Przedmiotem wynalazku jest sposób uprzydat¬ niania wysokoweglowych szlamów olowiowych do odzysku olowiu w piecach hutniczych. Sposób we¬ dlug wynalazku dotyczy zwlaszcza szlamów pocho¬ dzacych z odpylania na mokro gazów z pieców szy¬ bowych, w których przetapia sie koncentraty mie¬ dziowe.Szlamy olowiowe zawieraja miedzy innymi wago¬ wo 30—45% olowiu wystepujacego w postaci siar¬ czku — olowiu, 7—14% siarki wystepujacej ,w po¬ staci zwiazków siarczkowych, 10—25°/o wegla w po¬ staci zwiazków organicznych, 0,010—0,016% renu, oraz inne metale towarzyszace jak miedz 2i—6°/o, cynk 3—8'0/o oraz 10—30% wilgoci.Znany dotychczas sposób uprzydatniania szla¬ mów olowiowych do odzysku olowiu w piecach hutniczych polega na granulowaniu mieszanki wy¬ suszonych w suszarce obrotowej szlamów szybo¬ wych i siarczanowych pylów konwertorowych. Gra¬ nulat wraz z dodatkiem 8% weglanu sody i 10% zlomu zelaza przetapia sie w piecu obrotowo-wa- hadlowyim. W pierwszej fazie procesu w siilnie u- tleniajacej atmosferze naisitepuje wypalenie wegla bitumicznego zawartego w szlamach szybowych, a nastepnie w lekko utleniajacej lub neutralnej atmo¬ sferze w temperaturze 1100—1200°C nastepuje wy¬ tracanie olowiu z siarczków za pomoca zelaza i sody, jak równiez w wyniku reakcji zachodzacej miedzy siarczkiem olowiu a siarczanem olowiu. W procesie uzyskuje sie: olów hutniczy kierowany na- ) stepnie do rafinacji, zuzel, w kltórym koncentruj e sie miedz i cyrik zawracany do pieca szybowego oraz pyly, z których na drodze mokrej odzyskuje sieren. . 6 Niedogodnoscia zjnanego sposobu jest to, ze wy¬ soka koncentracja wegla we wsadzie utrudnia ko¬ agulacje stopionych czastek wsadu i w efekcie wy¬ dluza sie czas wytopu, przy czymi wegiel redukuje znaczna czesc siarczanów olowiu do siarczków w wyniku czego mniej skutecznie przebiegaja reak¬ cje stracania olowiu, a olów paruje intensywniej w postaci lotnego siarczku olowiu. W rezultacie proces ten charakteryzuje sie niskimi uzyskami o- lowiu metalicznego ksztaltujacymi sie w granicach 50—70%, relatywnie mala wydajnoscia, bogatym w olów zuzlem oraz niska koncentracja renu w pylach.Sposób wedlug wynalazku polega na tym, ze szlamy szybowe prazy sie w piecu obrotowym w temperaturze 450—650°C wykorzystujac cieplo spalania zwiazków organicznych wegla zawartych w szlamie, a do rozruchu pieca i w czasie zabu¬ rzen procesu wykorzystuje sie cieplo ze spalania w palnikach paliwa gazowego lub cieklego. Pra- zenie prowadzi sie w przeciwpradzie w atmosfe¬ rze utleniajacej, stosujac dmuch powietrza dobra¬ ny odpowiednio do zawartosci wegla we wsadzie, intensywnosci nadawania szlamu szybowego, szyb¬ kosci obrotów oraz gabarytów pieca tak, aby ma- terial prazony mial zadana temperature. Aby nie 95 02195 021 3 przekroczyc wymaganej temperatury procesu ko¬ rzystnie jest s/basowac natrysk wodny na plaszcz pieca Ifub do jego wnetrzai, lub tez podawac do pieca mieszanine powietirza i gazu obojetnego.W czasie prazenia szlamów szybowych eliminuje sie z nich wegiel zwiazany w postaci zwiazków or¬ ganicznych przez spalenie ich w przestrzeni pieca, a czesciowo przez destylacje, oraz utlenia sie za¬ warty w szlamie siarczek olowiu do siarczanu, u- zyskujac w otrzymanych prazomkach zawartosc we¬ gla elementarnego ponizej 6% wagowych i zawar- tosc sia gowych, ogólu siarki. Dla -dobrej pracy- odpylni ko¬ rzystnie jest dopalac gazy piecowe w komorze py¬ lowej,, gdyz zawieraija nielspalone w przestrzeni pie¬ ca lotne zwiazki organiczne. W wyniku wypalenia wejgla ze szlamów szybowych, w praizonkach wzra¬ sta zawartosc wagowa olowiu i renu ,15—315% w stosunku do ich zawartosci w * szlamie szybowym.Otrzymana sposobem wedlug wynalazku prazon- ka ze szlamów szyfbowych tworzy suche? lattiwo to- pliwe i niepylace grudki o masie mniejszej o 10 do 25% od masy suchej wsadu wyjsciowego.Dzieki wymienionym zaletom prazonki, przy dal¬ szym jej przerobie znanym sposobem na olów w piecu oorotowor-wahadliowylm lub innym reaktorze hutniczym, w przetokach oddzielnych lub w mie¬ szankach z innymi materialami olowionosnymi, u- zyskuje sie lepsze wskazniki techniczno-ekonomicz¬ ne. Wydajnosc agregatów topielnych wzrasta o .15 do 30%, uzysk olowiu metaHicanego zwieksza sie o 80 do 90%, zmniejsza sie ilosc dodatków technolog gicznych w postaci zelaza^ sody itp. Zawartosc o- lowiu w zuzlu zmniejsza sie do ponizej} 7%. Maleje ilosc pylów otrzymanych przy przetopie prazonki na olów, a koncentracja renu w pylach wzrasta o 20 do 50%, przy czym uzysk renu zwieksza sie od 65 do 80%. Otrzymane w procesie prazenia pyly odpyla sie na mokro i w zaleznosci od skladu za¬ wraca sie do pieca lub poddaje dalszemu przero- bowij Sposób wedlug wynalazku wyjasniony jest szcze¬ gólowo w przykladach wykonania.Przyklad I. Szlam szybowy zawierajacy 39,52% wagowych olowiu zwiazanego w postaci siarczku olowiu, 13,1% wagowych wegla wystepu¬ jacego w postaci zwiazków organicznych, 10,01% wagowych siarki siarczkowej, 0,015% wagowych re¬ nu i 15% wagowych wilgoci, dozuje sie w spo¬ sób ciagly do górnej koncówki pieca obrotowego.Piec od strony dolnej koncówki opala sie palni¬ kiem na paliwo gazowe, utrzymujac w tej czesci pieca temperature 450°€. Dolna koncówka wpro¬ wadza sie równiez do pieca powietrze, którego ilosc jest regulowana podcisnieniem w ukladzie odpyla¬ jacym. Gazy spalinowe ze spalania wegla zawar¬ tego w szlamie szybowym i paliwa gazowego prze¬ plywaja w przeciwpradzie do ruchu materialu, a po opuszczeniu pieca i dopaleniu zawartych jesz¬ cze w nich zwiazków organicznych wegla w ko¬ morze pylowej za piecem, kierowane sa poprzez chlodnice i" odpylnie mokra do komina. Spaliny po opuszczeniu pieca zawieraja w procentach ob¬ jetosciowych 15% tlenu i 3,5% dwutlenku wegla.Wsadowy szlam szybowy dzieki ruchowi obro¬ towemu pieca i pochyleniu pieca 2° w stosunku do poziomu, przesuwa sie W kierunku dolnej kon¬ cówki pieca, w której utrzymana jest temperatura * 450°C- W miare zblizania sie do temperatury 450°C szlam szybowy suszy sie, a nastepnie zawarte w nim zwiazki organiczne wegla spalaja sie i czescio¬ wo destyluja. Wydzielajace sie przy tym, cieplo nagrzewa wprowadzany do pieca material do tem¬ peratury 450°C. Wysypujacy sie z dolnej koncówki material, zwany dalej praizonka, w postaci niepy- lacych dogodnych do transportu grudek jest zbie¬ rany do zasobników i kierowany do przetopu na w olów w piecu obrotowo-waihadlowyim.Uzyskalna prazonka s'tainowiiaca 65% -wagowych nadanego' do pieca szlamu szybowego suchego, za¬ wiera wagowo: 46[,9% olowiu, 0,018% renu, 4,65% wegla elementamegto, 10,15% siarki ogólnej, w tym *• 3,0% siarki siarczanoweji 7,15% siarczkowej, oraz nie zawiera willlgoci. Prazonka topi sie latwo w temperaturze 470—1100°lC, Pyly z komory 1 chlodnicy zawierajace srednio wagowo: 40,1% olowiu, 9,2% wegla, 0,014% trenu, 8,4% siarki 'Ogólniej w Itym 2,2% siarki siarczano¬ wej, zawraca sie do pieca podobnie, jak pyly z odpylni mokrej o skladzie: 35,2% olowiu, 7,5% wegla, 0,017% renu, 6,7% siarki ogólnej, w tym 2,7% siarki siarczanowej.Przyklad II. Szlamy szybowe o skladzie jak w przykladzie I prazy sie w piecu obrotowym, utrzymujac w dolnej koncówce pieca temperature 650°C. Gazy spalinowe powstajace ze spalania we¬ gla zawartego w szlamie szyibowym i paliwa gazo¬ wego przy ujsciu z pieca zawieraja w procentach objetosciowych 141% tlenu i 5% dwutlenku wegla.Gazy spalinowe dopala sie w komorze pylowej i kieruje sie przez chlodnice do odpylni mokrej.Uzyskana prazonka stanowiaca 80% nadanego do pieca szlamu szybowego suchego zawiera wagowo 4S,44% olowiu, 0,0120% renu, 148% wegla elemen¬ tarnego, 8,0% siarki ogólnej w tym 4,8% siarki siarczanowej oraz nie zawiera willgoci.Pralaonka latwo sie topi w temperaturze 600— 840°C i ma postac ndepylacych, dogodnych do tran¬ sportu grudek. Pyly z komory i chlodnicy zawie¬ rajace srednio wagowo 41% olowiu, 1,9% wegla, 0,014% renu, 7,4% siarki ogólnej, w tym 4,4% siar¬ ki siarczanowej, przetapia sie razem z prazonka podobnie jak pyly z odpylni mokrej o skladzie: 44% Pb, 4,5% wegla, 0,019% renu, 6,1% siarki ogólnej w tym 4,0% siarki siarczanowej. 40 45 50 55 PL