Sposób sterowania urzadzen metalurgicznych i uklad do sterowania urzadzen metalurgicznych z regulacja ciaglego wyplywu Przedmiotem wynalazku jest sposób sterowania urzadzen metalurgicznych i uklad do sterowania urzadzen metalurgicznych z regulacja ciaglego wyplywu z co najmniej dwu kadzi posrednich, zao¬ patrzonych w uklad sterowania predkosci prze¬ chylu. Takimi urzadzeniami metalurgicznymi, któ¬ re dla swojej pracy wymagaja ciaglego i równo¬ miernego doplywu metalu cieklego, sa na przyklad urzadzenia do rafinacji metali lub urzadzenia odlewnicze.Znana jest konstrukcja urzadzenia metalurgicz¬ nego, polegajaca na tym, ze kadz posrednia zasila¬ na jest za pomoca kadzi o duzej pojemnosci, po¬ siadajacej w dnie wylew zamykany lub otwierany przez zatyczke. Kadz posrednia zamocowana jest na wadze i zawiera w dnie przelotowy otwór wy¬ plywowy, przedluzony kalibrowana ksztaltka wy¬ lewowa. Równomiernosc przeplywu uzyskuje sie przez utrzymywanie w kadzi posredniej poziomu metalu w obszarze miedzy dwoma okreslonymi polozeniami granicznymi. Ciagle wazenie tej kadzi umozliwia wykrywanie wszystkich odchylen do¬ plywu w stosunku do wartosci wymaganej oraz umozliwia przywrócenie ilosci doplywu do po¬ wyzszej wartosci zadanej, za pomoca zmiany usta¬ wienia granicznych pozycji poziomu w kadzi po¬ sredniej. W^ pewnym stopniu mozna korygowac wahania doplywu wywolane zmiana srednicy otwo¬ ru wyplywowego.Wada tego rozwiazania jest to, ze dla znacznych zmian srednicy otworu wyplywowego nie jest juz mozliwe przywrócenie wyplywu do wymaganej wartosci. Ponadto niezawodnosc urzadzenia jest uzalezniona od polozenia zatyczki i dokladnosci jej przylegania do otworu wyplywowego. Zuzywanie sie wylewu, jesli nie jest przeszkoda dla ograni¬ czenia dzialania w czasie, moze stac sie klopotli¬ we, wówczas gdy zachodzi koniecznosc dlugotrwa¬ lej pracy, na przyiklad podczas calego tygodnia.Dodatkowa wade stanowi to, ze w wylewie lub na jego wylocie, tworza sie narosty, które zmie¬ niaja gruntownie warunki przeplywu a czasem po¬ woduja calkowite zatrzymanie wyplywu.Znane sa tez urzadzenia do odlewania metalu do form w ilosciach odmierzonych, zawierajace kadzie posrednie, które napelnia sie metalem, a nastepnie opróznia przez przechylanie. Ciezar metalu okresla sie przez wazenie. Jednak urzadzenia te dzialaja w sposób okresowy i nie moga zapewnic ciaglego i równomiernego wyplywu metalu cieklego, co stanowi ich wade.Celem wynalazku jest wyeliminowanie powyz¬ szych wad za pomoca sposobu, który zapewnia ciagle i równomierne sterowanie urzadzen me¬ talurgicznych.Cel ten zostal osiagniety za pomoca sposobu we¬ dlug wynalazku, który polega na tym, ze przechyla sie napelniona kadz posrednia powodujac ciagly wyplyw metalu i przewaza sie kadz w trakcie 3° przechylania do spowodowania wyplywu metalu 10 15 20 25 826703 82670 4 z kadzi, porównuje sie wartosc tego wyplywu z wartoscia zalozona, przy czym po osiagnieciu wartosci zalozonej wyplywu* wytwarza sie sygnal odchylki, opdowiadajacy ewentualnym zmianom wyplywu, co powoduje zmiany szybkosci przechylu kadzi posredniej w trakcie przelewania do chwili kiedy sygnal odchylki osiagnie wartosc równa ze¬ ru, a kiedy-kadz w trakcie przelewania sie metalu osiagnie z góry okreslony stan opróznienia wylacza sie naped przechylania napelnionej kadzi, przy czym, kiedy pojawia sie wyplyw metalu z napel¬ nionej kadzi, na poczatku oprózniania wlacza sie jednoczesnie zasilanie ukladu sterowania kadzi na poczatku oprózniania i zatrzymania przechylu pod koniec oprózniania, a nastepnie sprowadza sie kadz w koncu oprózniania do jej pozycji wyjsciowej.Poza tym wedlug wynalazku mozna spowodo¬ wac przerwanie wyplywu metalu z kadzi, po osiagnieciu wspomnianego powyzej stopnia opró¬ zniania, przez zastosowanie sygnalu odpowiadaja¬ cego poczatkowi wyplywu metalu z kadzi pelnej.Sygnal ten moze poza tym spowodowac zmiane polaczen urzadzenia sterujacego w ten sposób, ze sterowanie to bedzie wplywalo na przechylanie kadzi pelnej.Przerwanie wyplywu metalu z kadzi, która osiagnela uprzednio ustalony poziom napelniania mozna osiagnac w dwojaki sposób.Sygnal, odpowiadajacy poczatkowi wyplywu metalu z kadzi pelnej, wylacza powrót drugiej kadzi do jej polozenia poczatkowego nie przechy¬ lonego, lub tez sygnal odpowiadajacy poczatkowi wyplywu metalu z kadzi pelnej wylacza zatrzy¬ manie przechylania drugiej kadzi, która bedzie sie w dalszym ciagu oprózniac lecz z malejacym na¬ tezeniem wyplywu.W tym przykladzie wykonania regulacja wyply¬ wu calkowitego jest wykonana przez oddzialywa¬ nie na natezenie wyplywu metalu wyplywajacego z kadzi pelnej.Przedmiotem wynalazku jest równiez uklad do sterowania wielkosci natezenia wyplywu cieklego metalu, zawierajacego co najmniej dwie kadzie, które moga byc napelniane i przechylane na prze¬ mian, charakteryzujace sie tym, ze zawieraja czuj¬ niki do wykrywania pojawiania sie wyplywu me¬ talu z kadzi posredniej i sa wyposazone w przy¬ rzady do regulowania wyplywu metalu w trakcie przechylania, oraz maja uklad nastawienia wiel¬ kosci odniesienia, odpowiadajacej przewidzianej wartosci wyplywu, a ponadto sa wyposazone w uklad do wytwarzania sygnalu odchylki dla po¬ równania wyplywu rzeczywistego z wyplywem przewidzianym oraz w zespól oddzialywujacy na predkosc przechylania kadzi posrednich, w ten sposób, aby anulowac sygnal odchylki.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat urzadzenia, fig. 2 — schemat blokowy ukladu sterowania przeplywem, fig. 3 — schemat blokowy pierwszego przykladu wykonania, fig. 4 — schemat blokowy drugiego przykladu wy¬ konania.Urzadzenie metalurgiiiczne wedlug wynalazku (fig. 1) zawiera kadz zasilajaca 1, dwie kadzie po¬ srednie 2 i 3. Kadz 1 jest umieszczona na wy¬ wrotnicy i przechylajac sie wylewa plynny metal do rynny kierujacej 4, umozliwiajacej doprowa¬ dzenie metalu do jednej lub drugiej kadzi po¬ sredniej. W tym przykladzie kadz 2 znajduje sie w trakcie napelniania przez rynne 4, a kadz 3 opróznia sie do rynny 5 zaopatrzonej w dwa ra¬ miona, zasilajac urzadzenie rafinacyjne o dziala¬ niu ciaglym. Kadz 1 powinna napelniac na prze¬ mian dwie kadzie posrednie 2 i 3.W przedstawionym rozwiazaniu, rozdzielanie me¬ talu prowadzi sie za pomoca przemieszczanej ryn¬ ny, lecz mozna uzyskac to równiez przez prze¬ mieszczanie kadzi zawieszonej na suwnicy pomo¬ stowej, lub przez zastosowanie kadzi przemieszcza¬ jacej sie na szynach. Dla kontroli równomiernosci wyplywy, kadzie 2 i 3 sa wazone podczas ich prze¬ lewania, za pomoca znanych urzadzen, jak czujniki tensometryczne. Przechylanie kadzi mozna zrealizo¬ wac za pomoca podnosników hydraulicznych, o ta¬ kim usytuowaniu, ze nie zaklócaja one wyniku wazenia kadzi.Jak przedstawiono na fig. 1, ciaglosc wyplywu jest zapewniona dzieki przemiennemu napelnianiu kadzi posrednich i przechylaniu jednej z nich pod¬ czas napelniania drugiej kadzi. W przypadku, gdy kadz 1 jest pusta, zostaje zastapiona inna kadzia, przy czym pojemnosci trzech kadzi sa tak wyzna¬ czone, aby zamiana ta, jak równiez ewentalnie zastapienie kadzi posredniej, mogla odbywac sie bez spowodowania przerwy w przeplywie, to znaczy w trakcie oprózniania kadzi posredniej.Dla zapewnienia okreslenia wartosci wyplywu metalu i utrzymania równomiernego natezenia je¬ go przeplywu, wazy sie kadzie posrednie, co po¬ zwala w kazdym momencie w trakcie oprózniania, na biezace odczytywanie ciezaru metalu oraz umo¬ zliwia obliczenie wartosci wyplywu metalu.Nastepnie w urzadzeniu regulacyjnym porównuje sie te wartosc z wartoscia odniesienia i predkosc przechylania uzaleznia sie od ewentualnej od¬ chylki, która moze wystapic miedzy tymi dwiema wielkosciami tak, aby odchylke sprowadzic do ze¬ ra. Jako wartosc odniesienia mozna stosowac wszy¬ stkie parametry, zwiazane z wyplywem, bez jakiej¬ kolwiek zmiany zasady regulacji.Gdy kadz posrednia jest juz prawie pusta, sy¬ gnal pochodzacy na przyklad z czujnika ciezaru minimalnego, automatycznie wyzwala przechylanie drugiej kadzi posredniej. To przechylanie odbywa sie tak dlugo z duza predkoscia, dopóki wyplyw metalu nie zostanie wykryty za pomoca odpowied¬ nich czujników, na przyklad za pomoca komórek fotoelektrycznych. W tej fazie mozna zatem rozpa¬ trzyc dwa przypadki.W jednym przypadku sygnal z czujników wy¬ plywu pod koniec przelewania spowoduje odciecie wyplywu z kadzi posredniej, przez szybkie odchy¬ lenie tej kadzi w kierunku do tylu, przy czym na poczatku tego odchylania spowoduje automatyczne napelnianie drugiej kadzi. W tym przypadku na¬ stepuje wiec calkowite przerwanie wyplywu me¬ talu z jednej kadzi i zastapienie druga kadzia.W drugim natomiast przypadku sygnal z czuj¬ ników wyplywu pod koniec przelewania spowoduje 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 605 82670 6 zahamowanie przechylania kadzi, która w dalszym ciagu bedzie oprózniala sie, lecz przy zmniejszo¬ nym wyplywie, ponadto równiez spowoduje napel¬ nianie drugiej kadzi, przy czym* przez pewien okres czasu, az do przerwania wyplywu z pierw¬ szej kadzi, sterowanie bedzie odbywac sie tak, ze suma wyplywów z obu kadzi bedzie równa war¬ tosci wyplywu odniesienia, gdyz w tym przypad¬ ku nastepuje zachodzenie na siebie wartosci wy¬ nikajacej z dwóch przechylów.Jak przedstawiono na fig. 2, uklad regulacji skla¬ da sie z dwóch zespolów: z zespolu regulacyjnego 6 oraz zespolu sterujacego 7 przechylaniem kadzi posrednich 2 i 3. Te zespoly oraz waga 8 znajduja sie blisko kazdej kadzi i wystepuja w ilosci równej liczbie kadzi posrednich. Wagi 8 dostarczaja infor¬ macji o ciezarze zbiornika w trakcie cprózniania i dane te sa wprowadzane do zespolu regulacyj¬ nego 6, na którego wejsciu jest przelicznik 9, umo¬ zliwiajacy uzyskanie sygnalu proporcjonalnego do ciezaru metalu, który przeplynal przez kadz.Nastepnie do zespolu regulacyjnego 6 podaje sie napiecie 10 proporcjonalne do wartosci zadanej wyplywu, która za pomoca licznika posredniego 11 podaje sygnal zawierajacy informacje o ciezarze metalu, przewidzianym do zasilania. Te dwa sy¬ gnaly: przewidziany ciezar metalu i ciezar metalu, który wyplynal z kadzi, przekazuje sie do elemen¬ tu róznicowego 12, który wytwarza sygnal odchyl¬ ki, przetwarzany nastepnie w regulatorze 13 o dzialaniu proporcjonalnie calkujaco-rózniczkuja- cym, na którego wyjsciu powstaje napiecie, doda¬ wane w ukladzie 14 do napiecia wartosci zadanej.Napiecie wypadkowe jest przesylane do zespolu sterujacego 7 przechylaniem kadzi posrednich, któ¬ ry zawiera regulator 15 i silnik 16, sterujacy me¬ chanizmem przechylowym 17 kadzi. Kazde odchy¬ lenie wyplywu metalu, mierzone w stosunku do wartosci zadanej, pociaga za soba odpowiednie zmiany w napieciu zasilajacego silnika sterujacego mechanizmem przechylowym 17 tak, aby sprowa¬ dzic do zera wartosc tej zarejestrowanej odchylki wyplywu.W przypadku chwilowego wystepowania lacznego dwu wyplywów do zespolu regulacyjnego przeka¬ zuje sie wartosc wyplywów sumy dwu wyplywów i regulacje prowadzi sie przez oddzialywanie na wy¬ plyw metalu z kadzi posredniej na pocztaku prze¬ chylania.Na fig. 3 przedstawiono schemat budowy pierw¬ szego przykladu wykonania ukladu wedlug wy¬ nalazku. Wedlug tego przykladu wykonania, wy¬ krycie metalu wyplywajacego z pelnej kadzi, na poczatku przechylania, powoduje powrót drugiej kadzi do pozycji wyjsciowej, oraz takie wystero¬ wanie ukladu sterowania, aby ten ostatni sterowal predkoscia przechylania kadzi pelnej.Na fig. 3 urzadzenia wazace 8a i 8b dostarczaja sygnal proporcjonalny do oiezaru kadzi przechyl¬ nych 17a i I7b. Sygnaly odpowiadajace pomierzo¬ nym ciezarom sa przekazane do przeliczników 9a i 9b wysylajacych sygnaly odpowiadajace zmniejszeniu ciezaru kadzi, to znaczy odpowiada¬ jace ciezarowi wylanego metalu. Napiecie 10 jest proporcjonalne do zadanego natezenia wyplywu metalu. Napiecie to jest przekazane na wejscie licznika posredniego 11 wytwarzajacego sygnal, którego wartosc chwilowa odpowiada zadanemu ciezarowi metalu wyplywajacego. Ciezar ten jest 5 porównany z ciezarem metalu rzeczywiscie wyla¬ nego, za posrednictwem elementu róznicowego 12, który wytwarza sygnal odchylenia. Sygnal ten jest przetwarzany przez regulator 13 i jest dodawany w ukladzie 14 do napiecia 10. Sygnal wyjsciowy 10 ukladu 14 jest przekazany do regulatora predkosci 15, sterujacego predkoscia silnika 16 napedzajacego pompe 18. Pompa 18 moze byc podlaczona do pod¬ nosników hydraulicznych 28a lub 28b w ten spo¬ sób, aby sterowac predkoscia przechylania kadzi 17a lub 17b w sposób opisany szczególowo ponizej.Poza tym uklad zawiera czujniki umozliwiajace wykrycie pojawienia sie cieklego metalu na po¬ czatku przechylania jednej lub drugiej kadzi prze¬ chylnej 17a i 17b. W danym przypadku wspomnia¬ nymi czujnikami sa fotoogniwa 26a i 26b umie¬ szczone w poblizu dziobów przelewowych kadzi 17a i 17b.Ponadto uklad posiada elementy porównujace 27a i 27b umozliwiajace porównanie pomierzonych ciezarów z uprzednio ustalona minimalna wartoscia ciezaru, odpowiadajaca uprzednio ustalonemu o- prózniieniu zbiornika, pompe o duzym natezeniu wyplywu 20, napedzana silnikiem 19, do szybkie¬ go przechylania kadzi 17a lub 17b, oraz przekazni¬ ki 22a, 23a, 24a i 25a, które sterowane sa przez fotoogniwa 26a i 26b i przez elementy porównuja¬ ce 27a i 27b w ten sposób, aby laczyc kazdy pod¬ nosnik hydrauliczny 28a i 28b z pompa 20, badz z pompa 18, badz z odplywem, za posrednictwem rozdzielaczy 22, 23, 24 i 25 w ten sposób, aby za¬ pewnic odpowiednie szybkie przechylenie kazdej kadzi na poczatku przechylania, nastepnie sterowa¬ nie predkosci przechylania przez regulator pred¬ kosci 15 i wreszcie powrót do pozycji wyjsciowej po opróznieniu.Kazdy rozdzielacz 22, 23, 24 i 25 moze przyj¬ mowac dwa polozenia, a mianowicie polozenie S i polozenie spoczynkowe R. Sterowanie rozdziela¬ czy jest wykonywane przez zwarcie zestyków wy¬ lacznika, co powoduje wzbudzenie uzwojen rozdzie¬ laczy. Rozlaczenie zestyków powoduje powrót roz¬ dzielacza do polozenia spoczynkowego R pod wply¬ wem sprezyny. Rozdzielacze 22, 23, 24 i 25 stano¬ wia znane zawory hydrauliczne.Wylacznik kazdego uzwojenia rozdzielacza jest sterowany przez przekaznik opisany na fig. 3 ta¬ kim samym oznaczeniem cyfrowym co odpowiada¬ jacy mu rozdzielacz oraz dodatkowa litera „a", i tak, przekaznik 22a po wzbudzeniu powoduje przejscie rozdzielacza 22 do polozenia pracy S.Rozdzielacz 22 umozliwia polaczenie pompy. 18 z podnosnikiem 28a lub 28b. Rozdzielacz 23 umo¬ zliwia polaczenie pompy 20 z podnosnikami 28a lub 28b. Rozdzielacze 24 i 25 umozliwiaja polacze¬ nie podnosników 28a lub 28b z pompa 18 lub z od¬ plywem.Silnik 19 napedzajacy pompe 20 jest urucha¬ miany lub zatrzymywany za posrednictwem prze¬ kaznika 21, wzbudzanego przez elementy porów¬ nujace 27a, 27b w ten sposób, aby powodowac uru- 20 25 30 35 40 45 50 65 6082670 chomienie silnika 19. Przekaznik 21 jest równiez polaczony z fotoogniwami 26a, 26b w ten sposób, aby spowodowac zatrzymanie wspomnianego sil¬ nika.Dzialanie urzadzenia wedlug przykladu wyko¬ nania przedstawionego na fig. 3 jest nastepujace: Na poczatku cyklu operacyjnego rozdzielacze 22, 23, 24 i 25 znajduja sie w nastepujacych .poloze¬ niach: 22 — R, 23 — R, 24 — S i 25 — R. Gdy pracownik obslugujacy wlaczy silnik 16 i 19, wów¬ czas pompa 20 zasila olejem podnosnik 28a, przy czym olej przeplywa przez rozdzielacze 23 i 24, poza tym olej jest zablokowany w rozdzielaczu 22.Wynikiem (powyzszego jest szybkie przechylenie zbiornika I7a. Olej wyplywajacy z pompy 18 prze¬ plywa przez rozdzielacz 22 do rozdzielaczy 23 i 25 gdzie zostaje zatrzymany.Poczawszy od tej czynnosci rozruchowej, dalsze dzialanie urzadzenia staje sie calkowicie zautoma¬ tyzowane. Fotoogniwo 26a wykrywa ukazanie sie metalu wyplywajacego ze zbiornika l7a i powodu¬ je wówczas przejscie rozdzielaczy 22 i 23 do ich polozenia pracy S. Równoczesnie sygnal z fotoog¬ niwa 26a powoduje zatrzymanie silnika 19. Olej pochodzacy z pompy 18 przeplywa z natezeniem regulowanym przez rozdzielacze 22 i 24 do pod¬ nosnika 28a, co powoduje przechylenie sie zbiorni¬ ka 17a z predkoscia przechylania sterowana przez regulator predkosci 15, który steruje predkoscia obrotowa silnika 16, a tym samym natezeniem wy¬ plywu pompy 18.Sterowanie to jest dokonywane przez ciagle waze¬ nie kadzi w czasie przechylania, w danym przy¬ padku kadzi 17a. Urzadzenie wazace 8a jest pola¬ czone z przelicznikiem 9a, który podaje ciezar — ZlPa metalu wylanego ze zbiornika i przekazuje ten sygnal do elementu róznicowego 12. Napiecie 10 proporcjonalne do wartosci zadanej wyplywu jest pomnozone przez czas t w liczniku posrednim 11 w ten sposób, aby otrzymac zadany ciezar P, którego wartosc jest równiez przekazana do ele¬ mentu rózniaofwego 12. Element róznicowy 12 wy¬ twarza sygnal odchylki, przetwarzany, w sposób znany w automatyce, przez regulator 13, a na¬ stepnie przekazany na wejscie ukladu 14 otrzymu¬ jacego na swoim drugim wejsciu napiecie 10, od¬ powiadajace zadanemu natezeniu wyplywu. Syg¬ nal przekazany do regulatora 15 jest wiec sygna¬ lem stale korygowanym w zaleznosci od odchylki miedzy ciezarem metalu wylanego rzeczywiscie, a ciezarem metalu zadanym. Kontrola predkosci przechylania sie kadzi 17a umozliwia utrzymanie tej odchylki w poblizu zera.Gdy ciezar kadzi 17a osiagnie uprzednio ustalo¬ na wartosc minimalna Pm, element porównujacy 27a wytwarza sygnal, który powoduje przejscie rozdzielacza 25 do polozenia pracy S i równo¬ czesnie wzbudza przekaznik 21 celem uruchomie¬ nia silnika 19. W wyniku tego, olej z pompy 20 przeplywa przez rozdzielacze 23 i 25 do podnosni¬ ka 28b w ten sposób, aby spowodowac szybkie przechylenie kadzi 17b. Olej z pompy 20 jest poza tym zablokowany w rozdzielaczu 22. W czasie poczatkowego przechylania sie kadzi 17b, kadz 17a pozostaje, pod kontrola regulatora predkosci 15.Gdy fotoogniwo 26b wykryje pojawienie sie me¬ talu wyplywajacego z kadzi 17b, wówczas rozdzie¬ lacze 22, 25 i 24 powracaja do swojego polozenia spoczynkowego R, a silnik 19 zostaje zatrzymany. 5 Szybkie przechylanie kadzi 17b jest wiec zatrzy¬ mane, a olej z pompy 18 przeplywa przez rozdzie¬ lacze 22 i 25 do podnosnika 28b w ten sposób, ze przechylanie sie kadzi 17b jest wówczas sterowane przez regulator predkosci 15. Olej znajdujacy sie io w podnosniku 28a zostaje równoczesnie usuniety poprzez rozdzielacze 24 w ten sposób, ze kadz 17a pod wplywem swego ciezaru wlasnego powraca do swojej pozycji poczatkowej w celu ponownego na¬ pelnienia metalem. Ruch przechylowy do tylu mo- 15 ze byc hamowany przez zdlawienie przekroju prze¬ wodu odplywowego oleju.Gdy ciezar kadzi 17b osiagnie uprzednio ustalo¬ na wartosc minimalna Pm, element porównujacy 27b wytwarza sygnal powodujacy przejscie roz- 20 dzielacza 24 do jego polozenia pracy S i dziala równoczesnie na przekaznik 21 w celu uruchomie¬ nia silnika 19. Olej z pompy 20 przeplywa wów¬ czas przez rozdzielacze 23 i 24 w Kierunku podno¬ snika 28a w ten sposób, aby spowodowac szybkie 25 przechylenie zbiornika 17a, az do chwili gdy foto¬ ogniwa 26a wykryja pojawienie sie metalu wyply¬ wajacego z kadzi 17a, co powoduje zatrzymanie sil¬ nika 19, sterowanie przechylania kadzi 17a przez regulator predkosci 15 i usuniecie oleju zawartego 30 w podnosniku 28b, w ten sposób, ze powtarza sie . czynnosci opisane uprzednio.Sygnal proporcjonalny do wartosci ciezaru za¬ danego P, wytworzony przez licznik posredni 11 i przekazany do elementu róznicowego 12, zostaje 35 sprowadzony do zera za kazdym razem, gdy któ¬ rekolwiek z fotoogniw zostanie wzbudzone przez ukazanie sie metalu wyplywajacego z kadzi na poczatku przechylania. To sprowadzenie do zera w niczym nie zaklóca dzialania urzadzenia, ponie- 40 waz zadane natezenie wyplywu jest stale okresla¬ ne przez napiecie 10 proporcjonalne do wartosci zadango wyplywu.Na fig. 4 przedstawiono drugi przyklad wyko¬ nania ukladu sterowania wedlug wynalazku. Wzbu- 45 dzenie czujników wyplywu metalu z którejkolwiek kadzi na poczatku przechylania powoduje z jednej strony zatrzymanie przechylania kadzi w czasie przechylania, przez co metal wyplywa ze zmniej¬ szajacym sie natezeniem, a z drugiej strony po- 50 woduje wlaczenie sterowania przechylaniem kadzi w poczatkowej czesci przechylania, przez dodanie natezen wyplywu metalu wyplywajacego równo¬ czesnie z obu kadzi. W ten sposób przechylanie kadzi na poczatku przechylania jest sterowane w 55 ten sposób, aby calkowite natezenie wyplywu bylo zblizone do zadanego natezenia wyplywu.Uklad przedstawiony na fig. 4 jest podobny do ukladu z fig. 3 w czesci dotyczacej sterowania przechylaniem kazdej kadzi oraz ukladu do stero- 60 wania pompy o duzym natezeniu wyplywu, lub pompy kontrolnej, przeznaczonych do zasilania podnosników przechylowych. Zastosowano te same oznaczenia cyfrowe jak na fig. 3 i fig. 4 do ozna¬ czenia elementów identycznych oraz spelniajacych 65 te same funkcje.a Rozdzielacze dwupolozeniowe 24 i 25 z fig. 3 zo¬ staly zastapione na fig. 4 rozdzielaczami trójpolo- zeniowymi 30, 31. Rozdzielacze 30 i 31 sa iden¬ tyczne i przyjmuja dwa polozenia podobnie jak rozdzielacze 24 i 25, a mianowicie pierwsze poloze¬ nie pracy Si, odpowiadajace polozeniu realizowa¬ nemu przez rozdzielacze 24 i 25, gdy te ostatnie przyjmuja polozenie pracy S, oraz drugie polozenie pracy S*, odpowiadajace polozeniu realizowanemu przez rozdzielacze 24 i 25, gdy te ostatnie znajdu¬ ja sie w polozeniu spoczynku R.Kazdy z rozdzielaczy 30 i 31 moze poza tym przyjmowac polozenie trzecie odpowiadajace polo¬ zeniu spoczynkowemu R. Powrót do polozenia spo¬ czynkowego jest powodowany przez sprezyne (nie pokazana), za kazdym razem, gdy jeden z rozdzie¬ laczy jest wzbudzony w ten sposób, aby znalezc sie w polozeniu pracy Si lub S?. Polozenie spo¬ czynkowe rozdzielaczy 30 i 31 odpowiada funkcji zaryglowania podnosników 28a lub 28b w jakiej¬ kolwiek pozycji, jak to zostanie dalej wyjasnione.Urzadzenie przedstawione na fig. 4 posiada poza tym dwa obwody porównawcze 32a i 32b polaczo¬ ne odpowiednio z fotoogniwami 26a i 26b. Obwody te sa utworzone w ten sposób, aby wytwarzac sy¬ gnal, gdy wspomniane fotoogniwa nie sa wzbudzo¬ ne, to znaczy gdy metal nie wyplywa z odpo¬ wiednich kadzi.Rozdzielacz 30 znajduje sie w polozeniu pracy Si przez wzbudzenie uzwojen w obwodzie zasila¬ nia, w którym znajduje sie przekaznik 301 uru¬ chamiany przez element porównujacy 27b. Prze¬ kaznik 301 jest równiez polaczony z fotoogniwem 26b, które moze polaczyc obwód zasilajacy prze¬ kaznika.Rozdzielacz 30 przyjmuje polozenie pracy S2 przez wzbudzenie uzwojenia w obwodzie zasilaja- jacym, w którym znajduje sie przekaznik 302 uruchamiany przez obwód porównawczy 32a. Prze¬ kaznik 302 jest równiez polaczony z elementem prównujacym 27b, który moze wylaczyc obwód zasilania przekaznika.W podobny sposób rozdzielacze 31 przyjmuja polozenie pracy Si za posrednictwem przekaznika 311 polaczonego z elementem porównujacym 27a.Przekaznik 311 jest równiez polaczony z fotoogni¬ wem 26a, w celu rozlaczenia obwodu odpowiednie¬ go solenoidu, sterujacego rozdzielaczem 31. Roz¬ dzielacz 31 przyjmuje polozenie pracy S2 za po¬ srednictwem przekaznika 312 polaczonego z obwo¬ dem 32b. Przekaznik 312 jest równiez polaczony z elementem porównujacym 27a w celu rozlacze¬ nia obwodu zasilajacego odpowiedniego uzwojenia, sterujacego rozdzielaczem 31.Sposób dzialania ukladu przedstawionego na fig. 4 jest opisany ponizej.Przechylenie pelnej kadzi, na przyklad kadzi 17a, jest spowodowane przez personel obslugujacy, który uruchamia silniki 16 i 19, podczas gdy roz¬ dzielacze znajduja sie w nastepujacych poloze¬ niach: 22-R, 23-R, 30-Sl i 31-S2. Olej z pompy 20 przeplywa przez rozdzielacze 23 i 30 do podnosni¬ ka 28a, co powoduje szybkie przechylenie kadzi 17a; poza tym olej przeplywa równiez do rozdzie- 10 lacza 22 gdzie zostaje zatrzymany. Poczawszy od tej czynnosci rozruchowej dalsze dzialanie ukladu staje sie calkowicie zautomatyzowane, za wyja¬ tkiem oczywiscie napelniania kadzi 17a i 17b. 5 Fotoogniwo 26a wykrywa ukazanie sie metalu wyplywajacego z kadzi 17a i powoduje wówczas przejscie rozdzielaczy 22 i 23 do ich polozenia pracy S. Równoczesnie silnik 19 zostaje zatrzy¬ many. Olej wyplywajacy z pompy 18 przeplywa, 10 z natezeniem sterowanym przez regulator pred¬ kosci 15, poprzez rozdzielacze 22 i 30 oraz do pod¬ nosnika 28a, co powoduje kontrolowane przechy¬ lanie kadzi 17a.Gdydezar kadzi 17a osiagnie uprzednio ustalona 15 wartosc minimalna Pm, element porównujacy 27a wytwarza sygnal powodujacy przejscie rozdziela¬ cza 31 do polozenia pracy Si i równoczesnie wzbu¬ dza przekaznik 21 celem uruchomienia silnika 19.W wyniku powyzszego olej z pompy 20 przeplywa 20 przez rozdzielacze 23 i 31 do podnosnika 28b, co powoduje szybkie przechylanie kadzi 17b, poza tym olej wyplywajacy z pompy 20 jest zatrzymany w rozdzielaczu 22. W czasie szybkiego przechyla¬ nia kadzi 17b, przechylanie kadzi 17a jest stero- 25 wane przez regulator predkosci 15.Gdy fotoogniwo 26b wykrywa ukazanie sie me¬ talu wyplywajacego z kadzi 17b, rozdzielacze 22, 23 i 30 powracaja do swoich pozycji spoczynko¬ wych R i silnik 19 zostaje zatrzymany. Szybkie 30 przechylanie kadzi 17b zostaje przerwane, a olej wyplywajacy z pompy 18 przeplywa wówczas przez rozdzielacze 22 i 31 do podnosnika 28b, co powo¬ duje przechylenie kadzi 17b sterowane przez regu¬ lator predkosci 15. Olej znajdujacy sie w podno- 35 sniku 28a jest zatrzymany w rozdzielaczu 30 w ten sposób, ze kadz 17a pozostaje w pozycji przechylo¬ nej, to znaczy w tej pozycji, która kadz 17a miala w chwili wykrycia poczatku wyplywu metalu z ka¬ dzi 17b. W wyniku powyzszego kadz 17a opróznia 40 sie w dalszym ciagu, jednakze z natezeniem prze¬ plywu zmniejszajacym sie do zera.Z tego powodu do elementu róznicowego 12 do¬ chodza dwa sygnaly, których odpowiednie wartosci . odpowiadaja ubytkowi ciezaru kadzi 17a i 17b. Po- 45 woduje to, ze sygnal przekazany do regulatora predkosci 15 uwzglednia sume równoczesnych na¬ tezen wyplywu z obu kadzi, przy czym predkosc przechylania kadzi 17b jest sterowana przez regu¬ lator 15 w ten sposób, ze suma natezen wyplywu so odpowiada zadanemu natezeniu wyplywu, ustalo¬ nemu przez napiecie 10 proporcjonalne do wartosci zadanej wyplywu.Sygnal wytworzony przez fotoogniwo 26b jest równiez przekazany do licznika posredniego 11 w 55 celu sprowadzenia do zera wartosci P ciezaru za¬ danego.Wspomniana wartosc wzrasta nastepnie pono¬ wnie proporcjonalnie do czasu i do wartosci sy¬ gnalu o wartosci zadanej, odpowiadajacej napie¬ to ciu 10 w ten sam sposób, jak to opasano odnosnie ukladu na fig. 3.Gdy metal przestaje wyplywac w sposób natu¬ ralny z kadzi 17a, obwód porównawczy 32a wy¬ twarza sygnal, który dziala na rozdzielacz 30 po- 65 wodujac przejscie jego do polozenia pracy S.2. Oleju 82670 U znajdujacy sie w podnosniku 28a zostaje wówczas usuniety poprzez rozdzielacz 30 w ten sposób, ze kadz 17avpowraca do swojej pozycji wyjsciowej, nie przechylonej, pod wplywem swego wlasnego ciezaru. Wówczas mozna przystapic do nowego napelniania kadzi.Gdy ciezar kadzi 17b osiagnie uprzednio ustalo¬ na wartosc minimalna Pm, element porównujacy 27b wytwarza sygnal powodujacy przejscie rozdzie¬ lacza 31 do polozenia pracy Si i równoczesnie wzbudzajacy przekaznik 21 w celu uruchomienia silnika 19. W wyniku czego olej z pompy 20 prze¬ plywa przez rozdzielacz 23 i 30 w kierunku pod¬ nosnika 28a i powoduje szybkie przechylanie pel¬ nej kadzi 17a, az do chwili gdy fotoogniwo 26a wykryje pojawienie sie metalu wyplywajacego z kadzi 17a i równoczesnie spowoduje: zatrzyma¬ nie silnika 19, przejscie rozdzielaczy 22 i 23 w po¬ lozenie pracy S, przejscie rozdzielacza 31 w polo¬ zenie spoczynkowe R i sprowadzenie do zera war¬ tosci P wytworzonej przez licznik posredni 11, Wówczas dwie kadzie oprózniaja sie równo¬ czesnie, kadz 17b opróznia sie z natezeniem wy¬ plywu zmierzajacym do zera, a kadz 17a opróznia sie pod kontrola regulatora predkosci 15, który jest sterowany przez sygnal uwzgledniajacy sume natezen wyplywu z obu kadzi. Powyzsze przebie¬ ga az do chwili, gdy obwód porównawczy 32b wy¬ twarza sygnal, powodujacy zatrzymanie wyplywu metalu z kadzi 17b i przejscie rozdzielacza 31 do polozenia pracy S2. Wówczas olej zawarty w pod¬ nosniku 28b jest usuniety, a kadz 17b powraca do swojej pozycji wyjsciowej nie przechylonej. Kolej¬ ne czynnosci przebiegaja w dalszym ciagu auto¬ matycznie w sposób opisany powyzej. PL