NL1020480C2 - Aandrijving voor het ten opzichte van elkaar verplaatsen van tandheugels, in lengte verstelbare behuizing en meubel. - Google Patents

Description

f

Aandrijving voor het ten opzichte van elkaar verplaatsen van tandheugels, in lengte verstelbare behuizing en meubel

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een aandrijving voor het mechanisch ten 5 opzichte van elkaar verplaatsen en positioneren van tweezijdige tandheugels. De uitvinding heeft tevens betrekking op een in lengte verstelbare behuizing welke is samengesteld uit meerdere onderling verplaatsbare behuizingdelen, alsook op een meubelstuk waarvan een dergelijke behuizing deel uitmaakt.

10 Voor het onderling verplaatsen van objecten wordt er in vele toepassingen gebruik gemaakt van tandwiel/tandheugel overbrengingen. Een nadeel van de bestaande systemen is dat deze doorgaans relatief zwaar zijn en een complexe constructie kennen. Tevens hebben de bestaande tandwiel/tandheugel overbrengingen een beperkt regelbereik.

15

De onderhavige uitvinding heeft daarom tot doel het verschaffen van een verbeterde tandwiel/tandheugel overbrenging van een eenvoudige en goedkope constructie, waarmee een relatief groot regelbereik kan worden gerealiseerd.

20 De uitvinding verschaft hiertoe een aandrijving voor het mechanisch ten opzichte van elkaar verplaatsen en positioneren van ten minste twee tweezijdige tandheugels omvattende: een aandrijfas welke is voorzien van ten minste twee axiaal uiteen geplaatste wormen, twee, op de uiteen geplaatste wormen aangrijpende, paren wormwielen, en met de wormwielen gekoppelde tandwielen die als paren aan 25 overliggende zijden op de tweezijdige tandheugels aangrijpen. Met behulp van een dergelijke aandrijving kan een roterende beweging van de enkele aandrijfas omgezet worden in een in hoofdzaak haaks daarop staande rotatie van de twee paren wormwielen en tandwielen. Deze constructie vraagt een minimaal ruimtebeslag. De aanwezigheid van worm/wormwiel combinaties maakt dat de belasting op de aandrijfas beperkt blijft 30 bij een aanzienlijke belasting door de tandheugels van de tandwielen. Met andere woorden de zelffemmendheid van de aandrijving is relatief groot door het gebruik van twee dubbel uitgevoerde worm/wormwiel-overbregingen. Doordat een paar tandwielen aangrijpt op de overliggende zijden van de tweezijdig vertande tandheugel is de constructie inherent stabiel en kunnen er met beperkte dimensies van de tandheugel en « η O Π A Q Π 2 de tandwielen toch relatief grote krachten worden doorgeleid. De aandrijving kan tegen relatief gering kosten worden vervaardigd en is door de eenvoudige constructie ook weinig storingsgevoelig. Voor een gemechaniseerde bediening van de aandrijving kan de aandrijfas zijn gekoppeld met een motor, bijvoorbeeld een elektromotor. Naast een 5 mechanische bediening van de aandrijving is het ook mogelijk deze handmatig aan te drijven, bijvoorbeeld door een zwengel welke is gekoppeld met de aandrijfas.

In een bijzondere voorkeursuitvoering is de aandrijfas voorzien van een geopende kopse zijde waarin een met de motor gekoppelde koppelpen grijpt. Een motor kan met de 10 aandrijfas worden gekoppeld door middel van bijvoorbeeld een tandwiel of een (tand)riem. Het is echter ook mogelijk hiertoe met een koppelpen in de een geopende kopse zijde van de aandrijfas te grijpen, zodanig dat bij verdraaiing van de koppelpen de aandrijfas meebeweegt. Daartoe zijn zowel de opening in de kopse zijde als het daarin te plaatsen uiteinde van de koppelpen voorzien van een van een cilindervorm 15 afwijkende vorm (bijvoorbeeld een veelhoek). Middels een dergelijke constructie wordt het relatief eenvoudig om meerdere aandrijfassen te doen roteren met een enkele motor; meerdere koppelpennen dienen daartoe te worden aangedreven door een centrale motor.

De twee worm/wormwielcombinaties zijn bij voorkeur zo gevormd dat de 20 wormwielparen bij rotatie van de aandrijfas in tegengestelde richtingen roteren. Bij rotatie van de aandrijfas kunnen de tandheugels daarmee naar keuze uiteen worden bewogen, of, bij omkering van de rotatierichting van de aandrijfas, naar elkaar toe worden bewogen. Door het aandrijven van een enkele aandrijfas kan de onderlinge verplaatsingssnelheid van de tandheugels dus worden verdubbeld (ook het regelbereik 25 wordt verdubbeld) ten opzichte van een conventionele constructie waarin een aandrijfas slechts de tandwielen aandrijft die aangrijpen op een enkele tandheugel of tandbaan.

Een wormwiel is bij voorkeur evenwijdig aan een bijbehorend star daarmee gekoppeld tandwiel. In de praktijk blijkt het zelfs voordelig als een wormwiel en een tandwiel zijn 30 geïntegreerd tot een enkele component. Hiermee wordt het aantal onderdelen van de aandrijving verder beperkt hetgeen voordelig is bij de assemblage en tijdens onderhoud. Nog een voordeel hiervan is dat dit verder bij draagt tot een compacte constructie. Voor een goede aangrijping van de tandwielen op de tandheugels is het voorts voordelig wanneer de tandwielen onder voorspanning aangrijpen op de tandheugel.

1 n?(U8 o 3

De uitvinding verschaft tevens een in lengte verstelbare behuizing welke is samengesteld uit meerdere onderling verplaatsbare behuizingdelen, met een centraal behuizingdeel waarmee de aandrijving zoals voorgaand beschreven is verbonden, en twee perifere behuizingdelen met star daarmee verbonden tweezijdige tandheugels 5 waarop de aandrijving aangrijpt. De aandrijving bevindt zich aldus op een centrale positie van waaruit twee perifere behuizing delen op grotere afstand kunnen worden gebracht, respectievelijk meer in de nabijheid kunnen worden gebracht. Aldus wordt het effect van het dubbele regelbereik zichtbaar in de onderlinge afstand tussen de twee perifere behuizingdelen. In de praktijk blijkt het bijzonder voordelig wanneer de 10 behuizing een telescopisch poot vormt. Zo een uit ten minste drie onderling verplaatsbare pootdelen opgebouwde poot kan compact (slank) worden uitgevoerd terwijl de poot toch ook kan worden gebruikt voor toepassingen waarin een te ondersteunen object (zoals bijvoorbeeld een werkblad) over een groot bereik verstelbaar moet zijn. Een voorbeeld van een dergelijke toepassing zijn werkplekken waar naar 15 believen staande of zittende arbeid moet kunnen worden verricht.

Voor een eenvoudige bediening van de aandrijving kan de behuizing zijn voorzien van bedieningsmiddelen voor het activeren van een met de aandrijving verbonden motor. Hierbij valt te denken aan een met de behuizing verbonden bedieningspaneel of een, al 20 dan niet draadloze, op afstand van de behuizing te plaatsen bedieningspaneel. Als alternatief of aanvullend is het ook mogelijk dat de behuizing is voorzien van een bedieningsorgaan waarmee de aandrijfas handmatig kan worden geroteerd.

Ten slotte verschaft de onderhavige uitvinding ook een meubel voorzien van meerdere 25 poten in de vorm van behuizingen zoals in de voorgaande alinea’s beschreven waarbij de aandrijfassen van de aandrijvingen in de afzonderlijke poten door een centrale motor worden aangedreven. Met een enkele motor is er aldus een gesynchroniseerde aandrijving mogelijk van alle een tafel (of natuurlijk ook meubelstuk) ondersteunende poten gelijktijdig kunnen worden aangedreven.

30

De onderhavige uitvinding zal verder worden verduidelijkt aan de hand van de in navolgende figuren weergegeven niet-limitatieve uitvoeringsvoorbeelden. Hierin toont: figuur IA een zijaanzicht op een uitvoeringsvariant van de aandrijving overeenkomstig de uitvinding met twee tandheugels waarop de aandrijving aangrijpt, i η o π is ö n 4 figuur 1B tweede zijaanzicht op de aandrijving getoond in figuur IA, figuur 2 een zijaanzicht conform figuur IA op de reeds getoonde aandrijving echter nu met een gewijzigde positie van de tandheugels, figuur 3 A een uit drie geleedbare segmenten samengestelde poot in een ingeschoven 5 toestand, figuur 3B de in figuur 3A getoonde poot echter nu in een uitgeschoven toestand, en figuur 4 een andere uitvoeringsvariant van een uit drie geleedbare segmenten samengestelde poot in een ingeschoven toestand.

10 Figuren 1A en 1B tonen een aandrijving 1 welke aangrijpt op twee tandheugels 2, 3 die beiden aan overliggende langszijden zijn voorzien van vertandingen 4. De aandrijving 1 heeft een aandrijfas 5 die in twee richtingen roteerbaar is middels een motor 6. De motor 6 is gekoppeld met de aandrijfas 5 onder tussenkomst van een riem 7. Nabij de twee uiteinden van de aandrijfas 4 is deze voorzien van wonnen 8,9 (in deze figuur is er 15 slechts één worm 8 zichtbaar daar de tweede worm 9 zich achter de tandheugel 3 bevindt, zie hiertoe ter verduidelijking ook figuur lb). De wormen 8, 9 zijn in de hier weergegeven situatie voorzien van in overgestelde richtingen geplaatste spoed.

Aan twee overgestelde zijden van de wormen 8,9 grijpen wormwielen 10, 11,12,13 20 aan op de wonnen 8,9. De wormwielen 10, 11, 12,13 zijn respectievelijk coaxiaal en star gekoppeld met tandwielen 14, 15, 16, 17 (het tandwiel 14 is in deze weergave niet zichtbaar). De koppeling tussen de wormwielen 10, 11, 12, 13 en de tandwielen 14, 15, 16,17 voert zelf zo ver dat zij zijn verenigd. De tandwielen 14,15, 16, 17 grijpen aan op de vertandingen 4 van de tandheugels 2, 3 en wel op zodanige wijze dat zij de 25 tandheugels 2, 3 in langsrichting aan weerzijden opsluiten.

Wanneer nu de aandrijfas wordt gedraaid in een rotatierichting R1 zullen de wormwielen 10,11,12, 13 en de tandwielen 14,15,16,17 draaien in de richtingen aangeduid met de pijlen R2, R3, R4, R5. Als gevolg hiervan worden de tandheugels 2, 3 30 verplaatst in de richtingen aangeduid met de pijlen PI, P2.

Figuur 3 A toont een uit drie geleedbare segmenten 18, 19,20 samengestelde poot 21 waarvan het middelste segment 19 is voorzien van een aandrijving met twee verschillende motoren 22,23. De twee perifere segmenten 18, 20 (het bovenste en 1 n ? n a s n 5 onderste segment) zijn star gekoppeld met respectievelijk de tandheugels 24, 25. De motoren 22, 23 drijven een as 26 aan met twee van de as 26 deel uitmakende wormen 27,28. Zoals reeds bovengaand beschreven doen de wormen 28,29 vier wormwielen 30, 31,32, 33 roteren, welke roterende wormwielen 30, 31, 32, 33 daarmee verbonden 5 tandwielen 34, 35 (slechts twee van de vier tandwielen zijn in deze figuur schematisch weergegeven) aandrijven. Door het ten opzichte van de tandheugels 24,25 roteren van de tandwielen 34, 35 (en de niet weergegeven tandwielen) zullen de segmenten 18,19, 20 zich onderling verplaatsen. Een en ander wordt verduidelijkt in de ten opzichte van figuur 3 A verkleind weergegeven aanzicht volgens figuur 3B waarin de perifere 10 segmenten 18,20 van de samengestelde poot 21 ten opzichte van het centrale segment 19 uiteen zijn geschoven.

Figuur 4 ten slotte toont een samengestelde poot 36 waarvan de onderdelen zijn aangeduid met dezelfde verwijscijfers als de overeenkomstige onderdelen van de poot 15 21 uit de figuren 3A en 3B. Afwijkend van de eerder getoonde poot 21 is de as 24 aan één zijde voorzien van een haakse overbrenging 37. Aldus kan met een externe as 38 de rotatie van de aandrijfas 24 worden gerealiseerd. De externe as 38 kan naar keuze zijn verbonden met bijvoorbeeld een slinger (voor handmatige aandrijving), of met een centrale motor waarmee meerdere aandrijfassen 24 worden bediend. Door het niet in de 20 poot 36 opnemen van een motor is het ook mogelijk de poot extra slank uit te voeren.

1 o o n a q n

Claims (12)

1. Aandrijving voor het mechanisch ten opzichte van elkaar verplaatsen en positioneren van ten minste twee tweezijdige tandheugels omvattende: 5. een aandrijfas welke is voorzien van ten minste twee axiaal uiteen geplaatste wormen, - twee, op de uiteen geplaatste wormen aangrijpende, paren wormwielen, en - met de wormwielen gekoppelde tandwielen die als paren aan overliggende zijden op de tweezijdige tandheugels aangrijpen. 10

2. Aandrijving volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de aandrijfas is gekoppeld met een motor.

3. Aandrijving volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de aandrijfas is voorzien 15 van een geopende kopse zijde waarin een met de motor gekoppelde koppelpen grijpt.

4. Aandrijving volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de twee worm/wormwielcombinaties zo zijn gevormd dat de wormwielparen bij rotatie van de aandrijfas in tegengestelde richtingen roteren. 20

5. Aandrijving volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat een wormwiel evenwijdig is aan een bijbehorend star gekoppeld tandwiel.

6. Aandrijving volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat een 25 wormwiel en een tandwiel zijn geïntegreerd.

7. Aandrijving volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de tandwielen onder voorspanning aangrijpen op de tandheugel.

8. In lengte verstelbare behuizing welke is samengesteld uit meerdere onderling verplaatsbare behuizingdelen, met een centraal behuizingdeel waarmee de aandrijving volgens een der voorgaande conclusies is verbonden, en twee perifere behuizingdelen met star daarmee verbonden tweezijdige tandheugels waarop de aandrijving aangrijpt. 1n?0480 »

9. Behuizing volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de behuizing een telescopisch poot vormt.

10. Behuizing volgens conclusie 8 of 9, met het kenmerk, dat de behuizing is 5 voorzien van bedieningsmiddelen voor het activeren van een met de aandrijving verbonden motor.

11. Behuizing volgens conclusie 8 of 9, met het kenmerk, dat de behuizing is voorzien van een bedieningsorgaan waarmee de aandrijfas handmatig kan worden 10 geroteerd.

12. Meubel voorzien van meerdere poten in de vorm van behuizingen volgens een der conclusies 8-11, met het kenmerk, dat de aandrijfassen van de aandrijvingen in de afzonderlijke poten door een centrale motor worden aangedreven. 15 1 ? Ω 4 8 0