TR202015432A2 - Ani̇ sicaklik deği̇şi̇mleri̇nden etki̇lenmeyen ateşe dayanikli serami̇k mutfak pi̇şi̇rme kaplari ve kaplarin üreti̇m yöntemi̇ - Google Patents

Abstract

Buluş, hem derin dondurucuda saklanabilen, hem de derin dondurucudan direk olarak alev üstünde pişirme amaçlı kullanılabilen, ani sıcaklık değişimlerinden etkilenmeyen, ateşe dayanıklı seramik mutfak pişirme kapları (tencere, tava vb.) ile seramik mutfak pişirme kaplarının üretim yöntemi ile ilgilidir. Buluşun konusu, ani sıcaklık değişimlerinde seramik mutfak pişirme kapları (tencere tava, cezve vb.) üzerinde oluşan çatlakların oluşmasını engelleyen çamur ve sır kompozisyonu içermektedir. Buluş kapsamında geliştirilen yöntem ile üretilen seramik mutfak pişirme kapları alev ile temas ettiğinde genleşme katsayıları düşük olması nedeniyle üründe çatlama olmamakta ve ani sıcaklık değişimlerinden etkilenmemektedir.

Description

TARIFNAME ANI SICAKLIK DEGISIMLERINDEN ETKILENMEYEN ATESE DAYANIKLI SERAMIK MUTFAK PISIRME KAPLARl VE KAPLARIN ÜRETIM YÖNTEMI TEKNIK ALAN Bulus, derin dondurucuda saklanabilen, direk alev üstünde pisirme ve isitma amaçli kullanilabilen, ani sicaklik degisimlerinden etkilenmeyen seramik mutfak pisirme kaplari ve seramik mutfak pisirme kaplarinin üretim yöntemi ile ilgilidir. TEKNIGIN BILINEN DURUMU Günümüz gereçlerinin atasi olarak bilinen mutfak kaplari, insanlarin yerlesik düzene geçmesiyle birlikte, dönemin getirdigi teknoloji ve hammaddelerden yararlanarak pismis toprak, tas, farkli metallerden ve camdan üretilmislerdir. Günümüzde kullanilan mutfak pisirme kaplarinin birçogunun saglik açisindan riskli özelliklerinin oldugu bilinmektedir. Pürüzsüz yüzey saglamasindan dolayi yaygin bir kullanim alanina sahip, sentetik bir polimer olan teflon kaplamali pisirme kaplari, üretiminde PFOA (perfloro-oktanik asit) kullanilmasindan dolayi kanserojendir. Kaplama haricinde de çogu metal kaplar benzer riskler dogurmaktadir. Alüminyum, bakir, paslanmaz çelik ve dökme demir tencereler, agir metalleri ve toksik kimyasallari yiyecege karistirarak saglik riski olusturmalarinin yani sira, yemegin lezzetini de degistirebilmektedir. Ayrica ülkemizde oldukça fazla kullanilan güveç kaplar da pismis toprak ürün kategorisinde yer almakta ve sirlanmadan kullanildigi için saglik açisindan risk tasimaktadir. Pisirme kaplarinin saglik açisindan sahip olduklari avantaj ve dezavantajlarin yaninda, kullanimlarinin pratik ve konforlu olmasi da günümüzde kullanici tercihlerini dogrudan etkileyebilmektedir. Örnegin, porselen kaplarda sadece sulu yemek pisirilebildigi için kullanim alani oldukça sinirlidir. Pisirme kaplari arasinda en saglikli materyalin seramik oldugu bilinmektedir. Pisirme isleminde az yag gerektirmesi, isiya dayanikli olmasi, isiyi esit dagitmasi ve pisme sirasinda besinlerin degerlerini korumasi vb. özelliklerinden dolayi kullanicilar tarafindan öncelikli olarak tercih edilmektedir. Ancak seramikten üretilen pisirme kaplari isiya dayanikli olmakla birlikte, atesle direk temas ettiginde bünyesinde olusan genlesme ve gerilmelerden dolayi çatlamaktadir. Ayni zamanda seramik pisirme kaplarinda atesle direk temas sonrasi sir bünyesinde olusan çatlaklar, bakteri olusumu riski nedeniyle insan sagligini olumsuz etkilemektedir. Bulusumuz özellikle, mutfaklarimizda pisirme ve isitma amaçli kullanilan firin, ocak, mikrodalga firinlarda kullanimin yani sira direk atesle temasli olan izgara, ocaklarda da kullanilabilen, her türlü izgara, sulu yemek, az sulu yemek veya suyu çektirilerek pisirilen pilav vb. gibi yemeklerin hazirlanmasinda, çay - kahve gibi içeceklerin pisirilmesinde kullanilan seramik pisirme kaplar ve kaplarin üretim yöntemi ile ilgilidir. Bu kapsamda teknigin bilinen durumun daha net anlasilmasi için; seramik pisirme kaplari ile ilgili uluslararasi patent ön arastirmasi yapilmistir. CN207604791 numarasina sahip faydali model basvurusu incelendiginde; isiya dayanikli bir seramik gövdeye ve kapaga sahip bir tencereye ait bulus oldugu görülmektedir. Bulusun temel amaci; ayni anda birden fazla yemek pisirmektir. Bu kapsamda seramik pisirme gereçleri kapsaminda kiyaslama yapildiginda, ilgili bulusun üretim yönteminden ziyade bir tasarim ile ilgili oldugu görülmektedir. CN205006633U numarasina sahip faydali model basvurusu incelendiginde ise; bulusun gene bir tencere tasarimi oldugu ve ana gövde kapak ile seramik buharlama plakasi içerdigi görülmektedir. Bulus ile birden fazla pisirme yönteminin (bugulama vb.) ayri ve/veya birlikte saglanabildigi iddia edilmektedir. Ayrica CN109678457 numarasina sahip patent basvurusu incelendiginde; indüksiyonlu pisiricilerde kullanilabilen yüksek sicakliga dayanikli seramik bir pisirme gerecinden bahsedilmektedir. Ridge malzemesi, kil ve çekirdeklestirici ajanin agirlikça yüzde oranlarinin indüksiyonlu ocaklarda kullanima elverisli oldugu ve pisirme kaplarinda çatlamanin olmadigi iddia edilmektedir. CN10'73247'70 numarasina sahip patent basvurusu; asinma direnci yüksek olan ve gerek düsük, gerekse yüksek sicakliklara dayanikli bir seramik kap ve üretim süreciyle ilgilidir. Seramik ürünlerin termal sok sicakligi ne kadar yüksek olursa, genlesme katsayisi da o kadar düsük olmakta ve yüksek genlesme katsayisi seramik ürünlerde çatlamalara neden olmaktadir. silikon tozu seklinde oldugu belirtilmistir. Sir tabakasi ise agirlikça 10-20 kaolin, 5-12 kuvarz tozu, 5-8 kemik tozu 5-15 pigment ve 1-5 parça silikon tozundan olusmaktadir. Yukarida yapilan patent arastirmasinda, pisirme kaplarinin tasarimlarinin yani sira yüksek sicakliga dayanikli teknolojilerle ilgili patent basvurularina rastlanmistir. Ancak derin dondurucuda saklanabilen, derin dondurucudan direk pisirme ve isitma amaçli alev ile temas ettiginde çatlamayi engelleyen çalismalarin/patentlerin olmadigi görülmektedir. Sonuç olarak seramik, mutfak pisirme kaplarinin günümüz kullanicilarin ihtiyaçlarina tam olarak karsilik verebilmesi için yeniliklere ihtiyaç duymaktadir. Bu kapsamda, bulusumuz ile yukarida belirtilen birçok dezavantajli duruma çözüm önerileri gelistirilmistir. Ayrica teknigin bilinen durumunu tespit etmek amaçli yapilan arastirmalar neticesinde patent tescili ile herhangi bir koruma altina alinmaksizin da ülkemizde seramik sektöründe bulusumuza benzer amaçli bir uygulamanin veya üretimin olmadigi görülmüstür. BULUSUN ÇÖZÜMÜ AMAÇLADIGI TEKNIK PROBLEMLER Bulusumuz, teknigin bilinen durumunda bahsedilen gereksinimleri karsilayan, dezavantajlari ortadan kaldirarak ilave birçok avantaj getiren, derin dondurucudan direk alev üstünde pisirme ve isitma için kullanilabilecek, ani sicaklik degisiminden etkilenmeyen tencere, tava, cezve vb. serainik mutfak pisirme kaplari ve üretim yöntemi ile ilgilidir. Günümüzde her konuda oldugu gibi mutfakta da saglikli olmasinin yaninda; daha pratik kullanim imkanlari sunan, her türlü yemegi pisirrnekte kullanilabilen, bulasik makinesinde yikanabilen, soguk veya sicak ortam geçislerinde beklemeye gerek duymayan, hatta sunum sirasinda dahi kullanilabilen mutfak pisirme kaplari tercih edilmektedir. Günümüz tüketicilerinin bu tarz beklentileriyle sekillenen bulusumuzun genel amaci; pisirme kaplari açisindan saglikli, pratik, genis yelpazede ve kolay kullanim imkanlari sunan seramik inutfak pisirme kaplarinin tercih edilebilirligini arttirmaktir. Bulusumuzun temel amaci; derin dondurucudan ( ideal derin dondurucu sicakligi -l, direk alev üstüne konulabilecek, yani ani sicaklik degisimlerinden etkilenmeyen seramik mutfak pisirme kaplarinin üretilmesini saglamaktir. Günümüz ihtiyaç ve beklentileri çerçevesinde gelistirilen bulusumuzun diger bir amaci da; belirtilen üretim yöntemi ile gerçeklesen her türlü seramik mutfak pisirme kabinda (tencere, tava, cezve vb), her türlü izgara yagli, yagsiz, sulu, az sulu ve susuz yemeklerin pisirilmesinin ve çay-kahve gibi içeceklerin hazirlanmasinin mümkün kilinmasidir. Seramik ürünlerin termal sok sicakligi ne kadar yüksek olursa, genlesme katsayisi da o kadar düsük olinakta ve yüksek genlesme katsayisi seramik ürünlerde çatlamalara neden olmaktadir. Bu kapsamda bulusumuzun bir baska amaci; alev ile temasindan sonra dis yüzeyinde çatlamalar olusmayan seramik mutfak pisirme kaplarinin üretilmesine olanak saglamaktir. Bulusun bir diger amaci da; bünye ve sirda sagliga zararli hammaddeler kullanilmaksizin alev ile direk temas edebilen seramik mutfak pisirme kaplarinin üretilmesi için yöntem gelistirmektir. Bu sayede yemeklere zararli kimyasallarin karisma riskinin ortadan kalkmasi amaçlanmaktadir. Yukarida bahsedilen avantaj ve üstünlüklerin tamamina sahip olan bulusumuz, bu dosyanin devaminda yer verilen detayli açiklamalardan da anlasilacagi gibi; derin dondurucudan çikarildiktan sonra dogrudan ates üzerine konup atesle temas ettirilerek kullanilabilen ve ani sicaklik degisimlerinden etkilenmeyen seramik mutfak pisirme kaplari ve üretim yöntemi ile ilgili olup, bahsedilen bünye ve sir reçetesinde direk ates ile temas halinde kullanilmasini saglayan oranlarda NagO (sodyum oksit), KZO (potasyum oksit), CaO (kalsiyum oksit), MgO (magnezyum oksit), LlgO (lityum oksit) , A1203 (alüminyum oksit) ve SlOz (silisyum oksit) içermektedir. Bulusta gelistirilen yöntem ile üretilebilecek seramik mutfak pisirme kaplari, sadece tencere, tava cezve vb. ile sinirli degildir. Bulusumuz, mutfakta pisirme amaçli kullanilan her türlü kap ve gereci kapsamaktadir. Ayni zamanda bulus ile gelistirilen yöntem ile üretilebilecek seramik mutfak pisirme kaplari mikrodalga firin, set üstü ocak, elektrikli ocak, izgara, konveksiyon firin gibi her türlü pisirmelerde kullanilabilir. SEKILLERIN AÇIKLANMASI Bulusun yapisal ve karakteristik özellikleri ve tüm avantajlari asagida verilen sekil ve bu sekle atiflar yapilmak suretiyle yazilan detayli açiklamalar sayesinde daha net olarak anlasilacaktir ve bu nedenle degerlendirmenin de bu sekiller ve detayli açiklama göz önüne alinarak yapilmasi gerekmektedir. Sekil 1: Seramik mutfak pisirme kaplarinin üretim proses akis semasi Referans Numaralari 1. Çamur Hazirlama 2.1. Döküm çamuru 2.2. Sivi Çamur 3. Filterpres 4. Vakum pres . Sekillendirme .1. Döküm Sekillendirme .2. Pres Sekillendirme 6. Kurutma 7. Bisküvi Pisirimi 8. Sir Hazirlama 9. Sirlama . Sirli Pisirim BULUSUN DETAYLI AÇIKLANMASI Bu detayli açiklamada, bulus konusu seramik pisirme kaplarinin tercih edilen üretim adimlari; konunun daha iyi anlasilmasina yönelik olarak ve hiçbir sinirlayici etki olustunnayacak sekilde açiklanmistir. Bulusumuzun özü; dogrudan atese dayanikli, ani sicaklik degisimlerinden etkilenmeyen seramik pisirme kaplaridir. Sekil l"de bulus konusu seramik mutfak pisirme kaplarinin üretim proses akis semasi görülmektedir. Bulusumuzun temel islem asamalari sirayla çamur hazirlama (1), sekillendirine (5) yöntemlerine uyumlu olacak sekilde döküm çamuru (2.1) veya sivi çamur (2.2), filterpres (3), vakum pres (4) , sekillendirme (5) islemi kapsaminda döküm sekillendirme ( 5.1) veya pres sekillendirme (5.2) seklinde ikiye ayrilmakta olup, kurutma (6), bisküvi pisirim (7), sir hazirlama (8), sirlama (9) ve sirli pisirim (10) seklindedir. Çamur Hazirlama (l) asamasinda hammaddeler tartilarak ögütme islemi gerçeklestirilmektedir. Kullanilan hammaddelerin özelligine ve fiziksel durumuna göre degirmende ögütme yerine açieida açma islemi uygulanabilir. Çamur hazirlamada (1) uygulanan reçetedeki hammadde oranlarini tespit etmek için Seger formülünden faydalanilir. Seger formülü tüm seramik sektöründe kullanilan bir hesaplama yöntemidir. Tüm hammaddelerin analizlerinden yola çikarak reçete oranina göre mol bazinda oksitlerin ayri ayri hesaplamasi yapilir. Seger formülde NaZO (sodyum oksit), KZO (potasyum oksit), CaO (kalsiyum oksit), MgO (magnezyum oksit) gibi bazik oksitlerin mol bazlari toplami 1 olacak sekilde oranlanmaktadir. A1203 (alüminyum oksit) ve SiOz (silisyum oksit) oranlari da kendi moleküler agirliklarinin bazik oksit toplamina bölünmesi ile ortaya çikmaktadir. Bu bilgiler isiginda Seger formülüne göre çamur reçetesindeki hammadde oranlari 0,125- Bulusumuzun literatürde var olan seramik üretiminden ayiran en belirgin özelligi, seramigi dogrudan ates ile temasa dayanikli, ani sicaklik degisimlerinden etkilenmeyen özellige sahip olmasini saglayan tarafi çamur hazirlama (1) ve sir hazirlama (8) islemleridir. Bahsedilen reçetelerin içerigi sayesinde, ürün ates üzerinde termal soka ugramayip çatlamamaktadir. Bulusun bünyesindeki seramik kompozisyonu termal genlesme, verileri göz önüne alinarak belirleninektedir. Sekillendirme (5) yöntemlerine uyumlu olacak sekilde göre döküm çamuru (2.1) ve/veya sivi çamur (2.2 ) olusturma asamalari gerçeklestirilir. Döküm çamuru (2.1) yapmak için çamur yüksek litre agirligi ve uygun defoklantlar ( sodyum silikat, sodyum karbonat, amonyum poli akrilat) kullanilarak hazirlanir. Sivi çamur (2.1) ise degirmende veya açieida hazirlanan çamur filterpresler (3) vasitasiyla suyun büyük bir kismi uzaklastirilir, elde edilen kekler vakumpreste (4) yogrulup havasi alinarak preste sekillendirrne (5.2 ) asamasina geçilir. Sekillendirme (5) isleminde hazirlanan çamur üretilecek formun tasarimina göre döküm sekillendinne (5.1) veya preste sekillendirmeye (5.2) tabi tutulur. Döküm sekillendirmede (5.1) sivi çamur alçi veya resin kaliplara doldurulur, kalip ile temas eden bölgeler istenilen kalinligi aldiktan sonra bosaltilir ve sertlestirildikten sonra kaliptan alinir. Masif` ürünlerde bosaltma islemi yoktur. Preste sekillendirmede (5.2) sivi çamur yeteri miktarda kesilir, iki kalip parçasi arasinda hidrolik preste veya tomapreste ezilerek sekillendirme yapilir. Kurutma (6) isleminde sekillenen ham mamüller nemin uzaklasmasi yapilir. Bulusun tercih edilen uygulamalarinda nemi uzaklastirmak için sekillendirilmis mamul 80-90 °C5de minimum 4 saat kurutulur. amaci ürüne mukavemet saglayarak tasimalarda ve Sirlama (9) isleminde hasar görmesini Önlemektir. Üretim prosesinde bisküvi pisirim (7) asamasi sonrasi sir hazirlama (8) islemi gelmektedir. Sir hammaddeleri reçetede belirlenen miktarlarda tartilarak degirmende 32 mikron üstü % 6-8 olacak sekilde kadar ögütülür. Seger formülüne göre sir reçetesindeki hammadde oranlari hazirlama (8) asamasinda sirin içine istenilen renge göre oksit veya hazir boya ilave edilir. Sirlama (9) bisküvi pisirimi (7) sonrasi yapilan mamuller hazirlanan sirla sirlanir. Sirlama (9), ürünü sir içine daldirarak veya ürün üzerine sirin pistole ile atilmasi seklinde yapilmaktadir. Sirlama (9) isleminden sonra yapilan ürünler sirli pisirme (10) islemine tabi tutulur. TR TR

Claims (1)

1.ISTEMLER Bulus, ani sicaklik degisimlerinden etkilenmeyen, atese dayanikli seramik mutfak pisirme kabi malzemesi elde etme yöntemi olup özelligi; - çamur reçetesine bagli olarak malzemeye; ani sicaklik degisimlerinden etkilenmeme ve atese dayaniklilik özelliklerini veren oranlarda Na2O, KZO, C210, MgO, LIZO, A120& 8102 hammaddeleri kullanilarak çamur hazirlama (l) - döküm çamuru (2.1) veya sivi çamuru (2.2) - sivi çamur (2.2) kullanilmasi durumunda Iilterpres (3) ve vakumpres(4) - döküm sekillendirme (5.1) veya pres sekillendirme (5.2) - kurutma (6) - bisküvi pisirim (7) - sir reçetesine bagli olarak malzemeye; ani sicaklik degisimlerinden etkilenmeme ve atese dayaniklilik özelliklerini veren oranlarda NaQO, KZO, CaO, MgO, LigO, A120; Si02 hammaddeleri kullanilarak sir hazirlama (8) - sirlama (9) - sirli pisirim (10) Istem l”e göre bir yöntem olup, özelligi; bahsedilen çamur hazirlama (l) adiminda çamur reçetesi hammaddelerinin Seger formülüne göre; - 11,7-13,7 Si02 oranlarda kullanilmasi ile karakterize edilmektedir, Istem l°e göre yöntem olup özelligi, sekillendirilmis mamulden nemi uzaklastirma için yapilan kurutma (6) isleminin minimum 4 saat süre ile 80-90 °C°de gerçeklestirilmesi ile karakterize edilmektedir. Istem 1”e göre yöntem olup, özelligi; kuruyan mamüllerin bisküvi pisirim(7) edilmektedir. Istem l'e göre yöntem olup özelligi; sir hazirlama (8) asamasinda sir hammaddelerinin degirmende 32 mikron üstü % 6-8 olacak sekilde ögütülmesi ile karakterize edilmektedir. Istem 1 ve 5”e göre bir yöntem olup, özelligi, bahsedilen sir hazirlama (8) adiminda sir reçetesi hammaddelerinin Seger formülüne göre; - 3,25-4,25 SiOz oranlarda kullanilmasi ile karakterize edilmektedir Istem 1”e göre bir yöntem olup, özelligi; bahsedilen sirli pisirme (10) isleminin 16 saat süre ile 1250-1350°C°de gerçeklestirilmesi ile karakterize edilmektedir. Bulus, ani sicaklik degisimlerinden etkilenmeyen atese dayanikli seramik mutfak pisirme kabi malzemesi elde etme yöntemi olup özelligi; kullanilan deilokulant maddenin sodyum silikat, sodyum karbonat, amonyum poli akrilat arasindan seçilmesi ile karakterize edilmektedir. Bahsedilen çamur reçetesi ile elde edilen bir seramik malzeme olmasi ile karakterize edilmektedir. Istem 9”a göre bir seramik malzeme olup özelligi; seramik pisirme kabi olmasi ile karakterize edilinektedir. Istem lOida bahsedilen seramik pisirme kabi olup özelligi; çamur reçetesi ve sir reçetesinin birlikte kullanilarak üretiliyor olmasi ile karakterize edilmektedir. Istem 10”da bahsedilen seramik pisirme kabi olup özelligi; ani sicaklik degisiminden etkilenmeden derin dondurucudan direk alev ile temas edebilme özelligine sahip olmasidir. TR TR