TR2023006055A2 - Nano çi̇nko-oksi̇t bor katkili bi̇yobozunur poli̇mer yangin söndürme topu ve bunun üreti̇m yöntemi̇ - Google Patents

Abstract

Buluş, yangın söndürme alanında özellikle açık hava yangınlarının kontrol altına alınması ve söndürülmesinde kullanılacak nano çinko-oksit bor katkılı biyobozunur polimer yangın söndürme topları ile ilgilidir. Buluş özellikle, doğadaki canlılara ve çevreye zararı çok büyük olan orman ve açık hava yangınlarının kontrol altına alınması ve söndürülmesinde kullanılacak, söndürücü madde olarak yeşil sentez yöntemi ile üretilen bor katkılı çinko oksit nanopartiküllerini içeren biyobozunur polimer yangın söndürme topları ve bunların üretim yöntemi ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME NANo ÇINKO-OKSIT BOR KATKILI BIYOBOZUNUR POLIMER YANGIN SÖNDÜRME TOPU VE BUNUN ÜRETIM YÖNTEMI Teknik Alan Bulus, yangin söndürme alaninda özellikle açik hava yanginlarinin kontrol altina alinmasi ve söndürülmesinde kullanilacak nano çinko-oksit bor katkili biyobozunur polimer yangin söndürme topu ile ilgilidir. Bulus özellikle, dogadaki canlilara ve çevreye zarari çok büyük olan orman ve açik hava yanginlarinin kontrol altina alinmasi ve söndürülmesinde kullanilacak, söndürücü madde olarak yesil sentez yöntemi ile üretilen bor katkili çinko oksit nanopartiküllerini içeren biyobozunur polimer yangin söndürme toplari ve bunlarin üretim yöntemi ile ilgilidir. Teknigin Bilinen Durumu En büyük dogal afetlerden biri olan yanginlar farkli yanici maddeler nedeniyle farkli özellikler tasimaktadirlar. Isi enerjisi, oksijen ve yanici maddenin bir araya gelmesiyle meydana gelen yanmanin durdurabilmesi için de bu üç faktörden birinin ortadan kaldirilmasi gerekmektedir. Dogadaki canlilara ve çevreye zarari çok büyük olan orman ve açik hava yanginlari sadece ülkemizde degil, tüm dünyadaki ormanlarin varligi için en büyük tehditlerden biridir. Özellikle iklim degisikligi ve küresel isinma gibi dünyamizin gelecegini ilgilendiren önemli sorunlarin hissedilmeye baslandigi su günlerde bu tehdit her zamankinden daha önemli hale gelmistir. Bir orman yangininin iyi bir sekilde anlasilabilmesi ve söndürme isinde basariya uIasiIabiImesi için öncelikle yanma olayinin dogru analiz edilmesi gereklidir. Orman yanginlari ile mücadelede farkli yangin tipleri, bunlarin farkli söndürüIme sekilleri ve çesitli tipIerdeki söndürücü kimyasal maddeleri incelemek önemlidir. Yanginla mücadelede yangin türlerine göre kullanilan birçok söndürücü madde bulunmaktadir. Günümüzde söndürücü madde olarak su, karbondioksit gazi (COg), yapisinda Mono Amonyum Fosfat (MAP), Amonyum Sülfat (AS), Sodyum bi karbonat, Potasyum bi karbonat, Potasyum sülfat, Potasyum klorid, Potasyum sülfat + kalsiyum karbonat, bor içeren kuru kimyevi tozIar, köpük, kum, boraks pentahidrat ve kiI kullanilmaktadir. Yanginlara yapilan müdahalelerde; söndürücü madde ve araç olarak su, yangin tüpü (kuru kimyevi tozlu, köpüklü, karbondioksit gazli), yangin bombasi (boraks pentahidrat), IHA*Iar (kablolu sivi püskürtücü, kati kimyevi toz ve söndürücü gaz), kuru kimyevi tozlar kullanilmaktadir. Son yillarda sürekli gelisen ve ilerleyen nanoteknolojinin kuIIanimi her geçen gün artmaktadir. Nanoteknoloji, çevre teknolojileri, sanayide, bilisim teknolojilerinde, savunma, malzeme, saglik sektöründe ve daha birçok alanda kullanilmaktadir. Nano partiküller, yangin söndürmede sanayi tesisleri, trafo alanlari ve soIvent bazli yangin riski tasiyan yerlerde kullanilmaktadir. Malatya Inönü Üniversitesitnde Murat Toptas tarafindan üretilen YSB-82 bombasinin içeriginde, Izmir Itfaiye Dairesi Baskanligi portatif söndürme cihazlarinin içerisinde bulunan kuru kimyevi tozun yapisinda, IYTE Teknoparkita bulunan bir firma, ürettigi yangin söndürücü tozun yapisinda bor kullanilmistir. Ancak bu firmalarin kuIIandikIari ürünler veya benzer ürünlerde kullanilan bor maddesinin tek basina kullanilmasi sahip oldugu dezavantajlardandir. Söyle ki borun yangin söndürmede oIan etkisinin tek basina yetersiz kalmakta, yangina müdahalede avantaj saglayacak alev geciktirici, sogutucu gibi özellikleri kazandiracak bilesiklerin ihtiyaç duyulmaktadir, ayrica burada kullanilan yöntemin çevreci olmamasi ve söndürücü maddenin yüzey alani nanoteknoloji gibi yöntemlerle arttirilmadigindan dolayi etkisinin daha az olmasi vb olumsuzluklari da bulunmaktadir. Havadan yapilan müdahalelerde kuIIaniIan uçakIar göIIerden, rezervuarIardan veya denizlerden su aIarak yangina müdahale etmektedir. Ayni sekilde heIikopterIer de 400- 1200 ton kapasitesi olan yangin havuzlarindan veya göletlerden su ikmali yaparak yangina müdahale etmektedir. Yangin havuzlari yanginin sik görüldügü bölgelerde her 5 kmlde bir tane olacak sekilde konumlandirilmistir. Orman yanginlari ile havadan yapilan müdahalelerde çogu zaman su kullanilmasina ragmen kimi zaman bu durum yeterIi sonucu vermemektedir. Söndürücü madde olarak su kuIIanimi, suyun yangin alanina ulasamadan yüksek sicakliklar nedeniyle bir kisminin buharlasmasi ve alev geciktirici özellikleri olmamasindan dolayi tek basina yetersiz kalmaktadir. Ayni zamanda helikopterle belirli bir yükseklikten birakiIan suyun savruIma ihtimalinin yüksek olmasi yangin alanina isabetli bir atis yapilamamasina sebep olmaktadir. Su ikmali için yapilan yapay havuzlar ve göletlerin maliyetinin de oldukça yüksek olmasi göz önünde bulundurulmalidir. Kati kimyevi maddenin orman yanginlarinda kullanilmasi durumunda da çevredeki insanlara, diger canlilara ve dogaya toksik etki birakarak zarar verebilmesi durumu söz konusudur. Orman yanginlarinin diger yanginlara göre çok daha genis bir alanda olmasi kullanilacak söndürücünün çok daha fazla miktarda olmasini gerektirmektedir. Ayni zamanda bu miktardaki bir söndürücü kimyasalin üretilmesi, temin edilmesi, maliyeti, etkisi, uygun yükseklik ya da uzakliktan atilmasi ve çevreye olan etkisi basli basina büyük problemlerdir. Kullanilan kimyevi maddenin yogunlugunun düsük olmasi da yangin alanina birakilirken savrulma ihtimalini arttirir bu durum da dezavantajlar arasindadir. Teknikte kullanilan diger bir yöntem olan yangin bombalari ise yanginin merkezine geldiginde yüksek sicaklik nedeniyle etkili olamamaktadir. Kullanimi sirasinda yüksek güvenlik tedbirlerinin alinmasi gerekmekte ve bu durum kuIIaniIabiIirIigini kisitlamaktadir. Yangin bombasinin kullanilabilmesi için uçaklara ihtiyaç duyulmakta, böyle bir durumda hava araçlarina bagli kalinmasi yanginin daha da büyümesine sebep olmaktadir. Ayrica çevrede birakacagi patlama etkisiyle etrafindaki bitki örtüsü ve canlilara zarar verme ihtimali de yüksektir. Çevrede biraktigi etki topragin kendini uzun bir süre boyunca yenileyememesine sebep olabileceginden kullanilmasi uygun görünmemektedir. Mevcut teknikte yer alan bir diger yangin söndürme araci da yangin söndürme toplaridir. Bu toplar alevle temas etmeden etki göstermemekte ve ayni zamanda sadece kapali alanlarda kullanilmaktadir. Maliyeti yaklasik olarak 697.50 TL olarak hesaplanan bu yangin söndürme toplari yaklasik ortalama 3m2ilik alana etki etmektedir. Bu da ortalama bir yangini söndürmek için çok sayida yangin topunun kullanilmasini gerektirmekte ve çok yüksek bir maliyet olusturmaktadir. Yangin tüpIerinin içerisinde bulunan söndürücü madde yangin tiplerine göre farklilik göstermektedir bu da yangin esnasinda problemlere sebep olmaktadir. Söndürücü maddenin basinçli bir sekilde kimyasal bir tank içerisinde muhafaza edilmesinin gerekliligi de maliyeti arttiran nedenlerden biridir. Literatürde yapilan arastirmada teknigin bilinen durumuna bir örnek olarak CN108310701A numarali doküman gösterilebilir. Bahsi geçen doküman, yangin söndürme bombasi firlatma mekanizmasi, yangin söndürme araci ve yangin söndürme bombasi ile ilgilidir. Söz konusu bulusta, distan içe kabuk, fiber glass katman, sivi nitrojen katman ve yangin söndürücü madde bulunan bir yangin söndürme bombasi açiklanmaktadir. Bahsedilen söndürücü madde, köpürtücü madde, deiyonize su, nano-termal yalitimli refrakter alev geciktirici, malzeme ve radyasyon emici bir malzeme ve epoksi reçine harci, çinko borat, alüminyum hidroksit, kalsiyum klorür, antimon trioksit, donma önleyici madde etilen glikol monobütil eter asetat, koyulastirici madde poliakrilamid karisimindan olusan kompozit alev geciktirici içermektedir. gösterilebilir. Bahsi doküman, orman yanginlari ile mücadelede suyun yetersiz kaldigi durumlarda, yangina ilk müdahalenin yapilarak, söndürme ekibinin yangin bölgesine ulasana kadar geçen süreçte yayilimin engellenmesinde, karadaki müdahale personelinin ulasmasinin güç oldugu durumlarda ve içerisindeki yanici maddelere göre farkli özellikler tasiyan yangin tiplerinde kullanilacak olan polimer matrisli numarali faydali model basvurusu ise HN2002 Atcan içerigine eklenecek olan piyasadaki kimyasallar sayesinde atildigi bölgede yangin söndürme islemi için kullanilacak yeni nesil bir mühimmat sistemi ile ilgilidir. Söz konusu bulusta bomba atar, tamburlu bomba atar, otomatik bomba atar veya yeni olusturulacak bomba atar sistemlerine uyumlu olacak sekilde tasarlanmis; zor kosulda en az zayiat ile yangina müdahale imkâni olusturarak görevli personellerin is yükünü azaltmak ve yanginlarda kullanilan materyallerden tasarruf etmek amaciyla olusturulmus bir sistem açiklanmaktadir. Sonuç olarak yukaridaki problemlerin varligi ve mevcut çözümlerin yetersizligi, ilgili teknik alanda bir gelistirme yapmayi zorunlu kilmistir. Bulusun Amaci Mevcut bulus yukarida bahsedilen dezavantajlari ortadan kaldiran ve ilgili teknik alana yeni avantajlar getiren biyobozunur polimer yangin söndürme topu ve üretim yöntemi ile ilgilidir. Bulusun ana amaci, yesil sentez yöntemi ile elde edilmis çinko oksit nanopartiküllerine alev geciktirici özellige sahip bor takviye edilerek üretilen yangin söndürücü madde içeren bu söndürücü maddenin havada savrulma ihtimalini azaltan ve depolanmasini saglayan biyobozunur polimer yangin söndürme topu saglamaktir. Bulusun amaci, söndürücü maddenin havada savrulma ihtimalini azaltarak depolanmasini ve yapisinda su moleküllerini de bulundurmasini saglayan biyobozunur polimerler ile kaplanarak kürecikler halinde üretilen bir ürün ortaya koymaktir. Biyobozunur polimerin matrisinde dogada bol bulunan, ulasilabilir ve ucuz olan aljinat kullanilmaktadir. Bahsedilen biyobozunur polimerler dogada biyolojik olarak kolay parçalanabilir olup, çevreye toksik etkisi bulunmamaktadir. Bulusun bir amaci, içerisinde %95 oraninda su molekülleri ile sogutma isleminin gerçeklestirilmesi ve ayni zamanda kullanilan söndürücü maddenin müdahaleden sonra bir örtü görevi görüp oksijenle temasi keserek yanginin tekrarlamasinin engellemesidir. Bulusun diger amaci yüksek sicakliklara kadar formunu koruyarak dayanabilen böylelikle yangina ulasmadan etkisini kaybetme riskini ortadan kaldirilan bir ürün saplamakti r. Bulusun diger amaci da, içerisine kil ve demir tozu ilave edilerek yogunlugu arttirilmis böylelikle havadan veya karadan yapilan müdahale sirasinda söndürücü maddenin yangin bölgesine daha isabetli bir sekilde ulasmasini saglayan bir ürün ortaya koymakti r. Bulusun diger amaci, nanoteknoloji yöntemi ile üretilen yangin söndürücü nanopartiküllerin yüzey alaninin büyük olmasi ile az miktarda kullanilmalarina ragmen yanginlarda daha genis alana etki eden bir ürün ortaya koymaktir. Bulusun bir diger amaci, alev geciktirici olarak kullanilan nanopartiküllerin üretiminde yesiI sentez yöntemi uygulanmasiyla dogal bir döngüye sahip, kimyasal sentez yöntemine göre daha ekonomik olan, çevre veya insan sagligina olan zarari minimize eden bir üretim yöntemi ortaya koymaktir. Bulusun bir diger amaci da, ülkemizde bulunan yüksek bor rezervi sayesinde söndürücü maddenin üretim maliyetinin düsük oldugu ekonomik bir çözüm saglamakti r. Yukarida anlatilan amaçlarin yerine getirilmesi için bulus, orman ve açik hava yanginlarinin kontrol altina alinmasi ve söndürülmesinde kullanilacak nano çinko-oksit bor katkili biyobozunur polimer yangin söndürme toplarinin üretim yöntemi qup, asagidaki islem adimlarini ihtiva etmektedir; i. Ebegümeci bitkisinin yapraklarindan ebegümeci ekstraktinin elde edilmesi, ii. Çinko asetat içeren solüsyonun hazirlanmasi, ebegümeci ekstraktinin bu solüsyona damlatilmasi ve olusan karisimin karistirilmasi iii. Elde edilen karisimin iki adimla santrifüjlenmesi, ardindan kurutma ve kalsine islemleri uygulanmasiyla ZnO nanopartiküllerinin (ZnO-NPs) sentezlenmesi, iv. Sodyum boraks ve ZnO nanopartiküllerinin (ZnO-NPs) karistiriciya eklenerek karistirilmasi, olusan karisimin süzülmesi ve kurutulmasiyla bor katkili ZnO-NPs elde edilmesi, v. Su içerisine aljinat, bor katkili ZnO-NPs, demir tozu ve bentonit kiI eklenerek homojen hale gelene kadar karistirilmasi, vi. 3-6 CC sicaklik araliginda 1M CaCI2 içerikli sulu çözeltinin hazirlanmasi, vii. Hazirlanan karisimin CaCI2 squ çözeltisi içerisine küre sekli verilerek damlatilmasiyla yangin söndürme toplarinin elde edilmesi. Yukarida anlatilan amaçlarin yerine getirilmesi için bulus, nano çinko-oksit bor katkili biyobozunur polimer yangin söndürme toplari qup, su, aljinat, demir tozu, bentonit kil ve yesil sentez yöntemiyle elde edilen bor katkili ZnO nanopartikülleri (ZnO-NPs) ihtiva etmektedir. Bulusun yapisal ve karakteristik özellikleri ve tüm avantajlari asagida verilen sekiller ve bu sekillere atiflar yapilmak suretiyle yazilan detayli açiklama sayesinde daha net olarak anlasilacaktir. Bu nedenle degerlendirmenin de bu sekiller ve detayli açiklama göz önüne alinarak yapilmasi gerekmektedir. Bulusun Anlasilmasina Yardimci Olacak Sekiller Sekil 1: Yesil Sentez Yöntemi ile Elde Edilen ZnO Nanopartiküller ile Katkilanmis Boraks Nanopartiküllerine Ait SEM Analizlerinin görünümüdür. Bulusun Detayli Açiklamasi Bu detayli açiklamada, bulus konusunun tercih edilen alternatifleri, sadece konunun daha iyi anIasiImasina yönelik olarak ve hiçbir sinirlayici etki olusturmayacak sekilde açiklanmaktadir. Bulus konusu, orman ve açik hava yanginlarinin kontrol altina alinmasi ve söndürülmesinde kullanilacak nano çinko-oksit bor katkiIi biyobozunur polimer yangin söndürme toplarinin üretim yöntemi asagidaki islem adimlarini içermektedir; i. Ebegümeci bitkisinin yapraklarindan ebegümeci ekstraktinin elde edilmesi, ii. Çinko asetat içeren solüsyonun hazirlanmasi, ebegümeci ekstraktinin bu solüsyona damlatilmasi ve olusan karisimin karistirilmasi iii. Elde edilen karisimin iki adimla santrifüjlenmesi, ardindan kurutma ve kaIsine islemleri uygulanmasiyla ZnO nanopartiküIIerinin (ZnO-NPs) sentezIenmesi, iv. Sodyum boraks ve ZnO nanopartiküIIerinin (ZnO-NPs) karistiriciya eklenerek karistirilmasi ve olusan karisimin kurutuImasiyIa bor katkiIi ZnO-NPs elde edilmesi, v. Su içerisine aninat, bor katkiIi ZnO-NPs, demir tozu ve bentonit kiI eklenerek homojen haIe gelene kadar karistirilmasi, vi. 3-6 CC sicaklikta 1 M CaCI 2 içerikli squ çözeltinin hazirlanmasi, vii. Hazirlanan karisimin CaCI2 squ çözeltisi içerisine küre sekli verilerek damlatilmasiyla yangin söndürme toplarinin elde edilmesi. Bulus konusu yöntemin ii) islem adiminda bahsedilen çinko asetat içeren solüsyon Zn(CH3COO)2 X 6H20 soIüsyonudur. Bahsedilen karisim tercihen 80 "C'de sicaklikta renk degisimine kadar karistirilmaktadir. Burada söz konusu renk degisimi su sekilde gerçeklesmektedir; çinko asetat suda çözünen tuz oldugu için rengi ilk basta seffaf olup, ebegümeci çözeltisi iIe karistirilinca renk zamanla beyaz süspansiyon haIine dönmektedir. Bulus konusu yöntemin iii) islem adiminda karisima iki adimla santrifüjleme yani ilk santrifüjleme, yikanma islemi ve ikinci kez santrifüjleme islemi uygulanmaktadir. Bahsedilen santrifüjleme islemi tercihen 10000 devirde 10 dakika süresince gerçeklestirilmektedir. Söz konusu kurutma islemi tercihen 80 (C sicaklikta 12 saat süresince ve kalsine islemi ise tercihen 400 (C sicaklikta 6-8 saat araliginda uygulanmaktadir. Bulus konusu yöntemin iv) islem adiminda sodyum boraks ve ZnO nanopartikülleri (ZnO-NPs) karistiriciya eklenerek tercihen oda sicakliginda iki gün süresince karistirilmaktadir. Burada farkli bor kaynagi olarak borik asit ve bor fosfat türevleri de kullanilabilinmektedir. Bulus konusu yöntemin vi) islem adiminda 1 M C8CI2 içerikli sulu çözeltinin hazirlanmasi 3-6 (C sicaklik arali ginda tercihen 4 (C sicaklikta gerçekle stirilmektedir. Burada 1 Molar çözelti hazirlamak için CaCI2 manyetik karistirici yardimiyla yaklasik -15 dakika homojenize görüntü elde edilene kadar karistirilmaktadir. Sicaklik kontrolü yapilarak verilen araligin (3-6 "(3) disinda ise çözeltiye sogutma islemi uygulanmaktadir. Vii) adiminda kullanilan maddelerin küre haline getirilmesinde diger biyobozunur polimer eldesi üretim yöntemlerine göre daha kolay, laboratuvar ortamlarinda yapilabilen ve oldukça ekonomik olan sol-jel yöntemi kullanilmaktadir. Bulus konusu yöntemin vii) islem adiminda karisim CaCI2 sulu çözeltisi içerisine puar ile küre seklinin verilerek damlatilmaktadir. Üretimin ardindan ise toplar C8CI2 çözeltisi içerisinde bekletilerek sulu formdaki 4 mm çapini korumaktadir. Bulus konusu, nano çinko-oksit bor katkili biyobozunur polimer yangin söndürme toplari su, aljinat, demir tozu, bentonit kil ve yesil sentez yöntemiyle elde edilen bor katkili ZnO nanopartikülleri (ZnO-NPs) içermektedir. Bahsedilen yangin söndürme toplari %4 oraninda aljinat, %0,1 oraninda bor katkili ZnONPs, %1 demir tozu ve %2 oraninda bentonit kil ve tamamlayici olarak su içermektedir. Söz konusu yangin söndürme toplari tercihen sulu formda 4 mm ve kuru formda 1 mm çapindadir. Ayrica bor katkili ZnONPs nanopartiküller ve diger maddeler toz formda bulundugundan malzeme kaybi minimize edilmis, bilesenlerin bir arada tutulmasi, yapisinda su moleküllerini tutabilmesi saglanmistir. Bulus konusu yangin söndürme toplari içerdigi kil ile savrulma minimize edilmektedir. Söyle ki söndürme toplarinin yogunlugu, içerisine eklenen kil ve demir tozu ile arttirilmis olup, bu durum havadan veya karadan yapilan müdahale sirasinda söndürücü maddenin yangin bölgesine daha isabetli bir sekilde ulasmasini saglamaktadir. Ayrica içerdigi su molekülleri ile de sogutma islemi gerçeklestirilmektedir. Nanoteknoloji ile üretilen nanopartiküllerin kimyasal sentez ile üretilmeleri çevrede toksik etki birakmaktadir. Bulusumuzda bu nedenle yangin söndürücü madde olarak kullanilan bor katkili çinko oksit nanopartikülleri yesil sentez yöntemi ile elde edilmis olup, yine alev geciktirici özellige sahip bor ile takviye edilerek üretilmektedir. Ayni zamanda farki nanoteknoloji yöntemi ile üretilen bu yangin söndürücü nanopartiküllerin yüzey alanini mevcuttaki teknikle üretilenlere göre daha büyüktür, bu nedenle az miktarda kullanilmalarina ragmen orman yanginlarinda daha genis alana etki edebilmektedir. Bulus konusu üretim yönteminin örnek bir uygulamasi asagida detaylandirilmistir. 1. Nanopartikülerin sentezi Ebeqümeci yapragi ekstraktlarinin hazirlanmasi Ilk olarak Ebegümeci bitkisinin yaprak kismi alinarak 3 kez deiyonize su ile yikanmaktadir. Yapraklar bir parçalayicidan (mutfak robotundan) geçirilip, küçük parçalara ayrilmaktadir. 1 L bir kap (erlenmayer) içerisinetercihen 20 gram ebegümeci yapragi ve 400 mL deiyonize su ilave edilmektedir. Ardindan bu karisim manyetik isiticida 100 CC'de 2 saat isitilmakta ve ortaya çikan karisim süzgeç kagidindan (Whatman) süzülmektedir. ZnO nanopartiküllerin sentezi konulmaktadir. Daha sonra bu karisimin üzerine 5 mL ebegümeci ekstrakti damlatilarak eklenmekte ve 80 "C'de renk de gisinceye kadar karistirilmaktadir. Ardindan karisim tüplere/kaba alinmakta 10000 devirde 10 dakika santrifüjlenmektedir. Nihai pelet, organik kalintilari çikarmak için üç kez suyla yikanmakta ve ardindan tekrar santrifüjlenmektedir. Pelet kismi çikarilarak tercihen 80 2. Bor katkili ZnO nanopartiküllerin sentezi Bir kaba (beher) 10 gram sodyum boraks ve üzerine 50 ml su ilave edilerek karistirilmaktadir. Sodyum boraks tam çözündükten sonra üzerine 0,05 gram ZnO nanopartikülleri ilave edilerek hizli sekilde iki gün boyunca oda sicakliginda karistirilmaktadir. Karisimin üzerindeki su dekante edilmekte/ süzülmekte ve ardindan 80 "C'de iki gün süresince kurutulmaktadir. Reaksiyon sonunda elde edilen nanopartiküllerin karakterizasyonu FTIR, SEM, EDX kullanilarak yapilmistir. ZnONPs katkili borakslarin morfolojik özellikleri elektron mikroskobu (SEM) kullanilarak incelenmistir. Yesil Sentez Yöntemi ile Elde Edilen ZnO Nanopartiküller ile Katkilanmis Boraks Nanopartiküllerine Ait SEM Analizlerinin görünümü sekil 1 de verilmektedir. SEM spektrumu kullanilarak bor katkili çinkooksit nanopartiküllerin küresel, altigen, düzensiz sekillere ve 40 nm ile 60 nm arasinda boyutlara sahip oldugu görülmüstür 3. Bor katkili ZnO nanopartiküllü kapsüllerin hazirlanmasi Bor katkili ZnO nanopartiküllerin hazirlanmasinin ardindan elde edilen toz formdaki söndürücü maddenin orman yanginlarina daha uygun sekilde kullanimi için kapsülleme islemi yapilmaktadir. Ilk olarak su içerisine %4 oraninda aljinat, %0,1 oraninda bor katkili ZnONPs, %1 demir tozu ve %2 oraninda bentonit kil eklenmektedir. Hazirlanan bu karisim homojen hale gelene kadar mekanik olarak karistirilmaktadir. Ardindan hazirlanan karisim, sogutulmus (yaklasik 4"C) 1M CaCI 2 sulu çözeltisi içine puar yardimiyla küre sekli verilerek damlatilarak yangin söndürme topu elde edilmektedir. TR

Claims (1)

1.STEMLER Bulus, orman ve açik hava yanginlarinin kontrol altina alinmasi ve söndürülmesinde kullanilacak nano çinko-oksit bor katkili biyobozunur polimer yangin söndürme toplarinin üretim yöntemi olup, özelligi; i. Ebegümeci bitkisinin yapraklarindan ebegümeci ekstraktinin elde edilmesi, ii. Çinko asetat içeren solüsyonun hazirlanmasi, ebegümeci ekstraktinin bu solüsyona damlatilmasi ve olusan karisimin karistirilmasi iii. Elde edilen karisimin iki adimla santrifüjlenmesi, ardindan kurutma ve kalsine islemleri uygulanmasiyla ZnO nanopartiküllerinin (ZnO-NPs) sentezlenmesi, iv. Sodyum boraks ve ZnO nanopartiküllerinin (ZnO-NPs) karistiriciya eklenerek karistirilmasi, olusan karisimin süzülmesi ve kurutulmasiyla bor katkili ZnO-NPs elde edilmesi, v. Su içerisine aljinat, bor katkili ZnO-NPs, demir tozu ve bentonit kiI eklenerek homojen hale gelene kadar karistirilmasi, vi. 3-6 CC sicaklik arali ginda 1M C8CI2 içerikli sulu çözeltinin hazirlanmasi, vii. Hazirlanan karisimin C8CI2 squ çözeltisi içerisine küre sekli verilerek damlatilmasiyla yangin söndürme toplarinin elde edilmesi islem adimlarini içermesidir. Istem 1,e uygun bir üretim yöntemi olup, özelligi; ii) islem adiminda bahsedilen çinko içeren solüsyonun Zn(CH3COO)2 x6H20 solüsyonu olmasidir. Istem 1,e uygun bir üretim yöntemi olup, özelligi; ii) islem adiminda bahsedilen karisimin 80 “C'de sicaklikta renk de gisimine kadar karistirilmasidir. Istem 1,e uygun bir üretim yöntemi olup, özelligi; iii) islem adiminda karisima ilk santrifüjlenme, yikama islemi ve ikinci kez santrifüjlenme islemi uygulanmasidir. Istem 1,e uygun bir üretim yöntemi olup, özelligi; iii) islem adiminda kurutma isleminin 80 (C sicaklikta 12 saat süresince uygulanm asidir. Istem 1,e uygun bir üretim yöntemi olup, özelligi; iii) islem adiminda kalsine isleminin 400 CC sicaklikta 6-8 saat arali ginda uygulanmasidir. Istem 1,e uygun bir üretim yöntemi olup, özelligi; iv) islem adiminda Sodyum boraks ve ZnO nanopartiküllerinin (ZnO-NPs) karistiriciya eklenerek oda sicakliginda iki gün süresince karistirilmasidir. Istem 1,e uygun bir üretim yöntemi olup, özelligi; vii) islem adiminda karisimin CaCI2 sulu çözeltisi içerisine puar ile küre seklinin verilerek damlatilmasidir. Bulus, nano çinko-oksit bor katkili biyobozunur polimer yangin söndürme toplari olup, özelligi; su, aljinat, demir tozu, bentonit kil ve yesil sentez yöntemiyle elde edilen bor katkili ZnO nanopartikülleri (ZnO-NPs) içermesidir. Istem 9,a uygun yangin söndürme toplari olup, özelligi; %4 oraninda aljinat, o/oO,1 oraninda bor katkili ZnONPs, %1 demir tozu ve %2 oraninda bentonit kil ve tamamlayici olarak su içermektedir. Istem 9*a uygun yangin söndürme toplari olup, özelligi; sulu formda 4 mm ve kuru formda 1 mm çapinda olmasidir. TR