Uprawniony z patentu: Zytan Thermochemische Verfahrenstechnik GmbH, u. Co. KG, Braunschweig (Republika Federalna Niemiec) Sposób wytwarzania elementów ceramicznych oraz urzadzenie do wytwarzania elementów ceramicznych Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia elementów ceramicznych, zwlaszcza lekkich plyt budowlanych, z ekspandowanych wstepnie granulowanych produktów z gliny lub podobnych materialów, oraz urzadzenie do wytwarzania ele¬ mentów ceramicznych.Znanym sposobem wstepnie ekspandowane gra¬ nulowane produkty sa ogrzewane w obrotowym piecu rurowym do czasu uzyskania stanu plasty¬ cznego powierzchni granulek wzglednie uzyskania stanu topnienia sie powierzchni, a nastepnie wpro¬ wadzane sa do formy, gdzie poddawane sa dzia¬ lajacemu z zewnatrz naciskowi.Wada tego znanego sposobu jest to, ze stosujac formowanie pod cisnieniem granulowanych pro¬ duktów o plastycznej powierzchni nastepuje znie¬ ksztalcenie granulek oraz mechaniczne zniszcze¬ nie ich porowatej struktury. Z uwagi na nierów¬ nomierny rozklad temperatury w formie nie mozna osiagnac równiez równomiernego wiazania sie gra¬ nulek i uzyskane ksztaltki maja nierównomierna strukture w calym swym przekroju.Celem wynalazku jest opracowanie sposobu u- mozliwiajacego wytwarzanie ceramicznych ele¬ mentów z ekspandowanych wstepnie granulowa¬ nych produktów z gliny lub podobnych materialów, który to sposób zapewnia równomierna obróbke termiczna produktów granulowanych, a zatem uzyskanie równomiernej struktury na calym prze¬ kroju wytwarzanej ksztaltki, bez niszczenia tej 10 20 25 struktury. Umozliwia to wytwarzanie elementów ceramicznych o róznym ciezarze objetosciowym.Spos6b wedlug wynalazku polega na tym, ze granulki wstepnie ekspandowane z produktów mi¬ neralnych zwlaszcza gliny lub podobnych materia¬ lów, o jednakowej w przyblizeniu wielkosci sa zsypywane do formy a nastepnie przedmuchiwane gazem ogrzewczym w sposób przemienny, z prze¬ ciwleglych stron, prostopadle do plaszczyzny war¬ stwy az do momentu, gdy powierzchnie wszyst¬ kich granulek stana sie plastyczne i zdolne do zwiazania i dzieki dalszemu ekspandowaniu po¬ lacza sie ze soba.Zaleta sposobu wedlug wynalazku jest fakt, ze ogrzewajac granulowany material przeplywajacym gazem mozna dogodnie regulowac temperature i predkosc przeplywu gazu. Granulki majac niezna¬ czna przewodnosc cieplna i stosunkowo duze cieplo wlasciwe, akumuluja duze ilosci ciepla na powie¬ rzchni. Zewnetrzne powierzchnie staja sie wiec plastyczne i nastepuje polaczenie ich bez niszczenia wewnetrznej struktury granulek, przy czym jedno¬ czesnie zachodzi dalsze ekspandowanie granulek.W procesie ekspandowania stosuje sie odipowie- dnio dobrany sklad gazu ogrzewczego. W przy¬ padku stosowania glin zawierajacych tlenki zela¬ za Fe203, FeOFe203, granulowane produkty sa po¬ czatkowo przedmuchiwane w formie, w sposób przemiany utleniajacym gazem az do osiagniecia przez ich wnetrze temperatury, w której zachodzi 80 64380 643 3 proces ekspandowania i powierzchnie granulek sta¬ ja sie plastyczne i zdolne do zwiazania w atmosfe¬ rze redukujacej i wtedy to doprowadzony jest dzialajacy redukujaco nosnik ciepla. Przy tak pro¬ wadzonym procesie ekspandowania wykorzystuje 5 sie to, ze przy doprowadzaniu gazu grzewczego o dzialaniu utleniajacym, granulki osiagaja na swych powierzchniach stan plastyczny i zdolnosc wiazania przy temperaturze znacznie wyzszej niz przy doprowadzaniu gazu grzewczego o dzialaniu redukujacym. Na skutek akumulacji ciepla w gra¬ nulkach utrzymywana jest wystarczajaca pojem¬ nosc ciepla dla, kontynuowania procesu ekspando¬ wania, w wypadku zmiany zbyt redukujacego gazu na mniej redukujacy. Przez stosowanie utleniaja¬ cych lub redukujacych gazów ogrzewczych mozna przy tym oddzialywac na proces ekspandowania.Po wstepnym ekspandowaniu moze byc okreslany ciezar objetosciowy produktów granulowanych, a doprowadzanie energii przy wykonczajacym ek¬ spandowaniu dostosowuje sie do zadanego powiek¬ szenia objetosci.Przy zastosowaniu glin, które staja sie plasty¬ czne i zdolne do wiazania przy bardzo wysokiej temperaturze, zgodnie ze sposobem wedlug wyna¬ lazku korzystnym jest, by przed obróbka cieplna, granulki zaopatrzone byly w warstwe zewnetrzna z gliny, której zdolnosc wiazania wystepuje przy takiej temperaturze, przy której granulki sa ek¬ spandowane do przewidzianej wielkosci, i powie¬ rzchnie granulek staja sie plastyczne.Ekspandowanie wstepne przez ogrzewanie jest niepozadane i niekorzystne zarówno z powodu na¬ kladu potrzebnej do tego celu energii, jak rów¬ niez ze wzgledu na utrzymywanie temperatury gliny, dlatego tez korzystnym jest wprowadzenie do ek¬ spandujacej gliny srodka porotwórczego celem wstepnego ekspandowania granulek i które potem ogrzewa sie dla wzmocnienia struktury porów.Wykonczajace ekspandowanie odbywa sie przez ogrzewanie poczatkowo utleniajacymi gazami 0- grzewczymi, a nastepnie gazami ogrzewczymi o dzialaniu redukujacym do temperatury, w której nastapi nadtopienie sie powierzchni granulek.Urzadzanie do wytwarzania elementów cerami¬ cznych sklada sie z komory przeplywowej sluzacej do wprowadzenia gazów o wysokiej temperaturze i przyjmowania granulek zasypowego materialu, który kieruje sie do formierskiej skrzynki o ma¬ sywnych bocznych scianach perforowanym dnie i masywnej lub perforowanej pokrywie. Rysunek na fig. la, Ib i lc przedstawiaja schematy blokowe trzech glównych uksztaltowan do wytwarzania sposobów ceramicznych, fig. 2a, 2b i 2c — wykresy dotyczace funkcji objetosc — temperatura róznych ekspandujacych glin, fig. 3 przedstawia przebieg temperatur w przekroju warstwy po kilkakrotnym dokonaniu przedmuchiwania goracym gazem, fig. 4 — widok i czesciowy przekrój materialu z pro¬ duktu granulowanego przed obróbka cieplna fig. 5 przedstawia material wedlug fig. 4 po obróbce cieplnej, fig. 6a i 6b ukazuje schematyczny uklad budowy urzadzenia wedlug wynalazku, fig. 7a, Tb i 7c przedstawia schematy ukladu urzadzenia, ze szczególami obróbki koncowej ekspandowanych i 4 zwiazanych materialów, fig. 8 — przedstawia schemat wyposazenia urzadzenia, w którym u- widocznione sa szczególy niezbedne przy powtór¬ nym ekspandowaniu granulowanego produktu, fig. 9 przedstawia schematyczny widok wyposazenia komory przeplywowej do cieplnej obróbki mate¬ rialu nasypowego.Fig. la przedstawia pierwszy schemat blokowy, ukazujacy kolejny przebieg technologicznego spo¬ sobu wytwarzania elementów ceramicznych w po¬ szczególnych urzadzeniach, przeznaczonych do wy¬ twarzania tych elementów, przy czym na stano¬ wisku A odbywa sie wstepne ekspandowanie pro¬ duktów mineralnych wykonywanych z gliny lub podobnych materialów o jednakowej w przybli¬ zeniu wielkosci, na stanowisku B dozowanie lub napelnianie wstepnie ekspandowanych produktów mineralnych, na stanowisku C — wstepne paro¬ wanie przy doprowadzeniu gazu ogrzewczego, na stanowisku D — porowanie laczne lub laczenie, na stanowisku E — obróbka koncowa granulek przy doprowadzaniu gazu ogrzewczego, na stanowisku F — oziebianie granulek przez przedmuchiwanie powietrzem, na stanowisku G — parowanie, po do¬ konaniu oziebiania przez ponowne lekkie wygrze¬ wanie i na stanowisku H — usuwanie gotowego produktu.Na fig. Ib przedstawiono odmiane technologicz¬ nego przebiegu wytwarzania elementów cerami¬ cznych, gdzie na stanowisku A' odbywa sie wstep¬ ne ekspandowanie granulek, na stanowisku B' — wstepne porowanie, na stanowisku C — przesie¬ wanie, na stanowisku D' — dozowanie lub napel¬ nianie, na stanowisku F' porowanie laczne lub laczenie, na stanowisku G' — obróbka koncowa, na stanowisku H' — chlodzenie, na stanowisku I — porowanie po dokonaniu oziebienia przez ponowne lekkie ogrzewanie, na stanowisku J — usuwanie gotowego produktu.Zgodnie z fig. Ib przedstawiono dalsza odmia¬ ne technologicznego przebiegu wytwarzania ele¬ mentów ceramicznych gdzie na stanowisku A" od¬ bywa sie wstepne ekspandowanie granulek, na stanowisku B" — dodawanie srodka porotwórcze¬ go na stanowisku C" — granulowanie, na stano¬ wisku D" porowanie wstepne, na stanowisku E" utwardzanie, na stanowisku F" — mierzenie cie¬ zaru objetosciowego na stanowisku G" — dozowa¬ nie, na stanowisku H — wstrzasanie w celu rów¬ nomiernego ukladania granulek, na stanowisku I" ponowne lekkie ogrzewanie, na stanowisku J' — laczne porowanie i na stanowisku K — koncowe czynnosci razem z usuwaniem gotowego produktu.Urzadzenie wykonane wedlug wynalazku zgod¬ nie z fig. 6a sklada sie z formierskich skrzynek 2 przeznaczonych do napelniania, z dozujacego urzadzenia 8 granulowanym produktem 1, który jest wstepnie wysuszony i ekspandowany.W celu zniwelowania poziomu zasypanej masy 3 do formierskiej skrzynki 2 przed jej wprowadze¬ niem do komory 4 zastosowano urzadzenie niwe¬ lujace 9.Formierskie skrzynki 2 maja masywne sciany boczne 10 (fig. 4 i 5), oraz perforowane dno 11, wykonane w formie rusztu. Formierska skrzynka 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6080 643 5 2 jest wyposazona w perforowana pokrywe 12a w formie rusztu, lub tez masywna pokrywe 12b.Pokrywa 12a lub 12b jest niezbedna w celu utrzy¬ mania wlasciwego poziomu nasypowej masy w formierskiej skrzyni 2 wprowadzonej do komory 4.Na fig. 6a i 6b uwidoczniona jest tylko pojedyncza komora 4, przy czym w praktyce stosuje sie kilka takich komór, które — zaleznie od potrzeb — mo¬ ga byc ustawione równolegle i laczone w celu przyjmowania wiekszych formierskich skrzynek 2.Do podgrzewania, zastalania lub termicznego wstepnego ekspandowania moga byc zamiast ko¬ mór 4, fig. 8 stosowane Obrotowe piece 13.Na fig. 7a, 7b i 7c przedstawiono przyklady ob¬ róbki koncowej zasypowej masy 6 po wyjeciu z formy. Z urzadzenia 14 jest nanoszona warstwo¬ wa pokrywa 15, na przyklad glazura, która jest wypalana przez istniejace cieplo zawarte w masie 6, lub nanoszone za pomoca palników 16. Do ochlo¬ dzenia przeznaczany jest chlodniczy tunel 17 fig. 7a.Masa 6 moze byc wygladzana lub zaopatrywana we wzory za pomoca walców 16. Wygladzanie lub nadawanie wzorów na powierzchni masy 6 moze byc równiez dokonywane za pomoca prasy 19.Na fig. 8 przedstawiono schemat urzadzenia, w którym obrotowy rurowy piec 15 sluzy do zesta¬ lania, lub termicznego wstepnego ekspandowania granulowanego produktu 1. Urzadzenie 8 wedlug fig. 6 przystosowane jest do dozowania granulowa¬ nego materialu 1 do formierskich skrzynek 2 do którego to urzadzenia wedlug fig. 8 jest przypo¬ rzadkowane urzadzenie pomiarowe do okreslania ciezaru objetosciowego produktu.Na fig. 8 przedstawiono równiez jedna ze skrzyn formierskich z pionowo przesuwnym dnem 11, dzieki któremu moze byc wytwarzana masa 6 o róznej grubosci i róznym obietosciowym ciezarze.Zgodnie z fig. 8 urzadzenie 22 obróbki wstepnej polaczone jest z urzadzeniem dozujacym 21 su¬ rowca i urzadzeniem dozujacym 23 materialu po- rotwórczego. Slimakowa wytlaczarka 24 przezna¬ czona jest do wytwarzania granulowanego pro¬ duktu 1, który pod wplywem dzialania porotwór- czego materialu ekspanduje i zostaje skierowany do obrotowego rurowego pieca 13 w celu zesta¬ lenia.Na fig. 9 przedstawiono przeplywowa komore 4, która zasilana jest goracym gazem doprowadzanym ze spalinowej komory 25, przy czym doplyw ga¬ zu regulowany jest za pomoca sterujacych zasuw 26, przystosowanych do ustalenia kierunku i ilosci przeplywu gazu. Obieg gazu w komorze utrzymy¬ wany jest za pomoca dwóch wentylatorów 27.W celu zabezpieczenia przed przyklejaniem sie nagrzanej do wysokiej temperatury gliny do scian formierskich skrzynek 2 stosowane sa warstwowo pokrywy na powierzchni skrzynek formierskich.Dzialanie urzadzenia do wytwarzania elementów z gliny ekspandujacej wedlug fig. la, odbywa sie tak, ze podatna do ekspandowania glina, il, lupek ilasty lub il lupkowy, zostaje poddane wstepnej obróbce i przerobione na produkt granulowany i o ziarnach w przyblizeniu kulistych. Po wysusze¬ niu i przesianiu granulowany produkt 1 dozowany 6 jest jednolitymi porcjami, umieszczonymi w skrzynce formierskiej 2 w której produkt ten w postaci nasypowej masy 3 wprowadzany jest do przeplywowej komory 4 w celu dokonania obróbki cieplnej. Poniewaz miedzy ziarnami granulowane¬ go produktu 1 znajduja sie wolne przestrzenie 5, to nasypowa masa 3 jest przepuszczalna dla gazu i jest ogrzewana za pomoca goracego gazu.Przedmuchiwanie goracym gazem korzystne jest równiez z tego wzgledu, ze nawet grubo ulozona nasypowa masa 3 moze byc szybko i równomiernie dogrzana. Podczas przedmuchiwania w krótkim czasie przenoszone sa duze ilosci ciepla, które dzialaja przy odpowiednio wysokich temperaturach i predkosciach przeplywu.W czasie ekspandowania objetosc ziaren granu¬ lowanego produktu 1, zaleznie od zdolnosci ekspan¬ dowania gliny, jest powiekszona do wielokrotnej objetosci wyjsciowej. Z tego powodu produkt gra¬ nulowany 1 zostaje poczatkowo wstepnie ekspando¬ wany az do momentu wypelnienia skrzynki for¬ mierskiej 2, bez utracenia kulistego ksztaltu ziaren (fig. 4), przy czym ziarna te usytuowane sa w ciaglym ruchu, w celu unikniecia zatkania wol¬ nych przestrzeni 5 miedzy ziarnami granulowane¬ go produktu 1.Podczas powtórnego ekspandowania granulowany produkt 1 zostaje ogrzany do tego stopnia, ze ze¬ wnetrzne powierzchnie ziaren staja sie zdolne do plastycznego laczenia. Zwiekszenie objetosci zia¬ ren produktu granulowanego 1 nie moze wywolac zwiekszenia objetosci ciala nasypowego 3, ponie¬ waz formierska skrzynka 2 jest napelniona a jej objetosc jest stala, na skutek czego nastepuje od¬ ksztalcenie ziaren granulowanego produktu 1. Po¬ wierzchnie ziaren stapiaja sie przy tym wzajem¬ nie, ze wzgledu na swa zdolnosc do plastycznego laczenia, na skutek czego powstaje jednolita masa 6 (fig. 5), która zostaje usunieta z przeplywowej komory 4 i poddana koncowej obróbce.Omówiony spos6b polega na zalozeniu, ze sto¬ sowana glina lub ily sa zdolne do wzajemnego laczenia sie w tym samym zakresie temperatur, w którym nastepuje pozadane zwiekszenie obje¬ tosci — wykres fig. 2c.Istotna operacja wedlug wynalazku polega na tym, ze przedmuchiwanie ciala nasyponego 3, od¬ bywa sie za pomoca gazu ubogiego w tlen lub tez gazu utleniajacego. Dzieki temu wytworzone sa zadane masy 6 równiez w sytuacjach objasnionych na fig. 2a i 2b.Warunkiem tego jest wystepowanie we wszyst¬ kich przemyslowo wykorzystywanych glinach mniejszej lub wiekszej zawartosci tlenków zelaza, które wystepuja jako Fe203 lub jako FeO. Fe203 i które przesuwaja w kierunku wyzszych tempe¬ ratur zakres zdolnosci plastycznego laczenia gliny, natomiast FeO dziala jako topik obnizajacy za¬ kres temperatury. Stosunek ilosciowy, w jakim u- stalone sa wzajemnie obydwa tlenki zelaza, wy¬ wiera wplyw na piroceramiczne zachowanie sie gliny.Sposób wytwarzania elementów ceramicznych wedlug wynalazku wyjasniaja blizej nastepujace przyklady. 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6080 643 8 Przyklad 1. Sklad materialu wyjsciowego. W przypadku gdy zastosowano gline z zawartoscia wody 20,7% w stosunku ciezarowym, to wynik analizy chemicznej jest nastepujacy: sio2 M203 Fe203 Ti02 57,0$ wagowych CaO 2,2$ 17,4 „ MgO 1,1 8,0 „ Na20 0,4 0,9 „ C(organ.) 0,6 Strata prazenin 8,8 wagowych a ii » Si02 A1203 Fe203 FeO MnO MgO CaO Na20 50,1 23,2 3,41 3,01 0,18 2,47 1,36 0,20 K20 p2o5 Ti02 co2 H204 H20 C/organ. 2,89 0,21 0,92 1,34 7,80 2,73 1,02 10 15 96,4$ wagowych Temu skladowi chemicznemu odpowiada miesza¬ nina gliny kaolinitowej, illitu, montmorylonitu, kwarcu, szpatu polnego i dolomitu.Wielkosc granulek Zastosowano granulki w zasadzie kuliste o sred¬ nicy 12 mm.Wielkosczasypu 20 Zasyp, umieszczony w formie ze stalymi scian¬ kami bocznymi i perforowanym dnem dla prze¬ lotu gazu, mial nastepujace wymiary w mm: 1000X500X125 25 Temperatura stosowanych gazów ogrzewczych Granulki po osuszeniu zostaly poczatkowo wstepnie ekspandowane gazem grzewczym o tem¬ peraturze okolo 1130°C. Wykonczajace ekspando¬ wanie odbywalo sie przy temperaturze gazu grzew¬ czego okolo 1180°C. Predkosc przeplywu gazu grzewczego wynosila 3—3,5 m/s. Podczas ekspan¬ dowania wstepnego, jak równiez podczas ekspan¬ dowania wykonczajacego, stosowano poczatkowo gaz utleniajacy, a bezposrednio po osiagnieciu koncowej temperatury ekspandowania granulek, zastosowano gaz redukujacy.Przy ekspandowaniu wykonczajacym, odbywa¬ jacym sie bezposrednio po ekspandowaniu wstep¬ nym obrabianych granulek, przedmuchiwano zasyp granulek w sposób przemienny czterokrotnie z jed¬ nej strony i czterokrotnie z drugiej strony, przy czym kazde przedmuchiwanie trwalo 10 sekund.Wykonano lekka plyte budowlana. Wymiary w mm 1000X500X125. Ciezar wlasciwy: 500kp/m3.Pojemnosc cieplna: 0,2 kcal/kg stopien. Wspólczyn¬ nik przewodnosci cieplnej: 0,03 kcal/m godz. °C.Wytrzymalosc na sciskanie: 48 kp/cm2.Przekrój plyty wykazuje równomierna, piankowa strukture. Barwa plyty i jej powierzchni przekroju jest szara, zblizona do antracytu. Wytworzona plyta stosowana jest jako statycznie obciazana plyta budowlana i jako plyta izolacyjna.Przyklad 2. Sklad materialu wyjsciowego.Zastosowano gline liasowa o nastepujacym skla¬ dzie chemicznym w procentach wagowych 30 35 40 45 50 55 Temu skladowi chemicznemu odpowiada miesza¬ nina gliny koalinitowej, illitu, wermikulitu spul¬ chnionego, kwarcu i syderytu.Procentowy wagowo udzial wielkosci ziarna w glinie w ukladzie ciezarowym 2 2—6,3 6,3—20 20—63 63—200 200 43,3 31,1 24,0 • 1,0 0,6 0* Zastosowano granulki w zasadzie kuliste o sred¬ nicy 15 mm. Zasyp, umieszczony w formie ze sta¬ lymi sciankami bocznymi i perforowanym dnem dla przelotu gazu, mial nastepujace wymiary w mm: 800X600X200 Granulki po osuszeniu zostaly poczatkowo wstep¬ nie ekspandowane gazem ogrzewczym o tempe¬ raturze okolo 1140°C. Wykonczajace ekspandowa¬ nie odbywalo sie przy temperaturze gazu ogrzew¬ czego okolo 1210°C. Predkosc gazu ogrzewczego wynosila 2,8—3,3 m/s. Podczas ekspandowania wstepnego, jak równiez podczas ekspandowania wykonczajacego, stosowano poczatkowo gaz utle¬ niajacy, a bezposrednio po osiagnieciu koncowej temperatury ekspandowania granulek, zastosowa¬ no gaz redukujacy. Przy ekspandowaniu wykoncza¬ jacym, odbywajacym sie bezposrednio po ekspan¬ dowaniu wstepnym obrabianych granulek prze¬ dmuchiwano zasyp granulek w sposób przemien¬ ny szesciokrotnie z jednej strony i czterokrotnie z drugiej strony, przy czym kazde przedmuchiwa¬ nie trwalo 10 sekund. Wykonano lekki blok bu¬ dowlany. Wymiary: 800X600X200 mm. Ciezar ob¬ jetosciowy: 350 kp/m3. Pojemnosc cieplna: okolo 0,2 kcal/kg °C. Wspólczynnik przewodnosci cieplnej 0,021—0,023 kcal/m 20/godz. stopien. Wytrzymalosc na sciskanie: 23 kp/cm2. Przekrój plyty wykazuje równomierna, piankowa strukture. Barwa plyty i jej powierzchni przekroju jest szara, zblizona do antracytu. Zastosowaniem plyty jest izolacja ciep¬ lna.Przyklad 3. Sklad materialu wyjsciowego.Sklad chemiczny w procentach wagowych Si02 A1203 Fe203 FeO MnO MgO CaO Na20 56,6 15,2 3,96 1,36 0,06 2,38 5,04 0,20 K20 F205 Ti02 co2 H2q-h H20 C(organ.) 2,24 0,25 0,65 3,69 4,47 2,60 1,45 Ten sklad chemiczny odpowiada mieszaninie gliny kaolinitowej, illitu, montmorylonitu, wermikulitu spulchnionego, kwarcu, szpatu polnego i dolomitu.Procentowy wagowo udzial wielkosci ziarna w gli¬ nie w ukladzie ciezarowym 65 2.H 2—6,3 \i 6,3—20 ^i 20—63 M- 63—200 m- 200M- 59,5 11,0 8,0 6,5 12,2 2,886643 9 Wielkosc granulek.Zastosowano granulki w zasadzie kuliste o sred¬ nicy 10 mm.. Wielkosc zasypu Zasyp, umieszczony w formie ze stalymi scian¬ kami bocznymi i perforowanym dnem dla przelotu gazu, mial nastepujace wymiary w mm: 500X24X30 Temperatura stosowanych gazów ogrzewczych Granulki po osuszeniu zostaly poczatkowo wstep¬ nie ekspandowane gazem ogrzewczym o tempera¬ turze 108Ó°C. Wykonczajace ekspandowanie odby¬ walo sie przy temperaturze gazu ogrzewczego okolo 1140°C.Predkosc gazu ogrzewczego wynosila 4—5 m/min.Podczas ekspandowania wstepnego, jak równiez podczas ekspandowania wykonczajacego, stosowa¬ no poczatkowo gaz utleniajacy, a bezposrednio po osiagnieciu koncowej temperatury ekspandowania granulek, stosowano gaz redukujacy.Ilosc zmian kierunku gazu ogrzewczego Przy ekspandowaniu wykonczajacym, odbywa¬ jacym sie bezposrednio po ekspandowaniu wstep¬ nym obrabianych granulek, przedmuchiwano za¬ syp granulek w sposób przemienny osmiokrotnie z jednej strony i czterokrotnie z drugiej strony, przy czym kazde przedmuchiwanie trwalo 10 se¬ kund. Wykonano lekki blok budowlany Wymiary: 300X24X30 mm Ciezar objetosciowy: 650 kp/cm3 Pojemnosc cieplna: 0,2 kcal/kg. °C Wspólczynnik przewodnosci: cieplnej 0,042—0,045 kcal/m. godz.°C.Wytrzymalosc na sciskanie: 88 kp/cm2.Przekrój plyty wykazuje równomierna, pianko¬ wa strukture. Barwa plyty i jej powierzchni prze¬ kroju jest szara, zblizona do antracytu. Blok ma zastosowanie jako statycznie obciazony element bu¬ dowlany, ze znaczna zdolnoscia izolacji cieplnej. PL