NL2016149B1 - Werkwijze voor omschakeling tussen producttypen op een sorteersysteem voor het sorteren van producten zoals groenten en fruit, en sorteersysteem daarvoor. - Google Patents

Abstract

De vinding betreft een werkwijze voor het omschakelen tussen verschillende producten, zoals groenten en fruit, op een sorteersysteem, een computer leesbaar medium en sorteersysteem geschikt daarvoor, de werkwijze omvattende: - het tijdens sorteren van producten van het eerste producttype ontvangen van een omschakelsignaal dat producten van het tweede producttype gesorteerd dienen te worden; - het door de regelaar selecteren van sorteerkanalen die vrij zijn van producten van het eerste producttype; - het toekennen van ten minste een deel van geselecteerde sorteerkanalen aan het tweede producttype; - het toekennen van sorteerklassen van het tweede producttype aan één of meer van de toegekende sorteerkanalen; en - het, tijdens het leegdraaien van sorteerkanalen van het eerste producttype, sorteren van producten van het tweede producttype in de daaraan toegekende sorteerkanalen. Optioneel worden voorafgaand aan de omschakeling een deel van de sorteerkanalen voorbereidend leeg gedraaid.

Description

Werkwijze voor omschakeling tussen producttypen op een sorteersysteem voor het sorteren van producten zoals groenten en fruit, en sorteersysteem daarvoor

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het omschakelen op een sorteersysteem voor het sorteren van producten, zoals groenten en fruit, en meer in het bijzonder vers fruit zoals appels en peren, van een eerste producttype naar een tweede producttype. Een producttype betreft hierbij een ander ras zoals een appelras, of een ander product zoals een omschakeling van appels naar peren.

Uit de praktijk zijn sorteersystemen voor het sorteren van kwetsbare producten, in het bijzonder groenten en fruit zoals appels en peren, bekend. Een dergelijk conventioneel sorteersysteem is bijvoorbeeld beschreven in NL 2003166. Hierin wordt in het bijzonder een houder voor het sorteren en/of transporteren van dergelijke producten beschreven. In uit de praktijk bekende sorteersystemen wordt een hoeveelheid product van een bepaald producttype aangevoerd, vervolgens verenkeld, waarna één of meerdere metingen worden uitgevoerd aan het product. Op basis van de uitgevoerde metingen wordt het product toegekend aan een sorteerklasse van het betreffende product, en getransporteerd naar een met deze sorteerklasse corresponderende sorteeruitgang van de sorteerinrichting, veelal in de vorm van een sorteerkanaal. De sorteeruitgangen van de sorteerinrichting worden ingesteld op een classificatie behorende bij het betreffende product, waarbij elke sorteerklasse is gekoppeld aan één of meer uitgangen van de sorteerinrichting.

Bij een omschakeling van een eerste producttype naar een tweede producttype op een dergelijk uit de praktijk bekend sorteersysteem wordt het sorteersysteem eerst leeg gedraaid, dat wil zeggen dat het sorteersysteem in bedrijf blijft totdat alle producten van het eerste producttype zijn verwijderd. Het leegdraaien van het sorteersysteem kost enige tijd die in de praktijk nog wordt verlengd aangezien afvoerapparatuur voor de verdere afhandeling van producten uit het sorteersysteem veelal een beperkte capaciteit heeft en door meerdere sorteeruitgangen gedeeld wordt. Op een sorteersysteem met bijvoorbeeld 60 uitgangen en 50 sorteergroepen of sorteerklassen dient rekening gehouden te worden met een omwisseltijd van 25-30 minuten.

Om omschakeltijden te beperken wordt in de praktijk zo slim mogelijk gepland ten aanzien van te sorteren partijen. Omschakeltijden beperken immers de gerealiseerde capaciteit van het sorteersysteem.

Het doel van de onderhavige vinding is het verschaffen van een werkwijze waarmee op effectievere wijze kan worden omgeschakeld van een eerste producttype naar een tweede producttype op een sorteersysteem.

Daartoe verschaft de onderhavige vinding een werkwijze voor het omschakelen van een eerste producttype naar een tweede producttype op een sorteersysteem voor het sorteren van producten, zoals groenten en fruit, waarbij het sorteersysteem is voorzien van een sorteerinrichting omvattende een aantal sorteerkanalen, waarbij de werkwijze volgens de vinding de stappen omvat: het tijdens sorteren van producten van het eerste producttype door een omschakelmodule van een regelaar van het sorteersysteem ontvangen van een omschakelsignaal aangevend dat producten van het tweede producttype gesorteerd dienen te worden; het door de regelaar selecteren van een deel van de sorteerkanalen van het sorteersysteem die vrij zijn van producten van het eerste producttype, waarbij het geselecteerde deel van het aantal sorteerkanalen kleiner is dan het totale aantal sorteerkanalen; het toekennen van ten minste een deel van het geselecteerde deel van de sorteerkanalen aan het tweede producttype; het toekennen van sorteerklassen van het tweede producttype aan één of meer van de aan het tweede producttype toegekende sorteerkanalen van het geselecteerde deel van de sorteerkanalen; en het, tijdens het leegdraaien van het niet-geselecteerde deel van het aantal sorteerkanalen van de sorteerinrichting ten aanzien van het eerste producttype, sorteren van producten van het tweede producttype in de aan het tweede producttype toegekende sorteerkanalen van het geselecteerde deel van het aantal sorteerkanalen waaraan een sorteerklasse van het tweede producttype is toegekend.

Het sorteersysteem wordt gebruikt voor het sorteren of voorsorteren van producten. In het kader van de beschrijving van de huidige vinding wordt onder ‘sorteren’ eveneens ‘voorsorteren’ verstaan. Het sorteersysteem volgens de vinding is met name gericht op het sorteren van bij voorkeur verse producten, zoals aardappel-, groente- en fruitproducten, en in het bijzonder appels en peren. Een producttype heeft betrekking op een specifiek product, bijvoorbeeld appels of peren, en kan ook betrekking hebben op een specifiek productras, bijvoorbeeld verschillende appelrassen.

Producten worden via een aanvoersysteem gevoerd naar het sorteersysteem via een aanvoerband of een andere aanvoertransporteur. Met behulp van een verenkelaar worden aangevoerde producten verenkeld, in het bijzonder zodanig dat deze bij voorkeur geschikt zijn om gemeten te worden met een meet- en classificatiesysteem dat bij voorkeur onderdeel is van het sorteersysteem. Na het meten worden producten geclassificeerd op basis van bepaalde gemeten producteigenschappen. Dit betreffen bij voorkeur één of meer van de volgende eigenschappen: maatvoering van product, kleur van het product, externe kwaliteit, gewicht, interne kwaliteit, en de vorm van het product en/of verdere alternatieve en/of aanvullende producteigenschappen. Op basis van de eigenschappen worden producten aan een sorteerklasse van het betreffende product toegekend. Bijvoorbeeld wordt voor een aangevoerd product bepaald dat deze met de maatvoering van 70-75 mm, de kleur groen, en kwaliteit I in sorteerklasse 5 terecht komt en naar uitgang 17 van de sorteerinrichting gaat.

Vervolgens wordt het product afgeleverd bij de gewenste sorteeruitgang, bijvoorbeeld in de vorm van een sorteerkanaal. Een dergelijk sorteerkanaal betreft bijvoorbeeld een waterkanaal en/of accumulerende bufferbaan. De sorteeruitgangen leveren vervolgens de gesorteerde producten af aan de uitgang van het sorteersysteem waar de geclassificeerde producten gereed worden gemaakt voor verder transport, opslag en/of verwerking. Hiertoe wordt bijvoorbeeld aan de uitgang van een sorteerkanaal een kistenvuller geplaatst.

De werkwijze volgens de vinding start na ontvangst van een omschakelsignaal met de eerste omschakelacties. Het omschakelsignaal kan handmatig worden ingegeven of op automatische wijze stroomopwaarts in de productketen worden gegenereerd, bijvoorbeeld door detectie van het type product, beschikbare informatie over het aantal te verwerken kisten/producten, informatie over de productieplanning versus productievoortgang etc. Ontvangst van het omschakelsignaal definieert het starten van de omschakeling waarbij het sorteersysteem volgens de vinding op geleidelijke wijze wordt omgezet van een eerste producttype naar een tweede producttype.

Hiertoe worden sorteerkanalen die vrij zijn van producten van het eerste producttype geselecteerd na het opstarten van de omschakelprocedure. Aangezien er nog producten van het eerste producttype in het sorteersysteem aanwezig zijn, is het geselecteerde deel van het aantal sorteerkanalen kleiner dan het totale aantal sorteerkanalen. Ten minste een deel, en bij voorkeur alle, van de geselecteerde sorteerkanalen die vrij zijn van producten van het eerste producttype worden vervolgens toegekend aan het tweede producttype. Dit betekent dat producten van het tweede producttype gebracht kunnen worden in de betreffende sorteerkanalen toegekend aan het tweede producttype. Hiertoe worden sorteerklassen ofwel sorteergroepen van het tweede producttype toegekend aan deze sorteerkanalen. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van een standaardclassificatie voor dit producttype of van een specifieke classificatie voor dit producttype.

Bij voorkeur worden eerst de meest voorkomende sorteerklassen toegekend aan de beschikbare sorteerkanalen om zoveel mogelijk producten van het tweede producttype op effectieve wijze te kunnen verwerken in het sorteersysteem. Na toekenning van de sorteerklasse van het tweede producttype worden, gelijktijdig met het leegdraaien van sorteerkanalen die nog zijn voorzien van producten van het eerste producttype, producten van het tweede producttype gesorteerd in het sorteersysteem, waarbij gebruik wordt gemaakt van aan dit tweede producttype toegekende sorteerkanalen waaraan een sorteerklasse van het tweede producttype is toegekend.

Door reeds vrije sorteerkanalen, dat wil zeggen sorteerkanalen waarin niet langer producten van het eerste producttype aanwezig zijn, te benutten voor het sorteren van producten van het tweede producttype kan relatief snel na het beëindigen van de aanvoer van producten van het eerste producttype worden gestart met het aanvoeren van producten van het tweede producttype. Hiermee wordt de omschakeltijd significant verkort. Dit resulteert in een grotere effectieve in de praktijk realiseerbare sorteercapaciteit van het sorteersysteem door gebruik te maken van de werkwijze volgens de vinding voor het omschakelen tussen producttypen. Hierbij kan een sorteerkanaal worden gebruikt voor een restcategorie van het tweede producttype, daarmee een verzameling producten genererend die nog niet in de juiste categorie gesorteerd kunnen worden doordat nog niet voldoende sorteerkanalen beschikbaar zijn. Deze restcategorie kan in een later stadium bijvoorbeeld opnieuw worden gesorteerd. De toewijzing van sorteerkanalen wordt bij voorkeur in de tijd herhaald, onder meer door het beschikbaar komen van sorteerkanalen voor het tweede producttype.

Tevens wordt een grotere flexibiliteit voor het sorteersysteem verkregen, aangezien een productomschakeling minder zwaar drukt op de behaalde sorteercapaciteit. Door het omschakelsysteem volgens de vinding te benutten kan met eenzelfde sorteersysteem een grotere hoeveelheid producten worden gesorteerd en/of kan flexibeler worden omgegaan met productomschakelingen.

In een voordelige voorkeursuitvoeringsvorm volgens de onderhavige uitvinding worden in de stappen van de werkwijze van het door de regelaar selecteren van sorteerkanalen die vrij zijn van producten van het eerste producttype en het door de omschakelmodule toekennen van geselecteerde sorteerkanalen aan het tweede producttype repetitief uitgevoerd.

Door het repetitief uitvoeren, dat wil zeggen in de tijd herhalen, van de stappen van het selecteren van sorteerkanalen en toekennen van de geselecteerde sorteerkanalen aan het tweede producttype worden vrijkomende sorteerkanalen van het sorteersysteem zo optimaal mogelijk benut. Door het leegdraaien van de sorteerkanalen die nog zijn gevuld met producten van het eerste producttype, terwijl al wordt gesorteerd met producten van het tweede producttype in andere sorteerkanalen, komen in de tijd steeds meer sorteerkanalen vrij die benut kunnen worden voor producten van het tweede producttype. Repetitief omvat hierbij het aanvullend of opnieuw uitvoeren van de betreffende stappen in de tijd. Dit kan periodiek worden uitgevoerd met vaste tussenpozen, op continue of semi-continue basis, of op basis van een gebeurtenis/event worden uitgevoerd. Een der gelijke gebeurtenis kan een handmatige instructie zijn of ook een automatische leegmelding van het betreffende sorteerkanaal. Een dergelijke leegmelding wordt bij voorkeur automatisch gegenereerd met behulp van een detector.

Door het repetitief uitvoeren van de verschillende stappen worden vrijkomende kanalen zo snel mogelijk benut nadat deze vrij zijn van producten van het eerste producttype. Hierdoor kan de effectieve capaciteit van het sorteersysteem voor producten van het tweede producttype sneller worden vergroot. Bij voorkeur wordt hierbij ook de stap van het toekennen van een sorteerklasse van het tweede producttype aan een dergelijk sorteerkanaal repetitief uitgevoerd. Op deze wijze kan snel een verdere sorteerklasse worden geactiveerd, zodat zo snel mogelijk een grote groep sorteerklassen op effectieve wijze gesorteerd kan worden voor producten van het tweede producttype. Dit vergroot verder de capaciteit van het sorteersysteem voor het sorteren van producten van het tweede producttype. Hiermee wordt de effectieve omschakeltijd veder verkort.

In een voordelige voorkeursuitvoeringsvorm volgens de onderhavige vinding wordt het door de omschakelmodule toekennen van sorteerklassen van het tweede producttype aan één of meer van de aan het tweede producttype toegekende sorteerkanalen van het gesorteerde deel van de sorteerkanalen aan de hand van een prioritering van sorteerklassen uitgevoerd.

Door sorteerklassen op basis van een prioritering toe te kennen aan een sorteerkanaal, wordt bewerkstelligd dat de beschikbare sorteerkanalen zo effectief mogelijk worden benut voor producten van het tweede producttype, terwijl het sorteersysteem in een aantal van de overige sorteerkanalen nog bezig is producten van het eerste producttype te verwerken. Hiermee is het mogelijk om de beschikbare sorteerkanalen zo effectief mogelijk in te zetten voor producten van het tweede producttype, zodanig dat een zo groot mogelijke groep producten op correcte wijze gesorteerd kan worden. Bij voorkeur wordt hierbij rekening gehouden met de hoeveelheid (te verwachten) product in een klasse per tijdseenheid van de aangevoerde partij producten van het tweede producttype. Door op basis hiervan productklassen toe te kennen kan de effectiviteit van het sorteersysteem tijdens de omschakelperiode verder worden vergroot. Hiermee wordt de effectieve omschakeltijd verder gereduceerd.

Bij voorkeur wordt de prioritering uitgevoerd op basis van een door een meet- en classificatiesysteem verkregen informatie over het tweede producttype dat wordt vergaard door meting van een eerste groep producten van het tweede producttype. Door de eerste groep aangevoerde producten van het tweede producttype te meten, bij voorkeur met behulp van het meet- en classificatiesysteem van het sorteersysteem, wordt informatie over de verdeling van producteigenschappen verkregen. Op basis hiervan kan worden gekeken hoe deze partij producten van het tweede producttype zich verdeelt over de sorteerklassen behorende bij dit producttype. Met deze informatie kan vervolgens rekening worden gehouden bij het toekennen van sorteerklassen aan beschikbare sorteeruitgangen. Hiermee wordt bewerkstelligd dat zoveel mogelijk producten van de betreffende partij van het tweede producttype zo snel mogelijk op correcte wijze worden gesorteerd. Hierdoor kan door gebruik te maken van daadwerkelijk uitgevoerde metingen aan producten die zijn aangevoerd naar het sorteersysteem met betrouwbare informatie een prioritering worden toegepast voor de toekenning van sorteerklassen aan een sorteerkanaal. De prioritering kan hiermee nog beter worden afgestemd op de specifieke partij in vergelijking met een alternatieve toepassing van een algemene/gemiddelde verdeling van de producten.

Door bij het vrijkomen van beschikbare uitgangen op voordelige wijze keuze te maken welke sorteerklassen worden toegekend aan de beschikbare sorteeruitgang, is het aandeel direct goed gesorteerde producten aanzienlijk hoger dan het percentage beschikbare uitgangen. Producten van het tweede producttype die vallen in een productklasse die nog niet is toegekend aan een sorteeruitgang komen bij voorkeur in een restcategorie en worden afzonderlijk verwerkt.

In een verdere voordelige voorkeursuitvoeringsvorm volgens de onderhavige uitvinding wordt aan één van de aan het geselecteerde deel van de sorteerkanalen toegekende sorteerklassen een restcategorie toegekend voor het tweede producttype.

Door bij voorkeur aan ten minste één sorteerkanaal een restcategorie als sorteerklasse toe te kennen kunnen hiermee alle producten, die zijn toegekend aan een sorteerklasse waaraan nog geen sorteerkanaal is toegekend, toch worden verwerkt. De in deze restcategorie terecht gekomen producten dienen in een later stadium opnieuw gesorteerd te worden. Deze producten worden vanuit het betreffende sorteerkanaal verzameld en later opnieuw naar het sorteersysteem gevoerd. Bij voorkeur worden producten uit de restcategorie via een retourkanaal van het sorteersysteem teruggevoerd. Hiertoe is het sorteersysteem bij voorkeur voorzien van een dergelijk retourkanaal. Hiermee kunnen producten worden teruggevoerd in het sorteersysteem naar de ingang voor een nieuwe sortering.

In een verdere voordelige voorkeursuitvoeringsvorm volgens de onderhavige uitvinding omvat de werkwijze voorts de stap van het voorafgaand aan de omschakeling van het eerste producttype naar het tweede producttype voorbereidend leegdraaien van een deel van de sorteerkanalen ten aanzien van het eerste producttype.

Door reeds voordat producten van het tweede producttype aankomen bij het sorteersysteem te starten met het voorbereidend leegdraaien van een deel van de sorteerkanalen waarin de producten van het eerste producttype aanwezig zijn, wordt bewerkstelligd dat een deel van de sorteerkanalen reeds vrij is van producten van het eerste producttype voorafgaande aan het daadwerkelijk ontvangen van deze producten. Hiermee wordt bewerkstelligd dat direct door kan worden gegaan met het aanvoeren van producten, aangezien reeds een aantal sorteerkanalen beschikbaar is om toegekend te worden aan het tweede producttype en om vervolgens hieraan aan relevante sorteerklassen toe te kennen. Bij voorkeur wordt hierbij één van de sorteerkanalen gebruikt als restcategorie voor producten van sorteerklassen die nog niet zijn toegekend aan een sorteerkanaal. Het is gebleken dat hiermee de omschakeltijd significant gereduceerd kan worden door dit pro-actief handelen volgens een voordelige werkwijze volgens de vinding.

Het voorbereidend leegdraaien van een sorteerkanaal wordt bijvoorbeeld uitgevoerd voor een sorteerkanaal waarvan op basis van productiegegevens ingeschat wordt dat deze niet meer voldoende vol zal raken en/of dat een sorteerklasse die gebruik maken van dit sorteerkanaal zeer gering bijdraagt aan de totale productie. Bij voorkeur worden de samen te voegen sorteerkanalen bepaald aan de hand van een prioritering van de sorteerklassen, bijvoorbeeld worden de sorteerklassen samengevoegd met de laagste hoeveelheid product per tijdseenheid en/of sorteerklassen die met de nog te sorteren producten niet voldoende worden gevuld. Dergelijke sorteerklassen kunnen bijvoorbeeld worden samengevoegd op één of enkele sorteerkanalen en desgewenst achteraf opnieuw worden gesorteerd. Hiervoor kan een vrij sorteerkanaal worden gebruikt of een sorteerkanaal dat in gebruik was voor één van de samen te voegen sorteerklassen. Hiermee kan op effectieve wijze een aantal sorteerkanalen vrij worden gemaakt op proactieve wijze. Dit resulteert in een significante tijdswinst. Ook is het aanvullend of als alternatief mogelijk om sorteerkanalen van het eerste producttype vrij te maken die elk afzonderlijk niet in een volle kist zouden resulteren en deze bijvoorbeeld in één kist te plaatsen. Hierbij kan op voordelige wijze gebruik worden gemaakt van door een meet- en classificatiesysteem verkregen informatie over producten van het eerste producttype gedurende het sorteerproces, in het bijzonder over de verdeling van deze producten over de verschillende klassen. Hiermee komen meerdere sorteerkanalen tegelijk vrij en kunnen worden benut voor het tweede producttype.

Op voordelige wijze wordt hierbij gekeken naar de nog te verwachten hoeveelheid product per sorteerklasse tussen het moment dat de sorteerklasse van het betreffende sorteerkanaal moet wisselen, indien deze vol raakt aan het einde van de sortering van producten van het eerste producttype. Indien bijvoorbeeld de verwachte toekomstige hoeveelheid producten van het eerste producttype kleiner is dan 30% van het volume van een kist dan kan deze sorteerklasse bijvoorbeeld worden gekoppeld aan de restcategorie. Op deze wijze kan proactief het betreffende kanaal worden vrijgemaakt zodra een productwissel is aangekondigd. Hiermee kan de omwisseltijd verder worden gereduceerd.

Door proactief een restcategorie van het eerste producttype te definiëren, worden niet-hard lopende producten van het eerste producttype en/of producten uit een sorteerklasse die bijvoorbeeld niet meer voldoende volume heeft voor het vullen van een complete kist samengevoegd in een restcategorie en later opnieuw gesorteerd.

Opgemerkt wordt dat door proactief actie te nemen voor een geplande productwissel een effectieve productwissel uitgevoerd kan worden. Een dergelijke proactieve actie kan ook als zelfstandige actie uitgevoerd worden, onafhankelijk van het aantal producttypen dat tijdens het leegdraaien in de sorteerkanalen aanwezig is. Zo behoort het bijvoorbeeld tot de mogelijkheden de productwissel op conventionele wijze uit te voeren, zodanig dat in hoofdzaak slechts producten van één producttype gelijktijdig in de sorteerinrichting aanwezig zijn, waarbij voorafgaand aan de productwissel de hiervoor besproken proactieve actie is uitgevoerd. Hiermee kan de effectiviteit van de productwissel reeds significant worden verbeterd.

Ter verduidelijking van voorgaande wordt als voorbeeld een bepaling van de restcategorie gegeven die is bepaald door sorteerklassen die gekoppeld zitten aan een sorteerkanaal waarvan duidelijk is dat hierin in de resterende tijd te weinig producten terecht zullen komen, bijvoorbeeld aan de hand van: de productie per uur x geschatte resterende sorteertijd + huidige inhoud van het sorteerkanaal < bijv. 0,3 x gewenste inhoud sorteerkanaal.

Zodra een sorteerklasse hieraan voldoet kan deze naar de restcategorie. Dit kan bijvoorbeeld ook als het aan de sorteerklasse gekoppelde sorteerkanaal vol raakt, en er een nieuw leeg kanaal gekozen moet worden. Ondanks dat de sorteerklasse bijvoorbeeld ‘hard loopt’ kan deze op basis van de te verwachten hoeveelheid product toegewezen worden aan de restcategorie.

Een ander aanvullend of alternatief criterium kan zijn dat sorteerklassen een dermate lage productie per uur hebben dat ze in de laagste bijvoorbeeld 30% van de sorteerklassen vallen.

In een uitvoeringsvorm waarin een aantal kistenvullers wordt gebruik zou de afhandeling per kistenvuller bijvoorbeeld kunnen zijn om eerst te bepalen welk sorteerkanalen het meest in aanmerking komen om vooraf geleegd te worden, de bijbehorende sorteergroepen te koppelen aan de restcategorie, en de restcategorie aan een uitgang toe te wijzen. Ook kan worden bepaald welke van deze sorteerkanalen samengevoegd kunnen worden in één kist, en deze vervolgens te legen.

Bij het bepalen van samen te voegen producten wordt bij voorkeur rekening gehouden met vruchtkenmerken die wel of niet gezamenlijk in één kist mogen. Hierbij wordt bijvoorbeeld voorkomen dat rotte vruchten weer samengevoegd worden met kwaliteit I vruchten.

Bij voorkeur worden diverse van de voorgaand beschreven stappen gecombineerd om de omschakeling van een eerste producttype naar een tweede producttype op een sorteersysteem zo efficiënt mogelijk uit te voeren. Derhalve wordt bij voorkeur na ontvangst van een omschakelsignaal, bij voorkeur op automatisch wijze met behulp van een sensor stroomopwaarts in de aan voer van de producten of op een andere automatische en/of handmatige wijze, begonnen met het proactief leegdraaien van een aantal sorteerkanalen. Sorteerkanalen die hierbij bijvoorbeeld geschikt zijn, zijn de sorteerkanalen waaraan een sorteerklasse is toegekend waarin slechts weinig producten van het eerste producttype terecht komen, dat wil zeggen een sorteerklasse uit de staart van de verdeling. Ook als alternatief of aanvullend geschikte sorteerklassen zijn die klassen waarvan reeds op basis van beschikbare informatie bekend is dat deze niet meer een voldoende grote hoeveelheid producten krijgen uit de nog te verwachten producten van het eerste producttype, waarmee bijvoorbeeld een kist gevuld kan worden. De producten die anders in deze sorteerkanalen terecht zouden komen worden dan bij voorkeur gegroepeerd in een restcategorie die in een later stadium alsnog geselecteerd zal worden. Vervolgens wordt bij voorkeur een eerste groep producten van het tweede producttype dat aankomt bij het sorteersysteem gemeten op basis waarvan een verwachte verdeling bepaald kan worden van deze partij producten. Op basis van deze verdeling kan bepaald worden welke sorteerklassen het meest frequent voor zullen komen voor deze partij, zodat deze sorteerklassen als eerste toegekend zullen worden aan de beschikbaar gekomen sorteerkanalen. Producten uit overige sorteerklassen worden dan bij voorkeur verzameld in een restcategorie die is toegekend aan een afzonderlijk sorteerkanaal. Deze met een sorteerkanaal verzamelde producten in de restcategorie worden in een later stadium alsnog gesorteerd en/of bij voorkeur teruggevoerd via een optioneel retour kanaal, indien het sorteersysteem daarvan is voorzien. Deze afzonderlijke stappen van het vrijmaken van sorteerkanalen van producten van het eerste producttype, het toekennen van vrijgekomen sorteerkanalen aan het tweede producttype, en het zo optimaal mogelijk bepalen van de meest geschikte sorteerklasse voor dit sorteerkanaal worden bij voorkeur repetitief uitgevoerd om nieuw beschikbaar gekomen sorteerkanalen zo snel mogelijk in te zetten voor producten van het tweede producttype om daarmee de effectiviteit van het omschakelproces veder te vergroten.

De onderhavige vinding heeft voorts betrekking op een computer leesbaar medium, omvattende een computerprogramma ingericht om, wanneer uitgevoerd op een computer, de stappen van de werkwijze zoals voorgaand beschreven uit te voeren.

Het computer leesbaar medium verschaft dezelfde voordelen en effecten als beschreven voor de werkwijze.

De onderhavige vinding heeft voorts tevens betrekking op een sorteersysteem voor het sorteren van producten, in het bijzonder groenten en fruit, omvattende: een aanvoersysteem; een werkzaam met het aanvoersysteem verbonden sorteerinrichting voorzien van sorteerkanalen; een werkzaam met de sorteerinrichting verbonden meet- en classificatiesysteem voorzien van een sorteermechanisme voor het op basis van de met het meet- en classificatiesysteem verkregen productclassificatie sorteren van producten over de sorteerkanalen; een regelaar ingericht voor het aansturen van ten minste het meet- en classificatiesysteem en de sorteerinrichting, waarbij de regelaar is voorzien van een omschakelmodule ingericht voor het uitvoeren van een omschakeling van een eerste producttype naar een tweede producttype op het sorteersysteem gebruik makend van een werkwijze zoals voorgaand beschreven.

Het sorteersysteem verschaft dezelfde voordelen en effecten als hiervoor reeds beschreven voor de werkwijze en/of het computer leesbaar medium. In een voordelige uitvoeringsvorm omvatten de sorteerkanalen waterkanalen en/of accumulerende bufferbanen waardoor het sorteersysteem bijzonder geschikt is voor kwetsbare producten, in het bijzonder appels en peren. Voorts wordt het sorteersysteem bij voorkeur voorzien van een retourkanaal voor het opnieuw sorteren van producten, in het bijzonder ingericht voor het terugvoeren van producten uit de restcategorie. Als alternatief worden producten uit een restcategorie die zijn verzameld met een toegekend sorteerkanaal in een later stadium opnieuw gesorteerd. Een dergelijke restcategorie heeft in het bijzonder betrekking op producten van het tweede producttype die zijn gesorteerd en waarvoor op dat moment nog geen sorteerkanaal beschikbaar was en/of een eerste groep producten van het tweede producttype die zijn gebruik voor het bepalen van de verwachte verdeling over sorteerklassen van de betreffende partij.

Verdere voordelen, kenmerken en details van de uitvinding worden navolgend nader toegelicht aan de hand van voorkeursuitvoeringsvormen daarvan, waarbij wordt verwezen naar de bijgevoegde tekeningen, waarin tonen:

Figuur 1 een bovenaanzicht van een (voor)sorteersysteem waarop de werkwijze volgens de vinding kan worden toegepast;

Figuur 2 een aanzicht van resultaten met een conventionele productwissel;

Figuur 3 resultaten het effect ten gevolge van het proactief leegdraaien van sorteerkanalen;

Figuur 4 resultaten van het effect van geoptimaliseerd proactief leegdraaien;

Figuur 5 resultaten waarbij producten van het tweede type worden gesorteerd, terwijl producten van het eerste type worden leeg gedraaid;

Figuur 6 resultaten van het effect van geoptimaliseerd starten van de nieuwe sortering;

Figuur 7 resultaten van het effect van zowel optimale proactief leegdraaien en optimaal starten; en figuren 8-11 resultaten van een voorbeeld van een productwissel volgens de vinding.

Sorteersysteem 2 (Figuur 1) omvat sorteerinrichting 4, en aanvoer systeem 6 voorzien van verenkelaar 8. Sorteersysteem 2 is in de getoonde uitvoeringsvorm verder voorzien van meetsysteem of meet- of classificatiesysteem 10, een overbrenginrichting 12 waarmee producten P in een bed van transporthouders 14 worden gelegd. Sorteerinrichting 4 omvat voorts een groot aantal sorteerkanalen 16. De uitgang van sorteerkanalen 16 is werkzaam verbonden met afvoersysteem 18. In de getoonde uitvoeringsvorm van afvoersysteem 18 wordt een groep sorteerkanalen 20 geleid naar een dwarskanaal 22 van sub-afvoersysteem 24 die is voorzien van lege kisten aanvoer 26 en kistenvuller 28, bijvoorbeeld van het type onderwatervuller. In de getoonde uitvoeringsvorm zijn er vier kistenvullers 28 die elk met behulp van dwarskanaal 22 verbonden zijn met zo’n 15-20 sorteerkanalen 20. Het zal duidelijk zijn dat andere configuraties volgens de vinding eveneens tot de mogelijkheden behoren. Bij voorkeur met behulp van geautomatiseerd systeem 30 worden gevulde kisten 32 op af te voeren stapels 34 gezet. Deze stapels 34 worden vervolgens verder getransporteerd voor verdere behandeling of opslag.

In de getoonde uitvoeringsvorm is sorteersysteem 2 voorts voorzien van retourkanaal 36. Retourkanaal 36, evenals sorteerkanalen 16, zij in de getoonde uitvoeringsvorm uitgevoerd als waterkanalen.

In de getoonde uitvoeringsvorm is sorteersysteem 2 voorzien van regelaar 38 met omschakelmodule en omvattende een gebruikersinterface 40. Bij voorkeur is regelaar 38 verbonden met controlesysteem 42, waarmee informatie wordt verkregen met behulp van detector 44 in stroomopwaarts aanvoergedeelte 46 met dumper 47. Dit betreft bijvoorbeeld informatie over de nog te sorteren producten van het eerste producttype en/of een aankondiging van een productwissel naar het tweede producttype. Het zal duidelijk zijn dat deze informatie ook op een andere automatische en/of handmatige wijze verkregen kan worden. Regelaar 38 maakt gebruik van sorteerkanaalaansturing 48. Het zal duidelijk zijn dat een dergelijke module, als ook overige modules, geïntegreerd kunnen zijn in regelaar 38 en/of als separate regelaars aangebracht kunnen worden. Meetsysteem 10 is eveneens werkzaam verbonden met regelaar 38. Voorts is in de getoonde uitvoeringsvorm regelaar 38 werkzaam verbonden met positieregelaar 50 en stromingsregelaar 52. Het zal duidelijk zijn dat diverse varianten voor sorteersysteem 2 mogelijk zijn. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om af te zien van retourkanaal 36, het aantal sorteerkanalen 16 te variëren, afvoersysteem 18 anders in te richten, aanvoersysteem 6 anders in te richten, regelaar 38 centraal en/of decentraal uit te voeren en dergelijke.

Met name natuurlijke producten, zoals groenten en fruit tonen een natuurlijke variatie in producteigenschappen. De kansdichtheidsfunctie van bijvoorbeeld productdiameter of productgewicht van ongesorteerde producten is in de praktijk veelal normaal verdeeld. Hierdoor komen in de ene sorteerklasse meer producten dan in een andere sorteerklasse. Door combinatie van deze producteigenschappen met extra producteigenschappen als kleur, blos, externe kwaliteit etc., wordt de verdeling van producten over sorteerklassen veelal nog ongelijkmatiger. Een typische verhouding hierbij is dat 20% van de sorteerklassen ongeveer 80% van de producten bevat. De verdeling van producten over de sorteerklassen en sorteerkanalen wordt in sorteersysteem 2 bijgehouden, zodat bekend is wat de kans is dat een product in een specifiek kanaal valt en bekend is wat de kans is dat een product in een bepaalde sorteerklasse valt.

In de getoonde uitvoeringsvorm volgens sorteersysteem 2 wordt ongesorteerd product P bijvoorbeeld gedumpt in water in aanvoersysteem 46 met dumper 47 in het aanvoergedeelte en vervolgens door aanvoersysteem 6 gevoerd naar verenkelaar 8. Hier komt product P uit het aanvoerbad, komt vervolgens achter andere producten P te liggen en wordt bij voorkeur roterend verder getransporteerd. Meetsysteem of meet- en classificatiesysteem 10 meet eigenschappen van product P waarna deze geclassificeerd wordt. Product P wordt vervolgens door overbrenginrichtingl2 geplaatst in een transporthouder van bed 14, waarbij product P bij voorkeur eveneens wordt gewogen. Na toekenning van product P aan een sorteerklasse, en indien de sorteerklasse is toegekend aan een concreet sorteerkanaal 16, wordt product P vervolgens op bed 14 getransporteerd naar betreffend sorteerkanaal 16 en aldaar gelost. Sorteerkanaal 16, bij voorkeur een waterkanaal en/of accumulerende bufferbaan, bevat een hoeveelheid producten P en vervult daarmee een bufferfunctie. Regelaar 48 houdt bij hoeveel producten P in de kanalen liggen en zal desgewenst voor deze sorteerklasse een ander sorteerkanaal kiezen indien sorteerkanaal 16 geheel gevuld is. Indien afvoersysteem 18 gereed is voor het afvullen van sorteerkanaal 16, en sorteerkanaal 16 genoeg producten bevat om bijvoorbeeld een kist te vullen, wordt het sorteerkanaal 16 leeg gedraaid en bijvoorbeeld met behulp van kistenvuller 28 in kist 32 gebracht en bijvoorbeeld met een kistenstapelaar 30 vervolgens op een af te voeren stapel 34 geplaatst.

Afhankelijk van de uitvoering van het sorteersysteem 2 wordt rekening gehouden met de uitvoering van afvoersysteem 18, zodat bijvoorbeeld rekening gehouden kan worden bij het proactief leegdraaien van sorteerkanalen 16 dat kistenvullers 28 zo effectief mogelijk worden ingezet. Bij het proactief leegdraaien van een sorteerkanaalló wordt optioneel gewerkt met een instelbaar percentage van sorteerkanalen die leeg dienen te zijn voorafgaand aan de productwissel. Ook het starttijdstip voor het proactief handelen kan worden bepaald op basis van de nog te sorteren kisten en de daarmee gepaard gaande sorteertijd. Voorts kan rekening worden gehouden met de te verwachten hoeveelheid product per sorteerklasse tussen het moment dat de sorteerklasse van een sorteerkanaal moet wisselen omdat deze vol is geraakt en het einde van de sortering van de producten van het eerste producttype. Als deze resterende hoeveelheid bijvoorbeeld kleiner is dan 30% van het kistvolume, dan kan deze sorteerklasse worden gekoppeld aan de restcategorie, zodat producten in een later stadium opnieuw gesorteerd kunnen worden.

Bij een conventionele toepassing bij een capaciteit van bijvoorbeeld 100 kisten per uur voor kistenstapelaar 30 is voor legen van vijftig kanalen 16 circa dertig minuten vereist. De resultaten van een dergelijke conventionele werkwijze ten behoeve van een omschakeling zijn getoond in Figuur 2. Op een tijdstip van 30 minuten stopt de verwerking van producten van het eerste producttype, waarna uitgangen 16 in circa 30 minuten leeg worden gemaakt. Vanaf tijdstip van zestig minuten kan het nieuwe product van producttype 2 worden gesorteerd. De totale omschakeltijd in een conventioneel proces bedraagt derhalve circa dertig minuten.

Figuren 2-7 tonen A het afbouwen van de sortering van het eerste producttype, B het opbouwen van de sortering van het tweede producttype, en C het productietijdverlies dat wordt gevormd door het oppervlak onder de curve/lijn. In de figuren heeft de gestippelde lijn betrekking op de productie/sortering en de doorgetrokken lijn betrekking op het percentage kanalen dat in gebruik is voor het betreffende producttype.

Navolgend worden enige stappen volgens uitvoeringsvormen van de werkwijze volgens de vinding toegepast op verder dezelfde situatie als hiervoor bij het conventionele proces. In de grafieken is omwille van de duidelijkheid het maximaal aantal uitgangen bepaald op 95%. Dit heeft geen invloed op de vergelijking van een conventioneel proces met uitvoeringsvormen volgens de onderhavige vinding. Het “productivity loss” betreft de teruggang in producten verwerkt door afvoersysteem 18. De effectieve omschakeltijd kan worden bepaald door dit “productivity loss” te relateren aan de in theorie realiseerbare capaciteit van sorteersysteem 2.

In geval een eerste pro-actieve handeling wordt uitgevoerd na aankondiging van een komende productwissel wordt op tijdstip twintig minuten een aantal uitgangen leeg gedraaid. De resultaten hiervan zijn getoond in Figuur 3. De leeg gedraaide uitgangen zijn bijvoorbeeld uitgangen waarvan op basis van productiegegevens ingeschat wordt dat ze niet meer voldoende vol zullen geraken en/of waarvan de sorteerklassen toegekend aan deze sorteerkanalen slechts beperkt bijdragen aan de totale productie. De betreffende sorteerklassen worden samengevoegd op één of enkele sorteerkanalen en achteraf veelal opnieuw gesorteerd. Dit is als “productivity loss” zichtbaar door een geleidelijke toename tussen het tijdstip van twintig en dertig minuten. In het getoonde voorbeeld wordt 30% van de sorteeruitgangen in deze tijdsperiode leeg gedraaid en daarmee beschikbaar gesteld aan producten van het tweede producttype. Door gebruik te maken van prioritering op basis van de voorgaande criteria kunnen de proactief leeg te draaien sorteerkanalen slim worden gekozen, waardoor het aantal kanalen dat vrijkomt sneller toeneemt dan de afname van het goed gesorteerde product. Dit is getoond in Figuur 4 waarbij zichtbaar is dat het “productivity loss” kleiner is en de totale omschakeltijd verder wordt gereduceerd van circa twintig minuten naar circa achttien en halve minuut. In beide gevallen wordt op tijdstip dertig minuten gestopt met het sorteren van producten van het eerste producttype. In een niet-geoptimaliseerde uitvoeringsvorm wordt op tijdstip 50 minuten gestart met het sorteren van producten van het tweede producttype, terwijl bij een geoptimaliseerde pro-actieve stap na al na achttien en halve minuut gestart kan worden met het sorteren van producten van het tweede producttype.

In een verder voorbeeld wordt proactief gebruik gemaakt van het vrijmaken van sorteerkanalen zonder optimalisatie en wordt bij het starten van het sorteren van producten van het tweede producttype zonder prioritering sorteerklassen toegekend aan sorteeruitgangen. Hiermee wordt een significante reductie in omwisseltijd bewerkstelligd van dertig minuten naar circa zes driekwart minuten. Dit is getoond in de resultaten van Figuur 5, waarbij een significante reductie in het “productivity loss” wordt bewerkstelligd.

Bij de prioritering bij het toekennen van sorteerklassen van het tweede producttype aan beschikbaar gekomen sorteerkanalen 16 is het mogelijk om in eerste instantie alle sorteerklassen toe te kennen aan één sorteerkanaal die als restcategorie is gedefinieerd. Door producten te meten gedurende enige seconden of een minuut, bijvoorbeeld, kan de te verwachten verdelingsfunctie van de producten over de sorteerklassen worden vastgesteld. Desgewenst kan hierbij aanvullend of als alternatief gebruik worden gemaakt van een verdelingsfunctie op basis van historische gegevens die opvraagbaar zijn uit een database of reeds beschikbaar is in regelaar 38. Door vanaf tijdstip dertig minuten te starten met het sorteren van producten van het tweede producttype, en producten in eerste instantie naar de restuitgang te leiden totdat een betrouwbare schatting van de verdeling van de producten over de sorteerklassen beschikbaar is, en vervolgens met prioritering op basis van de bepaalde voor de betreffende partij te verwachten specifieke verdeling, sorteerklassen toe te kennen aan sorteerkanalen, kan een sorteerklasse waarbij veel producten worden verwacht als eerste worden toegekend aan het beschikbaar gekomen sorteerkanaal. Daarmee is het percentage goed gesorteerd product van het tweede producttype vanaf het begin veel hoger dan het percentage beschikbare sorteerkanalen (Figuur 6). Uitsluitend de producten die samenkomen in de restcategorie dragen bij aan het ongewenste “productivity loss” uit de onderste grafiek en dienen opnieuw gesorteerd te worden. De omschakeltijd bedraagt in dit voorbeeld circa zes minuten. Desgewenst behoort het volgens de vinding tot de mogelijkheden om de hoeveelheid opnieuw te sorteren producten te beperken, en daarmee het risico op beschadiging van producten verder te reduceren, door pas te beginnen met sorteren van het product van het tweede producttype als een bepaald percentage van sorteeruitgangen beschikbaar is, bijvoorbeeld 20%.

Een optimaal effect en maximale reductie van de omschakeltijd voor het sorteren van producten van het eerste producttype naar producten van het tweede producttype wordt bewerkstelligd door combinatie van de voorgaande effecten toe te passen. Door zowel het leegdraaien van sorteerkanalen als het toekennen van sorteerklassen van het tweede producttype over beschikbaar gekomen sorteerkanalen repetitief uit te voeren en op basis van kwaliteit uit te voeren wordt een verdere reductie van de omschakeltijd verkregen tot circa twee minuten (Figuur 7). Tussen tijdstippen twintig en dertig minuten wordt de sortering van producten van het eerste producttype afgebouwd. Op tijdstip dertig minuten wordt gestart met sorteren van producten van het tweede producttype. Alle sorteerkanalen met het oude product zijn op tijdstip vijftig minuten leeg en op dat moment hebben ook alle sorteerklassen van het product van het tweede producttype een eigen sorteerkanaal. Hiermee blijft “productivity loss” en de effectieve omwisseltijd beperkt.

Voorgaande voorbeelden zijn verkregen met sorteer systeem 2 waarop de verschillende effecten zoveel mogelijk afzonderlijk zijn toegepast. De resultaten in Figuur 7 betreffen een combinatie van de afzonderlijke stappen en resulteert in de grootste teruggang van effectieve omschakeltijd ten gevolge van het “productivity loss”.

Een verder voorbeeld wordt navolgend beschreven aan de hand van een praktij ksimulatie waarbij een productwissel wordt uitgevoerd met appels van het appelras Golden Delicious als eerste producttype naar appels van het appelras Elstar als tweede producttype. Beide rassen hebben 50 sorteergroepen. Het gebruikte sorteersysteem heeft 60 sorteerkanalen en een capaciteit van zo’n 30 ton/uur. De totale aanvoercapaciteit is daarmee zo’n 100 kisten/uur. De afvoer voor gesorteerde producten wordt gevormd door de sorteerkanalen (16), een viertal onderwatervullers (28) en een zogeheten binmatic (30) die de door de onderwatervuller (28) gevulde kisten opstapelt. Deze onderwatervullers en binmatic kunnen zo’n 140 kisten/uur afhandelen.

Voor Golden Delicious wordt in Figuur 8A een typische verdeling van de productie per sorteergroep getoond. Enkele sorteergroepen leveren 5-6 ton per uur, een groot gedeelte zit daar ver onder en enkele sorteergroepen leveren zeer weinig vruchten, bijvoorbeeld maar 300 kg per 8 uur. Voor Elstar ziet de verdeling, zoals weergegeven in figuur 8B er ongeveer hetzelfde uit.

Bij een conventionele productwissel worden alle sorteerkanalen (16) leeg gedraaid. Hiervoor is minimaal 21 minuten nodig. Van de 50 gebruikte sorteerkanalen zal veelal zo’n 30% voor minder dan 30% met producten zijn gevuld. Om opslagruimte te beperken worden deze producten veelal gecombineerd in een kist met restproduct gebracht. Bij een typische kanaalinhoud van zo’n 300 kg resulteert dit in zo’n 675 kg restproduct. Deze hoeveelheid kan uiteraard variëren. Na het leegdraaien van het systeem wordt gestart met het tweede product, de Elstar, op de gewenste 50 sorteerkanalen.

Voor een geoptimaliseerde productwissel volgens de vinding wordt zo’n 30 minuten voor de beoogde wissel stroomopwaarts in het proces een signaal gegeven om de wissel in gang te zetten. Op dat moment dienen nog 50 kisten met in totaal zo’n 15.000 kg appels van het eerste ras gesorteerd te worden. Voor het beschikbaar stellen van sorteerkanalen aan het tweede ras worden volgens de vinding twee manieren toegepast.

De eerste manier betreft het tijdens de laatste fase van de sortering van het ras Golden Delicious beëindigen van de minst productieve sorteergroepen en de kanalen leeg te maken door gebruik te maken van de overcapaciteit van de onderwatervullers. Naast de normale volmelding van uitgangen vanwege het lopende sorteerproces van Golden Delicious, worden ook die uitgangen “vol” gemeld die gekoppeld zijn aan de minst productieve sorteergroepen, bijvoorbeeld de minst productieve 15 sorteergroepen. Deze sorteergroepen worden ontkoppeld van de bijbehorende uitgangen en toegekend aan een restuitgang. De bijbehorende uitgang wordt aangemeld bij de onderwatervuller om af gevuld te worden in een kist. Dit kan bijvoorbeeld door alle 15 minst productieve sorteergroepen op het zelfde moment te ontkoppelen en aan te melden bij de onderwatervuller om geleegd te worden. De onderwatervullers hebben overcapaciteit van in’t totaal 40 kisten per uur, dus zullen de 15 aangemelde uitgangen na ongeveer 23 minuten weer leeg zijn. Een andere manier is om de ontkoppeling van deze langzaam lopende sorteergroepen te verdelen over de beschikbare tijd tot de raswissel. Dit kan door bijvoorbeeld elke 2 minuten te kijken welke resterende sorteergroep het minst productief is, en deze vervolgens te ontkoppelen en het bijbehorende kanaal vol te melden, of door bijvoorbeeld zodra een onderwatervuller geen volgemelde kanalen meer heeft, de langzaamst lopende sorteergroep die via een kanaal met deze onderwatervuller verbonden is te ontkoppelen. Bijkomend voordeel van de laatste 2 varianten van ontkoppelen van minder productieve sorteergroepen is dat de hoeveelheid product die in de restgroep terecht komt veel minder is dan bij de eerste variant.

De tweede manier betreft het, tijdens de laatste fase van het sorteerproces van het ras Golden Delicious bij elk kanaal wat vol raakt, controleren of voor de bij dat kanaal behorende sorteergroep nog voldoende vruchten verwacht worden. Als dit op basis van de productiestatistiek minder dan bijvoorbeeld 30% kistvulling is, dan wordt voor de betreffende sorteergroep geen nieuw sorteerkanaal gekozen, maar wordt deze toegevoegd aan de restuitgang. Hierdoor worden uiteindelijk ongeveer 30% van de sorteergroepen afgebroken en samengevoegd in de restuitgang.

Alle bij een onderwatervuller vol gemelde uitgangen worden afzonderlijk afgehandeld.

Zijn er meerdere uitgangen tegelijk “vol” gemeld, dan zal het dus enige tijd duren voordat ze allemaal geleegd zijn. In Figuur 9 (getrokken lijn representeert het aantal lege kanalen, gestreepte lijn representeert het aantal afgebroken sorteringen, en de gestippelde lijn het aantal wachtende kanalen) is de relatie tussen de hoeveelheid vol gemelde kanalen en de hoeveelheid geleegde kanalen weergegeven. Zoals zichtbaar in Figuur 9 ijlt het beschikbaar komen van lege kanalen iets na bij het afbreken van de sorteergroep. De momentane hoeveelheid kanalen die door de onderwatervullers moet worden geleegd is in de gestippelde grafiek weergegeven, dit is inclusief het aantal kanalen wat door het lopende sorteerproces wordt volgemeld. Bij een “vol” melding van een kanaal zonder dat de sorteergroep afgebroken wordt, wordt meteen weer een leeg kanaal gekozen om verder te sorteren. Dit is de reden dat de grafiek voor de lege kanalen grillig verloopt. Op het moment van de raswissel, op tijdstip t=1800 seconde, worden alle overige kanalen vol gemeld, en piekt de hoeveelheid wachtende kanalen naar 25. De doorgetrokken lijn, die het aantal lege kanalen weergeeft, laat zien dat dit gestegen is van 10 vrije kanalen op t=0 tot 32 vrije kanalen op t=1800 seconde.

Bij het afbreken van sorteergroepen worden, zoals hiervoor beschreven, twee manieren toegepast. Allereerst worden de minst productieve groepen een voor een afgebroken, verspreid over de resterende tijd. Ten tweede wordt elke keer dat een kanaal vol is voor de bijbehorende sorteergroep gecontroleerd of deze afgebroken kan worden omdat de verwachte hoeveelheid restproduct tot de raswissel minder is dan 30% kanaal vulling. Het resultaat is weergegeven in Figuur 10 (getrokken lijn representeert het aantal kg t.g.v. het afkappen minder productieve groepen, gestreepte lijn representeert het aantal kg restproduct tgv klein restant na volmelding, en de gestippelde lijn het percentage correct gesorteerde producten in de tijd). De hoeveelheid restproduct die ontstaat in het raswisselproces is afzonderlijk aangegeven voor het afbreken van minder productieve groepen en voor het afbreken ter voorkoming van een kanaal met een kleine resthoeveelheid. In dit voorbeeld bedraagt de totale hoeveelheid restproduct ten gevolge van het vroegtijdig beëindigen van sorteergroepen 250 + 375 = 625 kg. Hierbij dient aangemerkt te worden dat een deel van de 15 minder productieve sorteergroepen die afgekapt worden ook een kanaal vulling heeft die minder dan 30% is. Naar schatting levert dit een extra hoeveelheid restproduct op van 1/2 * 0,3* 15* 0,3 *300 = 203 kg. In deze specifieke simulatie is dit 88 kg. Deze kanalen zijn efficiënt weg te werken door ze bijvoorbeeld samen in 1 kist af te vullen (voor zover ze aangesloten zitten op dezelfde onderwatervuller) en/of door ze in te zetten als een uitgang voor de restgroep. In dat laatste geval is het aantal extra uitgangen en af te vullen kisten wat nodig is voor de restgroep heel beperkt.

Op tijdstip t=1800 s wordt de sortering van het ras Golden Delicious beëindigd. Door het proactief leeg maken van kanalen zijn er op dat moment 32 uitgangen beschikbaar, (zie figuur 9).

De overige 28 uitgangen bevatten nog vruchten en dienen nog geleegd te worden. Vanaf t=1800 s worden vruchten van het ras Elstar over de machine geleid. De eerste 20-40 seconden worden de vruchten gemeten om een schatting van de verdeling van de vruchten over de sorteergroepen te maken. Gedurende deze tijd worden de vruchten toegewezen aan een restuitgang. De sorteergroepen krijgen in volgorde van productiviteit een eigen sorteerkanaal toegewezen. Elke keer dat er een sorteerkanaal vrij komt wordt dit toegewezen aan de dan nog niet gekoppelde sorteergroep met de hoogste prioriteit. Het effect van de koppeling van sorteergroepen aan kanalen op de productiviteit is weergegeven in Figuur 11 (getrokken lijn representeert percentage gekoppelde sorteergroepen, dunne gestippelde lijn het aantal netto vrije kanalen, dikke gestippelde lijn het aantal wachtende kanalen, en de gestreepte lijn het percentage effectieve productie). In de figuur is het aantal wachtende kanalen en de netto vrije kanalen voor 0<t<=1800 gelijk zijn aan de overeenkomstige aantallen in figuur 9. Verder is zichtbaar dat bij aanvang al meer dan 60% van de sorteergroepen aan een eigen uitgang gekoppeld zit. Door de juiste keuze van deze sorteergroepen komt dan al meer dan 90% van de productie op de juiste uitgang terecht. De overige sorteergroepen blijven gekoppeld aan een restuitgang totdat er een sorteeruitgang beschikbaar komt.

Op t = 2294 is de laatste sorteergroep gekoppeld aan een eigen sorteerkanaal. De hoeveelheid restproduct is in de simulatie 194 kg. Een benadering van de hoeveelheid restproduct op basis van de grafiek is te geven door het oppervlakje tussen de 100% lijn en de effectieve productie grafiek te meten tussen tijdstip t=1800 en t=2294. Een schatting hiervan bedraagt 206 kg.

Een verdere optimalisatie bij het starten van de nieuwe sortering kan worden gerealiseerd door een optimale toewijzing. Zoals aangegeven worden vruchten van een sorteergroep toegewezen aan een restuitgang zolang er nog geen eigen uitgang beschikbaar is voor een sorteergroep. Deze restuitgang kan in principe elke willekeurige uitgang van de machine betreffen. De toewijzing van de vruchten aan uitgangen vindt plaats zodra de vruchten van de verenkelaar komen en gewogen zijn. In het geval de restuitgang meer naar het einde van de machine ligt, betekent dat dat er een behoorlijke hoeveelheid vruchten onderweg is op het cuppenbed. Zodra een sorteergroep gekoppeld wordt aan een uitgang, zijn er mogelijk van dezelfde sorteergroep nog vruchten onderweg naar de restuitgang. In dat geval is het zinvol om voor alle vruchten van deze sorteergroep die nog op het cuppenbed liggen, en de zojuist gekoppelde uitgang nog niet gepasseerd zijn, een mutatie door te voeren door ze alsnog te ontkoppelen van de restuitgang en te koppelen aan de zojuist toegekende uitgang van de sorteergroep, de vrucht daar te lossen en ook de registraties voor de sorteergroep, de sorteeruitgang en de restuitgang bij te werken aan de hand van de gedane mutatie. Zeker aan het begin van de sortering van het nieuwe product levert dit een besparing op van de hoeveelheid restproduct. Er worden dan enkele honderden vruchten, of enkele 10-tallen secondes, gesorteerd om uitsluitend de verdeling van de sorteergroepen te bepalen.

Aangezien de looptijd over het cuppenbed tot de laatste (60ste) uitgang ongeveer 45 seconde duurt, kan bij aanvang van de nieuwe sortering op deze manier worden gezorgd dat veel vruchten die gebruikt zijn om de verdeling van de sorteer groepen te bepalen alsnog op de aan de sorteer groep gekoppelde uitgang terecht komen, in plaats van in de restuitgang. Dit kan nog verder worden geoptimaliseerd door bij het begin van de nieuwe sortering de restuitgang aan het einde van de machine te kiezen, en daarna de sorteergroepen die het meest vertegenwoordigd zijn toe te wijzen aan de vrije uitgangen eveneens aan het einde van de machine bevinden. Hierdoor zal een zo groot mogelijk deel van de vruchten alsnog direct op de juiste uitgang van de sorteergroep komen.

De onderhavige uitvinding is geenszins beperkt tot de hiervoor beschreven voorkeursuitvoeringsvormen daarvan. De gevraagde rechten worden bepaald door de navolgende conclusies binnen de strekking waarvan vele modificaties denkbaar zijn.

Claims (20)

1. Werkwijze voor het omschakelen van een eerste producttype naar een tweede producttype op een sorteersysteem voor het sorteren van producten, zoals groenten en fruit, voorzien van een sorteerinrichting omvattende een aantal sorteerkanalen, de werkwijze omvattende de stappen: het tijdens sorteren van producten van het eerste producttype door een omschakelmodule van een regelaar van het sorteersysteem ontvangen van een omschakelsignaal aangevend dat producten van het tweede producttype gesorteerd dienen te worden; het door de regelaar selecteren van een deel van de sorteerkanalen van het sorteersysteem die vrij zijn van producten van het eerste producttype, waarbij het geselecteerde deel van het aantal sorteerkanalen kleiner is dan het totale aantal sorteerkanalen; het toekennen van ten minste een deel van het geselecteerde deel van de sorteerkanalen aan het tweede producttype; het toekennen van sorteerklassen van het tweede producttype aan één of meer van de aan het tweede producttype toegekende sorteerkanalen van het geselecteerde deel van de sorteerkanalen; en het, tijdens het leegdraaien van het niet-geselecteerde deel van het aantal sorteerkanalen van de sorteerinrichting ten aanzien van het eerste producttype, sorteren van producten van het tweede producttype in de aan het tweede producttype toegekende sorteerkanalen van het geselecteerde deel van het aantal sorteerkanalen waaraan een sorteerklasse van het tweede producttype is toegekend.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, waarin de stappen van het door de regelaar selecteren van sorteerkanalen die vrij zijn van producten van het eerste producttype en het door de omschakelmodule toekennen van geselecteerde sorteerkanalen aan het tweede producttype repetitief worden uitgevoerd ten aan zien van ten minste de in de tijd ontstane additionele sorteerkanalen van het sorteersysteem die vrij zijn van producten van het eerste producttype ten gevolge van het leegdraaien van sorteerkanalen ten aanzien van het eerste producttype.

3. Werkwijze volgens conclusie 2, waarin de stap van het toekennen van een sorteerklasse van het tweede producttype aan voor het tweede producttype geselecteerde sorteerkanalen van het geselecteerde deel van de sorteerkanalen repetitief wordt uitgevoerd.

4. Werkwijze volgens conclusie 1, 2 of 3, waarin het door de omschakelmodule toekennen van sorteerklassen van het tweede producttype aan één of meer van de aan het tweede producttype toegekende sorteerkanalen van het geselecteerde deel van de sorteerkanalen aan de hand van een prioritering van sorteerklassen wordt uitgevoerd.

5. Werkwijze volgens conclusie 4, waarin de prioritering de hoeveelheid product in een klasse per tijdseenheid omvat.

6. Werkwijze volgens conclusie 4 of 5, waarin de prioritering wordt uitgevoerd op basis van door een meet- en classificatiesysteem verkregen informatie over het tweede producttype vergaard door meting van een eerste groep producten van het tweede producttype.

7. Werkwijze volgens één of meer van de voorgaande conclusies, waarin één van de aan het geselecteerde deel van de sorteerkanalen toegekende sorteerklassen een restcategorie van het tweede producttype omvat.

8. Werkwijze volgens één of meer van de voorgaande conclusies, verder omvattende de stap van het voorafgaand aan de omschakeling van het eerste producttype naar het tweede producttype voorbereidend leegdraaien van een deel van het aantal sorteerkanalen ten aanzien van het eerste producttype.

9. Werkwijze volgens conclusie 8, waarbij een deel van productklassen van het eerste producttype worden samengevoegd in een restcategorie van het eerste producttype op basis van een prioritering.

10. Werkwijze volgens conclusie 9, waarbij de restcategorie van het eerste producttype wordt toegewezen aan één of meer beschikbare sorteerkanalen.

11. Werkwijze volgens conclusie 8, 9 of 10, waarbij de prioritering de hoeveelheid product van het eerste producttype in een klasse per tijdseenheid omvat.

12. Werkwijze volgens één of meer van de conclusies 8-11, waarin de prioritering wordt uitgevoerd op basis van door een meet- en classificatiesysteem verkregen informatie over het eerste producttype vergaard door meting van producten van het eerste producttype.

13. Werkwijze volgens één of meer van de conclusies 8-12, waarin de prioritering wordt uitgevoerd op basis van een hoeveelheid nog te verwachten product per klasse van het eerste producttype.

14. Werkwijze volgens conclusie 7 en/of 9, waarin de producten uit de betreffende restcategorie in een later stadium opnieuw gesorteerd worden.

15. Werkwijze volgens één of meer van de conclusies 7, 9 of 14, waarin de producten uit de betreffende restcategorie via een retourkanaal worden teruggevoerd.

16. Werkwijze voor het omschakelen van een eerste producttype naar een tweede producttype op een sorteersysteem voor het sorteren van producten, zoals groenten en fruit, voorzien van een sorteerinrichting omvattende een aantal sorteerkanalen, waarbij voorafgaand aan de omschakeling van het eerste producttype naar het tweede producttype voorbereidend ten minste een deel van het aantal sorteerkanalen ten aanzien van het eerste producttype wordt leeggedraaid.

17. Computerleesbaar medium, omvattende een computerprogramma ingericht om, wanneer uitgevoerd op een computer, de stappen de werkwijze volgens één of meer van de voorgaande conclusies uit te voeren.

18. Sorteersysteem voor het sorteren van producten, in het bijzonder groenten en fruit, omvattende: een aanvoersysteem; een werkzaam met het aanvoersysteem verbonden sorteerinrichting voorzien van sorteerkanalen; een werkzaam met de sorteerinrichting verbonden meet- en classificatiesysteem voorzien van een sorteermechanisme voor het op basis van de met het meet- en classificatiesysteem verkregen productclassificatie sorteren van producten over de sorteerkanalen; een regelaar ingericht voor het aansturen van ten minste het meet- en classificatiesysteem en de sorteerinrichting, waarbij de regelaar is voorzien van een omschakelmodule ingericht voor het uitvoeren van een omschakeling van een eerste producttype naar een tweede producttype op het sorteersysteem gebruik makend van een werkwijze volgens één of meer van de voorgaande conclusies.

19. Sorteersysteem volgens conclusie 18, waarin de sorteerkanalen omvattende waterkanalen en/of accumulerende bufferbanen.

20. Sorteersysteem volgens conclusie 18 of 19, verder omvattende een retourkanaal voor het opnieuw sorteren van producten.