Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania trudnotopliwych azotków, stosowanych jako materialy ogniotrwale, dodatki do spieków narzedziowych, komponenty materialów konstrukcyjnych pracujacych w najwyzszych temperaturach, wykladziny reaktorów chemicznych, katalizatory iti Azotki takich pierwiastków, jak bor, chrom, cyrkon, glin, krzem, tantal, tytan czy wolfram posiadaja korzystne z utylitarnego punktu widzenia wlasnosci fizyko-chemiczne. Cechuje je miedzy innymi wysoka twardosc, duza odpornosc chemiczna i mechaniczna, wysoka temperatura topnienia itp.Dotychczas stosowana metoda produkcyjna wytwarzania azotków polega na kilkugodzinnym azotowaniu substratów azotem lub amoniakiem w wysokiej temperaturze. Proces ten opiera sie na cyklu produkcyjnym wymagajacym: wprowadzenia substratów do reaktora, podgrzania reaktora do temperatury reakcji, przeprowadzenia reakcji w wymaganej temperaturze, chlodzenia i usuniecia produktów reakcji. Glówna wada procesu jest zatem jego energochlonnosc wynikajaca z periodycznosci i dlugotrwalosci cyklu produkcyjnego.Celem wynalazku jest usuniecie wskazanych wyzej niedogodnosci poprzez opracowanie sposobu wytwarzania trudnotopliwych azotków metoda eliminujaca periodycznosc i dlugotrwalosc procesu.Wedlug wynalazku wykorzystujac bezposrednie reakcje pierwiastków z azotem, sfluidyzowany substrat, korzystnie w azocie badz w argonie, wprowadza sie w sposób ciagly do przeplywajacego strumienia zdysocjowanego i zjonizowanego azotu, a nastepnie po krótkotrwalej reakcji produkty gwaltownie chlodzi sie.Stwierdzono praktycznie, ze sposób wedlug wynalazku umozliwia wytworzenie trudnotopliwych azotków bezposrednio z pierwiastków. Stosowana technika fluidyzacyjna polepsza parametry procesu, a metoda ciagla eliminuje uciazliwa periodycznosc i dlugotrwalosc procesu klasycznego. Wysoka temperatura reakcji oraz obecnosc azotu aktywnego w srodowisku reakcyjnym pozwala skrócic o kilka rzedów czas reakcji, zas gwatlowne chlodzenie produktów reakcji zapobiega rozkladowi powstajacych azotków. Ponadto sposób wedlug wynalazku wyróznia sie wysoka wydajnoscia i prostota oraz polepsza warunki bezpieczenstwa i higieny pracy.Przedmiot wynalazku jest blizej przedstawiony w przykladach wytwarzania azotków:2 98 779 Przyklad I: Sproszkowany krzem, sfluidyzowany w azocie, wprowadza sie w sposób ciagly do strumienia niskotemperaturowej plazmy azotowej o temperaturze 6000 K wytworzonej w palnika plazmowynu W ciagu kilku milisekund przebiega reakcja w komorze reakcyjnej chemicznego reaktora plazmowego, po czym produkty chlodzone sa gwaltownie przeponowo na zimnej powierzchni z szybkoscia 105 K/s.Przyklad II. Sproszkowany tytan, sfluidyzowany w argonie, wprowadza sie w sposób ciagly do strumienia niskotemperaturowej plazmy azotowej o temperaturze 6800 K wytworzonej w palniku plazmowym.W ciagu kilku milisekund przebiega reakcja w komorze reakcyjnej chemicznego reaktora plazmowego, po czym wytworzony azotek tytanu chlodzi sie gwaltownie bezprzeponowo strumieniem zimnego azotu z szybkoscia 10* K/s. « Przyklad III. Sproszkowany cyrkon, sfluidyzowany w azocie, wprowadza sie w sposób ciagly do strumienia niskotemperaturowej plazmy azotowo-argonowej o temperaturze 8000 K wytworzonej wpalniku plazmowym. W ciagu kilku milisekund przebiega reakcja w komorze reakcyjne; chemicznego reaktora plazmowego, po czym produkty chlodzone sa gwaltownie w pierwszym etapie strumieniem zimnego argonu, a nastepnie przeponowo na zimnej powierzchni z szybkoscia 10* - 107 K/s. Analiza w tworzonych azotków wykazuje identyczne wlasnosci fizykochemiczne tych azotków z otrzyinanymi metodami klasycznymi.Wytworzone sposobem, wedlug wynalazku, azotki moga byc stosowane miedzy innymi jako: skladniki cermetali, spieków ceramicznych, wykladzin lopatek turbin lub reaktorów chemicznych. PL