NL9302212A - Ligboxsamenstel voor grootvee. - Google Patents

Description

Liqboxsamenstel voor arootvee.

De uitvinding heeft betrekking op een ligboxsa-menstel voor grootvee. Bij dergelijke ligboxsamenstellen is de stalruimte door middel van ligboxafscheidingen verdeeld in een reeks naast elkaar gelegen ligboxen. De ligboxafscheidingen worden doorgaans gevormd door raamwerken, die ofwel met een poot ondersteund zijn op de stal-vloer danwel het ligbed ofwel aan hun van de ingang tot de ligbox afgekeerde eind bevestigd zijn aan een stalmuur of aan zich dwars op de ligboxafscheidingen uitstrekkende, doorlopende constructiedelen, zoals bevestigingsbuizen, in welk geval er sprake is van zogenaamde pootloze ligboxafscheidingen.

Teneinde te bewerkstelligen dat een koe, die een ligbox binnengegaan is, de betreffende ruimte zal gebruiken om te gaan liggen wordt gewoonlijk aan de bovenzijde van de ligboxafscheidingen een zich in een richting dwars op de afscheidingen uitstrekkende schoftboom bevestigd. Deze schoftboom is op zodanige hoogte gelegen, dat wanneer de koe met haar kop vooruit van de intreezijde of achterkant van de ligbox naar de voorzijde of kopzijde van de ligbox beweegt, met haar schoft tegen deze boom aankomt en daardoor neerwaarts gedwongen wordt, waarbij zij zichzelf door de knieën zal laten zakken om te gaan liggen. In het geval de ligboxafscheidingen niet aan een stalmuur bevestigd zijn, zal in het algemeen aan het kopeind nog een ander zich dwars op de ligboxafscheidingen uitstrekkend langwerpig constructiedeel aangebracht zijn, dat kopboom genoemd wordt en een voorste begrenzing vormt voor de bewegingsruimte van de kop van de koe om door het vormen van een visuele hindernis voor de koe deze in samenwerking met de schoftboom naar de ligstand te dwingen en om te voorkomen dat de koe zich te ver in de ligbox opschuift en dan met haar achterzijde niet meer op de gewenste positie ten opzichte van de aan de achterzijde gelegen mestafvoermiddelen gelegen zal zijn.

Gebleken is dat als de koe na verloop van tijd weer wil gaan staan, zij hinder ondervindt van de schoftboom. Hierbij speelt een rol dat een koe bij het opstaan eerst de achterpoten strekt en dan pas de voorpoten. Voorts wil het bij een onrustige veestapel nog wel eens voorkomen dat een koe zich tijdens het opstaan van achteren bedreigd voelt en daardoor een ongecontroleerde beweging naar voren maakt. Wanneer zij dan tijdens deze manoeuvre met haar schoft de onderzijde van de schoftboom raakt valt zij naar voren toe weer op haar knieën en kan daarna, bij gebrek aan ruimte aan haar voorzijde, niet meer opstaan.

De uitvinding heeft nu tot doel een ligboxsa-menstel voor grootvee te verschaffen, waarbij dit probleem niet meer optreedt.

De uitvinding voorziet hiertoe in een ligboxsa-menstel voor grootvee zoals omschreven in conclusie 1. De algemeen toegepaste schoftboom komt hierbij dus te vervallen, zodat de koe geen last meer ondervindt van in de ligbox boven haar aanwezige constructiedelen en daardoor in verticale zin vrij kan bewegen. Hiermee wordt niet alleen het voornoemde probleem verholpen, doch wordt tevens het welzijn van de dieren bevorderd, doordat zij zich in die richting onbelemmerd weten. De naar een ligpo-sitie-sturende functie van de schoftboom wordt hierbij in hoofdzaak overgenomen door geschikte middelen bij het ligbed van de ligbox.

Door het vrij zijn van de ruimte boven de dieren kunnen deze zelfs een bijzondere stand innemen die voorheen bij ligboxen voor grootvee niet mogelijk was. In deze stand staan de dieren met hun achterpoten net in de mest-gang, die zich aan de toegangs- of achterzijde van de ligboxen bevindt, en met hun voorpoten op het ligbed. Deze stand is voor de dieren bijzonder prettig wanneer zij net gegeten hebben, omdat de longen dan vrij komen van de (volle) pens, althans minder belast worden daardoor. De longen krijgen meer ruimte zodat de herkauwende koe meer zuurstof kan opnemen, hetgeen het stofwisselingsproces ten goede komt. In de normale, horizontale stand en in de liggende stand van de dieren zouden de longen in de verdrukking komen door de volle pens. De neiging van de dieren om dit te verhelpen door schuin omhoog te gaan staan kan in de wei waargenomen worden, in het bijzonder bij geaccidenteerd terrein. Bij gebruikelijke ligboxen is dit voor de dieren echter niet of nauwelijks mogelijk. De dieren kunnen daar wel met hun voorpoten op het relatief hoge ligbed, rechtop staan, maar door de aanwezigheid van de schoftboom kunnen ze niet ver in de ligbox komen onder behoud van hun staande stand, met als gevolg dat hun achterlijven voor het grootste deel in de mestgang moeten blijven en aldaar de bewegingsruimte van de andere dieren op storende wijze zullen beperken. Zij zullen dan in de ligboxen gedwongen worden en door de schoftbomen naar een liggende stand gedwongen worden. In het ligboxsamenstel volgens de uitvinding speelt dit probleem niet meer. Bovendien kunnen de dieren als gevolg van het gewoonlijk van achter naar voren oplopen van het ligbed met hun voorpoten relatief hoger kunnen gaan staan, zodat de trim of schuine stand sterker is en de longen nog vrijer zullen aanvoelen. Bijgevolg levert het ligboxsamenstel volgens de uitvinding ook op deze wijze een bijdrage aan het welzijn van de dieren. Men zou ook kunnen zeggen dat dit ligboxsamenstel het eerste ligboxsamenstel is waar de dieren ook kunnen staan, in zekere zin naar eigen keuze, en dat er dus gesproken kan worden van een sta-ligbox.

De poothinderorganen worden bij voorkeur gevormd door een tot boven het ligbed reikend langwerpig construc-tiedeel, zoals een zich boven het ligbed uitstrekkende buis of een op het ligbed geplaatste balk. Het heeft hierbij de voorkeur dat dit langwerpige constructiedeel reikt tot 15 a 25 cm boven het ligbed. Bij voorkeur is het langwerpige constructiedeel op een afstand van het achtereind van de ligbox gelegen van ongeveer 1,5 a 2 m, bij voorkeur ongeveer 1,7-1,9 m. De koe zal dan niet verder willen gaan en door haar voorpoten en daarna door haar achterpoten zakken, en heeft daarbij voldoende ligboxleng-te tot haar beschikking gekregen om een comfortabele ligpositie in te nemen, met haar achterwerk in een voor mestafvoer gewenste positie ten opzichte van de mestgang.

Opgemerkt wordt dat het op zich bekend is om een drempel op de ligboxvloer aan te brengen en dat het tevens op zich bekend is om bij ligboxen een zwevende knieboom aan te brengen. Met beide constructies wordt voor gewoonlijk erg beweeglijke kleine koeien of jongvee getracht te voorkomen dat de dieren te ver in de relatief ruime box opschuiven en dan in een positie zouden kunnen komen waarin zij de ligbox te zeer zouden vervuilen met hun uitwerpselen, en wordt daarbij voorts voorkomen, hetgeen ook voor grootvee geldt, dat de dieren dan bij het opstaan met de rug tegen de schoftboom zouden kunnen komen, met gevaar voor breken van de rug. Deze dieren zijn vrij lenig en worden in hun bewegingen nog niet belemmerd door een zware uier.

De uitvinding zal nu nader toegelicht worden aan de hand van enige, louter bij wijze van voorbeeld, in de bijgevoegde tekening weergegeven uitvoeringsvormen.

Getoond wordt in: figuur 1 een deel of element van een eerste uitvoeringsvorm van het ligboxsamenstel volgens de uitvinding ; figuur 2 een afbeelding overeenkomstig figuur 1, van een tweede uitvoering van het ligboxsamenstel; figuur 3 een afbeelding overeenkomstig figuur 1, van een derde uitvoeringsvorm van het ligboxsamenstel volgens de uitvinding; figuur 4 een afbeelding overeenkomstig figuur 1, van een vierde uitvoeringsvorm van het ligboxsamenstel volgens de uitvinding; en figuur 5 een schematische weergave van de beweging van een grootveekoe tijdens het opstaan.

In figuur 1 is een deel van ligboxsamenstel 1 weergegeven. Het één-rijig ligboxsamenstel 1 omvat een aantal ligboxafscheidingen 7, die op een zodanige onderlinge afstand naast elkaar geplaatst zijn, dat de koeien vrij recht in de box komen te liggen. Wanneer de koeien scheef kunnen liggen bestaat de kans op zogenaamd speenbe-trappen, door haarzelf of door andere koeien. Bij te weinig ruimte kan de koe echter moeilijk opstaan, met eveneens kans op speenbetrappen. In tweede instantie biedt de afscheiding een steun aan de te zware en relatief zwakke poten bezittende koeien. De afscheidingen worden gevormd door in hoofdzaak verticaal geplaatste buisvormige raamwerken 7, die aan hun, op de tekening gezien linker zijde bevestigd zijn op zich in de hoofdrichting van de stal waar het ligboxsamenstel geplaatst is en hier loodrecht op het vlak van tekening uitstrekkende bevestigings-buizen 6a en 6b. Deze buizen 6a en 6b zijn op op geschikte afstand van elkaar gelegen plaatsen middels niet weergegeven staanders of andere middelen plaatsvast bevestigd. De buis 6a functioneert tevens als kopboom. Het hier weergegeven gedeelte van de stalvloer omvat een loop- en toe-gangspad 3 met mestaf voer en een de vloer van de ligboxen vormend hellend ligbed 2, dat aan de achterzijde of toe-gangszijde A middels drempel 4 en aan de eindzijde of kopzijde K middels drempel 5 respectievelijk op bijvoorbeeld 15 en 18 cm verhoogd gelegen is ten opzichte van de gang 3. De aan de linkerzijde op de tekening weergegeven gang 3 is bijvoorbeeld bestemd voor het verschaffen van toegang tot een volgende, niet weergegeven reeks ligboxen.

De stabiliteit van de ligboxafscheiding kan met bekende middelen vergroot zijn. Hierbij valt te denken aan een poot (zie bijvoorbeeld figuren 2 en 4) of aan een relatief hoog over de afscheidingen heen lopende dwars-staaf (niet weergegeven), die middels verticale stangen verbonden is met de achterzijde van de ligboxafscheiding. Ook zouden de verbindingen met de buizen 6a en 6b verend uitgevoerd kunnen zijn.

De ligboxafscheiding 7 omvat twee zich vanaf de bevestigingsbuizen 6a en 6b in hoofdzaak in horizontale richting naar de toegangszijde uitstrekkende buisgedeelten 7a en 7g. De buis 7a ligt hierbij met zijn onderkant op een hoogte van 80 cm boven het niveau van het ligbed 2 bij de drempel 5 en het buisgedeelte 7g ligt met zijn bovenzijde op ongeveer 1,50 m boven dat ligbedniveau. Na ongeveer 60 cm gaat het buisgedeelte 7 a over in een zich schuin neerwaarts en naar de achterzijde toe uitstrekkend buisgedeelte 7b, waarbij de buisgedeelten 7a en 7b een zijwaartse opening vrijlaten, waar de koe in ligstand doorheen kan bewegen met haar kop. Wanneer het buis- gedeelte 7b het oppervlak van het ligbed 2 tot op ongeveer 1/4 m genaderd is, wordt de buis 7 omgebogen naar een zich schuin opwaarts en achterwaarts uitstrekkend buisgedeelte 7c. Hierdoor wordt in zijwaartse richting ruimte voor de liggende koe geschapen, zodat zij extra ruimte krijgt voor ribben en pens, maar toch nog voorkomen wordt, dat de koe geheel dwars kan gaan liggen.

Aan de achterzijde, op een horizontale afstand van de drempel 4 van maximaal ongeveer 1/4 m, gaat de buis 7 via bochtgedeelte 7d over in een flauw opwaarts hellend en zich in voorwaartse richting uitstrekkend buisgedeelte 7e. In dit voorbeeld gaat het buisgedeelte 7e dan over in een sterker omhoog hellend buisgedeelte 7f dat aansluit op het reeds genoemde buisgedeelte 7g. De afstand tussen het achteroppervlak van bevestigingsgedeelte 7d en het voorop-pervlak van buis 6a/6b bedraagt hier 1,8 a 2,1 m.

Opdat de betreffende koe de ligbox toch in bedoelde zin zal gaan gebruiken, is op ongeveer 1,7-1,9 m, dat wil zeggen op een afstand die kleiner is dan de afstand tussen de voor- en achterpoten van de betreffende koe, van de drempel 4 een balk 9 op het ligbed 2 bevestigd middels niet weergegeven, overigens gebruikelijke middelen. Deze balk 9 heeft een hoogte van ongeveer 15 a 25 cm en zorgt er door haar plaats ten opzichte van de drempel 4 en in samenwerking met de kopbomen 6a en 6b voor dat de koe, wanneer deze in de richting X in de ligbox loopt, vóór de balk door haar voorpoten zal zakken en zal gaan liggen in de positie weergegeven met L (zie figuur 5) . Wanneer de koe om wat voor reden dan ook uit de ligstand wil komen, dan zal zij eerst haar achterpoten strekken en de positie 0 innemen, zie figuur 5. Daarna zal zij de voorpoten strekken om in de staande stand S terecht te komen, maar daarbij niet in aanraking met enig boven haar gelegen constructiedeel. Bijgevolg zal de koe niet gekwetst of gewond kunnen raken en behoeft zij ook geen rekening te houden met de aanwezigheid van belemmerende constructiedelen bij haar gedrag, hetgeen eventuele, nog meer verwonding opleverende secundaire reactieve gedragingen voorkomt.

Dat er hier in de ruimte boven de koe in het geheel geen constructiedelen voor haar waarneembaar zijn heeft een verder gunstige invloed op haar gedrag en welzijn.

De gemiddelde afmetingen van een grootvee-koe zijn thans een lengte van ca. 2,5 m, een romplengte van ca. 1,65 m, een kruishoogte van ca. 1,55 m en een schoft-hoogte van ca. 1,45 m. Voor de schofthoogte komen uitschieters naar boven (1,60 m) en naar beneden (1,30 m) voor. De huidige tendens van groter wordende koeien zal zich de komende jaren doorzetten, waarbij rekening gehouden mag worden met een toekomstig haalbare schofthoogte van zelfs 1,65 m.

In de figuren 2, 3 en 4 zijn andere uitvoeringen van ligboxsamenstellen volgens de uitvinding weergegeven, waarbij voor overeenkomstige delen in hoofdzaak dezelfde verwijzingscijfers zijn gebruikt, echter met andere tientallen.

Het in figuur 2 weergegeven deel van het ligbox-samenstel 11 omvat een buisvormige ligboxafscheiding 17, die afwijkt van de ligboxaf scheiding 7 van figuur 1 door de verticale loop van het buisgedeelte 17b, door de geknikte uitvoering van het buisgedeelte 17c', 17c'1 (waardoor wat meer plaats voor de buik van de koe verschaft wordt), en door de verlengde uitvoering van het buisgedeelte 17g en daarmee samenhangend de grotere hoek tussen de buisgedeelten 17f en 17g. De onderzijde van de ligboxaf scheiding 17 is ondersteund op het ligbed 12 middels een poot 100, die vast bevestigd is aan de ligboxaf scheiding 17 en op het ligbed 12. Verder is in plaats van een balk nu een zich op afstand boven het ligbedoppervlak uitstrekkende buis 19a voorzien, die op geschikte tussenafstanden ondersteund wordt door op het ligbed 12 bevestigde opstaande buisdelen 19b.

In dit geval is op het buisgedeelte 17g een zich evenwijdig aan de bevestigingsbuizen 16a en 16b uitstrekkende buis 18 bevestigd. De naastgelegen andere ligboxaf-scheidingen 17 zijn eveneens bevestigd aan deze buis 18, die enkel dient voor het verhogen van de plaatsvastheid van de ligboxaf scheidingen 17, en in het bijzonder de weerstand daarvan tegen buiging in het horizontale vlak vergroot. Deze buis 18 is, zoals de tekening weergeeft, buiten het gebied gelegen, dat bestreken wordt door de eveneens afgeheelde, tot het grootvee behorende koe. De buis 18 is gelegen op 1,30-1,70 m boven het ligbed, afhankelijk van het betreffende ras van het grootvee en boven de schofthoogte van de koe.

Het in figuur 3 weergegeven deel van het ligbox-samenstel 21 verschilt van dat wat weergegeven is in figuur 1 vooral doordat het buisgedeelte 27b in het gebied zich over een gedeelte neerwaarts en naar de kopzijde toe uitstrekt, waarbij het buisgedeelte 27a en het buisgedeel-te 27b nabij het buisgedeelte 27a meer zijwaartse ruimte vrijlaten voor de koe. Voorts is het buisgedeelte 27c opgebouwd uit twee buisgedeelten 27c' en 27c'', die onder een hoek ten opzichte van elkaar staan, die enigszins flauwer is dan die van de buisgedeelten 17c' en 17c'' van figuur 2. Aan het buisgedeelte 27g is weer een zich evenwijdig aan de bevestigingsbuizen 26a en 26b uitstrekkende verstijvingsbuis 28 bevestigd. Voorts is op 170-190 cm van de drempel 24 een zich in richting dwars op het vlak van tekening uitstrekkende balk 29a middels hoekijzers 29b op het ligbed 22 bevestigd.

Tenslotte is in figuur 4 een deel van het lig-boxsamenstel 31 volgens de uitvinding weergegeven, waarvan de ligboxafscheiding 37 aan de kopzijde bevestigd is aan een bevestigingsbuis 36, en van daaraf in achterwaartse richting en in hoofdzaak in horizontale richting loopt middels een buisgedeelte 37a, totdat zich daarvan een sterk neerwaarts hellend en achterwaarts lopend buisgedeelte 37b aftakt, dat op een afstand van ongeveer 1/4 m van het oppervlak van het ligbed 32 omgebogen is in een schuin opwaarts en achterwaarts lopend buisgedeelte 37c. Buisgedeelte 37c gaat aan het achtereind via bochtgedeelte 37d over in flauw opwaarts hellend en zich naar het kop-eind uitstrekkend buisgedeelte 37e, dat vloeiend overgaat in horizontaal gelegen gedeelte 37f, dat vloeiend overgaat in het buisgedeelte 37a. Er ontbreekt hier een tweede bevestigingsbuis, maar de stabiliteit van de ligboxaf-scheiding 37 wordt hierbij verzekerd door de poot 38a, die middels voet 38b bevestigd is op het ligbed 32 en middels lassen 38c bevestigd is aan de ligboxafscheiding 37.

Claims (10)

1. Ligboxsamenstel voor grootvee, omvattend een aantal afscheidingsdelen, zoals raamwerken, voor afscheiding van de ligboxen voor de dieren, waarbij de afscheidingsdelen ter verstijving met elkaar verbonden zijn door middel van verbindingsmiddelen die gelegen zijn buiten het bewegingsprofiel van het lijf van het betreffende dier, waarbij voorts middelen aanwezig zijn voor het naar een liggende positie sturen van het betreffende dier, welke middelen poothinderorganen omvatten, die aangebracht zijn op of nabij het ligbed van de boxen.

2. Ligboxsamenstel volgens conclusie 1, waarbij het gebied tussen de afscheidingsdelen, dat bestreken wordt door de beweging van de schoft en de rug van het betreffende dier vrij is van verbindingsmiddelen tussen de afscheidingsdelen.

3. Ligboxsamenstel volgens conclusie 2, waarbij de ondergrens van dat gebied op een hoogte van 1,30 a 1,70 m boven het ligbed gelegen is.

4. Ligboxsamenstel volgens één der voorgaande conclusies, waarbij de poothinderorganen gevormd worden door een tot boven het ligbed reikend langwerpig construc-tiedeel, zoals een zich boven het ligbed uitstrekkende buis of een op het ligbed geplaatste balk.

5. Ligboxsamenstel volgens conclusie 4, waarbij het langwerpige constructiedeel reikt tot 15 a 25 cm boven het ligbed.

6. Ligboxsamenstel volgens conclusie 4 of 5, waarbij het langwerpige constructiedeel op ongeveer 1,5 a 2 m, bij voorkeur 1,7-1,9 m van het achtereind van de af-scheidingsdelen gelegen is.

7. Ligboxsamenstel volgens één der voorgaande conclusies, waarbij de afscheidingsdelen met elkaar verbonden zijn door een bovenboom.

8. Ligboxsamenstel volgens één der voorgaande conclusies, waarbij de middelen voor het naar een liggende positie sturen van het dier organen omvatten, die een voor het dier zichtbare en aan de voorzijde van de ligbox aangebrachte hindernis vormen.

9. Ligboxsamenstel volgens conclusie 8, waarbij de genoemde organen een kopboom, stalmuur of iets dergelijks omvatten.

10. Ligboxsamenstel volgens één der voorgaande conclusies, waarbij het ligbed van achter naar voren oploopt.