Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia spiekanych brazów cynowych z dodatkami innych pierwiastków stopowych, zwlaszcza takich jak wegiel w postaci grafitu, olów, cynk, fosfor, zelazo, w ilosciach 0—21%.Znany sposób wytwarzania spiekanych brazów cynowych polega na mieszaniu proszku miedzi z proszkiem cyny i z proszkiem srodka poslizgo¬ wego najczesciej stearynianem cynku oraz ewen¬ tualnie z proszkami innych pierwiastków stopo¬ wych, prasowaniu tych mieszanin w formach sta¬ lowych pod cisnieniem 100—700 MPa, spiekaniu w ten sposób otrzymanych ksztaltek, w reduku¬ jacych atmosferach ochronnych w temperaturze 650—850°C i obróbce wykanczajacej.Obróbka wykanczajaca polega zazwyczaj na na¬ sycaniu spieczonego elementu w podgrzanym oleju maszynowym i kalibrowaniu w formach stalo¬ wych, którego celem jest dodaktowe zageszczenie, a przede wszystkim nadanie wyrobowi odpowied¬ nich wymiarów. Kolejnosc operacji nasycania ole¬ jem i kalibrowania moze byc dowolna w zalez¬ nosci od wymogów procesu technologicznego kaz¬ dego wyrobu lub kazdej grupy wyrobów.Do produkcji spiekanych brazów cynowych sto¬ suje sie najczesciej elektrolityczny proszek miedzi oraz rozpylany proszek cyny. Zamiast mieszaniny proszku miedzi i cyny stosuje sie równiez pro¬ szek stopowy produkowany przez rozpylanie ciek- 2 lego stopu lub mieszaniny proszków miedzi i/lub proszku cyny z proszkiem stopowym.Niedogodnoscia znanego sposobu jest wystepu¬ jaca czesto w praktyce przemyslowej, nierówno- o miernosc spiekania, charakteryzujaca sie wyste¬ powaniem ciemnych plam, odznaczajacych sie ob¬ nizonymi wlasnosciami mechanicznymi, a zwlasz¬ cza zwiekszona kruchoscia. Wystepowanie ciem¬ nych plam uniemozliwia prawidlowe prowadzenie io procesu kalibrowania, poniewaz podczas odksztal¬ cania materialu w tym procesie^ nastepuje peka¬ nie ksztaltek.Celem wynalazku jest opracowanie takiego spo¬ sobu wytwarzania spiekanych brazów cynowych, 15 który umozliwi uzyskanie wyrobów pozbawionych ciemnych kruchych plam, natomiast odznaczaja¬ cych sie wysokimi wlasnosciami mechanicznymi w kazdym miejscu sprasowanej i spieczonej ksztaltki, co umozliwi prawidlowe prowadzenie 20 procesu kalibrowania.Zgodnie z wynalazkiem sposób wytwarzania spiekanych brazów cynowych polega na tym, ze przed procesem spiekania, ksztaltki poddaje sie procesowi wstepnego utleniania przez zarzenie w 21 atmosferze utleniajacej w temperaturze 300—500°C w czasie 0,5—8 godzin, korzystnie w atmosferze powietrza w temperaturze 380—420°C w czasie 1—3 godzin.W czasie procesu wstepnego zarzenia poza odpe- 20 dzeniem srodka poslizgowego, nastepuje, dzieki 111 375111375 porowatej strukturze sprasowanych brazów, roz¬ legle, przede wszystkim wewnetrzne utlenienie po¬ wierzchni scianek kapilarnych porów do tlenków miedzi i tlenków cyny.Efektem tego zabiegu jest eliminacja wystepo¬ wania w procesie wlasciwego spiekania, prowa¬ dzonego w ochronnych atmosferach redukujacych, ciemnych plam odznaczajacych sie obnizonymi wlasnosciami mechanicznymi, zwlaszcza krucho¬ scia.Sposób wedlug wynalazku przedstawiono do¬ kladnie w ponizszym przykladzie.Przyklad. 89 kg elektrolitycznego proszku miedzi, 10 kg rozpylonego proszku cyny, 1 kg proszku wzbogaconego grafitu naturalnego oraz 0,5 kg proszku stearynianu .cynku jako srodka poslizgowego miesza sie w 100 litrowym mieszal¬ niku lopatkowym w czasie 20 minut. Tak przy¬ gotowana mieszanke proszków prasuje sie w for¬ mach ze stali narzedziowej na prasach mecha¬ nicznych pod cisnieniem 300 MPa. Otrzymane wy- praski poddaje sie utlenianiu w piecach komo¬ rowych w atmosferze powietrza w temperaturze 400°C w czasie 2 godzin. Utlenione wypraski spie¬ ka sie w atmosferze zdysocjowanego amoniaku w temperaturze 800°C przez 45 minut.Otrzymane w ten sposób spieki charakteryzuja sie równomiernymi wlasnosciami mechanicznymi oraz odpowiednia plastycznoscia umozliwiajaca przeprowadzenie operacji kalibrowania bez pek¬ niec i naderwan materialu. 5 Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania spiekanych brazów cyno¬ wych polegajacy na tym, ze proszek miedzi i cy¬ ny lub proszek stopowy lub proszek miedzi i/lub cyny lacznie z proszkiem stopowym poddaje sie procesowi mieszania po uprzednim dodaniu pro¬ szku srodka poslizgowego i ewentualnie innych pierwiastków stopowych zwlaszcza takich jak we¬ giel w postaci grafitu, olów, cynk, fosfor, zelazo, a nastepnie prasuje sie w formach pod cisnieniem 100—700 MPa na ksztaltki, które z kolei spieka sie w redukujacych atmosferach ochronnych w temperaturze 650—850°C, po czym poddaje sie je znanej obróbce wykanczajacej, znamienny tym, ze przed procesem spiekania, ksztaltki poddaje sie procesowi utleniania przez zarzenie w atmo¬ sferze utleniajacej w temperaturze 300—500°C w czasie 0,5—8 godzin. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze proces utleniania przeprowadza sie korzystnie w atmosferze powietrza w temperaturze 380—420°C w czasie 1—3 godzin. 15 20 Bltk 595/81 105 egz. A4 Cena 45 zl PLThe subject of the invention is a method of producing sintered tin bronzes with the addition of other alloying elements, especially carbon in the form of graphite, lead, zinc, phosphorus, iron, in the amount of 0-21%. A known method of producing sintered tin bronzes consists in mixing copper powder. with tin powder and a lubricant powder, most often zinc stearate, and possibly with powders of other alloying elements, pressing these mixtures in steel molds under a pressure of 100-700 MPa, sintering the thus obtained shapes, in reducing protective atmospheres at a temperature of 650-850 ° C and finishing treatment. Finishing usually consists of saturating the sintered element in heated machine oil and calibrating in steel molds, the purpose of which is additional concentration, and above all, giving the product the appropriate dimensions . The sequence of oil impregnation and calibration may be arbitrary depending on the process requirements of each product or group of products. Electrolytic copper powder and sprayed tin powder are most often used for the production of sintered tin bronzes. Instead of a mixture of copper and tin powders, an alloying powder produced by spraying a liquid alloy or a mixture of copper powders and / or tin powder with an alloyed powder is also used. The disadvantage of the known method is that it is often found in industrial practice, the unevenness of sintering, characterized by the presence of dark spots, characterized by reduced mechanical properties, and in particular increased brittleness. The presence of dark spots makes it impossible to carry out the calibration process properly, because during the deformation of the material in this process, the shapes break. The object of the invention is to develop such a method for the production of sintered tin bronzes, which will allow to obtain products without dark brittle stains. , on the other hand, having high mechanical properties at any point in the pressed and sintered shape, which will enable the correct calibration process. in an oxidizing atmosphere at a temperature of 300-500 ° C for 0.5-8 hours, preferably in an air atmosphere at a temperature of 380-420 ° C for 1-3 hours. During the pre-glow process, apart from evaporation of the lubricant , followed by the 111 375 111 375 porous structure compressed The effect of this treatment is the elimination of the occurrence in the process of proper sintering, carried out in protective reducing atmospheres, dark spots characterized by reduced Mechanical properties, especially brittleness. The method according to the invention is illustrated in detail in the following example. 89 kg of electrolytic copper powder, 10 kg of sprayed tin powder, 1 kg of enriched natural graphite powder and 0.5 kg of zinc stearate powder as a lubricant are mixed in a 100 liter paddle mixer for 20 minutes. The mixture of powders prepared in this way is pressed in forms made of tool steel on mechanical presses under a pressure of 300 MPa. The resulting compacts were oxidized in chamber furnaces in an air atmosphere at 400 ° C. for 2 hours. The oxidized compacts are sintered in an atmosphere of dissociated ammonia at a temperature of 800 ° C. for 45 minutes. The sinters obtained in this way are characterized by uniform mechanical properties and adequate plasticity enabling the calibration operation to be carried out without cracks and tears in the material. Claims 1. A method for the production of sintered tin bronzes, which consists in the fact that copper and tin powder or alloy powder or copper and / or tin powder together with the alloy powder is mixed after prior addition of the powder with a lubricant and possibly other alloying elements, especially such as carbon in the form of graphite, lead, zinc, phosphorus, iron, and then pressed in molds under a pressure of 100-700 MPa into shapes, which, in turn, are sintered in reducing protective atmospheres at a temperature of 650 - 850 ° C., and then subjected to the known finishing treatment, characterized in that, prior to the sintering process, the particles are subjected to an oxidation process in an oxidizing atmosphere at a temperature of 300-500 ° C. for 0.5-8 hours. 2. The method according to claim The process according to claim 1, characterized in that the oxidation process is preferably carried out in an air atmosphere at a temperature of 380-420 ° C for 1-3 hours. 15 20 Bltk 595/81 105 copies A4 Price PLN 45 PL