PL96158B1 - Zawor hydrauliczny,pneumatyczny - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest zawór hydraulicz¬ ny, pneumatyczny zwlaszcza jako element kon¬ strukcji skladanej blokowo z korpusem i czescia suwakowo-zaworowa oraz koncówkami do przyla¬ czenia sprezonego medium.Na wielka skale stosuje sie w technice hydrauli¬ ke i pneumatyke do sterowania i jako naped do obrabiarek i podobnych instalacji.Najwazniejszymi czesciami skladowymi ukladu hydraulicznego lub pneumatycznego sa rózne za¬ wory niezbedne do sterowania i regulacji. Rózno¬ rodnosc zadan sterowania i regulacji wymaga od¬ powiednio duzej ilosci róznych rodzajów zaworów — poczawszy od prostego zaworu dwudrogowego az do zaworu ze wspomaganiem i zaworu redu¬ kcyjnego.Kazdy rodzaj zaworu istnieje jako gotowy zespól i zostaje polaczony z pozostalymi elementami ukla¬ du hydraulicznego lub pneumatycznego za pomoca swoich koncówek przylaczeniowych. Ze wzgledu na racjonalnosc konstruktorzy zmuszeni sa opierac sie przy budowie kazdego obwodu hydraulicznego lub pneumatycznego na zaworach latwo dostepnych w handlu. Prowadzi to wówczas do bardziej skom¬ plikowanych obwodów niz byloby to w rzeczy¬ wistosci konieczne do spelnienia wlasciwych funk¬ cji sterowania i regulacji.W wielu szkolach, zwlaszcza w szkolach zawodo¬ wych i inzynierskich hydraulika i pneumatyka sa przedmiotem nauczania. Przekazanie wiadomosci 2 nastepuje z reguly za pomoca modeli gotowych ukladów obwodów, które wprawdzie pozwalaja po¬ znac dzialanie poszczególrwii grup zaworów, jed¬ nakze nie pozwalaja na poznanie realizowanych przez grupy zaworów funkcji. Wskutek tego bra¬ kuje istotnych warunków do zrozumienia efektów pracy ukladów hydraulicznych i pneumatycznych.W dziedzinie nauczania istnieje dazenie do zazna¬ jomienia ucznia zarówno od strony teorii jak i prak- io tyki ze wszystkimi rodzajami zaworów. Jednakze, ze wzgledu na koszt stosuje sie z reguly tylko te ' najlatwiej dostepne w handlu zawory.Celem wynalazku jest opracowanie kompletu ele¬ mentów zaworu hydraulicznego i pneumatycznego, za pomoca których wychodzac z niewielu latwych do wyprodukowania elementów konstrukcyjnych mozna uzyskac wielka ilosc mozliwych sterowan i regulacji.Zgodnie z wynalazkiem cel ten osiagnieto przez to, ze korpus zaworu i/lub czgsc suwakawo-zawo- rowa sa podzielone na elementy podstawowe, któ¬ re odpowiednio do pozadanego rodzaju zaworu daja sie skladac i miedzy soba lae/yc.Dzieki takiej konstrukcji jost wiec mozliwosc ze- stawienie, za pomoca niewielu podstawowych ele¬ mentów wszystkich rodzajów zaworów lub ich kom¬ binacji. Odpowiednio do uksztaltowania ele¬ mentów podstawowych i odpowiednio do ich wza¬ jemnego rozmieszczenia moze byc zestawionych jo zarówno piec typów zaworów podstawowych, mia- 961583 96 158 4 • nowicie zawory drogowe, dlawiace, regulujace cis¬ nienie, wydatek i zawory róznicowe, jak tez kom¬ binacje tych zaworów. Oszczednosc kosztu jest bar¬ dzo duza, poniewaz wystarcza kilka zaworów pod¬ stawowych, aby przez ich odpowiednie uszerego¬ wanie zlozyc kazdorazowo pozadany zawór. Zaleta ta nabiera jeszcze wiekszego znaczenia w dziedzi¬ nie nauczania i rozrywki, poniewaz tutaj czas uzyt¬ kowania poszczególnych zaworów do okreslonych celów jest bardzo krótki i odpowiednio do tego bardziej zalezy na mozliwosci wariantów.Bardzo istotna zaleta wynalazku jest wieksza skutecznosc nauczania, majaca swe zródlo w po¬ znaniu nie tylko dopiero gotowego podzespolu za¬ worowego, lecz juz o jeden etap wczesniej miano¬ wicie w poznaniu budowy samego zaworu. Etap ten jest istotny dla zrozumienia efektów hydraulicz¬ nych, poniewaz w zaworze ma miejsce na przyklad przebieg dlawienia, który dopiero w ukladzie umozliwia regulowanie cisnienia, naporu, predkosci i przyspieszenia.Przez podzielenie zaworu na latwe do wytwa¬ rzania elementy podstawowe, zostaly równiez usu¬ niete trudnosci, które dotychczas utrudnialy wy¬ twarzanie hydraulicznych i pneumatycznych ele¬ mentów miniaturowych dla konstrukcji sklada¬ nych blokowo. Zestawienie elementów podstawo¬ wych nastepuje w najkrótszy sposób dzieki wty¬ kaniu trzpienia montazowego, którego srednica ze¬ wnetrzna odpowiada otworowi komory zaworowej.Po przymocowaniu elementów podstawowych trzpien montazowy moze byc usuniety.W dalszym uksztaltowaniu wynalazku przymo¬ cowanie moze nastepowac dzieki temu, ze elemen¬ ty podstawowe czesci korpusowej sa przetykane przez otwory rozmieszczone na narozach elementów podstawowych celowo ^wykonanych w postaci kwa¬ dratowej. Wspólne trzymanie sie podstawowych elementów zachodzi wówczas dzieki nakretkom na¬ kreconym na konce pretów sciagajacych.W dalszym uzupelnieniu wynalazku czesc korpu¬ sowa moze dawac sie skladac z jednego lub wie¬ cej elementów podstawowych takich jak: elementy z centrycznym otworem gniazdkowym dla czesci suwakowo-zaworowej i pierscien uszczelniajacy do uszczelnienia wzgledem komory zaworu, elementy dystansowe z wewnetrznym i zewnetrznym dopro¬ wadzeniem i z otworem przelotowym, elementy sterujace ze sterujacymi krawedziami i z trzema otworami przelotowymi.Te cztery elementy podstawowe czesci korpuso¬ wej wystarczaja do stworzenia kazdego rodzaju za¬ woru i kombinacji zaworowej. Obustronne zamknie¬ cie zaworu stanowia elementy koncowe, które niaja centryczny otwór jako gniazdko dla czesci suwa- kowo-zaworowej. Do uszczelnienia komory zaworo¬ wej otwory gniazdkowe tych koncowych elementów sa dodatkowo wylozone pierscieniem uszczelnia¬ jacym.Przez odpowiednie uszeregowanie elementów dy¬ stansowych z zewnetrznym doprowadzeniem, stwa¬ rzajacym polaczenie pomiedzy komora zaworu i przelotowym otworem, elementów dystansowych z wewnetrznym i zewnetrznym doprowadzeniem uksztaltowanym jako króciec przylaczeniowy do na¬ suniecia przewodów gumowych i elementów steru¬ jacych, zawsze uzyskuje sie pozadane rodzaje za- . worów i kombinacje zaworów.Na koniec, jako dalsza realizacje wynalazku daje sie zestawic równiez element suwakowo-zaworowy z jednego lub kilku elementów podstawowych, da¬ jacych sie nasunac na pret suwakowo-zaworowy a mianowicie elementów suwaka ze sterujacymi krawedziami i suwakowych elementów dystanso- !0 wych.Zestawialnosc z elementów suwaka zaworowego daje dalszy skutek wynalazku, gdyz nie tylko czesc korpusowa, lecz równiez element suwTaka zaworo¬ wego daje sie zestawic odpowiednio do pozadanego rodzaju zawToru i doregulowac na elemencie kor¬ pusowym. Do tego jest potrzebny tylko jeden pret suwaka zaworowego, jednakowy dla wszystkich rodzajów zaworów, na który daja sie nasunac suwakowe elementy ze sterujacymi krawedziami i miedzy nimi zawsze, o nieco mniejszej sredni¬ cy, suwakowe elementy dystansowe, a nastepnie dajace sie mocno przytwierdzic na przyklad za po¬ moca nakretek.W dalszym uzupelnieniu wynalazku okazalo sie, ze podstawowe elementy urzadzenia moga byc wy¬ konane ze sztucznego tworzywa, przede wszystkim z przezroczystego jak szklo styrenu-akrylonitrylu (SAN). Tworzywo to nie wchlania zadnej cieczy i dlatego nie moze peczniec. Wynika stad, ze przy zastosowaniu czystego jak szkl£ styrenu-akryloni¬ trylu widoczne jest równiez wnetrze zamontowa¬ nego zaworu a przez to i przebieg dzialania, co znów oznacza wzrost skutecznosci nauczania.W jednym z dalszych uzupelnien wynalazku ze- wnetrzne powierzchnie podstawowych elementów czesci korpusowej moga byc zaopatrzone w srodki laczace, przede wszystkim w podciete czopy la¬ czace i/lub podciete rowki. Umozliwia to integra¬ cje zespolu hydraulicznego lub tez pneumatyczne¬ go go w trwale uklady blokowe dla poszerzenia uksztaltowania modelowego.Wynalezk dokladniej przedstawiono w przykla¬ dach wykonania pokazanych na rysunkach, gdzie fig. 1 przedstawia zawór cztero-drogowy zlozony z 45 elementów podstawowych, fig., 2 — element dy¬ stansowy z doprowadzeniem wewnetrznym oraz otworem przelotowym, fig. 3 — element dystanso- ' wy z doprowadzeniem wewnetrznym i zewnetrznym oraz otworem przelotowym, fig. 4 — element ste- so rujacy ze sterujacymi krawedziami i trzema otwo¬ rami przelotowymi, fig. 5 — element koncowy z centrujacym otworem oraz pierscien uszczelniajacy.Jak pokazano na rysunku (fig. 1) przykladem wy¬ konania wynalazku jest rodzaj zaworu zlozony z 55 elementów podstawowych, a mianowicie zawór cztero-drogowy 1. Lacznie zastosowano w nim 25 elementów podstawowych 2a, 2b, 2c, 2d dla czesci korpusowej 2 oraz dziewiec elementów podstawo¬ wych 3a, 3b dla czesci suwakowo-zaworowej 3. 60 Cztery elementy podstawowe 2b sa zaopatrzone w krócce przylaczeniowe, z czego jeden do pompy,, jeden do zbiornika oraz dwa .do przylaczenia ( od¬ biorników (VI, V2). Zamkniecie kazdego z zaworów stanowia dwa elementy 2d, oba z koncentrycznym 65 otworem 5 dla ulozyskowania czesci suwakowo-96 -zaworowej 3. Dla uszczelnienia komory suwakowej 6 otwory 5 sa jeszcze dodatkowo wylozone uni¬ wersalnymi elementami uszczelniajacymi 7. Do la¬ czenia elementów konstrukcji blokowej, elementy koncowego 2d sa jeszcze zaopatrzone w srodki la¬ czace 8 takie jak podciete czopy laczeniowe.Pozadany rodzaj zaworu lub kombinacji zaworów uzyskuje sie z kazdorazowego przyporzadkowania i uszeregowania róznych elementów podstawowych czesci korpusowej 2 i czesci suwakowo-zaworowej 3. Oprócz obu elementów koncowych 2d, dla przed¬ stawionego zaworu cztero/trzydrogowego 1 zostalo zastosowanych dziesiec elementów dystansowych 2a z wewnetrznym doprowadzeniem 9 i przeloto¬ wym otworem 10, cztery elementy dystansowe 2b z wewnetrznym 9 i zewnetrznym doprowadzeniem (zbiornik VI, pompa V2) oraz otworem przeloto¬ wym 10 i dziewiec elementów sterujacych 2c ze sterujacymi krawedziami i trzema otworami prze¬ lotowymi 10. Trzymanie sie razem elementów pod¬ stawowych nastepuje za pomoca czterech pretów sciagajacych 11, które zostaja przelkniete przez otwory 12 umieszczone na narozach elementów pod¬ stawowych, majacych kwadratowy ksztalt. Dla scisniecia calosci razem na konce pretów sciagaja¬ cych, wystajacych ponad elementy koncowe, zo¬ stana nakrecone nakretki 13. Przylaczenie zaworu do ukladu hydraulicznego lub pneumatycznego na¬ stepuje przez gietkie przewody cisnieniowe, które daja sie nasuwac pod naciskiem na krócce przy¬ laczeniowe (nie pokazane na rysunku).Czesc suwakowo-zaworowa 3 sklada sie z preta 14, który wykazuje na calej swej dlugosci stala srednice zewnetrzna, z elementów suwakowo-za- worowych 3a ze sterujacymi krawedziami i ele¬ mentami dystansujacymi 3b, które maja nieco mniejsza srednice zewnetrzna niz elementy suwa¬ kowe 3a. Dla zmontowania zaworu 1 stosuje sie trzpien montazowy, którego srednica zewnetrzna odpowiada zewnetrznej srednicy elementów suwa¬ kowych a zatem i srednicy komory suwakowej 6: Na tym trzpieniu montazowym sa nastepnie, w odpowiedniej kolejnosci nasuniete elementy pod¬ stawowe 2a, 2b, 2c, oprócz elementów koncowych 2d i nastepnie zacisniete za pomoca . pretów scia¬ gajacych i nakreconych na nie nakretek 13. Po tym zostaje usuniety trzpien montazowy i na jego miej¬ sce wsunieta jest czesc suwakowo-zaworowa 3.Jako ostatnie sa nastepnie nasuniete elementy kon¬ cowe 2d na pret zaworowy 14 i docisniete do po¬ zostalych elementów podstawowych dalszymi na¬ kretkami 13 nakreconymi na prety sciagajace.Na rysunku (fig. 2) jest przedstawiony podstawo¬ wy element 2a czesci korpusowej 2 z wewnetrznym doprowadzeniem 9 i otworem przelotowym 10.Srednica otworu komory zaworowej 6 tego pod¬ stawowego elementu 2a jest nieco wieksza niz ze¬ wnetrzna srednica elementu suwakowego 3a czesci suwakowo-zaworowej. Podstawowy element 2b we¬ dlug fig. 3 jest taki sam jak podstawowy element 2a wedlug fig. 2, ma jednakze dodatkowo jeszcze jeden króciec przylaczeniowy 15 dla doprowadze¬ nia zewnetrznego.Srednica otworu komory zaworowej 6 elementu sterujacego 2c (wedlug fig. 4) odpowiada zewne- 158 6 trznej srednicy elementu suwakowego 3a i tworzy tym sposobem w polaczeniu z nim krawedzie ste¬ rujace konieczne do sterowania zaworu 1. Przelot t sprezonego medium zapewniaja trzy otwory prze- * lotowe 10! odgraniczone od wierconego otworu ko¬ mory zaworowej 6.Elementy koncowe 2d (wedlug fig. 5) zamykaja¬ ce zawór, sa zaopatrzone w otwór lozyskowy dla preta zaworowego 14. Do uszczelnienia komory za- io worowej kazdy z tych koncowych lozyskowych otworów 5 jest jeszcze dodatkowo wylozony pier¬ scieniem uszczelniajacym 7. Dla przyjecia nakre¬ tek 13 nakreconych na prety sciagajace i doscinie- cia pozostalych elementów podstawowych przewi- dziano w elementach koncowych 2d wyciecia 16 pozwalajace na nalozenie elementów koncowych 2d na pozostale elementy podstawowe. PL PL PL PL PL PL

Claims (7)

1. Zastrzezenia patentowe 20 1. Zawór hydrauliczny, pneumatyczny, przede wszystkim jako element konstrukcji blokowej z czescia korpusowa i czescia suwakowo-zaworowa oraz przylaczeniami dla sprezonego medium, zna- 25 mienny tym, ze czesc korpusowa (2) i/lub czesc suwakowo-zaworowa- (3) sa podzielone na elementy podstawowe (2a), (2b), (2c), (2d), (3a), (3b), które odpowiednio do pozadanego typu zaworu przezna¬ czone sa do skladania razem i laczenia ze soba. 30

2. Zawór hydrauliczny, pneumatyczny wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze elementy podstawowe (2a), (2b), (2c), (2d) czesci korpusowej (2) sa laczo¬ ne ze sofca za pomoca pretów sciagajacych (11).

3. Zawór hydrauliczny, pneumatyczny wedlug 35 zastrz. 1, znamienny tym, ze czesc korpusowa (2) sklada sie z jednego lub wiecej elementów podsta¬ wowych (2a), (2b), (2c), (2d), elementy koncowe (2d) sa ze srodkowym otworem lozyskowym (5) dla cze¬ sci suwakowo-zaworowej (3) i z pierscieniem usz- 40 czelniajacym.' (7) dla uszczelnienia komory zaworo¬ wej (6), elementy dystansowe (2a) z wewnetrznym doprowadzeniem (9) i z otworem przelotowym (10), elementy dystansowe (2b) z doprowadzeniem we¬ wnetrznym (9) i zewnetrznym (15) i z otworem « przelotowym (10), elementy sterujace (2c) ze steru¬ jacymi krawedziami i trzema otworami przeloto¬ wymi (10).

4. Zawór hydrauliczny, pneumatyczny wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czesc suwakowo-za- §• worowa (3) sklada sie z jednego lub wiecej na¬ stepujacych elementów podstawowych (3a), (3b), dajacych sie nasuwac na pret suwakowo-zaworowy (14) — elementy suwakowe (3a) sa ze sterujacymi krawedziami, — elementy (3b) sa dystansowe su- 35 waków.

5. Zawór hydrauliczny, pneumatyczny wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze ma elementy podsta¬ wowe wykonane ze sztucznego tworzywa, szcze¬ gólnie korzystnie z przezroczystego jak szklo sty- «• renu-akrylonitrylu.

6. Zawór hydrauliczny, pneumatyczny wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zewnetrzne powierzch¬ nie elementów podstawowych czesci korpusowej (2) sa zaopatrzone w srodki laczace (8), szczególnie «5 w podciete czopy laczace i/lub podciete rowki.96158

7. Zawór hydrauliczny, pneumatyczny wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze elementy podstawowe (2a), (2b), (2c) tworzace czesc korpusowa (2), zacho¬ wuja swój ksztalt przy zmianie natezenie sprezo- 8 nego medium wewnatrz zaworu, a stad funkcje zaworu przez to, ze sa tak zbudowane, aby mogly zajmowac polozenie przekrecone o kat 90° lub o je¬ go wielokrotnosc. Fig. 5 W.Z.Graf. Z-d Nr 2, zam. 1009/78/G, A4, 115 Cena 45 zl PL PL PL PL PL PL