PL84791B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest narzedzie do skre¬ cania i obciskania polaczen zwlaszcza srubo¬ wych.

Znane jest narzedzie, za pomoca którego otrzy¬ muje sie trwale polaczenie przez obcisniecie na¬ kretki nakrecanej uprzednio na element gwinto¬ wany. Takie narzedzie wymaga dwóch oddziel¬ nych operacji a mianowicie nakrecania nakretki i obcisniecia jej na elemencie gwintowanym po uzyskaniu wymaganego wstepnego naprezenia zlacza. Stosowanie znanych narzedzi obciskaja¬ cych wymaga stosowania oddzielnego narzedzia do nakrecania i w zwiazku z tym powodulje znaczne wydluzenie czasu wykonywania polaczen srubo¬ wych.

Celem wynalazku jest skrócenie tego czasu do niezbednego minimum, przez skonstruowanie na¬ rzedzia o stosunkowo prostej budowie umozliwia¬ jacego automatyczne nakrecenie nakretki z jedno¬ czesnym jej obcisnieciem na elemencie gwintowa¬ nym. Przy wykonywaniu polaczen srubowych waz¬ nym jest aby nakrecanie nakretki zostalo zakon¬ czone przed ostatecznym obcisnieciem jej na gwin¬ cie lub rowkach ustalajacych sruby. Pozadanym jest równiez aby wartosc sily obciskajacej utrzy¬ mywana1 byla na okreslonym poziomie przez sile wystepujaca w konstrukcji sprzeglowej przetwarza¬ jacej moc wejsciowa, zwykle w postaci momentu skrecajacego, na sile dokrecajaca i sile obciska¬ jaca.

Cel wynalazku zostal osiagniety przez to, ze czlony napedowe umieszczone sa obrotowo w osi narzedzia, przy czym popychacz ciaglowy jest sprzegniety z czlonami napedowymi za1 posredni¬ ctwem mechanizmu zamiany ruchu obrotowego na ruch wzdluzny. Czlony napedowe zamontowane obrotowo wzgledem oslon podtrzymujacych szcze¬ ki obciskajace.

W jednym z przykladów wykonania narzedzia wedlug wynalazku zmniejszono opory tarcia przezm zastosowanie przekladni srubowej o ciaglym obie¬ gu kulek.

W innym przykladzie wykonania wielkosc sily wymaganej do uruchomienia narzedzia zmniejszo¬ no przez zastosowanie mechanizmu zwiekszajacego moment obrotowy w tym przypadku przekladni planetarnej.

W jeszcze innym przykladzie wykonania szcze¬ ki obciskajace sluza jednoczesnie do nakrecania nakretki. Narzedzie wedlug wynalazku moze byc równiez dostosowane do nakrecania wielu nakre¬ tek jednoczesnie.

Przedmiot wynalazku zilustrowany jest w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 — przedstawia narzedzie w przekroju wzdluznym, fig. 2 — narzedzie pokazane na fig. 1 w przekro¬ ju linii 2—2, na fig. 1, fig. 3 — narzedzie w prze¬ kroju wzdluz linii 3—3 na fig. 1, fig. 4 — narze¬ dzie w przekroju wzdluz linii 4—4 na fig. 1, fig. — narzedzie pokazane na fig. 1 w czesciowym $4 79184 791 3 przekroju w polozeniu odpowiadajacym operacji obciskania ,fig. 6 — narzedzie w innym przykla¬ dzie wykonania w przekroju wzdluznym, fig. 6 — narzedzie wedlug dalszego przykladu wykonania w przekroju wzdluznym, fig. 7 — narzedzie w ko¬ lejnym przykladzie wykonania, równiez w prze¬ kroju wzdluznym, fig. 8 — narzedzie pokazane na fig. 7 w przekroju wykonanym wzdluz linii 8—8 na fig. 7, fig. 9 — narzedzie pokazane na fig. 7 w przekroju wykonanym wzdluz linii 9—9, fig. 10 — narzedzie pokazane na fig. 7 w przekroju wy¬ konanym wzdluz linii 10—10 na fig. 7, fig. 11 — narzedzie pokazane na fig. 7 w przekroju wzdluz linii te-^ 11 na fig: 7, 'a fig. 12 — narzedzie poka¬ zane na fig. 7 w przekroju oznaczonym linia 12—12 na fig.8. N Na fig. 1 do 5 przedstawiono narzedzie 10 w za¬ stosowaniu do polaczenia srubowego 12 sluzacego do zlaczenia ze soba dwóch elementów konstruk¬ cyjnych 14, 16. Polaczenie srubowe 12 sklada sie z 'gwintowanej sruby 18 i odpowiednio nagwinto¬ wanej nakretki 20. Nakretka 20 ma1 od strony zewnetrznej czesc 22 o ksztalcie szesciokatnym a od strony zewnetrznej czesc cylindryczna 24. Po¬ laczenie srubowe 12 jest wykonane przez nakre¬ canie nakretki 20 na srube 18 przemieszczona przez oba elementy konstrukcyjne 14, 16 a nastepnie obcisniecie czesci cylindrycznej 24 promieniowo do wewnatrz powodujac tym samym wydluzenie na¬ kretki i zarazem odpowiednie naprezenie wstepne zlacza. Nakrecanie i obciskanie nakretki jest do¬ konywane za pomoca narzedzia 10.

Narzedzie 10 sklada sie z dzwonowo uksztalto¬ wanej tulejki 26, która jest zakonczona na1 swym lewym koncu rozszerzona czescia 28 wyposazona w szereg rowków 30. Wewnatrz tulejki 26 znaj¬ duje sie szereg szczek obciskajacych 32 opartych o popychacz 34 sluzacy do wzdluznego przemiesz¬ czania szczek wzgledem tulejki. Szczeki 32 posia¬ daja na swych koncach zbiezne i skierowane do wewnatrz zeby 35 sluzace do obciskania nakretki . Szczeki 32 w swej zewnetrznej czesci 36 sa uksztaltowane w formie jaskólczego ogona i osa¬ dzone w rowkach 30 tulejki odpowiadajacych ksztaltem zewnetrznym czesciowym 36 szczek.

Wydluzona czesc 38 kazdej szczeki laczy jej lewa czesc z drugim koncem 40 szczeki majacym ksztalt prostokatny. Koniec 40 szczeki znajduje sie w rowku 42 wykonanym w dolnym koncu popy¬ chacza' 34 i ograniczonym dwoma kolnierzami 44 i 45.

Rowek 42 ma przekrój kwadratowy podobnie jak kolnierz 45 i dzieki temu mozliwe jest pola¬ czenie obrotowe szczek 32 z popychaczem 34. Jak to mozna zauwazyc na fig. 1 szczeki 32 sa roz¬ mieszczone promieniowo pomiedzy rowkiem 42 i wewnetrzna powierzchnia 46 tulejki 26. W oma¬ wianym rozwiazaniu gdy tulejka 26 przesuwa sie w lewo w stosunku do popychacza1 34, dolna czesc szczek 32 bedzie sie przemieszczala do wew¬ natrz wraz z zebami 35 obciskajacymi czesc cy¬ lindryczna 24 nakretki 20. Dla prawidlowego usy¬ tuowania zebów 35 szczek 32 wzgledem cylin¬ drycznej czesci 24 nakretki na lewym koncu po¬ pychacza 34 zamocowany jest za pomoca sruby 4 50 czlon srodkujacy 48 majacy ksztalt kubka.

Stozkowe podkladki sprezyste 52 dociskaja czlon srodkujacy 48 do lba sruby mocujacej 50. Czlon srodkujacy 48 ma srednice wewnetrzna odpowia¬ dajaca zewnetrznej srednicy sruby 18 przy czym lewy koniec tego czlonu opiera sie o zewnetrzna powierzchnie nakretki 20. To polozenie czlonu srodkujacego ma miejsce gdy zeby 35 przyjmu¬ ja polozenie pokazane na fig. 1. Stozkowe spre¬ zyste podkladki 52 pozwalaja na przesuniecie czlonu srodkujacego 48 wzgledem popychacza 34 dla skompensowania wydluzenia nakretki 20 spowodowanego jej obciskaniem przez szczeki 32.

Prawy koniec 54 tulejki 26 ma mniejsza sred¬ nice. W koncu 54 wywiercony jest otwór przelo¬ towy 56, w którym ulozyskowany jest popychacz zarówno przy jego ruchu wzdluznym jak i obro¬ towym. Prawy koniec 54 tulejki jest z zewnatrz nagwintowany i wkrecony w pierscieniowy czlon ustalajacy 58. Czlon ustalajacy 58 posiada piers¬ cieniowy rowek 60 i jest zabezpieczony przed ru¬ chem poosiowym wzgledem obudowy 62 za po¬ moca dwóch gwintowanych kolków 64. Obudowa 62 jest w swej lewej czesci 66 poszerzona1 i w utworzonym w tej czesci otworze osadzony jest czlon ustalajacy 58. Poniewaz czlon ustalajacy 58 jest unieruchomiony w kierunku osiowym za po¬ moca gwintowanych kolków 64 to moze sie on obracac wzgledem obudowy 62. Pomiedzy czlo¬ nem ustalajacym 58 a odsadzeniem 70 oddziela¬ jacym lewa czesc 66 obudowy 62 od jej srodko¬ wej czesci 72 umieszczone jest lozysko oporowe 68. Tak wiec obciazenia poosiowe wystepujace pomiedzy tulejka 26 i szczekami 52 (przenoszo¬ ne przez obudowe 62) dzialaja na lozysko 68 i tarcie spowodowane wzglednym obrotem obu tych czesci jest zmniejszone do minimum.

Prawy koniec 74 popychacza 34 jest gwinto¬ wany i osadzony w gwintowanym otworze 76 znajdujacym sie w prawej czesci obudowy 62.

Aby wykonac polaczenie srubowe 12 za pomo¬ ca narzedzia 10, szczeki 32 umieszcza1 sie przed polaczeniem srubowym 12 i do szesciokatnego konca 78 obudowy 62 przyklada sie moment skre¬ cajacy pochodzacy na przyklad od zródla nape¬ du wykonujacego ruch obrotowy. Na poczatku istnieje tendencja do obrotu calego narzedzia 10.

Jednakze zarówno na skutek bezwladnosci lub niewielkiego tarcia tulejki, to znaczy docisniecia czlonu srodkujacego do nakretki 20, obudowa 62 bedzie sie obracala wokól popychacza 34. Powo¬ duje to ruch tulejki 26 w lewo w stosunku do popychacza 34, a tym samym równiez w lewo w stosunku do szczek 32. Gdy to ma miejsce szczeki 32 przemieszczaja sie promieniowo do wewnatrz az do zetkniecia sie z nakretka 20 przez co nakretka zostaje uchwycona przez szczeki. Nalezy zauwa¬ zyc, ze obudowa 62 bedzie sie równiez obracala w stosunku do tulejki 26 dzieki obrotowemu po- polaczeniu utworzonemu przez gwintowane kolki 64 wchodzace w rowek 60 czlonu ustalajacego 58.

Gdy szczeki 32 uchwyca nakretke 20 sila wyma¬ gana do obrócenia popychacza 34 wzgledem obu¬ dowy 62 gwaltownie wzrosnie co powoduje, ze cale narzedzie 10 zaczyna sie obracac powodujac 40 45 50 55 805 84 791 6 w tym czasie nakrecenie nakretki 20 na1 srube 18. Gdy nakretka 20 zostanie docisnieta do ele¬ mentu konstrukcyjnego 16 moment potrzebny do dalszego obrócenia nakretka 20 wzrasta.

Tym samym wzrasta jednoczesnie moment na- 5 pedzajacy dzialajacy na szesciokatny koniec 78 obudowy a wzrost ten jest wystarczajacy dla przezwyciezenia oporu polaczenia gwintowego po¬ miedzy czescia 74 popychacza i otworem 76. W wy¬ niku tego obudowa znowu zaczyna sie obra- %o cac wzgledem pozostalych czesci narzedzia co po¬ woduje dalsze obciskanie nakretki przez szczeki . Z chwila gdy opór powstajacy pny obciskaniu w polaczeniu gwintowym miedzy czescia 74 i ot¬ worem 76 wzrosnie i obudowa 62 przestanie sie 15 obracac wzgledem popychacza 34 to moment na¬ pedowy znowu sie zwiekszy i narzedzie bedzie sie znowu obracac w calosci wkrecajac dalej nakret¬ ke 20 na srube 18.

Te zmiany w dzialaniu narzedzia powtarzaja sie 20 kolejno az do chwili gdy moment potrzebny do obrócenia nakretki 20 wzgledem sruby 18 jest wyzszy niz moment potrzebny do obrócenia obu¬ dowy 62 wzgledem popychacza 34 to znaczy gdy material nakretki 20, w jej czesci niegwintowanej, 25 zostanie wcisniety w rowki gwintu sruby 18. Wte¬ dy zadne zwiekszanie momentu napedowego nie spowoduje dalszego obciskania poniewaz w tej chwili moment potrzebny do obrócenia nakretki na1 srubie 18 wzrasta gwaltownie i znacznie 30 przekracza wielkosc momentu potrzebnego do obrócenia obudowy 62 wzgledem popychacza 34.

Obrót ten bedzie trwal dopóki nie nastapi osta¬ teczne obcisniecie nakretki. Stopien lub glebokosc ostatecznego obcisniecia reguluje sie wielkoscia 35 wzglednego przesuniecia wzdluznego pomiedzy po- pychaczem 34 i obudowa 62. Wielkosc ta jest na¬ stawiana za pomoca pierscienia oporowego 80.

Pierscien 80 jest wkrecony na gwintowana czesc 74 popychacza i znajduje sie w drazonej srodko- 40 wej czesci 72 obudowy. Polozenie pierscienia opo¬ rowego 80 mozna nastawiac za pomoca docisko¬ wych wkretów 82 wchodzacych we wzdluzne rowki 84 wykonane na czesci gwintowanej 74 popycha¬ cza. Wielkosc przemieszczenia1 szczek 32 do polo- 45 zenia obciskania jest regulowana przez odpowied¬ nie ustawienie pierscienia oporowego 80 na popy- chaczu 34.

Przemieszczenie szczek do polozenia obciskania nastepuje wtedy gdy pierscien oporowy 80 oprze 50 sie o tylna sciane drazonej czesci 72 obudowy.

Odwrotnie maksymalnie otwarte polozenie przyj¬ muja szczeki 32 wtedy gdy pierscien oporowy sty¬ ka sie z lozyskiem oporowym 68. Jak to widac na rysunku calkowity ruch szczek 32 jest zalezny od 55 wielkosci X oznaczajacej pelny skok pierscienia oporowego 80. Ta wielkosc a tym samym calko¬ wity ruch szczek 32 moga byc zmieniane przez zmiane grubosci pierscienia1 oporowego 80.

Waznym jest to, ze narzedzie 10 wykonuje za- eo równo operacje wkrecania jak i obciskania i ze obie te operacje sa wykonywane przez szczeki obciskajace 32. Podwójna funkcja szczek wynika z równowagi pomiedzy momentem skrecajacym potrzebnym do wkrecania popychacza 34 w gwin- e5 towany otwór 76 i momentem skrecajacym wyma¬ ganym do wkrecania nakretki 20 na srube 18. Z tego wzgledu skok gwintu wykonanego na czesci 74 popychacza moze byc tak dobrany aby ulat¬ wial przebieg wkrecania i obciskania bez nad¬ miernych strat na tarcie w miejscu gwintowego polozenia popychacza z obudowa 62. Zwykle mo¬ ment potrzebny do obrócenia popychacza 34 jest okreslony przez opór jaki stawia jego polaczenie gwintowe z obudowa 62. Opór ten nie jest staly lecz sie powieksza gdy nakretka jest .wkrecana i obciskana. To reagowanie na wzrastajacy opór ulatwia urzadzeniu 10 spelnianie podwójnej funkcji. Tak wiec gdy szczeki poruszaja sie w kie¬ runku czesci 24 nakretki i to z chwila zetkniecia ich z ta czescia ruch dosrodkowy szczek jest ha¬ mowany i poosiowe obciazenie polaczenia gwin¬ towego popychacza 34 z obudowa 62 rosnie po¬ wodujac wzrost momentu potrzebnego do obró¬ cenia popychacza w otworze 76.

Teraz obracac sie bedzie cale narzedzie i nasta¬ pi nakrecanie nakretki 20 na srube 13. Ten prze¬ bieg pracy narzedzia trwa dopóki moment potrzeb¬ ny do *obracania nakretki 20 wzrasta to jest do chwili gdy nakretka 20 zostaje docisnieta do ele¬ mentu konstrukcyjnego 16. Gdy wartosc momentu obracajacego nakretke przekroczy wartosc mo¬ mentu potrzebnego do obrócenia obudowy 62 na popychaczu 34 to obudowa obrobi sie na popycha- czu i szczeki 32 zostana przesuniete dalej do wew¬ natrz aby obcisnac nakretke 20 w wiekszym stop¬ niu. Silniejsze obciskanie wymaga wiekszego mo¬ mentu skrecajacego i powoduje wzrost osiowego obciazenia polaczenia1 gwintowego pomiedzy po- pychaczem 34 i obudowa 62. Ten zwiekszony mo¬ ment gdy przekroczy wartosc potrzebna do obró¬ cenia nakretki powoduje dalsze dociagniecie na¬ kretki na srubie 20 dopóki moment wymagany do docisniecia nakretki nie przekroczy wartosci wy¬ maganej do obrócenia obudowy 62 na popychaczu 34.

Powyzsza kolejnosc pracy narzedzia powtarza si<; dotad dopóki material nakretki nie zostanie wcisniety w rowki gwintu sruby 18. Wtedy mo¬ ment potrzebny do obrócenia nakretki wzrasta1 szybko i dalszy obrót nakretki zostaje zatrzymany.

Teraz narzedzie dziala zasadniczo wylacznie jako narzedzie obciskajace przy obrocie obudowy 62 wokól popychacza 34 az do momentu oparcia sie pierscienia oporowego 80 o tylna Sciane 86 wy¬ drazonej czesci 72 obudowy. Operacja obciskania jest teraz zakonczona i obrót narzedzia 10 zostaje przerwany. Narzedzie moze byc obracane recznie lub mechanicznie za1 pomoca odpowiedniego silni¬ ka napedowego. W przypadku zastosowania nape¬ du mechanicznego potrzebne jest sprzeglo przecia¬ zeniowe aby zapobiec przeciazeniu narzedzia ogra¬ niczajac moment napedowy do wybranej wartosci nieco przekraczajacej wartosc maksymalna po¬ trzebna do operacji obciskania.

Nalezy zwrócic uwage na to, ze narzedzie 10 wykonujac dwie rózne operacje czyni to stopnio¬ wo przy wykorzystaniu polaczenia' gwintowego po¬ miedzy popychaczem 34 i obudowa 62 jako swoje¬ go rodzaju przelacznika reagujacego na stawiany84791 7 opór tak ze narzedzie jest przelaczane miedzy ope^ racja nakrecania i obciskania przez moment skre¬ cajacy przy którym nastepuje obciskanie i który automatycznie ulega zmianie wraz ze zmiana si¬ ly lub momentu napedowego. Nalezy równiez zwrócic uwage na1 fakt, ze przy obu operacjach szczeki 32 sa uruchamiane przez popychacz cieg- lowy 34 to jest albo sa ciagniete przez popychacz 34 badz tez obracane przez popychacz za posred¬ nictwem kolnierzy 44, 45 i rowka 42.

Jak juz wspomniano szczeki 32 narzedzia 10 . chwytaja nakretke 20 w jej czesci cylindrycznej 24 i przenosza na1 nia moment skrecajacy. Dla ulatwienia chwytu w poczatkowej fazie pozada¬ nym jest w pewnych przypadkach redelkowanie czesci cylindrycznej 24 lub zwiekszenie wspólczyn¬ nika tarcia inna obróbka powierzchniowa. W tym przypadku narzedzie moze byc stosowane do ta¬ kich laczników, przy których nakrecany element ma calkowicie równa powierzchnie to znaczy nie wymagane sa jakiekolwiek splaszczenia jak to ma miejsce w przypadku szesciokatnej czesci 22 w nakretce 2G.

Na fig. 6 pokazano inny przyklad wykonania na¬ rzedzia' wedlug wynalazku. W opisie narzedzia 10a pokazanego na tej figurze wszystkie czesci podob¬ ne do czesci narzedzia 10 z fig. 1 do 5 beda ozna¬ czone takim samym odnosnikiem liczbowym z do¬ daniem litery „a".

Narzedzie 10a ma równiez tulejke 26a z umiesz¬ czonymi wewnatrz niej szczekami 32a podobnie jak to mialo miejsce w przypadku narzedzia 10 z fig. 1 do 5. Tulejka ta jest wsparta na popycha- czu 34a. Uksztaltowany w formie kubka czlon srod¬ kujacy 48a sluzy do ustalania polozenia zebów 35a szczek wzgledem nakretki 20a podczas gdy stozkowe podkladki sprezynujace 52a umozliwia¬ ja ruch czlonu srodkujacego do tylu w przypad¬ ku wydluzenia nakretki 20a spowodowanego obcis¬ kaniem.

Prawy koniec 54a tulejki 26a ma mniejsza sred¬ nice, a z tej strony tulejki wywiercony jest otwór przelotowy 56, przez który przechodzi popychacz 34a i jest w nim prowadzony. Koniec 54a tulejki jest nagwintowany i wkrecony w piescieniowy czlon ustalajacy 58a. Na obwodzie czlonu ustala¬ jacego wykonany pierscieniowy rowek 60a a czlon sam jest zabezpieczony przed przesunieciem poosio¬ wym wzgledem otworu 66a obudowy 62a za pomo¬ ca dwóch gwintowanych kolków 64a dzieki czemu czlon ustalajacy 58a moze obracac sie wzgledem obudowy 62a. Pomiedzy czlonem ustalajacym 58a i para waleczków 100 wystajacych promieniowo do wnetrza obudowy 62a umieszczone jest lozysko oporowe 68a. Waleczki 100 sa osadzone obrotowo we wkretkach 102.

Popychacz 34a jest nagwintowany na swym pra¬ wym koncu 74a i gwintem tym jest polaczony z zewnatrzna czescia 104 krzywki 106 tarczowej.

Krzywka 106 jest dwusrednicowa i jej czesc 108 o wiekszej srednicy jest osadzona przesuwnie w otworze 66a a czesc 104 o mniejszej srednicy"jest prowadzona w czesci 72a obudowy.

Krzywka 106 ma w swej czolowej stronie dwie takie same powierzchnie krzywkowe 11Q i 112, z 8 których kazda obejmuje wycinek kolowy o kacie wewnetrznym rzedu 180°. Powierzchnie krzywkowe 110 i 112 wspólpracuja z waleczkami 100 i podczas gdy obudowa 62a obraca sie wzgledem popychacza 34a przesuwa1 sie wraz z popychaczem poosiowo do tylu. Ruch ten powoduje oczywiscie promienio¬ we przemieszczenie szczek 32a do wnetrza w celu obciskania nakretki 20a. Podobnie jak w przykla¬ dzie pokazanym na fig. 1 — 5 narzedzie pokazane na fig. 6 równiez dziala1 tak, ze szczeki 32a spel¬ niaja na przemian dwie funkcje nakrecania i obcis¬ kania.

Poczatkowo szczeki 32a sa zwierane na nakretce 20a a waleczki 100 poruszaja sie wzgledem po- wierzchni krzywkowych 110, 112 przy jednoczesnym obrocie obudowy 62a wzgledem popychacza 34a i wzgledem krzywki 106. Przy takim ukladzie na¬ stepuje wzrost momentu skrecajacego potrzebne¬ go dla dalszego obrotu az do wartosci przy której nastepuje obrót nakretki wzgledem sruby i wtedy cale narzedzie lOa zaczyna sie obracac. W przy¬ padku gdy wartosc momentu potrzebnego do do¬ ciagniecia nakretki wzrosnie, to znaczy nakretka zostanie docisnieta do elementu konstrukcyjnego 16a, i waleczki 100 zaczna sie obracac po powierz¬ chniach krzywkowych* 110 i 112, wtedy obudowa l bedzie wykonywala1 obrót wzgledem popychacza 34a. Obrót ten spowoduje dalsza operacje obcis¬ kania przez szczeki 32a co z kolei przyczynia sie dp wzrostu obciazenia osiowego dzialajacego na krzywke a tym samym wzrostu momentu skreca¬ jacego.

Dalszy obrót nakretki 20a moze nastapic i ko¬ lejne czynnosci zostana powtórzone dopiero wtedy gdy szczeki 32a wcisna material nakretki 20a w rowki,gwintu sruby I8a. Wtedy moment skrecajacy potrzebny do obrócenia nakretki gwaltownie wzra¬ sta i narzedzie lOa znowu wykonuje tylko operatje obciskania. Obciskanie bedzie trwalo dopóki wa- 40 leczki 100 nie mina grzbietu powierzchni krzywko¬ wych 110, 112. Wtedy narzedzie wraca do swoje¬ go wyjsciowego polozenia pokazanego na fig. 6.

Miekka sprezyna powrotna1 114 powoduje powrót krzywki 106 do jej wyjsciowego polozenia, Na 45 skutek tego narzedzie 10a samoczynnie ulatwia na¬ kretke ze szczek nie wymagajac obracania w prze¬ ciwnym kierunku w celu zdjecia szczek z na¬ kretki.

Caly ruch szczek 32a w kierunkach promienio¬ wo wym jest stereowany przez róznice wysokosci po¬ wierzchni krzywkowych 110, 112. Wielkosc wstep¬ nego rozwarcia szczek oraz maksymalnego ich zwarcia przy obciskaniu zalezy od miejsca zamo¬ cowania krzywki 106 na popychaczu 34a. Poloze- 55 nie krzywki wzgledem popychacza dzieki polacze¬ niu gwintowemu czesci 74a popychacza z czescia 104 krzywka daje sie nastawiac. Unieruchomienie krzywki na popychaczu w wybranym polozeniu nastepuje za pomoca wkretów ustalajacych 82a 60 wkreconych w czesc 104 krzywki i wchodzacych we wzdluzne rowki 84a wykonane w gwintowanej czesci 74a popychacza.

Kat nachylenia lub wznios powierzchni krzyw¬ kowych 110, 112 jest dobierany tak aby umozli- 65 wial zrównowazenie momentu skrecajacego wyma-9 84 791 ganego do obrócenia nakretki 10a wzgledem sruby 18a podobnie jak to ma miejsce w przypadku równowagi momentu wystepujacego w polaczeniu gwintowym narzedzia 10 z fig. 1—5. Narzedzie 10a ma szesciokatna koncówke napedowa 78a sluzaca jako chwyt przy recznym lub mechanicznym uru¬ chamianiu narzedzia.

Dalszy przyklad wykonania narzedzia lOb przed¬ stawiono na fig. 7—12. Wszystkie czesci narzedzia lOb podobne do czesci narzedzia 10 z fig. 1—5 oz¬ naczono takimi samymi odnosnikami liczbowymi z dodaniem litery „b".

Narzedzie lOb ma równiez tulejke 26b z sumiesz¬ czonymi wewnatrz niej szczekami 32b podobnie jak to mialo miejsce w przypadku narzedzia 10 pokazanego na fig. 1—5. Tulejka ta jest osadzo¬ na na pópychaczu 34b. Uksztaltowany w formie kubka czlon -srodkujacy 48b sluzy do ustalania po¬ lozenia zebów 35b szczek Obciskajacych w sto¬ sunku do nakretki 20b podczas gdy stozkowe pod¬ kladki sprezyste 32b umozliwiaja przesuniecie wsteczne czlonu ustalajacego 48b w stosunku do popychacza 34b co pozwala na kompensowanie wydluzenia nakretki 20b powstajacego na skutek obciskania. Czlon ustalajacy 48b jest zamocowany do popychacza 34b za pomoca wkretu 50b z pod¬ kladka.

Prawy koniec 54b tulejki 26b ma wewnatrz otwór przelotowy 56b, przez który przechodzi po- pychacz 34b. Koniec 54b tulejki jest polaczony gwintem z przednim koncem 100 obudowy 62b.

W celu zmniejszenia1 oporów tarcia narzedzie 10b jest wyposazone w przekladnie srubowa 122 z zam¬ knietym obiegiem kulek.

Przekladnia srubowa 122 moze miec dowolna znana konstrukcje i sklada sie z nakretki 126 oraz sruby 124, które sa wzajemnie ze soba polaczone kulkami 128. obieg kulek w przekladni jest zam¬ kniety i kulki 128 zawracane sa do obiegu po¬ przez kanaly 130 wykonane w nakretce 126*. Do zespolu popychacza 34b nalezy lacznik 132, na którym osadzone sa szczeki oraz sruba 124 przekladni srubowej. Lacznilc 132 jest podob¬ ny do przedniej koncówki popychacza cieg- lowego 34 pokazanego na fig. 1^5 i ma obwodo¬ wy rowek 42b utworzony przez dwa kolnierze 44b i 45b. Rowek 42b ma przekrój prostokatny podob¬ nie jak kolnierz 44b i tworzy polaczenie obrotowe pomiedzy popychaezem 34b i szczekami 32b. Lacz¬ nik 132 jest polaczony gwintem ze sruba 124 prze¬ kladni srubowej. Polaczenie to tworzy gwintowa¬ na koncówka 134 lacznika i gwintowany otwór 136 wykonany w srubie 124. Narzedzie 10b dziala w sposób podobny jak narzedzie 10 pokazane na fig. 1—5. Nakretka 126 przekladni srubowej jest przystosowana1, w sposób nizej opisany, do prze¬ noszenia momentu napedowego uruchamiajacego narzedzie 10b. Przylozenie momentu napedowego do nakretki 126 powoduje badz obrót nakretki 126 wzgledem sruby 124 badz tez obrót calego narze¬ dzia 10b. Gdy nakretka 126 obraca sie, sruba1 124 przekladni srubowej wykonuje ruch wzdluz swej osi powodujac promieniowe przemieszczanie sie szczek 32b. Pomiedzy przednim koncem nakretki 126 i koncem 54b tulejki 26b umieszczone jest lo¬ zysko oporowe 68b.

Podobnie jak w przykladzie przedstawionym na fig. 1—5 narzedzie pokazane na fig. ? równiez dziala %tak, ze szczeki 32b spelniaja .podwójna funkcje a mianowicie nakrecania nakretki oraz jej obciskanie w sposób cyklicznie powtarzalny.

"Moment napedowy przylozony do nakretki 126 jest doprowadzany poprzez przekladnie obiegowa 140. Przekladnia srubowa 122 znajduje sie wew¬ natrz obudowy 62b, przy czym nakretka 126 znaj¬ duje sie w wytoczeniu 142 obudowy.

Przekladnia obiegowa 140 zawiera pierscieniowe kolo zebate 148, które jest przytwierdzone do tyl- nego konca Qbudowy 62b za pomoca wkretów 130.

Pierscieniowe kolo zebate 148 jest ponadto zabez¬ pieczone przed obrotem wystepami 152 wchodza¬ cymi w odpowiadajace im rowki 154 wykonane w tylnym koncu 144 obudowy.

Kola obiegowe 156 przekladni planetarnej sa osa¬ dzone obrotowo na walkach 58, których przeciw¬ legle konce sa osadzone w zewnetrznej plycie nos¬ nej 160 i tarczy napedowej 162. Walki 158 sa osa¬ dzone w otworach 164 tarczy napedowej 162. na wcisk a w otworach 166 zewnetrznej plyty nosnej 160 — suwliwie. Plyta nosna 160 i tarcza napedo¬ wa 162 sa polaczone ze soba za pomoca srub 168.

Plyta nosna" 160 ma szereg wystepów 170 rozmiesz¬ czonych w odstepach na jej obwodzie, które to wy¬ stepy wchodza w odpowiednie wybrania tarczy napedowej 162 i tworza szereg gniazd 172 dla kól obiegowych 156. Wysokosc wystepów 170 w kie¬ runku osiowym jest tak dobrana aby byla wy¬ starczajaca1 dla wzajemnego polaczenia ze soba obu tych czesci i pozostawiala pewien liiz osiowy dla kól obiegowych 156 znajdujacych sie w gniazdach 172.

W stanie zmontowanym kola zebate 156 zaze- 40 biaja sie ze stalym kolem pierscieniowym 148.

Tarcza napedowa 162 jest wyposazona w szereg palców zabierakowych 174 wystajacych ponad jej powierzchnie w kierunku równoleglym do . osi na¬ rzedzia. Palce zabierakowe 174 wchodza w rowki 45 176 wykonane w pierscieniu sprzegajacym 178, który z kolei jest polaczony za pomoca gwkitu z tylnym koncem 180 nakretki 126 przekladni sru¬ bowej. Tak wiec gdy tarcza napedowa 162 obraca sie to powoduje ona tym samym obrót- nakretki 50 126 za posrednictwem pierscienia sprzegajacego 178.

Czlon napedowy 182 przyjmujacy moc napedowa jest w swej zewnetrznej czesci 184 poszerzony i ma ksztalt cylindra o gladkiej powierzchni zew- 55 netrznej a w srodku tego czlonu wykonany jest otwór 186 o przekroju kwadratowym sluzacym jako gniazdo do wprowadzenia kwadratowej kon¬ cówki odpowiedniego zródla napedu, mechaniczne¬ go lub recznego. 60 Na przeciwnym koncu czlonu napedowego 182 znajduje sie czesc nosna 188 majaca przekrój ko¬ lowy. Zewnetrzna czesc 184 czlonu napedowego jest osadzona obrotowo w otworze 190 wykonanym w plycie nosnej 160 a czesc nosna 188 tego czlonu «5 jest ulozyskowana obrotowo w otworze 192 tarczy -11 84 791 12 napedowej 162. Na zewnetrznej czesci 184 czlonu napedowego znajduje sie kolnierz 194 osadzony w pddatoczeniu 193 wykonanym przez co jest unieru¬ chomiony w kierunku osiowym. Kolo centralne ile przekladni planetarnej jest osadzone *-na szes¬ ciokatnej czesci 198 czlonu napedowego, która to czesc znajduje sde pomiedzy czescia nosna 188 i czescia zewnetrzna 184. Kolo centralne 196 ma szesciokatny otwór 200 dokladnie dopasowany do szesciokatnej czesci 198 czlonu napedowego 182 i zazebia sie z kolami obiegowymi 136 przekladni.

Podczas pracy narzedzia kolo centralne 196 obra¬ ca sie pod dzialaniem odpowiedniego napedu sprzegnietego z czlonem napedowym 182. Ponie¬ waz kolo pierscieniowe 148 jest nieruchome kola óbiezowe 156 obracaja sie wzgledem walków 158 jak równiez poruszaja sie ruchem obiegowym wo¬ kól osi kola centralnego 196. Powoduje to obrót tarczy napedowej 162 a tym samym obrót nakret¬ ki 126 przekladni srubowej, z kolei cbrót nakretki 126 powoduje, poprzez srube 124 ruch wzdluzny popychacza 34b.

Glebokosc obciskania' wykonywanego przez szczeki 32b zalezy od wielkosci przesuniecia wzdluz¬ nego popychacza 34b. Wartosc te ogranicza tylny zderzak utworzony przez kolnierz 44b lacznika 132 oraz kolnierza 202 w tylnej czesci 54b tulejki 26b.

Ruch do przodu wykonywany przez srube 124 a tym samym przez zespól popychacza 34b w sto¬ sunku nakretki 126 jest ograniczony podkladka 204, która jest zamocowana na tylnym koncu sru¬ by 124 za pomoca wkretu 206.

Nakretka 126 przekladni srubowej ma kanaly lub rurki 208, przez które kulki 126 zawracane sa do obiegu. Te rurki siegaja poza srednice mniej¬ szego otworu 146 obudowy 62b. Dla1 ulatwienia montazu i w celu umozliwienia wprowadzenia na¬ kretki 126 poprzez otwór 146 do wnetrza otworu 142, otwór 146 ma wyciecie 210 o wiekszej sred¬ nicy.

W przypadku narzedzia 10b opory tarcia sa zna¬ cznie zmniejszone przez zastosowanie przekladni srubowej 122 z zamknietym obiegiem kulek. Za¬ pewnia to bardzo dobra charakterystyke eksploa¬ tacyjna narzedzia.

Claims (8)

Zastrzezenia patentowe

1. Narzedzie do skrecania i obciskania polaczen zwlaszcza srubowych zawierajace szereg szczek, oslony podtrzymujace szczeki, popychacz cieglowy, którego jeden koniec jest polaczony ze szczekami, oraz oslony napedowe sprzegniete z przeciwleg¬ lym koncem popychacza cieglowego, znamienne 5 tym, ze czlony napedowe (78, 78a, 182) umieszczo¬ ne sa obrotowo w osi narzedzia, przy czym popy¬ chacz cieglowy (34, 34a, 34b) jest sprzegniety z czlonami napedowymi za posrednictwem mecha¬ nizmu (74, 76, 106, 100, 122) zamiany ruchu obro- 10 towego na ruch wzdluz osi, zas czlony (78, 78a, 182) sa zamontowane obrotowo wzgledem oslon (26, 26a, 26b) podtrzymujacych szczeki.

2. Narzedzie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze popychacz cieglowy (34) jest sprzegniety z czlo- 15 nami napedowymi poprzez gwint tworzac mecha¬ niczne zlacze (74, 76).

3. Narzedzie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze mechanizm zamiany ruchu obrotowego (74, 76, 122) zawiera czesci krzywkowe (100, 106), osadzo- 20 ne wewnatrz czlonu napedowego (62a) i wspól¬ pracujace z popychaczem cieglowym (3*a).

4. Narzedzie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze czlon napedowy (78, 78a) ma postac obudowy (62, 62a), która1 polaczona jest z oslona (26, 26a) za 25 posrednictwem elementu (58) usytuowanego wspól¬ osiowo wzgledem oslony (26, 26a) i obudowy (62, 62a).

5. Narzedzie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze na popychaczu cieglowym (34, 34b) zamocowa- 30 ne sa elementy ustalajace (82), (82a).

6. Narzedzie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze mechanizm zmiany ruchu obrotowego na ruch wzdluz osi ma postac przeciwciernego zestawu przekladniowego (122), umieszczonego w obudowie napedzajacej (62b) polaczonej z oslona (26b), nato¬ miast czlon napedowy (182) zamontowany jest obrotowo do obudowy napedzajacej (62b).

7. Narzedzie wedlug zastrz. 6,/ znamienne tym, 4Q ze czlon napedowy (182) i przeciwcierny zestaw przekladniowy (122) sa polaczone za pomoca prze¬ kladni obiegowej (140) zwielokratniajacego sile.

8. Narzedzie wedlug zastrz. 7, znamienne tym, ze przekladnia obiegowa (140) zwielokratniajacy 45 sile ma postac przekladni planetarnej zawieraja¬ cej kolo centralne (196) napedzane czlonem (1*2), stale kolo pierscieniowe (148) oraz podzestaw kola obiegowego (156) polaczony ruchowo z przeciwcier- nym zestawem przekladnia srubowa (122).84 791 36 32 38 52 34 >, I 28150|2S/40fl6/56l 54 \ / X 80 I 86/ 76 20 * 45 FIG. I 621 78 2 FIG. 2 FIG. 3 FIG. 484 791 26b 42b 34b 120 68b 130 122 142 I4b I6b 32b \45b/ 20b 48b 52b 132 124 FIG.7 136 178 146 154 140 150 184 186 190 193 180 204 164 188 196 200 FIG.7A84 791 156 12 150 i^^ 12 -160 -172 '58' 156^196^198 200 FIG.8 144 148 160 FIG. 10 FIG. 9 FIG. II J60- J84 148 150 FIG. 12 Btlk 1611/77 r. 110 egz, A4 Cena 10 zl