Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania pochodnych 2-ai^loamdno-2-imidazoliny o ogólnym wzorze 1, w którym Rx, R i Rs stanowia jednakowe lub rózne podstawniki i oznaczaja atom wodoru, chlorowca, korzystnie chloru lub bromu, nizszy rodnik alkilowy, nizsza grupe alkoiksylowa lub grupe nitrowa, pod warunkiem, ze co najmniej jeden z podstawników Rlf R? lub Rg ma inne zna¬ czenie nit atom wodoru, oraz soli. tych pochodnych.Z austriackich oposów patentowych nr 248 428, 250 344 i 250 345 wiadomo, ze pochodne 2-arylo- amdno-2-imióazoliiny, a zwlaszcza zwtiazek 2-jf2',6'- -dwuchloffofenylo-aindno/-2-dmddazoliny, wykazuja wybitne dzialanie podwyzszajace cisnienie. Z bel¬ gijskiego opisu patentowego nr 741947 mozna po¬ nadto przyjac, ze to samo dzialanie moglo zostac stwierdzone takze w przypadku pochodnych acy- lowych podanych wyzej zwiazków, przy czym jako takie pochodne nalezy rozumiec zarówno pochodne acylowe zawierajace rodnik acylowy przy atomie azotu anilinowego jak d takie pochodne acylowe, w których rodnik acylowy jest zwiazany z atomem azotu zajmujacym polozenie —Iw pierscieniu imi- daaofónowym. * W celu wytwarzania tych zwiazków znane sa liczne sposoby, w których przewaznie stosuje sile jako jeden zwiazek wyjsciowy odpowiednia pochod¬ na anilinowa a jako drugi zwiazek wyjsciowy ety- lenodwuamine, i które prowadza poprzez rózne, przewaznie zawierajace siarke produkty posrednie. ii 2 I tak wedlug austriackiego opisu patentowego nr 248 428 podstawiona aniline przeprowadza sie najpierw w odpowiedni tiomocznik a ten prze¬ ksztalca sie w sól izotiuroniowa, która poddaje sie reakcji z etylenodwuamina wobec cyklizowania i odszczepianiia merkaptanu. Reakcje te, stosujac wyjsciowa 2,6-dwuchloroaniline, udaje sie jednak, zgodnie z przykladem podanym w tym opisie pa¬ tentowym, przeprowadzic z wydajnoscia równa tylko 1i5°/o wydajinosci teoretycznej.W przypadku przedstawionej w austriackim opi¬ sie patentowym nr 250 344, bezposredniej reakcji podstawianego fenylotiomocznika z etylenodwu¬ amina, zachodzacej wobec odszczepienia siarkowo- dorku ii amoniaku, wydajnosc, przy zastosowaniu 2,6-dwuchloroaniliny jako podstawionej aniliny, wynosi nawet tylko okolo 5% wydajnosci teorety¬ cznej.Nadto mozna wedlug austriackiego opisu paten¬ towego mr 250 345 kondensowac podstawiony izo- tiocyjanian fenylu z etylenodwuamina, po czym pozostaly podstawiony N-fenylo-N'-/fi-arninciety- lo/-tiomocznik poddac cykldzacji. Stosujac 2,6-dwu- chloroaniline jako podstawiona aniline uzyskuje sie w przypadku tego sposobu wydajnosc równa 5—6% wydajnosci teoretycznej w przeliczeniu na ilosc podstawionej aniliny, przy czym równiez i w ty|m sposobie nalezy liczyc sie z wywiazywaniem siar¬ kowodoru. Dalsze sposoby podane sa w austria¬ ckichopdfiach patentowych nr nr 278 000, 278 77G 88 6993 d 281 776, które czesciowo stanowia ulepszenie cyk- lizacji podstawionego fenyloizotiomoczndjfca (aus¬ triacki oplis. patentowy nr 278 000), czesciowo re¬ zygnuja ze stosowania zwiazków zawierajacych siarke, wprowadzajac podstawione fenyloguanidyny (austriacki opis patentowy nr 278 776) lub odpo¬ wiednio podstawione pochodne izocyjankowodwu- halogenkowe (austriacki opis patentowy nr 281838).W przypadku tych sposobów postepowania wy¬ dajnosci, w przeliczeniu na podstawowa pochodna anilinowa, jest wprawdzie wyzsza ale wynosi —50% wydajnosci teoretycznej. Pochodne acylo- we tych podstawionych pochodnych 2-aryloami- no-2-imidazoliny otrzymuje sie wedlug belgijskiego opisu patentowego nr 741 947 na drodze acylowanda odpowiednich aryloamino-2-imidazolin, przy czym zgodnie z danymi w tym opisie patentowym rodnik acylowy, w zaleznosci od natury aryloimidazoliny albo od reaktywnosci halogenka kwasowego, sto¬ sowanego jako srodek acylujacy, wprowadza sie raz przy atomie azotu anilinowego, a raz przy 'atomie azotu imidazolmowego.Cecha wspólna ty|ch sposobów jest to, ze grupie limidazolinowa tworzy sie dopiero na drodze cykli- zacji po kondensacji z pochodna anilinowa. W prze¬ ciwienstwie do tego stwierdzono obecnie, ze moz¬ liwe jest znacznie prostsze wytwarzanie znanych i cennych podstawionych pochodnych 2jaryloami- no-2nimidazolin z nieporównanie lepszymi wydaj- nosciami, jesli odpowiednio podstawiona aniline kondensuje sie z l-acyloimi'dazolidynonemH2, przy czym w nieoczekiwanej reakcji powstaja produkty posrednie, które podczas zobojetniania w srodowi¬ sku wodnym przeksztalcaja sie w pochodne N-acy- lowe 2-aryloamino-2-imidazolin. Zarówno te, w zaleznosci od natury zwiazku bardziej lub mniej trwale produkty przejsciowe, jak i dajace sie z mich wytwarzac pochodne N-acylowe mozna niespodzie¬ wanie latwo, na przyklad poprostu na drodze, ogrzewania w temperaturze wrzenia rozszczepiac do postaci odpowiednich wolnych aryloamino-2- -imidazolin, przy czym osdajga sie wydajnosc cal¬ kowita powyzej 70% wydajnosci teoretycznej, w przeliczeniu na pochodna anilinowa.Nowy i korzystny sposób wytwarzania znanych, farmakologicznie czynnych pochodnych 2-arylo- amino-2-imiidazoliny o ogólnym wzorze 1, w któ¬ rym Rh Rj d R, maja znaczenie podane wyzej, oraz ich soli, polega wedlug wynalazku na tym, ze pochodna anilinowa o ogólnyjm wzorze 2, w któ¬ rym Rlf R2 i R3 maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie reakcji z l-acylpimidazolidynonem-2 o ogólnym wzorze 3, w którym R5 oznacza rodnik ewentualnie podstawionego, alifatycznego lub ara- lifatycznego kwasu karboksylowego, lub rodnik kwasu alkilo-, aralkiOo- lub aryloweglowego, w obecnosci co najmniej 2 moli tlenochlorku fosforu na 1 mol stosowanej pochodnej anilinowej o wzorze 2, w temperaturze od temperatury pokojowej do co najwyzej temperatury wrzenia tlenochlorku fo¬ sforu, a otrzymanej .po usunieciu tlenochlorku fos¬ foru produkt posredni lub po jego zobojetnieniu otrzymana pochodna acylowa zwiazku o wzorze 1 rozszczepila sie na drodze traktowania alkoholem, kwasem lub zasadowo reagujacym zwiazkiem, ( S8 699 4 i otrzymany zwiazek o wzorze 1 wyodrebnia sie • w postaci wolnej zasady lub jej soli z kwasem nieorganicznym lub organicznym.Z reguly stosuje sie pochodna anilinowa, o wzo- rae 2 i l-acyloimidazolidynon-2 w okolo równo- molowych ilosciach. Mozliwe jest takze stosowanie kazdego z reagentów w nieznacznym nadmiarze, na przyklad w nadmiarze okolo 10—120% w prze¬ liczeniu na ilosc drugiego z reagentów. Równiez Przy znacznie wyzszym nadmiarze reakcja zachodzi zasadniczo w tym samym kierunku, jednakze na¬ lezy sie liczyc z pewnymi stratami wydajnosci, na przyklad z obnizeniem wydajnosci do 75%, z powodu majacych miejsce reakcji ubocznych.. Celowo na 1 mol pochodnej anilinowej o wzorze 2 stasuje sie co najmniej 3 mole tlenochlorku fosforu, poniewaz wówczas osiaga sie optymalnie czysty produkt koncowy o wzorze 1. Szczególnie korzyjstne jest równoczesne stosowanie tlenochlorku 2Q fosforu jako rozpuszczalnika reagentów. Reakcje mozna prowadzic tez w obojetnych rozpuszczal¬ nikach organicznych, na przyklad w chloroweglo- wodorach jako osrodka reakcji.Po zakonczonej reakcji nadmiar tlenochlorku 26 fosforu usuwa sie celowo, czego dokonuje sie korzystnie na drodze oddestylowania. Kwasna po¬ zostalosc po odparowaniu wykazuje wówczas pro¬ dukt posredni zawierajacy fosfor, którego w wiek¬ szosci przypadków mozna nie wyodrebniac i który podczas traktowania woda na zimno, na przyklad woda z lodem, a jeszcze predzej osrodkami wodno- -alkalicznymi, na przyklad roztworem weglanu sodowego lub rozcienczonym lugiem sodowym, roz¬ szczepia sie do pochodnych acylowych zwiazku o wzorze 1. Zobojetnianie to moze nastepowac na drodze bezposredniego dodawania osrodka wodnego do pozostalosci po odparowaniu lub tez na drodze rozpuszczenia tej pozostalosci w rozpuszczalniku oijganicznym, takim jak chlorek metylenu, i trak- 40 towania roztworu schlodzona lodem woda luib roz¬ tworami alkalicznymi.Pochodne acylowe zwiazków o wzorze 1, które podczas zobojetniania otrzymuje sie w postaci stalej, sa jednorodnymi, prawidlowo krystalicznymi 45 produktami o waskiej temperaturze topnienia, a ich budowa jest trudna do jednoznacznego okre¬ slania. Na podstawie analizy widm w podczerwieni i widm magnetycznego rezonansu jadrowego mozna w wiekszosci przypadków przyjac, ze rodnik acy- 50 Iowy jest zwiazany przy] jednym z dwóch atomów azotu pierscienia imidazoliinowego a nie przy ato¬ mie azotu anilinowego, w przeciwienstwie do wiek¬ szosci tych zwiazków, które sa omówione w bel¬ gijskim opisie patentowym nr 741 947 a które tamze 55 z nielicznymi! wyjatkami okreslono, jako zawiera¬ jace rodnik acylowy przy atomie azotu anilinowego.W niektórych przypadkach, na przyklad w przy¬ padku zwiazku acetylowego i fenacetylowego 2- -^'^'-dwuchloro fenylo-amino/-imidazolany mozna 60 nadto w znacznie mniejszych ilosciach wyodrebniac jeszcze dalsza, latwo rozpuszczalna pochodna ace- tylowa lub fenacetylowa, która równiez zawiera rodnik acylowy zwiazany przy atomie azotu imd- dazolinowego. Te obie stwierdzone pochodne ace- w tylowe lub fenacetylowe sa, na podstawie widma5 w podczerwieni i widma magnetycznego rezonansu jadrowego oraz wartosci pk, nie identyczne z otrzy- manyjrai sposobem wedlug belgijskiego optisu pa¬ tentowego nr 741947 pochodnymi acetylowymi lub fenacetylowymi 2-/2^6-dwuchlo!n)fenyloairn3!no/-dmi- dazoMny, jakkolwiek tamJze pochodnej fenacety- lowej przypisano inna struktura niz pochodnej acetylowej. Trudno rozpuszczalne, stanowiace glów¬ ny produkt sposobu wedlug wynalazku, pochodne acetylowe daja sie latwo rozszczepiac do zwiazków o wzorze 1, co stanowi istote wynalazku. Wszy»- stkie te acylowe pochodne zwiazków o wzorze 1 wykazuja, chociaz rózniace sie moca, dzialanie, zarówno obnazajace cisnienie krwi jak i tlumiace wobec osrodkowego ukladu nerwowego, takie jakie znano dla zwiazków o wzorze 1.Odszczepianie grupy acylowej w celu wytworze¬ nia zwiazków o wzorze 1 zachodzi zarówno za pomoca kwasów, i to kwasów mineralnych lub organicznych, takich jak kwas octowy, jak i za pomoca srodków reagujacych alkalicznie, takich jak lug sodowy, lug potasowy, soda, amoniak, pierwszorzedo^we, drugorzedowe lub trzeciorzedowe aminy, na przyklad n-butyloamana, etanoloamina, benzyloamiina lub piperydyna, albo takich jak al¬ koholany metali alkalicznych. W niektórych przy¬ padkach srodek stosowany do rozszczepiania moze wywierac dzialanie z pominieciem stosowania roz¬ puszczalników lub rozcienczalników, na przyklad rozszczepiania za -pomoca rozcienczonych kwasów, lugów lub za pomoca amin organicznych. Gdy srodek rozszczepiajacy jest substancja stala lub zwiazek o wzorze 1, w którym R4 ma inne znacze¬ nie jciiiz atom wodoru, zbyt slabo sie rozpuszcza, zalecane jest dodawanie odpowiedniego rozpusz¬ czalnika lub rozcienczalnika. W wiekszosci przy¬ padków zaleca sie prowadzenie zmydlania na cieplo, na przyklad w temperaturze 60—120°C, skutecznie w temperaturze wrzenia srodowiska reakcyjnego, w celu unikniecia zbyt dlugich czasów trwania reakcji. Czas ogrzewania mieszaniny reakcyjnej wynosi wtedy przewaznie ponad 1 godzine, celowo kilka godzin.Nieoczekiwanie stwierdzono, ze odszczepianie rodnika acylowego jest mozliwe i szczególnie ko¬ rzystnie zachodzi za pomoca niizszyeh alkoholi ali¬ fatycznych i to przede wszystkim za pomoca alko¬ holi pierwszorzedowych. Z reguly zaleca sie roz¬ puszczenie zwiazków acylowych w alkoholu i ogrze¬ wanie w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna. Rozszczepianie zachodzi w tych warun¬ kach bardzo lagodnie, wydajnosc osiaga ponad 909/o wydajnosci teoretycznej i nie powstaja praktycznie zadne produkty uboczne.Dla calkowitego przeprowadzenia sposobu nie jest konieczne wytwarzanie zwiazków acylowych.Wystarczy, ze nadmiar tlenochlorku fosforu usunie sie z produktu reakcji kondensacji na drodze od¬ destylowania, po czym do pozostalosci po odparo¬ waniu, która wykazuje obecnosc produktu posred¬ niego zawierajacego fosfor, doda sie bezposrednio srodek rozszczepiajacy. Otrzymany po zaszlym roz¬ szczepieniu produkt koncowy otrzymuje sie mimo tego zupelnlie czysty, a wydajnosc calkowita, w (699 6 przeliczeniu na anilinowa pochodna o wzorze 2, moze byc dzieki temu jeszcze wyzsza.Ta jednostopniowa („jednonaczyniowa") reakcja okazala sie szczególnie jprzydafaia do wytwarzania znanej substancji czynnej, to jest 2-/2,,6'-dwuchlo- rofenyloamino/-2-imidazoliny, która dzieki nowemu sposobowi stala sie dostepna na szczególnie latwej drodze i z lepsza niz dotychczas wydajnoscia.Wyodrebnianie produktu reakcji moze nastepo- io wac albo bezposrednio w postaci zasady albo po zakwaszeniu w postaci soli. Jesli odszczepianie grupy acylowej przeprowadza sie na przyklad za pomoca kwasów, to w wielu przypadkach z wod¬ nego roztworu straca sie w postaci krystalizatu 1B sól, na przyklad chlorowodorek, która mozna po odsaczeniu otrzymac wprost w czystej postaci.Stosowane jako substrat 1-acyloimidazolidynowy- -2 o wzorze 3 sa poza nielicznymi wyjatkami nowe.Mozna je otrzymywac z wydajnoscia rzedu 80% M wydajnosci! teoretycznej na drodze jednoetapowego acylowania etylenomocznika.Podane nizej przyklady objasniaja blizej sposób wedlug wynalazku.Przyklad I. 217,3 g l-acetyloimidazolidyno- 28 nu-2 (10% nadmiar) miesza sie z 250 g 2,6-dwu- chloroaniliny i 2245 ml POCO* w ciagu 68 godzin \ w temperaturze 50°C. POCI, odpedza sie pod, próz¬ nia mozliwie zupelnie, pozostalosc zadaje sie 10 kg lodu i chlodzac lodem alkalizuje 25% lugiem so- dowym. Calosc ekstrahuje sie nastepnie trzykrotnie chlorkiem metylenu, .polaczone ekstrakty przemywa raz 1 n wodorotlenkiem sodowym i dwukrotnie woda, suszy i odparowuje pod próznia do sucha.Otrzymuje sie 403,0 g l-acetylo^^^^dwuchloro- w fenyloamino/-2-imiidazoliny, co stanowi 92,5% wy¬ dajnosci teoretycznej w przeliczeniu na 2,6-dwifc- chloroaniline.Po przekrys-talizowandu z toluenu otrzymuje sie 337,0 g czystego zwiazku 1-acetylowego o tem- «° peraturze topnienia 164—167°C (80,3% wydajnosci teoretycznej). Analiza (liczono +0,1 mola H20) wykazuje: wzór sumaryczny CuHnCl^O; obliczono: C 48,24 H 4,12 N 15,34 O 6,42 Cl 25,88 znaleziono: 48,4 4,1 15,1 6,3 25,7 45 Stosowany jako substancja wyjsciowa 1-acetylo- imidazolidynon-2 otrzymuje sie na drodze acetylo- wania etylenomocznika przez ogrzewanie w bez¬ wodniku octowym. Wykazuje on temperature topnienia 184—186°C.W 337,0 g zwiazu 1-acetylowego ogrzewa sie w 4 litrach metanolu w ciagu 6 godzin w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna. Metanol odpedza sie pod próznia, brunatnawa oleista pozostalosc rozpuszcza sie w 1,3 1 ettanolu, zadaje okolo 2 g 55 wegla aktywowanego, miesza w ciagu 10 minut w temperaturze pokojowej i saczy. Przesacz chlo¬ dzi sie do temperatury 0°C, mieszajac zadaje kroplami 20% alkoholowego roztworu HC1 (300 ml) a nastepnie za pomoca 1,811- eteru doprowadza sie m do calkowitego stracenia. Nadal miesza sie jeszcze w ciagu 20 milnut w temperaturze pokojowej, saczy, przemyjwa ukladem etanol/eter i suszy.Otrzymuje sie 313,1 g (94,9% wydajnosci teore¬ tycznej) chlorowodorku 2-/2',6,-dwuchlorofenylo- 65 amiho/-2-imidazoliny.88 899 Calkowita wydajnosc w odniesieniu do ilosci 2,6-dwuchloroaniHny wynosi zatem 76,2% wydaj¬ nosci teoretycznej. Produkt wykazuje temperature topnienia 304^-310°C (z rozkladem). Analiza ele¬ mentarna produktu (liczono na 0,1 mola HtO) wykazuje: wzór sumaryczny C^CljN, • HC1 obliczono: C 40,28 H 3,82 N 15,68 O 0,61 Cl 30,63 znaleziono: 40,4 3,7 15/7 0,7 (=A) 39,5 Przyklad II. 544,3 mg (2 mole) zwiazku 1-acetylowego, wytworzonego identyczne jak w przykladzie I, dgrzewa sie w 8 ml 1 n kwasu solnego w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 4,5 godzin, po czym doprowadza do temperatury pokojowej i pozostawia w tej tem¬ peraturze w ciagu 16 godzin, przy czym straca sie substancja krystaliczna, która saczy sie, przemywa woda i suszy.Otrzymuje sie 355 mg (86,5% wydajnosci teore¬ tycznej) chlorowodorku 2-/2t,6,-dwuchlorofenylo- amino/-2-imidazoliny o temperaturze topnienia 304—310°C (z rozkladem).Przyklad III. 5,0 g zwiazku 1-acetylowego, wytworzonego wedlug przykladu I, ogrzewa sie w etanolu w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciajgu 15 godzin. Calosc odparowuje sfoe pod próznia, dodaje 25 ml etanolu i otrzymany roztlwór chloidfei do temperatury 0°C. Alfcoholo- wym roztworem kwasu solnego zakwasza sie ochlo¬ dzony roztwór, straca sie chlorowodorek dodatkiem eteru, pozostawia calosc w temperaturze pokojowej w ciagu 2,5 godzin, saczy, przemywa ukladem eta¬ nol/eter i suszy.Otrzymuje sie 3,80 g (77% wydajnosci teorety¬ cznej) chlorowodorku 2-/2,,6,-dwuchloiro(fenyloiami- noZ-Mmidazoliny o temperaturze topnienia 304— —310°C (z rozkladem).Przyklad IV. 5,0 g zwiazku 1-acetylowego, wytworzonego wedlug przylkladu I utrzymuje sie w 50 ml n-butanolu w temperaturze 95°C w ciagu godzin. Po analogicznej obróbce jak podana w przykladzie III, otrzymuje sLe .4,18 fe (84,8% wydajnosci teoretycznej) chlorowodorku 2-/2,,6l- -dwuchlorofenyiiamino/-2-imidazolri)ny o tempera¬ turze topnienia 304—310°C (z rozkladem).Przyklad V. 0,23 g sodu rozpuszcza sie w 100 ml metanolu. Do tego roztworu dodaje sfle 2,72 g zwiazku 1-acetylowego, wytworzonego wedlug przykladu I, a mieszanine reakcyjna pozostawia sie w temperaturze pokojowej w ciagu 16 godzin: Metanol odpedza sie calkowicie pod próznia, po¬ zostalosc zadaje sie woda, trzykrotnie wytrzasa z chlorkiem metylenu, warstwe w chlorku mety¬ lenu przemywa sie woda do odczynu obojetnego, suszy nad siarczanem sodowym i odparowuje.Oleista pozostalosc rozpuszcza sie w 15 ml etanolu i zadaje 209/o alkoholowym roztworem kwasu sol¬ nego -az do siOinego odczynu Jkwaisnego. Po dodaniu 100 ml eteru zachodzi krystalizacja. Calosc pozo¬ stawia sie w temperaturze pokojowej w ciagu 3 godzin, saczy, krystaMzat przemywa sie ukla¬ dem etainol/eter i eterem, i suszy. Tak otrzymuje sie 2,36 g (88,5% wydajnosci teoretycznej) chloro¬ wodorku 2-/2,,6'-dwuchlorofenyloaminoM^imddazo- liny o temperaturze topnienia 304^-310°C (z roz- klademX Otrzymana substancja jest czysta do analizy.Przyklad VI. 2,72 g zwiazku 1-acetyiowego, wytworzonego wedlug przykladu I, ogrzewa sie w 50% kwasie octowym w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 4 (godzin a na¬ stepnie odparowuje zupelnie. Pozostalosc rozpusz¬ cza sie w 5 ml etanolu, zadaje etanolowym roz¬ tworem kwasu solnego do odczynu silnie kwasnego, io dodaje 50 ml eteru i pozostawia mieszanine przez chwile w temperaturze pokojowej. Nastepnie ca¬ losc saczy sie, krystaliczny produkt przemywa sie eterem i suszy. Otrzymuje slie 2,55 g (95,9% wydaj¬ nosci teoretycznej) chlorowodorku 2-/2*,6'-dwuchlo- ii5 rofenyloamdno/-2-imidazolinyl o stopniu czystym do analizy.Przyklad VII. 1,0 g zwiazku 1-acetylowego, wytworzonego wedlug przykladu I, rozpuszcza sie w 15 ml piperydyny i ogrzewa w ciagu 22 godzin w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna, po czym zateza do sucha. Pozostalosc zadaje sie dwukrotnie porcjami po 15 ml absolutnego toluenu i kazda porcje zateza. Otrzymana krystaliczna po¬ zostalosc rozpuszcza sie w 10 ml etanolu, chlodzi v do temperatury 0°C, zadaje 20% etanolowym roz¬ tworem kwasu solnego do odczynu slilnie kwasnego, wytraca chlorowodorek dodatkiem 12 ml eteru i.utrzymuje w ciagu chwili w temperaturze 0°C.Produkt krystaliczny odsacza sie, przemywa rate- wielka iloscia ukladu etanolMer i suszy. Otrzy¬ muje sie 8,82 mg (90,8% wydajnosci teoretycznej) chlorowodorku 2-/2\6,-dwuchloroamiino/-2^imidazo- liny o temperaturze topnienia 304—310°C i o stop¬ niu jakosci: czysty do analizy.Przyklad VIII. 8,1 g 2,6-dwuchloroaniKny miesza sie z 7,05 g l-acetylodmidazoMdynonu-2 w 72,8 ml tlenochlorku fosforu w temperaturze 50°C w. ciagu 72 godzin. Nadmiar tlenochlorku fosforu oddestylowuje sie pod próznia, oleista po- 40 zostalosc rozpuszcza sie w 500 ml metanolu, zateza pod próznia do objetosci okolo 100- ml i ogrzewa w ciagu 3 godzin w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna. Nastepnie mieszanine chlodzi sie do temperatury pokojowej, mieszajac zadaje 49 powoli 400 ml eteru, pozostawia w ciagu chwili w temperaturze pokojowej i odsacza, a produkt krystaliczny przemywa sie ukladem etanol/eter oraz eterem i suszy. Otrzymuje sie 10,5 g (78,8% wydajnosci teoretycznej) chlorowodorku 2-/2',6'- U -dwuchlorofenyloamino/-2-imidazolLny o tempera¬ turze topnienia 304—310°C (z rozkladem).Przyklad IX. 8,1 g 2,6-dwuchloroanilmy ii 9,45 g l-karboetoksyimfidazolidyinonu-2(o tempe¬ raturze topnienia 123—126°C) (w 10% nadmiarze) 55 miesza sie w 74 ml tlenochlorku fosforu w tem¬ peraturze 50°C w ciagu 60 godziln. Nadmiar tleno¬ chlorku fosforu oddestylowuje sie nastepnie pod próznia, a ciagliwa pozostalosc wprowadza sie do mieszaniny 70 ml 40% wodorotlenku sodowego 60 i 500 g lodu. Otrzymany roztwór trzykrotnie eks¬ trahuje sie ukladem eter/octan etylowy, warstwe organicza przemywa sie do odczynu obojetnego, suszy nad siarczamem sodowym i zateza. Otrzymuje sie 14,46 g ciagliwego oleju, który rozpuszcza sie os w 200 ml metanolu i ogrzewa w temperaturze88l»9 li wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 6 godzin.Metanol odpedza sie pod próznia a zywicowata pozostalosc rozpuszcza sie w 50 ml etanolu na goraco, chlodzi do temperatury 0°C i zadaje 11 ml 21f/§ etanolowego roztworu kwasu solnego. Za po- s moca 100 ml eteru straca sie chlorowodorek, utrzy¬ muje go w temperaturze Ó°C w ciagu 0,5 godziny, saczy, przemywa ukladem etanol/eter i suszy.Otrzymuje sde 10,46 g (78,6»/rf wydajnosci teore¬ tycznej)v chlorowodorku 2-/2,6'-dwuchlorofenylo- 10 amino/-2-imiidazoKny o temperaturze topnienia 304—310°C i o stopniu jakosci: czysty do analizy.Stosowany jako substancja wyjsciowa 1-karbo- etoksyimidazolidynon-2 otrzymuje sde na drodze acylowania etylenomoczniika chlorow^glanem ety- is lowym w pirydynie w temperaturze 60°G. Sub- strat ten wykazuje temperature topnienia 124— —126°C.Przyklad X. 16^ g 2,6-dwuchloroaniMny mie¬ szajac z 15,63 | l-propionyloimidazolddynonu-2 *o (10*/t nadmiar) w 146 ml tlenochlorku fosforanu utrzypiuje sie w ciagu 70 godzin w temperaturze 50°C. Nastepnie oddestylowuje sie nadmiar tleno¬ chlorku fosforu pod próznia a pozostalosc zadaje sie ukladem lód/woda az do calkowitego rozpusz- » czenia. Roztwór chlodzac w lodzie alkalizuje sie 4 n wodorotlenkiem sodowym i czterokrotnie eks¬ trahuje octanem etylowym. Warstwe organiczna przemywa sie do odczynu obojetnego, suszy nad siarczanem sodowym i odparowuje. Bezbarwna ac pozostalosc rozpuszcza sie w 100 ml izopropanolu na goraco, chlodzi, przy czym wytraca sie bez¬ barwny produkt krystaHcznyi Produkt ten odsacza sie, przemywa mala iloscia izopropanolu i suszy.Otrzymuje sie 24,6 g (96r0Vt wydajnosci teorety- » cznej) pochodnej propionylowej 2-/2,,6'-dwuchloro- fenyloaminoM-imidazoliny o temperaturze top¬ nienia 143—146QC. Anakza elementarna produktu wykazuje: waór sumaryczny CuHuCijNjO obliczono: C 50,37 H 4,58 N 14,68 O 5,50 Cl 24,78 41 znaleziono: 50,4 4,7 14,8 5,8 24,5 Stosowany jatko substancja, wyjsciowa l^propiony- loimtfdazolidynon-2 otrzymuje sie na drodze reakcji etylenorooczrak* z bezwodnikiem propionowym w temperaturze wrzenia, Substrat ten wykazuje ten « petatupe topnienia 151—154°C. 6,0 g tego zwiazku prapionylowego ogrzewa sie w temperaturze wnsenda pod chlodnica zwrotna w ciagu.6,5 godam w 100 ml metanolu. Rozpusz- czattk odparowuje sie pod 'próznia do sucha, §o bezbarwna, zywicowata pozostalosc rozpuszcza sie na goraco w 30 ml etanolu, chlodzi do tempera¬ tury 0°C a zadaje 5 ml 20Vt etanolowego roztworu kwasu solnego, a pozostaly osad chlorowodorku straca sie calkowicie 70 ml eteru. Chlorowodorek s§ odsacza sie, przemywa ukladem etanol/eter i ete¬ rem, po czym suszy.Otrzymuje sie 4,05 g (88,8*/« wydajnosci teore¬ tycznej) chlorowodorów 3-/2\6'-dwuchlorofenylo- amdno/-2MimidazoUny o stopniu jakosci: czysty do co analizy.Przyklad XI. Ii6,3 g 2,8-dwuchloroaniliny i 17,J8 g 1-n-butyryloimidazoJidynonu^ (iof/i nad¬ miar) poddaje sie reakcji ze 146 ml tlenochlorku fosforu i dalej obróbce chemicznej, analogicznie 01 jak w przykladzie X. Otrzymuje sie 13,95 g IWh wydajnosci teoretycznej) 2-/2\8,-dwuchlarofenylo- amino/-2-imidazoliny, która dla celów analitycznych przekrystalfrowuje sie z cykloheksanem i suszy w ciagu 6 godzin w temperaturze 809C pod cisnie¬ niem 04 mm Hg, otrzymujac produkt o tempera¬ turze topnienia 107—108°C. Analiza elementarna produktu wykazuje: wzór sumaryczny Ct^luCl^tO obliczono: C 52,01 H 5,03 N 13,90 O 5,32 Cl 23,62 znaleziono: 52,3 5,1 13,7 5,3 23,9 Stosowany jako substancja wyjsciowa 1-n-buty- ryloimidazolidynon-2 otrzyjmuje sie na drodze reak¬ cji etylenomocznika z bezwodnikiem n-maslowym w pirydynie w temperaturze wrzenia pod chlod¬ nica, zwrotna. Otrzymamy substrat wykazuje tem¬ perature topnienia 98—il02°C. ,0 g tego zwiazku butyrylowegó ogrzewa sie w temperaturze wrzenia w 150 ml metanolu w ciagu 6 godzin. Dalsza obróbke prowadzi sie ana¬ logicznie jak w przykladzie X. Otrzymuje sie 17,65 g <80f/t wydajnosci teoretycznej) chlorowo¬ dorku 2-/i\6,-'dwuchl0rofenyloamiino/-2-imidazoliny.Przyklad XXI. 16<2 g 2^-dwuchloroanilihy i 24,2 g l-benzyloksykarbonyloimidazolidynonu-2 poddaje sie reakcji w 146 ml tlenochlorku fosforu i dalszej obróbce, analogicznie jak w przykla¬ dzieX. .Otrzymuje sie 34,0 (93,6Vt wydajnosci teorety¬ cznej) pochodnej benzyloksykarbonylowej 2-/2,,6'- ^dwuchlorofeinyloa,mino/-2-imidazoliny w postaci ciagliwej, nie krystalizujacej iywicy. Z nieznacznej ilosci tej zywicy sporzadza sie pdkryndan, który wykazuje temperature 193--200oC.Analiza elementarna produktu wykazuje: wzór sumaryczny Cj^HjtCl^Ot obliczono: C 46,40 H 3,38 N 14,11 O 24,18 Cl 1191 znaleziono: 46,7 3,1 14,3 24,0 12,0 Stosowany jako substancja wyjsciowa 1-henzy- loksykaitonylc4midazolidynon-2 otrzymuje sie w drodze reakcji etylenomocznika z chlorkiem beti- zyloksyformyiu w pirydynie w temperaturze poko¬ jowej. Otrzymamy substrat wykazuje 188—190°C. 33,0 g tego zwiazku benzylokisykarbonylowego rozszczepia sie metanolem i obrabia chemicznie, analogicznie Jak w przykladzie X. Otrzymuje sie czysty do analizy) chlorowodorek 2-/2\6'-dwuchlo- rofenyloarrtino/^2-imddazoliny o temperaturze top¬ nienia 304—310°C (z rozkladem).Przyklad XIII. 6,1 g 2,6-dwuchloroamliiny poddaje sie reakcji z 11,30 g 1-fenyloacetylo-imi- dazolidynonu-2 (10% nadmiar) w 73 ml tlenochlortou • fosforu i dalszej obróbce, analogicznie jak w prze¬ kladzie X. Otrzymuje sie 15,0 g (78*/t wydajnosci teoretycznej) l-fenyloacetylo-2-/2,,6,-dwuclilorofeny- loam»no/-2Himidazoliimy o temperaturze topnienia 170°C. Analiza elementarna produktu wykasuje: wzór sumaryczny C17HrtCltN,Q obMczono: C 58,63 H 4,34 N 12,07 O 4,59 Cl 20,36 znaleziono: 59,0 4,3 12,0 4,3 20,5 Stosowany jako substancja wyjsciowa 1-fenylo- acetylo-imidazoldynonH2 otrzymuje sie na drodze reakcji etylenomoczniika z chlorkiem fenyloacetylu i antypiryna we wspólnym stopie w temperaturze 90°C. Substrat otrzymany wykazuje temperature topnienia U2—114°C88 699 li ,00 g tego zwiazku l-ienyloaeetylowe|go ogrzewa sie w 50 ml metanolu wciagu 17 godzin w tem¬ peraturze wrzenia pod chlodnica zwrotna. Obróbke prowadzi sie analogicznie jak w przykladzie XII.Otrzymuje sie 3,6 g (94,7% wydajnosci teorety¬ cznej) czystego 'do analizy chlorowodorku 2-/,2^6,- -dwuchlorofenyloamiino/-2-imidazoMny.Przyklad XIV. 3,48 zwiazku 1-fenyloacetylo- wego, wytworzonego wedlug przykladu XIII, ogrze^ wa sie w temperaturze wrzenia pod chlodnida zwrotna w ciajgu 5 godzin w 50 ml n-butyloaminy.Calosc odparowuje sie nastepnie pod próznia cal¬ kowicie, a pozostalosc zadaje sie dwukrotnie por¬ cjami po 20 ml benzenu i kazda porcje zatejza do sucha. Bezbarwna, krystaliczna pozostalosc roz¬ puszcza sie w! 25 ml etanolu, zadaje na zimno 20% alkoholowym roztworem kwasu solnego, dodaje 50 ml eteru i mieszanine te utrzymuje w ciagu chwili w temperaturze 0°C. Produkt krystaliczny odsacza sie, przemywa ukladem etanol/teter i suszy.Otrzymuje sie 2,54 g (92,1% wydajnosci teorety¬ cznej) czystego do alnalizy chlorowodorku 2-/2*,6*- -dwuchlorofenyloamimoM-iimddazoliny.Przyklad XV. 16,2 g 2,6-dwuchloroaniliny i 17,2 g l-izabutyrylodmidazolidynonu-,2 poddaje sie reakcji ze 146 ml tlenochlorku fosforu i dalszej obróbce, analogicznie jak w przykladzie X. Po przekrystalizowaniu surowego produktu z izopro- panolu otrzymuje sie 27,6 g (90,0% wydajnosci teoretycznej) pochodnej izobutyrylowej 2-/2,,6,~ -dw(uchlorofelnyloamlno/-2-umidazoliihy o tempera¬ turze topnienia 162—164°C. (subllimujacej od tem¬ peratury 110°C)» Analiza elementarna produktu wykazuje: wzór sumaryczny C^H^C^NgO; obliczono: C 52,01 H 5,04 Cl 23,62 N 13,99 O 5^2 znaleziono: 52,4 5,1 23,6 13,7 5,2 Stosowany jako substancja wyjsciowa 1-iizobuty- rylo-imidazolidynon-ft wytwarza sie na drodze re¬ akcji etylenomocznika z chlorkiiem izobutyrylu i antypiryna w temperaturze 90°C. Otrzymany tak substrat wykazuje temperature topnienlia 110— —112°C.Przyklad XVI. 3,2 g 2,6-dwuchloroaniliiny i 3,4 g l-cyklopropylokarbonylo4midazolidynonu-2 poddaje sie reakcji w 29 ml tlenochlorku fosforu i dalszej obróbce, analogicznie jak w przykla¬ dzie X.Otrzymuje sie 5,15 g (86,4% wydajnosci teore¬ tycznej) pochodnej cyklopropylokarbonylowej 2-/2^6,^wuchloroifenyloamiino/-.2-imida^zoailny o tem¬ peraturze topnienia 147—149°C (z izopropanolu).Analiza elementarna • produktu wlykazuje: wzór sumaryczny'C13HlsCl2N80 (liczono +0,1 mola wody) obMczóno: C 52,08 H 4,43 Cl 23,65 N 14,02 O 5,87 znaleziono: 52,2 4,4 23,7 13,9 6,0 Stosowany jako substancja wyjsciowa 1-cyklo- propylokarbonylo-dmidazolidynon-1 wytwarza sie na drodze reakcji1 chlorku kwasu cyklopropylokar- boksylowego z etylenomoczniifeiem w pirydynie w temperaturze pokojowej. Otrzymany tak substrat Wykazuje temperature topnienia 147—1M°C. 1,49 g otrzymanego zwilazku cyklopropylokarbo- nylowego ogrzewa sie w 30 ml metanolu w tem¬ peraturze wrzenia ptod chlodnica zwrotna w ciagu 12 godzin. Dalej prowadzi sde obróbke chemiczna, analogicznie jak w przykladzie X.Otrzymuje sie 1,15 g (83% wydajnosci teorety¬ cznej) czystego do anaMzy chlorowodorku 2-/2,,6,- -dwuchlorofenyloamino/-2-imddazoliny.Przyklad XVII. 8,1 g 2,6-dwuchloroaniMny i 11,1 g l-fenoksyacetylo-imddazolidynonu-2 miesza sie w 75 ml tlenochlorku fosforu w temperaturze 80°C. Nastepnie calosc odparowuje slie pod prózmfla, pozostalosc rozpuszcza sie w chlorku metylenu i mieszajac wkrapla w temperaturze 0°C do roz¬ tworu 80 g wodorowejglanu potasowego w 500 ml wody. Nastepnie warstwy rozdziela sie, warstwe wodna ekstrahuje sie jeszcze dwukrotnie chlorkiem metylenu, ptolaczone warstwy organiczne przemywfe slie woda do odczynu obojetnego, suszy i odparo¬ wuje. Krystaliczna pozostalosc przekrystalizowuje sie z bardzo malej ilosci acetonitrylu. Otrzymuje sie 15,36 g (84,5% wydajnosci teoretycznej) pochod- nej fenoksyacetylowej 2-/2,,6,-dwuchlorofenyloami- no/-2-imidazoliny o temperaturze topnienia 175— —178°C. Analiza elementarna produktu wykazuje: wzór sumaryczny C17H15C12N802 (364,239; liczono na 0,3 ml wody); obliczono: C 55,26 H 4,25 N 11,37 O 9,95 Cl 19,18 znaleziono: 54,8 4,3 11,4 9,8 19,4 Stosowany jako substancja wyjsciowa 1-fenoksy- acetylo-imidazoMdynonH2 mozna wytwarzac na dro¬ dze reakcji etylenomocznika z chlorkiem fenoksty- acetylu w temperaturze 130°C bez rozpuszczalnika.Tak otrzymany substrat wykazuje temperature topnienia 188—190°C. 2,0 g zwiazku fenoksyacetylowego poddaje: sie reakcji? z 40 ml metanolu i dalszej obróbce ana- logicznie jak w przykladzie X.Otrzymuje sie 1,23 |g (88,2% wydajnosci teorety¬ cznej) czystego do anaMzy chlorkuwodorku 2-/2,,6f- -dwuchlórofenyloamino/-2Himi'dazolliny.Przyklad XVIII. 16,2 g 2,6-dwuchloroaraliny 40 i 20,62 g 1-karfoofenoksydmiidazoMnonu poddaje sie reakcji w 146 ml tlenochlorku fosforu i dalszej obróbce, analogicznie jak w przykladzie XVI.Otrzymuje sie 29,1 g (83% wydajnosci teore¬ tycznej) l-karbofenoksy-2-/2,,6,-dwuchlorofenylo- 45 amino/-2-imidazoliny o temperaturze topnienia 152—155°C. Analiza elementarna produktu wyka¬ zuje wzór sumaryczny C16H18CljN802 obliczono: C 54,87 H 3,74 Cl 20,24 N 12,00 O 9,13 znalezkmo: 55,2 3,8 20,2 11,9 9,3 50 Stosowany jako substancja wyjsciowa 1-karbo- fenoksy-imddazolidynon-!2 wytwarza sie na drodze reakcji etylenomocznika z chloroweglanem feny- lowym i antypiryna w temperaturze 90°C. Ten substrat wykazuje temperature topnienia 175— 55 —183°C. 3,5 g l-karbofenoksy-2-/l2,,6,-dwuchlorofenyloam^- no/-2-imddazoliiny ogrzewa sie w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 6 godzin w mieszaninie 25 ml dioksanu i' 25 ml 10% kwiasu 60 octowego. Calosc nastepnie odparowuje sie pod próznia. Pozostalosc rozpuszcza sie w wodzie, alka- liizuje 4 n wodorotlenkiem sodowym i ekstrahuje eterem. Warstwe eterowa pirzemywa sie mala ilos¬ cia wody do odczynu obojetnejgo, suszy nad siar- C5 czanem sodowym i odparowuje, bezbarwny produkt13 88 699 14 krystaliczny rozpuszcza sie w etanolu, chlodzi do temperatury 0°C, zakwasza alkoholowym roztwo¬ rem kwasu solnego i rozpoczynajaca sie krystali¬ zacje doprowadza stie do zakonczenia za pomoca dkolo 50 ml eteru. Nastepnie osad odsacza siie, przemywa ukladem etanol/eter i suszy. Otrzymuje sde 2,20 g (83% wydajnosci teoretycznej) czystego do analizy produktu. pozostalosci. Dla celów analitycznych otrzymany zwiazek przekrystalizowuje siie z toluenu, po czym wykazuje on temperature topnienia 130—133°C.Analiza elementarna wykazuje: wzór sumaryczny C9H10C1N8 (195, 650); obliczono: C 55,25 H 5,17 Cl 18,11 znaleziono: 55,1 5,12 18,2 Przyklad XXI. 9,02 £ 2,6-dwubromoaniliny i 2,82 g l-acetyloiimidazolidynonu-2 miesza sie w 36 ml tlenochlorku fosforu w temperaturze 70°C w ctfagu 66 godzin. Tlenochlorek fosforu odpedza sie nastepnie pod próznia, pozostalosc rozpuszcza sde w 70 ml chlorku metylenu, zadaje okolo 70 g lodu, wytrzasa w aiagu 45 minut, po dodaniu dal¬ szych 30 g lodu zadaje 40% lugiem sodowym i wy¬ trzasa w ciagu 15 minut. Warstwy rozdziela sie, warstwe wpdna ekstrahuje sie jeszcze dwukrotnie chlorkiem metylenu, polaczone warstwy organiczne przemywa sie woda do odczynu obojetnego, suszy nad siarczanem sodowym i odparowuje. Otrzymane 7,13 g krystalicznej pozostalosci przekrystalizowuje1 sie z izopropanolu. Otrzymuje siie 5,56 Jg (77,1% wydajnosci teoretycznej) l-acetylo^-ZEW-dwuibro- mofenyloamino/-2-imidazoliny o temperaturze top¬ nienia 182—185°C. AnaMza elementarna wykazuje: CnHnBrJN90 (361, 050; liczono na 0,1 mola wody); obliczono: C 36,41 H 3,09 N 1|1,58 O 4,86 Br 44,05 znaleziono: 36,3 3,0 11,2 4,9 44,2 • 1,80 g l-acetylo-2-/2,,6'-dwuibromofenyloamiino/- -i2-imidazoliny ogrzewa siie w 20 ml metanolu w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 6 godzin. Nastepnie calosc odparowuje siie, pozostalosc rozpuszcza siie na goraco w 15 ml eta¬ nolu, chlodzi do temperatury 0°C i dodaje 1,5 ml % etanolowego roztworu kwasu solnego oraz ml eteru. Powstaly osad odsacza siie i przemywa ukladem etanol/eter. Otrzymuje siie 1,50 g (84,6% wydajnosci teoretycznej) czystego do analizy chlo¬ rowodorku 2-/2*fi*~dwubromofenyloamino/^2-dmida- zoliny o temperaturze topnienia 301—306°C (z roz¬ kladem). Analiza elementarna wykazuje wzór su¬ maryczny C9H10Br2ClN8 (355, 470); obliczono: C 30,42 H 2,84 N 1)1,82 Cl 9,98 znaleziono: 30,6 2,9 11,5 9,9 Przyklad XXII. 13,81 g o-nitroaniliny i 14,09 £ lracetyloimidazolidynpnu-2 miesza sie w 144 ml tlenochlorku fosforu w temperaturze 50°C w ciagu 69 godzin. Nadmiar tlenochlorku fosforu odpedza sie pod próznia, pozostalosc rozpuszcza sie w 200 ml chlorku metylenu, dodaje 100 g lodu i mieszanine wytraca sie w ciagu 15 minut. Nastepnie dodaje sie dalsze 50 g lodu, mieszanine alkalizuje sie 40% lugiem sodowym, miesza siie nadal w ciagu minut i rozdziela sie warstwy. Warstwe wodna ekstrahuje sie jeszcze dwukrotnie chlorkiem me¬ tylenu, polaczone warstwy organiczne przemywa sie woda do odczynu obojetnego, suszy nad siar¬ czanem sodowym i odparowuje. Pozostalosc (21,28 g) rozciera sie z octanem etylu, pozostawia w tem- pieraturze pokojowej w ciagu l (godzinyr saczy i przemywa octanem etylu. Otrzymuje sie 13,09 g (53,1% wydajnosci teoretycznej) 2-/2'-nitrofenylb- amiino/-2Himidiazoliny, która po przekrystalazowtaniu z metyloetyjloketonu (dla celów analitycznych) wy¬ kazuje temperature topnienia 175°C Analiza ele- Przyklad XIX. 8,1 g 2,4-dwuchloroaniliny (0,05 mola) i 7,8 g l-propionyloimidazolidynonu-2 1( miesza sie w 72 ml tlenochlorku fosforu w tem¬ peraturze 60°C w ciagu 73 godzin. Nastepnie tleno¬ chlorek fosforu odpedza sie pod próznia, pozosta¬ losc rozpuszcza sie w 80 ml chlorku metylu, dodaje 80 g lodu i energicznie wytrzasa w ciagu 30 minut. 15 Nastepnie calosc alkalizuje sie 40% lugiem sodo¬ wym, wytrzasa w ciajgu 10 minut i rozdziela war¬ stwy. Warstwe wodna ekstrahuje sie jeszcze dwu¬ krotnie chlorkiem metylenu, polaczone warstwy* w chlorku metylenu przemywa sie woda do odczynu * obojetnego, suszy nad siarczanem sodowym i od¬ parowuje. Otrzymuje sie 12,33 g (86,2% wydaj¬ nosci teoretycznej) 2^/2,,4,-dwuchlorofenyloamino/- ^2-itaidazoliny w postaci krystalicznej pozostalosci.Dla celów analitycznych produkt przekrystalizo- 25 wuje sie z izopropanolu. Wyikazuje on temperature topnienia 129—131°C. Analiza elementarna produk¬ tu wykazuje: wzór sumaryczny C^HuCljNjO . (286, 167); obliczono: C 50,37 H 4,58 N 14,68 O 5,59 Cl 24,78 » znaleziono: 50,5 4,5 14,4 5,8 24,5 2,86 g(0,01 mola) tego zwiazku propionylowego ogrzewa sie w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna w 30 ml metanolu w ciaigu 13 godzin.Calosc odparowuje sie nastepnie pod próiznia, przy 3S czym otrzymuje sie 2,30 g (88,5% wydajnosci te¬ oretycznej) 2-/2,,4,-dwuchlorofenyloamino/-2-imida- zoMny w postaci krystalicznej pozostalosci. Dla celów analitycznych pirodukt przekrystalizowuje sie z malej ilosci toluenu. Wykazuje on tern- *° perature 138—139°C. Analiza elementarna produktu wykazuje: wzór sumaryczny CjH^Cl^N, (230, 102); obliczono: C 46,98 H 3,97 (N 18,24 Cl 30,81 znaleziono: 46,6 3,9 .17,8 30,9 43 Przyklad XX. 12,75 g o-chloroaniliny i 14,09 g l-acetyloiinddazolidynonu-i2 miesza sie w 144 ml tlenochlorku fosforu w temperaturze 60°C w ciajgu 71 godzin. Dalsza obróbke prowadzi sie analogicznie jafe w przykladzie XIX i otrzymuje sie 15,45 g M (65,3% wydajnosci teoretycznej) pochodnej acety- lowej 2-/2,-chlorofenyloamino/-2-iimddazoliny w po¬ staci krystalicznego produktu, który w celach ana¬ litycznych przekrysitaiizowuje sie z izopropanolu i toluenu. Produkt wykazuje temperature 142— 55 —i43°C. Analiza elementarna wykazuje: wzór su¬ maryczny CUH12C1N,0 (237, 688); obliczono: C 55,59 H 5,08 N 17,68 O 6,73 Cl 14,92 znaleziono: 55,7 5,1 17,5 7,3 14,6 2,73 g tego zwiazku acetylowego ogrzewa sie M w 30 ml metanolu w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna. w crfagu 13 godzin. Mieszanine reakcyjna odparowuje sie pod próznia, otrzymujac 1,80 g (92,3% wydajnosci teoretycznej) 2-/2,-chloro- fenyloaminoA2-im|idazoliny w postaci krystalicznej n88 699 mentarna wykazuje: wzór sumaryczny CuH^N^j (248, 244); obliczono: C 53,23 H 4,88 N 22,57 O 19,33 znaleziono: 53,5 4,9 22,4 19,1 2,48 g zwiazku acetylowego ogrzewa sie w 50 ml metanolu w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 8 godzin. Nastepnie calosc od¬ parowuje sie pod próznia do sucha. Zólto zabar¬ wiona pozostalosc krystaliczna, stanowiaca 2-/2'- -nitrofenyloamiino/-2-dmidazoline, przekrystalizo- wuje sie z toluenu, otrzymujac produkt o tem¬ peraturze 165—169°C. Analiza elementarna wyka¬ zuje: wzór sumaryczny C^lfN402 (206, 206); obHczono: C 52,41 H 4,88 N 27,16 O 15,55 znaleziono: 92,5 5,0 27,4 15,3 Przyklad XXIII. 12,1 g 2,6-dwumetyloaniliny i 14,09 g l-acetyloimidazoMdynonu-2 miesza sie ze 145 ml tlenochlorku fosforu w temperaturze 50°C w ciagu 16 godzin. Nadmiar tlenochlorku fosforu odpedza sie pod próznia,' pozostalosc rozpuszcza sie w 300 ml chlorku metylenu i energicznie mie¬ szajac wkrapla sie powoli do zawie&iny 70 g wo¬ doroweglanu sodowego w 300 ml wody. Po zakon¬ czeniu dodawania calosc miesza sie nadal w ciagu 1 -godziny po czym warstwy rozdziela sie, warstwe wodna ekstrahuje sie jeszcze trzykrotnie chlorkiem metylenu, polaczone warstwy organiczne przemywa sie dwukrotnie, suszy nad siarczanem sodowym i odparowuje. Pozostalosc (18,81 g) ogrzewa sie w 150 ml metanolu w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 32 godzin, odparowuje do sucha, rozciera z eterem, saczy, przemywa ete¬ rem i suszy. Otrzymuje sie 9,15 g (48,4f/» wydaj¬ nosci teoretycznej) 2-/2,,6,-dwumetylofehyloamino/- -2-imddazoliny, która po przekrystalizowaniu z ukladu benzen : cykloheksan — 2:3 (dla celów ana¬ litycznych) wykazuje temperature topnienia 155— —156°C. Analiza elementarna wykazuje: wzór su¬ maryczny CnH^Na (189, 243); obliczono: C 69,82 H 7,99 N 22,19 znaleziono: 69,8 8,0 22,2 Przyklad XXIV. 14,1 g 2-chloro-6-Tnetylo- aniliny miesza sie z 14,09 g l-acetylaimidazolidy- nonu-2 i 146 ml tlenochlorku fosforu w tempera¬ turze 70°C w ciagu 70 godzin, nastepnie zateza pod próznia, pozostalosc zadaje sie chlorkiem me¬ tylenu i wytrzasa ze 100 g lodu w ciagu 30 minut.Pózniej calosc alkalizuje sie 40V« lugiem sodowym, trzykrotnie wytrzasa z chlorkiem metylenu (lacznie z 700 ml chlorku metylenu), roztwór w chlorku metylenu przemywa sie woda do odczynu obojet¬ nego, suszy nad siarczanem sodowym i odparowuje.Pozostalosc rozpuszcza sie w 250 ml eteru na cieplo i odsacza sie czastki nierozpuszczalne. Roz- ewór eterowy ekstrahuje sie trzykrotnie porcjami po 70 ml j dwukrotnie ^porcjami po 40 ml 2*/o kwasu octowego, po czym alkalizuje 4 n wodoro¬ tlenkiem sodowym, chlodzi, a otrzymany produkt krystaliczny odsacza sie, przemywa woda i suszy.Otrzymuje sie 15,6 g (G2,l°/o wydajnosci teorety¬ cznej) pochodnej acetylowej 2-/2'-chloru-6?-mety- lofenyloamino/-2-imidazolmy, która dla celów ana¬ litycznych przekrystaMzowuje sie z malej ilosci 16 izopropanolu i suszy w temperaturze 80°G ptod cisnieniem 0,01 mm Hg wobec zelu krzemionko¬ wego. Analiza elementarna wykazuje: wzór suma¬ ryczny CHNOC1 .(2511, 715); * obliczono: C 57,26 H 5,61 N 16,68 O 6,37 Cl 14,68 znaleziono: 57,6 5,7 16,7 6,1 14,1 ,04 g zwiazku acetylowego ogrzewa sie w me¬ tanolu w ciagu 10 godzin w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna, krystaliczna pozostalosc '• przekrystaMzowuje sie z izopropanolu. Otrzymuje sie 3,29 g (78,9tyo wydajnosci teoretycznej) 2-/fil- -chloro-6,-metylofenyloamano/-24midazoliny o tem¬ peraturze topnienia 143—146°C. AnaMza' elemen¬ tarna wykazuje: wzór sumaryczny CltH12NtCl obliczono: C 57,33 H 5,77 N 20,00 Cl 16,90 znaleziono: 57,1 5,9 19,8 16,9 Przyklad XXV. 15,6 1-propionyloimidazoMdy- nonu-2 i 12,3 g o-anizydyny miesza sie w 146 ml M tlenochlorku fosforu w temperaturze 50°C w ciagu 71 godzin. Brunatny roztwór odparowuje sde pod próznia, pozostalosc rozpuszcza sie w chlorku mety¬ lenu i wytrzasa z lodem w ciagu 30 minut. Calosc alkalizuje sie nastepnie 409/i lugiem sodowym, warstwy rozdziela sie, a warstwe wodna ekstrahuje sie jeszcze dwukrotnie porcjami po 400 ml chlorku metylenu. Polaczone roztwory w chlorku mety¬ lenu przemywa sie zimnym nasyconym roztworem chlorku sodowego do odczynu oibojetnego, suszy n nad siarczanem sodowym i odparowuje. Czerwono zabarwiona, czesciowo krystaliczna pozostalosc rozpuszcza sie ma goraco w 300 ml izopropanolu, saczy na goraco i chlodzi. Otrzymany^ produkt krystaliczny odsacza sie pod zmniejszonym cisnie¬ niem i suszy. Otrzymuje sie 11,7 g (47,4% wydaj¬ nosci teoretycznej) pochodne propionylowej 2-/2*- metoksyfenyloamino/-2-imidazolilny o temperaturze topnienia 158—164°C. Analiza elementarna wyka¬ zuje: wfcór sumaryczny CiaH17N,02 (247, 300; li¬ czono na 0,2 mola wody); obliczono: C 62,25 H 6,99 N 16,75 O 14,02 znaleziono: 62,2 7,0 16,6 13,9 4,94 zwiazku propianylowego ogrzewa sie w me¬ tanolu w ciagu 12 godzin w temperaturze wrzenia 45 pod chlodnica zwrotna. Pozostalosc rozpuszcza sie na goraco w 10 ml etanolu, zadaje alkoholowym roztworem kwasu solnego az do odczynu kwasnego i1 dodaje 10 ml eteru, przy czym wytraca sie kry¬ staliczny produkt Otrzymuje sie 2,30 g (MVt wy- M dajnosci teoretycznej) 2-/2,-metoksyfenyloamiTno/- -2-imidazoliny.Produkt krystaliczny rozpuszcza sie w chloro¬ formie, jednokrotnie wytrzasa starannie z rozcien¬ czonym lufeiem sodowym, przemywa woda do od- M czynu obojetnego, suszy nad siarczanem sodowym i odparowuje. Bezbarwna pozostalosc ogrzewa sie w temperaturze wrzenia w okolo 100 ml cyklo¬ heksanu, chlodzi, saczy i przemywa cykloheksanem, a dla celów analitycznych przekrystaMzowuje z fi0 ukladu benzen : cykloheksan=1:1, otrzymujac pro¬ dukt o temperaturze topnienia 120—122°C. Analiza elementarna wykazuje: wzór sumaryczny C10HlfN,O (191, 235); Obliczono: C 62,82 H 6,85 N 21,98 O 3,37 znaleziono: 62,8 6,9 21,9 8,788699 17 PL