TARIFNAME BIR ISI TRANSFER SISTEMI TEKNIK ALAN Bulus, bir isi kaynagindan isiyi alarak bir birinci akiskana aktarabilen en az bir isi aktarim elemani, Birinci akiskanin isinmasiyla hareketlendirdigi en az bir türbin, bahsedilen türbinden geçirilen birinci akiskanin tekrar bahsedilen isi aktarim elemanina tasinmasini saglayan en az bir pompaya sahip en az bir isi transfer sistemi ile ilgilidir. Mevcut teknikte isi aktarim elemanlari; isi degistirici veya heat exchanger olarak da bilinmektedir. lsi degistiricilerin çogu iki sivi arasinda isi transferi için tasarlanmistir. Ancak bununla da sinirli olmayip farkli fazlarda maddeler arasinda da isi transferine imkan saglayabilmektedir. Degistiricide akiskanlarin birbirine degmemesi gereken durumda akiskanlar kati bir duvarla birbirinden ayrilir ve bu sekilde akiskanlar birbirine karismadan isi transferi gerçeklesir. Ancak akiskanlarin birbirine direkt olarak temas ettigi tipler de vardir. üretimi ve kimyasal proseslerde kullanilir. Yaygin bir isi degistirici örnegi de otomobil radyatorüdür. Burada sicak radyatorün bir yüzeyine temas eden motor sogutma suyu, diger yüzeyine temas ederek geçen hava ile sogutulur. Mevcut teknikteki problem, isi aktarimi için tasarlanan sistemlerde bulunan isi aktarim birimleri içerisindeki akiskanlari hareket ettirmek üzere pompa gibi tahrik elemani kullanmasidir. Bu elemanlar iç tüketim olusturarak siviyi hareketlendirmek üzere yüksek miktarda elektrik enerjisi tüketmektedir. Bu da sistemlerin operasyonel maliyetinin yüksek olmasina sebep vermekte ve enerji tüketimini arttirarak çevreye olumsuz etkiler birakmaktadir. Diger bir problem ise organik rankine dbn'üst'imlerinde elektrik enerjisinin pompa kullanmalaridir. Burada ORC sistemlerinde elde edilen enerji iç tüketimden düs'uidi'igünden verimi etkilemektedir. Bu da çalisan mekanik sistemlerin tercih edilebilirligini düsürmektedir. Sonuç olarak, yukarida bahsedilen tüm sorunlar, ilgili teknik alanda bir yenilik yapmayi zorunlu hale getirmistir. BULUSUN KISA AÇIKLAMASI Mevcut bulus yukarida bahsedilen dezavantajlari ortadan kaldirmak ve ilgili teknik alana yeni avantajlar getirmek üzere, bir isi transfer sisteminin ile ilgilidir. Bulusun bir amaci, atik isinin emilmesine imkan verebilen bir isi transfer sistemi ortaya koymaktir. Bulusun diger bir amaci atik isinin emilirken elektrik üretimine imkan verebilen bir isi transfer sistemi ortaya koymaktir. Bulusun diger bir amaci atik isinin emilirken pompanin harcayacagi gücün disaridan temin edilmedigi bir isi transfer sistemi ortaya koymaktir. Yukarida bahsedilen ve asagidaki detayli anlatimdan ortaya çikacak tüm amaçlari gerçeklestirmek 'üzere mevcut bulus. bir isi kaynagindan isiyi alarak bir birinci akiskana aktarabilen en az bir isi aktarim elemani, Birinci akiskanin isinmasiyla hareketlendirdigi en az bir türbin, bahsedilen türbinden geçirilen birinci akiskanin tekrar bahsedilen isi aktarim elemanina tasinmasini saglayan en az bir pompaya sahip en az bir isi transfer sistemidir. Buna göre yeniligi, birinci akiskanin tasinmasi için bahsedilen pompanin bahsedilen ti'irbin tarafindan hareketlendirilmesini saglamak için irtibatlandigi en az bir hareket aktarim elemani içermesi, elektrik saglanmis en az bir manyetik eleman ve bahsedilen manyetik elemaninin hareket aktarim elemani ile birlikte hareket etmesine bagli manyetik alan degisimiyle elektrik üretmek için etrafinda saglanmis en az bir iletken boru içermesidir. Böylece isi emilimi yapilirken hem pompanin dis enerjiye ihtiyaç olmadan çalistirilmasi hem de elektrik 'üretimi saglanmis olmaktadir. Bulusun mümkün edilen bir yapilanmasinin özelligi, bahsedilen iletken borunun irtibatlandigi en az bir enerji birimi içermesidir. Böylece üretilen elektrigin tasinmasi ve biriktirilebilmesi saglanmaktadir. Bulusun mümkün edilen bir diger yapilanmasinin özelligi, iletken boru içerisinde birinci akiskanin sogutulmasi için en az bir ikinci akiskan içermesidir. Böylece birinci akiskanin hizlica sogutulmasi saglanmaktadir. Bulusun mümkün edilen bir diger yapilanmasinin özelligi, isi aktarim elemani ve pompa arasinda en az bir valf içermesidir. Böylece birinci akiskanin yer yöne akmasi önlenmektedir. Bulusun mümkün edilen bir diger yapilanmasinin özelligi, birinci akiskanin isitilmasi ve sikistirilmasi ile faz degistirir özellige sahip olmasidir. Böylece birinci akiskanin isitilmasi ile türbinin döndürülmesi ve akabinde yogusmaya bagli olarak pompayla transfer edilmesi saglanmaktadir. Bulusun m'L'imk'un edilen bir diger yapilanmasinin özelligi, ikinci akiskanin isitilmasi ve sikistirilmasi ile faz degistirmeyen ve dielektrik özellige sahip olmasidir. Böylece bir tarafindan birinci akiskandan isinin emilirken diger taraftan ise elektrik üretimine engel olmasi önlenmektedir. Bulusun mümkün edilen bir diger yapilanmasinin özelligi, türbinden çikan birinci akiskanin pompaya girmeden evvel içerisinde tutuldugu en az bir aktarim haznesi içermesidir. Böylece isi transferi ve elektrik üretiminin bir arada yapilabilmesi saglanmaktadir. SEKILIN KISA AÇIKLAMASI Sekil 1' de bulus konusu isi transfer sisteminin temsili bir sematik görünümü verilmistir. Sekil 2' de bulus konusu isi transfer sisteminin temsili bir perspektif görünümü verilmistir. BULUSUN DETAYLI AÇIKLAMASI Bu detayli açiklamada bulus konusu sadece konunun daha iyi anlasilmasina yönelik hiçbir sinirlayici etki olusturmayacak örneklerle açiklanmaktadir. Sekil 1 ve 2' de bulus konusu isi transfer sisteminin (1) temsili birer görünümü verilmistir. Buna göre bahsedilen isi transfer sistemi (1); en az bir isi aktarim elemanindan (11) alinan isinin emilmesini saglamak üzere; en az bir birinci birime (10) ve bu isinin emilirken elektrik üretebilen en az bir ikinci birime (20) sahiptir. Bu sayede hem isi emilimi hem de bu isi emilimi sirasinda elektrik üretimi yapilabilmektedir. Bulus konusu isi transfer sisteminin (1) kullanim alanlari arasinda; her türlü isi aktarim prosesi, atik isinin bulundugu alanlar, HVAC sistemleri, tasitlar, harici isi kaynaklarinin bulundugu alanlarda, günes enerjisinden isi elde edilen sistemler bulunabilmektedir. bulunmaktadir. Bu isi aktarim elemani (11); emilmesi istenen isinin bir dis ortamdan isi transfer sistemine (1) aktarimini saglamaktadir. Emilmesi istenen isi tercihen atik isidir. Bu isinin elde edilmesi için ekstra enerji harcanmaz. Bu sayede isi transfer sisteminin (1) maliyetsiz atik isidan enerji üretmesi saglanmaktadir. Bunun için isinin emilmesinde kullanilan isi aktarim elemani (11) kullanilacagi yere göre farkli tiplerde sekillendirilebilmektedir. Bulusun mümkün bir yapilanmasinda isi aktarim elemani (11); plakali isi transfer, boru tipi isi transfer gibi bir tipte olabilmektedir. Isi aktarim elemani (11) vasitasiyla emilen isi en az bir birinci akiskana transfer edilmektedir. Bahsedilen birinci akiskan sikistirildiginda ve sicakligi düsürüldügünde çalisma kosullarina göre gazdan sivi hale geçebilen hal degistiren ve iletken olmayan bir akiskandir. Birinci birimde (10) birinci akiskan bir kapali çevrimde döndürülmektedir. Bunu yapabilmek için birinci birim (10) üzerinde en az bir türbin (12) ve en az bir pompa (13) konumlandirilmaktadir. Bahsedilen türbin (12) atik isi ile kinetigi artan birinci akiskanin expande oldugu kisimdir. Burada birinci akiskanin gaz fazina geçmesine bagli olarak dönme hareketi elde edilmektedir. Türbin en az bir hareket aktarim elemani (14) vasitasiyla pompayi (13) tahrik edebilecek sekilde konfigüre edilmektedir. Bulusta bahsedilen hareket aktarim elemani (14) tercihen bir mildir. Hareket aktarim elemani (14); türbinde (12) elde edilen hareket enerjisi ile pompayi (13) tahriklendirmektedir. Pompa (13) ise türbinden (12) geçtikten sonra sivi fazina geçen birinci akiskani türbinden (12) elde edilen tahrikle ve tekrar isi aktarim elemanina (11) pompalayarak (13) çevrimin sürekliligini saglamaktadir. Burada pompanin (13) türbin (12) tarafindan tahrik edilmesinden dolayi herhangi bir dis kaynakli tüketim yapilmamaktadir. Birinci birim (10) üzerinde en az bir valf (15) konumlanmaktadir. Bahsedilen valf (15) tercihen tek yönlü bir çekvalftir. Bu sayede pompanin (13) birinci akiskani sürekli olarak Çevrimde döndürmesi sirasinda birinci akiskanin ters yöne akisini önlemektedir. Bunun için valf (15) tercihen pompa (13) ve isi aktarim elemani (11) arasinda konumlandirilmakta olup birinci akiskanin pompaya (13) dogru ilerlemesini önlemektedir. Birinci birim (10) üzerinde en az bir aktarim haznesi (16) bulunmaktadir. Bahsedilen aktarim haznesi; (16) türbin (12) ve pompayi (13) içine almakta olup iç kisminda birinci akiskanin tutularak isisinin emilmesine imkan vermektedir. Bu aktarim haznesinin (16) tercihen dis çeperi çelik benzeri bir unsurdan, iç çeperi ise yalitkan ve yüksek isi/basinca dayanikli malzemeden imal edilebilmektedir. Bu sayede birinci akiskanin türbinden (12) bosaltilmasi ve pompa (13) tarafindan ilerletilmesi sirasinda birinci akiskana ev sahipligi yapmaktadir. Ikinci birim (20) bahsedildigi üzere elektrik üretimi yapilmasina imkan vermektedir. Bunu yapabilmek için ikinci birimde (20) en az bir manyetik eleman (21) bulunmaktadir. Bahsedilen manyetik eleman (21) hareket aktarim elemani (14) üzerinde konumlandirilmaktadir. Hareket aktarim elemaninin (14) hareketine bagli olarak manyetik eleman (21) da hareketlendirilmis olmaktadir. Bunu yaparken hareket aktarim elemaninin (14) bir mil oldugu durum g'oz 'Önüne alindiginda manyetik elemanda (21) sürekli olarak kendi etrafinda döndürülmektedir. Manyetik eleman (21) tercihen bir iletken olmayan permanent (kalici) miknatistir. Manyetik eleman (21) sayesinde etrafinda bir manyetik enerjilendirilmis bolge olusmasi saglanmaktadir. Ikinci birim (20) üzerinde en az bir iletken boru (22) bulunmaktadir. Bahsedilen iletken boru (22) bir tarafindan birinci akiskanin sogulmasina katki verirken diger tarafindan ise elektrik `üretimine imkan vermektedir. Bunu yapabilmek için iletken boru (22) tercihen miknatisin etrafinda en azindan bir kismi sarmal sekilde olacak sekilde sarilmaktadir. iletken boru (22) içerisinde en az bir ikinci akiskan geçerek aktarim haznesi (16) içerisine bosalan birinci akiskanin sogutup yogusturmaktadir. iletken boru (22) tercihen bakirdan mamul olabilmektedir. Bu sayede iletken borunun (22) hem isi hem de elektrik iletkenliginin yüksek olmasi saglanmistir. Bahsedilen ikinci akiskan olarak ise isitildiginda faz degistirmeyen isi iletimi yüksek, yalitkan bir akiskan tercih edilmektedir. Bu sayede manyetik elemaninin (21) iletken boru (22) içerisinde döndürülmesi ile elektrik akimi 'üretilebilir hale gelmektedir. Ikinci birim (20) üzerinde en az bir enerji birimi (23) bulunmaktadir. Bahsedilen enerji birimi (23) iletken boru (22) üzerinden alinan elektrigin biriktirilmesini veya transfer edilmesini saglamaktadir. Enerji birimi (23) bulusun mümkün bir yapilanmasinda bir bataryadir. Bu sayede ikinci birimde (20) elde edilen elektrigin biriktirilmesi saglanabilmektedir. Bulusun mümkün bir diger yapilanmasinda ise enerji birimi (23) bir sebeke elektrigi ile irtibatlanmaktadir. Bu sayede iletken boru (22) üzerinden alinan elektrigin depolanmaksizin onceden belirlenen bir yere transferi yapilabilmektedir. Bulusun mümkün bir kullaniminda; isi transfer sistemi (1) iki farkli sekilde baslatilabilmektedir. Bunlardan ilki birinci akiskanin isi aktarim elemanina (11) dogru kinetiklendirilmesidir. Bu sayede birinci akiskanin hareketine bagli olarak isi transferi baslamakta ve ilk çalisma verilmis olmaktadir. Bu islem sirasinda valfin (15) ters yönde hareketi önlemesi sayesinde istenilen baslama hareketinin verilmesi saglanmaktadir. Bulusun m'umk'un bir diger baslatilma hareketinde ise; enerji birimin (23) iletken boruyu (22) enerjilendirmesi ve buna bagli olarak miknatisin ve hareket aktarim elemaninin (14) hareketlendirilmesi ile saglanmaktadir. Hareket aktarim elemaninin (14) hareketlendirilmesi ile pompa (13) ve türbin (12) de hareketlendirilerek ilk çalisma hareketi verilmis olmaktadir. Ilk hareketin verilmesinden sonra isi aktarim elemani (11) bir atik isi kaynagindan isinin emilerek birinci akiskana transferini saglamaktadir. Bu sayede birinci akiskan sivi fazdan gaz faza geçerek kinetigi artmaktadir. Bundan sonra birinci akiskan t'urbine (12) tasinmaktadir. Türbin (12) kanatlarina çarpan birinci akiskan t'urbini (12) hareketlendirerek kinetigi azaltilmaktadir. Türbinden (12) çikan birinci akiskan aktarim haznesinde (16) pompaya (13) dogru yönlenmektedir. Bu islem sirasinda birinci akiskan iletken boru (22) içerisinde gezdirilen ikinci akiskan vasitasiyla tekrar sogutularak isi emilimi tamamlanmaktadir. Akabinde birinci akiskan pompa (13) vasitasiyla tekrar isi aktarim elemanina (11) ilerletilmektedir. Bunun için ikinci birim (20) çalistirilmaktadir. Ikinci birim (20) ise türbin (12) tarafindan döndürülen hareket aktarim elemaninin (14) üzerindeki manyetik eleman (21) da döndürülmektedir. Bu dönme hareketine bagli olarak iletken tel Uretilen elektrik enerji birimine (23) aktarilmakta ve çalisma süreci bu sekilde tekrarlanmaktadir. Tüm bu yapilanma ile beraber; isi transfer sistemi (1) sayesinde hem atik isinin emilimi hem de elektrik 'üretimi saglamaktadir. Buna ek olarak isi emiliminin yapilirken pompa (13) tarafindan da ekstra enerji harcanmasi da önlenmektedir. Bulusun koruma kapsami ekte verilen istemlerde belirtilmis olup kesinlikle bu detayli anlatimda `örnekleme amaciyla anlatilanlarla sinirli tutulamaz. Zira teknikte uzman bir kisinin, bulusun ana temasindan ayrilmadan yukarida anlatilanlar isiginda benzer yapilanmalar ortaya koyabilecegi açiktir. TR TR TR TR TR