Sposób wytwarzania papieru gazetowego Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania papieru nadajacego sie do kalandrowania i dru¬ kowania, przez formowanie ciaglej tasmy papiero¬ wej z zawiesiny wlókien zawierajacej glównie scier z drewna lisciastego oraz suszenie utworzonej tas¬ my w warunkach niewielkiego ograniczenia fizycz¬ nego zapewniajacego swobodne jej kurczenie sie w kierunku poprzecznym i podluznym.Papier gazetowy sklada sie niemal calkowicie ze scieru z drzew iglastych o skladzie okolo 25% wa- ie gowych scieru wytwarzanego chemicznie oraz 75% wagowych scieru wytwarzanego mechanicznie. W Japonii producenci uzywaja w zestawie do 40% wagowych scieru z drzew lisciastych, z którego wy¬ twarza sie papier gazetowy. 15 Rozwiazanie technologii zwiekszania i doprowa¬ dzania do maksimum zastosowania scieru drewna lisciastego przy wytwarzaniu papieru stosowane jest ze wzgledu na znaczenie ekonomiczne. Wytwa- 20 rzanie scieru mechanicznego jest zasadniczo poz¬ bawione skutków w postaci zanieczyszczenia oto¬ czenia, poniewaz nie powstaja cuchnace gazy, ani nie -powstaja scieki o wysokiej zawartosci rozpusz¬ czonych substancji stalych. Najwazniejsze jest to, 25 ze glówny procent drzewostanu ziemskiego to drze¬ wa lisciaste, a w tropikalnych obszarach nie rosna zadne inne drzewa. Dlatego tez wytwarzanie papie¬ ru gazetowego zlozonego w 100% lub prawie w 100% ze scieru drzew lisciastych dla licznych kra- w jów eliminuje koniecznosc importowania scierów wytwarzanych chemicznie.Jak wynika z doswiadczenia, mieszaniny scierów drzewnych zawierajace wiecej niz okolo 80—85% scieru drewna lisciastego nie nadaja sie do nastep¬ nego przetwarzania na papier gazetowy przy zasto¬ sowaniu konwencjonalnych sposobów w przemysle papierniczym. Papier wytwarzany przez odciagnie¬ cie wody z mokrej tasmy papki i przez wysusze¬ nie uzyskanego arkusza w zwykly sposób nie na¬ daje sie do przetworzenia na papier gazetowy, po^ niewaz papier drze sie i/lub kruszy, lub jest uciaz¬ liwy do kalandrowania, przecinania wzdluznego oraz przewijania i drukowania ze wzgledu na brak wytrzymalosci.Celem wynalazku jest usuniecie dotychczasowych niedogodnosci i podwyzszenie wlasnosci mechanicz¬ nych wytwarzanego papieru gazetowego.Cel ten osiagniety zostal sposobem wedlug ni¬ niejszego wynalazku przez to, ze suszenie tasmy w warunkach niewielkiego ograniczenia fizycznego prowadzi sie do zawartosci wilgoci w tasmie po¬ nizej 15% wagowych, przynajmniej 5% wagowych, przy czym tasme papieru suszy sie przez podtrzy¬ mywanie jej na poduszce ogrzanego gazu.Wynalazek zostal uwidoczniony w przykladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 i fig. 2 przedstawiaja wykresy zaleznosci kurczenia sie w zaleznosci od zawartosci wilgoci w próbkach pa¬ pieru wykonanych w 100% ze scieru drzew liscia- 83 6643 stych, fig. 3 — schemat technologiczny uwidacznia¬ jacy uzyskiwane wyniki, fig. 4 — schematyczny wi¬ dok urzadzenia suszacego do wykonywania sposo¬ bem wedlug wynalazku, fig. 5 — schemat czesci urzadzenia uwidocznionego na fig. 4 w widoku z boku w powiekszeniu, fig. 6 — schemat dmuchawy w widoku z góry, fig. 7 — przekrój wzdluz linii 7—7 na fig. 6 oraz fig. 8 -j- wykres uwidaczniajacy naprezenia w tasmie znajdujacej sie w urzadzeniu suszacym uwidocznionym ba fig. 4.Uzyskiwane mechanicznie sciery drzew lisciastych sa znane, poniewaz stosowane sa do produkcji róz¬ nych rodzai papieru zarówno powlekanego, jak i nie powlekanego. Sciery obnizaja koszty i popra¬ wiaja jakosc druku papieru niepowlekanego i cha¬ rakteryzuja sie dobra nieprzezroczystoscia. Papier gazetowy musi mt«c dostateczna wytrzymalosc, aby mozna bylo podawac go z duza predkoscia i aby poprawnie przebiegal przez urzadzenia mechaniczne w trakcie róznych procesów obróbki podczas druku oraz kalandrowania papieru. Wymagane polaczenie cech fizycznych (takich jak sztywnosc, odpornosc, wytrzymalosc na naprezenia oraz wytrzymalosc na darcie i rozciaganie) ogólnie nazywanych wytrzy¬ maloscia jest zagadnieniem dobrze znanym.Przy rozwazaniu zagadnienia zastosowania wy¬ twarzanego mechanicznie scieru drewna lisciastego wazne jest rozwazenie zasadniczych róznic anato¬ micznych pomiedzy drewnem lisciastym i iglastym.Drewno zawsze sklada sie z trzech glównych sklad¬ ników: celulozy, ligniny i materialów ekstrakcyj¬ nych. Pomimo iz wystepuja róznice skladu che¬ micznego ligniny drzew lisciastych i iglastych, to z punktu widzenia niniejszego wynalazku sa wazne róznice struktury komórek drewna.Drewno iglaste sklada sie w wiekszosci z ko¬ mórek, których dlugosc przewyzsza kilkaset razy ich srednice. Maja one postac nitek zaledwie wi¬ docznych golym okiem. Z drugiej strony drewno lisciaste sklada sie z bardziej zróznicowanych ko¬ mórek, charakteryzujacych sie stosunkiem dlugosci do srednicy komórki od 1:1 do 20:1. Z punktu wi¬ dzenia papiernictwa jakosc poszczególnych wlókien drewna lisciastego jest mniejsza od jakosci drewna iglastego. Wlókna drewna lisciastego sa sztywniej- sze, poniewaz stosunek ich dlugosci do srednicy jest mniejszy i wiazanie pomiedzy wlóknami jest slabsze, bowiem wzajemne polaczenia wlókien sa mniej liczne i powierzchnia wiazania kazdego z nich jest mniejsza.Z tych powodów arkusz papieru, zawierajacy drewno lisciaste jest slabszy. Wytwarzany mecha¬ nicznie scier drewna lisciastego jest jeszcze slab¬ szy niz wytwarzany chemicznie. Dzieje sie tak dla¬ tego, ze drewno jest po prostu rozdrabniane me¬ chanicznie, a nie rozpuszczane pomiedzy sciankami komórek, a poniewaz zachodzi to glównie wzdluz plaszczyzn lupliwosci komórek, wiele odlamków jest wiekszych oraz wiele komórek jest zerwanych i wystepuje znacznie wiecej szczatków o rozmiarach mniejszych od komórki. Czesc handlowych papie¬ rów wytwarza sie z mieszaniny mechanicznie wy¬ twarzanego scieru drewna lisciastego i odpowied¬ niego scieru drewna iglastego wytwarzanego che¬ micznie. Jednakze jak wspomniano powyzej uprzed- 664 4 nie próby wytwarzania papiefu gazetowego z pap¬ ki zawierajacej ponad okolo 80 do 85% scieru drewna lisciastego prowadzilo do uzyskania arkusza slabego, blachowatego i nienadajacego sie do dru- 8 ku. W chwili obecnej nie jest mozliwe wytwarza¬ nie papieru gazetowego zlozonego w 85%—100% ze scieru drewna lisciastego.Marszczenie papieru polega na tworzeniu tle fal i zmarszczek na powierzchni i w objetosci arkusza !• papieru w trakcie ostatnich etapów suszenia arku¬ sza. Wiadomo, ze marszczenie wystepuj:e najczes¬ ciej przy suszeniu do zawartosci wilgoci ponizej 15% wagowych, jesli nie zastosuje sie specjalnych sposobów suszenia. Dla unikniecia marszczenia, su- *• szenie w zakresie ponizej 15§/t wagowych wilgot¬ nosci przeprowadza sie przy fizycznym ograniczeniu arkusza, zwykle suszac arkusz zetkniety z rolkami grzejnymi (sposób ten jest znany pod nazwa su¬ szenia maszynowego). Zetkniecie powierzchni rolek M i arkusza zapobiega znieksztalceniom arkusza, lecz jednoczesnie zapobiega dalszemu kurczeniu, a tym samym nie nastepuje dalszy wzrost wytrzymalosci.Papier wykonany ze scieru drewna lisciastego sposobem wedlug wynalazku nie marszczy sie, co 25 umozliwia uzyskanie duzego stopnia skurczu, a tym samym wytrzymalosci suszenia w warunkach nie¬ wielkiego ograniczenia w zakresie ponizej 15% wilgotnosci. Pod okresleniem „warunki niewielkie¬ go ograniczenia" rozumie sie metode powietrzna, 30 w której arkusz jest przenoszony i podtrzymywa¬ ny przez osrodek gazowy, dzieki czemu jest wolny od naprezen, za wyjatkiem naprezen koniecznych do przesuwania arkusza. Umozliwia to swobodne kurczenie sie wlókien, które zostaja przeniesione 35 na kurczenie tasmy.Korzystna zaleznosc kurczenia sie w zaleznosci od wilgotnosci jest przedstawiona przez wykresy na fig. 1 i fig. 2, które sa wykresami kurczenia w funkcji wilgotnosci dla papieru gazetowego wyko- 40 nanego w 100% z drewna lisciastego, w warunkach braku jakichkolwiek ograniczen fizycznych. Dane uzyskano dla próbek papieru o powierzchni okolc 100 cm* spoczywajacych na piasku w zamknietym pomieszczeniu.Na fig. 1 przedstawiono zaleznosc dla papieru, który nie byl suszony w trakcie wytwarzania, zas na fig. 2 dla papieru, który byl calkowicie wysu¬ szony, a nastepnie ponownie zmoczony. Zaden z tych papierów nie marszczyl sie, nawet przy wil¬ gotnosci 4%. Na podstawie nachylenia krzywych widac, ze w trakcie ostatniej fazy suszenia dalsze niewielkie zmniejszenie zawartosci wilgoci powo¬ duje stosunkowo duze zwiekszenie kurczenia. Wy- twarzanie charakterystyki kurczenia sie bez mar¬ szczenia jest podstawowa cecha wynalazku, ponie¬ waz stwierdzono, ze papier ze scieru drzew liscia¬ stych suszony w warunkach niewielkiego ogranicze¬ nia fizycznego wykonany w urzadzeniach susza- m cych o odpowiedniej konstrukcji mozna przetwa¬ rzac na papier gazetowy.Na tablicy I i II przedstawiono analize danych zamieszczonych na fig. 1 i fig. 2 w postaci szybkos¬ ci kurczenia sie. Gdy suszenie nastepuje w zakresie w od 50%~3% zawartosci wilgoci, kurczenie tasmy83 664 zachodzi w obu kierunkach z duza, zmienna pred¬ koscia. Jesli ustali sie, ze szybkosc kurczenia w zakresie wilgotnosci od 50%—40% wynosi 1, wów¬ czas w zakresie 40%—30% wiedkosc ta jest podwojo¬ na, potrojona w zakresie 30%-^20%, pieciokrotnie wieksza w zakresie 20%—10% i znowu trzykrotnie wieksza w zakresie wilgotnosci 10%-^3%. W przy¬ padku tasmy ponownie zmoczonej bezwzgledne wielkosci kurczenia sa mniejsze, lecz szybkosci zmian sa wieksze. Na podstawie powyzszego mozna wyciagnac wnioski, ze jesli mamy na celu uzyska¬ nie maksymalnego kurczenia, wówczas nalezy wy¬ korzystac kurczenie w zakresie od 20%—-3% wil¬ gotnosci oraz w zakresie od 30%—20f/§ wilgotnosci.Tablica I Kurczenie w funkcji wilgotnosci Szybkosc zmian w zakresie 50%—40% przyjeto jako 1 1 Zakres wilgotnosci 50-^40 40-^30 30-^20 20—10 10— 3,75 Kurczenie wzdluz 0,16 0,43 0,92 1,7 2,24 w poprzek 0,36 1,0 2,16 3,8 4,8 Szybkosc zmian wzdluz 0,16 0,27 0,49 0,78 0,54 w poprzek 1,0 1,7 3,1 4,9 3,4 0,36 0,64 1,16 1,64 1,0 Szybkosc 1,0 1 1,8 3,2 4,6 2,8 Tablica II Kurczenie w funkcji wilgotnosci tasmy ponownie moczonej 1 Zakres wilgotnosci % 50^40 40—30 30—20 20—10 10—3,75 Kurczenie wzdluz 0,10 0,25 0,70 1,30 1,70 w poprzek 0,20 Q,70 1,70 3,00 3,80 Szybkosc zmian wzdluz 0,10 0,15 0,45 0,60 0,40 w poprzek 1,0 1,5 4,5 6.0 4,0 0,20 0,50 1,00 1,30 0,80 Szybkosc 1*0 2,5 5*0 6,5 4,0 Z punktu widzenia praktyki, kurczenie bez ogra¬ niczen w zakresie wilgotnosci od 50—30% jest watpliwe, poniewaz wielkosc i szybkosc zmiany jest mala, a sily kurczenia sa niewielkie i moga nie byc zachowane. Nalezy znów podkreslic, ze za wyjatkiem wytwarzania papierów marszczonych, to znaczy takich papierów produkowanych z celo¬ wym marszczeniem, uprzednio traktowano obszar powyzej 80—85% wysuszenia jako niepraktyczny lub niekorzystny.Na przyklad, przy wytwarzaniu pakowego pa¬ pieru, papier wyjmuje sie z nieograniczonego su¬ szenia przy okolo 80—85% suchosci i suszy w zwyk¬ lych suszarkach bebnowych z filcami, które wy¬ dajnie zapobiegaja kurczeniu i tworzeniu marszcze¬ nia. Jednak wykazano, ze papier zlozony w 100% ze scieru drzewa lisciastego mozna suszyc do okolo 95% suchosci, po czym jest nadal dogodny do ka¬ landrowania i drukowania.Stwierdzono wystepowanie pewnej liczby zwiaz¬ ków, na podstawie badan. W tablicy III wymienio¬ no stopien marszczenia dla kilku róznych papie¬ rów doprowadzonych do suchosci ponad 95% w wa¬ runkach calkowitego nieograniczenia.Okreslenia swobodny i wolny odnosza sie odpo¬ wiednio do przeplywuwody przez papke.Na podstawie powyzszych danych oczywiste jest, ze stopien zmarszczenia nie zalezy jedynie od dlu¬ gosci wlókien. Wynika to z wielkich róznic mar¬ szczenia sie pomiedzy lintersem bawelnianym i 40 45 50 55 papka szmaciana lub pomiedzy nierozbijana i dobrze rozbita papka siarczanowa. Równiez charakter przeplywu wody nie okresla marszczenia, poniewaz scier drewna lisciastego, o najwolniejszym prze¬ plywie wykazuje bardzo male marszczenie lub nie wykazuje marszczenia wcale. Najbardziej istotny jest stopien i zakres zmian rozmiarów skladników zestawu.Tablica III ILp. 1 2 3 4 5 Zestaw Linters bawelniany (swobodny) Rozbita papka szma¬ ciana (wolny) Nierozbite siarczano¬ we drewno iglaste (swobodny) Dobrze rozbite odcia¬ gane drewno iglaste (wolny) Scier drewna liscia¬ stego (wolny) Stopien zmarszczenia j Niewielki lub sredni Znaczny Niewielki lub sredni Znaczny Niezauwazalny lub bardzo maly | W przypadku lintersu lub nierozbijanej papki siarczanowej wiekszosc pojedynczych skladników bedzie miala duze rozmiary. Z drugiej strony pap- 65 ka szmaciana lub rozbita papka siarczanowa bedzie7 83 664 8 zawierac znaczne ilosci mniejszych elementów, lacz¬ nie z odlamkami, kawalkami komórek itp., poza wieloma calymi komórkami. Scier drewna liscia¬ stego bedzie wykazywal znacznie mniejsze roz¬ miary, poniewaz zakres rozmiarów jego skladników bedzie znacznie mniejszy.Poniewaz mozna zauwazyc bezposrednia zalez¬ nosc pomiedzy zakresem rozmiarów wlókien w ze¬ stawie i charakterystyka marszczenia sie uzyskane¬ go papieru, zestawy dogodne do zastosowania we¬ dlug wynalazku mozna identyfikowac poprzez za¬ kres dlugosci wlókien, który nie powoduje mar¬ szczenia sie we wspomnianych warunkach susze¬ nia. Na fig. 3 przedstawiono schematy technolo¬ giczne kilku sposobów wytwarzania papieru oraz jego suszenia i drukowania, przeprowadzonych w przypadku zestawu zlozonego w 100% ze scieru drewna lisciastego, w celu porównania wlasciwos¬ ci papieru suszonego przy niewielkim ogranicze¬ niu z wlasciwosciami tego samego papieru suszo¬ nego w zwykly sposób.Poczatkowo przygotowano zestaw scieru zlozone¬ go w 100 procentach z drewna lisciastego i poddano rafinacji w zwyiklym rafinerze. Zestaw nastepnie zmieszano z woda i uzyskana papke wprowadzono do zwyklej maszyny papierniczej, która uformowa¬ la papke w przesuwajaca sie tasme i odcisnela tas¬ me z wody. Mokra tasme nastepnie czesciowo wy¬ suszono do zawartosci okolo 40%—50% wagowych wilgoci przeprowadzajac ja przez bebny ogrzewane wewnetrznie para wodna. Kilka ton takiego jeszcze mokrego papieru nawinieto na rolki w trakcie kil¬ ku przebiegów w dokladnie takich samych warun¬ kach.Rolki mokrego papieru przetransportowano do innej papierni do dalszego suszenia i jeszcze do in¬ nej do kalandrowania. Cztery próbki oznaczone CR, I, CRWC i II poddano obróbce w zasadniczo takich samych warunkach, za wyjatkiem sposobu susze¬ nia.Próbki CR i I suszono bebnowo do zawartosci ponizej 5% wagowych wilgoci przepuszczajac mokre tasmy do 40%-^50% wagowych wilgoci przez beb¬ ny ogrzewane wewnetrznie para.Stwierdzono, ze wysuszonych w ten sposób pró¬ bek nie mozna bylo odpowiednio kalandrowac w wyniku ich slabosci i/lub kruchosci oraz latwosci, z jaka mozna je bylo przedziurawic. Wykonano próbe wprowadzenia tasmy oznaczonej jako CR do kalandra o trzech rolkach zaciskowych dzialajace¬ go bez przylozonego cisnienia, lecz kalandrowanie sie nie udalo, bez wzgledu na róznego rodzaju re¬ gulacje urzadzenia. Tasma papierowa darla sie na brzegach zarówno w obrebie rolek kalandra, jak i poza nimi. Poza tym tasma byla bardzo krucha, tak ze kruszyla sie i rozrywala wewnatrz zestawu rolek.Takie same niekorzystne wlasciwosci wykazywa¬ la równiez tasma oznaczona jako I.Próbke CWRS poddano najpierw zwyklemu su¬ szeniu bebnowemu do ponizej 5% wagowych wil¬ goci, ponownie zmoczono do zawartosci 50% wil¬ goci, a nastepnie suszono powietrznie do zawartos¬ ci ponizej 5% wilgoci przy zasadniczo zadnych ograniczeniach fizycznych zarówno w kierunku przesuwu tasmy w urzadzeniu, jak i w kierunku poprzecznym. Zestawiono urzadzenie suszace uwi¬ docznione w uproszczonej postaci na fig. 4, 5, 6 i 7.Uzyskany suchy papier obrabiano bez wiekszych trudnosci na kalandrze zawierajacym trzy rolki do¬ ciskowe bez przykladania cisnienia.Próbke oznaczona II, zawierajaca okolo 40—50% wilgoci suszono do ponizej 5% wilgoci w tym sa¬ mym urzadzeniu powietrznym co i próbke CRWS.Uzyskany suchy papier obrabiano bez trudnosci na kalandrze o dwu rolkach dociskowych bez przy¬ lozonego cisnienia. Kalandrowany papier przetran¬ sportowano do tej samej drukami, co próbke I i z powodzeniem wprowadzono do tej samej szyb¬ kiej maszyny drukarskiej. Maszyna dzialala z szyb¬ koscia 50 000 tloczen na godzine w ciajgu 14 minut, wytwarzajac po cztery rózne stronice, skladane w srodku dla kazdej z dwu czesci gazety. Nie na¬ potkano niezwyklych trudnosci przy drukowaniu.Wykazano w ten sposób, ze papier wykonany w 100% ze scieru drewna lisciastego mozna prze¬ ksztalcic na papier gazetowy i poddac obróbce w szybkich maszynach drukarskich do gazet, jesli najpierw nada sie papierowi szereg wlasciwosci ogólnie zwanych wytrzymaloscia, stosujac suszenie do zawartosci ponizej 15% wilgoci przy niewielkim ograniczeniu fizycznym. Jesli papier suszy sie do takiej samej zawartosci wilgoci przy dzialaniu ogra¬ niczen fizycznych, jak w zwyklym suszeniu bebno¬ wym, uzyskiwany wyrób nie nadaje sie do kalan¬ drowania i drukowania.Bardziej szczególowa analiza kalandrowania pa¬ pierów I i II wykazala, ze wytrzymalosc na roz¬ darcie papieru II przewyzsza wytrzymalosc papieru I o 3% w kierunku przesuwu tasmy w urzadzeniu oraz o 8% w kierunku poprzecznym. Wytrzymalosc na naprezenia rozciagajace papieru II byla nizsza od wytrzymalosci papieru I o 12% w kierunku prze¬ suwu i o 8% w kierunku poprzecznym. Rozciagnie¬ cie papieru II przewyzszalo rozciagniecie papieru I 0 okolo 22% w kierunku przesuwu i o okolo 30% w kierunku poprzecznym.Wplyw kalandrowania na absorpcje energii roz¬ ciagajacej próbek I i II byl zlozony. W przypadku próbki I uzyskano wzrost o 6% w kierunku prze¬ suwu tasmy i zmniejszenie sie o okolo 5% w kie¬ runku poprzecznym. W przypadku próbki II wy¬ stepowal wzrost o okolo 5% w kierunku przesuwu tasmy i 3% w kierunku poprzecznym. Bezposred¬ nie porównanie absorpcji energii rozciagajacej pró¬ bek I i II wykazalo, ze jest ona w przypadku prób¬ ki II wieksza o 10% w kierunku przesuwu tasmy i o 21% wieksza w kierunku poprzecznym.Wykonano równiez badania skladania kalandro¬ wania i niekalandrowanych papierów oznaczonych 1 i II, przy czym badania polegaly na wyznaczaniu zmeczenia przy zginaniu wzdluz linii az do znisz¬ czenia próbki. Wyniki tych badan uzyskano w przypadku niekalandrowanej próbki I, kalandrowa¬ nej i niekalandrowanej próbki II. Kalandrowana próbka II wykazywala w przyblizeniu dwukrotnie wieksza wytrzymalosc na zniszczenie przy sklada¬ niu niz niekalandrowana próbka II. 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6083 664 Jak z tego wynika suszenie przy jednoczesnym nieograniczeniu fizycznym tasmy papierowej we¬ dlug niniejszego wynalazku nie tylko umozliwia kalandrowanie papieru wykonanego ze scieru drew¬ na lisciastego, lecz równiez uzupelnia operacje ka¬ landrowania przez spowodowanie, ze operacja ta nadaje lepsze wlasciwosci papierowi.Wlasciwosci te sa zasadniczo takie same, jak zwyiklych papierów gazetowych (na przyklad papie¬ ru gazetowego wykonanego w 25% ze swierkowej papki siarczynowej i 75% scieru swierkowego) pod wzgledem wytrzymalosci na rozdarcie, nieprzezro- czystosci i wytrzymalosci na naprezenia rozciaga¬ jace. Jednakze poszczególne wlasciwosci moga byc dla obu rodzajów papieru rózne. Na przyklad jak stwierdzono kalandrowany papier oznaczony jako II mial wytrzymalosc na rozdarcia nieco nizsza, oraz wytrzymalosc na naprezenia rozciagajace nie¬ co wieksza niz typowy, dostepny w handlu papier gazetowy.Suszenie tasmy papierowej bez ograniczenia fi¬ zycznego wedlug wynalazku najkorzystniej mozna przeprowadzac w urzadzeniu przedstawionym na fig. 4, 5, 6 i 7, na których mokra lub wilgotna tas¬ ma 10 przechodzi przez strefe grzejna, w trakcie czego jest podtrzymywana przez osrodek gazowy, wskutek czego tasma ma swobode kurczenia sie w kierunku przesuwu w urzadzeniu oraz w kierunku poprzecznym do tasmy 10. Strefa grzejna zawiera pewna liczbe dmuchaw 12 ustawionych warstwowo, przy czym kazda warstwa dmuchaw ma dlugosc równa szerokosci tasmy 10. Ogrzane powietrze lub inny gaz jest dostarczane pod cisnieniem do dmu¬ chaw 12 i wydostaje sie w postaci nawiewu 14 (fig. 6) skierowanego na przemian w kierunku do przodu i do tylu wzgledem kierunku przesuwu tas¬ my. W górnej scianie kazdej z dmuchaw 12 znajdu¬ ja sie otwory 15 rozlozone równo na dlugosci dmu¬ chawy w celu ujednolicenia nawiewu 14. Tasma 10 jest prowadzona do przodu i do tylu nad warstwa¬ mi dmuchaw 12 przez rolki 16 rozmieszczone na przeciwnych koncach strefy grzejnej.Wyplyw ogrzanego nawiewu 14 powietrza tworzy poduszke powietrzna, na której tasma 10 swobod¬ nie plywa, tak, ze tasma 10 jest podtrzymywana przez poduszke powietrzna, a nie przez rolki 16.Wskutek oddzialywania pomiedzy statycznym i dy- 5 namicznym cisnieniem powietrza na tasme, tasma papierowa jest utrzymywana w stalej odleglosci wyznaczonej glównie przez predkosc powietrza dmuchaw 12. Stabilne warunki pracy uzyskuje sie utrzymujac nadcisnienie rzedu 25,4 mm slupa wody.Pomiedzy tasma i poduszkami powietrznymi wy¬ stepuje bardzo slabe tarcie, wskutek czego tasma papierowa jest calkowicie lub niemal calkowicie nieograniczona pod wzgledem kurczenia sie w kie¬ runku poprzecznym do kierunku ruchu tasmy.Nieograniczone kurczenie sie tasmy 10 w kierun¬ ku przesuwu tasmy w urzadzeniu jest mozliwe, po¬ mimo koniecznosci przylozenia do tasmy sily na¬ pinajacej, przez napedzanie kazdej z rolek 16 z predkoscia obwodowa równa predkosci przebiegu odpowiedniego odcinka tasmy. Mozna to osiagnac napedzajac rolki 16 silnikiem elektrycznym M, przy czym predkosc mozna zmieniac tak, aby predkosc rolek zrównala sie z predkoscia tasmy, przy czym predkosc tasmy jest równa predkosci wejsciowej zmniejszonej o wielkosc kurczenia sie w kierunku przesuwu tasmy. PL PL