Przedmiotem wynalazku jest srodek owadobójczy i rozrtoczobójiczy zawierajacy jako substancje czyn¬ na mowie estry O-etyilo-SHn-jpattipylto^ -ydowe<3)] kwasu tionotiolofosforowego.Wiadomo juz, ze estry kwasu tionofosforowego nip. ester 0,0-dwiuetyioi-0-[ftalazon-i(8)-ylowy-{3)] 0,0- -dlwiuetylo-()-[ip!kydiaizon- lo-0-[i2-imetylo-piry lo-0-[il-P-icyjianoeitylopkydia2on-<6)-ylowy-(4)], 0,0-1 dwuetyk-0-{l-etoksykarlbonyloimetylo^ -ylowy-(3)] i 0,0-dwuetylo-Il-p-metylofenylapiiry- ~ dazon-(6)-ylowy-(3)] 'kiwiasu tionofosforowego maja dobre 'dzialanie owadobójicze i irozitobójicze (opisy patentowe St. Zjedn. Amer. nr 2 759 937, 2 759 938 i 3 3110 560 oprócz tego wylozone japonskie zglosze¬ nie patentowe 20 0 25/72). Zwiazki te sa jednak bar¬ dzo toksyczne dla stalocieplnych.Stwierdzono, ze nowe esfry O-etylo-S-n-propylo- -0-(jpiirydiazion-(6)-yloiwe-(3)] kwasu tionotiolofosfo- rowego o wzorze 1, iw którym R1 ozmacza aitom wo¬ dom, ewentualnie podstawiony rodnik alkilowy, ailkenylotwy, adikiinylowy, ewentualnie podstawiony rodmdk laorylowy lub 5- Lub 6-czlonowy rodnik he- iteaiocykikLczny zawierajacy heteortoatom lub hetero- gmupe, ewentualnie zwiazany z atomem azotu po- paraez irodmiik metylowy, R2 i R8 lalbo nieaaieznie od siebie ^oznaczaja latamy wodoru i/lub rodniki alkilowe l/ulb iraaein oznaczaja rodnik -/CH/4, który z sasiednimi altomami wegla tworzy dokondensb- wany poeinsicien benzenowy, maja bardzo dobre dzialanie owadobójcze i roztoczobójcze i sa nie¬ znacznie (toksyczne dila stalocieplnych.Nowe estry kwasiu dwutionofosforowego o wzo¬ rze 1 otrzymuje sie przez Teiakcje pochodnych hy¬ drazydu kwasu maleinowego o wzorze 2, w któ¬ rym R1, R2 i R2 miaja wyzej podlane znaczenie, z halogenkiem kwasu O-etylo-S-ipropylodwutionotiolo- fosforowegoo wzorze3, w którym Hal oznacza atom •chlorowcia, korzysitnie chloru, ewentualnie w sro¬ dowisku (rozpuszczalników d ewentualnie w obec¬ nosci akceptorów kwaisu.Estry kwasu tionottiolofosforowego stanowia sub¬ stancje czynna srodka wedlug wymialazku niespo¬ dziewanie wykazuja lepsze dzialanie owadobójcze i (roztoiczobójicze iprzy znacznie mniejszej toksyczno¬ sci dla cieplokrwistych niz zmane zwiazki o analo¬ gicznej .budowie i takim siamym kierunlkiu dziala¬ nia.Wzbogacaja one ziatam w sposób istotny stan techniki. Ponadto nowe substancje zmniejszaja du¬ ze zapotrzeibowanie ma icortaz nowe prepairaty do zwalcziania szkodników. Zapotrzebowanie to wyni¬ ka z leigjo, ze srodkiem znajdujacymi sie w handlu stawia sie, ze wziglejdu na ochrone srodowiska, co¬ raz wyzsze wymagania «takie jak nieznaczna to¬ ksycznosc dila ideploknwistych i niezniaczna fitoto¬ ksycznosc, szybsza odbudowe nia i w roslinie w krótkich czasach karencyjnych, skuitecznosc w sto¬ sunku do odpornych szkodników itp.W przypadku stosowania na przyklad hydrazydu ?3 29793 207 i kwasu imaleainowego i chlorku kwasu O-etylo-S-n- HpropylóitioiKrt^^ jak substancji wyj¬ sciowych, przebieg reaikcijd przedstawia podany schemat Stosowane w sposobie substancje wyjsciowe 5 ptoedstawiaja ogólmiie wzory 2 i 3. We wzorze 2, R1 oznacza korzystnie a/tom wodoru lub prosty lub ttogaleziony modindk (alkilowy o 1—6 atomach we- gflia, zwlaszcza 1—4 atomach wegla, tatary anoze* byc poKlsitewiony girupa cyjanowi ponadlto atomem io chlorowca, zwlaszcza chloru i/lub bromu, grupa alikoksytoarbonylowa, alMlokiarbonylowa, aUkoksylo- wa lub alkiibotio o 1—4 zwlaszcza 1*—3 atomach *we- tgHia w czescdiaioh alkoksylowych lub afllkiloltiio. R1 oznacza ponadto korzystnie rodnik meftylowy ewen- 15 Itoa^pae podistawiony piecio- lub szescioezlanowym korzystnie calkowicie uwodornionym rodnikiem h^erocykliiczfliyni zjawierajacym heteroatom, korzy¬ stanie N ktib.6 lub he;terogrupe, korzystnie S02. Po¬ nadto IR1' oznacza korzysltnie rodnik lalkenylowy lub 20 aikinylowy o 2—6, korzystnie 2—4 atomach wegla , hub irodinik fenylowy ewenituiainie jedno- lub wie- lopodstawiony atomem chlorowca, rop. chloru, bro¬ mu, fluoru, rodnaitoiem alkilowym o 1—4 atomach wegla, zwlaszcza metylowym i IIlHrzed.-butylo- * fwym, grupa mitrowa i/lub cyjanowa, alkoksylowa i alfcilotio o 1—2 atomach wegla, ma przyklad efto- ksylowa i meftylotio,, chjorowcoalikiilowa o 1—2 ato¬ mach wegJia i 2-^5 atomach chlorowca, zwlaszcza chloru lub fluoru. R1 oznacza ponadto korzystnie 30 6- lub 6-czlonowy rodnik heterocykliczny nawie- nagacy heteroatom korzystnie N lub S lub hetero- girupe, korzystnie NH lub S02. Heterocyklicznym rodaidflfliiem R1 moze byc 1,1,-dwutlenek (tiofenu i piperydyna. R2 i R3 korzystnie oznaczaja we wzo- 35 ste lub rozgalezione (rodniki alkilowe o 1—4 ato- imiach, korzysltnie 1—2 atenach wegUa, ma przyklad (metylowe liulb etylowe. Ponadto I^iR8 razem mo¬ ga tworzyc 4-czlonowy mostek metanowy, który z 40 sasiednimi atamiami wegla tworzy dokondenisowa- ny pierscien benzenowy.Hydrazydy kwasu maleinowego o wzorze 2, sto¬ sowane jako substancje wyjsciowe, isa znane z li- itematuiry lub mozna je wytworzyc w zanainy sposób. 45 W reakcji wylwiaraania' zwiazków o wzorze 1 sto¬ suje sie jako substancje wyjsciowe nia przyklad hydrazydy kwiasu mialedinowego o wzorach 4,5, 6,7, 8, 9 i 10.JReakcje fosifiorylowania w celu uzyskania nowych w sabstancji o wzorze 1 korzystnie prowadzi sie w odpowiednich irozpuszczialinifcach lub rozcienczalni¬ kach. iPrakt^cznie mozna stosowac wszystkie obo¬ jetne .rozpuszczalniki organiczne, zwlaszcza alifa¬ tyczne i aromatyczne ewentualnie chlorowane we- K glowodory, «np. benzein, toluen, ksylen, benzyne, chlorek metylenu, chloroformu, czteirochlorek we¬ gla, chlorobenzen, etery, np. eter etylowy lub bu- ioetylokeiton, metyloizioipropyloketon i metyloizobu- •• itylokieton oprócz itego nizsze nitryle np. acetomitryl d propdorriitryl oprócz itego laimidy np. idwumetylo- fitaimamid, 'dwnrnietyloaioetamid.Jako akceptory kjwiasów mozna Stosowiac wiszy- sftkrie znane lakceptory kiwiasow. Korzystnie ^stosuje ^ sie weglany ii alkoholany metafli alkaldcznych np. metylan, etylan i ttrzieciorzedowy ibutylan siodu i po- itatsu ponadto amiiny alifatyczne, larlomatyczne lub heterocylklicane, mp. .trójetyloamiine, dwuetyloandli- ne, dwu«metylobe;nzy11oamine i pirydyne.Tempenatuma (reakcji moze wahiac oie w szerszym zakresie. Nia ogól ineakcje prowadzi isie w 'tempe¬ raturze od -^10oC tdo 80°C, korzyistnie 20—70°C.Reakcje przewiaznde prowadzi sie pod cisnieniem normalnym. Przy przeprowiadzaniu sposobu stosu¬ je sie substancje wyjsciowe w stosunku równomio- lojwym. Nadmiar jedrnego lub drogiego reagenta nie diaje istotnyoh korzysci. Reakcje praewiaznce pro¬ wadzi sie w odipowdedinoim rozpuiszczalinilku 'wobec akceptora kwasu i mieszanine reakcyjna miedza sie mastepnie w oiagu kilku godzdn, ijo 'Czym mie¬ szanine reakcyjna wylewa sie do wody i .przerabia sie w znany sposób.Nowe zwiazki oltrzymiuje sie w postaci krystalicz¬ nej lub postaci olejów i chanakteryzuje sie tempe¬ ratura itopndeiniia i/diub wspólczynnikiem zalamania swiiatla. Jiak juz podano dtrzyrniane sposobem we¬ dlug wynalazku estry O-etylo-S-n-ipropylo-0-fpiry- diazon-(6)-ylowe-<3)] kwasu monotiolo(fbf". ego odznaczaja sie doskonalyni dzialaniem owadobój¬ czym i nozitoczolbój!czjhm, ma szkodniki roslin i szko¬ dniki sanitarne i panzechowalniianie. Dzialaja one skutecznie zarówno na owady o narzadzie gebo¬ wym ssacym jak i gryzacym oraz szkodniki gatun¬ ku Ajcarina.Z ftego wzgledu mozna je stosowac z dobrym wynikiem w ochronie roslin i higienie i weitery- najrdd do zwiaUcaania szkodników.Do owadów o narzadzie gebowym ssacym nisz¬ czonych przez srodek wedlug wynalazku naleza glównie mszyce (Aphidae) np. mszyca brzoskwinio- no-zieminiaczana (Myzuis ipersicae), mszyca iimamie- Oiinowo-buriakowa (Doralis fabae), mszyca czerem- chowo-zbozowia (Rhopalisiphuim padi), mszyca gro¬ chowa (Miacrosiphum pisi), mszyca ziemniaczana smugowania (Macrosiphum solanifolad), mszyca po- ^zeczkowia (Oryptomyzus korscheiltd), mszyaa jiablo- niowia-babkówa (Sappaplhis mafli), mszyca sliwowo- tozcinowa (Hyalopteruis larundiiniia), mszyca wisnio- wo-przyituliowa (Myzus 'cenasi), ponadto zwalczaja ozeirwcowate (Goccina np. tarcznika oleandmawaa) (Aspidiotus heterae), Ledanium hesperidium, Piseu- idococcus imariltimius, iprzylzettce (Thysanopteiia), np.Hercinothrips femorialis, pluskwiaki, np. plaszczyn- ca burakowego (Pieska auiadnata), Dyslderous imter- mediiuis, pluiskwe domowa (Cimex lectulariius), Rho- idoius prolxus, Triiatoma infestans^ dalej pieiwiki np.EusceMs 'bilobaltus i Nephoiteittix bipuinicitatuis.Do ojwadów o narzadzie gebowym gryzacym zwal- iczanych przez srodek wedlug wynalazku naleza przede wszystkim gasienice motyUi (lepidopitena), atakach jak itanitnis ikrzyzowiiaczek Plutella maculi- pennis), brudnica nielparka, (Lyimantnia dispar), kuforówka-rudinica (Buprootis chrysorrhoea), przad¬ ka pierscienica {Mialacoisonia neoistria), pdn'adto pdet- nówkia (kapusltówka (Mamesttra bnassicae), zbozów- ika rolnica (Agrotiis isegeitum), bielinek kapusitnik (Pieris bnassicae), piedznk przedzimek (Cheimiato- bia brumiata), zwójka zieloneczka (Torttrix virida- ana), Iiaphygma taigiperda, Prodenia lituna, dalej93 297 namioitnik owocowy (Hypcfliomeuita padeiia), molik macz-ny (Ephestia kuhnielia) i barciiak wiekszy (Gailerdia mellonella).Ponadto do owadów o namzadzie gebowym giry- zacym zwialczanycli pirzez srodek wedlug wynalaz- kiu naleza chrzaszcze (Codeoptena), np. wolek zbo¬ zowy (Sitophrilus gsnanarkus = Oalandna gmaniaria), stonka ziemniaczana (Leptinoitarsa deceniiineata), kaldiunica* zielonka (Gasttfoiphysa viridula), zaczka chrzanówka (Phaedon c»chleariae), slodyszek rze¬ pakowy (Meliigethes aemeus), kdatniik mialimiiak (By- tiaras tomenstosus), sfif5kowiec fasolowy (Bnuchi- diius = Acentiioscelides obteotuis), Dormastes fri- schi, skórek zbozowiec (trogodeirma giranaimiuim), trojszyk gryzacy (Triboliuim oasfoaneum), wolek ku- kiuirydzdJainy (Calandira lub Sitophilus zeaimois), zy- wóialk chlebowiec (Stegobiuim paniceuim), macznik .tnlyniarek (Tenebrio molitoar), spichrze! surymam- ski (Oryzaepliil/us suiriniamensis), oraz rodzaje zyja¬ ce w glebie np. druitowce, (Agrioitea spec.), chra¬ baszcze majowe (Meiolontlua melolomthia), karalu- ohy np. prusak (Blattella germanica), pczybyiszka amerykanska (Peripiianeta ameriioana), Leucojphiasea lub Hhyparobia moderne, karaczan wschodni (Blialt- ta orientalis), Blaberuis giganiteus, BlaJberus fusous, Henschoutedenia flexivitta, dialeij róznoskrzydla, np. swierszcz domowy (Acheta domeisitiicus), termity, np.Reticulitermes filavipes i blonosfcrzydla nip. mrów¬ ki, przykladowo hutftniiiaa czarna fljasius niger).Z dwiuskrzydlych zwalczaja t glównie muchy, np. wywilzyne karlówke (Drosophia melanoigaster), owocanke poiudniówke {Ceratiitis capiitata), muche idomowa (Musca domestica), muche pokojowa (Fan- nia oanicuianis), Phormia iaegima, plujke rudoglowa (Celliphora erythrocephala) oraz boliinuszke kle- parke (Stomoxyis calciitrans), dale dlugoczulkie jiak komary, np. Aedes aegypti, Gulex pipiems i Ano- pheles sitephenisi.Do roztoczy zwalczanych przez zwiazki wedlug wynalazku naleza glównie roztocza (Acari) zwlasz¬ cza przedziorfcowiaite (Tetranychidae) np. przedzio- rek Chmielowiec (Tetranychus telairius = Tetna- nychus althae lub Tetrianychuis ucticae) i przejdzio- rek owocowiec (Parateitranyohus pilosus = potnny- chus ulmi, szpecielowate, np. szpeciel porzeczkowy (Eriopyhes rdtods) roztoczia róznopazurkowiate np.Hemitarisonemus latus i roztocz truskawkowy (Tar- sonemus palliduis) oraz kleszcze np. Ornithodonis moobata.Ponadto substancje czynne srodka odznaicziaja sie nieznaczna toksycznoscia dla cieplokrwistych, nadaja sie doskonale do zwalczania ektotpasozy- tów zwierzecych z klasy owadów np. larw diwu- sfcrzydlych pasozytujacych na coeplokrwistych np.Lucilia serucaita lub Lucilia cuiprina odpornych i nieodpornych szczepów, Chrysomya chloropyga i larw gza nip. gza bydlecego Hypoderma bovis.Stosowanie substancji czynnych w weterynarii odbywa sie w znany siposób np. pirzez pudrowanie, opryskiwanie mglawicowe, polewanie, opylanie lub w kapieli. Zeslawy lub roztwory robocze rnoiga tez zawierac jeszcze jako domieszki inne substancje pomocnicze, rozcaenczalniki i/Lub suhsitarjicje po- wierzchniowoczynne wzglednie substancje czynne takie jak insektycydy lub substancje dezynleteu- jace.Substancje czynne mozna przeprowadzic w zwy- kle zestawy w posttacji roztworów, emulsji, zawie- s san, proszków, past i gnamulatów. Otrzymuje sie je w zmany sposób, np. pirzez zmieszanie sobstancjd czynnych z rozrzedaalnilkatmi -to jest cieklymi roz¬ puszczalnikami, skroplonymi pod cisnieniem gaza¬ mi i/lub stalymi nosnikami, ewentualnie stosujac suibstancije powierzchniowo czynne itakie jak eanul- gaitory i/lub dyisperigiatoiry.W przypadku stosowania wody jako rozcienczal¬ nika mozna istosowac np. rozpuszczalniki organiicz- ne sluzace jako rozpuszczalniki pomocnicze. Jato ciekle rozpuszczalniki mozna stosowac zasadniczo: zwiazki airoimiattyozne, npk ksylen, toluen, benzen lub alkiloniaftaleny* chlorowane zwiazki aromatycz¬ ne lub chlorowane weglowodory alifatyczne, takie jak chlorobenzieny, chloroetyleny lub chlorek me- tylemu, weglowodory aliifiatyczne, takie jak cyklo¬ heksan luib pariafiiny, inp. frakcje ropy naftowej, alkohole, takie jak butanol lub glikol oraz jego etery i estry, ketony, takie jak (aceton, meitylo- etyloketan, metyloizobuityloketon lub cykloheksa- (non, rozpuszczalniki o duzej polamnosci, takie jak dwumei;ylo&rmaniid i sulfiatlenek dwiumetyiowy, omaz wode; przy czym skroplonymi gazowymi roz- cienczailnifcami lub nosmikami sa ciecize, tetdre w normiailnej temperaturze i normialnym icisMeaiiu 'sa glazami, np. gazy aerozoiotwórcze takie jiak chlo- rowcoweglowodory, np. ifireon; jako sitale nosniki sitosuje sjie naltunalkie maczki moinerailne^ takie jak kaoliny, tlenki glliniu, talk, kreda, kwiarc, oitapulgrt, montnaorylonit lub ziemia okiraemkowa i synite- /tyczne maczki nieorganiczne, takie jak kwas krze¬ mowy o wysokim stopniu rozdrobnienia, tlenek glinu i krzemiany, jako emulgatory stosuje sie emulgatory niejonotwórcze i (anionowe, takie jiak estry politleniku etylenu i kwasów tluszczowych, 40 etery politlenku etyleniu i alkoholi tluszczowych, np. etery alkiloarylowopoliglikolowe, alkiiosiulfo- niiany, siarczany alkilowe, arylosulfoniany, jako srodki dysperigujace sitosuje sie np. lignine, lugi po¬ siarczynowe i metyloceluloze. Zesitawy swbstancji 45 iczynnych moga miec domieszki znanych isubsttancji czynnych.Zestawy siubstancji (czynnych z-awieraja na ogól 04 — 95% wagowych korzystnie 0,5 — 90°/o sub¬ stancji czynnej. 50 Substancje czynne mozna istosowac same w po¬ staci ich zestawów lub rjrzygotowianych z nich po¬ staci roboczych takich jak gotowe do uzycia roz¬ twory, koncenitralty emulsji, emulsje, zawiesiny, proszki zwilzalne, pasty, proszki sHozTjuszczialne, 55 srodki do opylania i gnamulaty.Stosowanie odbywia sie ^w znany sposób, np. przez opryskiwanie, opryskiwanie mglawicowe, opydianie mglawicowe, opylanie, rozsiewanie, ody¬ mianie, gazowanie, podlewanie, zaprawianie lulb M inkrustcwianie.Stezenie 'substancji czynnych w preparatach n- boczycn moze wahac sie w szerokich granicach. Na ogól stezenia wynosza 0,001 — 10°/o toomzyistnie 0,01 — !•/•. Substancje czynne mozna stasowac z •• dobrym wynikiem w sposobie Ultra-Ijow-Yolume7 . ' • (ULV), w którym mozna jace do 95% substancji czynnej, a nawet sama 100°/e substancje czynna.Nizej podlane przyklady potwierdzaja szerokie mozliwosci stasowania ii nieznaczna toksycznosc dla srtialottieplnyah substancji czynnych srodka wedlug wynalazku.(Przyklad I. Testowanie Drosopihila Rozpuszcziakiak: 3 czesci Wagowe acetonu Emulgator: 1 czesc wiagowa eteru lalkiloarylopoli- glikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substan¬ cji czynniej z podlana iloscia rozpuszczalnika i poda¬ na iloscia emfulgatona, po czym koncenitirialt {rozcien¬ cza sie woda do zadanego dtezeniai Na krazek bibuly filtracyjnej o srednicy 7 cm nanosi sie pdpetka 1 cm9 preparatu substancji • czynnej. Wilgotny krazek umieszcza isie iw naczyn- % ku, w którym znajduje sie 50 wywilzyn karlówek (Drosophiia meJLanogiaisiter) i przykrywa wieczkiem szk1;«nyni. Bo podanym czasie ustala sie smier- fbelnio.^c w °/o, przy czym lOP/o ozniacza, -ze wszy¬ stkie muchy zostaly zabite, a 0^/o, ze zadna mucha /nie zostala zabita. W tabUcy 1 podiaje sie sub¬ stancje czynne, stezenia isubsitanicji czynnydh, cza¬ sy obserwacji i stopien smiertelnosci.Tablica 1 Testowanie Drosophila Substancja czynna 1 1 Zwiazek o wzo¬ rze 11 (znany) Zwiazek o wzo- . rze 12 Zwiazek o wzo¬ rze 13 Zwiazek o wzo- trze 14 Zwiazek o wzo- nze 15 Zwiazek o wzo- ize 16 Zwiazek o wzo- anze 17 ¦ Stezenie substancji czynnej w °/o 2 "04 o,ai 0,1 o,ai 0,1 0,01 04 0,0fl 04 0,01 04 0,01 04 1 0,01 Smiertelnosc w°/o po ldmiu 3 hoo 0 ~ loo 100 loo 100 100 loo 100 100 loo jioo loo loo 1 . Parzy klad II. Testowanie Plutella: Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu.Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alMloairylowopo- Mglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substan¬ cji czynnej z podana iloscia Tiozpuszicizalnika i poda¬ na iloscia emulgatora, po czym koncentrat rozcien¬ cza sie woda do zadanego stezenia* Otrzymanym preparatem substancji czynnej 297 8 opryskuje sie mglawicowo do orbsienliia liscie kapu¬ sty (brassolca olenacea) i obsadza gasiennicami rbarutnisia (Plutejla maculdpennis). Po podlanym cza¬ sie ustala sie smiertelnosc w °/a, przy czym 100*/* oznacza, ze wszystkie gaisienndce zostaly zabite, a 0°/o oznacza, ze zadna gasienniioa nie zostala za¬ bita.W tablicy 2 podiaje sie substancje czynne, ste¬ zenie substancji czynnych,' czasy obserwacji oraz io uzyskane wyniki.Tablica 2 Testowanie Pluitella Substancja czynna 1 Ziwiazek o wao- irze 18 (znany) Zwiazek o wzo- mzie 19 (zniany) Zwiazek o wzo¬ rze 11 (znany) Zwiazek o wzo¬ rze 20 Zwiazek o wzo¬ rze 17 Zwiazek o wzo- irze 21 Zwiazek o wzo- Tze 22 ' Stezenie substancji czynnej w °/p (2 04 0,01 )0/)Oll 04 0,01 0,001 04 04 0,01 0,001 04 0,01 0,001 04 0,01 0,001 04 0,01 0,001 smiertelnosc w °/o\po 3 dniach 3 , itoo 80 0 1(00 80 0 0 1100 1100 .95 1100 1 IW t 05 [ itao 100 05 100 1(00 1100 l Przyklad III. ' Testowanie Tetnanychius (od¬ porny) 45 Hozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; Emulgator: 1 czesc wagowa eteru aflfciloaryiowo- podiglikoilowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substan- 50 cji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podla¬ na iloscia emulgatora po czym koncenitrjat irozcien- cza sie woda do'zadanego stezenia.Otrzymanym preparatem substancji czynnej opryskuje sie mglawicowo do orosienia siewki fa- 55 soli (Phassolus vulgaris) o wysokosci 10^30 cm.Siewki fasoli sa porazone wszystkimi stadiami (rozwojowymi przedziorka chmielowca. (Tetnany- chus uirticae). Bo podanym czasie ustala sie sku¬ tecznosc preparatu substancji czynnej liczac mar- 60 twe zwierzeta. Otrzymany wynik podaje sia jako smiertelnocc w •/<, przy czym 100°/o oznacza, ze wszystkie przecMorki zostaly zabite, a 0°/o, ze za¬ den praedziorek nie zostal ziabity. W tablicy 3 podaje sie substancje czynne, stezenia substancji 65 czynnych, czas obserwacji oraz uzyskane wyniki.93 297 Tablica 3 Testowanie Tetranychus Substancja czynna Zwiazek o wizo¬ irze 18 (zmiany) Zwiazek o wzo¬ rze 11 (zmiany) Zwiazek o wizo¬ nze 23 (izniany) Zwiazek o wzo¬ rze 12 Zwiazek o wzo¬ rze 13 Zwiazek o wzo¬ rze 14 Ziwiazek o wzo¬ rze 14 Zwiazek o wzo¬ rze 15 Zwiazek o wzo¬ rze 24 Ziwiazek ó wzo¬ rze 17 Stezenie 'substancji czynnej w °/o \ 04 04 04 0,01 04 0^01 04 0,01 04 0,01 04 0,01 04 0*01 04 0,01 i smiertelnosc 1 po 2 dniach e/o ¦ ¦ 20 0 40 0 100 70 1/00 80 100 55 diOO 45 100 80 noo ,100 Przyklad IV. Testowanie pasozytujacych larw muchy.Rozpuszczalnik: 35 czesci wagowych eteru jedmo- metylloweigo glikolu etylenowego i 3 czesci Wago¬ wych eteru nonylofemyloipoligliikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 30 czesci wagowych odipowtiedniej substancji /aktywnej z podana iloscia rozpuszczalnika zawierajacego podana ilpsc' emul¬ gatora, po czym tak otrzymany kjoncenitaat roz¬ ciencza sie do zadanego stezenia.- Do probówek zawierajacych okolo 2 cm8 miesa konskiego wpnowadza sie po oikolo 20 larw muchy (Loctilia cupntaa). Do miesia konsMegio dodaje sie 0,5 ml :prepanatu substancji czynnej. Po 24 fgodzi- mach oznacza sie smiertelnosc w %, przy czym lOt^/o oznacza, ze wszysitkie larwy zosltaly zabilte, a 0°/o, ze zadna larwa nie zostala nabita.W taiblicy 4 podaje sie uzyskane wynikli prób. Tablicia 4 Testowanie pasozytujacych larw much • Substancja czynna Ziwiazek o wzo- rze 18 (zmany) Zwiazek o wzo¬ rze 25 (znany) Zwiazek o wzo- caek 12 - Zwiazek o wzo- ' zek 26 Zwiazek o wzo- zek 27 1 Stezenie sulbsltancji czynnej w ppm 300 100 110 100 100 100 B Smiertelnosc W •/• Duicilia Ouproma res. 1 100 50 1(00 50 100 100 100 IDO 100 • 100 100 100 100 50 40 45 50 55 60 $5 Przyklad V. Oznaczanie toksycznosci.Zwierze doswiadczalne: szczur albinos (Eattis nor*' yegicus). Badania po 7 doiach.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu isobstancji czynnej miesza sie 3 czesci wagowe subsitancji czynnej z 2,8 czesciami wagcwymi bar^ dzo trozdrobnionegio kwasni (krzemowego i 4,2 czes-* ciami wagowymi talku. Dodaje sie nieco sproszko^ wianej gumy roslinnej i otrzymuje "sie z (tego kon-, centratu zawiesiny przez scieranie z woda, które zawieraja w 1 ml dawki substancji -czyninej po* dawane na 100 g wagi zwierzecia.Dawkowanie odbywa sie objetosciowo po waze-* niu zwierzecia doswiadczalnego. Dodaje sie per 03 za pomoca stalowej sondy. Ocene prowadzi sie kazdorazowo po uplywie wyzej podlanego czasu liczac od padania substancji czyninej. Oznaiczenie wartosci LD50 (dawka substancji, która zabija 50°/t traktowanych zwierzat) wyprowadza sie w znany sposób z danych smiertelnosci dawek zmieniaja-* cych sie w postepie geometrycznym.Tablica 5 Oznaczenie tctesyaznosca (szczur lalbinas) per os 1 Substancja czynna 1 : ^ I ^ Zwiazek 0 wzorze 18 1 (zmany) I Zwiazek 0 wzorze 28 (znany) Zwiazek 0 wzorze 29 (znany) A Zwiazek 0 wzorze 10 (znany) Zwiazek 0 wzorze 11 (znany) zwiazek 0 wzorze 23 (zntany) Zwiazek 0 wzorze 30 Zwiazek 0 wzorze 12 Zwiazek 0 wzorze 13 Zwiazek 0 wzorze 31 Zwiazek 0 wzorze 14 Zwiazek 01 wzotrze 15 Zwiazek o wzorze 32 .- Zwiazek 0 wizoirze 33 Zwiazek 0 wz,oirze 20 Zwiazek 0 wziorze 22 Zwiazek 0 wzorze 34 Zwiazek 0 iwzorze 35 Zjwiazek 0 wzorze 36 Zwiazek 0 wzotnze 24 Zwiazeik 0 iwzorze 16 Zwiazeik d wzorze 37 Zwiazek 0 wzorze 17 Zwiazek 0 wziorze 21 1 zwiazek 0 wzorze 27 Zwiazek 0 wzorze 38 Zwiazek 0 wzorze 30 Wskaznik DD50 w mg/kg wagi ciia$a 2_ ¦ a 2,5 — 1— — — okolo 50 — 1O0 — 100 — 250 — okolo okolo okolo 250 — 250 ¦— 100 — okolo- 250 — okolo okolo 250 — 100 — okolo 250 — 1000 oikolo ¦** 1000 1000 j 100 1 250 J 250 I 500 500 j 500 2(50 500 500 1 250 j 250 500 250 500 500 250 500 500 500 Przyklady wytwarzania: Przy/klad VI. Do zawiesiny 33,6 ig (0,3 mola) hydrazydu kwasu maleinowego i 31,8 /g (0,3 mola) weglanu sodu w 500 ml dwume^tylloformiaimidu do¬ daje sie 65,6 g (0,3 mola) chlorku kwasu 0-etylo-S- -n-pnspylotioTiOtdloillofosfa Nasltepnie miesza¬ nine miesza sie przez 24 godziny w temperaturze pokojowej, wydzielony chlorek sodu11 98 297 12 i otrzymany roizitwór uwalnia sie od nozpusziczal- ndka pod zmniejszonym cisnieniem, pozostalosc roz¬ puszcza sie w toluenie przemywa 10% roztworem weglanu sloidu, ipo czym woda, fiaze organiczna, po jej uprzednim osuszeniu isiainczanem soidu, uiwailni.a sie ponownie cd rozpuisziozalnika pod zmniejszonym cisnieniem, pozostalosc rozpuszcza sie w malej ilosci eteiru i wytraca heptanem.Otrzymuje sde 46 g (51% wydajnosci teonetycz- cuej) esitru 0-etylo-SHn-propyilo-'0-l^ydynazon-(6)- -ylowego-(3)] kiwiasiu diw^iojnotioloifotsforowego wzór , w temperaturze tapnfaitia 56°C.Przyklad VII. Do mieszaniny 16,5 g (0,1 mola) l,6Hdwuwadoro-1-€yjanoetylo-3-hydiroksy-'6Jkeitiopi- rydazyny, 14,5 g. (0y105 moda) weglanu potasu a 200 cm1 acetonitirylu dodaje sie 21,8 g (0,1 mola) chioirfku kwasu 0-etylo-S-n-\propylotionoitiolotfois(foiro- wegb< Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie przez 3 godzimy do tempeiriaftury 40°C, nastepnie cnlodizi sie « wylewa do 300 ml toluenu. Wsad przemywa sie nasyconym roztworem weglaimu sodu i woda i po osuszeniu siarczianem sodu oddestyiLowuje sie roz¬ puszczalnik pod zimmiieijszonymi cisnieniem.Otrzymuje sde 23 g (06% wydajnosci teotretycz- soej) estru O-etylo^S-n-propylo-O-tl-p-cyj.ainraeityiOipi- ryfdazm-(6)-ylowegio-(3)} ktwiasu. itioncrtnoloifosipirowe- go o wzorze 32 w pólstali zóltegjo idLeju o wspól¬ czynniku zalamania n22D — 1,3523.W s|posói lanaloigilczny mozna wytworzyc zwiazki zestawione w tablicy 6. ¦002H5 \SC3H7 1On-ch2-coo-c2h5 Wzór 31 -CH2-CH2-CN Wzór 32 ?/0C2H5 O-P' ^C3Hr Wzór 34 Wzór 37 ?/0C2H5 o-pcT N ^ 7 GL Wzór 38 0C2H5 Wzór 39 5cf 0-P<0C2H5 4N SC3Hr -N -CH2-CH2-C0-0-CH3 Wzór 35 8 0C2H5 SC3Hr Wzór 40 -ch2-nQ Wzór 41 -NH Wzór 3693 297 H H + ?/0CoH Cl-P '2n5 \ SC3H7 -HCl °^ 0-P V0C2H3 W-N H \c^r Schemat W.Z.Graf. Z-d Nr 2, zam. 233/77, A4, 100 Cena 10 zl PL