NL1015855C1 - Zonnescherm. - Google Patents

Description

NL 3294-Vo/bl

Zonnescherm

De uitvinding heeft betrekking op een zonnescherm voor toepassing bij een open-dakconstructie van een voertuig, met een onder veerspanning van een wikkelas afwikkelbaar respectievelijk daarop wikkelbaar doek dat aan zijn vrije, van de 5 wikkelas afgekeerde uiteinde is voorzien van een van een handgreep voorziene, zich over de breedte van het doek uit-strekkende trekstang die met zijn uiteinden is geleid in geleidingen .

Bij een bekend zonnescherm van het onderhavige type 10 worden vergrendelingsnokken toegepast om het zonnescherm in een gekozen positie vast te zetten. In het algemeen vergen dergelijke nokken gecompliceerde vormgevingen alsmede gecompliceerde handelingen teneinde het zonnescherm vast te zetten respectievelijk opnieuw los te maken.

15 Het is een doelstelling van de onderhavige uitvinding, om een zonnescherm van het in de aanhef genoemde type te verschaffen, waarbij het in een gewenste stand vastzetten van het zonnescherm op eenvoudige, doch niettemin doeltreffende wijze wordt gerealiseerd.

20 Hiertoe bezit het zonnescherm volgens de uitvinding het kenmerk, dat de vormgeving van het zonnescherm zodanig is, dat de op de trekstang uitgeoefende kracht ten gevolge van de door het doek overgedragen veerspanning een werkings-lijn bezit die is versprongen ten opzichte van de werkings-25 lijn van de via de handgreep op de trekstang uitgeoefende kracht, en waarbij de trekstang aan zijn uiteinde met de geleidingen samenwerkende geleidingselementen bezit die arre-terend kunnen samenwerken met in de geleidingen gevormde uitsparingen die een rotatie van de trekstang ten gevolge 30 van de versprongen krachten-werkingslijnen mogelijk maken.

De op de trekstang uitgeoefende kracht ten gevolge van de door het doek overgedragen veerspanning en de via de handgreep op de trekstang uitgeoefende kracht zijn tegengesteld gericht. In combinatie met de ten opzichte van elkaar 2 versprongen werkingslijnen van deze krachten ontstaat op de trekstang een moment, dat poogt om de trekstang te roteren. Een dergelijke rotatie wordt door de samenwerking tussen de geleidingen en geleidingselementen aanvankelijk verhinderd, 5 maar ter plaatse van de uitsparingen kan een dergelijke rotatie optreden. Het gevolg van een dergelijke rotatie is, dat de geleidingselementen althans gedeeltelijk in de uitsparingen worden opgenomen en hiermee arreterend samenwerken. Arreterend samenwerken betekent in dit geval, dat een 10 verplaatsing van het zonnescherm onder invloed van de veer-spanning wordt verhinderd, en het zonnescherm aldus in een gewenste positie blijft.

Voor het losmaken van het zonnescherm uit de gearre-teerde positie volstaat het, om een geschikte kracht uit te 15 oefenen op de handgreep, bijvoorbeeld in dezelfde richting als die, waarin de veerspanning werkt. Een aldus op de handgreep uitgeoefende kracht veroorzaakt een rotatie van de trekstang, waardoor de geleidingselementen vrij komen uit de uitsparing en een verplaatsing van het zonnescherm in de 20 richting van het op de wikkelas opwikkelen plaats kan vinden.

In een de voorkeur genietende uitvoeringsvorm van het zonnescherm volgens de uitvinding geldt, dat de geleidingselementen bestaan uit glijschoenen die verschuifbaar zijn 25 opgenomen tussen telkens twee geleidingsvlakken, waarbij de genoemde uitsparingen zijn gevormd in het geleidingsvlak dat het dichtst bij de handgreep ligt. Als alternatief is het echter ook mogelijk, dat de geleidingselementen bestaan uit glijhulzen die zijn aangebracht rond glijstangen, waarbij de 30 genoemde uitsparingen zijn gevormd in de van de handgreep afgekeerde zijde van de glijstangen.

In beide in het voorgaande genoemde uitvoeringsvormen wordt een goede arreterende werking tussen de geleidingselementen en de uitsparingen verkregen, wanneer de uitsparingen 35 zaagtandvormig zijn, met in de richting waarin de veerspanning werkt een in hoofdzaak loodrecht op de geleidingsvlakken gerichte zijde, en in de tegengestelde richting een schuine zijde. Een voorrand van de geleidingselementen kan

1 0 1 5 8 5 S

3 op deze wijze samenwerken met de in hoofdzaak loodrecht gerichte zijde van de zaagtandvormige uitsparingen.

Het rotatiemoment op de trekstang wordt bij de in het voorgaande genoemde uitvoeringsvormen opgewekt, wanneer op 5 de handgreep een tegengesteld aan de veerspanning gerichte kracht wordt uitgeoefend. Het is evenwel ook denkbaar, dat de trekstang ten opzichte van de geleidingen zodanig is geplaatst, dat de op de trekstang uitgeoefende kracht ten gevolge van de door het doek overgedragen veerspanning een 10 werkingslijn bezit die ten opzichte van de geleidingen is versprongen in een richting tegengesteld aan de handgreep. Hierdoor wordt een dergelijk rotatiemoment op de trekstang ook reeds uitgeoefend, wanneer nog geen kracht op de handgreep wordt uitgeoefend. Het genoemde rotatiemoment ontstaat 15 thans, doordat de door de geleidingen op de trekstang uitgeoefende kracht tegengesteld gericht is aan en versprongen ten opzichte van de op de trekstang uitgeoefende kracht ten gevolge van de veerspanning. Dit rotatiemoment kan bijdragen aan het in de gearreteerde stand houden van de trekstang, 20 waarin deze in de eerder genoemde uitsparingen is opgenomen.

De in het voorgaande genoemde verspringing van de ten gevolge van de veerspanning opgewekte kracht ten opzichte van de geleidingen kan bijvoorbeeld worden gerealiseerd, wanneer de trekstang een boogvormig verloop bezit. De uit-25 einden van de trekstang zijn opgenomen in de geleidingen, terwijl de tussengelegen boog van de trekstang, op welke het doek onder veerspanning aangrijpt, ten opzichte van de geleidingen is versprongen.

De uitvinding wordt hierna nader toegelicht aan de 30 hand van de tekening, waarin een aantal uitvoeringsvoorbeel-den van het zonnescherm volgens de uitvinding is weergegeven.

Figuur 1 toont in een schematisch zijaanzicht een eerste uitvoeringsvorm van een zonnescherm volgens de uitvin-35 ding;

Figuur 2 toont een doorsnede volgens II-II in figuur 1;

Figuur 3 toont in een schematisch zijaanzicht een tweede uitvoeringsvorm van het zonnescherm volgens de uitvin- 4 ding;

Figuur 4 toont een doorsnede volgens IV-IV in figuur 3;

Figuur 5 toont in een schematisch zijaanzicht een derde uitvoeringsvorm van het zonnescherm volgens de uitvinding; 5 Figuur 6 toont een doorsnede volgens VI-VI in figuur 5;

Figuur 7 toont in een schematisch zijaanzicht een vierde uitvoeringsvorm van het zonnescherm volgens de uitvinding, en figuur 8 toont een doorsnede volgens VIII-VIII in fi-10 guur 7.

De in de figuren getoonde en hierna beschreven zonneschermen zijn in hoofdzaak, doch niet uitsluitend, bedoeld voor toepassing bij een open-dakconstructie van een voertuig. Wanneer een tot een dergelijke open-dakconstructie be-15 horend afsluitorgaan voor een dakopening is geopend, kan met behulp van het zonnescherm de inval van zonlicht in het voertuig worden geregeld.

Verwijzend naar figuur 1 behoort tot een dergelijk zonnescherm een doek 1 dat onder veerspanning van een wik-20 kelas 2 afwikkelbaar respectievelijk daarop wikkelbaar is. Aan zijn vrije uiteinde is het doek 1 voorzien van een zich over de breedte van het doek uitstrekkende trekstang 3 die is voorzien van een handgreep 4.

De uiteinden van de trekstang 3 zijn uitgevoerd als 25 glijschoenen 5 die verschuifbaar zijn opgenomen tussen telkens twee geleidingsvlakken 6 en 7 die, in de getoonde uitvoeringsvorm, onderdelen vormen van een geschikt profiel (zie figuur 2).

De geleidingsvlakken 6 en 7 bevinden zich op een af-30 stand van elkaar die in hoofdzaak correspondeert met de dikte van de glijschoenen 5. In het onderste geleidingsvlak 7 is tenminste een zaagtandvormige uitsparing 8 gevormd die in de richting, waarin de veerspanning van de wikkelas 2 werkt (in figuur 1 naar links) is voorzien van een in hoofdzaak 35 loodrecht op het geleidingsvlak 7 gerichte zijde (die in dit geval open is) en in de tegengestelde richting een schuine zijde.

De door de wikkelas 2 via het doek 1 uitgeoefende

. I

5 veerspanning is in figuur 1 aangeduid door de kracht Fx met werkingslijn 9. Voor het afwikkelen van het doek 1 wordt door een bedienend persoon op de handgreep 4 een kracht F2 uitgeoefend met werkingslijn 10. Zoals blijkt, zijn de wer-5 kingslijnen 9 en 10 van de krachten Fx en F2 ten opzichte van elkaar versprongen, zodanig dat op de trekstang 3 (en dus ook de glijschoenen 5) een moment Mi wordt uitgeoefend (zie figuur 1). Wanneer de trekstang 3 door de bedienende persoon ver genoeg naar rechts is verschoven tussen de geleidings-10 vlakken 6 en 7 wordt de uitsparing 8 bereikt, alwaar onder invloed van het moment Μχ de glij schoen 5 roteert naar de rechts in het figuur 1 weergegeven gekantelde positie. Hierbij komt een naar de wikkelas 2 toegekeerde zijde van de glijschoen 5 aan te liggen tegen een naar rechts wijzende 15 rand van het onderste geleidingsvlak 7, waardoor een reac- tiekracht F3 op de glijschoen 5 wordt uitgeoefend. Wanneer op dit tijdstip geen kracht meer wordt uitgeoefend op de handgreep 4 is deze reactiekracht F3 in hoofdzaak gelijk aan de onder invloed van de veerspanning veroorzaakte kracht Fi. De 20 glijschoen 5 blijft in de in het figuur 1 rechts weergegeven positie, zodat het doek 1 van het zonnescherm in de afgewikkelde stand wordt gehouden.

Uiteraard kunnen in het onderste geleidingsvlak 7 diverse, op afstanden van elkaar gelegen, uitsparingen 8 wor-25 den toegepast, zodat het zonnescherm in verschillende standen kan worden geplaatst.

Voor het losmaken van de glijschoen 5 uit de uitsparing 8 kan met behulp van de handgreep 4 een geschikte manipulatie worden uitgevoerd, bijvoorbeeld het uitoefenen van 3 0 een kracht F4 die in het figuur 1 gestippeld is weergegeven. Hierdoor zal de glijschoen 5, als gezien in figuur 1, rechtsom roteren, en vrijkomen uit de uitsparing 8, waarna een verschuiving naar links tussen de geleidingsvlakken 6 en 7 mogelijk is en het doek 1 wordt opgewikkeld op de wikkelas 35 2.

In figuur 3 en 4 is een andere uitvoeringsvorm van het zonnescherm volgens de uitvinding weergegeven, waarvan het werkingsprincipe echter overeenkomt met hetgeen aan de hand 10158rr 6 van de figuren 1 en 2 is toegelicht. Thans is de trekstang 3 aan zijn uiteinden voorzien van twee glijhulzen 11 die verschuifbaar zijn aangebracht rond glijstangen 12. In de van de handgreep 4 afgekeerde zijde van de glijstangen 12 is ten 5 minste één zaagtandvormige uitsparing 13 gevormd met aan de ene zijde een in hoofdzaak loodrecht op de glijstang 12 gerichte zijde, en in de tegengestelde richting een schuine zijde.

Opnieuw werkt op de trekstang 3 respectievelijk de 10 glijhulzen 11 een kracht Fi met werkingslijn 9, en op de handgreep 4 een kracht F2 met werkingslijn 10. Het hierdoor opgewekte moment Mx zorgt ter plaatse van de uitsparing 13 voor een kanteling van de glijhuls 11 naar de rechts in figuur 3 weergegeven positie. Op andere plaatsen verhindert de 15 glijstang een dergelijke rotatie van de glijhulzen.

Bij deze uitvoeringsvorm dient het volgende te worden opgemerkt. Wanneer op de handgreep 4 geen naar rechts gerichte kracht meer wordt uitgeoefend, ondervindt de glijhuls 11 (wanneer deze zich in de uitsparing 13 bevindt) de naar 20 links gerichte kracht Fx met werkingslijn 9' en de naar rechts gerichte, nagenoeg even grote reactiekracht F3 met werkingslijn 14. Aangezien deze krachten zijn versprongen, ontstaat een moment M2 dat poogt de glijhuls 11 terug te roteren naar de niet geroteerde stand overeenkomstig het lin-25 kergedeelte van figuur 3. Slechts de tengevolge van de reac-tiekracht F3 opgewekte wrijvingskracht ter plaatse van het contactpunt tussen de glijhuls 11 en de linkerzijde van de zaagtandvormige uitsparing 13 werkt een dergelijke rotatie van de glijhuls tegen. Beperkte trillingen kunnen echter 30 reeds volstaan om de arretering van de glijhuls 11 in de uitsparing 13 teniet te doen.

Met het oog op het voorgaande wordt verwezen naar figuur 5, waarin, uitgaande van de in figuur 3 getoonde uitvoeringsvorm, sprake is van een zodanige modificatie, dat 35 het onbedoeld losraken van de gekantelde glijhuls 11 uit de uitsparing 13 op effectieve wijze kan worden voorkomen. De trekstang 3 bevindt zich thans ten opzichte van de glijhulzen 11 op een zodanig hoger niveau, dat de op de trekstang 3 1 n " r ·· 7 uitgeoefende kracht Fi ten gevolge van de door het doek 1 overgedragen veerspanning een werkingslijn 9 bezit die in een richting tegengesteld aan de handgreep 4 is versprongen ten opzichte van de glijstang 12. In de in figuur 5 rechts 5 weergegeven gekantelde stand van de trekstang 3 met glijhuls 11 betekent dit, dat de door het doek uitgeoefende kracht Fi een werkingslijn 9' bezit die zodanig ten opzichte van de reactiekracht F3 met werkingslijn 14 is versprongen, dat een moment M3 wordt opgewekt dat de glijhuls 11 naar de gekantel-10 de positie belast, zodat de glijhuls 11 op betrouwbare wijze in de uitsparing 13 wordt gehouden.

Indachtig de filosofie achter figuur 5 is in figuur 7 een variant van de in figuur 1 getoonde uitvoeringsvorm van het zonnescherm getoond, waarbij ook nu de trekstang 3 ten 15 opzichte van de glijschoenen 5 zodanig is geplaatst, dat de op de trekstang uitgeoefende kracht F3 ten gevolge van de door het doek 1 overgedragen veerspanning een werkingslijn 9 bezit die in een richting tegengesteld aan de handgreep 4 is versprongen ten opzichte van de geleidingsvlakken 6 en 7.

20 Wanneer de glijschoen 5 in de uitsparing 8 is opgenomen, zorgt deze verspringing voor een toename van het moment M3, waarmee de glijschoen 5 in de uitsparing 8 wordt geroteerd (een dergelijk moment wordt ook reeds in de uitvoeringsvorm volgens figuur 1 en 2 opgewekt, doch is dan kleiner).

25 Zowel bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 5 als bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 7 heeft de bovenwaartse verspringing van de trekstang 3 ten opzichte van de gelei-dingselementen 11 respectievelijk 5 tevens tot gevolg, dat ook reeds een linksom gericht kantelmoment op de geleidings-30 elementen respectievelijk trekstang wordt uitgeoefend, zonder dat op de handgreep een tegengesteld aan de veerspanning gerichte kracht wordt uitgeoefend. Dit is een gevolg van het feit, dat tussen de geleidingselementen 5 respectievelijk 11 en de betreffende geleidingen 6, 7 respectievelijk 12 wrij-35 vingskrachten optreden die tegengesteld zijn aan de kracht

Fi, en de werkingslijn van deze wrijvingskrachten versprongen is ten opzichte van de werkingslijn 9 van deze kracht Fx.

De uitvinding is niet beperkt tot de in het voorgaande 1 0 1 ü 8 ti 5 8 beschreven uitvoeringsvormen die binnen het door de conclusies bepaalde kader van de uitvinding op velerlei wijze kunnen worden gevarieerd. Zo zijn ook zonneschermen denkbaar met twee aan weerszijden van een dakopening geplaatste wik-5 kelassen met elk een doek. Elk doek bezit thans een eigen trekstang en geleidingen voor het opnemen van de trekstang, waarbij de geleidingen zijn voorzien van de beschreven uitsparingen, die echter tegengestelde oriëntaties bezitten.

^ f * Γ '· .

Claims (6)

1. Zonnescherm voor toepassing bij een open-dakcon-structie van een voertuig, met een onder veerspanning van een wikkelas afwikkelbaar respectievelijk daarop wikkelbaar doek dat aan zijn vrije, van de wikkelas afgekeerde uiteinde 5 is voorzien van een van een handgreep voorziene, zich over de breedte van het doek uitstrekkende trekstang die met zijn uiteinden is geleid in geleidingen, met het kenmerk, dat de vormgeving van het zonnescherm zodanig is, dat de op de trekstang uitgeoefende kracht ten gevolge van de door het 10 doek overgedragen veerspanning een werkingslijn bezit die is versprongen ten opzichte van de werkingslijn van de via de handgreep op de trekstang uitgeoefende kracht, en waarbij de trekstang aan zijn uiteinde met de geleidingen samenwerkende geleidingselementen bezit die arreterend kunnen samenwerken 15 met in de geleidingen gevormde uitsparingen die een rotatie van de trekstang ten gevolge van de versprongen krachten-werkingslijnen mogelijk maken.

2. Zonnescherm volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de geleidingselementen bestaan uit glijschoenen die ver- 20 schuifbaar zijn opgenomen tussen telkens twee geleidings-vlakken, waarbij de genoemde uitsparingen zijn gevormd in het geleidingsvlak dat het dichtst bij de handgreep ligt.

3. Zonnescherm volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de geleidingselementen bestaan uit glijhulzen die zijn 25 aangebracht rond glijstangen, waarbij de genoemde uitsparingen zijn gevormd in de van de handgreep afgekeerde zijde van de glijstangen.

4. Zonnescherm volgens conclusie 2 of 3, met het kenmerk, dat de uitsparingen zaagtandvormig zijn, met in de 30 richting waarin de veerspanning werkt een in hoofdzaak loodrecht op de geleidingsvlakken gerichte zijde, en in de tegengestelde richting een schuine zijde.

5. Zonnescherm volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de trekstang ten opzichte van de gelei- 35 dingen zodanig is geplaatst, dat de op de trekstang uitgeoefende kracht ten gevolge van de door het doek overgedragen 1015855 veerspanning een werkingslijn bezit die ten opzichte van de geleidingen is versprongen in een richting tegengesteld aan de handgreep.

6. Zonnescherm volgens conclusie 5, met het kenmerk, 5 dat de trekstang een boogvormig verloop bezit. 1015855