ta moze byc równiez osadzona na o- breczy (dzielonej lub na obreczy z demontowany¬ mi kolnierzami, zamiast na obreczy ^ zaglebie¬ niem 52, Wszystkie te konstrukcje sa powszech¬ nie znane.W obreczy 12 znajduje sie para stozkowych lub zbieznych gniazd stopek 40, 42, majacych po¬ wierzchnie 41, 43, "Zewnetrzne; biorac w kierunku osiowym, kra¬ wedzie gniazd 40, 42 stykaja sie z pierwsza, i dru¬ ga para oporowych gniazd 44, 46, zaopatrzonych w powierzchnie oporowe 45, 47, biegnace w kie¬ runku promieniowyni. Przedluzeniem, w kierun¬ ku osiowym, gtniazd 44, 46 jest para pierscienio¬ wych kolnierzy stabilizujacych 49, 51 biegnacych od zewinetrzjnycih, biorac wzdluz promienia, gra¬ nic tych ©niazjd, W obrzezy 12 uformowane jest zaglebienie 52, ulatwiajace osadzenie ma .niej o- pony 10. Osiowa odleglosc P pomiedzy pierwsza para powierzchni oporowych 45, 47 jest nie wiek¬ sza, niz 65 procent szerokosci W przekroju osno¬ wy szkieletowej 32.Na figurze 2 przed stawi ono w powiekszeniu stopke 26 opony 10 z fig. 1. Pokazano tylko jed¬ na stopke 26, poniewaz obie stopki 24, 26 sa po¬ dobne. Oznaczenia liczbowe zachowano na obu rysunkach takie same. Jak wynika z dotychcza¬ sowego opisu, gniazdo stopki 42 jest stozkowe. Je¬ go powierzchnia 43 biegnie pod katem alfa (a) do osi obrotu opony, nie wiekszym niz okolo 15 stopni. Powierzchnia ta laczy sie z powierzchnia 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60112 5 oporowa 47 za posrednictwem wygietej czesci 54. Z kolei powierzchnia 47 laczy sie z kalnie~ rzem 57 za posrednictwem innej, wygietej czesci 50, Wedlug wynalazku powierzchnia oporowa 47 rozciaga sie pomiedzy promieniem B« wygietej 5 czesci .54, a promieniem Rb wygietej czesci 5G, przy czym zarówno promien Ra. jak i - promien Rb tworza z osia obrotu opony 10 kat 45 stopni.Zasieg powierzchni oporowej 47 w kierunku promieniowym ,nie wybiega poza zewnetrzna, 10 biorac w kierunku promieniowym, powierzchnie drutówki 39 stopki 26.Osnowa szkieletowa 32 jest owinieta wokól rdze¬ nia stopki 36, przy czym jej koniec 64 lezy w po¬ blizu jej czesci glównej. Zagiete czesc 64 konczy 15 sie w punkcie 66 polozonym wewnetrznie, biorac w kierunku osi, wzgledem poczatkowego punktu styku opony z obrecza, znajdujacego sie w scia¬ nie bocznej, Ponadto osnowa szkieletowa 32 two¬ rzy w poblizu rdzenia stopki 26 bardzo duzy kat 20 0 z plaszczyzna P, bedaca plaszczyzna styczna do zewnetrznej, biorac wzdluz osi, plaszczyzny rdzenia stopki 26. Kat p jest w zasadzie wiekszy niz 60 stopni lecz nie wiekszy.niz 90 stopni. Za¬ lecany jest kat-co najmniej 80 stopni. 25 W rozwiazaniu wedlug wynalazku powierzchnia czynna 51 kolnierza stabilizujacego 5Q jest równo¬ legla do osnowy szkieletowej 38, Ponadto kolnierz ten zaopatrzony jest iv podatkowy pierscieniowy czlon 7Q, znajdujacy sie na jego zewnetrznej, bio- 3 rac wzdluz osi, krawedzi. Drugi lub dodatkowy czlon ma powierzchnie 71, wspólpracujaca z a- pona. Powierzchnia ta zakrzywia sie plynnym lu¬ kiem osnowy szkieletowej 32 tworzac w gumie wglejbienie 72 pomiedzy osnowa szkieletowa 32, 35 a drugim czlonem 70.Stopce 26 (fig. 3) mada.no specjalny profil w celu wywolania odpowiedniego docisku pomiedzy nia, kolnierzem stabilizujacym 51, a drugim czlo¬ nem oporowym 70. Po osadzeniu opony 10- na o- 40 breczy 12 i napompowaniu jej, stopka jest docis¬ kana do kolnierza stabilizujacego 50.Na odwrót, kolnierz. stabilizujacy 50 znieksztal¬ ca osnowe szkieletowa 32 w kierunku promienio¬ wym, na zewnatrz, a drugi czlon oporowy 70 na- 45 ciska na gume, utrzymujac tym samym drugi obszar docisku w polozeniu stabilnym. Material elastomeryczny 57 ma specjalny profil w obszarze pomiedzy osnowa szkieletowa 32, a zewnetrzna powierzchnia 59 stopki 26. Zawiera on wszystkie so warstwy, stanowiace obrzeze, mankiety, warstwy karbowane itp., które moga znajdowac siie pomie¬ dzy powierzchnia styku 59, a osnowa szkieletowa 32. Grubosc t opony mierzona pomiedzy osnowa szkieletowa 32 a powierzchnia 59 jest W zasadzie 55 stala w calym obszarze oznaczonym ogólnie 75, stykajacych sie z drugim czlonem oporowym 70.Nastepnie grubosc t zmniejsza sie nieco w trakcie zblizania sie do drutówki 30, w celu-zapewnienia wspólpracy pomiedzy, ogólnie biorac, cylindrycz- 60 na powierzchnia 76 a-kolnierzem stabilizujacym 51.Po osadzeniu opony 10 na obreczy 12 i napom¬ powaniu jej, stopka 26 opiera sie na pierwszej powierzchni oporowej 47 i kolnierzu stabilizuja- t5 919 '¦ '• cym 51, a podstawa powierzchni 59 jest dociska^ na do osnowy szkieletowej 32 przez drugi czlon ~ oporowy 70. Skuitkiem tego w srodku, liczac wzdluz osi, ka&detj drugiej powierzchni oporowej wystepuje minimalna grubosc t, podczas gdy na zewnetrznych, liczac wzdluz osi krawedziach kaz¬ dej drugiej powierzchni oporowej wystepuje wiek¬ sza girubosc t.Opona bedaca przedmiotem wynalazku moze byc .. wykapania w zwykly sposób, przez polaczenie ze soba róznych skladników w formie do ksztalto¬ wania opon. Moze ona byc nastepnie uksztalto¬ wana i zwuikanizowana pod wplywem ciepla i cisnienia.Neutralna linia konturowa warstwy osiowy szkieletowej jest linia srodków drutu lub kordu w warstwie, widoczna w plaszczyznach, zawiera¬ jacych os obrotu opony. Jezeli opona zawiera kil¬ ka warstw osnowy szkieletowej, to neutralna .li¬ nia konturowa jest linia. srodkowa tych warstw, widoczna w plaszczyznach, zawierajacych os obrotu opony.Podczas wulkanizacji opona 10 jest utrzymywa¬ na w takim polozeniu, w którym neutralna linia konturowa osnowy szkieletowej 32 przyjmuje ksztalt krzywizny równowag; swobodnej, cq naj¬ mniej od plaszczyzny P, stycznej do zewnetrznych, wzdluz osi, krawedzi odpowiednich idrutówek, do odpowiednich barków opony. Krzywizna równo¬ wagi swobodnej opon jest doborze znana z publi¬ kacji.Po wulkanizacji opona jest osadzana na spec¬ jalnie skonstruowanej obreczy, wywolujacej od¬ ksztalcenie neutralnej linii konturowej osnowy szkieletowej 32 od krzywizny równowagi swobod¬ nej, a zatem nadajacej oponie obciazenie wstepne na biegnacych osiowo kolnierzach. Ponadto kol¬ nierze zmuszaja, neutralna linie konturowa osno¬ wy szkieletowej do odchylenia sie w kierunku promieniowym na wewnatrz od krzywizny rów¬ nowagi swobodnej, co najmniej od punktu dok¬ ladnie zewnetrznego plaszczyzny P, biorac wzdluz osi, co najmniej do punktu o maksymalnej sze¬ rokosci osiowej opony, bez wywolywania jakie¬ gokolwiek odwrócenia krzywizny.Oczywiste jest, ze rózne zmiany i modyfikacje wynalazku moga byc wykonane bez naruszenia je^o zasad i zakresu dzialania.Zastrzezenia patentowe 1. Zespól warstwowej opony radialnej l'obre¬ czy posiadajacy na obwodzie obreczy ^pare po¬ wierzchni slizgowych, z których pierwsze po¬ wierzchnie oporowe stanowia przedluzenie w kie¬ runku promieniowym zewnetrznych krawedzi po¬ wierzchni slizgowych, zas pierscieniowe kolnie¬ rze stabilizujace maja powierzchnie stanowiace przedluzenie, w kierunku osiowym, zewnetrznych krawedzi powierzchni oporowych, przy czym 0- pona pneumatyczna typu otwantodzwonowego jest zamocowana na obreczy i posiada bieznik, Pare scian bocznych i stopek ^rozwinietych pier¬ scieniowo, a kazda zawierajaca pierscieniowa, nierozciagliwa drutówke, warstwa osnowy szkie-112 919 7 8 letowej wykonana jest z nierozciagliwego kordu, biegnac nieprzerwanie miedzy drutówkami w polozeniu neutralnej linii konturowej, umieszczo¬ nej na obwodzie osnowy, znajdujacej sie jponad warstwa osnowy szkieletowej, znamienny tym, 5 ze druga powierzchnia oporowa (71), obejmujaca dolna iczesc bocznych scian (16, 18) lub stopek (24, 26) stanowi przedluzenie zewnetrznej krawe¬ dzi kolnierzy stabilizujacych (49, 51) majacych ksztalt lyków, parzy czym odleglosc pomiedzy o- 10 snowa szkieletowa <32) a obrecza <12) jest w 0- bszarze kolnierzy stabilizujacych (49, 51) stala, a w obszarze drugiej powierzchni oporowej (71) mniejsza, niz w obszarze kolnierzy stabilizuja¬ cych (49,51). 15 2. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze odleglosc pomiedzy druga powierzchnia oporo¬ wa i(71) i osnowa szkieletowa (32) ma Wartosc minimalna w punkcie srodkowym drugiej po¬ wierzchni oporowej (71), zas najwieksza w sród- 20 ku krawedzi zewnetrznyh kolnierzy stabilizu¬ jacych (49, 51). 3. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze opona (10) posiada, po zdjeciu z obreczy (12) za¬ sadniczo stala grubosc elastomerycznego materialu 25 poimiejdzy powierzchnia opony (10) i loanowa szkie¬ letowa (32) na odcinku od zewnetrznej krawedzi kolnierzy stabilizujacych (49, 51) do drugiej po¬ wierzchni oporoweSj (71), zas zmniejszona grubosc ma opona CM) pomiedzy druga powierzchnia o- 30 porowa (71) a warstwa osnowy szkieletowej (32), wywolana scisnieciem materialu elastomeryczne¬ go pomiedzy druga powierzchnia oporowa (71), Opolskie Zaklady Graficzne im.Zam. 2132-1400-81 a osnowa szkieletowa (32) po osadzeniu opony na obreczy i jej napompowaniu. 4. Zespól wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze kat pomiedzy warstwa osnowy szkieletowej (32), a plaszczyzna styczna do zewnetrznej powierzchni kazdej druitówki (28, 30) wynosi co najmniej 80°. 5. Zespól wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze odleglosc pomiedzy pierwszymi powierzchniami oporowymi (45, 47) po osadzeniu opony (10) na obreczy (12) i po jej napompowaniu, jest nie wiek¬ sza niz 65% maksymalnej osiowej szerokosci osno¬ wy szkieletowej (32). 6. Zespól wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze zasieg pierwszych powierzchni oporowych (45,47) w kierunku promieniowym jest nie wiekszy od zewnetrznych granic przylegajacych w kierunku promieniowym drutówek (28, 30). 7. Zespól wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze promieniowe wewnetrzne konce osnowy szkieleto¬ wej (32) sa owiniete osiowo ma zewnatrz wokól odpowiednich drutówek (28, 30) i koncza sie w obszarze, w którym nastepujS styk opony (10) z kolnierzami stabilizujacymi (49, 51). 8^ Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze neutralna linie konturowa ma usytuowana na zewnatrz w kierunku osiowym w stosunku do krzywizny równowagi swobodnej opony (10) na odcinku od punktu sasiadujacego z drutówka (28, 30), co najmniej do punktu maksymalnej szerokosci osiowej, przechodzaca poprzez powierz¬ chnie 'kolnierzy stabilizujacych (49, 51) i druga po¬ wierzchnie oporowa (71), bez odwrócenia kierun¬ ku krzywizny.J. Langowskiego w Opolu. , 90+22 egz.Cena 45 zl PL