NL2013311A - Vrouwelijk koppeldeel en koppeling, truss voorzien daarvan, en bijbehorende werkwijze en gebruik. - Google Patents

Description

VROUWELIJK KOPPELDEEL EN KOPPELING, TRUSS VOORZIEN DAARVAN, EN BIJBEHORENDE WERKWIJZE EN GEBRUIK

De uitvinding heeft betrekking op een koppeling voor het verbinden van constructiedelen. In het bijzonder ziet de uitvinding op een koppeling voor het verbinden van stijve constructiedelen, meer in het bijzonder trussen, ook wel vakwerk of liggers genoemd. Trussen omvatten een aantal parallelle liggers die onderling zijn verbonden door middel van dwarsverbanden, bijvoorbeeld in de vorm van spijlen. Door dergelijke trussen met elkaar te verbinden worden trussconstructies gevormd die bijvoorbeeld worden toegepast als draagframe, overkappingsconstructie of stellage. Bijvoorbeeld worden trussconstructies toegepast voor de bouw van podia en stands. In het algemeen zijn trussen vervaardigd uit een metaal of een metaallegering, in het bijzonder uit aluminium of een aluminiumlegering.

Uit NL 1018901 en NL 1027917 zijn koppelingen bekend voor trussen. De bekende koppelingen omvatten een buisvormige vrouwelijke koppeldeel waarin een mannelijk koppeldeel kan worden opgenomen. Door zowel het vrouwelijke koppeldeel als door het mannelijke koppeldeel is in dwarsrichting een boring aangebracht, zodat de koppeldelen door plaatsing van een borgstift gefixeerd kunnen worden. De borgstift wordt op zijn beurt gezekerd door een borgpin of moer.

Een nadeel van de bekende koppelingen is dat tijdens de opbouw van een trussconstructie gewerkt moet worden met relatief veel onderdelen. Bovendien zijn de borgstift en de borgpin relatief kleine onderdelen, die derhalve gemakkelijk zoek raken. Een verder nadeel is dat tijdens de opbouw van constructies de borgstift ter fixatie in de boring van de koppeldelen gehamerd moet worden, wat in sommige situaties voor geluidsoverlast kan zorgen.

Een doel van de uitvinding is bovenstaande problemen te verhelpen of in ieder geval te verminderen, en een koppeling te verschaffen waarmee tijdens het opbouwen van een constructie met minder onderdelen gewerkt kan worden en waarmee bovendien een stillere opbouw mogelijk wordt.

Dit doel wordt bereikt door de koppeling volgens conclusie 1.

Door de opsluithuls over de opnamehuls te verplaatsen, door het schroeven van de opsluithuls, wordt het vrouwelijke koppeldeel geopend of gesloten. Derhalve zijn geen gereedschappen nodig voor het koppelen van de koppeldelen. Bijvoorbeeld hoeft niet te worden gehamerd voor fixatie van een mannelijk koppeldeel in het vrouwelijke koppeldeel. Zodoende kan met de uitvinding stiller worden gewerkt dan met conventionele koppelingen. Bovendien kan het koppeldeel volgens de uitvinding snel worden gekoppeld, wat leidt tot tijdswinst bij de opbouw van constructies.

Voor het schroeven omvat de opsluithuls intern schroefdraad dat samenwerkt met extern schroefdraad van het opnamedeel.

Een verder voordeel van de uitvinding is dat tijdens het opbouwen van constructiedelen minder onderdelen benodigd zijn voor het vormen van een koppeling, aangezien kan worden afgezien van een borgstift en borgpen.

Bovendien is de koppeling snel te openen en te sluiten door middel van het schroeven van de opsluithuls. Dit maakt een snelle opbouw van constructies mogelijk.

Het opnamedeel kan geheel of gedeeltelijk buisvormig zijn. Het deel dat een buisvorm heeft definieert een holte in het opnamedeel voor het ontvangen van een mannelijk koppeldeel. De invoeropening aan het uiteinde van het opnamedeel verschaft toegang tot deze holte. De doorgaande openingen in de zijwand van het buisvormige deel monden uit in deze holte.

De ten minste ene doorgaande opening is voorzien in de zijwand van het buisvormige gedeelte van het opnamedeel. Bij voorkeur omvat het opnamedeel meerdere doorgaande openingen waarin kogels zijn geplaatst.

Bij voorkeur omgeeft de opsluithuls ook in de geopende toestand de één of meer doorgaande openingen in de zijwand van het opnamedeel, zodat wordt verhinderd dat de kogels via de buitenwand uit de openingen kunnen vallen. Het deel van de opsluithuls dat in de geopende toestand de openingen omgeeft zal derhalve een grotere binnendiameter vertonen dan het deel dat in de gesloten toestand de opening omgeeft. In de geopende toestand is zodoende enige bewegingsruimte beschikbaar voor de kogel, terwijl in de gesloten toestand de kogel naar een meer naar binnen gelegen positie gedwongen wordt.

Bij voorkeur is het vrouwelijke koppeldeel cilindersymmetrisch. Hiermee wordt een gelijkmatige verdeling van de op de koppeling werkende krachten bewerkstelligd. Bijvoorbeeld zijn meerdere doorgaande openingen op cilindersymmetrisch en op steeds dezelfde afstand tot elkaar rondom in de wand van het opnamedeel aangebracht.

Bij voorkeur zijn het opnamedeel, de opsluithuls en de kogel elk vervaardigd uit een metaal of een metaallegering, met meer voorkeur aluminium of een aluminiumlegering.

Door het gebruik van één of meer kogels, wordt een zelfzoekende koppeling gerealiseerd. Het mannelijke koppeldeel dat in het vrouwelijke koppeldeel wordt geplaatst, omvat een groef voor samenwerking met de kogel. Wanneer het mannelijke koppeldeel in het vrouwelijke koppeldeel is geplaatst en de opsluithuls naar de gesloten toestand wordt geschroefd, wordt de kogel door de opsluithuls richting het mannelijke koppeldeel gedrukt. Het gekromde oppervlak van de kogel kan hierbij een kracht uitoefenen op de rand van de groef, waarbij deze kracht ook een krachtcomponent omvat die het mannelijke koppeldeel naar binnen drukt. Derhalve wordt het mannelijke koppeldeel naar binnen getrokken tijdens het sluiten van de opsluithuls, zodat een juiste koppeling tussen de koppeldelen wordt gegarandeerd.

Indien in de wand van het opnamedeel rondom openingen zijn voorzien met een kogel, kunnen de kogels in de gesloten toestand eventueel als kogellager fungeren, zodat rotatie van het mannelijke koppeldeel in het vrouwelijke koppeldeel mogelijk wordt. Bijvoorbeeld indien belichting aan een trussconstructie gekoppeld is, kan het voordelig zijn dat enige rotatie mogelijk is. Echter, voor het onderling verbinden van trussen is het in het algemeen niet noodzakelijk dat de koppeldelen ten opzichte van elkaar kunnen roteren.

In een verdere voorkeursuitvoering is de doorgaande opening uitgevoerd als een conische boring. De conische boring vertoont een diameter die afneemt van de buitenwand van het opnamedeel richting de binnenwand van het opnamedeel. De kleinste binnendiameter van de conische boring, dat wil zeggen de diameter van de opening ter hoogte van de binnenwand van het opnamedeel, is kleiner dan de diameter van de in de doorgaande opening geplaatste kogel. De kogel kan derhalve niet via de binnenzijde van het opnamedeel uit de opening vallen.

In een voorkeursuitvoering is de opsluithuls op het opnamedeel geschroefd door middel van meervoudig schroefdraad, bij voorkeur viervoudig schroefdraad. Met één omwenteling wordt zodoende een relatief grote verplaatsing van de opsluithuls over het opnamedeel verkregen. Bij voorkeur is het schroefdraad zo ingericht dat één omwenteling de opsluithuls van de gesloten toestand naar de open toestand kan verplaatsen. Het meervoudig schroefdraad kan bijvoorbeeld ook vijfvoudig schroefdraad of zesvoudig schroefdraad zijn.

In een voorkeursuitvoering omvat het vrouwelijke koppeldeel ten minste één aanslag voor het begrenzen van de beweging van de opsluithuls ten opzichte van het opnamedeel. Hiermee wordt voorkomen dat de opsluithuls van het opnamedeel geschroefd kan worden. Ook wordt bij voorkeur met de ten minste ene aanslag voorkomen dat de opsluithuls naar een positie kan worden geschroefd waarin de opsluithuls de openingen met de kogels niet meer omgeeft, om zo te voorkomen dat de kogels uit de openingen kunnen vallen.

Bijvoorbeeld omvat het koppeldeel twee aanslagen aan weerszijden van de opsluithuls. Ligt de opsluithuls tegen de ene aanslag, dan bevindt de opsluithuls zich in de geopende toestand, terwijl de opsluithuls zich in de gesloten toestand bevindt wanneer de opsluithuls tegen de andere aanslag aanligt.

In een verdere voorkeursuitvoering is de ten minste ene aanslag voorzien als een aanslagring die op het opnamedeel geschroefd is. In een uitvoering waarin het vrouwelijke koppeldeel twee aanslagen omvat aan weerszijden van de opsluithuls, is in ieder geval één aanslag als schroefbare aanslagring voorzien. De andere aanslag kan als één geheel met het opnamedeel zijn gevormd of eveneens als schroefbare aanslagring zijn voorzien.

De uitvinding heeft verder betrekking op een koppeling voor het verbinden van constructiedelen, zoals trussen, omvattende een vrouwelijk koppeldeel zoals bovenstaand beschreven en een mannelijk koppeldeel voor plaatsing in het opnamedeel van het vrouwelijke koppeldeel. Voor een dergelijke koppeling gelden dezelfde voordelen en effecten als bovenstaand beschreven met betrekking tot het vrouwelijke koppeldeel.

Bij voorkeur is het mannelijke koppeldeel cilindersymmetrisch. Bijvoorbeeld is het mannelijk koppeldeel uitgevoerd als een langwerpige pen. Bijvoorbeeld is het mannelijke koppeldeel symmetrisch in een vlak loodrecht op zijn lengte-as.

In een voorkeursuitvoering is de doorgaande opening uitgevoerd als een conische boring.

Zoals bovenstaand beschreven, zorgt de kogel ervoor dat het mannelijke koppeldeel in het vrouwelijke koppeldeel wordt getrokken, ook als de groef en kogel in eerste instantie niet volledig met elkaar zijn uitgelijnd. Hierdoor wordt een juiste koppeling tussen de koppeldelen gegarandeerd.

In een verdere voorkeursuitvoering omvat de groef een schuine wand voor het in de groef leiden van de kogel. Hiermee wordt de zelfzoekende werking van de koppeling versterkt. De groef heeft bij voorkeur een afgeronde vorm, waarvan de kromming bij voorkeur correspondeert met de kromming van de kogel.

In een verdere voorkeursuitvoering omvat het mannelijke koppeldeel afgeronde uiteinden. Indien het mannelijke koppeldeel niet ver genoeg in het vrouwelijke koppeldeel geplaatst is, en de kogel van het vrouwelijke koppeldeel geen contact maakt met de rand of wand van de groef, maar met het afgeronde uiteinde van het mannelijke koppeldeel, zal bij het sluiten van de koppeling de kogel tegen dit afgeronde uiteinde drukken. Hierdoor wordt het mannelijke koppeldeel uit het vrouwelijke koppeldeel gedrukt, waardoor meteen duidelijk is dat het mannelijke koppeldeel niet goed was ingevoerd. De koppeling kan vervolgens weer worden geopend, waarna het mannelijke koppeldeel op een correcte wijze wordt ingevoerd.

Het mannelijke koppeldeel kan uitgevoerd zijn als een massief element. Echter, in een voorkeursuitvoering is het mannelijke koppeldeel uitgevoerd als een langwerpige pen die een in de lengterichting doorgaande opening omvat. In conventionele koppelingen omvatten de langwerpige pennen een in dwarsrichting doorgaande boring voor het ontvangen van een borgstift. Volgens de uitvinding kan echter worden afgezien van een borgstift in dwarsrichting, en derhalve ook van een boring in dwarsrichting door het mannelijke koppeldeel. Daardoor kan het mannelijke koppeldeel volgens de uitvinding hol worden uitgevoerd, dat wil zeggen met een doorgaande opening in de lengterichting. Dit heeft het voordeel dat elektrische draden eenvoudig door het koppeldeel gevoerd kunnen worden. Bij voorkeur is ook het opnamedeel van het vrouwelijke koppeldeel aan beide uiteinden open, dat wil zeggen ook het vrouwelijke koppeldeel omvat bij voorkeur een doorgaande opening in de lengterichting. Op die wijze kunnen elektrische draden door de gehele koppeling worden gevoerd.

Een verder voordeel van het hol uitvoeren van het mannelijke koppeldeel is dat materiaal wordt bespaard. Bovendien kan het mannelijke koppeldeel een relatief laag gewicht hebben, in vergelijking met conventionele mannelijke koppeldelen. Daardoor kan het mannelijke koppeldeel bovendien worden vervaardigd uit een materiaal met een relatief hoog soortelijk gewicht, zonder dat het totale gewicht van het koppeldeel te groot wordt.

Het mannelijke koppeldeel is bij voorkeur vervaardigd uit een metaal of een metaallegering, en met meer voorkeur uit aluminium of aluminiumlegering.

In een voorkeursuitvoering is het mannelijke koppeldeel vervaardigd uit een aluminiumlegering uit de 7000-groep volgens het International Alloy Designation System (IADS). Dit type aluminiumlegeringen, ook wel aangeduide als 7xxx aluminium, omvat zink. De treksterkte van dit type legering bedraagt ten minste 300 MPa en kan zelfs tot ongeveer 700 MPa bedragen. Bijvoorbeeld is het mannelijke koppeldeel vervaardigd uit een aluminium 7068 legering of aluminium 7079 legering. Bij voorkeur wordt een mannelijke koppeldeel dat wordt vervaardigd uit een yxxx aluminiumlegering voorzien van een doorgaande opening in de lengterichting zoals bovenstaande beschreven.

In een voorkeursuitvoering is het ene uiteinde van het mannelijke koppeldeel ingericht voor koppeling met het vrouwelijke koppeldeel en het andere uiteinde van het mannelijke koppeldeel ingericht voor koppeling met een tweede, overeenkomstig vrouwelijk koppeldeel.

Met andere woorden, het mannelijke koppeldeel kan een verbinding vormen tussen twee vrouwelijke koppeldelen. Het mannelijke koppeldeel wordt hiertoe met zijn ene uiteinde in het eerste vrouwelijke koppeldeel aangebracht, waarna de opsluithuls naar de gesloten toestand wordt gebracht voor het opsluiten van dit ene uiteinde van het mannelijke koppeldeel. Het andere uiteinde van het mannelijke koppeldeel steekt dan nog uit het eerste vrouwelijke koppeldeel. Dit andere uiteinde wordt nu in het tweede vrouwelijke koppeldeel gestoken, waarna ook dit tweede vrouwelijke koppeldeel wordt gesloten, waarmee de verbinding tot stand wordt gebracht.

In een verdere voorkeursuitvoering omvat het eerste vrouwelijke koppeldeel rond de invoeropening van het opnamedeel een flens voor samenwerking met een tweede, overeenkomstige flens van het tweede, overeenkomstige vrouwelijke koppeldeel en vertoont het opnamedeel van het eerste vrouwelijke koppeldeel een uitsparing die grenst aan de flens en een contactvlak omvat, en omvat het mannelijke koppeldeel aan zijn buitenwand twee in tegengestelde richting gerichte contactvlakken voor samenwerking met de contactvlakken van de vrouwelijke koppeldelen.

Met andere woorden, wanneer het mannelijke koppeldeel met zijn ene uiteinde in het eerste vrouwelijke koppeldeel wordt gebracht, maakt een eerste contactvlak van het mannelijke koppeldeel contact met de wand van de uitsparing in het eerste vrouwelijke koppeldeel. Vervolgens wordt het andere uiteinde van het mannelijke koppeldeel in het tweede vrouwelijke koppeldeel gestoken, waarbij het tweede contactvlak contact maakt met de wand van de uitsparing van het tweede vrouwelijke koppeldeel.

Bij voorkeur is de uitsparing van de vrouwelijke koppeldelen gevormd als een conische boring en omvat het mannelijke koppeldeel overeenkomstige conische contactvlakken.

De uitvinding heeft verder betrekking op een truss volgens conclusie 12 en een werkwijze volgens conclusie 13 voor het vervaardigen van de koppeling. Voor de truss en de werkwijze gelden dezelfde voordelen en effecten als bovenstaand beschreven met betrekking tot de koppeling volgens de uitvinding.

Verdere voordelen, kenmerken en details van de uitvinding worden toegelicht aan de hand van voorkeursuitvoeringsvormen daarvan, waarbij wordt verwezen naar de bijgevoegde tekeningen.

- Figuur 1 toont een vrouwelijk koppeldeel van een koppeling volgens de uitvinding in een opengewerkte tekening; - Figuur 2 toont het vrouwelijke koppeldeel uit figuur 1 dat is verbonden met een buis van een truss, en een pen voor opname in het vrouwelijke koppeldeel; - Figuur 3 toont het vrouwelijke koppeldeel en de pen uit figuur 2 in gekoppelde toestand.

- Figuur 4 toont een doorsnede van het vrouwelijke koppeldeel met pen in een geopende toestand; - Figuur 5 toont een doorsnede van het vrouwelijke koppeldeel met pen in een toestand waarin de pen gedeeltelijk in het opnamedeel van het vrouwelijke koppeldeel is gebracht; - Figuur 6 toont een doorsnede van het vrouwelijke koppeldeel met pen in een gesloten toestand; en - Figuur 7 toont een truss voorzien van een vrouwelijk koppeldeel van een koppeling volgens de uitvinding.

Vrouwelijk koppeldeel 2 (figuur ï) omvat een buisvormig opnamedeel 4 waarvan de zijwand rondom is voorzien van boringen 6. Uiteinde 8 omvat een invoeropening 11 voor opname van een pen, ook wel koppelstuk of coupler genoemd. Aan het uiteinde 8 is bovendien een aanslagring 10 voorzien.

Vrouwelijk koppeldeel 2 omvat verder opsluit-elementen voor plaatsing in boringen 6, die in het getoonde voorbeeld zijn uitgevoerd als kogels 12. Daarnaast omvat vrouwelijk koppeldeel 2 een opsluithuls 14 die in gemonteerde toestand het opnamedeel 4 omgeeft (figuur 2). De opsluithuls 14 is optioneel voorzien van een gekartelde buitenwand, zoals weergegeven in de figuur, voor het verschaffen van grip.

Vrouwelijk koppeldeel 2 kan worden voorzien aan een constructiedeel. Bijvoorbeeld is koppeling 2 bevestigd aan een buis 18 van een truss (figuur 2 en 3). Opnamedeel 4 omvat extern schroefdraad 22 voor het op opnamedeel 4 schroeven van huls 14. Opnamedeel 4 omvat bovendien een tweede extern schroefdraad 24 voor het op opnamedeel 4 schroeven van tweede aanslagring 16. Optioneel is ook uiteinde 26 van opnamedeel 4 voorzien van schroefdraad voor bevestigen van de koppeling aan een constructiedeel zoals buis 18.

Een mannelijk koppeldeel 20 heeft in het getoonde voorbeeld de vorm van een langwerpige pen. Pen 20 kan worden opgenomen in opnamedeel 4. Vervolgens kan de koppeling worden gesloten door huls 14 volgens pijl A richting aanslagring 10 te schroeven. De aanslagring 10 begrenst daarbij de beweging van opsluithuls 14. Pen 20 wordt in de opgesloten toestand in het opnamedeel gehouden (figuur 3). Voor het openen van de koppeling wordt huls 14 volgens pijl B richting aanslagring 16 geschroefd. Hierbij begrensd aanslagring 16 de beweging van opsluithuls 14 in richting B.

In het getoonde voorbeeld is schroefdraad 22 meervoudig, en in het bijzonder viervoudig. Hierdoor kan de huls in één omwenteling van de gesloten naar de open toestand worden gebracht. Het openen en sluiten van de koppeling zal navolgend verder worden toegelicht aan de hand van figuren 4-6.

Huls 14 omvat aan zijn binnenwand een contactvlak 28 (figuur 4). In de geopende toestand (figuur 4) bevindt contactvlak 28 zich ter hoogte van een wanddeel 30 van opnamedeel 4 dat geen extern schroefdraad vertoont. Een wanddeel 32 van huls 14 dat ten opzichte van contactvlak 28 dichterbij de invoeropening 11 (figuur 3) bevindt, heeft een binnendiameter die groter is dan ter hoogte van het contactvlak 28. Hierdoor wordt in de geopende toestand enige bewegingsruimte geboden voor de kogels 12.

Kortom, in de richting vanaf uiteinde 26 (figuur 1) naar invoeropening 11 gezien omvat huls 14 achtereenvolgens een deel 34 (figuur 4) met intern schroefdraad voor samenwerking met schroefdraad 22 van opnamedeel 4, contactvlak 28, en een deel 32 met een binnendiameter groter dan de binnendiameter ter hoogte van contactvlak 28. De overgang van contactvlak 28 naar deel 32 vertoont bij voorkeur een afgeronde vorm, voor samenwerking met kogels 12, waarbij de afgeronde vorm bij voorkeur een kromming heeft die in hoofdzaak overeenkomt met de kromming van kogels 12.

In het getoonde voorbeeld is de binnendiameter van huls 14 ter hoogte van contactvlak 28 gelijk, of in ieder geval ongeveer gelijk, aan de buitendiameter van opnamedeel 4 ter hoogte van de openingen 6.

Opgemerkt wordt dat het vrouwelijke koppeldeel 2 zodanig is ingericht, dat de huls 14 ook in de geopende toestand kogels 12 omgeeft, zodat wordt voorkomen dat kogels 12 uit de opening 6 kunnen vallen.

Pen 20 is langwerpig en omvat bij voorkeur een doorgaande boring 36 in zijn lengterichting. Aan zijn buitenwand is pen 20 voorzien van groeven 38 die in het getoonde voorbeeld zich om de gehele omtrek van cilindersymmetrische pen 20 uitstrekken. De groeven hebben een in hoofdzaak halfronde doorsnede, waarvan de kromming bij voorkeur overeenkomt met de kromming van kogels 12. De uiteinden 40 van pen 20 zijn afgerond.

Voor het koppelen van constructiedelen wordt pen 20 in vrouwelijk koppeldeel 2 gevoerd (figuur 5). Doordat huls 14 in de geopende toestand van het vrouwelijke koppeldeel 2 bewegingsruimte toestaat voor kogels 12, kan pen 20 tijdens het invoeren langs kogels 12 bewogen worden. Voor het uitlijnen van pen 20 met koppeling 2 omvat pen 20 een uitsteeksel 42 dat zich in radiale richting uitstrekt voorbij de overige delen van pen 20. Uitsteeksel 42 omvat een naar de koppeling 2 gericht schuin contactvlak 44, voor samenwerking met een passend contactvlak 43 van aanslagring 10 (figuur 5), dat uitgevoerd is als conische boring. Hiermee wordt pen 20 uitgelijnd ten opzichte van vrouwelijk koppeldeel 2: pen 20 wordt volgens pijl C ingevoerd in invoeropening 11, totdat contactvlakken43, 44 contact maken en verdere beweging in de richting van pijl C wordt voorkomen. Wanneer contactvlakken 43,44 elkaar raken is één van de groeven 38 van pen 20 uitgelijnd met boringen 6 van opnamedeel 4, zodat kogels 12 in deze groef 38 kunnen worden gebracht.

Voor het vasthouden van pen 20 in vrouwelijk koppeldeel 2 wordt nu huls 14 geschroefd in de richting van pijl A, waarbij contactvlak 28 van huls 14 zich verplaatst in richting van boringen 6 (figuur 6). Kogels 12 worden daarbij door contactvlak 28 van huls 14 opgesloten in de groef 38 van pen 20. Derhalve wordt pen 20 in opnamedeel 4 van vrouwelijk koppeldeel 2 gehouden. De schroefbeweging van huls 14 over opnamedeel 4 richting de invoeropening 11 wordt begrensd door aanslagring 10. Aanslagring 10 voorkomt derhalve dat contactvlak 28 voorbij de boringen 6 kan worden geschroefd, waardoor de koppeling weer los zou kunnen raken. Aan de andere zijde begrenst tweede aanslagring 16 de beweging van huls 14 over opnamedeel 4 volgens pijl C, dat wil zeggen de beweging naar de geopende toestand wordt begrensd. Hiermee wordt voorkomen dat wanddeel 32 van opnamedeel 4 voorbij de openingen 6 kan worden bewogen, waardoor kogels 12 uit de boringen 6 kunnen vallen. Tweede aanslagring 16 omvat optioneel een inbusschroef 48 voor het fixeren van aanslagring 16 op opnamedeel 4.

Overigens hebben boringen 6 een conische vorm, waarbij de diameter van de openingen vanaf de buitenwand naar de binnenwand van opnamedeel 4 enigszins afneemt. Hiermee wordt voorkomen dat kogels 12 richting de binnenzijde van opnamedeel 4 uit boringen 6 vallen.

Door als opsluit-elementen kogels 12 toe te passen, is de koppeling zelfzoekend. Dat wil zeggen, indien pen 20 niet geheel met contactvlak 44 tegen contactvlak 43 in invoeropening 11 is geplaatst, zal bij sluiten van vrouwelijke koppeldeel 2 de kogel 12 tegen de helling van groef 38 drukken, zodat de pen 20 naar binnen wordt getrokken totdat kogel 12 het laagste punt in groef 38 heeft bereikt.

In deze gesloten toestand (figuur 6) steekt een uiteinde van mannelijke koppeldeel 20 nog uit vrouwelijke koppeldeel 2. Vervolgens kan dit uiteinde in een tweede, overeenkomstig vrouwelijk koppeldeel worden geplaatst. Het voorvlak 39 van aanslagring 10 vormt hierbij een flens waar de overeenkomstige aanslagring van het tweede vrouwelijke koppeldeel tegenaan wordt geplaatst. Het uitsteeksel 42 van mannelijk koppeldeel 20 omvat twee contactvlakken 44,45. Contactvlak 44 ligt in de gesloten toestand aan tegen conische contactvlak 43 van opnamedeel 4. Contactvlak 45 werkt op overeenkomstige wijze samen met een conisch contactvlak van het tweede vrouwelijke koppeldeel. Doordat het mannelijke koppeldeel 20 bij het sluiten naar binnen wordt getrokken, worden de twee vrouwelijke koppeldelen met hun flensen 39 tegen elkaar gedrukt.

In figuur 5 is pen 20 nog onvoldoende ingevoerd om te profiteren van het zelfzoekende vermogen van koppeling 2. Kogels 12 maken in dit geval geen contact met groef 38, maar contact met het afgeronde uiteinde 40 van pen 20. Wordt nu koppeling 2 toch gesloten door huls 14 richting aanslag 10 te schroeven (volgens pijl A), dan zullen de kogels 12 tegen afgerond uiteinde 40 van pen 20 drukken, zodat pen 20 naar buiten wordt bewogen. Voor de gebruiker is dan meteen duidelijk dat pen 20 onjuist is ingevoerd, zodat de gebruiker de koppeling weer kan openen om de pen 20 alsnog juist in te voeren.

In het getoonde voorbeeld is aanslagring 10 als één geheel gevormd met opnamedeel 4. Het is echter ook mogelijk om opnamedeel 4 te voorzien van uitwendig schroefdraad, waarbij aanslagring 10 als losse ring met intern schroefdeel wordt voorzien, zodat deze op opnamedeel 4 te schroeven is. Desgewenst kan aanslagring 16 in dat geval als één geheel met opnamedeel 4 worden gevormd, het is echter ook mogelijk om beide aanslagringen 10,16 als losse onderdelen te verschaffen.

Vrouwelijke koppeldeel 2 is in het getoonde voorbeeld bevestigd aan een buis 18 van een truss. Optioneel is hiervoor een verbindingsstuk 50 voorzien dat in buis 18 is bevestigd, bijvoorbeeld door lassen. Verbindingsstuk 50 omvat intern schroefdraad, zodat uiteinde 26 van opnamedeel 4 in verbindingsstuk 50 geschroefd kan worden.

In figuur 7 is een truss 52 weergegeven, met parallelle buizen 18 die door middel van spijlen met elkaar verbonden zijn. In het voorbeeld is een truss met een driehoekige vorm getoond, echter de uitvinding is eveneens toepasbaar op trussen met vierhoekige of andere vormen. Elke buis 18 is voorzien van een vrouwelijke koppeldeel 2 volgens de uitvinding. In elk vrouwelijk koppeldeel 2 wordt een mannelijk koppeldeel 20 geplaatst voor koppeling van truss 52 met een overeenkomstige truss.

Een werkwijze voor het vervaardigen van een vrouwelijke koppeldeel en een pen zoals bovenstaand beschreven zal navolgend worden toegelicht aan de hand van figuur 1. Opnamedeel 4 wordt vervaardigd uit metaal, bij voorkeur aluminium. Bijvoorbeeld wordt opnamedeel 4 vervaardigd door persen, extrusie, gieten, en/of verspanen. Bijvoorbeeld wordt opnamedeel 4 gevormd door een metalen buis te vervormen door middel van persen, waarna schroefdraden 22, 24 en optioneel 26 worden vervaardigd door draaien, en openingen 6 worden gemaakt door middel van boren. Huls 14 en aanslagring 16 zijn bij voorkeur uit hetzelfde materiaal vervaardigd als opnamedeel 4, maar kunnen ook uit een ander materiaal vervaardigd zijn. Bijvoorbeeld zijn huls 14 en/of ring 16 eveneens vervaardigd door middel van persen, extrusie, gieten, en/of verspanen. Kogels 12 worden in de conische boringen 6 van opnamedeel 4 geplaatst. Vervolgens wordt huls 14 op opnamedeel 4 geschroefd. Tot slot wordt aanslagring 16 op opnamedeel 4 geschroefd.

Pen 20 wordt vervaardigd uit een treksterk materiaal. Bij voorkeur wordt gebruikt van een aluminium legering met zink, met meer voorkeur van een jxxx aluminiumlegering. Bijvoorbeeld wordt de basis van pen 20 gevormd door persen van de aluminiumlegering, waarna de groeven 38, afgeronde uiteinden 40 en uitsteeksel 42 aan pen 20 worden gevormd door het verspanen van de buitenwand van pen 20. De opening die in de lengterichting door pen 20 gaat, is gevormd in het persproces, zodat materiaal wordt bespaard. Alternatief kan de doorgaande opening worden gemaakt door middel van een boring. In een alternatieve uitvoering is de pen 20 massief uitgevoerd.

In de getoonde voorbeelduitvoeringen is opnamedeel 4 over zijn gehele lengte buisvormig. Alternatief is het mogelijk volgens de uitvinding dat het uiteinde 8 buisvormig is, terwijl een ander deel van het opnamedeel 4 massief is uitgevoerd.

De uitvinding is geenszins beperkt tot de bovenbeschreven voorkeursuitvoeringsvormen daarvan. De gevraagde rechten worden bepaald door de navolgende conclusies binnen de strekking waarvan vele modificaties denkbaar zijn.

Claims (14)

1. Koppeling voor het verbinden van constructiedelen, omvattende een vrouwelijk koppeldeel en een mannelijk koppeldeel voor plaatsing in het vrouwelijk koppeldeel, het vrouwelijk koppeldeel omvattende: - een opnamedeel dat ten minste gedeeltelijk buisvormig is en aan zijn uiteinde een invoeropening omvat voor het ontvangen van het mannelijke koppeldeel in het buisvormige gedeelte, waarin in de wand van het buisvormige gedeelte van het opnamedeel ten minste één doorgaande opening is voorzien; - een in de doorgaande opening geplaatste kogel die beweegbaar is in radiale richting van het opnamedeel; en - een opsluithuls die op het opnamedeel geschroefd is en het opnamedeel omgeeft, waarin de opsluithuls door te schroeven in de lengterichting van het opnamedeel beweegbaar is ten opzichte van het opnamedeel tussen een geopende toestand, waarin de opsluithuls een beweging van de kogel in de doorgaande opening toestaat in een richting weg van de lengte-as van het opnamedeel voor het in gebruik in het opnamedeel plaatsen danwel uit het opnamedeel verwijderen van het mannelijke koppeldeel, en een gesloten toestand, waarin de opsluithuls de kogel richting de lengte-as van het opnamedeel drukt voor het in gebruik met de kogel opsluiten van het mannelijke koppeldeel in het vrouwelijke koppeldeel, waarin het mannelijke koppeldeel is uitgevoerd als een langwerpige pen die in zijn buitenwand een groef omvat voor het ontvangen van de kogel.

2. Koppeling volgens conclusie 1, waarin de doorgaande opening een conische boring is.

3. Koppeling volgens conclusie 1 of 2, waarin de opsluithuls op het opnamedeel geschroefd is door middel van meervoudig schroefdraad, bij voorkeur viervoudig schroefdraad.

4. Koppeling volgens één van de voorgaande conclusies, het vrouwelijke koppeldeel verder omvattende ten minste één aanslag voor het begrenzen van de beweging van de opsluithuls ten opzichte van het opnamedeel.

5. Koppeling volgens conclusie 4, waarin de aanslag is voorzien als een aanslagring die op het opnamedeel geschroefd is.

6. Koppeling volgens één van de voorgaande conclusies, waarin de groef een schuine wand vertoont voor het in de groef leiden van de kogel, en de groef bij voorkeur een afgeronde vorm heeft.

7. Koppeling volgens één van de voorgaande conclusies, waarin het mannelijke koppeldeel afgeronde uiteinden omvat.

8. Koppeling volgens één van de voorgaande conclusies, waarin het mannelijke koppeldeel een in de lengterichting doorgaande opening omvat.

9. Koppeling volgens één van de voorgaande conclusies, waarin het mannelijk koppeldeel is vervaardigd uit een aluminiumlegering uit de 7000-groep volgens het International Alloy Designation System (IADS).

10. Koppeling volgens één van de voorgaande conclusies, waarin het ene uiteinde van het mannelijke koppeldeel is ingericht voor koppeling met het vrouwelijke koppeldeel en het andere uiteinde van het mannelijke koppeldeel is ingericht voor koppeling met een tweede, overeenkomstig vrouwelijk koppeldeel.

11. Koppeling volgens één van de voorgaande conclusies, waarin het vrouwelijke koppeldeel rond de invoeropening van het opnamedeel een flens omvat voor samenwerking met een tweede, overeenkomstige flens van het tweede, overeenkomstige vrouwelijke koppeldeel en het opnamedeel van het vrouwelijke koppeldeel een uitsparing vertoont die grenst aan de flens en een contactvlak omvat, en het mannelijke koppeldeel aan zijn buitenwand twee in tegengestelde richting gerichte contactvlakken voor samenwerking met de contactvlakken van de vrouwelijke koppeldelen.

12. Truss voorzien van de koppeling volgens één van de voorgaande conclusies.

13. Werkwijze voor het vervaardigen van een koppeling volgens één van de conclusies 1-11, omvattende de volgende stappen: - het vervaardigen van een opnamedeel dat ten minste gedeeltelijk buisvormig is en aan zijn uiteinde een invoeropening omvat voor het ontvangen van een mannelijk koppeldeel in het buisvormige gedeelte, met ten minste één doorgaande opening in de wand van het buisvormige gedeelte van het opnamedeel; - het in de doorgaande opening plaatsen van een kogel die beweegbaar is in radiale richting van het opnamedeel; - het door middel van schroefdraad op het opnamedeel schroeven van een opsluithuls zodanig dat deze door te schroeven in de lengterichting van het opnamedeel beweegbaar is ten opzichte van het opnamedeel tussen een geopende toestand, waarin de opsluithuls een beweging van de kogel in de doorgaande opening toestaat in een richting weg van de lengte-as van het opnamedeel voor het in gebruik in het opnamedeel plaatsen danwel uit het opnamedeel verwijderen van een mannelijk koppeldeel, en een gesloten toestand, waarin de opsluithuls de kogel richting de lengte-as van het opnamedeel drukt voor het in gebruik met de kogel opsluiten van het mannelijke koppeldeel in het vrouwelijke koppeldeel; - het vervaardigen van een mannelijk koppeldeel als een langwerpige pen, in de buitenwand waarvan een groef voor het ontvangen van de kogel wordt aangebracht.

14. Werkwijze volgens conclusie 13, waarin het mannelijke koppeldeel als een holle pen wordt uitgevoerd, die wordt gevormd door middel van een persproces.