Przedmiotem wynalazku jest sposób oraiz urza¬ dzenie do srubowego nabijania tasmy na nure, zwlaszcza ma rure o przekroju owalnymi, w którym to sposobie rure obraca sie, a tasme dopasowuje sie do kazdorazowego promienia^ rury, przy równo¬ czesnym formowaniu tasmy na zimno, a to przez równe naciaganie tasmy i równoczesne utrzymy¬ wanie jej w polozeniu prostopadlym do owijanej rury, przy czym tasme poddaje sie naprezeniu rozciagaj acemu i równoczesnemu odksztalcaniu, które to odksztalcenie, odpowiednio do kazdorazo¬ wego promienia przekroju rury, wzrasta od kra¬ wedzi wewnetrznej do zewnetrznej.Znany sposób z opisu patentowego' RFN nr 1402 779 w praktyce stosowany jest tylko do narwij ania tasmy gladkiej, chociaz wedlug danych zawartych w opisie moze byc 'odpowiedni równiez do srubowego nawijania tasm o przekroju w postaci litery L, utworzonym przez odgiecie krawedzi pierwotnie plaskiej tasmy. Praktycznie jednak nawijanie tego rodzaju tasmy o przekroju w postaci litery L nie daje sie bezblednie zreali¬ zowac, a to z powodu zwiekszonego przez ten ksztalt wskaznika przekroju tasmy, który to wskaznik powoduje, ze konieczne dla dopasowa¬ nia do kazdorazowego promienia przekroju rury odksztalcanie taismy na zimno napotyka na tak silmy opór, ze gladkie i pozbawione pekniec na¬ winiecie tasmy staje sie niemozliwe.Zadaniem wynalazku jest dalsze rozwiniecie 36 praktycznego stosowania znanego sposobu oraz oipracowanie urzadzenia do stosowania tego sposo¬ bu dla tasmy o przekroju w ksztalcie litery L, przy zachowaniu wysokiej wydajnosci produkcyj¬ nej.Zadanie to spelnia sposób srubowego nawijania tasmy na rure zwlaszcza na rure o przekroju owalnym, przy czym tasma ta ma wewnetrzna krawedz zagieta pod katem prostym, przy którym to sposobie rura jest obracana a tasma przy jednoczesnym odksztalcaniu na zimno dopasowy¬ wana do kazdorazowego promienia rury i w trak¬ cie tych czynnosci naciagana równo na rure pod dzialaniem naprezen rozciagajacych oraz przy zwiekszajacym sie od krawedzi wewnetrznej do zewnetrznej odksztalceniu odpowiednio do kazdo¬ razowego promienia rury utrzymywana w poloze¬ niu do niej prostopadlym, charakterystyczny tym, ze brzeg tasmy zagina sie pod katem wlielkszym od 90° a po naciagnieciu na rure tasme dopro¬ wadza sie do prostopadlego polozenia wzgledem powierzchni rury.Dzieki rozwazaniu wedlug wynalazku mozliwe jest w praktyce nawijanie na rury, a zwlaszcza na rury o przekroju owalnym, tasmy o przekroju w postaci litery L, mimo wiekszego dla tego ksztaltu wskaznika przekroju^ przy zachowaniu duzej szybkosci nawijania oraz glodkosci i rów¬ nomiernosci przylegania tasmy do rury i przy uniknieciu powstawania pekniec na zewnetrznej 92 5443 kraiw^gdzi tasnny oraz fald i odksztalcen na krawedzi wewnetrznej. Przekrój w postaci litery L, dzieki powiekszeniu powierzchni styku miedzy tasnaa I rura nie tylko daje korzysc lepszego utrzymywania sie tasmy na rurze, lecz zapewnia lepsze przewodzenie ciepla miedzy rura a na¬ winieta na niej tasma, zwlaszcza w przypadku gdy owinieta rure, dla zapewnienia ochrony przed korozja, pokrywa sie w znany sposób na przyklad przez cynkowanie ogniowe, powloka metalowa, gdyz metal powloki, na zasadzie wloskowosci przedostaje sie do szczeliny miedzy rura i tasma, tworzac tym sposobem doskonale metaliczne polaczenie.Zmniejszenie oporu, jaki podczas nawijania stawia tasma przy dopasowaniu jej do kazdora¬ zowego promienia rury nastepuje na skutek wydluzenia, tasmy na odcinku jej rozciagania, a dla dokladniejszego dopasowania tasmy do- po¬ wierzchni rury, zgodnie z charakterystyka sposobu wedlug wynalazku-, krawedz tasmy o pierwotnej plaskiej postaci zagina sie pod katem wiekszym od 90°, a po nawinieciu na( rury odgina sie ja z powrotem do kata prostego to- jest prostopadlego polozenia wzgledem powierzchni rury. Czynnosci te zapobiegaja niepozadanym odksztalceniom srubowo nawinietej tasmy ma jej dolnej krawedzi i zapewniaja równomierne przyleganie tasmy do powierzchni owijanej rury, przy równoczesnym zachowaniu okreslonej z góry szczeliny, która po naniesieniu powloki metalowej zapewnia doskonale polaczenie metaliczne.Przedmiotem wynalazku jest równiez urzadze¬ nie do srubowego nawijania tasmy na rure zwlaszcza na rure o przekroju owalnym posia¬ dajace dwie prowadnice tasmy: pierwsza w miejscu w którym nawijana tasma po raz pierwszy styka sie z rura, a druga, usytuowana naprzeciw pierwszej, przy czym kazda z tych prowadnic jest grzebieniowa prowadnica sziozeilinowa, zaopatrzona w szereg nozy wiodacych i jest osadzona na ra- ' mieniu wychylnym wokól okreslonego punktu obrotu oraz jest stale dociskana do obracajacej sie ruiry sila sprezyny. Urzadzenie to, udoskonalone w mysl wynalazku charakteryzuje sie tym, ze przy pierwszej prowadnicy tasmy znajduje sie co naj¬ mniej jedna rolka dociskowa, oddzialywujaca na rozciagany odcinek tasmy. Rolka ta powoduje wydluzenie tasimy na odcinku rozciaganym bez¬ posrednio przed jej nawinieciem- na rure i dzieki temu umozliwia dopasowanie tasmy o przekroju w ksztalcie litery L do róznych srednic rury, zwlaszcza rury owalnej.Zgodnie z dalsza charakterystyka urzadzenia wedlug wynalazku, os obrotu rolki jest równolegla do plaszczyzny tasmy, lecz jest równiez ustawiona pod katem ostrym do kierunku jej ruchu, przy czym przednia strona rolki jest zwrócona ku za¬ gietej pod katem krawedzli tasmy. Dzieki temu rolka dociskowa powoduje nie tylko wydluzenie tasmy na odcinku jej rozciagania, lecz równiez nadanie jej odksztalcenia wstepnego', sluzacego do lepszego dopasowania tasmy do kazdorazowej srednicy rury, gdyz ustawienie osi obrotu pod ostrym katem powoduje powstawanie skladowej 2 544 4 sily, zwróconej w kierunku oddalania tasmy od powierzchni rury.Zgodnie z wynalazkiem, rolka dociskowa osadzo¬ na jest na plozie przylgowej, która razem z noza- mi wiodacymi jest z kolei osadzona na odchyla¬ nym ramieniu i przylega swa powierzchnia czolowa do obracajacej sie ruiry, przy czym po¬ wierzchnie czolowe nozy wiodacych sa osadzone do tylu wzgledem czolowej powierzchni plozy przylgowej. Dzieki powyzszemu powierzchnie czolowe nozy wiodacych sa utrzymywane w od¬ stepie od zagietej krawedzii nawinietej tasmy, co pozwala na unikniecie pózniejszego odksztalcenia odgietej krawedzi i na zachowanie wyraznej szczeliny miedzy rura a ta odgieta krawedzia.Szczelina ta umozliwia dobre polaczenie nawinietej tasimy z rura przy nanoszeniu powloki metalicznej.W celu dokonania opisanego wyzej odgiecia krawedzi- tasmy o kat wiekszy niz 90° dla ?c osiagniecia lepszego prowadzenia nawijanej tasmy, pierwszy sasiadujacy z ploza przylgowa nóz wiodacy ma wedlug wynalazku powierzchnie czolowa scieta pod ostrym katem. Dziejki po¬ wyzszemu nóz ten uzyskuje mozliwosc dokladnego prowadzenia tasimy az do styku z rura odgietej pod katem krawedizi tak, ze wszelkie odsuniecie sie tasmy staje sie niemozliwe.W celu utrzymania potrzebnych do uzyskania przylegania tasmy sil o mozliwie niskich granicach mimo duzych szybkosci obrotowych rury, wahliwe ramiona sa osadzone na usytuowanych przeciw siebie po przekatnej sworzniach wychylnie w kie¬ runku przeciwnym do kierunku obrotu ruiry.Ramiona te sa przy tym dociskane przez silowniki pneumatyczne, ze stala w przyblizeniu sila spre¬ zysta.Sposób i urzadzenie wedlug wynalazku umozli¬ wiaja po1 raz pierwszy w praktyce na srubowe owijanie tasma, o przekroju w ksztalcie litery L 40 z duza szybkoscia równiez i rur o przekroju od¬ biegajacym od okraglego przy równoczesnym udo¬ skonaleniu przylegania: tasmy do powierzchni rury przez dokladne prowadzenie tejze tasmy.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w 45 przykladzie wykonania na rysunku na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie w widoku z przodu, fig. 2 — przekrój wedlug linii II—II z fig. 1 powiekszony, uwidoczniajajcy prowadzenie tasmy, w widoku z boku, fig. 3 — polozenie rolki do- 50 clskiowej wzgledem tasmy.Pokazana schematycznie w przekroju na fig. 1, rura 1 ma przekrój owalny i przeznaczona jest do owiniecia srubowo tasma 2, odwijana z nie pokazanego na rysunku zwoju, przy czym tasmie 55 tej, po odwinieciu ze zwoju, nadaje sie przy po¬ mocy urzadzenia profilujacego1 3 przekrój w ksztalcie litery L z odgieta pod katem krawedzia 2a. Urzadzenie profilujace 3 jest na fig. 1 pokaza¬ ne jedynie w sposób schematyczny, ale posiada 60 ono szereg nie pokazanych na rysunku zespolów rolek profilujacych, za pomoca kltórych czesc od¬ winietej ze zwoju, w stanie plaskim, tasmy zo¬ staje odgieta w postaci stojacej pod katem w przyblizeniu prostym krawedzi 2a. _ Rura 1 napedzana na jednym koncu i obra-92 $44 cajaca sie z jednostajna predkoscia, otoczona jest w miejsiou nawigamia ta&my 2 ramka 4, która od¬ powiednio do szybkosci obrotowej przesuwa sie w kierunku osiowym wzgledem rury 1. Na ramce 4 osadzone sa wahliwe, na ustawionych naprze¬ ciwko siebie po przekatnej sworzniach 5, dwa wahliwe ramiona 6 na któryich, na kazidyin z nich osadzona jest prowadnica 7 tasmy. Ulozyskowane wahliwe ramiona 6 sa wychylne w kierunku prze¬ ciwnym do kierunku obrotów rury 1.Dla zapewnienia dobrego przylegania prowadnic 7 tasmy do obracajacej sie rury 1, wahlfiwe ra- miona 6 poddane sa dzialaniu silowników pneuma¬ tycznych 8, których tloki sa polaczone przegubowo za posrednictwern tloczysk z wahliwyimi ramiona¬ mi 6.Budowa obydwóch prowadnic 7 tasmy przedsta¬ wiona jest w powiekszaniu na fig. 2 na którym kazda z prowadnic 7 tasmy posiada ploze przylgowa 10, która swa powierzchnia czolowa stale przylega do obracajacej sie rury 1. W od¬ stepie od tej plozy przylgowej 10 znajduje sie nóz wiodacy 11, którego- powierzchnia czolowa zukosowana jest pod kajtem [$ tworzacym ostrze.Obok tego zaostrzonego noza wiodacego 11 umiesz¬ czone sa dwa dalsze noze wiodace 12, których powierzchnie czolowe, podobnie jak powierzchnia czolowa noza wiodacego 11 sa odsuniete do tylu wzgledem czolowej powierzchni plozy przylgowej , tak ze noze wiodace 11 i 12 znajduja sie stale w pewnym odstepie od powierzchni obracajacej sie rury 1.Przy plozie przylgowej 10 pierwszej prowad¬ nicy 7 tasmy, przy której tasma 2 wchodzi po raz pierwszy w styk z rura 1, ulozyskowana jest rolka dociskowa 9, dzialajaca na rozciagany od«- cimek tasmy 2. Polozenie rolki 9 jest przedstawione w powiekszeniu na fig. 2 i 3, na których widac ze os 9a obrotu rolki dociskowej 9 jest równolegla do plaszczyzny tasmy, lecz ustawiona pod ostrym katem y do kierunku R ruchu tasmy. Ustawiona pod katem y i zwrócona swa przednia strona do odgietej krawedzi 2a tasmy 2, nie napedzana rolka dociskowa 9 powoduje powstanie sily skla¬ dowej odwróconej od rury 1, która to skladowa, wraz z równoczesnym wydluzeniem wywoluje wstepne odksztalcenie tasmy 2.W urzadzeniu profilujacymi 3 krawedz 2a tasmy 2 zostaje odgieta o kat profilu a przekraczajacy wartosc 90°, (fig. 2) wynoszacy korzystnie 100 do 105°. To przegiecie krawedzi 2a zapewnia- razem z uksztaltowaniem opisanego wyzej kata (} ostrza noza wiodacego 11, dobre prowadzenie profilowej tasmy 2, gdyz nóz wiodacy 11 dociera az do wierzcholka kata utworzonego przez odgieta klrawedz 2a i zapobiega odchylaniu sie nawijanej tasmy 2.Na rysunku przedstawiono rure 1 o przekroju owalnym, oczywiscie jednak, sposobem i urzadze¬ niem wedlug wynalazku mozna owijac srubowo tasme o przekroju w ksztalcie litery L równiez i rury o innym przekroju. Wreszcie, wydluzanie rozciaganego odcinka tasmy 2, które w pokazanym 16 40 60 ©5 przyfcladaie wykonywane jest za pomoca rolkd dociskowej 9, jest korzystne takze I w przypadku rur okraglych, na przyklad w celu powiekszenia szybkosci nawijania. PL PL PL PL PL