Pierwszenstwo: Zgloszenie ogloszono: 30.05.1973 Opis patentowy opublikowano: 19.05.1975 78329 KI. 5c, 23/00 MKP E21d 23/00 C Z Y i £ L !m IA Urzedu Poleoto-.v^qo PCI." -B| lit:-.- ' •- B| U -I Twórcawynalazku: Roman Ogrodniczek Uprawniony z patentu tymczasowego: Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi Zaklady Badawcze i Projektowe Miedzi „Cuprum", Wroclaw (Polska) Kopalniana obudowa kroczaca Przedmiotem wynalazku jest kopalniana obudowa kroczaca, sluzaca do podpierania stropu wyrobisk gór¬ niczych i przemieszczajaca sie samoczynnie po spagu w dowolnym kierunku systemem kroczacym.W znanych rozwiazaniach zmechanizowanej obudowy hydraulicznej scianowej, której czlony posiadaja po kilka podpór, przemieszczanie odbywa sie na zasadzie, ze czlony te sa podciagane lub wypychane, przy jedno¬ czesnym wystepowaniu rozpierania wzglednie luzowania tych czlonów pomiedzy stropem i spagiem.Niekorzystnym zjawiskiem wystepujacym przy tym sposobie kroczenia obudowy jest czeste, zachodzace przy kazdym kroku, sciskanie i odprezanie warstw stropowych wyrobiska. W konsekwencji moze ono doprowa¬ dzic do naruszenia równowagi w stropie bezposrednim wywolac zawal. Nastapic to moze szczególnie przy przemieszczeniu obudowy na duze odleglosci, kiedy wzrasta liczba kroków, a tym samym ilosc impulsów spre¬ zajacych i odprezajacych strop.Obudowy zespolowe z duza iloscia podpór hydraulicznych, sluzace do podpierania duzych powierzchni stropu, posiadaja znaczny ciezar, co komplikuje rozwiazania konstrukcyjne mechanizmów przemieszczania. Obu¬ dowa zespolowa z wieloma podporami przemieszczajaca sie na gasienicach stwarza trudny w rozwiazaniu kons¬ trukcyjnym problem odciazania gasienic podczas pracy obudowy. Naped gasienicowy z ukladem odciazajacym jest rozwiazaniem kosztownym.Obudowa zespolowa o systemie przemieszczania kroczaco-jezdnym, którego zasada opiera sie na wpro¬ wadzeniu do zespolu, oprócz stóp zasadniczych, wysuwnych stóp pomocniczych przymocowanych do wózka jezdnego, na których to stopach obudowa wspiera sie podczas jej pizetaczania na kolach wymienionego wózka jezdnego, stanowi w sumie rozwiazanie dosc skomplikowane i kosztowne. Ponadto wystepujace mechanizmy nie pozwalaja na latwe wprowadzenie do zespolu dodatkowych podpór hydraulicznych, celem zwiekszenia podpor- nosci obudowy. Czas przemieszczania tej obudowy jest zwiekszony o czas ruchu jalowego wózka jezdnego oraz o czas przemiennego osadzania czlonu obudowy na stopach pomocniczych i stopach zasadniczych.Skrecanie obudowy po spagu odbywajace sie przez kolejne osadzanie obudowy na stopach zasadniczych i pomocniczych i obrót ramy glównej ze stopami zasadniczymi wzgledem ramy pomocniczej ze stopami pomoc¬ niczymi, zajmuje duzo czasu, ze wzgledu na wystepowanie ruchów jalowych oraz maly kat skretu uzyskiwany2 78 329 za kazdym cyklem skrecania. Obudowa z opisanym sposobem przemieszczania i skrecania w zasadzie moze byc stosowana w wyrobiskach gdy przemieszczanie jej odbywa sie na nieduze odleglosci i przy nieduzych katach skretu. Natomiast malo przydatna jest przy pracy w systemie eksploatacyjnym wymagajacym szybkiego prze¬ mieszczania obudowy na znaczne odleglosci i latwego wykonywania skretów o 90° lub o 80°.Celem wynalazkujest unikniecie niekorzystnych sposobów przemieszczania hydraulicznych obudów kopal¬ nianych, a szczególnie obudów zespolowych o duzych ciezarach. Cel ten osiagnieto przez skonstruowanie wielo- podporowej obudowy hydraulicznej samoczynnie przemieszczajacej sie po spagu w dowolnym kierunku syste¬ mem kroczacym, przez wykorzystanie sil dzialajacych na spag od cylindrów hydraulicznych kroczenia.Obudowa kroczaca wedlug wynalazku zawiera cylindry hydrauliczne zamocowane wahliwie do ramy w po¬ lozeniu ukosnym wzgledem spagu. Cylindry te od dolu lacza sie ze stopami podpierajacymi kroczenia. Ponadto rama obudowy wyposazona jest w opuszczany zestaw kolowy jazdy badz powierzchnie slizgowe do przesuwu po spagu.Stopy wywierajace nacisk na spag przy kroczeniu, rozstawione sa symetrycznie wzgledem wzdluznej piono¬ wej plaszczyzny symetrii ramy, dzieki czemu mozna uzyskac prostoliniowe kroczenie i skrecanie czlonu obu¬ dowy bez kontaktu jej ze stropem. Przy umieszczeniu stóp podpierajacych w plaszczyznie symetrii ramy obu¬ dowy, uzyskuje sie mozliwosc kroczenia jedynie prostoliniowego.Obudowa wedlug wynalazku do przemieszczenia jezdnego po spagu posiada opuszczony zestaw kolowy, badz powierzchnie slizgowe np. stopy glówne do przemieszczania slizgowego po spagu. Zestaw kolowy sklada sie z kól obracajacych sie wraz z osiami lozyskowymi wokól osi pionowych wsporników ulozyskowanych w walach poziomych, które z kolei zamocowane sa w lozyskach na ramie. Mimosrodowo do walów poziomych zamocowane sa cylindry hydrauliczne podnoszenia i opuszczania kól jazdy. Cylindry te drugimi koncami lacza sie z rama obudowy. Kola wraz z osiami lozyskujacymi moga tez byc podnoszone i opuszczane ruchem prosto¬ liniowym pionowym przy pomocy cylindrów hydraulicznych.Zastosowane w obudowie skosnie zawieszone do ramy cylindry hydrauliczne zakonczone stopami podpie¬ rajacymi tworza prosty uklad kroczenia obudowy bez kontaktu jej ze stropem, badz z innymi urzadzeniami i cechujacy sie mozliwoscia uzyskania szybkiego przemieszczania do przodu, do tylu lub skrecania obudowy, sposobem jezdnym na opuszczanych z ramy na spag kolach, badz tez slizgowo na plozach przesuwajacych sie po spagu. Wybór sposobu przemieszczania uzalezniony jest od warunków geologicznych i ciezaru obudowy. Skret realizowany przez kolejne uruchomienie cylindrów tylko po jednej stronie ramy obudowy, wzglednie przez uruchomienie cylindrów przeciwnych po obu stronach ramy, posiada minimalny promien skretu i odbywa sie w krótkim czasie. Oprócz samokroczenia jej walory uzytkowe podnosi mozliwosc skrecania obudowy gdyz moze ona byc zastosowana przy róznych systemach eksploatacji a szczególnie w systemie kómorowo-filarowym, w którym pozostawia sie stosunkowo waskie przestrzenie miedzy filarami podporowymi.Umieszczenie elementów kroczenia po bokach ramy ulatwia zbudowanie zespolu obudowy o bardzo duzej podpórnosci, dzieki wystepowaniu mozliwosci zwiekszenia ilosci podpór hydraulicznych wewnatrz ramy. ^ Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przed¬ stawia obudowe w widoku z boku, fig. 2 w widoku z góry.Obudowa kroczaca wedlug wynalazku stanowi zespól, w którego ramie 1 umieszczone sa suwliwie podpory hydrauliczne 2 od góry zakonczone stropnicami 3, a od dolu wspornikami 4 i stopami glównymi 5. Sa to glówne elementy przenoszace sily podczas pracy obudowy. Na scianach bocznych ramy 1 sa zamocowane skosnie do spagu cylindry hydrauliczne 6 laczace sie przegubowo ze stopami podpierajacymi 7 spoczywajacymi na spagu.W celu ulatwienia przemieszczania zespolu obudowy rama wyposazona jest w zestaw kolowy 8, którego kola 9 sa opuszczane na czas przemieszczania obudowy, a podnoszone podczas jej pracy.Kola 9 maja mozliwosc obrotu ze wspornikami 10 wokól ich pionowych osi, co ulatwia ich samuostawia- nie sie przy wykonywaniu przez obudowe skretu. Podnoszenie i opuszczanie kól rozwiazane jest przez obrót walów poziomych 11 przy pomocy zamocowanych do nich mimosrodowo cylindrów hydraulicznych 12, które drugimi koncami polaczone sa z rama 1. Waly poziome 11 spoczywaja w lozyskach 13 zwiazanych z rama 1.Opuszczanie kól 9 na spag ruchem mimosrodowym w konsekwencji powoduje podnoszenie ponad spag zespolu obudowy razem ze stopami glównymi 5, zas podnoszenie kól 9 powoduje osadzanie na spagu zespolu na stopach glównych 5.Zasilanie urzadzen hydraulicznych obudowy i sterowanie nimi odbywa sie z zespolu napedowego 14 i ste¬ rowniczego 15 umieszczonych wewnatrz ramy 1. Obudowe zasilac mozna tez z ukladu zewnetrznego.Dzialanie urzadzen kroczenia wedlug wynalazku jest proste, gdyz polega na wysuwaniu tloczysk przedniej pary cylindrów 6 znajdujacych sie po obu bokach zz^iy i przy przesuwaniu sie obudowy do przodu lub tylnej pary cylindrów 6 przy kroczeniu obudowy do tylu. Wysuwajace sie pod cisnieniem tloczyska cylindrów 678329 3 dzialaja silami na stopy podpierajace 7, Wobec tego, ze cylindry 6 sa usytuowane skosnie do spagu wystepuja skladowe poziome i pionowe sil dzialajacych poprzez stopy 7 na spag. Poziome reakcje od tych sil powoduja przesuw obudowy po spagu o krok, natomiast skladowe pionowe daja odciazenie przesuwajacego sie zespolu.Po przesunieciu obudowy o krok tloczyska cylindrów 6 pracujacych przy przesuwaniu obudowy, sa pod wplywem cisnienia oleju wciagane, dzieki czemu nastepuje przesuniecie stóp podpierajacych po spagu o wielkosc kroku. Stopy zostaja podciagniete za przesunieta rama. W czasie pracy jednej pary cylindrów 6 np. przedniej, druga, tylna para cylindrów jest polaczona obiema stronami ze zlewem, czyli znajduje sie w tak zwanym ukla¬ dzie plywajacym. Niepracujaca para cylindrów 6 moze byc podlaczona pod cisnienie w przypadku, gdy podcia¬ gniete pracujacymi cylindrami 6 stopy 7, musza byc lepiej docisniete do spagu przed rozpoczeciem realizacji nastepnego kroku obudowy.Skrecanie obudowy przeprowadza sie cylindrami 6 przez podlaczenie pod cisnienie z jednego boku ramy 1 obudowy cylindra 6 przedniego a z drugiego boku cylindra 6 tylnego, wzglednie przez dzialanie tylko jednego cylindra 6 po jednej stronie ramy 1.Czynnosci prostoliniowego przemieszczania lub skrecania obudowa mozna przeprowadzic w zaleznosci od warunków geologicznych na opuszczonych kolach 9 lub wprost na powierzchniach slizgowych np. stóp glównych 5 przy czym mozna tu zastosowac dowolna ilosc par cylindrów 6 i stóp podpierajacych 7.Zespolowa obudowa kroczaca wedlug wynalazku, o duzej ilosci podpór, posiadajaca bardzo duza podpor- nosc, o prostym ukladzie hydraulicznym kroczenia i skrecania zespolu, moze byc zastosowana przy zabezpie¬ czeniu wyrobisk podczas wybierania filarów podporowych w komorowo-filarowym systemie eksploatacji zlóz. PL PL