Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do zamykania otworu, zwlaszcza luku ladunkowego na statku lub tez otworu komunikacyjno—wejsciowego na dowolnym plywajacym obiekcie morskim, naziemnym lub powie¬ trznym, lub tez obiektu budowlanego.Znane sa pokrywy luku lub ladowni skladajace sie kazda z szeregu par przylegajacych elementów polaczonych przegubowo miedzy soba w taki sposób, ze kazda pokrywa jest zwijana pionowo w przypadku jednej pary elementów lukowych, lub zwijana jest w harmonijke w przypadku kilku par elementów lukowych w polozenie otwartym w przestrzeni przeznaczonej do przechowywania, przyleglym do jednego konca luku, przy czym pokrywa jest rozkladana na plask w polozeniu zamknietym.W czasie czynnosci zamykania i otwierania luku, poszczególne elementy pokrywy tocza sie lub slizgaja w prowadnicach bocznych prawie poziomych wzgledem statku, prostoliniowych i równoleglych, wzdluz obu przeciwnych boków luku, przy czym kazda pokrywa luku oparta jest w prowadnicach na kolach lub krazkach lub plozach. Element krancowy pokrywy sasiadujacy z przestrzenia skladowania, jest na ogól przegubowy po zewnetrznej stronie krancowej na koncu dna przestrzeni do skladowania.W przypadku luku znajdujacego sie w pomoscie statku, kazda pokrywa luku stanowi plaski poklad, to znaczy, ze obramowanie luku zestawione ze zrebnic oraz naszczytek jest wprowadzone w pomost w taki sposób, ze jest na poziomie górnej powierzchni pomostu, lecz nie wystaje poza nim, przy czym pokrywy ladowni lub luku wbudowane sa lub obejmuja drugi element w polozeniu rozwinietym dla stanu zamknietego, w otworze bebna lub szybu lukowego w rodzaju klapy, dla zapewnienia ciaglosci górnej powierzchni pokladu bez wyjscia poza jego obreb.W przypadku luku znajdujacego sie w pokladzie wysiegnikowym, ilosc par elementów pokrywy lukowej jest funkcja dlugosci luku i wysokosci miedzypokladowej, to znaczy odleglosci pomiedzy górna powierzchnia pokladu wysiegnikowego a sufitem miedzypokladu zestawionego z dna ukladu pokladowego. Im nizsza wysokosc miedzypokladu, tym ilosc par elementów pokrywy lukowej jest wieksza. Calkowita dlugosc pokrywy w stanie zamknietym odpowiada w przyblizeniu sumie dlugosci otworu lukowego zamykanego przez te pokrywe oraz dlugosci pomieszczenia na skladowanie zespolonego z ta pokrywa, poniewaz skrajny e&ment pokrywy od strony skladowania, jest zamocowany przegubowo swym zewnetrznym koncem do skrajna krawedzi wyciecia2 89 847 pokladu wysiegnikowego ograniczajacego przestrzen skladowania, utworzona przez wneke wykonana w pokla¬ dzie wysiegnikowym. W luku o dlugosci otworu w przeswicie 19 m zamykanego na przyklad do siebie dwoma symetrycznymi pokrywami posrodku luku, zestawionych wstanie zamknietym i odpowiednio polaczonych w przeciwnym kierunku do przeciwnych krawedzi lukowych w dwóch przestrzeniach skladowania, na skladowa- nie przewiduje sie 1 m na pare przegubowych elementów pokrywowych przy skladaniu w polozeniu pionowym.Jezeli na przyklad kazda pokrywa sklada sie z trzech par elementów pokrywowych, to kazda przestrzen skladowa ma dlugosc 3 m tak, ze calkowita dlugosc obu pokryw polaczonych wynosi 19 + 3X2 = 25 m. Przy zalozeniu, ze elementy pokrywowe maja 3 X 2 = 6 par elementów pokrywowych, lub 12 elementów pokrywo¬ wych ma te sama dlugosc, to kazdy element ma dlugosc jednostkowa 25:12 = 2,083 m, czyli jest to równiez minimalna wysokosc miedzypokladowa niezbedna do skladowania kazdej pokrywy w stanie zlozonym piono¬ wym. Jezeli kazda pokrywa sklada sie z 2 par elementów pokrywowych, to kazda przestrzen skladowa musi miec dlugosc 2 m, w taki sposób, ze calkowita dlugosc obu polaczonych pokryw, to jest 8 elementów p^^Wowych równa jest 19 + 4 = 23 m, przez co minimalna konieczna wysokosc miedzypokladowa odpowia- d|jaca olugoscr elementu pokrywowego wynosi 23 :8 = 2,875 m.Jest oczywiste, ze dazy sie do zmniejszenia ilosci par elementów pokrywowych, poniewaz zmniejsza sie tfrtgRWftYmv powierzchnia elementów pokrywowych, oraz ilosc urzadzen wyciagowych, to jest silowników i. Jest duza wada, kiedy wysokosc miedzypokladowa jest niewystarczajaca dla zmniejszania ilosci par elementów pokrywowych. Celem wynalazku jest wyeliminowanie tej wady przez skrócenie kazdej pokrywy skladanej pomimo niewystarczajacej wysokosci miedzypokladowej i rozdzielenie funkcji zamykania otworu lukowego od funkcji przykrywania przestrzeni skladowania polaczonej pokrywa, to znaczy, ze pokrywa jedynie nakrywa otwór lukowy w stanie rozlozonym do zamykania, lecz nie dotyczy przestrzeni skladowania, przy czym poprzednio pokrywa spelniala obie funkcje.Cel ten zostal osiagniety tak, ze w urzadzeniu wedlug wynalazku prowadnice przedluzone sa w kierunku poziomym w przestrzeni skladowania, a pokrywa zawiera co najmniej glówna pokrywe ewentualnie z szeregiem par elementów pokrywowych, które zamocowane sa przegubowo wzgledem siebie i skladane w harmonijke, przy czym pokrywa jest przesuwana poziomo ruchem postepowym w chwili zamykania luku.Dla zamkniecia otworu lukowego odrugosci odpowiadajacej dlugosci pokrywy wstanie zlozonym i skladowym w przestrzeni skladowania wystarczy rozlozyc pokrywe wstanie zamykania luku z jej miejsca skladowania, a nastepnie przesunac zespól pokrywy az do calkowitego nakrycia otworu lukowego przyleglego do krawedzi luku. Proces otwierania odbywa sie w odwrotny sposób.Obie funkcje nakrywania luku oraz przestrzeni skladowania sa rozdzielone i uniezaleznione, poniewaz pokrywa luku spelnia jedynie pierwsze zadanie. Taki uklad jest korzystny, poniewaz pozwala na rzeczywiste zmniejszenie dlugosci pokrywy lukowej o wartosc odpowiadajaca poziomemu przemieszczeniu pokrywy rozlo¬ zonej na ilosc par elementów pokrywowych, to znaczy o wartosc najwyzej równa dlugosci przestrzeni skladowania. Tak wiec, w przykladzie liczbowym uprzednim luku dlugosci 19 m w przeswicie, którego kazda polówka ma byc nakryta pokrywa zlozona z dwu par przegubowych elementów pokrywowych, to jest z 3 elementów pokrywowych dla obu pokryw, minimalna wysokosc miedzypokladowa wynosi 19 m : 8 = 2,375 m zamiast 2,875.Nalezy jednoczesnie zapewnic funkcje nakrywania kazdej przestrzeni skladowania tak, aby nie pozostala otwarta wneka w pokladzie wysiegnikowym przeznaczona na przestrzen skladowa z uwagi na niebezpieczenstwo spowodowane nieciagloscia górnej powierzchni pokladu wysiegnikowego. W tym celu urzadzenie dla kazdej przestrzeni skladowania ma pomocniczy element pokrywowy niezalezny od stanu zamkniecia przestrzeni skladowania, o dlugosci odpowiadajacej dlugosci otwartej przestrzeni skladowania odkrytej przez te pokrywe w polozeniu zamknietym.Pomocniczy element pokrywowy jest zamocowany przegubowo na koncu dna scianki przestrzeni sklado¬ wania, to znaczy na skraju wyciecia w pokladzie, ograniczajacego przestrzen skladowania, przy czym jest odpowiednio podnoszalne w polozeniu pracy otwartym prawie pionowo i opuszczalne w polozeniu zamknietym do poziomu poprzez obrót najkorzystniej swym wolnym koncem na sasiednim pierwszym elemencie pokrywy glównej.Kazdy pomocniczy element pokrywowy jest tak wykonany, ze w polozeniu zamknietym jest zrównany z powierzchnia górna pokrywy dla zapewnienia dokladnej ciaglosci górnej powierzchni pokladu. Poniewaz pomocniczy element pokrywowy jest stale oparty na skrajnym sasiednim elemencie glównym, taki uklad umozliwia sterowanie pomocniczego elementu przy zamykaniu i otwieraniu za pomoca skrajnego sasiedniego elementu glównego pokrywy, poniewaz glówny odpycha pomocniczy element pokrywowy do góry w polozeniu otwartym, zblizajac sie do dna przestrzeni skladowania, natomiast oddalajacy sie od dna pomocniczy element pokrywowy opada pod wlasnym ciezarem przy stopniowym wycofywaniu glównego elementu pokrywowego krancowego w kierunku otworu lukowego.89 847 3 Urzadzenie wedlug wynalazku rozwiazuje zagadnienie techniczne w sposób prosty i tani, bardzo skuteczny i pewny w pracy.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedsta¬ wia schematycznie widok boczny miedzypokladu statku zawierajacego luk w pokladzie wysiegnikowym zamknietym za pomoca ukladu dwu pokryw, fig. 2 przedstawia widok boczny wedlug fig. 1, lecz przedstawiaja¬ cy prawa pokrywe podczas przebiegu otwierania, fig. 3 —widok wedlug fig. 1 i 2 w chwili, gdy obie pokrywy odpowiednio sa zlozone w polozeniu pionowym otwartym calkowicie w przestrzeni skladowania usytuowanym odpowiednio na przeciwleglym krancu luku, fig. 4 — eJement z fig. 1 przedstawiajacy czesciowo prawa strone z innym przykladem wykonania pokrywy prawej, fig. 5 — element z fig. 4 widziany z góry ukladu w stanie zamknietym, flg. 6 — element podobny do fig. 3 z prawa pokrywa wedlug przykladu wykonania z fig. 4 i 5 w polozeniu zlozonym pionowym calkowicie otwartym, a fig. 7 — prawa czesc luku z prawa pokrywa wyposa¬ zona w uklad sterowania dla posuwu poziomego wedlug innego przykladu wykonania.Na fig. 1—3, statek 1 zawiera górny poklad glówny lub wysuniety 2 z lukiem 3 zamykanym ukladem po¬ kryw ladowni oraz poklad wysiegnikowy lub posredni poklad kryty 4 znajdujacy sie w pewnej odleglosci poni¬ zej górnego pokladu 2, przy czym uzyskano w ten sposób pomieszczenia miedzypokladowe 5 ograniczone podluznie, na przyklad przez poprzeczna przegrode 6 na kazdym przeciwleglym krancu. Kazdemu lukowi 3 górnego pokladu odpowiada czesto luk 7 w dolnym pokladzie 4 z bebnem lub szybem znajdujacym sietia prze¬ dluzeniu górnego luku 3. W przykladowym rozwiazaniu, luk 7 mozna zamykac ukladem dwóch pokryw prawej 8 i lewej 9 rozciagnietych w polozeniu pracy i zamknietym od przeciwnych kranców 10 i 11 luku, celem uzys¬ kania zetkniecia w posredniej czesci luku, w pionowej plaszczyznie poprzecznej styku, której slad oznaczono liczba 12 na fig. 1, 2. Plaszczyzna 12 moze znajdowac sie w dowolnym punkcie posrednim luku, na przyklad w \* srodku w przypadku, gdy pokrywy 8 i 9 sa symetryczne wzgledem pionowej plaszczyzny poprzecznej srodkowej luku. Kazda pokrywa 8, 9 sklada sie najkorzystniej z pewnej parzystej ilosci podobnych do siebie elementów pokrywowych, które moga byc vakie same dla obu pokryw w przypadku symetrii lub tez rózne.Na rysunku przedstawiono duza pokrywe 8 zastawiona z czterech elementów pokrywowych 13, 14,15, 16 oraz mala pokrywe 9 utworzona z dwóch elementów pokrywowych 13', 14'. W kazdej pokrywie kolejne przylegle elementy pokrywowe sa polaczone przegubowo ze soba tak, ze uklada sie je parami na przemian jak harmo¬ nijke dla pokrywy 8, lub jako jedna pare dla pokrywy 9 na fig. 3. Uzyskuje sie to w ten sposób, ze laczy sie zawiasy elementów pokrywowych pokrywy 8 ustawionych na przemian w górnej czesci 17 oraz dolnej czesci 18, pomiedzy elementami pokrywowymi 13—16 w stanie zamknietym, przy czym w górnej czesci 17 znajduje sie tylko jedno polaczenie przgubowe pomiedzy para elementów pokrywowych 13', 14'pokrywy 9. Kazdy ele¬ ment pokrywy zawiera dwustronnie obrotowe krazki toczne 19, na których spoczywa kazda pokrywa przy zamknietym luku na prowadnicach 20 umieszczonych na pólce podluznej zrebnicy luku 7. Tak wiec, element skrajny lub pierwszy 13, 13' kazdej pokrywy posiada na koncu pare krazków 19 natomiast oba posrednie ele¬ menty pokrywowe 14, 15 pokrywy 8 oraz drugi element koncowej pokrywy lub drugi 14' pokrywy 9 wyposa¬ zone sa kazdy w dwie pary krazków tocznych 19 odpowiednio umieszczonych na przeciwnych krancach ele¬ mentu pokrywowego, przy czym drugi krancowy element pokrywowy lub ostatni 16 pokrywy 8 zawiera tylko jedna pare krazków tocznych po stronie wewnetrznej wolnego konca.Kazda pokrywa jest skladana wstanie zamknietym w kierunku przestrzeni skladowej 21 ograniczonej wneka znajdujaca sie w miedzypokladzie 5 pomiedzy górna powierzchnia pokladu 4 oraz powierzchnia lub dolnym ukladem 22 górnego pokladu 2. Kazda przestrzen 21 ograniczona jest przy podstawie wneka 23 uzyskana ze wzmocnienia wycietego w pokladzie 4 poza obie przeciwne boki luku 7, w taki sposób, ze uzyskuje sie pomost obnizony lub wbudowany, cofniety w stosunku do górnej powierzchni pokladu 4, przy czym kazdy pomost 23 jest poziomy, najkorzystniej polozony na przedluzenie poziomu bocznych prowadnic 20. Boczne prowadnice 20 znajduja sie na przeciwnych koncach na pomostach 23 poza koncami krawedzi 10, 11 luku 7.Na fig. 1 calkowita dlugosc obu pokryw 8, 9 w polozeniu zamknietym jest co najmniej równa, najkorzystniej nieco wyzsza, od dlugosci przeswitu otworu lukowego 7, lecz mniejsza niz suma dlugosci tego przeswitu i dlugosci lub glebokosci obu pomostów 23, to znaczy odleglosci pomiedzy krancowymi stopniami 23* stanowiacymi zewnetrzna krawedz odpowiedniego kazdego pomostu 23, to jest krawedz odpowiedniego wyciecia w pokladzie 4. Krancowy brzeg 23 kazdego pomostu 23 jest polaczony przegubowo w punkcie 24, a pomocnicze elementy pokrywowe 25, 25' tworza obrotowa klape zamykajaca wolna przestrzen pozostawiona pomiedzy zewnetrzna krawedzia kazdego pierwszego elementu pokrywowego skrajnego 13, 13', a zewnetrzna krawedzia koncowa 23' pomostu w taki sposób, ze uzyskuje sie ciaglosc górnej powierzchni pokladu 4. W tym celu wolny koniec kazdej obrotowej klapy 25 opiera sie najkorzystniej stale na czesci koncowej lub tylnej sasiedniej pierwszego glównego elementu pokrywowego 13, 13', które nasuniete sa na siebie tak, ze w polozeniu oopuszczonym do poziomu obrotowej klapy 25, 25', górna powierzchnia dochodzi do poziomu znajdujacego sie4 89 847 w przedluzeniu górnej powierzchni pokryw 8, 9 w ich zamknietym polozeniu (fig. 1). Zamiast klapy obrotowej mozna zastosowac dowolny typ elementu pokrywy pomocniczej, na przyklad poziomo przesuwnej, przechylnej, chowanej lub wciaganej, lub pokrywe ruchoma ustawiona w polozeniu zamknietym. Skladanie kazdej pokrywy mozna uzyskac w dowolny znany sposób. Na fig. 5 sterowanie uzyskuje sie za pomoca silowników plynowych, na przyklad silowników hydraulicznych 26, zwlaszcza tlokowych, zespolonych z kazda para elementów 13, 14 lub 15, 16, lub 13', 14', przy czym kazdy silownik 26 ma cylinder zamocowany do elementu 13 kazdej pary i dziala na przegub 17 za pomoca przekladni w taki sposób, ze powoduje podnoszenie zlacza 17 elementów pokrywowych kazdej pary oddzielnie. Skladowanie uzyskuje sie zwlaszcza poprzez podnoszenie zlacz przegubowych za posrednictwem lin, na przyklad za pomoca bomów lub wciagarek statku.Na fig. 1—3 kazdy krancowy element 13, 13' bliski pomieszczenia zespolonego, pomieszczenia 21 ma silownik posuw poziomego zespolu pokrywy, na przyklad silownik liniowy o podwójnym dzialaniu, to jest wydluzajacym lub cofajacym za pomoca sprezonego plynu, na przyklad cieczy hydraulicznej w przypadku zastosowania silownika tlokowego do wybiorczego sterowania nawrotnego ruchu posuwistego. Kazdy z silowni¬ ków 27 jest zamocowany przegubowo na jednym z konców, na przyklad tloczyskiem do stalego punktu 28 w sasiedztwie krawedzi 23' pomostu 23, a w drugim koncu, dnem cylindra 29 do pierwszego elementu glównego, glównej pokrywy 13, 13', przy czym skok kazdego tloka silownika 27 odpowiada w przyblizeniu amplitudzie ruchu postepowego poziomego w obu przeciwnych kierunkach podluznych. Os pozioma poprzeczna przegubowa kazdego silownika 27 w stalym punkcie 28 jest wspólosiowa z osia geometryczna obrotu dla podnoszenia lub opuszczania sasiedniego krancowego elementu pokrywowego 13, 13' polaczonego z tym silownikiem. Os ta jest okreslona co najmniej jednym przegubowym zlaczem chwilowym lub rozlacznym polozonym pomiedzy kazdym krancowym elementem 13,13', strefa sasiadujaca z zaglebieniem 23' strefy 23.Sterowanie silowników 27, to znaczy zasilanie ich plynem pod cisnieniem, moze byc jednoczesne lub synchronizowane, badz oddzielne i niezalezne. Sterowanie natomiast silowników 26 do skladania kazdej pokrywy jest synchronizowane lub jednoczesne, lecz moze odbywac sie równiez niezaleznie, na przyklad w przypadku koniecznosci stopniowego zamykania lub otwierania luku.Dzialanie urzadzenia opisane jest ponizej W przypadku, gdy luk 7 jest calkowicie zamkniety pokrywami 8, 9 (fig. 1) obie pokrywy wzajemnie stykaja sie lub nachodza na siebie w poprzecznej plaszczyznie pionowej 12 w taki sposób, ze kazdy silownik 27 kazdej pokrywy wydluza sie. Dla spowodowania otwarcia otworu lukowego zamknietego pokrywa 8 uruchamia sie kazdy silownik 27 pokrywy 8 przez skurczanie, co powoduje toczenie pokrywy 8 na prawo az do strefy skladowej 23 (fig. 2). Poniewaz wolny koniec obrotowej klapy 25 spoczywa na krancu czesci sasiadujacej pierwszego elementu pokrywowego 13, element ten przesuwajac sie na prawo, to znaczy zblizajac sie do osi przegubowej 24 obrotowej klapy 25, naciska na obrotowa klape 25, która podnosi sie stopniowo az do polozenia nachylenia (fig. 2). Gdy pokrywa 8 zostala wyciagnieta do polozenia maksymalnego na prawo silownikiem 27 dochodzac do skrajnego punktu zwiniecia, powoduje sie, najkorzystniej jednoczesnie, zadzialanie silowników 26, przeznaczonych do napedu skladania, co powoduje podnoszenie zlacz przegubo¬ wych 17 oraz skladanie elementów 13 -r 16 w harmonijke w kierunku na prawo w przestrzeni 21 poza krawedz otworu lukowego. Luk zostaje odsloniety, przy czym pokrywa 8 nadal spoczywa w prowadnicach 20 w polozeniu pionowym na krazkach 19 w poblizu krawedzi elementów pokrywowych, oddalonych od podniesio¬ nych zlacz przegubowych 17.Podczas ruchu skladania, krancowy element pokrywowy zewnetrzny obraca sie dookola wspólnej osi przegubowej silownika lub silowników 27 w stalym punkcie 28 w kierunku podnoszenia w taki sposób, ze ruch podnoszenia w góre elementu pokrywowego 13 powoduje równoczesnie wspólzalezne podnoszenie dodatkowe obrotowej klapy, az do ukosnego polozenia pionowego (fig. 3). Na fig. 3 pokazano równiez lewa pokrywe wstanie zlozonym przy calkowitym otwarciu luku. Czynnosc zamykania kazdej pokrywy dokonuje sie w odwrotnej kolejnosci.Na fig. 4—6 przedstawiono przyklad wykonania ukladu sterowania ruchem postepowym w poziomie kazdej pokrywy. Kazdy silownik 27 jest zamocowany przegubowo w dnie cylindra do stalego punktu 28 polozonego wewnatrz konstrukcji pokladu 4 w poblizu poprzecznej przegrody 6 a tloczyskiem 29 do krawedzi elementu glównej pokrywy. Co najmniej jedno zlacze przegubowe rozlaczne znajduje sie pomiedzy kazdym krancowym elementem pokrywowym 13, 13', a koncem zaglebienia 23' strefy skladowania 23 dla umozliwienia obrotowego podnoszenia lub opuszczania kazdego skrajnego elementu pokrywowego. Kazde zlacze przegubowe znajduje sie przykladowo po stronie zewnetrznej elementu pokrywowego 13, -13' i zawiera ruchomy polozony poprzecznie czop 30 trwale polaczony z wolnym lub zewnetrznym koncem skrajnego elementu pokrywowego 13, 13' oraz lozysko 31 wykonane w ksztalcie otwartego korytka, trwale polaczonego z konstrukcja pokladu 4 obejmujaca z bokg pomost 23. Kazdy czop 30 moze samoczynnie wychodzic z lozyska 31 podczas opuszczania89 847 skrajnego elementu pokrywowego 13, 13' w polozeniu poziomym lub wchodzic do lozyska tego podczas podnoszenia tegoz elementu do pionu, obracajac sie dookola geometrycznej osi obrotowej zlacza przegubowego, przy czym os nie pokrywa sie z osia tloczyska 29 silownika 27 na elemencie pokrywowym 13,13'. Przy stanie zamknietym, dla kazdej pokrywy 8, 9 (fig. 5), gdzie wolny koniec 32 skrajnego elementu pokrywowego 13,13' jest najdalej oddalony od tylnej krawedzi 23' strefy skladowania, kazdy czop 30 przymocowany do elementu 13, 13* jest oddzielony od lozyska 31, przy czym gdy silownik 27 cofa sie od polozenia wydluzonego (fig. 4, 5) az do polozenia calkowicie skurczonego (fig. 6), kazdy czop 30 stopniowo zbliza sie do swego lozyska 31, az do chwili znalezienia sie razem z nim na tej samej wysokosci, lub tez do momentu kiedy podczas przyblizenia pokrywy do krawedzi 23', wejdzie do srodka. Nastepnie, podczas skladania do pionu kazdej pokrywy 8, czop 30 pracujacy jak wspornik podluzny, obraca sie dookola wlasnej osi i utrzymywany jest nieruchomo za pomoca lozyska 31.Na fig. 7 przedstawiono przyklad wykonania ukladu napedowego posuwu poziomego pokryw 8, 9. Uklad zawiera, dla kazdej pokrywy 8, 9, dwa liniowe silowniki 33, 34 o podwójnym dzialaniu, zamocowane do skrajnego elementu zewnetrznego 13, 13' w poblizu strefy skladowej pomieszczenia skladowego 21, dzialajace synchronicznie w kierunku przeciwnym za pomoca ukladu blokowego na liny odpowiednio przylaczone do stalego punktu strefy skladowej w taki sposób, ze uzyskuje sie selektywny i przemienny ruch posuwisty zespolu glównej pokrywy odpowiednio w kazdym kierunku. Silowniki 33, 34 ulozone na przyklad poprzecznie wzgledem elementu pokrywowego 13, 13' ustawione sa wspólosiowo tloczyskami do siebie. Kazdy silownik 33, 34 jest zamocowany dnem cylindra do punktu 35 elementu pokrywowego 13, 13' posiadajacego dwa zwrotne kola liniowe 36, 36' ustawione na jednej osi podluznej obu silowników, przy czym ich os obrotu jest prawie pionowa w polozeniu poziomym skrajnych elementów pokrywowych 13, 13'. Do kazdego silownika 33, 34 zamocowana jest lina naciagowa 37, 38 lub lancuch, przy czym jeden koniec zamocowany jest do swobodnego konca 39, 39' tloczyska silownika. Kazda lina z tego konca tloczyska naciagnieta jest poczatkowo prawie równolegle do silownika 33, 34 w kierunku dna jego cylindra, nastepnie zas przechodzi na kolo zwrotne 36, 36' i powraca wzdluz silownika i poprzez kolo prowadzace 40, 40', ustawione na przyklad na wspólnej osi silowników. Lina jest w ten sposób odchylona z kierunku poprzecznego do podluznego luku, oraz w kierunku pomieszczenia skladowego. Z kola prowadzacego 40, lina 37 przechodzi nastepnie na kolo zwrotne 41 przymocowane do swobodnego konca skrajnego elementu pokrywowego 13, 13', a koniec liny polaczony jest ze stalym punktem 42 konstrukcji obramujacej luk, najkorzystniej w sasiedztwie krawedzi 10, 11 luku. Od kola prowadzacego 40, lina 38 ukierunkowana jest podluznie i zamocowana jest jednym koncem do stalego punktu 43 w poblizu krawedzi zewnetrznej oddalonej od strefy 23. Uklad olinowania znajduje sie w jednej plaszczyznie poziomej przy zamknietej pokrywie.W razie potrzeby otwarcia na przyklad pokrywy 8 z polozenia zamknietego (fig. 7), gdzie silownik 33 jest wstanie wydluzonym, a silownik 34 wstanie skurczonym, uruchamia sie silownik 34 w kierunku wydluzenia, a silownik 33 w kierunku skurczu, lub tez poddaje sie silownik 33 swobodnemu ujsciu dla zapobiezenia blokadzie hydraulicznej, która powoduje tarcie tloka. W tych warunkach, silownik 34 wydluza sie, poniewaz lozysko posuwa sie ciagnac za soba line 38, co powoduje samoczynne naciaganie pokrywy 8 z uwagi na staly punkt 43, przy czym pokrywa przemieszcza sie na prawo zblizajac sie do krawedzi 23' strefy skladowania.Jednoczesnie podczas tego ruchu, kolo pasowe 41 zamocowane do elementu skrajnego 13, naciaga line 37 poprzez staly punkt 42, a naciag liny 37 wywoluje sile wtloczysku silownika 33 powodujac jego wejscie do cylindra. Przy pracy synchronicznej obu silowników, odcinek liny 38, pomiedzy kolem prowadzacym 40' a stalym punktem 43 kurczy sie, natomiast odcinek liny 37 pomiedzy kolem nawrotnym 40, a kolem prowadzacym 41 wydluza sie.W celu uzyskania ruchu posuwistego o odwrotnym kierunku poziomym, to znaczy w kierunku zamykania na lewo od skrajnego polozenia na prawo, uruchamia sie silownik 33 w kierunku wydluzania, a silownik 34 w kierunku kurczenia, lub laczy sie go z otoczeniem w taki sposób, ze silownik 33 naciaga line 37 powodujac przemieszczanie pokrywy 8 na lewo poprzez reakcje spowodowana przez staly punkt 43. Naciag liny 38 spowodowany jest cofnieciem silownika 34, który moze byc wspomagany przez zadzialanie siluwnika w odpowiednim kierunku. Silowniki 33, 34 mozna zastapic dowolnymi nawrotnymi silownikami takimi jak, wciagarki lub kabestany, które zamocowane sa do skrajnego elementu pokrywowego 13,13'.Na fig. 5, 7 nie przedstawiono dla uproszczenia obrotowej klapy 25. Polozenie czopu 30 i lozyska lub gniazda 31 moze byc odwrócone, to znaczy, ze czop 30 moze byc trwale zamontowany na konstrukcji pokladu 4, a wspólpracujace lozysko 31, zamocowane do skrajnego elementu pokrywowego 13, 13'. Na fig. 7, niektóre kola pasowe 40, 40', 41 moga zmieniac polozenie dla swobodnego przebiegu lin 37, 38 podczas podnoszenia lub opuszczania elementu 13.6 89 847 PL