TR2021014383U5 - Nötr akimini ölçen, i̇llegal müdahalelere karşi denetleyebi̇len elektri̇k sayaci - Google Patents

Abstract

Buluş, sayaç devresinin (1) ölçüm hattı olan faz giriş-çıkışının (3) bypass edilmesi ile oluşan tamper durumunun algılanmasını ve sayacın doğru ölçüm yapmaya devam etmesini sağlayan tek faz iki telli elektronik elektrik sayacı (A) ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME NOTR AKIMINI 'OLÇEN, ILLEGAL MUDAHALELERE KARSI DENETLEYEBILEN ELEKTRIK SAYACI Teknik Alan Bulus, sayaç devresinin ölçüm hatti olan faz giris-çikisinin bypass edilmesi ile olusan tamper durumunun algilanmasini ve sayacin dogru ölçüm yapmaya devam etmesini saglayan tek faz iki telli elektronik elektrik sayaci ile ilgilidir.

Teknigin Bilinen Durumu Elektrik sayaçlari, konut ve is yeri gibi yerlerde, faz ve nötr baglanti uçlari araciligiyla, sebekenin gerilimini ve sebekeden çekilen akimi ölçüp anlik güç hesabi yaparak, sebekeden çekilen toplam elektrik enerjisini hesaplayan ölçü aletleridir. Elektrik sayaci, faturalandirmanin dogru bir sekilde yapilmasini saglar. Temel olarak üretilen/tüketilen gücün zaman içerisindeki miktarini ölçerek çalisan bu cihazlar, zaman dilimi olarak MWh (megawatt/saat) ve katlari seklinde degismektedir.

Elektrik sayaci kendi iç yapisindaki ölçme birimi vasitasi ile faz hatti üzerinden geçen akimi ve faz-nötr üzerindeki voltaji ölçerek gerekli hesaplamalari yapar ve tüketilen enerji miktarini belirler. Kötü niyetli kisiler tarafindan faz giris-çikisinin bypass edilmesi ve/veya faz hattindan harici bir kablo uzatilmasi ile hepsinin faz giris-çikis hattindan geçmesi engellenmektedir. Sayacin faz giris-çikisinin bypass edilmesi vei'veya kaçak hat çekerek ölçüm yapmasina engel olma durumu, sayaca yetkisiz müdahale olarak tanimlanmaktadir. Bu durum, eksik veya hatali ölçümlere sebebiyet vermekle birlikte eksik tüketim kaydi yapan sayacin dogru ölçüm islevselligi ortadan kalkmakta ve kaçak elektrik kullanimi söz konusu olmaktadir. Bununla birlikte kötü niyetli kisiler tarafindan faz ile nötr kablolarinin ters baglanmasi, yani faz yerine nötr, nötr yerine faz kablosunun baglanmasi yoluyla da kaçak elektrik kullanimi yapilmaktadir.

Konu ile ilgili yapilan arastirma sonucunda, TR2019/03685 numarali “NOTR KONTROL DEVRELI TRIFAZE ELEKTRONIK ELEKTRIK SAYACI” baslikli basvuruya rastlanilmistir. Bu basvuruda, nötr baglantisinin sayaçlarda belirli durumlarda sayaç devresinden ayrilmasini ve belirli durumlar sona erdiginde tekrar baglantisini saglayan bir devreye sahip bir elektronik elektrik sayacindan bahsedilmektedir. Bu sayaçta iki kanaldan akim öIçüm yapilarak kaçak kullanim tespiti yapilmasini saglayamamaktadir.

Sonuç olarak, yukarida anlatilan olumsuzluklardan dolayi ve mevcut çözümlerin konu hakkindaki yetersizligi nedeniyle ilgili teknik alanda bir gelistirme yapilmasi gerekli kilinmistir.

Bulusun Amaci Bulus, mevcut durumlardan esinlenerek olusturulup yukarida belirtilen olumsuzluklari çözmeyi amaçlamaktadir.

Bulusun amaci, faz hatti ile beraber nötr hattindan geçen akimi da ölçmek için nötr hatti üzerine ölçüm elemanlari koyarak sisteme giren toplam akim ile sistemden çikan toplam akimlarin karsilastirilmasini saglamaktir. Bu karsilastirma sonucunda müdahale olup olmadigi anlasilacak ve ayni zamanda iki hat üzerindeki en yüksek tüketim referans alinarak sayacin eksik tüketim kayit etmesi engellenecektir. Bu yöntem hem müdahaleyi algilayabilmekte hem de sayacin dogru ölçüm yapmasini saglamaktadir.

Bulusun diger amaci, sayaca disaridan yetkisiz müdahale (bypass ve kaçak hat) yapilmis dahi olsa, sayacin iki hattan en yüksek olan akimi referans alarak güç-enerji hesaplarini dogru bir sekilde yapmasi ve kalici hafizasina bunu tarih-saat bilgileri ile birlikte kaydedebilmesidir.

Bulusun diger bir amaci, kayip-kaçaklar önlenerek sayaçlara yetkisiz müdahalelerden bir tanesinin daha engellenmesini saglamaktir. Kayip kaçaklarin önlenmesi ile hem ülke ekonomisinin zarari en aza indirgenmekte hem de tüketicilere yansitilan faturalarin dogrulugu ve güvenilirligi saglanmaktadir.

Bulusun diger bir amaci, faz-nötr girislerinin ters (faz yerine nötr, nötr yerine faz) baglanmasi ile yapilan kaçak kullanim müdahalelerinde, sayacin nötr hattindan da ölçüm yapilmasiyla faz girisinden tespit edilemeyen kullanim miktarinin da kayit edilebilmesini saglamaktir. Böylece hem kaçak kullanim tespiti hem de dogru tahakkuk yapilmasina olanak saglanmaktadir.

Bulusun yapisal ve karakteristik özellikleri ve tüm avantajlari asagida verilen sekiller ve bu sekillere atiflar yapilmak suretiyle yazilan detayli açiklama sayesinde daha net olarak anlasilacaktir ve bu nedenle degerlendirmenin de bu sekiller ve detayli açiklama göz önüne alinarak yapilmasi gerekmektedir.

Bulusun Anlasilmasina Yardimci Olacak Sekiller Sekil 1, bulusa konu olan nötr akimini ölçen, illegal müdahalelere karsi denetleyebilen elektrik sayacinin temsili görünümüdür.

Parça Referanslarinin Açiklamasi . Sayaç devresi 2. Nötr hatti 3. Faz giris-çikisi 4. Nötrakim trafosu . Sönt direnç Bulusun Detayli Açiklamasi Bu detayli açiklamada, bulusa konu olan nötr akimini ölçen, illegal müdahalelere karsi denetleyebilen elektrik sayacinin tercih edilen yapilanmalari, sadece konunun daha iyi anlasilmasina yönelik olarak açiklanmaktadir.

Bulusa konu olan nötr akimini ölçen, illegal müdahalelere karsi denetleyebilen elektrik sayaci, faz giris-çikisinin (3) bypass edilmesi veya kaçak hat çekilmesi gibi durumlarda enerji ölçümünün saglikli bir sekilde yapilmasini saglayan tek faz iki telli elektronik elektrik sayacidir (A).

Sekil 1'de temsili görünümü verilen bulusa konu olan nötr akimini ölçen, illegal müdahalelere karsi denetleyebilen elektrik sayaci (A); 0 tüm elektronik bilesenleri üzerinde barindiran ve beslemesini faz hattindan geçen akimin gerilime dönüstürülmesi ile saglayan sayaç devresi (1), o elektriksel olarak elektrik besleme kablolarindaki faz iletkenlerinde bulunan akimin kullaniciya ulasip devresini tamamlamak için kullandigi nötr hatti (2), 0 alt bölümünde bulunan, enerji giris-çikislarini temsil eden ve elektrik hatti o nötr hattindan (2) geçen akimi ölçen nötr akim trafosu (4), o faz giris-çikisindaki (3) akimi ölçmek kullanilan sönt direnç (5) içermektedir.

Kötü niyetli kisiler tarafindan yapilan istenmeyen müdahale durumlarinda dahi enerji ölçümünün dogru yapabilmesini saglamak için hem faz giris-çikisi (3) akimi hem de nötr hattinin (2) akimi ayri ayri ölçülmektedir. Nötr akim trafosu (4), nötr hattindan (2) geçen akimi ölçmek için kullanilmaktadir. Sayaç devresi (1) içerisindeki elektronik kontrol ünitesi tarafindan nötr akim trafosu (4) ile ölçülen akim ve faz giris-çikisinda (3) bulunan sönt (5) direnç ile ölçülen akim arasinda kiyaslama yapilarak ölçülen iki akim karsilastirilmakta ve sayaca (A) müdahale olup olmadigi kontrol edilmektedir. Sönt dirençten (5) gelen ve nötr akim trafosundan (4) gelen en yüksek olan akim degeri referans alinarak elektrik sayacinin (A) dogru ölçüm yapmasi saglanmaktadir. Bu sekilde hem dogru ölçüm yapilabilmekte hem de elektrik sayacina (A) müdahale durumu tespit edilebilmektedir.

Claims (1)

1. ISTEMLER o Elektriksel olarak elektrik besleme kablolarindaki faz iletkenlerinde bulunan akimin kullaniciya ulasip devresini tamamlamak için kullandigi nötr hatti (2), 0 alt bölümde bulunan, enerji giris-çikislarini temsil eden ve elektrik hatti o faz giris-çikisindaki (3) akimi ölçmek kullanilan sönt direnç (5) içeren, faz giris-çikisinin (3) bypass edilmesi ile olusan tamper durumunun algilanmasini ve sayacin dogru ölçüm yapmaya devam etmesini saglayan tek faz iki telli elektronik elektrik sayaci (A) olup, özelligi; . nötr hattindan (2) geçen akimi ölçen n'otr akim trafosu (4), 0 tüm elektronik bilesenleri üzerinde barindiran, beslemesini faz hattindan geçen akimin gerilime dönüstürülmesi ile saglayan ve nötr akim trafosu (4) ile Ölçülen akim ve faz giris-çikisinda (3) bulunan sönt (5) direnç ile 'ölçülen akim arasinda kiyaslama yaparak ölçülen iki akimi karsilastiran ve sayaca (A) müdahale olup olmadigini kontrol eden sayaç devresi (1) içermektedir.