NL8502267A

NL8502267A - Mengsel van alkylethersulfaat en alkylamidopolyglycolethercarbonzuur of zouten daarvan.

Info

Publication number: NL8502267A
Application number: NL8502267A
Authority: NL
Original assignee: Chem Y
Priority date: 1985-08-16
Filing date: 1985-08-16
Publication date: 1987-03-16
Also published as: DE3676024D1; EP0215504A1; ATE58912T1; EP0215504B1

Description

S 2158-38 Ned. 4fa-as=5Jt;

Ρ δ C

•V

Korte aanduiding: Mengsel van alkylethersulfaat en alkylamidopolyglycol-ethercarbonzuur of zouten daarvan.

De uitvinding heeft betrekking op een mengsel van alkylethersulfaat en alkylamidopolyglycolethercarbonzuur of zout daarvan, in het kontakt bijzonder geschikt voor veelvuldig of langdurig met menselijk haar en huid. Dergelijke mengsels zijn derhalve in het bijzonder geschikt voor toepassing 3 in shampoos, douche- en badpreparaten, vloeibare zeep in het bijzonder voor handen wassen en middelen voor niet-automatisch vaten wassen.

Mengsels van alkylethersulfaten en alkylpolyglycolethercarbon-zuren of zouten daarvan zijn bekend uit het Britse octrooischrift 874.186, waaruit blijkt dat dit soort mengsels een aantal synergistische werkingen 10 vertoont, waardoor zij bijzonder geschikt zijn voor toepassing in shampoos.

In de niet-voorgepubliceerde Nederlandse octrooiaanvrage 8402578 is aangetoond, dat in het geval van alkylpolyglycolethercarboxylaten met gemiddeld 10 of meer oxyethyleengroepen er reeds een uitgesproken synergistisch ef-fekt voor wat betreft de toxiciteit voor de huid optreedt bij mengsels 15 van 80-95 gew.% alkylethersulfaat en 20-5 gew.% polyglycolethercarbonzuur of zout daarvan. Anders gezegd, loopt de toxiciteitscurve juist in dat gebied bijzonder steil, zodat men met relatief kleine gehalten aan de duurste komponent toch reeds een bijzonder gunstig effekt op de toxiciteit verkrijgt.

20 In EU-A-0102118 zijn nieuwe po i^eüiercarbonzuurderi vaten be schreven en wel alkylamidopolyethoxycarbonzuren en hun zouten, d.w.z. verbindingen met de formule R-CO-NH-(C^H^O)^ - CB^-COOH, waarin R-CO- de rest van ten minste één alifatisch carbonzuur met 6-20 koolstofatomen en N een getal met een gemiddelde waarde van 2-10 voorstelt, benevens hun zouten 25 met alkalimetalen, aardalkalimetalen, ammonium en aminen. Deze verbindingen glycol munten t.o.v. de gebruikelijke alkylpolyethercarbonzuren uit door een bijzonder gunstige, d.w.z. geringe secundaire toxiciteit voor de bacteriëla huidflora.

Gevonden werd, dat ook bij mengsels van alkylethersulfaat en 30 deze alkylamidopolyglycolethercarbonzuren en hun zouten eenzelfde gunstig steil verloop van de toxiciteitscurve voor de huid wordt gevonden bij lage percentages van de laatstgenoemde, d.w.z. de duurste, komponent, ondanks het feit dat deze verbindingen zich van de eerder bekende alkylpolyglycol-ethercarbonzuren onderscheiden door de carbonamidegroep en een ander 35 trajekt van het aantal oxyethyleeneenheden.

De uitvinding verschaft derhalve een mengsel van alkylethersulfaat en alkylamidopolyglycolethercarbonzuur of zout daarvan, in het bijzonder geschikt voor veelvuldig of langdurig kontakt met menselijk 8502267 ---- niJÉÉ - 2 - haar en huid, waarbij de laatstgenoemde komponent de formule R-CO-NH-(¢2^0) -C^COQM, waarin R-CO- de rest van ten minste één alifatisch carbonzuur met 6-20 koolstofatomen, en een getal met een gemiddelde waarde 2-10 en M waterstof, een alkalimetaal, een aardalkalimetaal, ammonium 5 of een aminerest voorstelt, en aanwezig is in een hoeveelheid van 20-5 gew.% van het mengsel van de beide komponenten. Als alkylethersulfaat kan men alle voor dit doel gebruikelijke verbindingen toepassen. Een in shampoos en dergelijke heel vaak toegepast handelsprodukt is een laurylethersulfaat, waarbij de laurylrest overigens tot circa 4 0 % ook 10 vervangen kan zijn door myristyl, terwijl het aantal oxyethyleeneenheden in dit produkt in het algemeen gemiddeld circa twee a drie bedraagt. In de onderstaande voorbeelden zal de uitvinding aan de hand van de toepassing van dit produkt worden toegelicht, uitsluitend omdat dit het meest gebruikelijke handelsprodukt is. Uiteraard is de uitvinding echter niet 15 hiertoe beperkt. Verder wordt dit laurylethersulfaat gewoonlijk als natriumzout toegepast, maar vanzelfsprekend kan men ook andere zouten, bijv. kalium-, magnesium- en aminezouten toepassen, al zijn deze duurder.

De alkylamidopolyglycolethercarbonzuren kunnen analoog aan de ethercarbonzuren (die dus i.p.v. de groep R-CO-NH- de groep R-O- bevatten) 20 bereid worden door een produkt met de formule R-CO-NH-ê^^O) nH in alkalisch milieu met een zout van een halogeenazijnzuur om te zetten. Het uit-gangsprodukt kan op zijn beurt bereid worden door een geschikt zuur amide of mengsels van zuuramiden om te zetten met epoxyetheen. In al deze gevallen geschiedt de additie slechts aan één enkel waterstofatoom van het 25 amide? als meer dan 1 mol epoxyethaan gebruikt wordt, addeert ieder volgend molecuul uitsluitend aan de reeds ingevoerd eindstandige hydroxylgroep. In plaats van het ongemodificeerde carbonamide kan men echter ook uitgaan van een monoethanolamide, waaraan dan eerst een verdere hoeveelheid epoxyethaan geaddeerd wordt, gevolgd door de omzetting met het monohalogeen-30 azijnzure zout.

De omzetting met epoxyethaan kan zoals gebruikelijk hetzij met basische katalysator (NaOH) hetzij met een Lewis-zuur (SbCl^) worden uitgevoerd. In het laatste geval verkrijgt men een mengsel met een nauwere verdeling van het aantal oxyethyleeneenheden dan in het eerste geval.

35 De onderstaande, niet-beperkende experimenten lichten de uit vinding toe.

De proeven werden uitgevoerd volgens de zogenaamde "patch-test method". Doel was bepaling van de primaire irritatie van de huid van de betrokken stoffen in vergelijking met een controle. De proef werd uitge- 35 0 2 2 87 - 3 - voerd niet een. groep van 25 mannen en vrouwen in leeftijden variërend tussen 16 en 65 jaar.

De proefmonsters en controles werden op de huid van de bovenarm aangebracht met behulp van een afsluitende "finn chamber". Dit is een 2 5 afsluitende aluminiumschij f, die een proefoppervlakte geeft van 50 mm met een diameter van 8 mm en een volume van 25 pl. Zij bevinden zich op een niet-afsluitende dragerpleister met een standaardafstand van 1 cm. Men laat deze pleisters 24 uren in kontakt met de huid. Daarna verwijdert men ze en bepaalt de huidreaktie één uur na deze verwijdering. Direkt na 10 deze bepaling wordt een tweede identieke pleister met dezelfde stof op dezelfde plaats van de huid aangebracht en weer 24 uur in kontakt met de huid gelaten. Opnieuw wordt de reaktie één uur na verwijdering bepaald.

De proefmaterialen werden willekeurig over de verschillende vrijwilligers verdeeld. Alle bepalingen werden onder standaard belichtingsomstandigheden 15 uitgevoerd door een geoefend persoon, die niet wist welke proefmonsters bij welke persoon waren aangebracht.

De mate van irritatie wordt uitgedrukt in een schaal verlopend van 0 tot 5. Hierbij hebben deze getallen de volgende betekenissen: 0 = geen zichtbare reaktie; 20 1 = juist aanwezige reaktie; 2 = lichte reaktie; 3 = matige reaktie; 4 = ernstige reaktie.

Verder zijn ook waarderingscijfers toegekend aan de irritatie-25 verschijnselen en wel als volgt:

Verschijnsel Afkorting Waarderingscij fer

Blaren V 5

Oedeem Oe 4

Erytheem R 3 30 Schilfering F 2

Droogheid D 1

Rimpeling W 1

Halfdoorschijnendheid T 1

Glasachtig G 1 35 Een numerieke waarde voor iedere huidplaats werd verkregen door het waarderingsgetal voor de mate van reaktie te vermenigvuldigen met het waarderingscijfer voor de opgetrede verschijnselen. De verkregen waarden werden gesommeerd en zo verkreeg men een totaalcijfer voor de mate van irritatie op die plaats.

8502237 ·ν - 4 -

Als voorbeeld valt te vermelden, dat de totale score voor een plaats, waarvoor men waarneemt R3, D2 en Gl als volgt zou zijn:

(3 x 3) + (2 x 1) + (1 x 1) = 12. * J

De onderzochte stoffen waren laurylpolyethersulfaat als natrium- zout; aantal ethoxygroepen gemiddeld 2, hieronder aangeduid als "A".

5 Lauroyl-NH-(OCH.) QCH„CCONa, waarin x een gemiddelde waarde van 4 heeft, hieronder aangeduid als "B". Er werden proeven uitgevoerd met respectievelijk

1. 100 % A

2. 95 % A + 5% B 10 3. 88 % A + 12% B

4. 100 % B

Alle monsters werden in een concentratie van 15 % in water onderzocht.

De onderstaande tabel geeft de gemiddelde uitkomsten voor de 15 waardering van de huidirritatie na 24 uren en na 48 uren voor elk van deze proeven. Hierbij wordt nog opgemerkt, dat een direkte vergelijking van deze uitkomsten met bijv. die van de Nederlandse octrooiaanvrage 8402578 niet mogelijk is. Het betreft hier namelijk een andere proevenreeks met andere proefpersonen en de uitkomsten zijn daarom alleen binnen een reeks 20 met elkaar vergelijkbaar. Zo ziet men bijv. voor de waarde na 48 uren met 100 % A hier een veel hogere waarde dan in octrooiaanvrage 8402578, waarden die echter consistent zijn in de onderhavige proevenreeks. De oorzaak voor deze verschillen tussen de reeksen is niet volledig opgehelderd, maar vermoed wordt, dat de klimatologische omstandigheden tijdens de proef 25 van invloed zijn op de huidirritatie.

Monster Gemiddele waardering voor huidirritatie na 24 uren 48 uren 1. 1,79 4,58 2. 1,75 4,04 30 3. 1,58 3,88 4. 1,52 1,95

Zoals reeds vermeld, zijn de onderhavige mengsels in het bijzonder geschikt als wasaktieve stoffen in preparaten, die langdurig of regelmatig met menselijk haar of de menselijke huid in kontakt moeten 35 komen, zoals shampoos, douche- en badpreparaten, vloeibare zeep en middelen voor niet-machinaal vaten wassen. De uitvinding omvat derhalve ook dergelijke middelen, die overigen op iedere gebruikelijke wijze kunnen worden samengesteld.

8502237

Claims

1. Mengsel van alkylethersulfaat en alkylamidopolyglycolethercar- bonzuur of zout daarvan, in het bijzonder geschikt voor veelvuldig of langdurig kontakt met menselijk haar en huid, met het kenmerk, dat de laatstgenoemde kcmponent de formule R-CO-NH-(C^H^O)^-CH^COOM, waarin R-CO- de 5 rest van ten minste één alifatisch carbonzuur met 6-20 koolstofatomen, en een getal met een gemiddelde waarde 2-10 en M waterstof, een alkali-metaal, een aardalkalimetaal, ammonium of een aminerest voorstelt, en aanwezig is in een hoeveelheid van 20-5 gew.% van het mengsel van de beide komponenteh

2. Mengsel volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het alkyl- amidepolyglycolethercarboxylaat is afgeleid van een vetzuur met 12-18 kool-stofatomen.

3. Mengsel volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat het natriumlaurylethersulfaat met gemiddeld met ethoxygroepen en lauroylamido- 15 (OC^H^)^-OCS^COONEf waarin x een gemiddelde waarde van 4 heeft, bevat.

4. Preparaat bestemd voor veelvuldig of langdurig kontakt met menselijk haar en huid, met het kenmerk, dat het als was aktieve stoffen mengsels volgens conclusies 1-3 bevat.

5. Preparaat volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat het een 20 shampoo is.

6. Preparaat volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat het een douche- of badpreparaat is.

7. Preparaat volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat het een vloeibare zeep is.

8. Preparaat volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat het een middel voor niet-automatisch vaten wassen is. 35 0 2 2 8 7