NL194875C

NL194875C - Weergeefinrichting bevattende een vloeibaar-kristal materiaal.

Info

Publication number: NL194875C
Application number: NL9200606A
Authority: NL
Inventors: Theodorus Leonardus Welzen
Original assignee: Citizen Watch Co Ltd
Priority date: 1992-04-01
Filing date: 1992-04-01
Publication date: 2003-05-06
Also published as: DE69321804D1; EP0587913A1; EP0587913B1; WO1993020550A1; DE69321804T2; JPH06508451A; KR100244905B1; NL194875B; NL9200606A

Description

1 194875

Weergeefinrichting bevattende een vloeibaar-kristal materiaal

De uitvinding heeft betrekking op een weergeefinrichting bevattende een vloeibaar-kristal materiaal tussen twee op een gedefinieerde afstand van elkaar gehouden steunplaten met naar elkaar toegekeerde 5 oppervlakken waarbij op het ene oppervlak een patroon van N lijnelektroden en op het andere oppervlak een patroon van kolomelektroden is aangebracht, waarbij de lijnelektroden de kolomelektroden .kruisen en aldus ter plaatse van de kruisingen weergeefelementen gevormd worden en de inrichting een besturings-schakeling bevat voor het aanbieden van blokvormige datasignalen aan de kolomelektroden alsmede een lijnaftastschakeling voor het periodiek aftasten van de lijnelektroden en aanbieden van blokvormige 10 lijnselectiespanningssignalen, waarbij gedurende de rastertijd van het periodiek aftasten van de lijn-elektroden meerdere lijnen n gelijktijdig worden geselecteerd gedurende een selectietijd waarbij de toe te voeren lijnselectiespanningssignalen gedurende de selectietijd verschillend zijn voor elk van de gelijktijdig te selecteren lijnen, waarbij de amplituden van de lijnselectiespanningssignalen gelijk zijn voor elk van dé gelijktijdig te selecteren lijnen, en waarbij de toe te voeren lijnselectiespanningssignalen van de gelijktijdig te 15 selecteren lijnen onderling orthogonaal zijn.

Een dergelijke weergeefinrichting is bekend uit T.N. Ruckmongathan, Ά generalized addressing technique for RMS responding matrix LCDs’, pp. 80-85, IEEE Conference Record of the 1988 International Display Research Conference. Daarin wordt een adresseermethode beschreven waarbij meer dan één adresseerlijn tegelijk wordt geselecteerd. Hierdoor is een lagere spanning nodig dan tot dan toe gebruikelijk, 20 en wordt een betere helderheidsuniformiteit bereikt dan tot dan toe gebruikelijk.

De uitvinding heeft tot doel de bekende weergeefinrichting verder te verbeteren, en wordt daartoe gekenmerkt, dat de selectietijd voor een groep van een aantal n lijnen opgesplitst wordt in een aantal selectietijdsintervallen die verdeeld worden over de rastertijd zodanig dat de som van dezè tijdsintervallen gelijk is aan de selectietijd en zodanig dat tijdens het aftasten van de N lijnen niet meer dan n lijnen 25 gelijktijdig geselecteerd worden, waarbij aan elk van de gelijktijdig te selecteren lijnen de toe te voeren selectiespanningen gedurende deze tijdsintervallen, identiek zijn aan de delen van de oorspronkelijke lijnselectiespanningssignalen van de betreffende lijnen die corresponderen met de betreffende tijdsintervallen.

Hierdoor wordt een hoog contrast en een hoge helderheid bereikt, terwijl tegelijkertijd snelle schakeltijden 30 mogelijk zijn.

In een uitvoeringsvorm van de weergeefinrichting volgens de uitvinding wordt een oneven aantal lijnen gedurende een selectietijd geselecteerd.

In een alternatieve uitvoeringsvorm van de uitvinding wordt een even aantal lijnen gelijktijdig geselecteerd gedurende een selectietijd, waarbij één van de toe te voeren lijnselectiespanningssignalen een unipolaire 35 spanning is, bestaande gedurende een periode die gelijk is aan de selectietijd, en de andere lijnselectie-spanningen signalen van alternerende polariteit zijn.

Hierbij heeft bij voorkeur de andere lijnselectiespanningen van alternerende polariteit een zo laag mogelijke frequentie.

Verder of in plaats daarvan wordt in een uitvoeringsvorm de selectieduur opgesplitst in een aantal 40 tijdsintervallen met gelijke tijdsduur zodanig dat de som van deze tijdsintervallen gelijk is aan de selectietijd, waarbij deze tijdsintervallen verdeeld worden over de rastertijd en waarbij tijdens het aftasten van de N-lijnen matrix niet meer dan n lijnen gelijktijdig geselecteerd worden, waarbij de toe te voeren lijnselectiespanningen aan elk van de gelijktijdig te selecteren lijnen gedurende deze tijdsintervallen identiek zijn aan de corresponderende delen van de oorspronkelijke lijnselectiespanningssignalen van de betreffende lijnen. 45 In een uitvoeringsvorm van de weergeefinrichting volgens de uitvinding, en in het bijzonder met een even aantal gelijktijdig geselecteerde lijnen, worden 2, 4 en 8 lijnen gelijktijdig geselecteerd.

in een uitvoeringsvorm van de weergeefinrichting volgens de uitvinding, en in het bijzonder met oneven aantal geselecteerde lijnen, wordt de selectieduur opgesplitst in gelijke tijdsintervallen welke gelijkelijk verdeeld zijn over de rastertijd.

50 In een uitvoeringsvorm van de weergeefinrichting zoals hierboven beschreven, wordt de amplitude Y„ van de lijnselectiespanningen bij gelijktijdige selectie van n lijnen gegeven door Yn = N,/2 * Χ,/η, waarbij Xn de maximale dataspanning is die voorkomt in de datasignalen, en waarbij Xn gegeven wordt door

Yn = n1/2 * V! * (0,5/ (1-N'1/2)}1/2 met \/Λ gelijk aan de drempelspanning c.q. de effectieve RMS spanningswaarde van een weergeefelement 55 in de ”uit”-toestand.

In een verdere uitvoeringsvorm van de weergeefinrichting is het aantal lijnen N van de matrix geen veelvoud van het aantal gelijktijdig te selecteren lijnen n, een additioneel aantal virtuele, ofwel ’’dummy” 194875 2 lijnen nv toegewezen wordt aan de matrix, zodanig dat de som van N en nv een veelvoud is van n, en de ' amplitude Y„ van de lijnselectiespanningen voor gelijktijdige selectie van n lijnen gegeven wordt door Yn = N1/2 * XJn, waarbij Xn de maximum dataspanning is die optreedt in de datasignalen, en Xn gegeven wordt Xn = n1/2 * V, * {0,5 (1-N'1/2)}1/2, 5 met V, gelijk aan de drempelspanning of de effectieve RMS spanningswaarde van een weergeefelement in de ”uit”-toestand.

De uitvinding wordt toegelicht aan de hand van de bijgevoegde tekeningen, waarin figuur 1 schematisch een deel van een matrixgeoriënteerde weergeef in richting toont; 10 figuur 2 schematisch een transmissiespanningskarakteristiek toont van een tot de weergeefinrichting van figuur 1; figuur 3 schematisch het transmissiegedrag toont gedurende een rastertijd van een weergeefelement in de ”aan”-toestand; figuur 4a spanningsvormen toont voor de lijnsignalen en datasignalen bij rasterscan met gelijktijdige 15 selectie van twee lijnen; figuur 4b resulterende spanningen laat zien over beeldelementen 1 t/m 8 van figuur 4a; figuur 5a voor een matrix van 10 lijnen, de aftastcyclus toont waarbij de adresseertijd tg niet opgesplitst is; figuur 5b voor een matrix van 10 lijnen, de aftastcyclus toont waarbij de lijnselectieduur ta opgesplitst is in 20 twee tijdsduren ta/2; figuur 5c voor een matrix van 10 lijnen, ter vergelijking, het aanstuurschema toont volgens de standaard RMS multiplex methode met selectie van een enkele lijn; figuur 6a spanningsvormen laat zien voor aansturing van een N lijnen matrix wanneer 4 lijnen gelijktijdig geselecteerd worden tijdens de rasterscan; 25 figuur 6b illustreert op welke wijze de datasignalen bepaald kunnen worden om de informatie van figuur 6a in te schrijven; figuur 7 de resulterende spanningen voor elementen 1 t/m 22 van figuur 6a toont; figuur 8a de aftastcyclus toont waarbij de lijnselectieduur tb niet is opgesplitst voor een matrix van 12 lijnen; 30 figuur 8b de lijnselectieduur tb toont opgesplitst in vier tijdsduren \J4 die gelijkelijk verdeeld zijn over de rastertijd; figuur 9 lijnselectiespanningen laat zien bij gelijktijdige selectie van acht lijnen.

Bekende weergeefinrichtingen worden gewoonlijk in multiplex-aansturing volgens de zogenaamde RMS-35 mode bedreven.

De wijze van aansturing (gebaseerd op het zogenaamde RMS gedrag van het vloeibaar-kristal materiaal) is o.a. beschreven door Alt en Pleshko in I.E.E.E. Trans. El. Dev. ED 21, 1974, blz. 146-155, door Nehring en Kmetz in I.E.E.E. Trans. El. Dev. ED 26, 1979, blz. 795-802, en door Kawakami e.a. in SID-IEEE Record of Biennal Display Conference, 1976, blz. 50-52.

40 Deze wijze van aansturing geldt als de meest gangbare voor het aansturen van vloeibaar-kristal weergeefinrichtingen die opgebouwd zijn als een matrix van beeldelementen zoals hierboven beschreven waarbij geen actieve elektronische schakelaar (zoals bij voorbeeld, dunne-film-transistor) per beeldelement wordt toegepast.

Met deze wijze van aansturing worden de beeldelementen vanuit een eerste toestand naar een optisch 45 daarvan verschillende tweede toestand geschakeld met behulp van de lijnaftastschakeling die periodiek de lijnelektroden aftast met een lijnselectiepuls ter grootte van Vs en met behulp van de besturingsschakeling voor het aanbieden van datasignalen aan de kolomelektroden welke dataspanningen ter grootte van +/- Vd aan de kolomelektroden toevoert gedurende een tijd dat een lijnelektrode wordt afgetast, zodanig dat de optische toestand die in een weergeefelement gerealiseerd wordt, bepaald wordt door de zogenaamde 50 Rooth-Mean-Square (RMS) spanningswaarde over het betreffende element.

De RMS-spanningswaarde V2 voor de geselecteerde weergeefelementen, d.w.z. de weergeefelementen in de aan-toestand, wordt gegeven door: V22 = (Vs + Vd)2/N + (N - 1) * Vd2/N (1)

De RMS-spanningswaarde Vn voor de niet-geselecteerde weergeefelementen, d.w.z. de weergeef-55 elementen in de uit-toestand, wordt gegeven door: V,2 = (Vs - Vd)2/N + (N - 1) * Vd2/N (2)

In figuur 2 wordt schematisch een transmissiespanningskarakteristiek getoond van een tot deze m 3 194875 , weergeefinrichting behorende beeldcel.

Door Alt & Pleshko zijn relaties afgeleid die voor een gegeven waarde van de verhouding S = (ook wel drempelsteilheid in de transmissiespanningskarakteristiek genoemd) weergeven hoe groot het maximale aantal lijnen is, dat onder behoud van een vooraf bepaald contrast met deze methode kan worden 5 aangestuurd en op welke wijze de spanning Vs van de lijnselectiepuls en de dataspanningen +/- Vd gekozen moeten worden om dit te realiseren. Deze relaties luiden als volgt: ^ = (^ + 1)/^-1)}2 (3) (ν,Λ/d)2 = N™ (4)

Vd2 = V,2 * (0.5/(1 - Q)} (5) 10 waarbij: Q2 = Nmax'1

Indien nu de lijnselectiespanning Vs en de dataspanning Vd worden gekozen overeenkomstig de uitdrukkingen (2) en (3) dan zal bij gebruik van Ν„^χ lijnen de resulterende RMS-spanning over een geselecteerd beeldelement gelijk zijn aan V2 en de resulterende RMS-spanning over een niet-geselecteerd beeldelement gelijk zijn aan Vv 15 Een grotere multiplexgraad, m.a.w. een hogere waarde voor Nmax, vereist een steilere helling in de transmissiespanningskarakteristiek, d.w.z. een waarde van de grootheid S = Vg/V, dichter bij 1.0.

Met de momenteel bekende (en reeds gebruikte) zogenaamde ’’SUPER-TWISTED” vloeibaar-kristal effecten kunnen zeer hoge waarden gerealiseerd worden omdat de drempelsteilheid S van de transmissiespanningskarakteristiek van deze effecten een waarde heeft die zeer dicht bij de limiet-waarde 20 1.0 ligt.

Figuur 1 toont schematisch een deel van een matrix-georiënteerde weergeefinrichting 1 met Nmax selectielijnen (rijelektroden) 2, en beschrijft de principe-werking van de voornoemde RMS multiplex aanstuurmethode.

De weer te geven informatie wordt aangeboden op de datalijnen (kolomelektroden) 3. Ter plaatse van de 25 kruispunten van de selectielijnen 2 en de datalijnen 3 bevinden zich de weergeefelementen 4. Afhankelijk van de aangeboden informatie op de datalijnen 3 bevinden de weergeefelementen 4 zich in een aan-toestand of uit-toestand:

De informatie wordt als volgt ingeschreven.

Synchroon met het selecteren van de lijnen of rijelektroden met behulp van de lijnselectiespanning Vs 30 (welke gekozen is volgens de uitdrukkingen (4) en (5)) wordt de beeldinformatie (dataspanning +/- Vd) via de kolomelektroden toegevoerd.

Zo wordt vanaf het tijdstip t1 gedurende een periode t1 (ook wel lijntijd genoemd) de lijn 28 geselecteerd die tezamen met de dan op de datalijnen 3a, 3b, cc aanwezige informatie (d.w.z.: +/- Ν/„) de optische toestand van de beeldelementen 4“, 4“*, 4°° bepaalt.

35 Gedurende deze periode t, dat de lijn 2° is geselecteerd, staat over alle andere beeldelementen die corresponderen met de lijnelektroden 2b, 2C, etc. een spanning +/- Vd.

Vanaf het tijdstip t2 (waarbij: t2 -1, = tn) wordt gedurende de periode t, de lijn 2b geselecteerd. De dan op de datalijnen 3 aanwezige informatie (d.w.z.: +/- Vd) bepaalt de toestand van de beeldelementen 458.

4bb 4bc 40 Na deze lijntijd t, wordt vervolgens de volgende lijn geselecteerd. Aldus wordt lijn-voor-lijn het gehele beeld ingeschreven. Nadat de laatste lijn van de matrix is geselecteerd, wordt de gehele cyclus herhaald (zogenaamde "repeated scan procedure"). De duur van een enkele inschrijfcyclus wordt de rastertijd ofwel frametijd t, genoemd: t, = N * t, waarbij N het aantal lijnen voorstelt die aldus successievelijk afgetast worden.

45 Belangrijk bij deze RMS aanstuurmethode is dat zowel de stijgtijd als de afvaltijd (ofwel, de schakeltijd voor overgang naar de "aan”-, respectievelijk de ”uit”-toestand) van het optisch effect veel groter is dan de rastertijd.

Onder deze omstandigheden reageert het weergeefelement op het cumulatieve effect van een aantal aanstuurpulsen (c.q. selectie-pulsen). Hierbij reageert met name een vloeibaarkristal weergeefelement op 50 dezelfde wijze als wanneer het werd aangestuurd met een sinus- of blck-golfsignaal met dezelfde RMS spanningswaarde als die van de "aan”- en ”uit"-spanningen V2 en V, gegeven door de uitdrukkingen (1) en (2).

Zoals reeds besproken, is het maximale aantal selectielijnen Ν^χ gerelateerd aan de waarde van de verhouding V2/V1 (drempelsteilheid).

55 Naarmate de multiplexgraad toeneemt, zijn steeds hogere spanningen noodzakelijk bij gebruik van de boven beschreven RMS multiplex aanstuurmethode.

Met name de lijnsectiespanning Vs zal hoog worden (de data-, ofwel kolomspanning Vd dient bij dit 194875 4 aanstuurschema altijd kleiner dan de drempelspanning van het optisch effect gekozen te worden).

De hoge selectiespanningen hebben tot gevolg dat het vloeibaarkristal effect niet langer meer reageert op de RMS spanningswaarde (RMS spanningsgemiddelde over een rastertijd), maar dat het beeldelement een optische respons vertoont die bepaald wordt door de ’’momentane” spanningswaarde die het betref-5 fende element voelt gedurende de lijnselectietijd.

Figuur 3 toont schematisch het transmissie gedrag gedurende een rastertijd van een dergelijk weergeef-element in de ”aan’-’toestand.

Tijdens de lijntijd t, gedurende welke het betreffende element een spanning ter grootte van Vg + Vd voelt, wordt de ”aan’-’toestand reeds bereikt, omdat de ”aan”-schakeltijd bij voldoend hoge spanningen kleiner of 10 gelijk zal worden aan deze lijntijd.

Na selectie, dus na de lijntijd t1 voelt het betreffende beeldelement nog slechts een spanning +/- Vd die kleiner is dan de drempelspanning. Dit betekent dat het betreffende beeldelement gedurende de rest van de frametijd zal terugkeren naar zijn "uit”-toestand. In figuur 3 is voor de eenvoud verondersteld dat deze afvaltijd (ofwel, ”uit”-schakeltijd) van dezelfde grootte is als de rastertijd.

15 Dit karakteristieke zogenaamde ”non-RMS” transmissiegedrag is o.a. waargenomen bij vloeibaar-kristal weergeefinrichtingen met Super-Twisted vloeibaar-kristal configuraties, en met name bij weergeef-inrichtingen met zeer dunne vloeibaar-kristal laagdiktes. Het is een bekend gegeven dat de schakeltijden van een vloeibaar-kristal effect sterk afhankelijk zijn van deze laagdikte. Naarmate de laagdikte kleiner wordt, zal de schakeltijd afnemen. Zie o.a. Okada e.a. in SID Digest of Technical Papers XXII, 1991, 20 blz. 430-433.

Het geschetste transmissiegedrag (veelal aangeduid met "FRAME RESPONSE”) in figuur 3 leidt tot helderheidsverlies en contrastverlies in vergelijking met een zuiver RMS reagerend vloeibaar-kristal effect.

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van een aantal uitvoeringsvoorbeelden.

In het eerste uitvoeringsvoorbeeld (figuren 4a en 4b) wordt verondersteld dat gedurende de rasterscan 25 gelijktijdige selectie van twee lijnen plaatsvindt.

Voor de eenvoud wordt verondersteld dat het aantal lijnen N van de matrix een veelvoud van "twee” is.

De selectietijd wordt nu gedefinieerd als de adresseertijd tg.

Figuur 4a toont spanningsvormen voor de lijnsignalen en de datasignalen die gebruikt kunnen worden om de informatie zoals weergegeven in deze figuur middels de aanduidingen ”aan” en ”uit” in te schrijven. 30 Na de adresseertijd ta worden, zoals weergegeven in figuur 4a, de volgende twee lijnen geselecteerd en worden met behulp van een kolombesturingsschaketing de passende dataspanningen aan de kolommen toegevoerd overeenkomstig de dan in te schrijven informatie. De rastertijd t, wordt in dit voorbeeld gegeven door: t, = (N/2) 35 De lijnselectiespanningssignalen van de twee gelijktijdig geselecteerde lijnen zijn onderling orthogonaal.

In figuur 4a is voor de eenvoud verondersteld dat selectie plaats vindt van twee naast elkaar gelegen lijnen. Dit is evenwel niet noodzakelijk. Elk tweetal lijnen van de N-lijnen matrix kan met deze aanstuur-methode gelijktijdig geselecteerd worden. Uiteraard zal steeds per rastertijd elke lijn slechts gedurende een adresseertijd tg geselecteerd worden.

40 Evenals bij de standaard multiplex aansturing zoals boven beschreven, vindt ook nu "repeated scanning” plaats.

De amplitude van de lijnselectiespanningssignalen is voor de twee gelijktijdig te selecteren lijnen gelijk aan +/- A.

In plaats van de getekende spanningsvormen voor de twee gelijktijdig te selecteren lijnen, kunnen ook 45 spanningsvormen gekozen worden met hogere frequentie. In dit geval zullen de datagolfsignalen aangepast moeten worden, en zullen deze afwijken van de in figuur 4a getekende.

De amplitude van de dataspanningen in figuur 4a die tijdens de adresseertijd tg aan de kolommen worden aangeboden om de gewenste informatie in te schrijven, is gedurende een helft van de adresseertijd gelijk aan +/- D en gedurende de andere helft van de adresseertijd gelijk aan 0. De feitelijke vorm van een 50 dataspanningssignaal wordt bepaald door te weer te geven informatie (d.w.z.: de beeldelementen "aan” of "uit").

In figuur 4a worden de vier dataspanningssignalen gegeven waarmee de mogelijke informatieinhoud van de betreffende beeldelementen die voorkomen op de geselecteerde lijnen, gerealiseerd kan worden met gebruik van de getekende lijnselectiespanningsvormen: d.w.z. de combinatie "uit”/”uit” (kolom 1), "uit”/ 55 "aan" (kolom 2), ”aan”/”uit” (kolom 3), "aan”/”aan” (kolom 4).

De beeldelementen 1,2, 5, 7 van de in figuur 4a getekende matrix worden verondersteld zich in de ”uit”-toestand te bevinden; de beeldelementen 3, 4, 6, 8 zijn in de ”aan”-toestand.

5 194875

Teneinde gelijkspanningscomponenten te voorkomen, kunnen bijvoorbeeld na iedere rastertijd de lijnselectiespanningen en de dataspanningen van polariteit veranderd worden (analoog aan de standaard Alt & Pleshko multiplex aansturing).

In figuur 4a is voor de eenvoud een dergelijke polariteitsverandering niet getekend.

5 In figuur 4b worden de resulterende spanningen over de beeldelementen 1 t/m8 van figuur 4a gedurende de adresseertijd ta weergegeven. De resulterende spanning is afgeleid als de verschilspan.ning VHjn -

Vkolom·

Figuur 4b toont dat de RMS spanningswaarden gedurende de adresseertijd tg van de beeldelementen 1, 2, 5, 7 die in de ”uit”-toestand zijn, gelijk zijn aan elkaar.

10 Evenzo zijn de RMS spanningswaarden gedurende tg van de "aan”-elementen aan elkaar gelijk.

Met behulp van figuur 4a kan geverifieerd worden dat elk willekeurig ”aan”-element en "uif-element in de matrix, dezelfde RMS spanningswaarde heeft gedurende de rest van de rastertijd (dus: gedurende t, -ta).

Voor de RMS spanningswaarde Vaan van een ”aan"-element kan de volgende uitdrukking afgeleid worden: 15 Vaan2 = {ta’(A2/2 + (A + D)2/2) +V(N/2 - 1)*02/2}/{νΝ/2} (6)

De RMS spanningswaarde Vult van een ”uit”-element wordt gegeven door de volgende uitdrukking:

Vult2 = (V(A2/2 + (A - D)2/2) +ta*(N/2 - 1)*D2/2}/{VN/2} (7)

Met behulp van de "Lagrange Multiplier” techniek kan het maximum van Vaan bepaald worden als functie van de spanningen A en D onder de voorwaarde dat Vui, gelijk is aan de drempelspanning V,.

20 De volgende uitdrukkingen worden dan gevonden: (A/D)2 = N/4 (8) D2 = V/ * 2 * (0.5/(1 - Q)} (9) waarbij: Q2 = N'1

Wanneer vergelijkingen (8) en (9) gesubstitueerd worden in de uitdrukkingen (6) en (7), dan wordt voor 25 de verhouding Vaan/Vult gevonden: (Vean/VJ2 = {Q-1 + 1}/{Q-1-1) (10)

Met: Vult = V1 en de definitie voor de steilheid S=V2/V1 volgt dat uitdrukking (10) feitelijk identiek is aan uitdrukking (3) die het verband weergeeft tussen het aantal te multiplexen lijnen (in dit uitvoeringsvoorbeeld: N) en de steilheid van de transmissie-spanningskarakteristiek.

30 Worden de uitdrukkingen (8) en (9) vergeleken met de uitdrukkingen (4) en (5), dan volgt dat de amplitude D van de datasignalen bij gelijktijdige selectie van twee lijnen een factor 21/2 groter is dan de benodigde dataspanning Vd volgens de standaard Alt & Pleshko RMS multiplex aansturing (bij gelijk lijnenaantal N van de matrix).

De amplitude A van de lijnselectiespanningen bij gelijktijdige selectie van twee lijnen is een factor 21/2 35 kleiner dan de benodigde selectspanning Vs volgens de standaard Alt & Pleshko RMS multiplex aansturing (bij gelijk lijnenaantal N van de matrix). Een en ander betekent dat de maximale spanningsamplitude (A+D) van een "aan”-element bij het boven beschreven aanstuurschema met gelijktijdige selectie van twee lijnen significant kleiner is dan de maximale spanningsamplitude (Vs+Vd) voor eenzelfde element bij aansturing volgens het standaard Alt & Pleshko principe.

40 Beschouw wederom de spanningsvormen van de lijnselectiesignalen en de datasignalen van figuur 4a.

De volledige adresseertijd ^ is feitelijk opgebouwd uit twee gelijke tijdsduren \J2 met bijbehorende karakteristieke spanningswaarden voor de lijnselectiesignalen en de datasignalen.

Voor het realiseren van de gewenste Vaan en Vuit RMS spanningswaarden (volgens uitdrukkingen (8) en (9)) is het niet noodzakelijk dat de selectietijdsduren t„/2 met bijbehorende spanningen direct na elkaar 45 plaatsvinden zoals in de spanningsvormen in figuur 4a verondersteld is.

De tweede selectietijdsduur \J2 kan bijvoorbeeld gekozen worden vanaf een tijdstip dat volgt na de halve rastertijd.

In figuur 5 wordt dit geïllustreerd met behulp van een matrix van 10 lijnen. Voor de eenvoud worden alleen de lijnselectiespanningssignalen van de 10 lijnen tijdens het aftasten van de matrix gedurende een 50 rastertijd weergegeven.

Getekend is de situatie waarbij twee naast elkaar gelegen lijnen worden geselecteerd. Zoals reeds eerder is aangeduid, is dit niet noodzakelijk. Figuur 5a toont de aftastcyclus waarbij de adresseertijd ta niet is opgesplitst. In figuur 5b is de lijnselectieduur L, opgesplitst in twee tijdsduren tJ2 waarbij de tweede helft van de totale adresseertijd ^ plaats vindt vanaf een tijdstip dat gelegen is op de helft van de rastertijd. In 55 figuur 5c wordt ter vergelijk het aanstuurschema volgens de standaard RMS multiplex methode met selectie van een enkele lijn weergegeven.

Het zal duidelijk zijn dat voor het aftastschema zoals getekend in figuur 5b de besturingsschakeling voor 194875 6 de datasignalen aangepast zal moeten worden om de passende dataspanningen aan de kolommen toe te 'voeren.

Het principe van het aftastschema volgens figuur 5b is uiteraard niet alleen toepasbaar op de getekende 10-lijnen matrix, maar op elke matrix met een willekeurig aantal lijnen N. Voor het geval dat N geen 5 veelvoud van twee is, kan matrixadressering volgens dit principe plaatsvinden door het introduceren van een zogenaamde "dummy" of virtuele lijn.

Het adresseerschema beschreven in figuur 5b resulteert in eer aansturing waarbij de enkele selectiepuls van de standaard Alt & Pleshko multiplex aansturing vervangen is door twee separate selectiepulsen met kleinere amplituden en voorkomend, bij voorkeur, op tijdstippen die gelijkelijk zijn verdeeld over de rastertijd. 10 Zoals reeds is besproken, is de maximale amplitude van de spanning over een beeldelement (tijdens selectie) kleiner bij deze aanstuurmethode dan bij de standaard Alt & Pleshko aansturing.

Zowel het optreden van meerdere selectiepulsen met lagere amplitude dan de enkele selectiepuls bij de Alt & Pleshko aansturing en het feit dat de maximale spanning over een beeldelement tijdens selectie kleiner is dan de overeenkomstige spanning bij het Alt & Pleshko aanstuurschema, hebben een positieve 15 invloed bij het reduceren c.q. elimineren van "FRAME RESPONSE”.

Voor het geval dat het boven beschreven aanstuurschema met gelijktijdige selectie van twee lijnen en het opsplitsten van de totale adresseertijd ta in twee separate selectietijdsduren XJ2 zoals schetsmatig weergegeven in figuur 5b, niet afdoende is om "FRAME RESPONSE” te reduceren c.q. te elimineren, kan een aansturing gekozen worden waarbij meer dan twee lijnen gelijktijdig worden geselecteerd, bijvoorbeeld 20 4, of 6, of 8 etc.

Het is evenwel niet noodzakelijk dat een even aantal lijnen gelijktijdig wordt geselecteerd.

In het volgende uitvoeringsvoorbeeld (figuur 6a en 6b) wordt beschreven hoe de aansturing van een N lijnen matrix kan plaats vinden wanneer 4 lijnen gelijktijdig worden geselecteerd tijdens de rasterscan.

Voor de eenvoud wordt verondersteld dat het aantal lijnen N van de matrix een veelvoud van "vier” is.

25 Dit is evenwel niet noodzakelijk (in analogie met de aansturing waarbij twee lijnen gelijktijdig geselecteerd worden, zoals reeds besproken).

De selectietijd wordt nu gedefinieerd als de adresseertijd t„.

In figuur 6a worden spanningsvormen voor de lijnsignalen getoond die gebruikt kunnen worden om de informatie zoals weergegeven in deze figuur in te schrijven. Voor de eenvoud worden in deze figuur 6a 30 slechts drie kolommen i, j, k getoond met bijbehorende informatie-inhoud van de beeldelementen 11 t/m 22 welke corresponderen met de kruispunten van de kolommen i, j, k en de getekende eerste groep van vier gelijktijdig te selecteren lijnen. Ter illustratie van de benodigde datasignalen worden de beeldelementen 11, 12, 13, 14 behorende bij kolom i, respectievelijk verondersteld "uit”, "uit”, "aan” en "uit” te zijn. De elementen 15,16, 17, 18 behorende bij kolom j zijn respectievelijk "aan”, "uit”, "uit” en "aan”. De 35 beeldelementen 19, 20, 21, 22 behorende bij kolom k zijn respectievelijk "aan”, ”aan”, ”uif\ en "aan”.

Na de adresseertijd tb worden de volgende 4 lijnen geselecteerd. De rastertijd t, wordt in dit voorbeeld gegeven door: t,=(N/4)*tb.

De lijnselectiespanningssignaien van de vier gelijktijdig geselecteerde lijnen zijn onderling orthogonaal, en wel zodanig dat het selectie signaal van een van de vier gelijktijdig te selecteren lijnen een halve-periode tijd 40 heeft die overeenkomt met de adresseertijd tb. In figuur 6a is dit de eerste (bovenste) lijn van de groep van vier gelijktijdig te selecteren lijnen. Het is evenwel niet noodzakelijk dat deze genoemde lijn deze lijnselectie-spanningsvorm heeft.

In figuur 6a is voor de eenvoud verondersteld dat selectie plaats vindt van vier naast elkaar gelegen lijnen. Dit is evenwel niet noodzakelijk. Elk viertal lijnen van de N-lijnen matrix kan met deze aanstuur-45 methode gelijktijdig geselecteerd worden. Uiteraard zal steeds per rastertijd elke lijn slechts gedurende een adresseertijd tj, geselecteerd worden.

Er vindt "repeated scanning" plaats.

De amplitude van de lijnselectiespanningssignaien is voor de vier gelijktijdig te selecteren lijnen gelijk aan +/- B. Ter voorkoming van gelijkspanningscomponenten kan bijvoorbeeld na iedere rastertijd de polariteit 50 van zowel de lijnselectiespanningen als de datasignalen van teken gewisseld worden. Voor de eenvoud is deze polariteitswisseling niet getekend in figuur 6a.

In plaats van de getekende spanningsvormen voor de vier gelijktijdig te selecteren lijnen kunnen ook spanningsvormen gekozen worden met hogere frequentie. In dit geval zullen de datagolfsignalen aangepast moeten worden, en zullen deze afwijken van de in figuur 6b getekende.

55 In figuur 6b wordt geïllustreerd op welke wijze de datasignalen bepaald kunnen worden om de informatie zoals weergegeven in figuur 6a in te schrijven.

Beschouw daartoe eerst de beeldelementen 11, 12, 13, 14 behorende bij kolom i. Beeldelement 11 dient 7 194875 , in de "uit”-toestand te zijn. Om dit te realiseren zou als datasignaal voor beeldelement 11 tijdens selectie een dataspanningssignaal toegevoerd moeten worden dat in tase is met het lijnselectiesignaal van de corresponderende geselecteerde lijn.

Dit signaal is getekend in figuur 6b in de kolom met als "heading” KOLOM i. De amplitude X van dit 5 signaal (en de amplitude van de lijnselectiesignalen) wordt bepaald door de eis dat de RMS spanningswaarde van de "uit”-elementen een gedefinieerde waarde moet hebben terwijl de RMS spanningswaarde van de ”aan"-elementen zo groot mogelijk dient te zijn.

Beeldelement 12 dient in de ”uit”-toestand te zijn, en analoog aan het bovenbeschrevene zou het toe te voeren dataspanningssignaal gedurende selectie voor beeldelement 12 in fase dienen te zijn met het 10 lijnselectiesignaal van de corresponderende lijn. Dit signaal is getekend in figuur 6b in de kolom met als. "heading” KOLOM i. De amplitude van dit signaal is gelijk aan de amplitude van het bovenstaande datasignaal voor beeldelement 11.

Beeldelement 13 dient "aan" te zijn. Derhalve zou een datasignaal tijdens selectie aan beeldelement 13 toegevoerd dienen te worden dat in tegen-fase is met het lijnselectiesignaal van de corresponderende lijn.

15 Dit datasignaal voor beeldelement 13 heeft wederom dezelfde amplitude als de beide voornoemde datasignalen van beeldelementen 11, en 12, en wordt weergegeven in de kolom met "heading” KOLOM i. Het datasignaal voor beeldelement 14 tijdens selectie volgt op grond van een analoge redenering als gegeven voor de andere beeldelementen in de betreffende kolom i.

Gesommeerd leveren deze vier datasignalen het datasignaal op zoals getekend in figuur 6b in de kolom 20 met "heading” KOLOM i.

Dit signaal i wordt tijdens selectie van de vier lijnen waartoe de elementen 11,12,13,14 behoren, toegevoerd aan de kolom i. Op volkomen analoge wijze kan het datasignaal bepaald worden dat moet worden toegevoerd aan kolom j om de gewenste informatie-inhoud van de beeldelementen 15, 16,17,18 te realiseren. In figuur 6b is een en ander geïllustreerd met de spanningsvormen tijdens selectie voor de 25 betreffende elementen, alsmede de totaalspanning (signaal j) welke tijdens selectie toegevoerd wordt aan kolom j (zie kolom met "heading” KOLOM j).

In de kolom met "heading” KOLOM k worden ter illustratie de dataspanningssignalen alsmede de totaalspanning signaal k weergegeven voor de betreffende kolom k (zie getekende signalen in de kolom met "heading" KOLOM k).

30 Bij gelijktijdige selectie van vier lijnen dienen datasignalen toegevoerd te worden waarin 5 niveaus onderscheiden kunnen worden, namelijk +/- E, +/- E/2, 0. De combinatie van deze niveaus in een datasignaal toegevoerd aan een kolom 1 tijdens selectie wordt bepaald door de beeldinhoud van de elementen in de betreffende kolom I.

Figuur 7 toont de resulterende spanningen (gedefinieerd als V„jn - Vkolom) voor de elementen 11 t/m 22 35 van figuur 6a tijdens de selectietijd tt, met gebruikmaking van de lijnselectiesignalen getekend in figuur 6a en de datasignalen (signaal i, signaal j, signaal k) getekend in figuur 6b. De RMS spanningswaarden, gedurende de selectie tijd tb, van de "uit’-'elementen 11, 12, 16, 17, 21,14 zijn aan elkaar gelijk.

„ De RMS spanningswaarden van de ”aan”-elementen 15, 19, 20, 13,18, 22, gedurende de selectietijd t^ zijn gelijk aan elkaar.

40 Na selectie, en gedurende de rest van de rastertijd t,, d.w.z. gedurende t, -1^ is de RMS spanningswaarde van elk willekeurig ”uit”-element gelijk aan de RMS spanningswaarde van elk willekeurig ”aan”-element.

Voor de RMS spanningswaarde Vaan van een "aan”-element kan de volgende uitdrukking afgeleid worden: 45 Vaan2={V(B2 + B’E/2 + E2/4) + (N/4 - 1)VE2/4}/(NV4) 01)

De RMS spanningswaarde Vuit van een ”uit"-element wordt gegeven door de volgende uitdrukking: Vui,2={tb*(B2 - B*E/2 + E2/4) + (N/4 - 1)VE2/4}/(N\/4) (12)

Onder voorwaarde dat Vuit = V1 kan Vaan gemaximaliseerd worden voor gegeven N als functie van B en E.

50 Het maximum wordt gevonden als: (B/E)2 = N/16 (13) E2 = 4 * V,2 * {0.5/(1-0)} (14) waarbij Q2 = N‘1

Voor de verhouding van Vaan/Vuit wordt alsdan gevonden: 55 (Vaan/VuH)2 = (O'1 + 1 )/(0-1 - 1} (15)

Met: Vuit = V, en de definitie van de steilheid S=V2/V1 volgt dat uitdrukking (15) feitelijk identiek is aan uitdrukking (3) die het verband weergeeft tussen het aantal te multiplexen lijnen (in dit uitvoeringsvoorbeeld: 194875 8 N) en de steilheid van de transmissiespanningskarakteristiek.

Worden de uitdrukkingen (13) en (14) vergeleken met de uitdrukkingen (4) en (5), dan volgt dat de amplitude E bij gelijktijdige selectie van vier lijnen een factor 2 groter is dan de benodigde dataspanning Vd volgens de standaard Alt & Pleshko multiplex aansturing (bij gelijk lijnenaantal N van de matrix). De 5 amplitude B van de lijnselectiespanningen bij gelijktijdige selectie van vier lijnen is een factor 2 kleiner dan de benodigde selectspanning Vs volgens de standaard Alt & Pleshko RMS multiplex aansturing (bij gelijk lijnenaantal N van de matrix).

Beschouw wederom de spanningsvormen van de lijnselectiesignalen van figuur 6a en de spannings-vormen van de datasignalen van figuur 6b.

10 De volledige adresseertijd tj, is opgebouwd vier gelijke tijdsduren ^4 met bijbehorende karakteristieke spanningswaarden voor de lijnselectiesignalen en de datasignalen. Voor het realiseren van de gewenste Vaan en Vuit RMS spanningswaarden (volgens uitdrukkingen (11) t/m (14)) is het niet noodzakelijk dat de selectietijdsduren t^/4 met bijbehorende spanningen direct na elkaar plaatsvinden zoals in de spanningsvormen in figuur 6a en in figuur 6b verondersteld is. De selectietijdsduren \J4 met bijbehorende spanningen 15 kunnen verdeeld over de rastertijd voorkomen.

Dit wordt geïllustreerd in figuur 8 met behulp van een matrix van 12 lijnen. Voor de eenvoud worden alleen de lijnselectiespanningssignalen van de 12 lijnen tijdens het aftasten van de matrix gedurende een rastertijd weergegeven.

Getekend is de situatie waarbij vier naast elkaar gelegen lijnen gelijktijdig worden geselecteerd. Zoals 20 reeds is aangeduid, is dit niet noodzakelijk. Figuur 8a toont de aftastcyclus waarbij de lijnselectieduur t*, niet is opgesplitst. In figuur 8b is de lijnselectieduur tb opgesplitst in vier tijdsduren \J4 die gelijkelijk verdeeld zijn over de rastertijd. Andere verdelingen zijn uiteraard ook mogelijk, bijvoorbeeld een gelijkelijke verdeling over de rastertijd van twee selectietijdsduren die elk gelijk zijn aan \J2.

Voor het aftastschema zoals getekend in figuur 8b (maar ook voor andere verdelingen van de totale 25 lijnselectieduur tb over de rastertijd, zoals hiervoor aangeduid) zal de besturingsschakeling voor de datasignalen aangepast moeten worden om de passende dataspanningen aan de kolommen toe te voeren. Het principe van het aftastschema volgens figuur 8b bij gelijktijdige selectie van vier lijnen en verdeling van de totale selectieduur in kleinere selectietijdsduren (met bijbehorende spanningen) die verdeeld worden over de rastertijd is niet alleen toepasbaar op de getekende 12-lijnen matrix, maar op elke matrix met een 30 willekeurig aantal lijnen N. Voor het geval dat N geen veelvoud van vier is, kan matrix adressering met gelijktijdige selectie van vier lijnen plaatsvinden door het introduceren van "dummy" of virtuele lijnen. Het adresseerschema getekend in figuur 8b resulteert in een aansturing waarbij de enkele selectiepuls van de standaard Alt & Pleshko multiplex aansturing vervangen is door vier separate selectiepulsen met kleinere amplituden en voorkomend, bij voorkeur, op tijdstippen die gelijkelijk zijn verdeeld over de rastertijd. De 35 maximale amplitude van de spanning over een beeldelement (tijdens selectie) is kleiner bij deze aanstuur-methode dan bij de standaard Alt & Pleshko aansturing. Zoals reeds besproken, kan bij gelijktijdige adressering van vier lijnen ook gebruik worden gemaakt van bijvoorbeeld twee separate selectietijdsduren met gelijke tijdsduur t^/2 welke al of niet gelijkelijk verdeeld over de rastertijd kunnen voorkomen.

Voor het geval dat het boven beschreven aanstuurschema met gelijktijdige selectie van vier lijnen en het 40 opsplitsen van de totale selectieduur t„ in vier separate, gelijke selectieduren zoals schetsmatig weergegeven in figuur 8b niet afdoende is om "FRAME RESPONSE” te reduceren c.q. te elimineren kan een aansturing gekozen worden waarbij meer dan vier lijnen gelijktijdig worden geselecteerd en de totale selectieduur wederom opgesplitst wordt in een aantal al of niet gelijke selectietijdsduren die al of niet gelijkelijk over de rastertijd verdeeld worden analoog aan de wijze zoals geïllustreerd is met behulp van de 45 aanstuurschema’s waarbij twee dan wel vier lijnen gelijktijdig geselecteerd worden.

Op grond van de gegeven beschrijvingen en uitleg van de te volgen procedure voor het vaststellen van het juiste aanstuurschema bij gelijktijdige selectie van vier en twee lijnen, kan eenieder die enigszins bekend is met dit vakgebied de lijnselectiesignalen en de datasignalen afleiden die gebruikt kunnen worden bij gelijktijdige aansturing van andere lijnenaantallen (anders dan twee en vier).

50 Ten overvloede worden in het nu te geven derde uitvoeringsvoorbeeld lijnselectiespanningssignalen gegeven in figuur 9 die gebruikt kunnen worden bij gelijktijdige selectie van acht lijnen. De selectiesignalen in figuur 9 zijn wederom orthogonaal, en een van de gebruikte spanningssignalen heeft een halve periode-tijd die overeenkomt met de adresseertijd (selectietijd). De datasignalen die in combinatie met deze lijnselectiesignalen gebruikt worden, kunnen bepaald worden volgens het principe beschreven bij de 55 aansturing van een matrix met gelijktijdige selectie van vier lijnen (zie o.a. figuur 6b en bijbehorende tekst).

Met de lijnselectiesignalen van figuur 9 kunnen wederom kleinere selectieduren gedefinieerd worden dan de totale selectieduur tc weergegeven in deze figuur. Bijvoorbeeld, acht selectietijdsduren ter grootte van

Claims

9 194875 , V8. Deze acht selectieduren kunnen bijvoorbeeld gelijkelijk verdeeld worden over de rastertijd in analogie met de beschrijvingen van de verdelingen in figuur 8b en figuur 5b. Uiteraard zullen de amplituden van de lijnselectiespanningen en de maximale amplituden van de datasignalen zodanig gekozen dienen te worden dat de verhouding van de resulterende RMS spannings-5 waarden van een ”aan”-element en een ”uit”-element: Vaan/Vuit maximaal is bij Vuit = V,. Bij gelijktijdige selectie van n lijnen zal de amplitude Yn van de lijnselectiesignalen, en de maximale amplitude Xn van de datasignalen gekozen dienen te worden volgens: Yn = N1/2 * Xn / n (16) 10 Xn n1/2 * V, * {0.5/(1 - Q)}1/2 (17) waarbij: Q2 = N‘1 De onderstaande tabel illustreert voor een aantal waarden van n, hoeveel en welke spanningsniveaus kunnen voorkomen in de datasignalen die in combinatie met lijnselectiesignalen waarvan de vorm is aangeduid in de hiervoor gegeven uitvoeringsvoorbeelden, tot een gewenste beeldinhoud zuilen leiden. 15 n=2: +/- X2, 0 n=3: +/- X3, +/- Xg/3 n=4: +/- X4, +/- X4/2, 0 n=5: +/- X5> +/- 3*Xs/5, +/- X./5 n=6: +/- Xe, +/- 4^/6, +/- 2*Xe/6, 0 20 etc.

1. Weergeefinrichting bevattende een vloeibaarkristal materiaal tussen twee op een gedefinieerde afstand van elkaar gehouden steunplaten met naar elkaar toegekeerde oppervlakken waarbij op het ene oppervlak een patroon van N lijnelektroden en op het andere oppervlak een patroon van kolomelektroden is aangebracht, waarbij de lijnelektroden de kolomelektroden kruisen en aldus ter plaatse van de kruisingen weergeefelementen gevormd worden en de inrichting een besturingsschakeling bevat voor het aanbieden 30 van blokvormige datasignalen aan de kolomelektroden alsmede een lijnaftastschakeling voor het periodiek aftasten van de lijnelektroden en aanbieden van blokvormige lijnselectiespanningssignalen, waarbij gedurende de rastertijd van het periodiek aftasten van de lijnelektroden meerdere lijnen n gelijktijdig worden geselecteerd gedurende een selectietijd waarbij de toe te voeren lijnselectiespanningssignalen gedurende de selectietijd verschillend zijn voor elk van de gelijktijdig te selecteren lijnen, waarbij de amplituden van de 35 lijnselectiespanningssignalen gelijk zijn voor elk van de gelijktijdig te selecteren lijnen, en waarbij de toe te voeren lijnselectiespanningssignalen van de gelijktijdig te selecteren lijnen onderling orthogonaal zijn, met het kenmerk, dat de selectietijd (ta) voor een groep van een aantal n lijnen opgesplitst wordt in een aantal selectietijdsintervallen die verdeeld worden over de rastertijd zodanig dat de som van deze tijdsintervallen gelijk is aan de selectietijd (ta) en zodanig dat tijdens het aftasten van de N lijnen niet meer dan n lijnen 40 gelijktijdig geselecteerd worden, waarbij aan elk van de gelijktijdig te selecteren lijnen de toe te voeren selectiespanningen gedurende deze tijdsintervallen, identiek zijn aan de delen van de oorspronkelijke lijnselectiespanningssignalen van de betreffende lijnen die corresponderen met de betreffende tijdsintervallen.

2. Weergeefinrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat een oneven aantal lijnen gedurende een 45 selectietijd geselecteerd wordt.

3. Weergeefinrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat een even aantal lijnen gelijktijdig geselecteerd wordt gedurende een selectietijd, waarbij één van de toe te voeren lijnselectiespanningssignalen een unipolaire spanning is, bestaande gedurende een periode die gelijk is aan de selectietijd, en de andere lijnselectiespanningen signalen van alternerende polariteit zijn.

4. Weergeefinrichting volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de andere lijnselectiespanningen van alternerende polariteit een zo laag mogelijke frequentie hebben.

5. Weergeefinrichting volgens conclusie 3 of 4, met het kenmerk, dat de selectieduur wordt opgesplitst in een aantal tijdsintervallen met gelijke tijdsduur zodanig dat de som van deze tijdsintervallen gelijk is aan de selectietijd, waarbij deze tijdsintervallen verdeeld worden over de rastertijd en waarbij tijdens het aftasten 55 van de N-lijnen matrix niet meer dan n lijnen gelijktijdig geselecteerd worden, waarbij de toe te voeren lijnselectiespanningen aan elk van de gelijktijdig te selecteren lijnen gedurende deze tijdsintervallen identiek zijn aan de corresponderende delen van de oorspronkelijke lijnselectiespanningssignalen van de betreffende 194875 10 lijnen.

6. Weergeefinrichting volgens conclusie 1, 3, 4 of 5, met het kenmerk, dat 2, 4 en 8 lijnen gelijktijdig geselecteerd worden.

7. Weergeefinrichting volgens conclusie 1, 2, 5 of 6, met het kenmerk, dat de selectieduur opgesplitst wordt 5 in gelijke tijdsintervallen welke gelijkelijk verdeeld zijn over de rastertijd.

8. Weergeefinrichting volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de amplitude Yn van de lijnselectiespanningen bij gelijktijdige selectie van n lijnen gegeven wordt door Y„ = N1/2 * XJn, waarbij Xn de maximale dataspanning is die voorkomt in de datasignalen, en waarbij Xn gegeven wordt door Yn = n1/2 * V, * {0,5/ (1-N1'2)}1'2 met Vn gelijk aan de drempelspanning c.q. de effectieve RMS 10 spanningswaarde van een weergeefelement in de ”uit”-toestand.

9. Weergeefinrichting volgens een van de conclusies 1 tot en met 7, met het kenmerk, dat het aantal lijnen N van de matrix geen veelvoud is van het aantal gelijktijdig te selecteren lijnen n, een additioneel aantal virtuele, ofwel ’’dummy” lijnen n„ toegewezen wordt aan de matrix, zodanig dat de som van N en nw een veelvoud is van n, en de amplitude Yn van de lijnselectiespanningen voor gelijktijdig selectie van n lijnen 15 gegeven wordt door Yn = N1/z * Χ,/η, waarbij Xn de maximum dataspanning is die optreedt in de datasignalen, en Xn gegeven wordt X„ = n1/2 * V, * {0,5 (1-N‘1/2)}1/2 met V, gelijk aan de drempelspanning of de effectieve RMS spanningswaarde van een weergeefelement in de ”uit”-toestand. Hierbij 10 bladen tekening