NL8000452A - Voorbehandelingsmiddel voor wasgoed. - Google Patents

Description

f - 1 -

Ref.: Case C 568 (R)

Aanvraagster: Unilever N.V. te Rotterdam Titel: "Voorbehandelingsmiddel voor wasgoed"

Door Aanvraagster wordt als uitvinder genoemd: Hendrik Egbert de Jong te Maassluis

De uitvinding heeft betrekking op een voorbehandelingsmiddel voor wasgoed. Een dergelijk wasmiddel wordt gebruikt - voordat het gebruikelijke wasproces met gewone wasmiddelen plaats vindt - voor het behandelen van ernstig bevuilde oppervlakken van de te wassen 5 weefsels, teneinde het verwijderen van het vuil van deze oppervlakken in het daaropvolgende wasproces doeltreffender te doen geschieden. Met deze oppervlakken worden bijvoorbeeld boorden, manchetten, randen van overhemden en shirts, en ondergoed bedoeld, welke ernstig bevuild kunnen zijn met huidtalg (sebum), evenals 10 werkkleding, die flink bevuild kan raken met vuil van externe herkomst, niet alleen oliën en vetten, maar ook bloed en dergelijke.

Dergelijke voorbehandelingsmiddelen, die ook wel bekend staan onder de naam "pre-spotting compositions" (en die hierna in deze beschrij-15 ving zullen worden aangeduid met de term "vlekvoorbehandelings-middelen"), zijn van een type dat in de wasmiddelenindustrie niet onbekend is. Normaliter bestaan zij uit een mengsel van een geschikt oplosmiddel en een geschikte wasactieve stof, eventueel tezamen met verdere gewenste toevoegsels. Gewoonlijk wordt als wasactieve stof 20 een niet-ionogene oppervlak-actieve verbinding toegepast, terwijl het organische oplosmiddel een van de vele uit de literatuur bekende oplosmiddelen kan zijn. Kenmerkende voorbeelden van dergelijke vlek-voorbehandelingsmiddelen zijn beschreven in de Duitse octrooi schriften Nos. 2.021.677 en 1.279.273 en het Amerikaanse octrooischrift 25 No. 3.872.021. De meeste van deze middelen zijn vloeibare middelen, die een betrekkelijk kleine hoeveelheid water bevatten.

Ofschoon deze produkten dikwijls een bevredigend resultaat geven wanneer het om het verwijderen van vettig vuil en vetvlekken gaat, 30 is dit echter niet het geval wanneer de kledingsstukken bevuild zijn met verscheidene andere soorten organisch vuil, zoals eiwitten, 8000452 - 2 - C 568 (R) * s * * bloed en dergelijke.

De onderhavige uitvinding heeft ten doel het verbeteren van dergelijke produkten ten aanzien van hun vlekverwijderingseigenschappen 5 over de gehele linie, en in het bijzonder wat het verwijderen van de bovenbedoelde soorten organisch vuil, naast het vettige vuil, betreft.

In het Amerikaanse octrooi schrift No. 3.953.353 is reeds voor-10 gesteld een enzym in een vast vlekvoorbehandelingsmiddel op te nemen ter versterking van de vlekverwijderihgseigenschappen van een algemeen toegepast vlekvoorbehandelingsmiddel. In Amerikaans octrooi schrift No. 3.741.902 wordt een vloeibaar vlekvoorbehandelingsmiddel voorgesteld dat een vloeibare niet-ionogene was-15 actieve stof, een organisch oplosmiddel, en een enzym bevat. In deze vroegere publikaties wordt echter het gebruik van een waterige vloeibare samenstelling ontraden, aangezien de aanwezigheid van water gel vorming kan veroorzaken, of de werkzaamheid van de enzymen in gevaar kan brengen.

20

De onderhavige uitvinding heeft ten doel een waterig, vloeibaar, enzym-bevattend vlekvoorbehandelingsmiddel te verschaffen, dat een heldere, isotropische vloeistof is eg waarin de enzymen hun werkzaamheid behouden. Gevonden werd, dat door het opnemen van een 25 al kano!amine in een vlekvoorbehandelingsmiddel, dat een niet-ionogene wasactieve stof, een organisch oplosmiddel, een enzym en water bevat, een krachtig werkzaam, stabiel, helder en isotro-pisch vloeibaar vlekvoorbehandelingsmiddel wordt verkregen.

30 In de Duitse octrooiaanvrage No. 1.617.119 wordt een vloeibaar vlekvoorbehandelingsmiddel beschreven, dat een mengsel bevat van twee verschillende soorten niet-ionogene verbindingen, een oplosmiddel, een hydrotroop en eventueel water. Onder de oplosmiddelen worden ook amino-alcoholen genoemd. Er wordt echter geen melding 35 gemaakt van de mogelijkheid om ook enzymen in deze wasmiddelen op te nemen, noch wordt er enigerlei aanwijzing gegeven dat men vooral de aminö-alcoholen moet kiezen, tezamen met organische 8000452 κ - 3 - C 568 (R) oplosmiddelen, indien men enzymen in de samenstelling wenst op te nemen.

De onderhavige uitvinding verschaft derhalve een vloeibaar, water-5 bevattend vlekvoorbehandelingsmiddel, dat de volgende bestanddelen omvat: a) van 10-50 gew.% van een niet-ionogene wasactieve verbinding; b) van 20-60 gew.% van een organisch oplosmiddel; 10 c) van 5-20 gew.% water; d) van 0,001-20 gew.% van een enzym; en e) van 0,5-20 gew.% van een al kano!amine.

De volgens de onderhavige uitvinding toe te passen niet-ionogene 15 wasactieve verbinding is een geëthoxyleerde en/of gepropoxyleerde primaire of secundaire alcohol, of alkyl fenol. De ethoxylerings-en/of propoxyleringsgraad kan in vrij ruime mate variëren, d.w.z. de niet-ionogene wasactieve verbinding kan van 1 tot 30 mol ethyleen-oxide of van 1 tot 30 mol propyleenoxide bevatten. Wanneer de niet- 20 ionogene wasactieve verbinding zowel ethyleenoxide als propyleenoxide bevat, is laatstgenoemde stof in kleinere hoeveelheden aanwezig dan de eerstgenoemde. De primaire of secundaire alcohol bevat van 11 tot 24 koolstofatomen. Ook mengsels van niet-ionogene wasactieve verbindingen kunnen worden gebruikt. Kenmerkende voor-25 beelden van geschikte niet-ionogene wasactieve verbindingen zijn lineaire sec. C^-C^-alcoholen, gecondenseerd met 7, 9 of 12 mol ethyl eenoxide; lineaire primaire C^'C^-alcoholen, gecondenseerd met 7 of 12 mol ethyleenoxide; primaire C13-Cjg-alcoholen, gecondenseerd met 7 mol ethyleenoxide plus propyleenoxide, waarbij de 30 gewichtsverhouding van ethyleenoxide tot propyleenoxide 88:12 of 92:8 bedraagt.

De bij voorkeur toegepaste hoeveelheid niet-ionogene was-actieve verbinding in het voorbehandelingsmiddel bedraagt van 20 tot 35 40 gew.%.

De volgens de uitvinding toe te passen organische oplosmiddelen 8000452 - 4 - C 568 (R) zijn de welbekende oplosmiddelen die met bovengenoemde niet-ionogene verbindingen mengbaar zijn. Voorbeelden hiervan zijn oplosmiddelen die gebruikt worden voor chemisch reinigen ("dry-cleaning"), zoals petroleumdesti11 aten, tetrachloormethaan, tri-5 chloorethyleen, tetrachloorethyleen, terpentijn, cyclohexaan, benzine; voorts paraffines, zoals decaan, dodecaan; alcoholen, zoals isopropanol, hexanol, tridecanol; ketonen, zoals aceton; glycolen, zoals ethyleenglycolen; en ethers, zoals diëthyleenglycol-monomethylether.

10

Een bij voorkeur toegepast oplosmiddel is een hoog-kokende alifa-tische koolwaterstof met een soortelijk gewicht van 0,76, een kook-traject van 187-212°C en een vlampunt van 58°C (Pensky Martens).

Dit oplosmiddel wordt gefabriceerd en in de handel gebracht door 15 de Shell Company onder de handelsnaam "Shellsol T". Ook mengsels van verschillende oplosmiddelen kunnen worden gebruikt. Bij voorkeur wordt een hoeveelheid oplosmiddel gebruikt van 25 tot 50 gewichtsprocent.

20 De volgens de onderhavige uitvinding toe te passen enzymen zijn proteolytische, amylolytische, lipolytische of cellulolytische enzymen of mengsels daarvan. Ze zijn bij voorkeur afkomstig van bacteriën of schimmels. Kenmerkende voorbeelden zijn Alcalase®, Esperase®, Maxatase®, alle proteasen van B. subtil is, 25 Maxamyl®en Thermamyl®, alle amylasen van B. subtil is of B. licheniformis, Lipase My®, een bacteriële lipase geleverd door Meiji Co., Japan, en Meicelase®, een schimmel-cellulase .ex Meiji Co., Japan.

30 De hoeveelheid enzym is meestal afhankelijk van de werkzaamheid van dat bepaalde enzym, en bedraagt van 0,001 tot 20 gew.%, bij voorkeur 0,001-10 gew.%. Voor proteasen is een bij voorkeur toegepaste hoeveelheid gelijk aan 1-15 glycine-eenheden per mg.

35 Het volgens de onderhavige uitvinding toe te passen alkanolamine is een mono-, di- of trialkanolamine waarin de al kano!groep een methanol-, ethanol-, propanol- of isopropanolgroep is. Een 8000452 - 5 - C 568 (R) bij voorkeur gebruikt alkanolamine is triethanolamine. De bij voorkeur toegepaste hoeveelheid alkanolamine bedraagt 5-15 gew.%. Het voorbehandelingsmiddel volgens de uitvinding kan verder nog andere gewenste ingrediënten in kleine hoeveelheden bevatten. Dergelijke 5 ingrediënten zijn parfums, kleurstoffen, kiemdodende middelen, verdampingsvertragers, hydrotropen, vuil-suspenderende middelen, en vlampunt-verhogende middelen.

De voorbehandelingsmiddelen volgens de uitvinding worden normaliter 10 vóór de hoofdwasbehandeling toegepast; zij kunnen op het te behandelen wasgoed worden aangebracht door de vloeistof eenvoudig met de vinger erop aan te brengen of deze daarop te "deppen".

De uitvinding zal nu nader worden toegelicht aan de hand van de 15 volgende Voorbeelden.

Voorbeeld I

Het hierna te beschrijven vlekvoorbehandelingsmiddel werd als volgt bereid·: 20

Het enzym werd gedispergeerd in water, en vervolgens werd triethanolamine toegevoegd. Het aldus verkregen mengsel werd onder kamertemperatuur en onder roeren toegevoegd aan een mengsel van de niet-ionogene verbinding en het oplosmiddel.

25 Gewichtsprocent

Primaire alcohol met 13-15 C-atomen, gecondenseerd met 7 mol ethyleenoxide plus propyleen-oxide (gewichtsverhouding EO:PO = 92:8) 40

Oplosmiddel "Shellsol T", een hoog-kokende koolwaterstof met een kooktraject van 187-212°C 40 30 Alcalase^ex Novo Industri A/S, een bacteriële in een hoeveelheid, protease uit B. subtil is equivalent aan 10 glycine-eenheden/mg water 10 triethanolamine 10 35 Dit voorbehandelingsmiddel, dat een stabiel, niet-gelvormend middel was, werd gebruikt voor de voorbehandeling van bevuilde proeflapjes, welke vervolgens in een normale wasmachine onder normale omstandig 8000452 0''

V

- 6 - C 568 (R) heden werden gewassen. Er werd een vergelijking gemaakt met proef-lapjes die men onder dezelfde omstandigheden gewassen had, doch zonder voorbehandeling, of met een voorbehandeling met hetzelfde middel waaruit de enzymen waren weggelaten.

5

De proefstukjes stof waren gestandaardiseerde proef!apjes, bevuild met standaardvuil (AS 10, Empa 116 of Empa en bloed). Het vlek-voorbehandelingsmiddel werd aangebracht door het op het droge weefsel, bij kamertemperatuur, te deppen. De proeflapjes werden 10 vervolgens gewassen in een wasmachine van het merk "Philips", type HN 3156, onder toepassing van het programma C 4/5 in 12 1 water bij 8° Duitse hardheid, bij temperaturen van 20, 40 en 60°C, met een in de handel verkrijgbaar waspoeder voor de grote was met en zonder proteolytische enzymen.

15

De volgende resultaten werden verkregen (de cijfers duiden de gemiddelde waskrachtwaarden in % aan): « 8000452 - 7 - C 568 (R) σι co cn g £ 2 Q.

mm j|( O CM CM LO "v|- CTl Ό LO CM

E Q. ^ LO Γ^* CO LO I- CO LD Γ^*· *d" >> N · _ ______________ C -C ' 0) c ω 3K ' ίο co o lo co ior^*-| f— oji cm co co cm Lnr^oo lo co •c*· .¾ £ ® . cxi -g't “ ^ N σι η π) JK LO Γ— LO O LO CO LO CTJ ^ 0.OT0 co CO CM LO ·=ί- CO co «1- CO aj-r- (Λ O ^ S'-1 <u -σ s w X c I—I r-1 r—1 CM t—I'—I*—1 I—li—I <—I E J2 _____________ a> n a>

I Ό -O

CL Ό 1— S- e o oooo ooo o '£-S2 §3 O CM CM CM CM CO 2¾ ° +3 cn-r- _____ sc ε aj ------ ·η ΙΛγ- =¾ I— CD >

_ 5« Γ-1 I—« CM CT> CO «3· —ICOIO

^ ^o-^j-r^cM >M-coco cn co co -0 res 'öj a) to aj--—---- x: -a -p ^ ΊΞ aj e -p E -Q (Ο Π3 nj CO CO CO LO H LO 00 cn CO S- -C >

CM ïï r-H CM CO CM CMCOOO O JU 0J

br. > e I

--- o c ω ω QJ o <u g.ï,*oSSÏÏ 3SS SSS X|| s S 5 > ω

E E

ϊ—I i—I f—H CM t—I *—I T—I r-ι r-t rH J ® •I— > > I. ^ ...... 1 ' — * 11 '""" _Q ‘I— ·!— / 0) 3 3 / cn s- 5- • / -a e "S 1u 3 /«u -ο ω -σ “D,ro

g /'2 § °CO O CO E-P-P

°/(d >— -Ο ' I 'T See

CL· / I— _Q ^ t—Ϊ NEE

/ q_ o ^ o^i o \ r / qj ,—I <ζ «—I ^ ^ t—icC <C II It Π / O Q. CL Ol Ou Q_ • / k g 5 [| IS 5 5 || ig S 5 Ij *ΟΓ^ 8 0 0 0 4 5 2 «r· - 8 - C 568 (R)

Voorbeeld II

Weekproeven werden uitgevoerd met en zonder het (enzymatische) vlekvoorbehandelingsmiddel van Voorbeeld I, met en zonder een enzymatisch wasmiddel. De resultaten zijn hieronder weergegeven: 3000452 - 9 - C 568 (R) +

S_ CO CO CM

4_> CO CM CO CO

I— <—I

\ i—I

S_ 1 CM T—I 00 I

φ r—I CM CO

-d * ou cu di s:

O ε LU O CT1 LD rH

Q.\ CM CO

(Λ · —— ______— CÖ -D “1—[ _

2 C ^ <3· i-H Ol r-H

φ ï CD LO CD

σι ω X

1Λ O CM Dl CTl LD

>j <C co co + >— Q- σι s: s_ uj o co θ'-. <n

φ O CM CD

+J *—H " 1

<TJ

·> <3- CM CO CO

cn C o CM CM CM

s= OJ *-< ·ι— 0s -α >> oo cm ld «a- o

•r— N <C CM CM O

CU C 1-1 i— CU ·*· o cm o σι ·*

rH

U) if)

-“------ CxC CsL

«3- oo i—i cn KO 04 oo CM I 1

rH

^ 3 0

I CM CM «ii* ÜC CC

<C T—1 CL· =

LU O t—i O O -P

EX---| O D Ό ? oo d φ «3· r'» o <—· »- co -—P o ·3* cn f".

<a — £ i— 5- s- -Q ^ „ 2 CU CU CD CM 1^ co O 3 JO P O. C CO LD = <0 <Ö E O- 1— 3 cu s SH.

oip ua o O O cn cn c t- ^2 I- CU---+f

"DE CC

•r- <ΰ «=}· o cn co ω

CU UZ O CM —I CM O

i— = i—I S- .

cu C/> CM CO (M. LD Q.

< ui O Si- sf O <0 -----T3

φ I P <U

•o cu u*:· = α ό o s- CÖ C Ό cu i- ffl O > 4- Γ L.

ai cu o. C

o jo tn ‘“J

5- S- Dl ·Γ- o. o s= n > O ·Γ- >i— cn

Λ C

y CU

/ >

CU

/ D)

CU

^ t_ £_ 5- Dl

I D D D

Ό Π D Γ3 ω

φ -r-j N

φ ·ι— rH LD Φ

5 4J r-H Q

8900452 - 10 - C 568 (R)

De gegevens van Tabel A toonden aan, dat met het vlekvoor-behandelingsmiddel volgens de uitvinding een significant verbeterde waskracht werd verkregen. Ten aanzien van AS 10 en EMPA-116 toonde het niet-enzymatische vlekvoorbehandelingsmiddel 5 niet veel verbetering, terwijl het in het geval van EMPA/bloed soms een duidelijke verbetering in waskracht gaf, afhankelijk van de vraag of de hoofdwas werd uitgevoerd met een enzymatisch of met een niet-enzymatisch waspoeder. Bij voorbehandeling met het enzymatische vlekvoorbehandelingsmiddel volgens de uitvin-10 ding werd bij alle proeflapjes en onder alle proefomstandig-heden een duidelijke, onverwachte'verbetering van de waskracht verkregen.

Hetzelfde totaalbeeld vertonen de gegevens uit Tabel B.

8000452

Claims (5)

11. C 568 (R)

1. Waterig, vloeibaar voorbehandelingsmiddel voor wasgoed, met het kenmerk dat dit de volgende bestanddelen omvat, uitgedrukt in gewi chtspercentages: a) van 10 tot 50¾ van een niet-ionogene wasactieve verbinding; 5 b) van 20 tot 60% van een organisch oplosmiddel; c) van 5 tot 20% water; d) van 0,001 tot 20% van een amylolytisch, lipolytisch of p.roteo-lytisch enzym; e) van 0,5 tot 20% van een mono-, di- of tri al kano!amine, waarin de alkanolgroep methanol, ethanol, propanol of isopropanol is. 10

2. Voorbehandelingsmiddel volgens conclusie 1, met het kenmerk dat het als bestanddelen omvat: 20 tot 40 gew.% van a); 25 tot 50 gew.% van b); 15. tot 20 gew.% van c); 0,001 tot 10 gew.% van d), en 5 tot 15 gew.% van e).

3. Voorbehandelingsmiddel volgens conclusie 1 of 2, met het 20 kenmerk dat als niet-ionogene wasactieve verbinding een primaire alcohol met 13 tot 15 C-atomen wordt toegepast, gecondenseerd met 7 mol ethyleenoxide plus propyleenoxide, waarbij de gewichtsverhouding van ethyleenoxide tot propyleenoxide 92:8 bedraagt.

4. Voorbehandelingsmiddel volgens een of meer der conclusies 1-3, met het kenmerk dat als oplosmiddel een alifatische koolwaterstof wordt toegepast welke een soortelijk gewicht heeft van 0,76, een kooktraject van 187-212°C en een vlampunt volgens Pensky-Martens van 58°C.

5. Voorbehandelingsmiddel volgens een of meer der conclusies 1-4, met het kenmerk dat als alkanolamine triethanolamine wordt toegepast. so 0 0 4 5 2 30