NL1004193C2 - Werkwijze voor het bewerken van metaalplaat. - Google Patents

Description

WERKWIJZE VOOR HET BEWERKEN VAN METAALPLAAT

De onderhavige uitvinding betreft een werkwijze voor het vormen van verzwakkingen in een metaalplaat, omvattende: het tot een vooraf bepaalde diepte vervormen van de metaalplaat tot een verzwakkende verdunning langs 5 ten minste één lijn; en het buigen van de metaalplaat langs de lijn.

Een dergelijke werkwijze is bekend, waarbij voor het vervormen van de metaalplaat gebruik wordt gemaakt van een stempel of als alternatief een drukwals, 10 waarin aan te brengen vervormingen in de metaalplaat op voorhand geheel zijn vastgelegd in het stempel. Het stempel omvat hierbij derhalve een matrijs, waarin het volledige patroon van een lijn of een stelsel van lijnen op voorhand is vastgelegd.

15 De werkwijze volgens de bekende techniek heeft als nadeel, dat zelfs een geringe wijziging van het patroon van de lijn of van het stelsel van lijnen met zich meebrengt, dat een geheel nieuwe matrijs of drukwals met het nieuwe patroon hierin moet worden vervaardigd en 20 geïnstalleerd om het nieuw gewenste patroon over te kunnen brengen op te bewerken metaalplaat. De bij de bekende werkwijzen toegepaste matrijzen of drukwalsen zijn echter zeer kostbaar, en bij het vervangen hiervan zijn gecompliceerde en tijdrovende werkzaamheden vereist, 25 waarbij de productie tijdens de hiertoe benodigde tijdsduur stil komt te liggen.

De uitvinding beoogt althans bovengenoemd bezwaar weg te nemen, en verschaft hiertoe een werkwijze die zich onderscheidt, door het ten opzichte van elkaar 30 verplaatsen van de metaalplaat en ten minste één de metaalplaat vervormend werktuig volgens de lijn en over ten minste één oppervlak van de metaalplaat met een voor

1 ü 4 1 9 J

2 vervorming van de metaalplaat afdoende, in hoofdzaak dwars op de metaalplaat gerichte kracht.

Bij een werkwijze volgens de onderhavige uitvinding wordt een verzwakkende verdunning langs de lijn, 5 waarom de metaalplaat gebogen wordt, aangebracht door het werktuig de metaalplaat vervormend ten opzichte hiervan te verplaatsen. Het patroon van de lijn of van het stelsel van lijnen kan derhalve vrij worden gevariëerd of gewijzigd.

10 Doordat verder op een relatief slechts zeer klein oppervlak van de metaalplaten kracht uitgeoefend behoeft te worden ten opzichte van de situatie bij een het gehele patroon omvattend werktuig, zoals een matrijs of drukwals, kan bij een werkwijze volgens de onderhavige 15 uitvinding gebruik worden gemaakt van een relatief lichte inrichting voor het ten uitvoer brengen hiervan, zoals een pons-nibbel machine.

In een eerste voorkeursuitvoeringsvorm vertoont een werkwijze volgens de onderhavige uitvinding de maat-20 regel van het toepassen van een drukrol, waarmee verdunningen als verzwakkingen langs de lijn of lijnen in de metaalplaat worden gerold bij het verplaatsen langs deze lijn of lijnen. Bij voorkeur omvat deze maatregel het selectief zwenken van de drukrol tijdens het verplaatsen 25 hiervan. Op deze wijze is het mogelijk een metaalplaat door verdunning te verzwakken langs een lijn met hierin een zeer korte bocht. Echter, hierbij omvat de werkwijze bij voorkeur aanvullend het blokkeren van de zwenkbaar-heid van de drukrol buiten gebruik, zodat de drukrol weer 30 in bedrijf kan worden gesteld in dezelfde stand als die, waarbij de drukrol voordien buiten werking is gesteld, zodat het aanbrengen van een lijn zonder verschil in de stand van de drukrol na een korte onderbreking kan worden voortgezet zonder enige discontinuïteit in de vorm van de 35 verzwakking langs de lijn. Andere voordelen van het blokkeren van de zwenkbaarheid zijn hieronder in samenhang met de figuren beschreven. Als alternatief omvat deze maatregel het naar een begingstand zwenken van de 3 drukrol buiten gebruik. Op deze wijze kan een nieuwe lijn telkens vanuit eenzelfde beginstand worden aangevangen. Bij voorkeur betreft het dan een beginstand ten opzicht van een draaistation van bijvoorbeeld een pons-nibbel 5 machine, waarbij het draaistation zelf draaibaar aan overige componenten van de pons-nibbel machine is gelagerd om ten opzichte hiervan te kunnen draaien en derhalve de drukrol in een willekeurig gewenste stand ten opzichte van de plaat te kunnen brengen.

10 In een tweede uitvoeringsvorm omvat een werk wijze volgens de onderhavige uitvinding de maatregel van het herhaald en in hoofdzaak aansluitend stempelen van segmenten van de lijn in de plaat. Op deze wijze wordt een nagenoeg vloeiende verdunning langs de lijn aange-15 bracht, en kunnen op zeer doeltreffende wijze zelfs scherpe hoeken in de lijn worden doorlopen tijdens het volgen hiervan om de verdunning aan te brengen. Bij voorkeur omvat de werkwijze hierbij het stempelen van de buiglijn met behulp van een pons-nibbel machine, waarbij 20 de pons herhaald en in hoofdzaak aansluitend in de metaalplaat wordt geslagen om op deze wijze vervormende verdunningen langs de lijn aan te brengen. Bij voorkeur omvat de werkwijze hierbij het stempelen langs de buig-lijnen met een wigvormig stempel als pons om een in 25 dwarsdoorsnede wigvormige groef te vormen in de metaalplaat.

In een andere voorkeursuitvoeringsvorm omvat een werkwijze volgens de onderhavige uitvinding de maatregel van het verplaatsen van ten minste twee werktuigen 30 en de metaalplaat ten opzichte van elkaar, elk volgens de buiglijn over een oppervlak van de plaat. Op deze wijze wordt de plaat vanaf de bovenzijde en vanaf de onderzijde hiervan bewerkt, teneinde de verzwakkende verdunning te vormen. Hierbij kunnen de verzwakkende verdunningen 35 direct tegenover elkaar in de metaalplaat zijn gelegen, maar kunnen tevens parallel aan elkaar langs de lijn zijn aangebracht.

4

De onderhavige uitvinding omvat verder een inrichting voor het ten uitvoer brengen van een werkwijze volgens de onderhavige uitvinding, evenals een plaat, vervaardigd met een werkwijze of inrichting volgens de 5 onderhavige uitvinding.

De uitvinding zal hieronder nader worden toegelicht aan de hand van uitvoeringsvoorbeelden van inrichtingen voor het ten uitvoer brengen van de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding. In de tekening toont: 10 figuur 1 toont schematisch een inrichting volgens een uitvoeringsvorm van de uitvinding, figuur 2 toont een detail volgens pijl II in figuur 1, figuur 3 toont een doorsnede volgens III-III in figuur 2, 15 figuur 4 toont een detail van een alternatieve uitvoeringsvorm, figuur 5 een zijaanzicht in doorsnede van een plaat in een eerste alternatieve inrichting volgens de onderhavige uitvinding, en 20 figuur 6 een zijaanzicht in doorsnede van een plaat in een tweede alternatieve inrichting volgens de onderhavige uitvinding.

In de figuren wordt met eenzelfde referentie-nummer gerefereerd aan eenzelfde onderdeel.

25 De schematisch in figuur 1 getoonde inrichting 1 omvat een gestel 2 waaraan ondersteuningsmiddelen 3 zijn gelagerd voor het ondersteunen van een metaalplaat 8. In dit schematische uitvoeringsvoorbeeld omvatten de ondersteuningsmiddelen 3 een gestuurde X/Y-aandrijving 5, 30 waarmee de metaalplaat 8 willekeurig programmeerbare translatiebewegingen ten opzichte van een gereedschaphou-der 6 van de inrichting 1 kan uitvoeren.

De gereedschaphouder 6 omvat nog nader aan de hand van figuur 2 te beschrijven bewerkingsrollen, waar-35 mee een profiel 7 in de plaat 8 aangebracht kan worden.

Het eigenlijke bewerkingsgereedschap is in figuur 2 weergegeven en omvat een houder 18 waarin een eerste bewerkingsrol 22 is gelagerd en een houder 30 1.0 04193 5 waarin een tweede bewerkingsrol 23 is gelagerd. In de inrichting 1 zijn de houders 18, 30 zodanig gemonteerd dat de rol 23 onder de metaalplaat 8 en de rol 22 boven de metaalplaat 8 wordt ondersteund. Tezamen kunnen deze 5 de genoemde profilering 7 in de metaalplaat 8 vormen.

De houder 18 is om een verticale aslijn roteerbaar in een huis 10 opgenomen. Bovenin het huis 10 is een hydraulische cilinder 12 gevormd, waarin een zuiger 13 verschuifbaar is die verbonden is met een schacht 11. Met 10 de schacht 11 wordt het huis 10 in de inrichting 1 gemonteerd. Vanzelfsprekend kan als alternatief gebruik worden gemaakt van een luchtdrukcilinder in de plaats van de hydraulische cilinder 12, of van andere, gelijksoortige apparatuur.

15 De hydraulische cilinder 12 omvat twee aanslui tingen 14 en 15. Door het toevoeren van olie onder druk aan de aansluiting 14 wordt deze olie boven de zuiger 3 gebracht, waardoor het huis 10 ten opzichte van de schacht 11 omhoog beweegt. Door olie toe te voeren via de 20 aansluiting 15 wordt olie onder de zuiger 13 gebracht, waardoor het huis 10 naar beneden wordt bewogen.

De houder 18 is door middel van een radiaal kogellager 19 roteerbaar om de genoemde verticale aslijn in het huis 10 gemonteerd. In verticale richting is de 25 houder 18 naar beneden toe in het huis 10 opgesloten door middel van een onder een rand van de houder 18 aangrijpende ring van het huis 10. De daardoor gevormde samenwerkende aangrijpingsoppervlakken 25, 26 aan resp. de houder 18 en het huis 26 dienen als blokkeringsmiddelen 30 voor het tegen rotatie blokkeren van de houder 18 in het ' ·* huis 10.

De houder 18 wordt namelijk door schotelveren 24 ten opzichte van het huis 10 naar beneden gedwongen, dat wil zeggen naar de tegenoverliggende houder 30 toe.

35 Wanneer het huis 10 omhoog bewogen is, zullen de schotelveren 24 de contactvlakken 25, 26 dus met kracht ten elkaar aandrukken, waardoor de houder 18 onverdraaibaar in het huis 10 is opgenomen.

004 1 93 6

Wanneer de houder 18 ten opzichte van het huis 10 omhoog wordt gedrukt, in het bijzonder doordat het huis 10 omlaag wordt gedrukt zodanig dat de rol 22 daarvan via de metaalplaat 8 tegen de onderliggende rol 23 5 aangedrukt wordt, zal de houder 18 tegen de druk van de schotelveren 24 in enigszins omhoog bewogen worden in het huis 10, zodanig dat de contactvlakken 25, 26 van elkaar loskomen en de houder 18 vrij verdraaibaar wordt in het huis 10. De houder 18 wordt daarbij in axiaal bovenwaart-10 se richting gesteund door een axiaal lager 20.

De onderste houder 30 is in hoofdzaak op overeenkomstige wijze opgebouwd. De houder 30 is roteerbaar gelagerd in het huis 31 door middel van een radiaalgroef-kogellager 32. Ook hier is de houder 30 belast met behulp 15 van schotelveren 34, die enerzijds tegen de houder 30 rusten en anderzijds tegen een axiaal kogellager 35.

Wanneer de houder 30 vrij omhoog kan bewegen onder invloed van de door de schotelveren 34 uitgeoefende kracht, komt een omtreksrand 37 daarvan in contact met 20 een omtreksrand 36 die vast verbonden is met het huis 31. Hierdoor wordt ook de houder 30 onverdraaibaar in het huis 31 geblokkeerd.

Wanneer de houder 30 in het huis 31 naar beneden wordt gedrukt, tegen de kracht van de schotelveren 34 25 in, in het bijzonder doordat de bovenste bewerkingsrol 22 via de metaalplaat 8 op de onderste bewerkingsrol 23 drukt, komen de contactvlakken 36, 37 van elkaar los, waardoor de houder 30 vrij verdraaibaar wordt in het huis 31. De axiale belasting op de houder 30 kan hierbij 30 worden opgenomen door het axiale lager 33.

Zoals figuur 2 duidelijk laat zien, zijn de bewerkingsrollen 22, 23 roteerbaar gelagerd om rol-assen die de aslijn waarom de houders 18, 30 gemeenschappelijk roteerbaar zijn, op een afstand kruisen.

35 Wanneer nu de houder 10 naar beneden wordt gedrukt doordat via de aansluiting 15 olie onder druk onder de zuiger 13 wordt gebracht, wordt de metaalplaat 8 tussen de bewerkingsrollen 22, 23 ingeklemd en komen de ' ' ^ r J r·· -) 7 respectieve contactvlakken vrij, waardoor de houders 18, 30 vrij verdraaibaar worden.

Wanneer nu de plaat 8 ten opzichte van de houders wordt verplaatst, zullen de rollen 22, 23 over de 5 plaat 28 rollen en daarbij bijvoorbeeld een groef in de plaat 8 drukken. Wanneer de plaat 8 ten opzichte van de houders 10, 30 volgens een gebogen lijn beweegt, zullen de rollen 22, 23 door een zwenkwieleffect de houders 18, 30 doen verdraaien, waardoor de rollen 22, 23 gelijkmatig 10 in de gebogen baan over de plaat 8 rollen. De houders 18, 30 behoeven dus niet bestuurd geroteerd te worden. Eenvoudig door de relatieve verplaatsingen van de metaalplaat 8 stellen de houders 18, 30 zich onder de gewenste hoek in, waarin het dwarsvlak van de rollen 22, 23 zich 15 evenwijdig aan de raaklijn aan de beschreven baan uitstrekt.

Wanneer een bewerking met de rollen 22, 23 is voltooid, dat wil zeggen wanneer bijvoorbeeld het einde van de te vormen groef is bereikt, wordt het huis 10 20 omhoog bewogen door olie onder druk toe te voeren via de aansluiting 14. De schotelveren 24 en 34 drukken vervolgens de houders 18 resp. 30 met hun contactvlakken 25 resp. 37 tegen de tegenoverliggende contactvlakken 26 resp. 38 van de huizen 10, 31, zodat deze houders 18, 30 25 tegen verdraaiing worden geblokkeerd. Bij de volgende bewerking, dat wil zeggen bij het begin van een volgende te vormen groef, wanneer het huis 10 omlaag bewogen wordt om de wielen 22, 23 met kracht naar elkaar toe te drukken, zullen deze wielen 22, 23 dus nauwkeurig ten opzich- 30 te van elkaar gepositioneerd zijn, overeenkomstig de • * positionering die deze aan het einde van de voorgaande bewerking hadden. Er zijn dus geen afzonderlijke middelen nodig om de houders 18 en 30 ten opzichte van elkaar te richten.

35 Figuur 3 laat meer in detail een mogelijke uitvoering van de rollen 22, 23 zien, waarbij de samenwerkende manteloppervlakken van de rollen 22, 23 zodanig zijn gevormd dat in het bovenoppervlak van de plaat 8 een ) δ groef met geleidelijk oplopende wanden wordt gevormd, terwijl in de onderkant van de plaat een W-vormige groef wordt gevormd met eveneens geleidelijk oplopende wanden. Een dergelijke profilering van de plaat 8 maakt het 5 mogelijk om deze plaat ter plaatse van de groeven te buigen, waarbij in de gebogen vorm een gelijkmatige uitwendige ronding wordt verkregen. Tevens is hiermee centrering van de beide rollen 22 en 23 ten opzichte van elkaar aan weerszijden van de plaat bewerkstelligd.

10 Met de inrichting volgens de uitvinding kunnen behalve bewerkingsrollen zoals de bewerkingsrollen 22, 23 voor het indrukken van een speciaal profiel in de metaalplaat ook andere rollen worden gebruikt. Figuur 4 geeft schematisch een toepassing waarbij de rollen 44, 45 15 samenwerkende kniprollen zijn voor het aanbrengen van een snede 50 in de plaat 49. De rollen 44, 45 zijn hier eveneens gelagerd in houders 46, 47 die roteerbaar zijn om een gemeenschappelijke aslijn 48. De rotatiehartlijnen van de rollen 44, 45 kruisen deze aslijn 48 op een af-20 stand, zodat de gewenste "zwenkwielwerking" wordt gerealiseerd.

De samenwerkende bewerkingsrollen behoeven niet noodzakelijkerwijze in hoofdzaak complementaire profileringen te hebben. Wanneer een groef in een metaalplaat 25 aangebracht moet worden, kan bijvoorbeeld alleen de bovenste rol van een rug zijn voorzien, terwijl de onderste rol geheel vlak is uitgevoerd. Andere geschikte profileringen liggen uiteraard voor een deskundige op het gebied binnen bereik.

30 Zoals eerder opgemerkt kan de inrichting vol gens de uitvinding op geschikte wijze een pons-nibbelma-chine zijn. De huizen 10, 31, worden daarbij bijvoorbeeld in samenwerkende stations van gereedschapshouders gemonteerd. De metaalplaat 8 wordt door de X/Y-aandrijving van 35 de machine volgens een voorgeprogrammeerde baan ten opzichte van de rollen 22, 23 bewogen, waarbij dus langs deze baan de gewenste bewerking door de manteloppervlak-ken van de rollen 22, 23 plaatsvindt.

1004193 9

Het zal daarbij duidelijk zijn dat de op gebruikelijke wijze in te programmeren baan voor de uit te voeren bewegingen niet exact de baan is die door de rollen 22, 23 ten opzichte van de metaalplaat 8 worden 5 beschreven. De in te programmeren baan bepaalt de positie van de centrale aslijn van de huizen 10, 31 ten opzichte van de metaalplaat 8, terwijl de contactplaats van de rollen 22, 23 op een afstand daarvan ligt. Het is echter voor elke deskundige op het gebied eenvoudig in te zien 10 hoe de programmering van de bewegingen van de inrichting uitgevoerd moet worden om de bewerking volgens een gewenste baan in de metaalplaat 8 te laten plaatsvinden.

Bij de inrichting volgens de uitvinding kunnen de houders ook op geschikte bestuurd-draaibaar in de 15 inrichting worden gemonteerd, zodat deze telkens bij de aanvang van een bewerking onder de geschikte hoekstand kunnen worden geplaatst. In het bijzonder vindt dit toepassing bij een pons-nibbelmachine wanneer de huizen met de daarin gelagerde houders in een draaistation van 20 deze machine worden opgenomen. Alle benodigde besturings-middelen voor het in de gewenste hoekstand plaatsen van de houders zijn dan reeds in deze machine aanwezig.

Opgemerkt wordt dat hoewel in de beschreven voorkeursuitvoeringsvorm de aandrukkracht voor het naar 25 elkaar toe drukken van de bewerkingsrollen in het gereedschap zelf opgewekt wordt, door middel van de zuiger/ci-linderconstructie, deze kracht uiteraard ook in de machine zelf kan worden opgewekt, waarbij het gereedschap dus eenvoudiger kan worden uitgevoerd.

30 In fig. 5 is een aanzicht in doorsnede gete- ' ' * kend van een te bewerken plaat 8 en een pons-nibbel machine, waarvan slechts een als stempel 28 vormgegeven pons en een steunblok 27 zijn getoond. Het stempel 28 en / of het steunblok 27 zijn bij voorkeur in een draaista-35 tion van de pons-nibbel machine aangebracht, waarbij dit draaistation bij voorkeur tevens draaibaar is ten opzichte van de overige componenten van de pons-nibbel machine.

Op deze wijze is instelling van het stempel in willekeu- 1004193 10 rige standen ten opzichte van de plaat en / of de overige componenten van de pons-nibbelmachine mogeljk.

Het steunblok 27 en het stempel 28, dat beperkte afmetingen vertoont in de longitudinale richting van 5 de lijn, waarlangs de plaat 8 nadien gevouwen wordt, vormen elke een deel van het slagmechanisme, waarvan de overige delen hier niet zijn getoond. Het steunblok 27 en het stempel 28 bevinden zich in de nagenoeg uiterste stand hiervan tijdens een slag van de pons-nibbel machi-10 ne, waarbij in de plaat 8 een groef 42 wordt aangebracht.

Bij elke slag van de pons-nibbel machine wordt een segment van de groef 42 langs de lijn gevormd onder vervormende invloed van in hoofdzaak het stempel 28 tijdens de slag. Vervolgens wordt de plaat verschoven, waarbij een 15 zijrand van het stempel 28 in longitudinale richting van de lijn en aan de achterzijde hiervan ten opzichte van de verplaatsingsrichting aansluit op het uiteinde van de tot dan gevormde groef 42, of deze overlapt, waarna een nieuwe slag wordt aangevangen.

20 Het steunblok 27 is in deze figuur als in aan die van het stempel 28 tegengestelde richting beweegbaar contrastempel vormgegeven, maar kan als alternatief zijn gevormd door een stationair steunvlak of een dergelijke.

Het is tevens mogelijk, dat het steunblok een afzonder-25 lijk stempel omvat met een aan die van het stempel 28 aan de bovenzijde in de figuur vorm en een tegengestelde richting.

In fig. 6 is een met fig. 5 overkomende doorsnede getoond van de plaat 8, welke echter met een alter-30 natieve pons-nibbel machine wordt bewerkt. De hier ge- ·. · . - s toonde pons-nibbel machine omvat een slagmechanisme met een niet getoonde aandrijving en een alternatief, stomper stempel 29 als pons. Een met dit stempel 29 gevormde groef 43 is derhalve aan het boven weergegeven oppervlak 35 van de plaat 8 breder dan de in fig. 5 getoonde groef 42, die met het spitsere stempel 28 is gevormd.

De inrichting omvat hier tevens een contrastempel 39, evenals de in fig. 5 getoonde situatie. Het - ^ ! ·· C ' 11 contrastempel 39 vertoont echter eenzelfde W-vorm als het manteloppervlak van de in fig. 3 getoonde rol 23. Met dit contrastempel 39 wordt een tweede groef 51 in het tegenover de groef 43 gelegen oppervlak gevormd. Voor wat 5 betreft de effecten hiervan geldt hetzelfde als reeds in verband met fig. 3 is opgemerkt.

In tegenstelling tot de in fig. 3 getoonde situatie, waar de rollen 22 en 23 over het oppervlak van de plaat 8 worden verplaatst, maken het stempel 29 en het 10 contrastempel 39 een slag om vervolgens te worden verplaatst langs de lijn, waarlangs de plaat 8 nadien gebogen wordt, en wel over een met de breedte van althans het stempel 29 overeenkomende afstand, om bij de hierop volgende slag op de tot dan gevormde groef 43 aan te 15 sluiten, dan wel het uiteinde hiervan in longitudinale richting van de lijn in bepaalde mate te overlappen.

Evenals reeds is opgemerkt in verband met fig. 5, geldt ook voor fig. 6, dat het stempel 29 en het contrastempel 39 in nagenoeg uiterste standen hiervan 20 zijn weergegeven. De diepte, waartoe de met de stempels 28 en 29 gevormde groeven resp. 42, 43 zich uitstrekken is vooraf bepaald. Hiertoe kan gebruik worden gemaakt van een aantal middelen. Eén hiervan is het gebruik van een blokkering, welke mechanisch op de stempels 28 en 29, en 25 / of op de contrastempels resp. 27 en 39 inwerkt. Hierbij maakt de blokkering, bijvoorbeeld een de stempels 28 en 29, en / of de contrastempels resp. 27 en 39 aangrijpende, niet getoonde nok, onmogelijk, dat dieper in het materiaal van de plaat 8 wordt doorgedrongen, dan hier in 30 figuren 5 en 6 is weergegeven. Als alternatief kan het slagmechanisme, waarvan hier slechts de stempels 28 en 29 en de contrastempels resp. 27 en 39 en niet de aandrijving hiervoor zijn getoond, zijn voorzien van een besturing voor instelling van een door de aandrijving te 35 genereren slagkracht van de stempels. Vele andere mogelijke alternatieven van de blokkering zullen voor een vakman duidelijk zijn op basis van de voorgaande be- 1004193 12 schrijving hiervan. Hetzelfde geldt voor de werkwijze en inrichting volgens de onderhavige uitvinding.

1 0 04 1 9··

Claims (20)

1. Werkwijze voor het vormen van verzwakkingen in een metaalplaat, omvattende: - het tot een vooraf bepaalde diepte vervormen van de metaalplaat tot een verzwakkende verdunning langs ten 5 minste één lijn; en - het buigen van de metaalplaat langs de lijn, gekenmerkt door het ten opzichte van elkaar verplaatsen van de metaalplaat en ten minste één de metaalplaat vervormend werk-10 tuig volgens de lijn en over ten minste één oppervlak van de metaalplaat met een voor vervorming van de metaalplaat afdoende, in hoofdzaak dwars op de metaalplaat gerichte kracht.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, gekenmerkt 15 door het toepassen van een drukrol als werktuig.

3. Werkwijze volgens conclusie 2, gekenmerkt door het selectief zwenken van de drukrol tijdens het verplaatsen.

4. Werkwijze volgens conclusie 3, gekenmerkt 20 door het blokkeren van de zwenkbaarheid van de drukrol buiten gebruik.

5. Werkwijze volgens conclusie 3, gekenmerkt door het naar een begingstand zwenken van de drukrol buiten gebruik.

6. Werkwijze volgens conclusie 1, gekenmerkt door het herhaald en in hoofdzaak aansluitend stempelen van segmenten van de lijn in de metaalplaat. » j

7. Werkwijze volgens conclusie 1 of 6, gekenmerkt door het stempelen van de lijn met behulp van een 30 pons-nibbelmachine.

8. Werkwijze volgens conclusie 6 of 7, gekenmerkt door het stempelen langs de lijnen met een wigvormig stempel.

9. Werkwijze volgens één van de voorgaande 35 conclusies, gekenmerkt door het verplaatsen van ten λ «r* ; / Γ 1. u · * .-· werktuigen en de metaalplaat ten opzichte van elkaar, elk volgens de buiglijn over een oppervlak van de plaat.

10. Inrichting voor het bewerken van metaalplaat, omvattende een gestel, aan het gestel gelagerde 5 ondersteuningsmiddelen die een ondersteuningsvlak voor een metaalplaat bepalen, aan het gestel gelagerde houders die roteerbaar zijn om een in hoofdzaak dwars op het ondersteuningsvlak staande gemeenschappelijke aslijn, waarbij de houders bewerkingsrollen respectievelijk aan 10 weerszijden van het ondersteuningsvlak dragen die voorzien zijn van samenwerkende bewerkings-manteloppervlak-ken, bewegingsmiddelen voor het ten opzichte van elkaar verplaatsen van een door de ondersteuningsmiddelen ondersteunde metaalplaat en de houders en waarbij de rollen 15 aan de houders gelagerd zijn om rol-assen die de aslijn op een afstand kruisen en de houders in een bewerkingspo-sitie vrij roteerbaar zijn om de gemeenschappelijke aslijn.

11. Inrichting volgens conclusie 10, omvattende 20 blokkeringsmiddelen voor het in een rotatiestand blokkeren van de houders.

12. Inrichting volgens conclusie 11, waarbij ten minste een van de houders axiaal volgens de gemeenschappelijke aslijn verplaatsbaar is ten einde de bewer- 25 kingsrollen tussen een naar elkaar toe bewogen bewer-kingspositie en een van elkaar af bewogen rustpositie te kunnen verplaatsen en de blokkeringsmiddelen in werking treden bij het uit de bewerkingspositie in de rustpositie bewegen van de rollen.

13. Inrichting volgens conclusie 12, waarbij ten minste een van de houders axiaal verplaatsbaar en om de gemeenschappelijke aslijn roteerbaar aan een huis is gemonteerd, de blokkeringsmiddelen samenwerkende aangrij-pingsoppervlakken omvatten aan het huis en de houder die 35 in een naar de andere houder gerichte eindstand van de houder in aangrijping komen en de houder door voorbelas-tingsmiddelen in de richting naar de andere houder wordt gedwongen. 1004 1 93

14. Inrichting volgens conclusie 13, waarbij de voorbelastingsmiddelen verende middelen omvatten.

15. Inrichting volgens conclusie 14, waarbij de verende middelen schotelveren omvatten.

16. Inrichting volgens één van de voorgaande conclusies, waarbij de houders opgenomen zijn in samenwerkende gereedschapdragers van een pons-nibbelmachine.

17. Pons-nibbel machine voor het bewerken van een plaatvormig werkstuk, zoals een metaalplaat, omvat-10 tende: - een gestel; - met het gestel verbonden steunmiddelen ter ondersteuning van het werkstuk tijdens het bewerken hiervan; en - een ponsmechanisme met ten minste één pons en een aan-15 drijving om in bedrijf de pons in een reciproke beweging aan te drijven, gekenmerkt, door stelmiddelen, welke met het ponsmechanisme zijn verbonden voor beheersing van de diepte, tot welke de pons in bedrijf in het werkstuk doordringt.

18. Inrichting volgens conclusie 17, met het ken merk, dat de stelmiddelen een met de aandrijving verbonden besturing omvatten voor instelling van een door de aandrijving in bedrijf te genereren slagkracht van de pons.

19. Inrichting volgens conclusie 17 of 18, met het kenmerk, dat de stelmiddelen een begrenzing omvatten voor beperking van de afstand, waarover de pons in bedrijf in het werkstuk doordringt.

20. Plaat van een stijf materiaal, zoals een 30 metaal, bewerkt met een werkwijze of inrichting volgens één of meer dan één van de voorgaande conclusies. 10Ü419?