Przedmiotem wynalazku jest uchwyt dentystycz¬ ny utworzony przez czesc tylna lub tulejke, i czesc przednia lub glowice, oraz przez srodki laczace te dwie czesci.Znany jest uchwyt dentystyczny, w którym glo¬ wica . jest zamocowana za posrednictwem rygla sprezystego na tulei narzedzia. Ten rygiel jest za¬ mocowany na przyklad na tulei i jest umieszczony sprezyscie w jednym lub w kilku odpowiednich otworach przewidzianych do tego celu na tylnym koncu glowicy. Odryglowania dokonuje sie za po¬ moca popychacza dostepnego z zewnatrz, którym, mozna naciskac w celu uwolnienia rygla.Ten uklad ma niedogodnosc taka, ze po kilku operacjach laczenia staje sie mniej sztywny z tego powodu, ze sprezystosc sprezyny zmniejsza sie, a w wyniku moze powstac luz miedzy dwiema czes¬ ciami. Ponadto przy takim polaczeniu, popychacz odryglowujacy wystaje ponad powierzchnie uchwy¬ tu, a to z jednej strony moze przeszkadzac uzyt¬ kownikowi, a z drugiej strony narzedzie ma nie¬ korzystny wyglad estetyczny.W innych przypadkach polaczenie jest * dokony¬ wane bezposrednio przez^wkrecenie dwóch czesci jedna w druga, a to wymaga wiecej czasu do la¬ czenia. Ponadto przy takim polaczeniu nie jest mozliwe dokladne ustawienie katowe dwóch ele¬ mentów wzgledem siebie, a to jest niedogodnoscia bardzo przeszkadzajaca w przypadku, w którym stosuje sie przewód wewnetrzny w sciance uchwy- 2 tu, na przyklad przewód wewnetrzny do prowa¬ dzenia plynu przeznaczonego do rozpylania na na¬ rzedzie, w celu jego chlodzenia.Celem wynalazku jest wykonanie nowego ukladu 5 polaczeniowego, bardzo prostego, który umozli¬ wialby ponadto dokladne ustawienie tylnej czesci uchwytu w stosunku do czesci przedniej.W uchwycie dentystycznym wedlug wynalazku, srodki laczace zawieraja z jednej strony element 10 obejmujacy przymocowany - do jednej z dwóch czesci, utworzony przez tulejke zaopatrzona w co najmniej jedna szczeline wzdluzna majaca wylot na koncu tulejki, i w co najmniej jedno gniazdo usytuowane w sciance tulejki, przesuniete katowo 15 w stosunku do tej szczeliny, a z drugiej v strony element obejmowany przymocowany do drugiej czesci, dostosowany do elementu' obejmujacego i zawierajacy w poblizu swojego konca co najmniej jeden wystep o ksztalcie co najmniej czesciowo 20 umieszczonym w szczelinie, przy czym jeden i/lub drugi z tych elementów ma czesc odksztalcalna sprezyscie w ten sposób, ze podczas umieszczania elementu obejmowanego w elemencie obejmuja¬ cym, zajmuje polozenie w którym wystep jest 25 umieszczony w szczelinie, natomiast obrót jednego elementu w stosunku do drugiego umozliwia wpro¬ wadzenie tego wystepu do wnetrza tulejki, zas ry¬ glowanie tych dwóch elementów nastepuje wów¬ czas, gdy wystep znajdzie sie w gniezdzie. 30, Otrzymuje sie w ten sposób zlaczke, która umoz- 112 484112 484 3 4 liwia szybkie polaczenie tych dwóch czesci ze soba, przy czym to polaczenie moze byc dokonane za pomoca stosunkowo malego momentu. To polacze¬ nie umozliwia ponadto dokladne usytuowanie dwóch czesci wzgledem siebie i moze byc stosowa¬ ne korzystnie dla uchwytów zaopatrzonych w prze¬ wód wewnetrzny do krazenia wody. Ponadto, to polaczenie nastepuje wewnatrz, a w wyniku moz¬ na otrzymac uchwyt majacy gladki wyglad zew¬ netrzny unikajac w ten sposób czesci wystajacych.Z drugiej strony polaczenie moze byc stosowane do wszystkich typów uchwytów katowych i pro¬ stych.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia pierwszy przyklad wykonania uchwy¬ tu wedlug wynalazku, w widoku z boku, z czescio¬ wym przekrojem, fig. 2 — przekrój wzdluz linii II -II oznaczonej na fig. 1, fig. 3 — przekrój wzdluz linii III-III oznaczonej na fig. 1, fig. 4 — drugi przyklad wykonania uchwytu w widoku z boku, z czesciowym przekrojem, fig. 5 — przekrój wzdluz linii V-V oznaczonej na fig. 4, fig. 6 — koniec ele¬ mentu tylnego zaopatrzonego w tulejke z elemen¬ tem obejmowanym zaznaczonym linia osiowa, w widoku od czola, fig. 7 — dwa elementy laczace przygotowane do zespolenia, w widoku z boku, fig. —8 — trzeci przyklad wykonania uchwytu wedlug wynalazku w widoku z boku, z czesciowym prze¬ krojem, fig. 9 — przekrój wzdluz linii IX-IX ozna¬ czonej na fig. 8, fig. 10 — uchwyt z fig. 8 w wido¬ ku z boku, z czesciowym przekrojem.Uchwyt (fig. 1—3) jest utworzony przez dwie czesci, czesc tylna 1 lub tuleje i czesc przednia 2 lub glowice, w której jest umocowany frez, nie przedstawiony. Centralna os obrotowa 3 sluzaca do napedu narzedzia jest zmontowana w czesci przed¬ niej 2 i jest podparta z tylu przez panewke 4. Jej koniec tylny jest sprzezony z 'walem napedowym 5, w znany sposób.Koniec czesci tylnej 1 jest przedluzony przez tu¬ lejke la o mniejszej srednicy, na której jest umo¬ cowana na wcisk tulejka 6 stanowiaca element obejmujacy polaczenie. Koniec tej tulejki jest zao¬ patrzony^ w dwie poclluzne szczeliny 7 rozstawione przeciwnie na srednicy, przy czym scianka wew¬ netrzna tulejki ograniczajaca te szczeliny jest zu- kosowana. W sciankach tulejki 6 rozmieszczonych miedzy szczelinami 7, jest usytuowane centralne gniazdo, 8 w ksztalcie wybrania kulistego, przy czym to gniazdo jest usytuowane osiowo miedzy dnem szczelin 7 i koncem tulejki. Uzyskuje sie w ten sposób dwa gniazda 8 i dwie szczeliny 7 roz- _stawione odpowiednio na srednicy.Czesc przednia 2, która ma ksztalt wydrazonej tulejki jest przymocowana na przyklad za pomoca wkretu 9 do elementu obejmowanego 10 w przy¬ blizeniu cylindrycznego i dostosowanego do tulejki 6. Ten element obejmowany 10 jest zaopatrzony w cylindryczne odsadzenie 11 o srednicy w przy¬ blizeniu równej srednicy wewnetrznej tulejki 6, z tym ze element obejmowany moze byc dopaso¬ wany z'luzem do tulejki 6, zas powierzchnia pro¬ mieniowa 18 tego odsadzenia umozliwia ogranicze¬ nie przenikania elementu obejmowanego 10 w tu¬ lejke 6. Dwa rowki osiowe 12^ rozstawione prze¬ ciwnie na srednicy sa wyciete w tym odsadzeniu i przeznaczone jako gniazda dla sprezystego pióra 13. Z powodu wygodniejszego wytwarzania, ten 5 element obejmowany jest korzystnie utworzony z dwóclT czesci polaczonych ze soba na wcisk, z czesci wewnetrznej 14 majacej osiowy otwór dla centralnej osi 3, zaopatrzonej w odsadzenie 11, i z czesci zewnetrznej 15 osadzonej na wcisk na tej czesci wewnetrznej 14 i zaopatrzonej w dwa spre¬ zyste pióra 13, których konce umieszczone sa w osiowych rowkach 12 bedac utrzymanymi w odleg¬ losci od dna tych rowków, jednakze tak, aby mogly wejsc w te rowki jesli zostanie przylozona do nich sila promieniowa. Na ^wzmocnionych koncach piór 13 jest umieszczona stalowa kulka 16 wystajaca z powierzchni odsadzenia 11, której promien odpo¬ wiada promieniowi gniazda 8 w ksztalcie kulistego wybrania.W celu laczenia czesci tylnej 1 z czescia przed¬ nia 2 uchwytu, wystarczy wiec wprowadzic ele¬ ment obejmowany 10 do tulejki 6 ustawiajac pió¬ ra 13 z kulka 16 na wprost szczelin 7 tulejki, na¬ stepnie powoduje sie obrót o okolo 90°, przyklada¬ jac niewielki moment, elementu obejmowanego 10 w stosunku do tulejki. Podczas tej czynnosci kulki ,16 slizgaja sie wewnatrz tulejki dzieki sprezystos¬ ci piór 13, które obnizaja swoje polozenie w row¬ kach 12 az do chwili, gdy kulki znajda sie na wprost gniazd 8, do których ¦ zostana docisniete.Slizganie kulek 16 wewnatrz tulejki 8 jest ulatwio¬ ne dzieki zukosowanym brzegom szczelin 7., Ksztalt kulisty kulek 16 i ich gniazda 8, umozli¬ wia otrzymanie kompensacji sil osiowych i promie¬ niowych, a to zapewnia dobra stabilnosc polacze¬ nia.W celu oddzielenia dwóch czesci uchwyty wy¬ starczy przylozyc do jednej z tych czesci moment o tej samej wielkosci w jednym lub w drugim kie¬ runku w ten sposób, aby wyprowadzic kulki z ich gniazd i doprowadzic je na wprost szczelin 7, w których nie beda one naciskane.Ten rodzaj polaczenia jest szczególnie korzystny .wówczas, gdy stosuje sie przewód wewnetrzny we¬ wnatrz uchwytu dla przejscia. plynu, na przyklad przeznaczonego do rozpylania na narzedzie w miej¬ scu jego pracy; W tym przypadku czesc przednia 2 jest zaopatrzona w podluzny kanal 17, który musi byc dokladnie dopasowany do podluznego kanalu 17b wykonanego w czesci tylnej 1, przy czym po¬ laczenie które zostalo opisane umozliwia dokladne usytuowanie dwóch czesci wzgledem* siebie w celu polaczenia tych kanalów, zas szczelnosc w pobli¬ zu polaczenia jest zapewniona przez uszczelke I7c umieszczona w wybraniu otaczajacym koniec jed¬ nego z dwóch kanalów.Na fig, 4 do 7 przedstawiono drugi przyklad wy¬ konania polaczenia. W tym przypadku tulejka 20 jest zamocowana na wcisk na koncu czesci tylnej 21 i jest. zaopatrzona w dwie osiowe szczeliny 22 rozmieszczone na srednicy, które ograniczaja dwa pióra 23, przy czym koniec tych piór jest zakon¬ czony przez kolnierz 24 skierowany do wnetrza w ksztalcie wycinka kola. Czesc kolnierza skierowana do wnetrza elementu, jest zaopatrzona w gniazdo 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60112 484 5 33 w ksztalcie luku kola, przy czym to gniazdo z powodu latwiejszego wytwarzania jest utworzone na przyklad przez kolowy otwór przechodzacy przez pióra 23.Element obejmowany 25 przymocowany do czesci przedniej 26, na przyklad wkretem 27 jest równiez utworzony z dwóch czesci nalozonych na siebie.Czesc wewnetrzna 28 zawierajaca osiowy ot:wór dla centralnej osi 29 i czesc zewnetrzna 30 osadzo¬ na na wcisk na czesci wewnetrznej 28, jest zaopatrzo¬ na w dwa pióra 31 rozmieszczone na, srednicy. Ko¬ niec kazdego pióra tworzy wystep 32, którego rogi skierowane w strone czola czesci przedniej uchwy¬ tu sa zaokraglone. Ten element obejmowany 25 jest ponadto zaopatrzony w dwa splaszczenia 31 na powierzchniach usytuowanych co 90° na wystepach 32. Grubosc elementu obejmowanego 25 mierzona miedzy tymi splaszczeniami odpowiada w przybli¬ zeniu odleglosci, która oddziela dwa sektory tu¬ lejki 20. . Miedzy tulejka 20 i tulejka 21a czesci tylnej, na której jest ona umocowana, jest usytuowany ro¬ wek 25 dla umieszczenia sprezyny - srubowej 36.W celu laczenia czesci tylnej 21 do czesci przed¬ niej, wprowadza sie element obejmowany 25 w tulejke 20 umieszczajac szczeliny 22 na wprost wy¬ stepów 32, a w wyniku splaszczenia 31 na wprost kolnierzy 21, sciska sie nastepnie element obejmo¬ wana 25 w tulejce 20 wbrew dzialaniu sprezyny 36 i powoduje obrót elementu obejmowanego o 90° w stosunku do tulejki az do ohwili, gdy wystepy 32 znajda sie na wprost gniazd 33, do których sa one dociskane osiowo przez sprezyne 36. Dzieki zaokraglonym brzegom wystepów 32 wystarczy nie¬ wielki moment, aby spowodowac przesuw wyste¬ pów 32 miedzy piórkami 23 tulejki 20.Wedlug trzeciego przykladu wykonania tulejka 10 (fig. 8 do 10) umocowana na wcisk na koncu czesci tylnej 11, jest zaopatrzona w dwie podluzne szczeliny 12, które maja wyloty prostopadle w dwóch szczelinach poprzecznych 13. Te szczeliny 13 sa utworzone z dwóch czesci o równej szerokos¬ ci, czesci skierowanej w kierunku zamknietego konca szczeliny szerszej niz czesc skierowana w kierunku konca otwartego, przy czym te dwie czes¬ ci sa polaczone przez gniazdo, którego srednica jest nieco wieksza od szerokosci czesci szerszej tej szczeliny. Szczeliny 12, 13 ograniczaja na kon¬ cu tulejki 10 dwa sprezyste pióra 15.Element obejmowany 16 zamocowany na czesci przedniej 17, na przyklad za pomoca wkretu 18, jest zaopatrzony w dwa kolki cylindryczne 19, któ¬ re tworza wystepy na jego powierzchni zewnetrz¬ nej,, przy czym srednica tych kolków cylindrycz¬ nych jest równa srednicy gniazda 11. Kolki 19 sa usytuowane w tej samea plaszczyznie promienio¬ wej ale nie sa rozmieszczone przeciwnie na sredT nicy, przy czym ich kierunki odpowiednio tworza kat a nieco mniejszy od 180°. Podobnie, dwie szczeliny wzdluzne 12 i obydwa gniazda 11 nie sa rozmieszczone przeciwnie na srednicy, ale tworza .odpowiednio miedzy soba ten sam kat a nieco mniejszy od 180°, a to w celu okreslenia wzgledne¬ go mozliwego polozenia miedzy elementem obej¬ mowanym i elementem 'obejmujacym dla doklad- 6 nego ustalenia czesci przedniej w stosunku do czes¬ ci tylnej i zapewnienia przedluzenia przewodu wewnetrznego 50 utworzonego ewentualnie z dwóch elementów.Podczas laczenia, element obejmowany 16 jest wprowadzony w tulejke 10, natomiast kolek 19 jest umieszczony w szczelinie podluznej 12, nastepnie dwie czesci sa obrócone wzgledem siebie tak, ze kolki 19 wchodza w gniazda 11, a to jest mozliwe dzieki odksztalceniu piór sprezystych 15.Wedlug korzystnego przykladu wykonania prze¬ suniecie katowe miedzy szczelinami wzdluznymi 12 i gniazdami 11 wynosi 30°.Inne przyklady wykonania moga byc zastosowa¬ ne bez wychodzenia poza ramy niniejszego wyna¬ lazku zwlaszcza w tym co dotyczy liczby i ksztal¬ tu wystepów i ich odpowiednich gniazd.Zastrzezenia ^Stentowe 1. Uchwyt dentystyczny utworzony z czesci tylnej lub tulejki i czesci przedniej lub glowicy i srod¬ ków laczacych te dwie czesci znamienny tym, ze srodki laczace zawieraja z jednej strony element obejmujacy przymocowany do jednej z dwóch czes¬ ci, utworzony przez tulejke (6, 20, 10) zaopatrzona w co najmniej jedna podluzna szczeline (7, 22, 12) majaca wylot na koncu tulejki, i w co najmniej jedno gniazdo (8, "33, 11) usytuowane w sciance tu¬ lejki przesuniete katowo w stosunku do tej szcze¬ liny, a z drugiej strony element obejmowany (10, 25, 16) przymocowany do drugiej czesci, dostoso¬ wany do elementu obejmujacego i zawierajacy w poblizu swojego konca co najmniej jeden wystep (16, 32, 19) o ksztalcie umieszczonym co najmniej czesciowo w szczelinie, przy czym jeden i/lub dru¬ gi z tych elementów ma czesc odksztalcalna spre¬ zyscie w ten sposób, ze podczas umieszczania ele¬ mentu obejmowanego w elemencie obejmujacym, zajmuje polozenie, w którym wystep jest umiesz¬ czony w szczelinie, natomiast obrót jednego ele¬ mentu w stosunku do drugiego umozliwia' wpro¬ wadzenie tego wystepu do wnetrza tulejki, zas ryglowanie dwóch elementów nastepuje wówczas, gdy wystep (16, 32, 17) znajdzie sie w gniezdzie (8, 33, 11). 2. Uchwyt wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze tulejka (6, 20) jest zaopatrzona w dwie szczeliny (7, 22) rozstawione przeciwnie na srednicy, o dwóch gniazdach (8, 33) rozstawionych przeciwnie na sre¬ dnicy i usytuowanych na sciance wewnetrznej, przy czym element obejmowany jest zaopatrzony w dwa wystepy (16, 32) równiez rozstawione prze¬ ciwnie na srednicy. 3. Uchwyt wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze obrót wzgledny o okolo 90° elementu obej¬ mowanego w stosunku do elementu obejmujacego umozliwia ryglowanie jak równiez odryglowanie tych dwóch elementów. 4. Uchwyt wedlug zastrz. 1, znamienny tym ze element obejmowany jest utworzony z dwóch czes¬ ci (11, 15, 28/ 30) umieszczonych na wcis£ 'jedna na drugiej, przy czym wystep (16, 32) jest utwo¬ rzony na sprezystym piórze (13, 31) przymocowa¬ nym do jednego z tych dwóch elementów. 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60112 484 8 5. Uchwyt wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze wystep jcst utworzony przez mala kulke stalowa (16) umieszczona na piórze sprezystym (13), nato¬ miast gniazdo (8) ma ksztalt wybrania kulistego o tym samym promieniu co kulka. 6. Uchwyt wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze scianki wewnetrzne tulejki (6) ograniczajace szcze¬ liny (7) sa zaopatrzone w zukosowanie dla ulatwie¬ nia wprowadzenia kulek (16) w tulejke. 7. Uchwyt wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze wystep jest utworzony przez wystep lukowy (32), przy czym powierzchnia czolowa wystepu skiero¬ wana w strone przeciwna do jego konca, ma za¬ okraglone rogi natomiast gniazdo (33) jest utwo¬ rzone przez otwory usytuowane w kolnierzu (24) w ksztalcie wycinka utworzonego na koncu tu¬ lejki (20). 8. Uchwyt wedlug zastrz. 7, znamienny tym, ze zawiera sprezyne srubowa (36) zmontowana w tu¬ lejce (20) dociskajaca' wystep (32) do jego gniazda (33). 9. Uchwyt wedlug zastrz, 1, znamienny tym, ze tulejka (40) jest zaopatrzona w dwie podluzne szcze- . liny (42), przy czym ich kierunki tworza miedzy 10 15 20 soba kat (a) mniejszy od 180°, natomiast element obejmowany (46) jest zaopatrzony w dwa wystepy (49), w których kierunki tworza miedzy soba kat a). 10. Uchwyt wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze szczeliny podluzne (42) maja wyloty prostopadle do szczelin obwodowych (43) zaopatrzonych w gniazda (44), których srednica jest nieco wieksza od sze¬ rokosci czesci szczeliny (43) skierowanej w kierun¬ ku szczeliny podluznej, przy czym dwie szczeli¬ ny podluzne i obwodowe tworza czesc scianki sprezystej, natomiast wystepy (49) sa utworzone przez dwa kolki cylindryczne, których srednica jest równa srednicy gniazda (4). 11. Uchwyt wedlug zastrz. 10, znamienny tym, ze gniazda (44) sa przesuniete o kat 30° w stosun¬ ku do szczelin podluznych (42). 12. Uchwyt wedlug zastrj. 1, znamienny tym, ze ma wewnetrzny kanal podluzny (17a, 50) przecho¬ dzacy przez scianke czesci przedniej (2), polaczony z wewnetrznym kanalem podluznym (17b) przecho¬ dzacym przez scianke czesci tylnej (1), oraz srodki uszczelniajace (17c) w poblizu polaczenia tych dwóch czesci. 13 18112 484 FIG. 3 FIG.9112 484 FIG.6 -23 -21 CL Y 32 34- s-3 36 FIG.7 FIG.8 ^K -^v^\^^ Druk WZKart. Zam. H-5270.Cena 45 zl PL