Przedmiotem wynalazku jest czlon zlaezny do lancuchów opon samochodowych z otwartym, opa¬ sujacym pierscieniowo otwór ustalajacy i okraglym w swych przekrojach poprzecznych, co najmniej w zasiegu otworu ustalajacego, korpusem ogniwowym, który tworzy miedzy dwoma usytuowanymi na¬ przeciwko siebie koncami ramion otwór wprowa¬ dzajacy oraz z 'umieszczona na koncach ramion zlaczka zwrócona swa powierzchnia zamykajaca ku osi otworu ustalajacego.Czlony zlaczne tego rodzaju znane sa np. z bry¬ tyjskiego opisu patentowego 1 228 824. Dzieki da¬ jacej sie wyjmowac zlaczce moga one byc w latwy sposób laczone z siatka lancucha i wyjmowane z takiej siatki, przy czym czlony zlaczne tego ro¬ dzaju zabezpieczone sa wewnatrz siatki lancucha przed wypadnieciem za posrednictwem zalozonej zlaczki. Z tego tez powodu czlony zlaczne tego ro¬ dzaju stosowane sa najczesciej do celów napraw¬ czych aby zastapic normalne ogniwa lancucha, któ¬ re ulegly peknieciu przy eksploatacji.Przy zastosowaniu czlonu zlacznego wedlug po¬ wyzszego opisu patentowego (brytyjskiego zamiast zamknietego pierscieniowego ogniwa lancucha, jak to przedstawiono np. w polskim opisie patentowym 71 169 'niekorzystnym jest, ze lancuch staje sie ¦nniej elastyczny niz w przypadku zamknietego og¬ niwa pierscieniowego. Zlaczka znanego czlonu zla¬ cznego (brytyjski opis patentowy 1 228 824) zakla¬ dana jest bowiem na dwóch wzajemnie równoleg¬ lo jo lych odgietych wystepach korpusu ogniwowego i nie chowa sie w konturze czesci pierscieniowej.Dlatego tez ogniwa lancucha laczace sie z czlonem zlacznym oraz czlon zlaczny nie wykazuja takiej wzajemnej swobody ruchów, jaka jest mozliwa w przypadku zamknietego ogniwa pierscieniowego.Celem wynalazku jest takie uksztaltowanie czlo¬ nu zlacznego, aby czlon zlaczny tworzyl z dolaczo¬ nymi do niego ogniwami lancucha, zwlaszcza z ze¬ berkowymi czlonami bieznymi lancucha, polaczenie o w przyblizeniu tym samym stopniu swobody, ja¬ ki mozliwy bylby do uzyskania przy pierscienio¬ wym ogniwie zamknietym, np. ogniwie zespawa- nym.Cel ten osiagnieto przez konstrukcje w której zlaczka oraz oba konce ramion korpusu ogniwowe¬ go maja ksztalt czesci pierscienia i wykazuja w przyblizeniu ten sam promien wygiecia co pozo¬ staly odcinek korpusu ogniwowego, oraz dzieki temu, ze powierzchnia zamykajaca zlaczki ma prze¬ krój poprzeczny zaokraglony w przyblizeniu tak, jak wewnetrzna powierzchnia korpusu ogniwo¬ wego.Poniewaz czlon zlaczny wzgledem dolaczonych do niego ogniw lancucha moze przekrecac sie do¬ okola srodka swego otworu ustalajacego zuzywa¬ nie sie czlonu zlacznego jest równomierne. Ponad¬ to umozliwia to uzyskiwanie bardzo malego kata natarcia pomiedzy sasiednimi ogniwami lancucha takze w obszarze zlaczki tak, ze sasiednie ogniwa *8 77188 771 3 4 lancucha niemal sie stykaja; dzieki temu mozliwe jest równiez wytwarzanie przy uzyciu takich czlo¬ nów zlacznych, lancuchów rombowych o stosunko¬ wo malych oczkach.Czlon zlaczny wedlug wynalazku nadaje sie np. jako czlon zastepczy lub czlon naprawczy dla pek¬ nietych ogniw pierscieniowych lancucha do opon samochodowych, przy czym czlon ten imoze byc tak uksztaltowany, ze przy malym nakladzie srod¬ ków, np. narzedzi, moze byc zamontowany na lan¬ cuchu do opon samochodowych.Czlon ten nadaje sie równiez do umieszczenia w nowych lancuchach, przy czym jako ogniwa pierscieniowe lancuchów do opon samochodowych moga byc stosowane czlony zlaczne wedlug wy¬ nalazku w mniejszej lub wiekszej ich ilosci.Jako ogniwa pierscieniowe stosuje sie wylacznie czlony zlaczne wedlug wynalazku, wskutek czego lancuch do opon samochodowych moze byc w kaz- dytm dowolnym miejscu, przedluzany, skracany i (re¬ montowany. Ponadto przy takim uksztaltowaniu czlonu zlacznego wedlug wynalazku istnieje ko¬ rzystna mozliwosc poddawania poszczególnych czlonów zlacznych obróbce cieplnej oraz mozliwosc wytwarzania zazebiajacych sie z czlonami zlaczny- mi ogniw lancucha z nieulepszanego cieplnie przez otoóbke cieplna materialu, np. ze stali mangano¬ wej.Jest takze mozliwe stosowanie czlonu zlacznego wedlug wynalazku zamiast ogniwa poziomego, le¬ zacego w plaszczyznie wyciagnietego lancucha do opon samochodowych lub ogniwa pionowego, le¬ zacego poprzecznie, wzglednie pod katem prostym do tej plaszczyzny.Przedmiot wynalazku jest blizej objasniony na przykladzie wykonania, uwidocznionym na rysunku schematycznym, na którym fig. 1 przedstawia czlon zlaczny w widoku z góry, po jego zdemontowaniu z korpusu ogniwowego, fig. 2 — zamontowany czlon zlaczny, w przekroju wzdluz linii II—'II na fig. 1, fig. 3 — zamontowany czlon zlaczny, w prze¬ kroju wzdluz linii III—III na fig, 1, a fig. 4 — inny przyklad wykonania zamontowanego czlonu zlacznego, w widoku z góry, ,podobnie jak na fig. 1.Czlon zlaczny ma w zasiegu swej powierzchni ?wewnetrznej korpus ogniwowy 1, rozciagajacy sie pierscieniowo wokól osi 3, pod katem okolo 315° oraz przechodzaca w korpus bez luzu zlaczke 2, zamocowana odejmowalnie na koncach 4 ramion korpusu ogniwowego 1.Jezeli na skutek koniecznego obnizenia ciezaru czlo¬ nu zlacznego wystepuje w zasiegu zlaczki 2 oslabiony przekrój poprzeczny, wówczas jest celowe, pogru¬ bienie przekroju w obszarze zlaczki 2, przy czym ^pogrubienie to powinno byc umieszczone w zasa¬ dzie wylacznie pod katem prostym do osi otworu ustalajacego 6 aby czlon zlaczny nadawal sie szcze¬ gólnie do zazebiania z otworami podluznymi dal¬ szych ogniw lancucha, w których jest przewidzia¬ ne rozciagniecie wzdluzne podluznych otworów przyporowych mniej wiecej równolegle do plasz¬ czyzny czlonu zlacznego, a tym samym pod katem prostym do osi otworu ustalajacego 6.Laczacy konce 4 ramion odcinek 5 korpusu og¬ niwowego 1, rozciagajacy sie wokól osi 3 pod ka¬ tem okolo i235°, jak to przedstawiono na fig* 2,. tworza kolowe przekroje poprzeczne, których sred¬ nica odpowiada okolo 3/11 srednicy wewnetrznej korpusu ogniwowego 1. Przekroje poprzeczne kon- ców 4 ramion leza, jak to przedstawiono na fig. 3 w owalnych powierzchniach obwiedni, których Wiekszy odcinek przekroju poprzecznego lezy pod katem prostym do osi i których powierzchnie we¬ wnetrzne 8, zwrócone do osi 3, tworza ciag dalszy pozostalej powierzchni wewnetrznej 7 otworu usta¬ lajacego 6, otoczonego przez korpus ogniwowy 1,, przy czym powierzchnie wewnetrzne 8 sa w prze¬ kroju poprzecznym jak to pokazano na fig. 3 za¬ krzywione, mniej wiecej takim samym promieniem krzywizny jak odcinek 5 korpusu ogniwowego 1.Powierzchnie zewnetrzne 9 konców 4 ramion sa, jak wynika z fig. 1, równiez zakrzywione wokól osi 3, ale sa one w stosunku do powierzchni ze¬ wnetrznej 10 odcinka 5 korpusu ogniwowego 1 (przestawione promieniowo na zewnatrz i sa w przekroju poprzecznym jak pokazano na fig. 3 za¬ krzywione takim samym promieniem jak powierz¬ chnie wewnetrzne 8. Konce 4 ramion przechodza w odcinek 5, posiadajacy rózne przekroje poprzecz¬ ne, przy czym przejscia te tworza od powierzchni zewnetrznych 9, 10 az do zasiegu najwiekszej gru¬ bosci korpusu ogniwowego 1 zaokraglone powierz¬ chnie zewnetrzne, stanowiace powierzchnie przej¬ sciowe.Przez takie uksztaltowanie czlonu zlacznego osia¬ ga sie korzystne stosunki slizgowe i scieralnosci pomiedzy czlonem zlacznym, a zazebiajacymi sie z nim ogniwami lancucha.Kazdy koniec 4 ramienia ma, dla uproszczenia montazu, dwie przebiegajace pod katem prostym do osi 3, plaskie powierzchnie boczne 12, a w za¬ siegu tych powierzchni bocznych 12 ma taka gru¬ bosc, która odpowiada mniej wiecej 2/5 srednicy przekroju poprzecznego odcinka 5, przy czym po¬ wierzchnie boczne 12 leza symetrycznie do plasz¬ czyzny 6rodkowej 13 czlonu zlacznego, lezacej pod katem prostym do osi 3.Plaszczyzny boczne 12, rozciagajace sie wokól osi 8, siegaja az do powierzchni skrajnych 14 kon¬ ców 4 ramion i az do lezacych do nich, mniej wie¬ cej pod katem prostym, powierzchni grzbietowych J5, które leza w plaszczyznach osiowych, przecho¬ dzacych przez os 3, przy czym plaszczyzny, lezace w powierzchniach grzbietowych 15 obu konców 4 ramion, sa usytuowane wzgledem siebie pod katem okolo 96°. Powierzchnie grzbietowe 15 leza wiec tym samym w bezposrednim sasiedztwie odcinków przejsciowych 11.W celu uzyskania zwartej budowy, powierzchnie skrajne 14 konców 4 ramion tworza równolegle wzgledem siebie plaszczyzny iboczne otworu wpro¬ wadzajacego 16, którego szerokosc odpowiada mniej wiecej 13/8 srednicy otworu ustalajacego 6 i który jest wykonany symetrycznie do plaszczyzny osiowej 17 osi 3 tak, ze przy montazu nie trzeba zwracac uwagi na polozenie czlonu zlacznego, a konce 4 ramion moga tworzyc ciag dalszy odcinka korpusu ogniwowego 1, rozciagajacego sie wo¬ kól osi 3 otworu ustalajacego 6.Przez zastosowanie równoleglych (powierzchni bo- 40 45 50 55 605 cznych, najwiekszy, wzajemny odstep konców 4 ramion moze byc dobrany w najblizszej odleglo¬ sci.Uksztaltowana symetrycznie do plaszczyzny srod¬ kowej 13 i plaszczyzny osiowej 17 zlaczka 2, umie¬ szczana jednakowo dobrze w dwóch skreconych wzgledem siebie polozeniach, ma srodkowa wklad¬ ke 18, która dla uzyskania duzej wytrzymalosci ma owalne przekroje poprzeczne, odpowiednio do wspomnianej powierzchni obwiedni i wypelnia cal¬ kowicie otwór wprowadzajacy 16, tak ze wkladka ta przylega swymi równoleglymi do siebie powie¬ rzchniami przylegania 19 powierzchniowo do kon¬ ców 4 ramion, a jej powierzchnia zamykajaca 20, zwrócona do osi 3, przechodzi bez luzu w powierz¬ chnie wewnetrzne 8 konców 4, a mianowicie az do krawedzi bocznych ich powierzchni bocznych 12, Tak samo powierzchnia zewnetrzna 21 wkladki 18 przechodzi bez luzu w (powierzchnie zewnetrzne 9 konców 4 ramion, przy czym powierzchnia zew¬ netrzna 21 jest zakrzywiona wokól osi 3 o takim sa¬ mym promieniu jak powierzchnie zewnetrzne 9.Ponad kazda powierzchnie przylegania 19 wklad¬ ki 18, posiadajacej pelne przekroje poprzeczne, wy¬ staja, dla uzyskania bezpiecznego przytrzymania i dla prostego montazu, dwa ramiona mocujace 22, które maja w widoku z góry, równolegle do osi 3, taki sam ksztalt jak powierzchnie boczne 12, a swy¬ mi zwróconymi do siebie, plaskimi powierzchniami bocznymi 23 tworza kazdorazowo szczeline mocu¬ jaca dla przynaleznego do niej konca 4 ramienia.Zlaczka 2 'moze takze lezec jako wkladka tylko .pomiedzy powierzchniami bocznymi otworu wpro¬ wadzajacego 16. Ponadto kazdy koniec 4 ramienia korpusu ogniwowego 1 moze byc uksztaltowany w ksztalcie widelek, a zlaczka 2 moze posiadac zaze¬ biajace sie z nim odsadzenia, stanowiace ramie mo¬ cujace 22.Usytuowane pod katem prostym do osi 3 powierzch¬ nie boczne 23 sa uksztaltowane podobnie jak powierz¬ chnie boczne 12 i sluza do powierzchniowego przyle¬ gania do powierzchni bocznych 12 tak, ze zlaczka 2 moze byc nasadzona pod katem prostym do osi 3 otworu ustalajacego, na konce 4 ramion lub moze byc z nich zdjeta, przy czym przy zdejmowaniu zlaczka 2 jest przesuwana od osi 3 otworu mocu¬ jacego.Zamiast tego lub dodatkowo oprócz tego jest tak¬ ze mozliwe, przy odpowiednim uksztaltowaniu ra¬ mienia mocujacego i konców 4 ramion, przesuwa¬ nie zlaczki 2 parzy jej osadzaniu lub odejmowaniu, równolegle do osi 3 otworu ustalajacego.Oba polozone kazdorazowo naprzeciwko siebie ramiona mocujace 22 tworza z zazebiajacym sie z nimi i przynaleznym do nich koncem 4 ramie¬ nia, w przekroju poprzecznym jak pokazano na fig. 3, owalne pelne przekroje poprzeczne, które sa takie same jak owalne przekroje poprzeczne wklad¬ ki 18, przy czym ramiona te przechodza w takie przekroje w spos6b nieprzerwany.Powierzchnie skrajne ramion mocujacych 22 slu¬ za do ustalania polozenia, umozliwiajacego ich przyleganie do powierzchni grzbietowych 15, co jest szczególnie celowe przy równoleglych powie- 771 6 rzchniach bocznych otworu wprowadzajacego 16, poniewaz w tym przypadku przez przyleganie po¬ wierzchni skrajnej 14 do powierzchni grzbietowej zlaczka 2 jest ustawiona naprzeciwko korpusu ogniwowego 1. iW zasiegu konców 4 ramion powierzchnie we¬ wnetrzne 25 zlaczki 2 i powierzchnie wewnetrzne 8 konców 4 ramion przecinaja sie w kierunku wo¬ kól osi 3, tak samo jak ma to miejsce przy po- wierzchniach zewnetrznych 26, 9.Odwrócone od siebie powierzchnie boczne 28 obu lezacych kazdorazowo naprzeciwko siebie ramion mocujacych 22 tworza ciag dalszy odpowiednich, wystajacych ponad powierzchnie boczne odcinka 5 powierzchni bocznych 27 wkladki 18.Jak pokazano na fig. 1 i 3, kazdy koniec 4 ra¬ mienia korpusu ogniwowego 1 ma równolegly do osi 3 otwór 29, którego srednica jest mniej wiecej rów¬ na grubosci kazdego konca 4 ramienia, przy czym otwór 29 znajduje sie wokól osi 3 zarówno mniej wiecej w srodku pomiedzy przynalezna do niego powierzchnia wewnetrzna 8, a przynalezna do nie¬ go powierzchnia zewnetrzna 9, jak i mniej wiecej w srodku odcinka obu przynaleznych do niego pierscieniowo-segmentowych powierzchni bocznych 12. Przy osadzonej zlaczce 2 otwory 29 zbiegaja Sie z takimi samymi otworami 30 w ramionach mo¬ cujacych 22, przy czym otwory 30 sa równiez Wy¬ konane jako otwory przelotowe.Przez wcisniecie rozlacznych kolków, a zwlasz¬ cza kolków trudno zamocowywanych lub kolków srubowych w otwory 29, 30, moze byc zabezpieczo¬ na zlaczka 2 w stosunku do korpusu ogniwowego 1 w opisanym polozeniu, przy czym kolki te zamy¬ sl kaja celowo powierzchnie boczne 28 ramion mocu¬ jacych 22 i moga byc wbite lub wyjete z obu stron. Jest takze mozliwe umieszczenie sworznia zabezpieczajacego, równolegle do plaszczyzny czlo¬ nu zlacznego i np. pod katem prostym do plasz- 40 czyzny srodkowej otworu wprowadzajacego.Na fig. 4 sa zastosowane dla odpowiednich cze¬ sci te same oznaczenia cyfrowe co na fig. 1 do 3, lecz z dodaniem litery „a". Czlon zlaczny, przed¬ stawiony na fig. 4, ma przede wszystkim równiez 45 przekroje poprzeczne jak przedstawiono to na fig. 2 i 3.W postaci wykonania, uwidocznionej na fig. 4, powierzchnie skrajne 14a konców 4a ramion kor¬ pusu ogniwowego la sa tak umieszczone w plasz- so czyznach osiowych osi 3a otworu ustalajacego 6a, ze otwór wprowadzajacy, równolegly w widoku z boku do osi 3a, jest zwezony pod katem okolo 45° w kierunku tej osi 3a. Dzieki temu otwór wprowa¬ dzajacy jest na stronie zewnetrznej czlonu zlaczne- 55 go stosunkowo daleko, tak, ze zazebiajace sie ogni¬ wa lancucha daja sie latwo wprowadzic.Powierzchnie przylegania 19a wkladki 18a sa uksztaltowane odpowiednio ukosnie. Wszystkie po¬ wierzchnie grzbietowe 15a konców 4a ramion le¬ go za mniej wiecej we wspólnej plaszczyznie, która jest usytuowana pod katem prostym do plaszczyzny osiowej 17a osi 3a, tworzacej plaszczyzne srodkowa otworu wprowadzajacego; powierzchnie skrajne 24a ramion mocujacych 22a zlaczki 2a sa natomiast fl5 umieszczone w tej samej plaszczyznie, poniewaz88 771 8 w tym przypadku powierzchnie przylegania zlacz¬ ki 2a, przylegajace do powierzchni bocznych otwo¬ ru wprowadzajacego, stanowia ustawienie zlaczki 2a naprzeciwko korpusu ogniowowego 1.Powierzchnie wewnetrzne 7a, 8a, 20a tworza zamknieta powierzchnie kola wokól osi 3a. Po¬ wierzchnie zewnetrzne 9a konców 4a ramion i po¬ wierzchnie zewnetrzne 21a, 26a zlaczki 2a przebie¬ gaja jednak w widoku z góry, równolegle do osi 3a, wokól dalszej równoleglej do niej osi 31, która jest umieszczona blizej niz os 3a w otworze wpro¬ wadzajacym lub w zlaczce 2a, tak ze ksztalt zew¬ netrzny czlonu zlacznego jest w widoku z góry we¬ dlug fig. 4 plasko — owalny, a grubosc przekroju poprzecznego, w zasiegu zlaczki 2a, jest nieco wiek¬ sza niz grubosc w zasiegu usytuowanym naprze¬ ciwko korpusu la.Odlegosc pomiedzy osiami 3a, 31 wynosi tylko mniej wiecej 1/4 srednicy przekroju poprzecznego odcinka 5a korpusu ogniwowego la, a promien krzywizny powierzchni zewnetrznych 9a, 21a wo¬ kól osi 31 jest taki sam. Dzieki temu osiaga sie jeszcze bardziej harmonijne przejscie pomiedzy po¬ wierzchniami zewnetrznymi 9a, lOa, poniewaz od¬ cinki przejsciowe lla owalnego przekroju poprzecz¬ nego przechodza w srodku wkladki 18a poprzez sto¬ sunkowo duzy kat lukowy, stale w koliste prze¬ kroje poprzeczne odcinka 5a korpusu ogniwowe¬ go la. PL