TW200946675A - Washing agent for semiconductor device and method for washing semiconductor device using the same - Google Patents
Washing agent for semiconductor device and method for washing semiconductor device using the same Download PDFInfo
- Publication number
- TW200946675A TW200946675A TW098110043A TW98110043A TW200946675A TW 200946675 A TW200946675 A TW 200946675A TW 098110043 A TW098110043 A TW 098110043A TW 98110043 A TW98110043 A TW 98110043A TW 200946675 A TW200946675 A TW 200946675A
- Authority
- TW
- Taiwan
- Prior art keywords
- acid
- semiconductor device
- cleaning
- detergent
- salt
- Prior art date
Links
- 239000004065 semiconductor Substances 0.000 title claims abstract description 48
- 238000000034 method Methods 0.000 title claims abstract description 18
- 238000005406 washing Methods 0.000 title claims description 15
- 239000002253 acid Substances 0.000 claims abstract description 63
- RYGMFSIKBFXOCR-UHFFFAOYSA-N Copper Chemical compound [Cu] RYGMFSIKBFXOCR-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 45
- 229910052802 copper Inorganic materials 0.000 claims abstract description 45
- 239000010949 copper Substances 0.000 claims abstract description 45
- 238000004140 cleaning Methods 0.000 claims abstract description 39
- 150000001875 compounds Chemical class 0.000 claims abstract description 30
- 239000003945 anionic surfactant Substances 0.000 claims abstract description 27
- 125000003178 carboxy group Chemical group [H]OC(*)=O 0.000 claims abstract description 10
- 125000000962 organic group Chemical group 0.000 claims abstract description 8
- 125000004435 hydrogen atom Chemical group [H]* 0.000 claims abstract description 6
- 239000003599 detergent Substances 0.000 claims description 40
- 150000003839 salts Chemical class 0.000 claims description 34
- 239000002738 chelating agent Substances 0.000 claims description 20
- 125000000217 alkyl group Chemical group 0.000 claims description 16
- 239000000126 substance Substances 0.000 claims description 10
- 125000003118 aryl group Chemical group 0.000 claims description 9
- 125000004432 carbon atom Chemical group C* 0.000 claims description 9
- KXDHJXZQYSOELW-UHFFFAOYSA-N Carbamic acid Chemical group NC(O)=O KXDHJXZQYSOELW-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 5
- 150000003458 sulfonic acid derivatives Chemical group 0.000 claims description 3
- 229920005646 polycarboxylate Polymers 0.000 claims description 2
- 125000001874 trioxidanyl group Chemical group [*]OOO[H] 0.000 claims 1
- 239000000758 substrate Substances 0.000 abstract description 36
- 238000005260 corrosion Methods 0.000 abstract description 15
- 230000007797 corrosion Effects 0.000 abstract description 15
- 239000012459 cleaning agent Substances 0.000 abstract description 12
- 238000004519 manufacturing process Methods 0.000 abstract description 11
- 239000002245 particle Substances 0.000 abstract description 11
- 239000003795 chemical substances by application Substances 0.000 abstract description 7
- 125000002947 alkylene group Chemical group 0.000 abstract description 4
- 239000013522 chelant Substances 0.000 abstract description 3
- 239000000356 contaminant Substances 0.000 abstract 2
- 238000007517 polishing process Methods 0.000 abstract 1
- -1 cycloxinine Chemical compound 0.000 description 37
- 229910052751 metal Inorganic materials 0.000 description 17
- XLYOFNOQVPJJNP-UHFFFAOYSA-N water Substances O XLYOFNOQVPJJNP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 17
- 239000002184 metal Substances 0.000 description 16
- KRKNYBCHXYNGOX-UHFFFAOYSA-N citric acid Chemical compound OC(=O)CC(O)(C(O)=O)CC(O)=O KRKNYBCHXYNGOX-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 15
- 239000004094 surface-active agent Substances 0.000 description 14
- 238000011109 contamination Methods 0.000 description 11
- 235000012431 wafers Nutrition 0.000 description 11
- RTZKZFJDLAIYFH-UHFFFAOYSA-N Diethyl ether Chemical compound CCOCC RTZKZFJDLAIYFH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 10
- 230000000694 effects Effects 0.000 description 10
- 239000007788 liquid Substances 0.000 description 9
- 239000000463 material Substances 0.000 description 9
- KCXVZYZYPLLWCC-UHFFFAOYSA-N EDTA Chemical compound OC(=O)CN(CC(O)=O)CCN(CC(O)=O)CC(O)=O KCXVZYZYPLLWCC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 8
- WSFSSNUMVMOOMR-UHFFFAOYSA-N Formaldehyde Chemical compound O=C WSFSSNUMVMOOMR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 8
- DHMQDGOQFOQNFH-UHFFFAOYSA-N Glycine Chemical compound NCC(O)=O DHMQDGOQFOQNFH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 8
- 229920003171 Poly (ethylene oxide) Polymers 0.000 description 8
- OFOBLEOULBTSOW-UHFFFAOYSA-N Propanedioic acid Natural products OC(=O)CC(O)=O OFOBLEOULBTSOW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 8
- QAOWNCQODCNURD-UHFFFAOYSA-N Sulfuric acid Chemical compound OS(O)(=O)=O QAOWNCQODCNURD-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 8
- 239000012535 impurity Substances 0.000 description 8
- 239000011229 interlayer Substances 0.000 description 8
- 229910052799 carbon Inorganic materials 0.000 description 7
- 230000007547 defect Effects 0.000 description 7
- 229910052757 nitrogen Inorganic materials 0.000 description 7
- VZCYOOQTPOCHFL-UHFFFAOYSA-N trans-butenedioic acid Natural products OC(=O)C=CC(O)=O VZCYOOQTPOCHFL-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 7
- VYPSYNLAJGMNEJ-UHFFFAOYSA-N Silicium dioxide Chemical compound O=[Si]=O VYPSYNLAJGMNEJ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 6
- 230000000052 comparative effect Effects 0.000 description 6
- RAXXELZNTBOGNW-UHFFFAOYSA-N imidazole Natural products C1=CNC=N1 RAXXELZNTBOGNW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 6
- VZCYOOQTPOCHFL-UPHRSURJSA-N maleic acid Chemical compound OC(=O)\C=C/C(O)=O VZCYOOQTPOCHFL-UPHRSURJSA-N 0.000 description 6
- 239000011976 maleic acid Substances 0.000 description 6
- 150000007524 organic acids Chemical class 0.000 description 6
- 239000005416 organic matter Substances 0.000 description 6
- 239000000243 solution Substances 0.000 description 6
- LGNQGTFARHLQFB-UHFFFAOYSA-N 1-dodecyl-2-phenoxybenzene Chemical compound CCCCCCCCCCCCC1=CC=CC=C1OC1=CC=CC=C1 LGNQGTFARHLQFB-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 5
- WBIQQQGBSDOWNP-UHFFFAOYSA-N 2-dodecylbenzenesulfonic acid Chemical compound CCCCCCCCCCCCC1=CC=CC=C1S(O)(=O)=O WBIQQQGBSDOWNP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 5
- OKTJSMMVPCPJKN-UHFFFAOYSA-N Carbon Chemical compound [C] OKTJSMMVPCPJKN-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 5
- HNEGQIOMVPPMNR-IHWYPQMZSA-N citraconic acid Chemical compound OC(=O)C(/C)=C\C(O)=O HNEGQIOMVPPMNR-IHWYPQMZSA-N 0.000 description 5
- 229940018557 citraconic acid Drugs 0.000 description 5
- 235000015165 citric acid Nutrition 0.000 description 5
- USIUVYZYUHIAEV-UHFFFAOYSA-N diphenyl ether Natural products C=1C=CC=CC=1OC1=CC=CC=C1 USIUVYZYUHIAEV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 5
- 229940060296 dodecylbenzenesulfonic acid Drugs 0.000 description 5
- 239000010419 fine particle Substances 0.000 description 5
- 230000003647 oxidation Effects 0.000 description 5
- 238000007254 oxidation reaction Methods 0.000 description 5
- QGZKDVFQNNGYKY-UHFFFAOYSA-N Ammonia Chemical compound N QGZKDVFQNNGYKY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 4
- RGSFGYAAUTVSQA-UHFFFAOYSA-N Cyclopentane Chemical compound C1CCCC1 RGSFGYAAUTVSQA-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 4
- YLQBMQCUIZJEEH-UHFFFAOYSA-N Furan Chemical compound C=1C=COC=1 YLQBMQCUIZJEEH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 4
- 239000004471 Glycine Substances 0.000 description 4
- MHAJPDPJQMAIIY-UHFFFAOYSA-N Hydrogen peroxide Chemical compound OO MHAJPDPJQMAIIY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 4
- 239000002585 base Substances 0.000 description 4
- 238000010790 dilution Methods 0.000 description 4
- 239000012895 dilution Substances 0.000 description 4
- 238000011156 evaluation Methods 0.000 description 4
- DMEGYFMYUHOHGS-UHFFFAOYSA-N heptamethylene Natural products C1CCCCCC1 DMEGYFMYUHOHGS-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 4
- 239000004576 sand Substances 0.000 description 4
- 238000005201 scrubbing Methods 0.000 description 4
- 125000001424 substituent group Chemical group 0.000 description 4
- ZEVWQFWTGHFIDH-UHFFFAOYSA-N 1h-imidazole-4,5-dicarboxylic acid Chemical compound OC(=O)C=1N=CNC=1C(O)=O ZEVWQFWTGHFIDH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- QTBSBXVTEAMEQO-UHFFFAOYSA-N Acetic acid Chemical compound CC(O)=O QTBSBXVTEAMEQO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- UHOVQNZJYSORNB-UHFFFAOYSA-N Benzene Chemical compound C1=CC=CC=C1 UHOVQNZJYSORNB-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- MUBZPKHOEPUJKR-UHFFFAOYSA-N Oxalic acid Chemical compound OC(=O)C(O)=O MUBZPKHOEPUJKR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- KWYUFKZDYYNOTN-UHFFFAOYSA-M Potassium hydroxide Chemical compound [OH-].[K+] KWYUFKZDYYNOTN-UHFFFAOYSA-M 0.000 description 3
- 150000005215 alkyl ethers Chemical class 0.000 description 3
- QRUDEWIWKLJBPS-UHFFFAOYSA-N benzotriazole Chemical compound C1=CC=C2N[N][N]C2=C1 QRUDEWIWKLJBPS-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- 150000001721 carbon Chemical group 0.000 description 3
- DNXDYHALMANNEJ-UHFFFAOYSA-N furan-2,3-dicarboxylic acid Chemical compound OC(=O)C=1C=COC=1C(O)=O DNXDYHALMANNEJ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- 229920001451 polypropylene glycol Polymers 0.000 description 3
- 238000002360 preparation method Methods 0.000 description 3
- GTZCVFVGUGFEME-UHFFFAOYSA-N trans-aconitic acid Natural products OC(=O)CC(C(O)=O)=CC(O)=O GTZCVFVGUGFEME-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- MTCFGRXMJLQNBG-REOHCLBHSA-N (2S)-2-Amino-3-hydroxypropansäure Chemical compound OC[C@H](N)C(O)=O MTCFGRXMJLQNBG-REOHCLBHSA-N 0.000 description 2
- GXDHCNNESPLIKD-UHFFFAOYSA-N 2-methylhexane Chemical compound CCCCC(C)C GXDHCNNESPLIKD-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- ATVJXMYDOSMEPO-UHFFFAOYSA-N 3-prop-2-enoxyprop-1-ene Chemical compound C=CCOCC=C ATVJXMYDOSMEPO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- UJOBWOGCFQCDNV-UHFFFAOYSA-N 9H-carbazole Chemical compound C1=CC=C2C3=CC=CC=C3NC2=C1 UJOBWOGCFQCDNV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- IJGRMHOSHXDMSA-UHFFFAOYSA-N Atomic nitrogen Chemical compound N#N IJGRMHOSHXDMSA-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- LSNNMFCWUKXFEE-UHFFFAOYSA-M Bisulfite Chemical compound OS([O-])=O LSNNMFCWUKXFEE-UHFFFAOYSA-M 0.000 description 2
- FERIUCNNQQJTOY-UHFFFAOYSA-N Butyric acid Chemical compound CCCC(O)=O FERIUCNNQQJTOY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- VZCYOOQTPOCHFL-OWOJBTEDSA-N Fumaric acid Chemical compound OC(=O)\C=C\C(O)=O VZCYOOQTPOCHFL-OWOJBTEDSA-N 0.000 description 2
- AEMRFAOFKBGASW-UHFFFAOYSA-N Glycolic acid Chemical compound OCC(O)=O AEMRFAOFKBGASW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- OAKJQQAXSVQMHS-UHFFFAOYSA-N Hydrazine Chemical compound NN OAKJQQAXSVQMHS-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- UFHFLCQGNIYNRP-UHFFFAOYSA-N Hydrogen Chemical compound [H][H] UFHFLCQGNIYNRP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- DGAQECJNVWCQMB-PUAWFVPOSA-M Ilexoside XXIX Chemical compound C[C@@H]1CC[C@@]2(CC[C@@]3(C(=CC[C@H]4[C@]3(CC[C@@H]5[C@@]4(CC[C@@H](C5(C)C)OS(=O)(=O)[O-])C)C)[C@@H]2[C@]1(C)O)C)C(=O)O[C@H]6[C@@H]([C@H]([C@@H]([C@H](O6)CO)O)O)O.[Na+] DGAQECJNVWCQMB-PUAWFVPOSA-M 0.000 description 2
- XUJNEKJLAYXESH-REOHCLBHSA-N L-Cysteine Chemical compound SC[C@H](N)C(O)=O XUJNEKJLAYXESH-REOHCLBHSA-N 0.000 description 2
- AHLPHDHHMVZTML-BYPYZUCNSA-N L-Ornithine Chemical compound NCCC[C@H](N)C(O)=O AHLPHDHHMVZTML-BYPYZUCNSA-N 0.000 description 2
- CKLJMWTZIZZHCS-REOHCLBHSA-N L-aspartic acid Chemical compound OC(=O)[C@@H](N)CC(O)=O CKLJMWTZIZZHCS-REOHCLBHSA-N 0.000 description 2
- UKAUYVFTDYCKQA-VKHMYHEASA-N L-homoserine Chemical compound OC(=O)[C@@H](N)CCO UKAUYVFTDYCKQA-VKHMYHEASA-N 0.000 description 2
- ROHFNLRQFUQHCH-YFKPBYRVSA-N L-leucine Chemical compound CC(C)C[C@H](N)C(O)=O ROHFNLRQFUQHCH-YFKPBYRVSA-N 0.000 description 2
- OUYCCCASQSFEME-QMMMGPOBSA-N L-tyrosine Chemical compound OC(=O)[C@@H](N)CC1=CC=C(O)C=C1 OUYCCCASQSFEME-QMMMGPOBSA-N 0.000 description 2
- YNAVUWVOSKDBBP-UHFFFAOYSA-N Morpholine Chemical compound C1COCCN1 YNAVUWVOSKDBBP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- JYXGIOKAKDAARW-UHFFFAOYSA-N N-(2-hydroxyethyl)iminodiacetic acid Chemical compound OCCN(CC(O)=O)CC(O)=O JYXGIOKAKDAARW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- GRYLNZFGIOXLOG-UHFFFAOYSA-N Nitric acid Chemical compound O[N+]([O-])=O GRYLNZFGIOXLOG-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 229910019142 PO4 Inorganic materials 0.000 description 2
- OFBQJSOFQDEBGM-UHFFFAOYSA-N Pentane Chemical compound CCCCC OFBQJSOFQDEBGM-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- NQRYJNQNLNOLGT-UHFFFAOYSA-N Piperidine Chemical compound C1CCNCC1 NQRYJNQNLNOLGT-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- JUJWROOIHBZHMG-UHFFFAOYSA-N Pyridine Chemical compound C1=CC=NC=C1 JUJWROOIHBZHMG-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- KAESVJOAVNADME-UHFFFAOYSA-N Pyrrole Chemical compound C=1C=CNC=1 KAESVJOAVNADME-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- YTPLMLYBLZKORZ-UHFFFAOYSA-N Thiophene Chemical compound C=1C=CSC=1 YTPLMLYBLZKORZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000004473 Threonine Substances 0.000 description 2
- WNLRTRBMVRJNCN-UHFFFAOYSA-N adipic acid Chemical compound OC(=O)CCCCC(O)=O WNLRTRBMVRJNCN-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 229960003767 alanine Drugs 0.000 description 2
- 150000001335 aliphatic alkanes Chemical class 0.000 description 2
- 229940024606 amino acid Drugs 0.000 description 2
- 125000003277 amino group Chemical group 0.000 description 2
- 229910021529 ammonia Inorganic materials 0.000 description 2
- 150000003863 ammonium salts Chemical class 0.000 description 2
- WPYMKLBDIGXBTP-UHFFFAOYSA-N benzoic acid Chemical compound OC(=O)C1=CC=CC=C1 WPYMKLBDIGXBTP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000012964 benzotriazole Substances 0.000 description 2
- 230000015572 biosynthetic process Effects 0.000 description 2
- 150000001732 carboxylic acid derivatives Chemical class 0.000 description 2
- 125000002843 carboxylic acid group Chemical group 0.000 description 2
- GTZCVFVGUGFEME-IWQZZHSRSA-N cis-aconitic acid Chemical compound OC(=O)C\C(C(O)=O)=C\C(O)=O GTZCVFVGUGFEME-IWQZZHSRSA-N 0.000 description 2
- HGCIXCUEYOPUTN-UHFFFAOYSA-N cyclohexene Chemical compound C1CCC=CC1 HGCIXCUEYOPUTN-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- XVOYSCVBGLVSOL-UHFFFAOYSA-N cysteic acid Chemical compound OC(=O)C(N)CS(O)(=O)=O XVOYSCVBGLVSOL-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 125000002704 decyl group Chemical group [H]C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])* 0.000 description 2
- 239000008367 deionised water Substances 0.000 description 2
- 229910021641 deionized water Inorganic materials 0.000 description 2
- XBDQKXXYIPTUBI-UHFFFAOYSA-N dimethylselenoniopropionate Natural products CCC(O)=O XBDQKXXYIPTUBI-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 125000003438 dodecyl group Chemical group [H]C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])* 0.000 description 2
- 238000005516 engineering process Methods 0.000 description 2
- 150000002148 esters Chemical class 0.000 description 2
- 239000012530 fluid Substances 0.000 description 2
- 125000005456 glyceride group Chemical group 0.000 description 2
- 238000000227 grinding Methods 0.000 description 2
- MNWFXJYAOYHMED-UHFFFAOYSA-N heptanoic acid Chemical compound CCCCCCC(O)=O MNWFXJYAOYHMED-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 125000002887 hydroxy group Chemical group [H]O* 0.000 description 2
- 238000007689 inspection Methods 0.000 description 2
- 230000010354 integration Effects 0.000 description 2
- 150000002500 ions Chemical class 0.000 description 2
- FGKJLKRYENPLQH-UHFFFAOYSA-N isocaproic acid Chemical compound CC(C)CCC(O)=O FGKJLKRYENPLQH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- JVTAAEKCZFNVCJ-UHFFFAOYSA-N lactic acid Chemical compound CC(O)C(O)=O JVTAAEKCZFNVCJ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 229910021645 metal ion Inorganic materials 0.000 description 2
- BDAGIHXWWSANSR-UHFFFAOYSA-N methanoic acid Natural products OC=O BDAGIHXWWSANSR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000000203 mixture Substances 0.000 description 2
- DNIAPMSPPWPWGF-UHFFFAOYSA-N monopropylene glycol Natural products CC(O)CO DNIAPMSPPWPWGF-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- VLKZOEOYAKHREP-UHFFFAOYSA-N n-Hexane Chemical compound CCCCCC VLKZOEOYAKHREP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- PSZYNBSKGUBXEH-UHFFFAOYSA-N naphthalene-1-sulfonic acid Chemical compound C1=CC=C2C(S(=O)(=O)O)=CC=CC2=C1 PSZYNBSKGUBXEH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 229910017604 nitric acid Inorganic materials 0.000 description 2
- 125000004433 nitrogen atom Chemical group N* 0.000 description 2
- 239000002736 nonionic surfactant Substances 0.000 description 2
- TVMXDCGIABBOFY-UHFFFAOYSA-N octane Chemical compound CCCCCCCC TVMXDCGIABBOFY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 125000004430 oxygen atom Chemical group O* 0.000 description 2
- 239000003002 pH adjusting agent Substances 0.000 description 2
- NBIIXXVUZAFLBC-UHFFFAOYSA-K phosphate Chemical compound [O-]P([O-])([O-])=O NBIIXXVUZAFLBC-UHFFFAOYSA-K 0.000 description 2
- 239000010452 phosphate Substances 0.000 description 2
- 229940051841 polyoxyethylene ether Drugs 0.000 description 2
- 229920000056 polyoxyethylene ether Polymers 0.000 description 2
- YGSDEFSMJLZEOE-UHFFFAOYSA-N salicylic acid Chemical compound OC(=O)C1=CC=CC=C1O YGSDEFSMJLZEOE-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- FSYKKLYZXJSNPZ-UHFFFAOYSA-N sarcosine Chemical compound C[NH2+]CC([O-])=O FSYKKLYZXJSNPZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000002356 single layer Substances 0.000 description 2
- 239000002002 slurry Substances 0.000 description 2
- 229910052708 sodium Inorganic materials 0.000 description 2
- 239000011734 sodium Substances 0.000 description 2
- 239000002904 solvent Substances 0.000 description 2
- XOAAWQZATWQOTB-UHFFFAOYSA-N taurine Chemical compound NCCS(O)(=O)=O XOAAWQZATWQOTB-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 238000012360 testing method Methods 0.000 description 2
- GTZCVFVGUGFEME-HNQUOIGGSA-N trans-aconitic acid Chemical compound OC(=O)C\C(C(O)=O)=C/C(O)=O GTZCVFVGUGFEME-HNQUOIGGSA-N 0.000 description 2
- NQPDZGIKBAWPEJ-UHFFFAOYSA-N valeric acid Chemical compound CCCCC(O)=O NQPDZGIKBAWPEJ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- WHOZNOZYMBRCBL-OUKQBFOZSA-N (2E)-2-Tetradecenal Chemical compound CCCCCCCCCCC\C=C\C=O WHOZNOZYMBRCBL-OUKQBFOZSA-N 0.000 description 1
- DCCWEYXHEXDZQW-BYPYZUCNSA-N (2s)-2-[bis(carboxymethyl)amino]butanedioic acid Chemical compound OC(=O)C[C@@H](C(O)=O)N(CC(O)=O)CC(O)=O DCCWEYXHEXDZQW-BYPYZUCNSA-N 0.000 description 1
- 239000001124 (E)-prop-1-ene-1,2,3-tricarboxylic acid Substances 0.000 description 1
- BJEPYKJPYRNKOW-REOHCLBHSA-N (S)-malic acid Chemical compound OC(=O)[C@@H](O)CC(O)=O BJEPYKJPYRNKOW-REOHCLBHSA-N 0.000 description 1
- RBNPOMFGQQGHHO-UHFFFAOYSA-N -2,3-Dihydroxypropanoic acid Natural products OCC(O)C(O)=O RBNPOMFGQQGHHO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- UKAUYVFTDYCKQA-UHFFFAOYSA-N -2-Amino-4-hydroxybutanoic acid Natural products OC(=O)C(N)CCO UKAUYVFTDYCKQA-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- QWENRTYMTSOGBR-UHFFFAOYSA-N 1H-1,2,3-Triazole Chemical compound C=1C=NNN=1 QWENRTYMTSOGBR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- HMFPMBBNHPKUGD-UHFFFAOYSA-N 2,3-diphenylbenzenesulfonic acid Chemical compound C=1C=CC=CC=1C=1C(S(=O)(=O)O)=CC=CC=1C1=CC=CC=C1 HMFPMBBNHPKUGD-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- OXQGTIUCKGYOAA-UHFFFAOYSA-N 2-Ethylbutanoic acid Chemical compound CCC(CC)C(O)=O OXQGTIUCKGYOAA-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- QDGAVODICPCDMU-UHFFFAOYSA-N 2-amino-3-[3-[bis(2-chloroethyl)amino]phenyl]propanoic acid Chemical compound OC(=O)C(N)CC1=CC=CC(N(CCCl)CCCl)=C1 QDGAVODICPCDMU-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- WLAMNBDJUVNPJU-UHFFFAOYSA-N 2-methylbutyric acid Chemical compound CCC(C)C(O)=O WLAMNBDJUVNPJU-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 125000003903 2-propenyl group Chemical group [H]C([*])([H])C([H])=C([H])[H] 0.000 description 1
- FWMKPJYJDJSEHR-UHFFFAOYSA-N 2-propylnaphthalene-1-sulfonic acid Chemical compound C1=CC=CC2=C(S(O)(=O)=O)C(CCC)=CC=C21 FWMKPJYJDJSEHR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- RSEBUVRVKCANEP-UHFFFAOYSA-N 2-pyrroline Chemical compound C1CC=CN1 RSEBUVRVKCANEP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- VHMICKWLTGFITH-UHFFFAOYSA-N 2H-isoindole Chemical compound C1=CC=CC2=CNC=C21 VHMICKWLTGFITH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- BCHZICNRHXRCHY-UHFFFAOYSA-N 2h-oxazine Chemical compound N1OC=CC=C1 BCHZICNRHXRCHY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- TZFOEYRGARRRGO-UHFFFAOYSA-N 2h-triazole-4,5-dicarboxylic acid Chemical compound OC(=O)C1=NNN=C1C(O)=O TZFOEYRGARRRGO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- MLMQPDHYNJCQAO-UHFFFAOYSA-N 3,3-dimethylbutyric acid Chemical compound CC(C)(C)CC(O)=O MLMQPDHYNJCQAO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- NYPYHUZRZVSYKL-ZETCQYMHSA-N 3,5-diiodo-L-tyrosine Chemical compound OC(=O)[C@@H](N)CC1=CC(I)=C(O)C(I)=C1 NYPYHUZRZVSYKL-ZETCQYMHSA-N 0.000 description 1
- MQUPHGOBFYYXDA-UHFFFAOYSA-N 3-undecylbenzene-1,2-disulfonic acid Chemical compound C(CCCCCCCCCC)C1=C(C(=CC=C1)S(=O)(=O)O)S(=O)(=O)O MQUPHGOBFYYXDA-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- LAIUFBWHERIJIH-UHFFFAOYSA-N 3MC7 Natural products CCCCC(C)CC LAIUFBWHERIJIH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- OSWFIVFLDKOXQC-UHFFFAOYSA-N 4-(3-methoxyphenyl)aniline Chemical compound COC1=CC=CC(C=2C=CC(N)=CC=2)=C1 OSWFIVFLDKOXQC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- JBMKAUGHUNFTOL-UHFFFAOYSA-N Aldoclor Chemical class C1=C(Cl)C(S(=O)(=O)N)=CC2=C1NC=NS2(=O)=O JBMKAUGHUNFTOL-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- QGZKDVFQNNGYKY-UHFFFAOYSA-O Ammonium Chemical compound [NH4+] QGZKDVFQNNGYKY-UHFFFAOYSA-O 0.000 description 1
- 239000005711 Benzoic acid Substances 0.000 description 1
- CFJHBFVBGNERHL-UHFFFAOYSA-N C(C)C(NO)(C(=O)O)CC Chemical compound C(C)C(NO)(C(=O)O)CC CFJHBFVBGNERHL-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- OYPRJOBELJOOCE-UHFFFAOYSA-N Calcium Chemical compound [Ca] OYPRJOBELJOOCE-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229910052684 Cerium Inorganic materials 0.000 description 1
- RZXLPPRPEOUENN-UHFFFAOYSA-N Chlorfenson Chemical compound C1=CC(Cl)=CC=C1OS(=O)(=O)C1=CC=C(Cl)C=C1 RZXLPPRPEOUENN-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- QPLDLSVMHZLSFG-UHFFFAOYSA-N Copper oxide Chemical compound [Cu]=O QPLDLSVMHZLSFG-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 239000005751 Copper oxide Substances 0.000 description 1
- XDTMQSROBMDMFD-UHFFFAOYSA-N Cyclohexane Chemical compound C1CCCCC1 XDTMQSROBMDMFD-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- YPWSLBHSMIKTPR-UHFFFAOYSA-N Cystathionine Natural products OC(=O)C(N)CCSSCC(N)C(O)=O YPWSLBHSMIKTPR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- FBPFZTCFMRRESA-FSIIMWSLSA-N D-Glucitol Natural products OC[C@H](O)[C@H](O)[C@@H](O)[C@H](O)CO FBPFZTCFMRRESA-FSIIMWSLSA-N 0.000 description 1
- CKLJMWTZIZZHCS-UHFFFAOYSA-N D-OH-Asp Natural products OC(=O)C(N)CC(O)=O CKLJMWTZIZZHCS-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- QNAYBMKLOCPYGJ-UHFFFAOYSA-N D-alpha-Ala Natural products CC([NH3+])C([O-])=O QNAYBMKLOCPYGJ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- ILRYLPWNYFXEMH-UHFFFAOYSA-N D-cystathionine Natural products OC(=O)C(N)CCSCC(N)C(O)=O ILRYLPWNYFXEMH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- RBNPOMFGQQGHHO-UWTATZPHSA-N D-glyceric acid Chemical compound OC[C@@H](O)C(O)=O RBNPOMFGQQGHHO-UWTATZPHSA-N 0.000 description 1
- FEWJPZIEWOKRBE-JCYAYHJZSA-N Dextrotartaric acid Chemical compound OC(=O)[C@H](O)[C@@H](O)C(O)=O FEWJPZIEWOKRBE-JCYAYHJZSA-N 0.000 description 1
- IEPRKVQEAMIZSS-UHFFFAOYSA-N Di-Et ester-Fumaric acid Natural products CCOC(=O)C=CC(=O)OCC IEPRKVQEAMIZSS-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- IEPRKVQEAMIZSS-WAYWQWQTSA-N Diethyl maleate Chemical compound CCOC(=O)\C=C/C(=O)OCC IEPRKVQEAMIZSS-WAYWQWQTSA-N 0.000 description 1
- BVTJGGGYKAMDBN-UHFFFAOYSA-N Dioxetane Chemical compound C1COO1 BVTJGGGYKAMDBN-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- SNRUBQQJIBEYMU-UHFFFAOYSA-N Dodecane Natural products CCCCCCCCCCCC SNRUBQQJIBEYMU-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- YCKRFDGAMUMZLT-UHFFFAOYSA-N Fluorine atom Chemical compound [F] YCKRFDGAMUMZLT-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- WRYCSMQKUKOKBP-UHFFFAOYSA-N Imidazolidine Chemical compound C1CNCN1 WRYCSMQKUKOKBP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- SNDPXSYFESPGGJ-BYPYZUCNSA-N L-2-aminopentanoic acid Chemical compound CCC[C@H](N)C(O)=O SNDPXSYFESPGGJ-BYPYZUCNSA-N 0.000 description 1
- QNAYBMKLOCPYGJ-UWTATZPHSA-N L-Alanine Natural products C[C@@H](N)C(O)=O QNAYBMKLOCPYGJ-UWTATZPHSA-N 0.000 description 1
- CKLJMWTZIZZHCS-UWTATZPHSA-N L-Aspartic acid Natural products OC(=O)[C@H](N)CC(O)=O CKLJMWTZIZZHCS-UWTATZPHSA-N 0.000 description 1
- FFEARJCKVFRZRR-UHFFFAOYSA-N L-Methionine Natural products CSCCC(N)C(O)=O FFEARJCKVFRZRR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- ONIBWKKTOPOVIA-BYPYZUCNSA-N L-Proline Chemical compound OC(=O)[C@@H]1CCCN1 ONIBWKKTOPOVIA-BYPYZUCNSA-N 0.000 description 1
- QNAYBMKLOCPYGJ-REOHCLBHSA-N L-alanine Chemical compound C[C@H](N)C(O)=O QNAYBMKLOCPYGJ-REOHCLBHSA-N 0.000 description 1
- AGPKZVBTJJNPAG-UHNVWZDZSA-N L-allo-Isoleucine Chemical compound CC[C@@H](C)[C@H](N)C(O)=O AGPKZVBTJJNPAG-UHNVWZDZSA-N 0.000 description 1
- QWCKQJZIFLGMSD-VKHMYHEASA-N L-alpha-aminobutyric acid Chemical compound CC[C@H](N)C(O)=O QWCKQJZIFLGMSD-VKHMYHEASA-N 0.000 description 1
- ILRYLPWNYFXEMH-WHFBIAKZSA-N L-cystathionine Chemical compound [O-]C(=O)[C@@H]([NH3+])CCSC[C@H]([NH3+])C([O-])=O ILRYLPWNYFXEMH-WHFBIAKZSA-N 0.000 description 1
- 239000004201 L-cysteine Substances 0.000 description 1
- 235000013878 L-cysteine Nutrition 0.000 description 1
- LEVWYRKDKASIDU-IMJSIDKUSA-N L-cystine Chemical compound [O-]C(=O)[C@@H]([NH3+])CSSC[C@H]([NH3+])C([O-])=O LEVWYRKDKASIDU-IMJSIDKUSA-N 0.000 description 1
- 239000004158 L-cystine Substances 0.000 description 1
- 235000019393 L-cystine Nutrition 0.000 description 1
- GGLZPLKKBSSKCX-YFKPBYRVSA-N L-ethionine Chemical compound CCSCC[C@H](N)C(O)=O GGLZPLKKBSSKCX-YFKPBYRVSA-N 0.000 description 1
- AGPKZVBTJJNPAG-WHFBIAKZSA-N L-isoleucine Chemical compound CC[C@H](C)[C@H](N)C(O)=O AGPKZVBTJJNPAG-WHFBIAKZSA-N 0.000 description 1
- 229930182844 L-isoleucine Natural products 0.000 description 1
- 239000004395 L-leucine Substances 0.000 description 1
- 235000019454 L-leucine Nutrition 0.000 description 1
- KDXKERNSBIXSRK-YFKPBYRVSA-N L-lysine Chemical compound NCCCC[C@H](N)C(O)=O KDXKERNSBIXSRK-YFKPBYRVSA-N 0.000 description 1
- FFEARJCKVFRZRR-BYPYZUCNSA-N L-methionine Chemical compound CSCC[C@H](N)C(O)=O FFEARJCKVFRZRR-BYPYZUCNSA-N 0.000 description 1
- 229930195722 L-methionine Natural products 0.000 description 1
- SNDPXSYFESPGGJ-UHFFFAOYSA-N L-norVal-OH Natural products CCCC(N)C(O)=O SNDPXSYFESPGGJ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- XUIIKFGFIJCVMT-LBPRGKRZSA-N L-thyroxine Chemical compound IC1=CC(C[C@H]([NH3+])C([O-])=O)=CC(I)=C1OC1=CC(I)=C(O)C(I)=C1 XUIIKFGFIJCVMT-LBPRGKRZSA-N 0.000 description 1
- KZSNJWFQEVHDMF-BYPYZUCNSA-N L-valine Chemical compound CC(C)[C@H](N)C(O)=O KZSNJWFQEVHDMF-BYPYZUCNSA-N 0.000 description 1
- 239000004472 Lysine Substances 0.000 description 1
- KDXKERNSBIXSRK-UHFFFAOYSA-N Lysine Natural products NCCCCC(N)C(O)=O KDXKERNSBIXSRK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- FYYHWMGAXLPEAU-UHFFFAOYSA-N Magnesium Chemical compound [Mg] FYYHWMGAXLPEAU-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 244000294411 Mirabilis expansa Species 0.000 description 1
- 235000015429 Mirabilis expansa Nutrition 0.000 description 1
- AHLPHDHHMVZTML-UHFFFAOYSA-N Orn-delta-NH2 Natural products NCCCC(N)C(O)=O AHLPHDHHMVZTML-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- CZPWVGJYEJSRLH-UHFFFAOYSA-N Pyrimidine Chemical compound C1=CN=CN=C1 CZPWVGJYEJSRLH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 108010077895 Sarcosine Proteins 0.000 description 1
- 241000239226 Scorpiones Species 0.000 description 1
- 229910020177 SiOF Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000004902 Softening Agent Substances 0.000 description 1
- 240000006394 Sorghum bicolor Species 0.000 description 1
- 235000011684 Sorghum saccharatum Nutrition 0.000 description 1
- KDYFGRWQOYBRFD-UHFFFAOYSA-N Succinic acid Natural products OC(=O)CCC(O)=O KDYFGRWQOYBRFD-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229930006000 Sucrose Natural products 0.000 description 1
- CZMRCDWAGMRECN-UGDNZRGBSA-N Sucrose Chemical compound O[C@H]1[C@H](O)[C@@H](CO)O[C@@]1(CO)O[C@@H]1[C@H](O)[C@@H](O)[C@H](O)[C@@H](CO)O1 CZMRCDWAGMRECN-UGDNZRGBSA-N 0.000 description 1
- QAOWNCQODCNURD-UHFFFAOYSA-L Sulfate Chemical compound [O-]S([O-])(=O)=O QAOWNCQODCNURD-UHFFFAOYSA-L 0.000 description 1
- ULUAUXLGCMPNKK-UHFFFAOYSA-N Sulfobutanedioic acid Chemical compound OC(=O)CC(C(O)=O)S(O)(=O)=O ULUAUXLGCMPNKK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- FEWJPZIEWOKRBE-UHFFFAOYSA-N Tartaric acid Natural products [H+].[H+].[O-]C(=O)C(O)C(O)C([O-])=O FEWJPZIEWOKRBE-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- AYFVYJQAPQTCCC-UHFFFAOYSA-N Threonine Natural products CC(O)C(N)C(O)=O AYFVYJQAPQTCCC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- GSEJCLTVZPLZKY-UHFFFAOYSA-N Triethanolamine Chemical class OCCN(CCO)CCO GSEJCLTVZPLZKY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- KZSNJWFQEVHDMF-UHFFFAOYSA-N Valine Natural products CC(C)C(N)C(O)=O KZSNJWFQEVHDMF-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- DGEZNRSVGBDHLK-UHFFFAOYSA-N [1,10]phenanthroline Chemical compound C1=CN=C2C3=NC=CC=C3C=CC2=C1 DGEZNRSVGBDHLK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- IOENMNJZWHIROE-UHFFFAOYSA-N [O-2].C[Ce+2] Chemical compound [O-2].C[Ce+2] IOENMNJZWHIROE-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 235000011054 acetic acid Nutrition 0.000 description 1
- 239000003929 acidic solution Substances 0.000 description 1
- 230000002378 acidificating effect Effects 0.000 description 1
- 150000007513 acids Chemical class 0.000 description 1
- 229940091181 aconitic acid Drugs 0.000 description 1
- 125000002252 acyl group Chemical group 0.000 description 1
- 239000001361 adipic acid Substances 0.000 description 1
- 235000011037 adipic acid Nutrition 0.000 description 1
- 239000003513 alkali Substances 0.000 description 1
- 229910052783 alkali metal Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000012670 alkaline solution Substances 0.000 description 1
- 150000008052 alkyl sulfonates Chemical class 0.000 description 1
- BJEPYKJPYRNKOW-UHFFFAOYSA-N alpha-hydroxysuccinic acid Natural products OC(=O)C(O)CC(O)=O BJEPYKJPYRNKOW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 150000001408 amides Chemical class 0.000 description 1
- 150000001412 amines Chemical class 0.000 description 1
- 150000001413 amino acids Chemical class 0.000 description 1
- 125000000129 anionic group Chemical group 0.000 description 1
- 150000001450 anions Chemical class 0.000 description 1
- 125000005577 anthracene group Chemical group 0.000 description 1
- 239000007864 aqueous solution Substances 0.000 description 1
- 239000003125 aqueous solvent Substances 0.000 description 1
- 229940009098 aspartate Drugs 0.000 description 1
- 229960005261 aspartic acid Drugs 0.000 description 1
- QVGXLLKOCUKJST-UHFFFAOYSA-N atomic oxygen Chemical compound [O] QVGXLLKOCUKJST-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- PLUHAVSIMCXBEX-UHFFFAOYSA-N azane;dodecyl benzenesulfonate Chemical compound N.CCCCCCCCCCCCOS(=O)(=O)C1=CC=CC=C1 PLUHAVSIMCXBEX-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- MIAUJDCQDVWHEV-UHFFFAOYSA-N benzene-1,2-disulfonic acid Chemical compound OS(=O)(=O)C1=CC=CC=C1S(O)(=O)=O MIAUJDCQDVWHEV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 235000010233 benzoic acid Nutrition 0.000 description 1
- 239000004305 biphenyl Substances 0.000 description 1
- 235000010290 biphenyl Nutrition 0.000 description 1
- 125000006267 biphenyl group Chemical group 0.000 description 1
- KDYFGRWQOYBRFD-NUQCWPJISA-N butanedioic acid Chemical compound O[14C](=O)CC[14C](O)=O KDYFGRWQOYBRFD-NUQCWPJISA-N 0.000 description 1
- 125000000484 butyl group Chemical group [H]C([*])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])[H] 0.000 description 1
- 239000011575 calcium Substances 0.000 description 1
- 229910052791 calcium Inorganic materials 0.000 description 1
- 125000004181 carboxyalkyl group Chemical group 0.000 description 1
- GWXLDORMOJMVQZ-UHFFFAOYSA-N cerium Chemical compound [Ce] GWXLDORMOJMVQZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229910000420 cerium oxide Inorganic materials 0.000 description 1
- 125000005578 chrysene group Chemical group 0.000 description 1
- 239000012141 concentrate Substances 0.000 description 1
- 229910000431 copper oxide Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000013078 crystal Substances 0.000 description 1
- 229960003067 cystine Drugs 0.000 description 1
- DIOQZVSQGTUSAI-NJFSPNSNSA-N decane Chemical compound CCCCCCCCC[14CH3] DIOQZVSQGTUSAI-NJFSPNSNSA-N 0.000 description 1
- 238000010586 diagram Methods 0.000 description 1
- 235000014113 dietary fatty acids Nutrition 0.000 description 1
- YRIUSKIDOIARQF-UHFFFAOYSA-N dodecyl benzenesulfonate Chemical compound CCCCCCCCCCCCOS(=O)(=O)C1=CC=CC=C1 YRIUSKIDOIARQF-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- GVGUFUZHNYFZLC-UHFFFAOYSA-N dodecyl benzenesulfonate;sodium Chemical compound [Na].CCCCCCCCCCCCOS(=O)(=O)C1=CC=CC=C1 GVGUFUZHNYFZLC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- KWKXNDCHNDYVRT-UHFFFAOYSA-N dodecylbenzene Chemical compound CCCCCCCCCCCCC1=CC=CC=C1 KWKXNDCHNDYVRT-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229940071161 dodecylbenzenesulfonate Drugs 0.000 description 1
- 238000001312 dry etching Methods 0.000 description 1
- 238000001035 drying Methods 0.000 description 1
- 238000005868 electrolysis reaction Methods 0.000 description 1
- 125000002534 ethynyl group Chemical group [H]C#C* 0.000 description 1
- 229930195729 fatty acid Natural products 0.000 description 1
- 239000000194 fatty acid Substances 0.000 description 1
- 150000004665 fatty acids Chemical class 0.000 description 1
- 229910052731 fluorine Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000011737 fluorine Substances 0.000 description 1
- 125000003709 fluoroalkyl group Chemical group 0.000 description 1
- 235000019253 formic acid Nutrition 0.000 description 1
- 239000001530 fumaric acid Substances 0.000 description 1
- 125000000524 functional group Chemical group 0.000 description 1
- SYLAFCZSYRXBJF-UHFFFAOYSA-N furan-3,4-dicarboxylic acid Chemical compound OC(=O)C1=COC=C1C(O)=O SYLAFCZSYRXBJF-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- JKFAIQOWCVVSKC-UHFFFAOYSA-N furazan Chemical compound C=1C=NON=1 JKFAIQOWCVVSKC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229910052732 germanium Inorganic materials 0.000 description 1
- GNPVGFCGXDBREM-UHFFFAOYSA-N germanium atom Chemical compound [Ge] GNPVGFCGXDBREM-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 239000011521 glass Substances 0.000 description 1
- 239000008187 granular material Substances 0.000 description 1
- 239000008233 hard water Substances 0.000 description 1
- 125000001072 heteroaryl group Chemical group 0.000 description 1
- 125000000623 heterocyclic group Chemical group 0.000 description 1
- 125000004051 hexyl group Chemical group [H]C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])* 0.000 description 1
- 239000001257 hydrogen Substances 0.000 description 1
- 229910052739 hydrogen Inorganic materials 0.000 description 1
- 125000002768 hydroxyalkyl group Chemical group 0.000 description 1
- NBZBKCUXIYYUSX-UHFFFAOYSA-N iminodiacetic acid Chemical compound OC(=O)CNCC(O)=O NBZBKCUXIYYUSX-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229910010272 inorganic material Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000011147 inorganic material Substances 0.000 description 1
- 238000011835 investigation Methods 0.000 description 1
- 229960000310 isoleucine Drugs 0.000 description 1
- 239000004310 lactic acid Substances 0.000 description 1
- 235000014655 lactic acid Nutrition 0.000 description 1
- 239000010410 layer Substances 0.000 description 1
- 229960003136 leucine Drugs 0.000 description 1
- 229950008325 levothyroxine Drugs 0.000 description 1
- 239000004973 liquid crystal related substance Substances 0.000 description 1
- 239000007791 liquid phase Substances 0.000 description 1
- 229960003646 lysine Drugs 0.000 description 1
- 239000011777 magnesium Substances 0.000 description 1
- 229910052749 magnesium Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000001630 malic acid Substances 0.000 description 1
- 235000011090 malic acid Nutrition 0.000 description 1
- 238000005259 measurement Methods 0.000 description 1
- 239000012528 membrane Substances 0.000 description 1
- 150000002736 metal compounds Chemical class 0.000 description 1
- 239000007769 metal material Substances 0.000 description 1
- 239000002923 metal particle Substances 0.000 description 1
- 229960004452 methionine Drugs 0.000 description 1
- 125000001570 methylene group Chemical group [H]C([H])([*:1])[*:2] 0.000 description 1
- 150000007522 mineralic acids Chemical class 0.000 description 1
- 235000013536 miso Nutrition 0.000 description 1
- 150000002763 monocarboxylic acids Chemical class 0.000 description 1
- DIOQZVSQGTUSAI-UHFFFAOYSA-N n-butylhexane Natural products CCCCCCCCCC DIOQZVSQGTUSAI-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 125000001624 naphthyl group Chemical group 0.000 description 1
- 230000007935 neutral effect Effects 0.000 description 1
- 125000002347 octyl group Chemical group [H]C([*])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])[H] 0.000 description 1
- 235000005985 organic acids Nutrition 0.000 description 1
- 150000007530 organic bases Chemical class 0.000 description 1
- 150000002894 organic compounds Chemical class 0.000 description 1
- 239000011368 organic material Substances 0.000 description 1
- 229920000620 organic polymer Polymers 0.000 description 1
- 229960003104 ornithine Drugs 0.000 description 1
- 235000006408 oxalic acid Nutrition 0.000 description 1
- 239000007800 oxidant agent Substances 0.000 description 1
- 230000001590 oxidative effect Effects 0.000 description 1
- BMMGVYCKOGBVEV-UHFFFAOYSA-N oxo(oxoceriooxy)cerium Chemical compound [Ce]=O.O=[Ce]=O BMMGVYCKOGBVEV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 239000001301 oxygen Substances 0.000 description 1
- 229910052760 oxygen Inorganic materials 0.000 description 1
- 238000010979 pH adjustment Methods 0.000 description 1
- 125000000913 palmityl group Chemical group [H]C([*])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])[H] 0.000 description 1
- FJKROLUGYXJWQN-UHFFFAOYSA-N papa-hydroxy-benzoic acid Natural products OC(=O)C1=CC=C(O)C=C1 FJKROLUGYXJWQN-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 238000002161 passivation Methods 0.000 description 1
- 125000001147 pentyl group Chemical group C(CCCC)* 0.000 description 1
- YNPNZTXNASCQKK-UHFFFAOYSA-N phenanthrene Chemical group C1=CC=C2C3=CC=CC=C3C=CC2=C1 YNPNZTXNASCQKK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229940044654 phenolsulfonic acid Drugs 0.000 description 1
- 125000001997 phenyl group Chemical group [H]C1=C([H])C([H])=C(*)C([H])=C1[H] 0.000 description 1
- ZUOUZKKEUPVFJK-UHFFFAOYSA-N phenylbenzene Natural products C1=CC=CC=C1C1=CC=CC=C1 ZUOUZKKEUPVFJK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- ABLZXFCXXLZCGV-UHFFFAOYSA-N phosphonic acid group Chemical group P(O)(O)=O ABLZXFCXXLZCGV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 150000003013 phosphoric acid derivatives Chemical class 0.000 description 1
- 238000005498 polishing Methods 0.000 description 1
- 229920002098 polyfluorene Polymers 0.000 description 1
- 229920000155 polyglutamine Polymers 0.000 description 1
- 229920000642 polymer Polymers 0.000 description 1
- 229920002503 polyoxyethylene-polyoxypropylene Polymers 0.000 description 1
- XAEFZNCEHLXOMS-UHFFFAOYSA-M potassium benzoate Chemical compound [K+].[O-]C(=O)C1=CC=CC=C1 XAEFZNCEHLXOMS-UHFFFAOYSA-M 0.000 description 1
- 108090000765 processed proteins & peptides Proteins 0.000 description 1
- 238000012545 processing Methods 0.000 description 1
- 229960002429 proline Drugs 0.000 description 1
- 235000019260 propionic acid Nutrition 0.000 description 1
- 125000001436 propyl group Chemical group [H]C([*])([H])C([H])([H])C([H])([H])[H] 0.000 description 1
- 238000000746 purification Methods 0.000 description 1
- USPWKWBDZOARPV-UHFFFAOYSA-N pyrazolidine Chemical compound C1CNNC1 USPWKWBDZOARPV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- DNXIASIHZYFFRO-UHFFFAOYSA-N pyrazoline Chemical compound C1CN=NC1 DNXIASIHZYFFRO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- UMJSCPRVCHMLSP-UHFFFAOYSA-N pyridine Natural products COC1=CC=CN=C1 UMJSCPRVCHMLSP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- JUJWROOIHBZHMG-UHFFFAOYSA-O pyridinium Chemical compound C1=CC=[NH+]C=C1 JUJWROOIHBZHMG-UHFFFAOYSA-O 0.000 description 1
- ZVJHJDDKYZXRJI-UHFFFAOYSA-N pyrroline Natural products C1CC=NC1 ZVJHJDDKYZXRJI-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- IUVKMZGDUIUOCP-BTNSXGMBSA-N quinbolone Chemical compound O([C@H]1CC[C@H]2[C@H]3[C@@H]([C@]4(C=CC(=O)C=C4CC3)C)CC[C@@]21C)C1=CCCC1 IUVKMZGDUIUOCP-BTNSXGMBSA-N 0.000 description 1
- 230000002940 repellent Effects 0.000 description 1
- 239000005871 repellent Substances 0.000 description 1
- 238000012552 review Methods 0.000 description 1
- 229960004889 salicylic acid Drugs 0.000 description 1
- 229940043230 sarcosine Drugs 0.000 description 1
- 230000009919 sequestration Effects 0.000 description 1
- 229960001153 serine Drugs 0.000 description 1
- 239000000377 silicon dioxide Substances 0.000 description 1
- 239000000344 soap Substances 0.000 description 1
- 229940080264 sodium dodecylbenzenesulfonate Drugs 0.000 description 1
- 159000000000 sodium salts Chemical class 0.000 description 1
- 239000000600 sorbitol Substances 0.000 description 1
- 125000004079 stearyl group Chemical group [H]C([*])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])[H] 0.000 description 1
- 239000005720 sucrose Substances 0.000 description 1
- BDHFUVZGWQCTTF-UHFFFAOYSA-M sulfonate Chemical compound [O-]S(=O)=O BDHFUVZGWQCTTF-UHFFFAOYSA-M 0.000 description 1
- 125000001174 sulfone group Chemical group 0.000 description 1
- 150000003467 sulfuric acid derivatives Chemical class 0.000 description 1
- 229910021653 sulphate ion Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000011975 tartaric acid Substances 0.000 description 1
- 235000002906 tartaric acid Nutrition 0.000 description 1
- 229960003080 taurine Drugs 0.000 description 1
- QEMXHQIAXOOASZ-UHFFFAOYSA-N tetramethylammonium Chemical class C[N+](C)(C)C QEMXHQIAXOOASZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 239000003451 thiazide diuretic agent Substances 0.000 description 1
- 229930192474 thiophene Natural products 0.000 description 1
- IBBLKSWSCDAPIF-UHFFFAOYSA-N thiopyran Chemical compound S1C=CC=C=C1 IBBLKSWSCDAPIF-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- UAXOELSVPTZZQG-UHFFFAOYSA-N tiglic acid Natural products CC(C)=C(C)C(O)=O UAXOELSVPTZZQG-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 150000003852 triazoles Chemical class 0.000 description 1
- 150000003648 triterpenes Chemical class 0.000 description 1
- WFKWXMTUELFFGS-UHFFFAOYSA-N tungsten Chemical compound [W] WFKWXMTUELFFGS-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229910052721 tungsten Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000010937 tungsten Substances 0.000 description 1
- 229960004441 tyrosine Drugs 0.000 description 1
- 229910021642 ultra pure water Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000012498 ultrapure water Substances 0.000 description 1
- PGPMRZORSGTKCC-UHFFFAOYSA-N undecoxybenzene Chemical compound CCCCCCCCCCCOC1=CC=CC=C1 PGPMRZORSGTKCC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229940005605 valeric acid Drugs 0.000 description 1
- 239000004474 valine Substances 0.000 description 1
- 239000004711 α-olefin Substances 0.000 description 1
Classifications
-
- C—CHEMISTRY; METALLURGY
- C11—ANIMAL OR VEGETABLE OILS, FATS, FATTY SUBSTANCES OR WAXES; FATTY ACIDS THEREFROM; DETERGENTS; CANDLES
- C11D—DETERGENT COMPOSITIONS; USE OF SINGLE SUBSTANCES AS DETERGENTS; SOAP OR SOAP-MAKING; RESIN SOAPS; RECOVERY OF GLYCEROL
- C11D1/00—Detergent compositions based essentially on surface-active compounds; Use of these compounds as a detergent
- C11D1/02—Anionic compounds
- C11D1/04—Carboxylic acids or salts thereof
-
- H—ELECTRICITY
- H01—ELECTRIC ELEMENTS
- H01L—SEMICONDUCTOR DEVICES NOT COVERED BY CLASS H10
- H01L21/00—Processes or apparatus adapted for the manufacture or treatment of semiconductor or solid state devices or of parts thereof
- H01L21/02—Manufacture or treatment of semiconductor devices or of parts thereof
- H01L21/02041—Cleaning
- H01L21/02057—Cleaning during device manufacture
-
- C—CHEMISTRY; METALLURGY
- C11—ANIMAL OR VEGETABLE OILS, FATS, FATTY SUBSTANCES OR WAXES; FATTY ACIDS THEREFROM; DETERGENTS; CANDLES
- C11D—DETERGENT COMPOSITIONS; USE OF SINGLE SUBSTANCES AS DETERGENTS; SOAP OR SOAP-MAKING; RESIN SOAPS; RECOVERY OF GLYCEROL
- C11D2111/00—Cleaning compositions characterised by the objects to be cleaned; Cleaning compositions characterised by non-standard cleaning or washing processes
- C11D2111/10—Objects to be cleaned
- C11D2111/14—Hard surfaces
- C11D2111/22—Electronic devices, e.g. PCBs or semiconductors
Landscapes
- Engineering & Computer Science (AREA)
- Chemical & Material Sciences (AREA)
- Condensed Matter Physics & Semiconductors (AREA)
- General Physics & Mathematics (AREA)
- Oil, Petroleum & Natural Gas (AREA)
- Wood Science & Technology (AREA)
- Organic Chemistry (AREA)
- Physics & Mathematics (AREA)
- Life Sciences & Earth Sciences (AREA)
- Chemical Kinetics & Catalysis (AREA)
- Manufacturing & Machinery (AREA)
- Computer Hardware Design (AREA)
- Microelectronics & Electronic Packaging (AREA)
- Power Engineering (AREA)
- Cleaning Or Drying Semiconductors (AREA)
- Mechanical Treatment Of Semiconductor (AREA)
- Detergent Compositions (AREA)
Description
200946675 六、發明說明: 【發明所屬之技術領域】 本發明係關於在半導體裝置製造步驟中,以化學機械 式硏磨(Chemical Mechanical Polishing:以下稱爲「〇ΜΡ」)) 的平坦化步驟後,洗淨半導體裝置所使用的洗淨劑及使用 它之半導體裝置的洗淨方法。 【先前技術】 在微處理器、記憶體、CCD等的半導體裝置、或TFT 液晶等平面面板顯示器裝置的製造步驟中,於砂或氧化砂 (SiCh)、玻璃等的基板表面上,進行形成l〇〜100nm左右之 微細尺寸的圖型或薄膜,因此,在製造之各步驟中,減少 該基板表面的微量污染已成爲非常重要的課題。基板表面 的污染中以微粒污染、有機物污染及金屬污染特別易使裝 置的電特性或生產率降低,故在進入下個步驟前必須極力 降低其污染。若要去除此種污染,一般係使用洗淨液之基 板表面的洗淨。吾人係謀求此種洗淨係將高度清淨之表 面,能夠在無副作用、短時間且再現性佳、低成本下進行 洗淨。因此,隨著近年來裝置的高積體化、低價格化則此 要求水準日益嚴苛。 在以半導體積體電路(以下稱爲LSI)爲代表之半導體 裝置的製造中’係在基板上形成有多層積層的絕緣膜或金 屬膜等之層的多層積層構造。近年,爲了裝置的高速化· 高積體化,以電阻値低的新金屬材料(銅等)作爲配線,以 低介電率(Low — k)材料作爲層間絕緣膜,亦即在將含介電常 200946675 數(dielectric constant)3.5〜2.0左右的低介電率層間膜(例 如有機聚合物系、含甲基二氧化矽系、含H_Si的二氧化 砂系、SiOF系、多孔(porous)二氧化砂系、多孔有機系等) 等的層間絕緣膜(ILD膜)、銅配線所使用的銅等金屬膜予以 堆積後,將所產生的凹凸以CMP進行平坦化處理,於呈平 坦的面上方進行堆積(stacking)新配線的步驟,此爲一般所 使用的方法。在步驟間的洗淨,一直以來係使用酸性或者 鹼性溶液與過氧化氫混合的RCA洗淨,但該等洗淨劑,不 僅溶解附著於絕緣膜上之應去除的鈍態(passive state)的氧 化銅,亦溶解了配線的金屬銅,恐有配線腐蝕或斷線的疑 慮,故並不佳。又,多數低介電率絕緣膜的表面因爲拒水 性,與洗淨液相排斥故難以洗淨。進而,在CMP步驟後的 洗淨中,CMP所使用的漿液(slurry)(硏磨粒子)會殘留於配 線或低介電率絕緣膜的表面,而有污染的問題。 在硏磨步驟後,若要去除附著、殘留於半導體裝置表 面的微粒(particle),一般而言,以能使半導體表面與微粒 產生靜電排斥的鹼性洗淨劑爲有效,例如提案有:含特定 界面活性劑與鹼或有機酸的洗淨劑(參照例如專利文獻1)。 又,爲了防止配置有銅配線之半導體裝置表面的腐蝕 或氧化,使用具複數羧基的成分爲有效,例如提案有添加 了具一個以上羧基的有機酸、有機鹼、及界面活性劑的洗 淨劑(參照例如專利文獻2)。 200946675 但是,就可有效去除附著於基板表面之,起因於被硏 磨體的金屬或基板材料,進而爲有機物殘渣或硏磨粒微粒 子等的觀點而言,該等洗淨劑尙有改良的餘地。 尤其,現在,最需要的是能夠將拒水性之低介電率絕 緣膜,或是配置有銅配線之半導體裝置表面,抑制銅配線 的腐蝕、氧化,同時能夠有效去除表面雜質的之洗淨劑。 專利文獻1日本特開2003 - 289060號公報 專利文獻2日本特開2005 - 2602 1 3號公報 @ 【發明內容】 發明欲解決的課題 考量到上述問題之本發明的目的,係提供一種洗淨 劑,其爲在半導體裝置製造步驟中平坦化硏磨製程後的洗 淨步驟所使用的洗淨劑,可短時間去除存在於半導體裝置 表面,特別是表面配置有銅配線之半導體裝置表面上所存 在的有機物污染、微粒污染,而不會產生銅配線的腐蝕可 g 高度淨化基板表面,及使用它之洗淨方法。 解決課題之手段 本發明人係針對上述CMP步驟後所使用之洗淨劑相關 的問題,經戮力檢討的結果,首先發現藉由使用含有作爲 式(1)成分之所示聚羧酸化合物、螯合劑及陰離子系界面活 性劑的洗淨劑,而可解決該等問題,於是完成本發明。 亦即,本發明如下述。 -6- 200946675 <ι> 一種洗淨劑,係在配置有銅配線之半導體裝置的化學機 械式硏磨步驟後所使用之洗淨劑,其特徵爲含有u)戶斤 示之聚羧酸化合物、螯合劑及陰離子系界面活’
式中,R!表示單鍵或伸烷基, R2、R3表示各自獨立的氫原子或有機基,或R2與R3 可互爲鍵結而與112及R3鄰接之碳原子一起形成環構造。 <2>如第<1>項的洗淨劑,其中螯合劑爲單胺基羧酸或者聚 胺基羧酸。 <3>如第<1>項或第<2>項的洗淨劑,其中陰離子系界面活性 劑爲具有芳香族環構造的磺酸衍生物或其鹽。 <4>一種半導體裝置表面的洗淨方法,其依序含有:將配置 有銅配線之半導體裝置進行化學機械式硏磨的步驟;及將 該半導體裝置以含有下式(1)所示之聚羧酸化合物、螯合劑 及陰離子系界面活性劑的洗淨劑進行洗淨的步驟, 200946675
COOH
式中,L表示單鍵或伸院基, R2、R3表示各自獨立的氫原子或有機基,或112與R3 可互爲鍵結而與r2及r3鄰接之碳原子一起形成環構造。 此外,本發明洗淨劑所適用之被洗淨物的半導體裝置 爲半導體裝置製造步驟中附帶有化學機械式硏磨步驟的基 板,可爲於基材表面形成金屬配線之單層基板、或於其表 面經由層間絕緣膜等形成配線所成的多層配線基板的任一 種’本發明特別適合於洗淨表面的一部分或全部具有金屬 配線或低介電率(Low - k)絕緣膜等的半導體裝置用基板。 本發明的作用並不明確,但能夠抑制拒水性之低介電 率絕緣膜、或配置有銅配線的半導體裝置表面之銅配線腐 蝕或是氧化’同時提高由螯合效果而來的洗淨效果這方面 是可被期待的。本發明中藉由倂用式(1)所示之聚羧酸化合 物、螯合劑、及陰離子系界面活性劑,故推定可於短時間 內達成高度淨化。 發明效果 根據本發明,可提供一種半導體裝置製造步驟中平坦 化硏磨製程後的洗淨步驟所使用之洗淨劑,該洗淨劑在不 200946675 會引起銅配線腐蝕的情況下,能夠短時間內去除半導體裝 置表面,特別是表面配置有銅配線之半導體裝置表面所存 在的有機物污染、微粒污染,可高度淨化基板表面,及使 用它之洗淨方法。 【實施方式】 實施發明之最佳型態 有關本發明的具體態樣說明如下。 本發明的洗淨劑,其特徵係含有式(1)所示特定構造的 聚羧酸化合物、螯合劑及陰離子系界面活性劑,特別適合 使用於洗淨半導體裝置製造步驟中,化學機械式硏磨步驟 後之半導體裝置,特別是表面配置有銅配線的裝置表面。 關於本發明之洗淨劑所含有的各成分依序說明如下。 〈式(1)的聚羧酸化合物〉 本發明的洗淨劑含有式(1)所示特定構造的聚羧酸化 合物。 本發明中由於使用該特定構造的聚羧酸化合物,在不 會引起銅配線腐蝕的情況下,可短時間內去除配置有銅配 線之半導體裝置表面所存在的有機物殘渣,可高度淨化基 板表面。
-9- (1) 200946675 式中,R:表示單鍵或伸烷基, r2、r3表示各自獨立的氫原子或有機基,或1^2與R3 可互爲鍵結而與1及r3鄰接之碳原子一起形成環構造。 上述定義中,1表示的伸烷基方面較佳爲碳數1〜 10之分支或直鏈的伸烷基。Ri表示的伸烷基更佳爲碳數 1〜5,進而更佳爲碳數 1〜3的伸烷基,最佳爲亞甲基 (-CH2-)。 R2、R3表示的”有機基",係表示形成有機化合物的官 β 能基,更佳爲表示具有碳原子的官能基。"有機基"的具體 例方面,可例舉碳數1〜10的分支或直鏈烷基、碳數6〜12 的芳基、羧基、羧烷基(烷基部分爲碳數1〜10的分支或直 鏈烷基)、羥基、羥烷基(烷基部分爲碳數1〜10的分支或直 鏈烷基)等。 112與R3可與1及R3鄰接之碳原子一起形成環構造方 面’可例舉5〜8員的碳環(含芳香環),或者雜環(含雜芳香 g 環)。更具體言之,可例舉環戊烷、環己烷、環庚烷、環辛 院、環戊嫌、環己嫌、苯、卩Ji咯陡、咪哩陡(imidazolidine)、 吡唑烷、吡咯啉、咪唑、吡唑啉、哌啶、哌畊、嗎啉、噚 烷、r_哌喃、噻喃、呋喃、噻吩、吡咯、吡啶、噚唑、 異時哩、噻哩、異噻哩、呋咕(furazan)、味哩、啦哩、三 唑、吡哄、嘧啶、嗒畊、三阱、噚畊(oxazine)、噻阱等。 而以5〜6員的環構造爲佳,以含氧原子或氮原子的環構造 更佳。又’以含5〜6員的氧原子或氮原子之芳香族環進而 更佳。 -10- 200946675 進而更佳的環構造之具體例方面,可例舉呋喃、咪唑、 三哩。 特定構造的聚羧酸化合物可爲式(1)所示之任一種的 化合物’但就對銅之螯合效果或對洗淨液之溶解性的觀點 而言,以具有2〜7個的羧基爲佳,具有2〜4個的羧基更 佳。 又’特定構造的聚羧酸化合物分子內亦可進而具有取 代基。特定構造的聚羧酸化合物亦可進而具有的取代基方 ❿ 面,可例舉颯基(sulfone)及膦酸基(ph〇Sph〇nicgroup)、經 基、羥甲基、羥乙基,但較佳爲具功能性的取代基。在此" 具功能性的取代基"係指對金屬離子具有配位力的基。 式(1)所示聚羧酸化合物方面,可例舉順丁烯二酸、檸 康酸、順丁烯二酸乙酯、酞酸、順式烏頭酸(aconitic acid)、 反式烏頭酸、呋喃—2,3_二羧酸、呋喃一 1,2,3,4 一四羧酸、 4,5 —咪唑二羧酸、1,2,3 —三唑—4,5 —二羧酸等的具體例。 φ 該特定構造的聚羧酸化合物中,就螯合力強,較能去 除因鈍態膜形成劑(immobility film formation agent)或硏磨 所產生之有機物殘渣的觀點而言,其中以檸康酸、順丁烯 二酸、順式烏頭酸、呋喃_2,3—二羧酸、呋喃一 3,4 —二羧 酸、4,5_咪唑二羧酸、ι,2,3 —三唑—4,5_二羧酸爲佳。 該特定構造的聚羧酸化合物,可單獨使用一種,亦可 使用複數種。 本發明的洗淨劑中,式(1)所示聚羧酸化合物的含量, 依化合物的溶解度而定,但以洗淨液中的0.001質量%〜30 -11- 200946675 質量%爲佳,以0.03質量%〜10質量%更佳,以0.1質量% 〜5質量%進而更佳。 〈螯合劑〉 本發明的洗淨劑含有螯合劑。由於該螯合劑有異於該 式(1)的聚羧酸化合物,因此可使用爲鈣或鎂的抗沈澱劑的 廣用的硬水軟化劑或其相關(relative)化合物。 螯合劑方面,較佳爲單胺基羧酸類或其鹽、或聚胺基 羧酸類或其鹽。 β 單胺基羧酸類係指分子中具有一個胺基與一個以上羧 酸基的化合物。可例舉甘胺酸等的胺基酸類。 聚胺基羧酸類係指分子中具有二個以上胺基與一個以 上羧酸基的化合物。可例舉EDTA等。 單胺基羧酸類中,單胺基單羧酸類方面,可例舉甘胺 酸、L一丙胺酸、yS _丙胺酸、L— 2-胺基丁酸、L —新纈 胺酸(norvaline) 、L —線胺酸(valine) 、L—白胺酸、L g —新白胺酸、L_異白胺酸、L一別異白胺酸 (alloisoleucine)、L —苯基丙胺酸、L —脯胺酸(proline)、 肌氨酸(sarcosine)、L-鳥胺酸、L-離胺酸(lysine)、牛磺 酸(taurine)、L -絲胺酸(serine)、、L —蘇胺酸(threonine)、 L一別蘇胺酸(allothreoline)、L—高絲胺酸(homoserine)、L —酪胺酸(tyrosine)、3,5 —二碘一 L —酪胺酸、卢一(3,4-二 經本基)—L一丙fee酸、L —甲狀腺素(thyroxine)、4 —經基— L —脯胺酸、L 一半胱胺酸' L —甲硫胺酸、l—乙硫胺酸 (ethionine)、L-羊毛硫胺酸(lanthi〇nine)、L—胱硫醚 -12- 200946675 (cystathionine)、L-胱胺酸(cystine)、L 一磺基丙胺酸 (cysteic acid)、L—天冬醯酸、L—聚谷胺氨酸等,而在單 胺基聚羧酸類方面,可例舉N— 2~羥基乙基亞胺二乙酸、 L 一天冬醯酸一 N,N —二乙酸等。又,聚胺基羧酸類方面, 可例舉二伸乙基三胺五乙酸(DTPA)、伸乙基二胺四乙酸 (EDT A)等。進而,可例舉該等的銨鹽或鹼金屬鹽等。 亦可因應需要倂用二種以上的該等螯合劑。螯合劑的 添加量足夠充分以能夠封鎖(blockade)所混入之多價金屬 β 離子等金屬離子爲佳’一般爲洗淨劑中的5ppm〜lOOOOppm 左右。 〈陰離子系界面活性劑〉 本發明的洗淨劑含有陰離子系界面活性劑。 陰離子系界面活性劑方面,可例舉羧酸衍生物或其 鹽、磺酸衍生物或其鹽、硫酸酯衍生物或其鹽、磷酸酯衍 生物或其鹽,羧酸衍生物或其鹽方面,可例舉肥皂、N-醯 g 基胺基酸或其鹽、聚氧乙烯或聚氧丙烯烷醚羧酸或其鹽、 醯基化肽;磺酸或其鹽方面,可例舉烷磺酸或其鹽、磺化琥 珀酸(sulfosuccinate)或其鹽、α —烯烴磺酸或其鹽,N—醯 基磺酸或其鹽;硫酸酯或其鹽方面,可例舉硫酸化油、烷基 硫酸或其鹽、烷基醚硫酸或其鹽、聚氧乙烯或聚氧丙烯烷 基烯丙基醚硫酸或其鹽、烷基醯胺硫酸或其鹽;磷酸酯或其 鹽方面’可例舉烷基磷酸或其鹽、聚氧乙烯或聚氧丙烯烷 基烯丙基醚磷酸或其鹽。 -13- 200946675 本發明的陰離子系界面活性劑方面,就洗淨性尤其是 去除微粒子的觀點而言,以磺酸鹽化合物爲佳。 又’本發明中較佳的陰離子系界面活性劑方面,可例 舉分子中至少具有一個芳香族環構造之物,芳香族環方 面’就洗淨性尤其是去除微粒子的觀點而言,可例舉苯環、 萘環、蒽環、四氫惠環、菲環、蒽(chrysene)環、苑環等。 適合本發明使用的陰離子系界面活性劑,可例舉烷基 苯磺酸及其鹽、烷基萘磺酸及其鹽、烷基二苯基醚磺酸及 其鹽、烷基二苯基醚二磺酸及其鹽、酚磺酸福馬林縮合物 及其鹽、芳基酚磺酸福馬林縮合物及其鹽等。 上述列舉的陰離子系界面活性劑中,被導入芳香族環 的烷基方面,可爲直鏈型或分支型的任一種,以碳數2〜 30(較佳爲碳數3〜22)的烷基爲佳,可例舉丙基、丁基、戊 基、己基、辛基、壬基、癸基、十二基、十六基、十八基 等。該烷基可爲直鏈型或分支型的任一種。 又,該等陰離子系界面活性劑在採用鹽構造時,該鹽 構造方面,可例舉鈉鹽、鉀鹽、銨鹽、三乙醇胺鹽、四甲 基銨鹽等。 該等陰離子系界面活性劑之進一步具體例方面,可例 舉十二基苯磺酸、十二基二苯醚二磺酸、二苯醚二磺酸、 丙基萘磺酸、三異丙基萘磺酸、十二基苯磺酸銨、十二基 二苯基醚磺酸銨。 本發明所使用之其他陰離子系界面活性劑的例子,除 了分子內的芳香環構造以外,可例舉進而具有聚氧乙烯 -14- 200946675 基、聚氧丙烯基、氟烷基、乙炔基、羥基等取代基的界面 活性劑’其更具體的例子爲聚氧乙烯三苯乙烯基苯基醚磷 酸鹽、酚磺酸福馬林縮合物等。 上述陰離子系界面活性劑中,以十二基苯磺酸、十二 基二苯醚二磺酸、聚氧乙烯三苯乙烯基苯醚磷酸鹽更佳。 陰離子系界面活性劑方面,亦可使用市售之物,例如 極適合使用Pelex NBL(烷基萘磺酸鈉,花王公司製)、 neopelexGS(十_基苯擴酸,花王公司製)、neopelexGS — 15(十二基苯磺酸鈉,花王公司製)' peiexsS-L(烷基二苯 基醚二擴酸鈉,花王公司製)、demolNL(;5 -萘磺酸福馬林 縮合物的鈉鹽,花王公司製)等。在本發明的洗淨劑中,可 使用該等陰離子系界面活性劑的單獨一種,亦可以任意比 率倂用二種以上使用。 本發明的洗淨劑爲水溶液。亦即,該必須成分較佳爲 進而依所期望而倂用的其他成分溶解於水系溶劑中。溶劑 所使用的水方面,就效果的觀點而言,較佳爲使用其本身 不含雜質,或使用將其含量極力減低的脫離子水或超純 水。又,就同樣的觀點,亦可使用以水電解獲得的電解離 子水,或使氫氣體溶存於水的氫水等。 〈其他成分〉 本發明的洗淨劑,在無損於本發明效果的範圍內,除 了爲必須成分之式(1)所示的聚羧酸化合物、螯合劑、陰離 子系界面活性劑及作爲溶劑的水以外,尙可因應目的倂用 各種任意成分的化合物。 -15- 200946675 倂用成分方面,可例舉陰離子系界面活性劑以外 面活性劑等。 可使用於本發明之界面活性劑的其他較佳例子, 舉非離子系界面活性劑。 非離子性界面活性劑方面,可例舉醚型、醚酯型 型、含氮型,醚型方面’可例舉聚氧乙烯烷基及烷基 醚、烷基烯丙基甲醛縮合聚氧乙烯醚、聚氧乙烯聚氧 嵌段聚合物、聚氧乙烯聚氧丙烯烷基醚,醚酯型方面 例示甘油酯的聚氧乙烯醚、山梨聚糖酯的聚氧乙烯醚 梨糖醇酯的聚氧乙烯醚,酯型方面,可例示聚乙二醇 酸酯、甘油酯、聚甘油酯、山梨聚糖酯、丙二醇酯、 酯’含氮型方面,可例示脂肪酸烷醇醯胺、聚氧乙烯 酸醯胺、聚氧乙烯烷基醯胺等。 其他,可例舉氟系界面活性劑、聚矽氧系界面活 等。 含複數種類的界面活性劑時,可使用二種以上的 子系界面活性劑,又亦可組合陰離子系界面活性劑與 子系界面活性劑使用。 本發明的洗淨劑中,界面活性劑的含量(必須之含 子系界面活性劑的量)較佳爲洗淨劑總量1升中〇.〇〇 i 克’更佳爲0.01〜1克,特佳爲0.02〜0.5克。 〔PH〕 本發明洗淨劑之pH値並無特別限制,在pH〇 5〜 右的範圍內,依照洗淨對象之裝置特性、欲去除雜質 的界 可例 、酯 苯基 丙烯 ,可 、山 脂肪 蔗糖 脂肪 性劑 陰離 非離 陰離 〜1 0 12左 的種 -16 - 200946675 類等,可適當選擇而調整,較佳爲PH値5以下。若超過 PH5,則無法充分去除金屬污染。在PH5〜9的中性區域中, 銅金屬表面與微粒之f (zeu)電位成爲相異符號(opposite sign),微粒易吸附於銅金屬表面,故更難以去除。若爲9 以上的鹼性時,銅金屬表面將會產生腐蝕。 上述中,就防止被洗淨面(半導體裝置用基板表面)的 腐蝕、可充分去除金屬污染的觀點而言,其中以PH1〜5爲 佳。 pH値可藉由添加有機酸而調整。有機酸方面,以例如 水溶性之物爲所望。以選自以下之群組者更爲適當。可使 用甲酸、乙酸、丙酸、丁酸、戊酸、2 —甲基丁酸、正己烷 酸、3,3 —二甲基丁酸、2 —乙基丁酸、4 一甲基戊烷酸、正 庚烷酸、2—甲基己烷酸、正辛烷酸、2_乙基己烷酸、苯 甲酸、羥乙酸、水楊酸、甘油酸、草酸、丙二酸、琥珀酸、 戊二酸、己二酸、庚二酸(pemellicacid)、順丁烯二酸、 Φ 酞酸、蘋果酸、酒石酸、檸檬酸、乳酸、羥乙基亞氨基二 乙酸、亞氨基二乙酸、二乙基羥基甘氨酸等。 又’本發明的洗淨液中,亦可使用一般的pH調整劑, 但是較佳爲不使用一般的pH調整劑。此外,在此的pH調 ^ m係指例如酸類的硝酸、硫酸等的無機酸、鹼類的氫氧 化鉀、氨等。 #發明的洗淨劑,適合使用於表面有金屬或金屬化合 '或有該等所形成配線的半導體裝置用基板之洗淨。 A Μ T必、擔心本發明的洗淨劑會導致銅配線的腐蝕或氧 -17- 200946675 化,故特別適合使用於表面有銅配線的半導體裝置用基板 的洗淨。 關於本發明之半導體裝置的洗淨方法說明如下。 〈洗淨方法〉 本發明半導體裝置的洗淨方法,其特徵爲使用該本發 明的洗淨劑,於半導體裝置製造中,在化學機械式硏磨步 驟(CMP步驟)後,接著實施。 通常,CMP步驟係將硏磨液供給予硏磨平台上的硏磨 ® 墊,使之與爲被硏磨體的半導體裝置用基板等的被硏磨面 接觸,使被硏磨面與硏磨墊進行相對運動而予以硏磨的步 驟,其後在所實施的洗淨步驟一般爲將完成硏磨之半導體 裝置用基板配置於旋轉器,在對被硏磨面及其內面於流量 爲100〜2000ml/min.的條件下,供給洗淨劑於基板表面, 在室溫下以10〜60秒的時間,進行刷子擦洗(brush scrubbing)的洗淨方法" 0 硏磨液方面,可使用例如1H —苯并三唑、1,2,3 —三唑 等的鈍態膜形成劑或含硏磨粒之物。硏磨液的例子方面, 可例舉「詳說半導體CMP技術/土肥俊郎編著,工業調査會 公司」所記載之物。 亦可使用市售的洗淨槽進行洗淨,例如使用MAT公司 製晶圓洗淨機(商品名:ZAB 8 W2M),可藉由接觸該裝置所內 藏之擦洗部的PVA製輥刷來進行擦洗洗淨。 -18- 200946675 爲被硏磨體的半導體裝置用基板所使用的金屬方面, 主要可例舉鎢或銅。近年,已漸漸開發出使用到低配線電 阻的銅之LSI。 隨著以高密度化爲目標之配線的微細化,使得銅配線 的導電性或電子遷移耐性等的提高成爲必要,在不使該等 高精細且高純度的材料有所污染的情況下,得以發揮高生 產性的技術一直被尋求著。 表面具有銅的基板、進而,作爲層間絕緣膜具有低介 3 電率絕緣膜、其表面具有銅配線的基板之洗淨步驟方面, 特別可例舉對銅膜進行CMP後的洗淨步驟,其爲在配線上 的層間絕緣膜上以乾蝕刻打開電洞後的洗淨步驟,但在該 等洗淨步驟中,因可有效地去除存在於表面的雜質金屬或 微粒等,因能夠保持配線的純度、精度,故特別重要,就 此觀點而言,該等的洗淨步驟適合使用本發明的洗淨劑。 又,如既述,因本發明的洗淨劑並不會對銅配線產生腐蝕 0 或氧化,就此等觀點而言,亦適合使用本發明的洗淨劑。 又,在能夠有效去除銅配線表面所吸附之鈍態膜形成 劑的殘渣之目的下’亦適合使用本發明的洗淨劑。 此外,爲了確認洗淨步驟中雜質旳去除效果,必須檢 驗晶圓上的異物’但本發明中’檢驗異物的裝置適合使用 應用材料科技公司製的缺陷檢査裝置comPLUS3及應用材 料科技公司製的Review SEM觀察裝置、SEM vision G3。 根據本發明的洗淨方法’可有效去除:完成了 CMP步 驟之半導體裝置用基板表面中含雜質金屬、基板材料、層 -19- 200946675 間絕緣膜的硏磨屑的雜質無機材料、含鈍態膜形成劑殘渣 的有機材料、硏磨粒等的微粒等,尤其適合使用於要求有 高精度配線的裝置,或在單層基板的平坦化後,將形成新 的層間絕緣膜及配線之多層配線基板等予以平坦化之際, 必須有效率地去除各步驟中各種雜質之裝置的洗淨。進 而’即使半導體裝置用基板具有銅配線,亦不會使銅配線 產生腐蝕或氧化。 實施例 以實施例說明本發明如下。本發明並不限定於該等實 施例。 〈硏磨液的調製〉 •膠態二氧化矽(硏磨粒:平均粒徑30nm) 5克/升 •苯并三唑(BTA) 1克/升 •甘胺酸 10克/升
添加純水使全量成爲1000毫升,使用硝酸及氨調整pH
値至4.5。 硏磨前於硏磨液中添加30 %過氧化氫(氧化劑)15毫升/ 升。 〈銅晶圓的硏磨〉 硏磨速度評價 8吋晶圓硏磨 使用Lapmaster公司製裝置「LGP — 612」的硏磨裝置’ 在下述條件下’一面供給漿液一面硏磨設置於各晶圓上的 膜。 -20- .200946675 基板:8吋SEMATECH854附有銅配線圖型的矽晶圓 台(table)旋轉速率:64rpm 頭旋轉速率:65rpm (加工線速度=1 .〇m/s) 硏磨壓力:140hPa 硏磨墊:Rohmhaas公司製 貨號 1C— 1400 (K- grv) + (A21) 漿液供給速度:200毫升/分 m v 〈洗淨液的調製〉 [實施例1] 50.0克/升 10.0克/升 1.0克/升 •檸康酸:〔式(1)的有機酸〕 • EDTA :螯合劑 •界面活性劑:十二基苯磺酸 混合上述成分並調製洗淨液的濃縮液,進而,將該等 以純水稀釋獲得實施例1的洗淨液。稀釋倍率爲洗淨液: q 純水=1 : 40的質量比。 [實施例2〜9、比較例1〜4] 在實施例1之洗淨液的調製中,除了以下述表一的組 成混合有機酸與螯合劑,並以下述表一的稀釋倍率稀釋之 外,其他以同於實施例1的方法,獲得實施例2〜9、及比 較例1〜4的洗淨液。 〈洗淨試驗〉 使用該硏磨液,藉由以上述處方所調製之實施例1〜 9、及比較例1〜4的洗淨劑來洗淨在該條件下經硏磨之附 -21 - 200946675 有銅膜的矽基板’進行洗淨試驗。以目視確認被洗淨的基 板,在使用實施例1〜9的洗淨劑時,則均無發現基板有腐 蝕的現象。 洗淨係採用擦洗洗淨,該方法係藉由接觸MAT公司製 晶圓洗淨裝置ZAB8W2M所內裝之擦洗部的PVA製輥刷來 進行。洗淨液係以400毫升/分流經硏磨基板的上側毫升、 以400毫升/分流經下側25秒,其後,將純水(脫離子水) 以650毫升/分流經硏磨基板的上側、以500毫升/分流經下 0 側35秒,進而,以上述裝置內藏之旋轉乾燥裝置處理30 秒。 〈評價有機物殘渣的去除性能〉 對以該實施例1〜9及比較例1〜4之各洗淨劑,將殘 留於經洗淨乾燥的銅晶圓表面的有機殘渣進行去除性能評 價。使用應用材料科技公司製的缺陷檢査裝置ComPLUS 3 進行測定,以確認該等表面的狀態,由檢驗出的缺陷隨機 抽出100個,使用應用材料科技公司製的Re viewSEM觀察 ❹ 裝置、SEM vision G3得到影像,依照每種缺陷種類進行分 類,求得各自缺陷種類的比率,就各自的缺陷種類計算晶 圓上的個數。以下列的基準進行評價,結果如下述表1所 不 。 一評價基準- ◎:每lcm2晶圓上有機物的殘渣數爲0個以上未達0.1個 〇:每lcm2晶圓上有機物的殘渣數爲0.1個以上未達1個 △:每lcm2晶圓上有機物的殘渣數爲1個以上未達10個 X:每lcm2晶圓上有機物的殘渣數爲10個以上 -22- 200946675
實施例 聚羧酸化雜 (麵) 螯合劑 (克/升) 陰離子系界 面活性劑 (克/升) 稀率(原 液:純水) 有機物殘 渣之除去 1 障康酸 50.0 EDTA 10.0 十二基苯磺酸 1.0 1 : 40 ◎ 2 檸康酸 100.0 EDTA 10.0 十一基一苯醚 二磺酸 1.0 1 : 40 ◎ 3 順丁烯二酸 50.0 EDTA 15.0 十二基苯磺酸 5.0 1 : 40 ◎ 4 檸康酸 50.0 DTPA 5.0 十一基一苯醚 二磺酸 1.0 1 : 40 ◎ 5 順丁烯二酸 100.0 DTPA 10.0 十二基二苯醚 二磺酸 3.0 1 : 60 ◎ 6 酞酸 50.0 甘胺酸 20.0 十二基苯磺酸 2.0 1 : 60 〇 7 順丁烯二酸 100.0 DTPA 10.0 十二基二苯醚 二磺酸 3.0 1 : 40 ◎ 8 呋喃-2,3-二 竣酸 15.0 L-天冬醯酸一 N,N_二乙酸 10.0 十二基二苯醚 二磺酸 2.0 1 : 10 ◎ 9 4,5—咪唑二羧 酸 25.0 DTPA 5.0 十二基二苯醚 二磺酸 2.0 1 : 20 ◎ 比較例 羧酸化合物 (克/升) 蝥合劑 (克/升) 陰離子系界面 活性劑 (克/升) 稀雛率源 液:純水) 有機物殘 渣之除去 1 反丁烯二酸 2.0 EDTA 10.0 十二基苯礎酸 1.0 1 : 20 X 2 檸檬酸 50.0 DTPA 5.0 十一基一苯醚 二磺酸 2.0 1 40 Δ 3 檸康酸 50.0 L_天冬醯酸― N,N—二乙酸 5.0 — j 0.0 1 20 Δ 4 一 0.0 < 1 1 EDTA ! 10.0 1 1 十二基苯磺酸i 3.0 1 : 40 X -23- 200946675 該表一中,「稀釋倍率」欄中洗淨液與純水的比爲質 量基準。 由表一可知,在CMP步驟後使用實施例1〜9之本發 明洗淨劑進行洗淨時,可有效地洗淨、去除表面上附著的 有機物殘渣或微粒爲自明。 另一方面,使用不含式(1)所示聚羧酸化合物,或使用 比較例1〜4的洗淨劑,其雖然含式(1)所示聚羧酸化合物, 但並不倂用陰離子系界面活性劑時,相較於使用實施例1 ❹ Μ 〜9的洗淨劑,明顯可知有機物殘渣的去除性較差。 如此一來,可知實施例1〜9的洗淨劑,能夠維持銅晶 圓上所配置之銅配線的腐飩抑制效果,同時,洗淨性亦極 爲優異。 【圖式簡單說明】 無。 φ 【主要元件符號說明】 無。 -24-
Claims (1)
- 200946675 七、申請專利範圍: 1. 一種洗淨劑,係在配置有銅配線之半導體裝置的化學機 械式硏磨步驟後所使用之洗淨劑,其特徵爲含有下式(1) 所示之聚羧酸化合物、螯合劑及陰離子系界面活性劑’ COOH Ri / /C==C\ Ra R; (1) 式中,l表示單鍵或伸烷基, r2、r3表示各自獨立的氫原子或有機基,或R2與R3可 互爲鍵結而與112及r3鄰接之碳原子一起形成環構造° 2. 如申請專利範圍第1項的洗淨劑,其中螯合劑爲單胺基 羧酸或其鹽,或者聚胺基羧酸或其鹽。 3. 如申請專利範圍第1項或第2項的洗淨劑,其中陰離子系 界面活性劑爲具有芳香族環構造的磺酸衍生物或其鹽。 4. 一種半導體裝置表面的洗淨方法,其依序含有:將配置 有銅配線之半導體裝置進行化學機械式硏磨的步驟;及 將該半導體裝置以含有下式(1)所示之聚羧酸化合物、螯 合劑及陰離子系界面活性劑的洗淨劑進行洗淨的步驟, OOOH Ri COOH /=\ Π2 吻 (1) 式中,表示單鍵或伸烷基, R2、R3表示各自獨立的氫原子或有機基,或1^2與r3 可互爲鍵結而與112及r3鄰接之碳原子一起形成環構造。 -25- 200946675 四、指定代表圖: (一) 本案指定代表圖為:無。 (二) 本代表圖之元件符號簡單說明: 無。 五、本案若有化學式時,請揭示最能顯示發明特徵的化學式:
Applications Claiming Priority (1)
Application Number | Priority Date | Filing Date | Title |
---|---|---|---|
JP2008087058A JP5412661B2 (ja) | 2008-03-28 | 2008-03-28 | 半導体デバイス用洗浄剤及びそれを用いた半導体デバイスの洗浄方法 |
Publications (1)
Publication Number | Publication Date |
---|---|
TW200946675A true TW200946675A (en) | 2009-11-16 |
Family
ID=41307566
Family Applications (1)
Application Number | Title | Priority Date | Filing Date |
---|---|---|---|
TW098110043A TW200946675A (en) | 2008-03-28 | 2009-03-27 | Washing agent for semiconductor device and method for washing semiconductor device using the same |
Country Status (3)
Country | Link |
---|---|
JP (1) | JP5412661B2 (zh) |
KR (1) | KR101423108B1 (zh) |
TW (1) | TW200946675A (zh) |
Cited By (1)
Publication number | Priority date | Publication date | Assignee | Title |
---|---|---|---|---|
TWI580775B (zh) * | 2012-02-06 | 2017-05-01 | 巴地斯顏料化工廠 | 包含特定含硫化合物及糖醇或多元羧酸之化學機械拋光後之清洗組合物 |
Families Citing this family (1)
Publication number | Priority date | Publication date | Assignee | Title |
---|---|---|---|---|
KR102115548B1 (ko) | 2013-12-16 | 2020-05-26 | 삼성전자주식회사 | 유기물 세정 조성물 및 이를 이용하는 반도체 장치의 제조 방법 |
Family Cites Families (3)
Publication number | Priority date | Publication date | Assignee | Title |
---|---|---|---|---|
JP2003013266A (ja) * | 2001-06-28 | 2003-01-15 | Wako Pure Chem Ind Ltd | 基板洗浄剤 |
JP4804986B2 (ja) * | 2006-03-30 | 2011-11-02 | 富士フイルム株式会社 | 半導体デバイス用基板の洗浄液及びそれを用いた洗浄方法 |
JP4912791B2 (ja) * | 2006-08-21 | 2012-04-11 | Jsr株式会社 | 洗浄用組成物、洗浄方法及び半導体装置の製造方法 |
-
2008
- 2008-03-28 JP JP2008087058A patent/JP5412661B2/ja not_active Expired - Fee Related
-
2009
- 2009-03-06 KR KR1020090019184A patent/KR101423108B1/ko not_active IP Right Cessation
- 2009-03-27 TW TW098110043A patent/TW200946675A/zh unknown
Cited By (1)
Publication number | Priority date | Publication date | Assignee | Title |
---|---|---|---|---|
TWI580775B (zh) * | 2012-02-06 | 2017-05-01 | 巴地斯顏料化工廠 | 包含特定含硫化合物及糖醇或多元羧酸之化學機械拋光後之清洗組合物 |
Also Published As
Publication number | Publication date |
---|---|
KR101423108B1 (ko) | 2014-07-25 |
JP2009245956A (ja) | 2009-10-22 |
JP5412661B2 (ja) | 2014-02-12 |
KR20090103714A (ko) | 2009-10-01 |
Similar Documents
Publication | Publication Date | Title |
---|---|---|
JP4516176B2 (ja) | 電子材料用基板洗浄液 | |
TWI468509B (zh) | 半導體元件用清潔劑及使用其之半導體元件之製造方法 | |
TWI460268B (zh) | Semiconductor substrate cleaning solution composition | |
JP3003684B1 (ja) | 基板洗浄方法および基板洗浄液 | |
US7851426B2 (en) | Cleaning liquid and cleaning method using the same | |
EP1336650B1 (en) | Washing liquid composition for semiconductor substrate | |
JP6066552B2 (ja) | 電子デバイス用洗浄液組成物 | |
US20090130849A1 (en) | Chemical mechanical polishing and wafer cleaning composition comprising amidoxime compounds and associated method for use | |
US7087562B2 (en) | Post-CMP washing liquid composition | |
EP2596091B1 (en) | Aqueous alkaline cleaning compositions and methods of their use | |
WO2002094462A1 (fr) | Procede de nettoyage de la surface d'un substrat | |
JP4804986B2 (ja) | 半導体デバイス用基板の洗浄液及びそれを用いた洗浄方法 | |
WO2005076332A1 (ja) | 半導体デバイス用基板洗浄液及び洗浄方法 | |
TW201102425A (en) | Formulations and method for post-CMP cleaning | |
CN108473918B (zh) | 用于化学机械抛光后清洁的组合物 | |
KR20140082816A (ko) | 비-아민 cmp-후 조성물 및 사용 방법 | |
TW200846460A (en) | Cleaning agent for semiconductor device and method of cleaning semiconductor device using the same | |
TW201107465A (en) | Aqueous alkaline cleaning compositions and methods of their use | |
JP2010087258A (ja) | 半導体基板表面用洗浄剤及びそれを用いた半導体デバイスの洗浄方法 | |
TW200946675A (en) | Washing agent for semiconductor device and method for washing semiconductor device using the same | |
JP2019518849A (ja) | 化学機械研磨後洗浄のための組成物 | |
JP2008205400A (ja) | 半導体デバイス用洗浄剤 | |
JP2009218473A (ja) | 洗浄剤及びそれを用いた半導体デバイスの洗浄方法 | |
JP2009182225A (ja) | 半導体デバイス用洗浄剤及びそれを用いた半導体デバイスの洗浄方法 | |
JP2004182773A (ja) | 疎水性基板洗浄用液体組成物 |