TARIFNAME KALIBRASYON VE KIRMA 'OZELLIKLERI IYILESTIRILMIS BIR FINDIK ISLEME TEKNIK ALAN Bulus, kabuklu findigin kabuklarinin kirilarak kabuk ve iç findik olarak ayristirilmasini saglayan bir findik isleme tesisi ile ilgilidir. Findik isleme tesisleri kabuklu findigin iç findik haline getirilene kadar ki islem adimlarini içermektedir. Bu islem adimlari arasinda findigin kirilmasi, temizlenmesi ve paketlenmesi olabilmektedir. Findik isleme tesislerinde kirma ve temizleme islemine tabi tuttuktan sonra pazara arz edilmektedirler. Dolayisiyla findik kirma ve temizleme islemini yaptirabilecekleri yakin mesafedeki tesisler findik üreticisinin ürününü degeri düsmeden pazara arz etmesi için önemli bir ihtiyaçtir. Findik kirma sistemleri dikey ve yatay sistemler olarak ikiye ayrilmaktadir. Her iki findik kirma sisteminin de bazi avantajlari oldugu gibi dezavantajlari da bulunmaktadir. Bunlardan en önemlisi ilk yatirim maliyetidir. Her iki findik kirma sisteminde de asil amaç findigi en az mekanik isleme tabi tutarak (elevatör, konveyör gibi) maksimum verimi ve ürün kalitesini elde etmektir. Oncelikli hedef findikta deger kaybi yaratan vurgun (darbe görmüs findik) ve kirik findigi (parçalanmis findik) en düsük seviyeye indirmektir. Günümüzde findik kirma tesislerinde toplam kirik ve vurgun orani en az %6 iken; hedef %1'in altinda kalmaktir. Diger findik kirma sistemlerinden farkliliklari; Genis findik ayirim vantilatörü sayesinde ürün kendi kabugundan ve içindeki burusugundan ve kirik findigindan ayrilarak isçilik maliyetinin azalmasini saglamakta, ayrica bu sistem sayesinde kabukluga giden findik parçalari engellenerek fabrikanin verimliliginin arttirilmasi amaçlanmaktadir. Literatürde bilinen CN108497507A No'lu basvuru bir findik kirma sistemi ile ilgilidir. Bulus ürün besleme sistemi, b'olümleme sistemi ve kontrol ünitesi içermektedir. Kontrol sistemi, b'olümleme sistemi ile elektriksel olarak birbirine baglidir. Bulus findiklarin kirma ünitesine geçmeden, ürün takibinin otomatik olarak yapilabilmesi sayesinde ürünün takibinin yapilabilmesine, ürünlerin toplanip sikisamamasina da olanak saglamaktadir. Uründe findik kirma sisteminin kalibrasyon ayari yapilarak gelmis ürünün boyutuna göre kirma islemini yapmasina olanak saglanmaktadir. Ancak sistem, findiklarin kirma sistemi için boyutsal olarak kalibrasyon etmeye olanak saglamamaktadir. Literatürde bilinen CN211225094U No'lu basvuru bir findik kirma sistemi ile ilgilidir. Bulus besleme ünitesi, zincir aktarma mekanizmasi, presleme kalibina sahiptir. Bulusta zincirli aktarma mekanizmasi ile harekete geçirilen disli mil sayesinde kademeli olarak otomatik besleme yapilmaktadir. Disli milde bulunan hazneler sayesinde findiklarin kademeli gelmesi ve sikismamasi saglanmaktadir. Teknikte bilinen bu yapilanmalar findigin islenirken çesitli yönleri ile süreci iyilestirmeye yoneliktir. Ancak bu yapilanmalarin tamami tamamen findik üretim sürecinin tamamen iyilestirilmesi için yeterli degildir. Sonuç olarak, yukarida bahsedilen tüm sorunlar, ilgili teknik alanda bir yenilik yapmayi zorunlu hale getirmistir. BULUSUN KISA AÇIKLAMASI Mevcut bulus yukarida bahsedilen dezavantajlari ortadan kaldirmak ve ilgili teknik alana yeni avantajlar getirmek üzere, bir findik isleme tesisi ile ilgilidir. Bulusun bir amaci, kabuklu findigin iç findik haline getirilme sürecini iyilestirebilen bir findik isleme tesisi ortaya koymaktir. Bulusun diger bir amaci kalibrasyon ve kirma özellikleri iyilestirilmis bir findik isleme tesisi ortaya koymaktir. Yukarida bahsedilen ve asagidaki detayli anlatimdan ortaya çikacak tüm amaçlari gerçeklestirmek üzere mevcut bulus, kabuklu findigin kabuklarinin kirilarak kabuk ve iç findik olarak ayristirilmasini saglayan bir findik isleme tesisidir. Buna göre yeniligi, kabuklu findigin boyutlarina göre kategorize edilmesini saglamak 'üzere aktarildigi en az bir kalibrasyon elegi, bahsedilen kalibrasyon eleginde boyutlarina göre ayrilan kabuklu findigin her bir kategorisi için en az birer kalibrasyon silosuna sahip en az bir kalibrasyon hatti, bahsedilen kalibrasyon hatti devaminda kabuklu findigin kabugundan ayrilmasini saglamak üzere; aktarildigi en az bir tas, bahsedilen tasta kirilan findigin tozunu eleyerek ayirabilen en az bir sarjör elek, bahsedilen sarjör elek devaminda iç findik, kabuk ve burusuk findiklarin hava akimi ile ayristirilmasini saglamak üzere en az bir vantilatöre sahip en az bir kirma hatti içermesidir. Böylece findik isleme tesisinde kalibrasyon ve kirma özellikleri iyilestirilmis bir yapi elde edilmis olmaktadir. Bulusun mümkün edilen bir yapilanmasinin Özelligi, bahsedilen kalibrasyon silosunun doluluk tespitinde kullanilmak üzere en az bir algilayici içermesidir. Böylece kalibrasyon silosunun dolulugu takip etmek için ekstra personel ihtiyaci ortadan kaldirilmis olmaktadir. Bulusun m'umk'un bir diger yapilanmasinin özelligi, kalibrasyon hattinin kalibrasyon elegine kabuklu findik beslenmesini saglamak üzere en az bir kalibrasyon asansörü içermesidir. Böylece kabuklu findigin zeminden yükseltilerek kalibrasyon elegine verilmesi saglanmaktadir. Bulusun mümkün bir diger yapilanmasinin özelligi, kirma hattinin tasa kabuklu findigin beslenmesini saglamak üzere en az bir kirma asansörü içermesidir. Böylece kabuklu findigin zeminden yükseltilerek doluluk tespiti yapilabilen ara siloya ve buradan tas besleme vibrosuna verilmesi saglanmaktadir. Bulusun mümkün bir diger yapilanmasinin özelligi, kirma hattinda bahsedilen sarjör elegin devaminda en az bir vantilatör bulunmasidir. Böylece kirilan kabuklu findik içerisindeki toz ve ince atiklarin hava akisi ile temizlenmesi saglanmaktadir. Bulusun mümkün bir diger yapilanmasinin özelligi, kirma hattinin bahsedilen burusuk findiklarin elendigi en az bir tombul elegi içermesidir. Böylece burusuk içe sahip findiklarin elenerek tahliye edilmesi veya tesise verilmesi saglanmaktadir. Bulusun mümkün bir diger yapilanmasinin özelligi, tasa kabuklu findik beslemek üzere en az bir doluluk tespiti yapilabilen ara silo, en az vibro içermesidir. Böylece tasa önceden belirlenen bir düzen dahilinde kabuklu findik beslemesi yapilmaktadir. SEKILIN KISA AÇIKLAMASI Sekil 1' de bulus konusu findik isleme tesisinin temsili bir sematik görünümü verilmistir. Sekil 2" de bulus konusu findik isleme tesisinde bulunan kalibrasyon hattinin temsili bir sematik görünümü verilmistir. Sekil 3' de bulus konusu findik isleme tesisinde bulunan kirma hattinin temsili bir sematik görünümü verilmistir. BULUSUN DETAYLI AÇIKLAMASI Bu detayli açiklamada bulus konusu sadece konunun daha iyi anlasilmasina yönelik hiçbir sinirlayici etki olusturmayacak örneklerle açiklanmaktadir. Sekil 1' de bulus konusu findik isleme tesisinin (1) temsili bir sematik görünümü verilmistir. Buna göre bahsedilen findik isleme tesisi (1); kabuklu findigin islenerek iç findik haline getirilmesini saglayacak sekilde konfigüre edilmektedir. Findik isleme tesisi (1) dalindan koparilmis findigin kabuklarini ve tozunu ayirmaktadir. Bunu yapabilmek üzere findik isleme tesisinde (1) bir takim hatlarin ve bu hatlarda bulunan komponentlerin birlikte senkronize çalismasi gerekmektedir. Findik isleme tesisinde (1) ilk asama kabuklu findik alim noktasindan (2) kabuklu findiklarin tasiyici unsurlar vasitasiyla kabuklu findik silolarina (3) tasinmasi ile baslamaktadir. Bu tasima isleminde kabuklu findik çesitli mekanik, havali yöntemlerle tasinabilmektedir. Buradan sonra kabuklu findik bir kalibrasyon hattinda (10) ilerletilmektedir. Akabinde boyutlarina göre ayrilan findik tekrar silolanmaktadir. Boyutlarina göre ayrilan kabuklu findiklar daha sonra bir kirma hatti (20) vasitasiyla kabuklarindan ayrilmaktadir. Sonrasinda ise findigin yolcugu iç findik olarak devam etmektedir. Iç findik; ön temizleme (4), iç findik kalibrasyon (5), lazer hatti (6), seçimhane (7) ve dolum (8) asamalarindan ilerletilerek isleme süreci tamamlanmaktadir. Sekil 2' de bulus konusu findik isleme tesisinde (1) bulunan kalibrasyon hattinin (10) temsili bir sematik görünümü verilmistir. Bahsedilen kalibrasyon hatti (10) kabuklu findigin boyutlarina göre siniflandirilmasini saglayacak sekilde konfigüre edilmektedir. Bunu yapabilmek üzere kalibrasyon hattinda (10) en az bir kalibrasyon elegi (11) bulunmaktadir. Bahsedilen kalibrasyon elegi (11); findigin önceden belirlenen boyutlarda siniflandirilmasini saglamaktadir. Bunu yapabilmek üzere kalibrasyon elegi (11) üzerinde farkli araliklara sahip bosluklar bulunabilmektedir. Bu farkli araliklar aslinda findigin çapina göre ayristirilmasinda ayristirilmaktadir. Bu ayristirilan kabuklu findiklar ayri ayri kalibrasyon silolarinda (14) biriktirilebilmektedir. Findigin kalibrasyon elegine (11) beslenmesinde en az bir tasima bandi (12) ve en az bir kalibrasyon asansörü (13) bulunabilmektedir. Bu tasima bandi (12) kabuklu findigin kabuklu findik silosundan (3) bahsedilen kalibrasyon asansörüne (13) tasinmasini saglamaktadir. Kalibrasyon hattinda (10) findik kategorilerinin sayisina bagli olarak çoklu sayida tasima bandi (12) ve çoklu sayida kalibrasyon asansörü (13) bulunabilmektedir. Kalibrasyon silolarinda (14) findik doluluk oranlari ise en az birer algilayici (141) vasitasiyla tespit edilebilmektedir. Bu algilayici (141) kalibrasyon silolarinin (14) doluluklarinin tespitini saglayarak ayrica bir insan gücü gereksinimini ve vakit kaybini ortadan kaldirmaktadir. Bulusta bahsedilen algilayici (141) mümkün bir yapilanmalarda seviye tespiti yapabilecek, agirlik tespit edebilecek sekilde bu doluluk tespitini yapabilmektedir. Kalibrasyon silolari (14) en az birer aktarma bandi (15) ile irtibatlanmaktadir. Bahsedilen aktarma bandi (15) kalibre edilmis kabuklu findigin kalibrasyon hattindan (10) kirma hattina (20) tasinmasina imkan vermektedir. Kalibrasyon silolari (14) birden fazla sayida aktarma bandi (15) ile irtibatlanabilmektedir. Bu sayede kalibrasyon silolarindan (14) birden fazla kirma hattina (20) kabuklu findik tasinmasina imkan verilmektedir. Kalibrasyon hatti (10) bulusun mümkün bir yapilanmasinda kabuklu findigin çap kategorilerine bagli olarak farkli çaplara ayrilmaya imkan verebilen çoklu sayida saglanabilmektedir. Sekil 3' de bulus konusu findik isleme tesisinde (1) bulunan kirma hattinin (20) temsili bir sematik görünümü verilmistir. Buna göre kirma hatti (20) kabuklu findigi iç findik ve kabuk olarak ayiracak sekilde konfigüre edilmektedir. Bunu yapabilmek üzere kirma hatti (20) aktarma bantlari (15) ile iliskilendirilmektedir. Aktarma bandindan (15) alinan kabuklu findik bir kirma asansörü (21) vasitasiyla en azindan kismen yükseltilmektedir. Yükseltilen findik en az bir doluluk tespiti yapilabilen ara siloya (22), en az bir vibro (221) vasitasiyla en az bir tasa (23) beslenmektedir. Bahsedilen tas (23) aralarinda kalibrasyon mesafesine bagli olarak araliklanmis bir birinci kirma yüzeyi ve bir ikinci kirma yüzeyine sahip olup kabuklu findigin içine zarar vermeksizin kabugunun kirilmasina imkan vermektedir. Tas (23) kirim öncesinde findigin kalibrasyon çapina bagli olarak ayarlanmaktadir. Bu sayede istenmeyen iç kirilmalarinin önüne geçilmektedir. Bahsedilen vibro (221) ise tasin (23) kirma kapasitesine bagli olarak kabuklu findik beslemesi yapacak sekilde konfigüre edilmektedir. Vibro (221) esasen üzerinde bulunan kabuklu findigin titrestirilerek tasimakta ve bu sayede tasi (23) beslemektedir. Tasta (23) kirilan findik en az bir sarjör elek (24) kismina aktarilmaktadir. Bahsedilen sarjör elek (24); en az bir vantilatör (25) öncesinde kirilan kabuklu findigin elenerek kabuk ve iç findik olarak birbirinden ayrilmasini saglamaktadir. Sarjör elekte (24) kabuk ve findigin elenerek birbirinden ayrilmasinin yani sira iç findik üzerindeki tozun da ayrilmasi saglanmaktadir. Kabugu ve iç kismi birbirinden ayrilan findik vantilatöre (25) aktarilmaktadir. Vantilatörde (25) findik tekrar üç farkli kategoriye ayristirilmaktadir. Bunlar iç findik, kabuk ve burusuklardir. Vantilatörde (25) bu islem yapilirken findik üzerine hava akimi verilmektedir. Hava akimi karsisinda findik özgül agirligina bagli olarak birbirinden farkli yerlerde konumlanmaktadir. Bu sayede sarjör elek (24) kisminda elenemeyen kabuklar bu kisimda tekrar ayristirilmis olmaktadir. Vantilatörden (25) çikan burusuk findik ve kabuk kendileri için ayrilmis silolarda biriktirilmektedir. Bahsedilen iç findik ve tam kirilmamis kabuklu findik ise en az bir tombul eleginden (26) geçirilmektedir. Tombul eleginden (26) sonra iç findik miktari önceden belirlenen bir seviyenin üzerinde olan kabuklu findiklar tekrar vibro (221) öncesindeki kirma asansörüne (21) tasinmakta ve bir kirma hatti (20) döngüsü saglanmis olmaktadir. Kirma hatti (20) findik isleme tesisinde (1) her bir aktarma bandi (15) sayisinca çoklu sayida saglanabilmektedir. Bu sayede findik isleme tesisinin (1) üretim kapasitesi arttirilmis olmaktadir. Bulusun mümkün bir yapilanmasinda; kabuklu findik kabuklu findik silolarindan (3) tasima bandi (12) vasitasiyla kalibrasyon asansörüne (13) ve oradan da kalibrasyon elegine (11) tasinmaktadir. Kalibrasyon eleginde (11) kabuklu findiklar boyutlarina göre ayristirilarak kalibrasyon silolarinda (14) biriktirilmektedir. Kalibrasyon silolarinin (14) dolulugu ise bahsedilen algilayici (141) vasitasiyla tespit edilebilmektedir. Akabinde ihtiyaca göre kabuklu findik kalibrasyon silolarindan (14) aktarma bantlari (15) vasitasiyla kirma hattina (20) tasinmaktadir. Kirma hattinda (20) da kabuklu findik bir kirma asansörü (21) vasitasiyla doluluk tespiti yapilabilen ara siloya (22) ve buradan vibroya (221) oradan da tasa (23) beslenmektedir. Tasta (23) kabuk kismi kirilan findik sarjör elek (24) ve vantilatör (25) vasitasiyla kabuk ve tozundan tamamen ayristirilmis olmaktadir. Bu sirada olusan tam kirilmamis yarisi kabuklu findiklar bir tombul elegi (26) vasitasiyla tekrar bir kirma hatti (20) döngüsüne girebilmektedir. Kabuklar, burusuk ve iç findik olarak kendileri için ayrilmis olan silolara tasinabilmektedir. Bu tasima isleminde kabuklar ve findik tasima hatlarinda operatörün görebilecegi sekilde ilerletilmektedir. Bu sayede operatör tarafindan bir uygunsuzluk tespit edildiginde sisteme anlik olarak müdahale edilebilmektedir. Bu islemden sonra iç findik bahsedilen ön temizleme (4), iç findik kalibrasyon (5), lazer hatti (6), seçimhane (7) ve dolum (8) asamalarindan ilerletilerek isleme süreci tamamlanmaktadir. Tüm bu yapilanma ile beraber; kabuklu findigin iç findik haline dönüstürülmesi asamalari optimize edilerek iyilestirilmis bir findik isleme tesisi (1) elde edilmektedir. Kalibrasyon hattinda (10) kalibrasyon silolarinin (14) doluluk oranlarinin otomatik bir sekilde tespit edilmesi ve kirma tesisinde ekstra asansörlere olan ihtiyacin azaltilmasi ile isçilikte ve zaman açisindan önemli bir tasarruf saglanmis olmaktadir. Buna ek olarak kirma hattinin (20) yapisi sayesinde ekstra asansör ihtiyaci da ortadan kaldirilmis olmaktadir. Bulusun koruma kapsami ekte verilen istemlerde belirtilmis olup kesinlikle bu detayli anlatimda örnekleme amaciyla anlatilanlarla sinirli tutulamaz. Zira teknikte uzman bir kisinin, bulusun ana temasindan ayrilmadan yukarida anlatilanlar isiginda benzer yapilanmalar ortaya koyabilecegi açiktir. TR TR