NL8204326A - Bout en moersamenstel en aanbrenggereedschap daarvoor. - Google Patents

Description

^ ,ψ....-.,

-1- 22801/CV/TL

Korte Aanduiding: ^ Bout en moersamenstel en aanbrenggereedschap daarvoor.

De uitvinding heeft betrekking op een bout en moersamenstel en 5 raeer in het bijzonder op een tout en moersamenstel waarbij de bout is voorzien van een boutschacht met een k°p aan een einde en een sleutel of vasthoudpen aan het andere einde voor aangrijping met een sleutel of een vasthoudhuls en waarin de boutschacht is voorzien van een van schroefdraad voorzien gedeelte nabij de vasthoudpen en een van schroef-10 draad vrij zijnd gedeelte nabij de kop .

Een van de oudste voorstellen voor een bout en moersamenstel van bovengenoemde soort is beschreven in het Amerikaanse octrooi 3.39^.623, welke betrekking heeft op een gereedschap voor het aanbrengen van derge-lijke bout en moersamenstellen. In dat geval is het bouteinde uitgerust 15 met een vierkante uitsparing waarin een vierkante pen kan worden inge-• stoken ten einde de bout tegen te houden tegen draaiing vanaf het bouteinde, terwijl de moer op de bout vanaf dezelfde zijde wordt opgeschroefd.

Een enigszins overeenkomend systeem is beschreven in een folder van Lamson & Sessions,Cleveland ,0hio, Verenigde Staten,gedrukt in de 20 Verenigde Staten in 1975, welke folder het zogenaamde Una-Drive-gereed-schap beschrijft. Ook het Amerikaanse octrooi 3.789*705 beschrijft een soortgelijk systeem,maar in dat geval is de uitsparing zeshoekig.

Een vergelijkingsgewijs soortgelijk systeem wordt op de markt gebracht door Nippon: Steel Bolt Company Limited,welke zogenaamde 25 High Strength T.C.bouten op do markt brengt,waarbij de letters T.C.

worden gebruikt voor " spanniagsregeling”. In dat geval is het bouteinde uitgerust met een sleutelpen aet behulp waarvan de bout wordt vastge- , « houden indien de*moer er op wordt geschroefd. De pen wordt gebroken indien het gewenste koppel is bereikt of dit is althans de bedoeling.

30 Ieder van de bovengenoemde systemen heeft daarmee samenhangende problemen. Zo is een van de problemen van de bout en moersamenstellen, waarin het bouteinde is uitgerust met een uitsparing,dat de uitsparing in het bouteinde niet rechtstreeks kan worden verkregen met de momenteel toegepaste technieken voor het koud vormen van de kop,raaar moet worden 35 vervaardigd in een aanvullendb stap op een tweede machine. Een verder probleem tijdens de vervaardi|ing is de zeer gebruikelijke warme zink-bedekkingsstap gedurende welkf de uitsparingen in de bouteinden vaak 8204326

-2- 22801/CV/TL

* Γ ι ( verstopt raken dooj? zink.

Een verder probleera bij bout en raoersamenstellen waarin de bout is voorzien van een ingrijpingsuitsparing in het einde wordt waargenomen bij het aanbrengen gedurende de winter waar.in.vele gevallen het bout en 5 moersamenstel eerst met de hand wordt aangebracht en het uiteindelijke vastzetten daarop,soms na verioop van meerdere dagen wordt uitgevoerd. Wijzigende weersomstandigheden met sneeuw,dauw en regen,gevoXgd door koud weer1®!^ ertoe,dat de uitsparingen met ijs verstopt kunnen zijn, weXk ijs moeiiijk te verwijderen kan zijn en in ieder gevai een of andere 10 handeXing vereist voordat het montagegereedschap kan worden aangebracht.

In het gevaX van bout en moersamensteXXen met een pen aan het schroefeinde wordt de montage eerst met de hand uitgevoerd,waarop het vastzetgereedschap wordt aangebracht en aangezet totdat het vereiste koppei is uitgeoefend. Vaak is het vastzetgereedschap op zodanige wijze 15 uitgevoerd,dat een binneste huis de pen grijpt,terwijX een buitenste aandrijfhuXs de moer vastzet totdat het juiste koppeX is bereikt,waarop de pen wordt afgewrongen.Daarbij wordt uiteraard een..hreukoppervlak gevormd hetgeen Xeidt tot corrosie indien dit niet wordt geverfd. Verder is het uiteraard zeer moeiiijk de breekkerf in de sieutei zodanig te 20 bemeten dat variaties. van de sterkte van de bout het vastzetten niet nadeiig beinvioeden.

Ί De huidige uitvinding heeft tot oogmerk een bout en moersamenstei te verkrijgen waarbij de zojuist genoemde nadeien zijn vermeden en een tweede oogmerk van de uitvinding is het verkrijgen van een bevestigings- 25 gereedschap voor een bout en moersamenstei van bovengenoemde soort,weik gereedschap verhoudingsgewijs eenvoudig en goedkoop is,maantoch veiiig en betrouwbaar in werking is.

♦ ♦ Voigens d'e uitvinding kan dit worden bereikt doordat de axiaie iengte van het geen schroefdraad bevattende gedeelte van de boutschacht 30 overeenkomt met of een weinig groter is dan de'gecombineerde dikte van de werkstukken,die met eikaar moeten worden verbonden,terwiji de axiaie iengte van het van schroefdraad voorziene schachtgedeeite zodanig is,dat indien de moer ios is aangebracht,indien gewenst met een ring,aithans een beiangrijk gedeeite van de vasthoudpen buiten de moer uitsteekt 35 ten einde toegankeiijk te zijn voor de sieutei of vasthoudhuis terwiji de moer door middei van een aandrijfhuXs wordt vastgezet.

8204326 λ t

-3- 22801/CV/TL

la overeeastaraning met het hierboven vermelde is het gereedschap * voor het aanbrengen fan het moer en boutsamenstel gekenmerkt door een verend orgaan dat is aangepast om axiaal te werken tussen het vasthoudgeT reedschap en de afndrijfhuls ten einde het vasthoudgereedschap en de 5 aandrijfhuls axiaal van elkaar te dringen op zodanige wijze dat indien het vasthoudgireedschap wordt aangebracht op het vasthoudorgaan de aandrijfhuls autpmat|sch in ingrijping met de moer wordt gehouden.

De ujfevinding zal hieronder nader worden uiteengezet aan de hand van bijgsande figured.

10 Fig. 1 toont een bout en moersamenstel volgens ^uitvinding zoals gebruikt in staaloonstrucfcies*

Fig. 2 toont een zijagnzicht op het in fig.1 afgebeelde bout en moersamenstel. -

Fig. 3 toont .een eerste uitvoeringsvoorbeeld van een aanbregge- 15 reedschap .volgens de uitvindingfeedeelijk in zijaanzicht en gedeeltelijk in doorsnede. ^

Fig. 4 toont een bovetoanzicht op een deel van het in fig.3 afgebeelde gereedschap.

Fig. 5 toont een tweede uitvoeringsvoorbeeld van het aanbreng-2o gereedschap volgens de uitvinding,gedeeltelijk in zijaanzicht en gedeeltelijk in doorsnede.

Fig. 6toont een bovenaanzicht op het in fig.5 weergegeven gereed- scha^.

Fig. 7 toont een derde uitvoeringsvoorbeeld van het aanbrenggereed-25 schap volgens de uitvinding,gedeeltelijk in zijaanzicht en gedeeltelijk in doorsfiede*;; /-

Fig. 8 toont een bovenaanzicht van het in fig.7 weergegeven gereedschap. ^

Het boat en-moersamenstel 10 zoals afgebeeld in fig.1,omvat een 30 bout 11 met een schaeht 12,welke aan een einde is voorzien van een kop, welke in het weergegeven geval zeshoekig is uitgevoerd. De bout 11 heeft vender aan zijn andere einde een sleutelpen 14 voor aangrijping met een gescijd-kte'sleutelhuls. De boutschacht is voorzien van een van schroefdraad voorzien gedeelte 15 en een vrij van schroefdraad zijnd 35 gedeelte 12a .:van de boutschacht heeft een zodanige lengte, dat de zogenaam-de draaduitgang,dat wil zeggefi de overgang tussen het vrij van schroefdraad zijnde.gedeelte 12a en de schroefdraad 15 juist buiten de twee « *

-4- 22801/CV/TL

elementen 16 en 17,welke met elkaar door middel van hefc bout en moer-* samenstel moeten worden verbonden,kan zijn gelegen. In fig.1 is de'draad-uitgang met 12b aangeduid.

Het bouteinde,dat is uitgevoerd met een sleutelpen 14 is een-5 voudig verkregen door een in diameter verkleind gedeelte van de bout-schacht,welk gedeelte van twee tegenover elkaar gelegen zijden is afge-plat voor het vormen van twee aangrijpingsoppervlakken 18 en 19 voor de sleutel. Het bouteinde kan ook zijn uitgevoerd met andere organen voor het aangrijpen van een sleutel of dergelijke,zoals bijvoorbeeld een 10 zeshoekig gevormd gedeelte.

De moer 20 is een voor staalconstructies te gebruiken moer van het zelfborgende type,waarbij in het weergegeven geval de zelfborgende werking wordt verkregen ,doordat een keel 21 in de moer is gevormd met drie radi-aal naar binnenSerichte indrukkingen 22,23 en 24,welke er in resulteren, 15 dat het boutgat aanvankelijk een weinig driehoekig is. Op deze wijze is er enerzijds hinnen de draad een vergrendelgedeelte ,althans in hoofdzaak binnen de keel 21 van de moer,verkregen en-anderzijds een vrij draaiend gedeelte tussen het grendelgedeelte en de ruimte 26.Het is van belang,dat het vrij draaiende gedeelte lang genoeg is om een gemakke-20 lijke aanbrenging van de moer op de bout mogelijk te maken tot aan een stand waarin de boutpen 18 toegankelijk is voor het vastzetgereedschap. ijiteraard kan de vergrendelwerking op andere wijze dan als hierboven be-schreven worden verkregen,hetzij door een overeenkomstig ontwerp van de moer of van de bout. De moer heeft aan zijn naar de werkstukken 16,17 25 gerichte zijde een omtreksflens 25,welke een ruimte 26 vormt waarin de draaduitgang 12b is gelegen. Ten gevolge van het juist beschreven ont-werp met een omtreksflens 25 vermijdt men de anders noodzakelijke lpehoefte « aan een ring 'tussen de*moer en het meest naburige werkstuk 17·

Het uitvoeringsvoorbeeld van het aanbrenggereedschap zoals afge-• 30 beeld in fig.3 en 4 omvat een op zichzelf bekende ratelsleutel 30 welke dan ook niet gedetailleerd zal behoeven te worden beschreven. De sleutel kan in werking gesteld worden om in een vastzetrichting of in een los-maakrichting te werken door het bedienen van een regelhandgreep 31.De ratelsleutel 30 omvat een tandwiel 32 waarvan het onderste gedeelte 35 bijvoorbeeld vierkant is en een aandrijfhuls 33 draagt. Door het tandwiel 32 strekt zich een binneste huls 34 uit,welke in het onderhavige voor- §204326 < i

-5- 22801/CV/TL

beeld een ronde d^arfdoorsned# heeft en welke huls aan zijn ondereinde is voorzien van een fauls 35, die is aangepast om aandrijvend in ingrij-ping te komen met het sleutelaangrijpgedeelte 14 van de schroef .Het boveneinde van d© binnenste huls steekt boven het tandwiel 32 uit en 5 is uitgerust inet 'denhars%reef 36.De binnneste huls 34 staat in axiale • :-. y·\f'' - -f richting onder voorspanning vfn een veer 37 op zodanige wijze,dat het ondereinde van da bihnenste hals 34 en het ondereinde van de huls 33 norraaal verboudingsgewijs ditibtbij elkaar zijn gelegen.

Het gereedschap wordt op de volgende wijze gebruikt.

10 Eerst, wordt het bout m moersamenstel op de werkstukken 16 en 17 aangebraeht en dan. wbrdt de ra©er met de hand zover als mogelijk op de bout vastgezet. Sierdoor zal de sleutelpen 14 een weinig buiten het eind-oppervlak van de ao#· uitstekasn. Daarop wordt de sleutel aangebraeht op het bout en moersamenstel waarbij het einde van de huls 33 op de moer 15 wordt geplaatst terwijl tegelijkertijd het hulseinde 35 op de sleutelpen 14 wordt geplaatst..Terwijl de bout tegen draaiing wordt vastgehouden door hettasthouden mn de handgjjreep wordt dan de moer op de bout geschroefd door de handgreep van de sleutel 30 hebVereiste aantal malen heen en weer te zwaaien totdat de boutverbinding met het vooraf bepaalde koppel 20 tot stall is gebracht.

let in de figuren 5 en 6 weergegeven uitvoeringsvoorbeeld komt overmen met het hierboven beschreven uitvoeringsvoorbeeld in zoverre, dat het een ratelsleutel 30 oravat.raet een tandwiel 32,welke een aandrijf-huls 33 draagt en waardoor zich een zowel axiaal verplaatsbare als draai-25 bare binnenste huls 34 met een sleutelhuls.35 uitstrekt.

In dit geval draagt het boveneinde van de binnenste huls 34 een scharnierbaar gelegerde vasthoudarm ,welke is aangepast ora tegen < verdraaiing ten dpzichte van de binnenste huls te worden vergrendeld met behulp van een rol 38,welke kan binnentreden in een axiale sleuf 39 30 bij het boveneinde van de binnenste huls. DerOl wordt in de vergrendelde stand v^tgefeouden door middel van een grendelcilinder 40,welke draaibaar is door middel van een handgrfsep 42 en in de •va'grendelde stand wordt ge-drongen door middel van een veer 41.Indien de handgreep 42 gezien in fig.6 in een richting tegen de wijzers van de klok wordt verzwenkt 35 tegen de werlsing vas de veer 46 wordt eem vlak oppervlak op de grendelcilinder 40 opgesteld tegenover de rol 38,welke een weinig uit de weg 82043:26 ; - ‘iS? ; "-Λ"'"

• V

-6- 22801/CV/TL

A · kan bewegen en zodoende de vasthoudarm 43 vrij kan geven voor een zwenk-beweging om de binnenste- huls 34. Bij zijn buiteneinde heeft de vasthoudarm 43 een of meer boringen waarvan de hartlijnen evenwijdig zijn aan de hartlijn van de as- van de binnenste huls; in deze boringen kan 5 een vasthoudpen 44 worden ingestoken op een gewenste afstand van de hartlijn van de binnenste huls en de vasthoudpen is vergrendelbaar in iedere gewenste axiale stand door middel van een instelbout 45,welke radiaal werkt tegen de vasthoudpen.

Het vasthoudsamenstel ,da.t. is voorzien van de arm 43,de pen 44 10 enzovoorts wordt axiaal door de veer 46 in een zodanige richting gedron-gen,dat het buiteneinde van de aandrijfhuls 33 en de sleutel 34 van de binnenste huls axiaal zo ver mogelijk van elkaar zullen worden opge-steld. De reden voor het aanbrengen van veerspanning is dat het bij de aanbrenging gewenst kan zijn om de aandrijfhuls 33 van onderen op de 15 moer fce drukken en dan de sleutel 35 te drukken op het sleuteleinde 14 van de bout en dan eenvoudig het vasthoudsamenstel omhoog te drukken in welk geval men vertrouwt op de veer 46 voor de taak de ratelsleutel en de andere delen in hun bovenste stand te houden met de aandrijfhuls 33 grijpend om de moer.Dan is het voldoende om eenvoudig de handgreep 20 van de ratelsleutel heen en weer te zwenken voor het tot stand brengen van de boutverbinding met een vooraf bepaald koppel.

4 Fig. 6 toont dat de handgreep van de ratelsleutel merktekens M12, M14 resp.M16 heeft,welke bestemd zijn ora te leiden tot een juist grijpen rondom de handgreep ten einde het vooraf bepaalde koppel voor 25 iedere toepassing te bereiken. Bij aanbrenging van een bout en moersa- menstel van de afmeting M12 moet de hand dus dichter bij de hartlijn van de aandrijfhuls worden geplaatst dan het geval zou zijn bij het aanr * . brengen van een bout en moersamenstel van de afmeting M14 resp. M16.

Deze merktekens kunnen uiteraard ook andere vormen innemen ,bijvoorbeeld 30 doordat de handgreep is uitgerust met drie op afstand van elkaar gelegen gekartelde velden.

Met betrekking tot de uitvoeringsvorm van fi.g.5 en 6 is het beoogd, dat de vasthoudpen 44 van de vasthoudarm 43 zal worden geplaatst tegen een vast constructief deel om stationair te worden geholaden indien de 35 moer wordt vastgezet of losgemaakt. Soms zal dit niet mogelijk zijn en voor dergelijke omstandigheden is het beoogd het einde van. de vasthoudpen 8204326 ' '' "n'^.1,1 .........^^ ^ ^

-7- 22801/CV/TL

. uit te rusten met*een schroefdraad,welke wordt geschroefd in het einde van de vasth^dargi,a3£iaal ten opzichte daarvan, dat wil zeggen van links naar.rechts gezien in fig.5. In een' dergelijk geval kan het mogelijk nood-r zakelijk zijn het buiteneinde van de vasthoudarm 43 uit te voeren met een 5 of ander soort verdikking ten einde het aanbrengen van een boring van voldoende af meting is het buitenste einde van de vasthoudarm 43 mogelijk te maken.

Met betrekking tot de constructieve details correspondeert het uitvoeringsvoorbeeld weergegeven in fig.7 en 8 althans in hoofdzaak met 10 dat van fig.5 en 6 en zodoende zal het niet noodzakelijk zijn dit uitvoeringsvoorbeeld gedetaiELeerd te * beschrijven. Er wordt slechts opge-merkt ,dat versohillende details van het uitvoeringsvoorbeeld in fig.7 en 8 ,ter vergemakkelijking van een vergelijking met het uitvoeringsvoorbeeld volgens fig.5 en 6,zijn uitgerust met dezelfde verwijzingscijfers 15 onder toevoeging van de letter A. Een aantal wijzigingen en/of aanvul-lingen met betrekkihg tot de details kunnen binnen de geest en bescher-mingsomvang van de uitvinding worden aangebracht. Zo kan de vastzetkracht worden verkregen door gebruikmaking van hydraulische pneumatische of electrische aandrijfgereedschappen.

t ; : t f 4 ' ·· * ' ';rp- f

. I

• Γ"~· ' * «2 tt:4|2j4'; · ' PJTJ'Ssfc - .- . c

Si;·/

Claims (3)

1. Bout en moe/’samenstel van het type waarin de bout is voorzien van een boutschacht met een kop aan een einde en een sleutel of vast-houdpen aan het andere einde voor aangrijping met een sleutel of vasthoud-huls,terwijl de schroefschacht is voorzien van een schroefdraad bezittend 5 gedeelte nabij de vasthoudpen en een vrij van schroefdraad zijnd gedeelte nabij de kop ,met het kenmerk,dat de axiale lengte van het vrij van schroefdraad zijnde gedeelte (12A) van de boutschacht overeenkomt met of een weinig groter is dan de gecombineerde dikte van de werkstukken (16 ,17),welke met elkaar moeten worden verbonden,terwijl de axiale lengte 10 van het van schroefdraad voorziene schachtgedeelte (15) zodanig is ,dat, met de moer (20) los aangebracht,indien gewenst met een ring,althans een belangrijk deel van de vasthoudpen (14) buiten de moer (20) uitsteekt ten einde toegankelijk be zijn voor de sleutel of vasthoudhuls terwijl de moer (20) door middel van een aandrijfhuls (33) wordt vastgezet.

2. Bout en moersamenstel volgens conclusie 1,met het kenmerk,dat de moer (20) een zelfborgende moer is voorzien van. een omtreksflens (25) met een diameter voldoende groot voor het vormen van een ruimte (26) voor de draaduitgang (12B).

3. Gereedschap voor het aanbrengen van een bout en moersamenstel 20 van het type voorzien van een moer (20) en een bout met een kop (13) en een schacht (12) ,welke bij het buiteneinde daarvan is voorzien van een vastb^udorgaan (14) voor aangrijping met een vasthoudgereedschap (35A) indien de moer (20) ^ wordt vastgezet door middel van een aandrijfhuls (33A),gekenmerkt door een verend orgaan (46),dat is aangepast om axiaal 25 te werken tussen het vasthoudgereedschap (35A) en de aandrijfhuls (33A) ten einde het vasthoudgereedschap (35A) en de aandrijfhuls (33A) axiaal uit elkaar te drukken op zodanige wijze dat indien het vasthoudgereedschap -1 (35A) wordt aang£bracht op het vasthoudorgaan (14) de aandrijfhuls (33A) automatisch in ingrijping met de moer wordt gehouden. t 8204326