Uprawniony z patentu: Ernst Weichel, Heiningen (Republika Federalna Niemiec) Urzadzenie do ciecia roslinnych mas lisciastych i lodygowych Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do cie¬ cia roslinnych mas lisciastych i lodygowych z wi¬ rujacym osiowo-symetrycznym narzedziem tnacym lub oddzielajacym, które zmienia swoje polozenie wzgledem cietej masy.Wybieranie zbóz i pasz ze zwalów w calej ich dlugosci przy rozladowywaniu, dalszym transporcie i magazynowaniu oraz wybieranie z silosów zwia¬ zane jest z powaznymi trudnosciami Z drugiej zas strony zboze lub pasze w naturalnej dlugosci maja szczególne zalety na przyklad przy karmieniu zwierzat, tym bardziej, ze nie wymagaja one dro¬ giej obróbki na polu (ciecia na sieczke, prasowa¬ nia i podobnych czynnosci).Próbowano juz magazynowac mase lisciasta i lo¬ dygowa na obracajacej sie platformie i odcinac z nagromadzonego zwalu pasmo za pomoca nape¬ dzanych tarczowych elementów tnacych lub tez ruchomych nozy albo lancuchów i kierowac od¬ dzielona w ten sposób czesc masy do mechanizmów przeznaczonych do dalszego jej transportu.Te elementy tnace nie nadaja sie jednak do stosowania we wszystkich przypadkach, poniewaz tna one mase tylko w jednej plaszczyznie. Dlatego tez stosowac nalezy albo element tnacy, zakres ciecia którego odpowiada calej wysokosci zwalu nagromadzonego zboza lub paszy, lub tez dwa elementy tnace zestawione wzajemnie tak, aby plaszczyzny dokonywanych przez nie ciec tworzyly kat, który odpowiadalby ksztaltowi pasma wyci- 25 30 nanego ze zwalu. Abstrahujac od zbyt wysokich kosztów budowy, które przekraczalyby niejedno¬ krotnie mozliwosci gospodarstwa, system ten wy¬ kazuje wade, polegajaca na tym, ze oba elementy tnace wymagaja skomplikowanego napedu i na przyklad przy zastosowaniu wirujacych tarcz tna¬ cych niemozliwy jest pelny styk elementów tna¬ cych i dlatego w tych warunkach nie mozna za¬ pewnic calkowitego odciecia pasma w zasiagu zbli¬ zeniu elementów tnacych.Dalsze wady elementów tnacych w jednej tylko plaszczyznie polegaja na tym, ie odcieta masa a w pewnych okolicznosciach równiez zwal prze¬ suwajacy sie obok elementu tnacego narazone sa na tarcie, a tym samym rozgrzewanie, przy styku z wirujaca stosunkowo szybko tarcza tnaca, a poza tym maja tendencje do zwijania sie. Moga równiez wystapic spietrzenia odcinanej masy na lozyskach tarczy tnacej, jesli noze nie odcinaja pasma od zwalu i nie odprowadzaja na bok dosc skutecznie, wzglednie jesli samo lozysko tarczy wchodzi w droge obrotu walu, Z tego wzgledu zaproponowano zastosowanie dodatkowych przenosników dla za¬ bezpieczenia pewnego odprowadzania odcietego pasma ze zwalu. Te znane agregaty przenosnikowe zwiekszaja koszty budowy i maja sklonnosc do rozciagania odcietego pasma na boki, co odbija sie szczególnie niekorzystnie na masie skladajacej sie z dlugich roslin.Umieszczenie dodatkowych przenosników w bez- 76 993 13 76 993 4 posredniej bliskosci elementu tnacego posiada po¬ nadto te niedogodnosc, ze w przypadku elementu tnacego, przesuwnego wzdluz i w góre, ciezar wszystkich ruchomych czesci mechanizmu jest zbyt wielki, a ponadto trudno rozwiazac konstrukcyjnie przestrzenne usytuowanie przenosników w sto¬ sunku do elementu tnacego. Zwieksza to ponadto niebezpieczenstwo owijania sie lisci i lodyg wokól ruchomych czesci mechanizmu.Szczególna trudnosc przy odcinaniu pasma masy ze zwalu polega jednak nie tylko na niezaklóco¬ nym i pelnym oddzieleniu go, lecz takze na rów¬ noczesnym skierowaniu odcietego pasma w bok od zwalu lub od elementu tnacego i na dopro¬ wadzaniu go do przyleglego przenosnika w po¬ staci ciaglej, zwartej warstwy.Celem wynalazku jest wyeliminowanie niedo¬ godnosci znanych rozwiazan i opracowanie mozli¬ wie najprostszego urzadzenia do ciecia, które rów¬ niez ze zwalu róznorodnych pasz lisciastych i lo¬ dygowych, albo zbóz oddziela bez trudu Zwarte pasmo i kieruje to oddzielone pasmo w bok od zwalu lub od urzadzenia do ciecia do przyleglego przenosnika, na przyklad do przenosnika tasmo¬ wego lub dmuchawy.Urzadzenie do ciecia powinno równiez nadawac sie do oddzielania z masy, doprowadzanej w prostej linii, w kierunku transportu, jednego lub kilku pasm i do doprowadzania ich do przyleglego urza¬ dzenia transportowego.Ponadto urzadzenie takie winno nadawac sie do oddzielania jednego lub kilku pasm z masy lis¬ ciastej lub lodygowej, zmagazynowanej w silosach, bedac zainstalowane ruchomo na elemencie, który mozna podsuwac do zewnetrznej strony zwalu z dowolnego kierunku.Poza tym urzadzenie do ciecia powinno byc wykonane tak, aby moglo ono z kolistej powierzchni masy lisciastej lub lodygowej oddzielac pasma i doprowadzac je w bok ku srodkowi zwalu lub ku jego zewnetrznej krawedzi. fcel ten osiagnieto w rozwiazaniu wedlug wy¬ nalazku, w którym element tnacy wykonany jest jako pusta bryla, której zewnetrzna krawedz sluzy jako nóz, który czescia swego obwodu wchodzi w zwal tak, ze przechodzaca od ksztaltu lukowego az do eliptycznego linia ciecia laczaca miejsce wejscia i wyjscia noza ze zwalu laczy co najmniej dwie prostopadle do siebie, wyobrazone plasz¬ czyzny.Samo „trójwymiarowe" pasmo odcinane przez wklesla czesc elementu tnacego i oddzielane wzdluz jego czola od zwalu, odksztalca sie troche wskutek tarcia o tarcze, to jest zostaje przygniecione i opusz¬ cza obracajace sie narzedzie tnace po przeciwleglej stronie miejsca odciecia. Narzedzie tnace, obraca¬ jace sie w przeciwnym kierunku, to jest ku górze, moze nadac oddzielanemu pasmu masy pewien ruch obrotowy wzdluz jego osi. Zwlaszcza w przy¬ padku masy o dlugich wlóknach, poszczególne lo¬ dygi sterczace ewentualnie z pasma na boki, wkre¬ cane sa w mniejszym lub wiekszym stopniu w oddzielane pasmo. Zwarte pasmo masy moze bez przeszkód i w sposób ciagly przechodzic na urza¬ dzenia przenosnikowe, na przyklad na przenosniki tasmowe. ; y Element tnacy wedlug wynalazku mozna tak wbudowac kazdorazowo w urzadzenie dostosowane do zadania roboczego, ze moze ono oddzielac i kie¬ rowac na bok czesciowe pasmo zarówno z obra¬ cajacego sie zwalu, jak równiez ze zwalu nieru¬ chomego lub z pasma masy podprowadzanego w prostej linii do elementu.Wedlug wynalazku mozna ustawic schodkowo jeden za drugim szereg elementów tnacych o rów¬ noleglych osiach. Dzieki temu wycinac mozna rów¬ noczesnie ze zwalu sze*reg pasm. Tego rodzaju uklad nadaje sie zwlaszcza do rozdrabniania spra¬ sowanych bel, poniewaz sprasowane bele moga byc podprowadzane — w kierunku wzdluznym — przez przenosnik tasmowy pod elementy tnace i ciete na szereg pasm, odprowadzanych jedno obok dru¬ giego. Dzieki temu zostaja one rozluznione i przy¬ gotowane w dostatecznym stopniu dla automa¬ tycznego karmienia i nadaja sie do dalszego tran¬ sportu.Urzadzenie wedlug wynalazku, jest przedstawio¬ ne przykladowo na rysunku, na którym fig. 1 po¬ kazuje w rzucie perspektywicznym element tnacy podczas procesu ciecia i odprowadzania masy, fig. 2 — rzut perspektywiczny innego przykladu wykonania urzadzenia wedlug wynalazku, w któ¬ rym element tnacy zainstalowane jest na obroto¬ wym wysiegniku, a zwal spoczywa na obracajacej sie platformie, zas fig. 3 — rzut perspektywiczny dalszego przykladu wykonania urzadzenia wedlug wynalazku z wieloma elementami tnacymi, które zamocowane sa na wysiegniku wyehylnym ponad platforma.Element tnacy 1, napedzany jest poprzez prze¬ kladnie katowa 2 od walu napedowego 3. Wal napedowy 3 skierowany jest celowo w góre, aby na przyklad dlugie liscie lub lodygi nie mogly sie owinac wokól walu 3, podczas gdy narzedzie tnace 1 wchodzi w przecinana mase 4. Element tnacy 1 poruszajacy sie w kierunku wskazanym przez strzalke 5, wirujace w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, oddziela trójwymiarowe pasmo 6 od masy 4 lisci i lodyg. Pasmo 6 prze¬ slizguje sie przy tym przez wklesla powierzchnie czolowa elementu tnacego 1 i opuszcza ja po prze¬ ciwleglej stronie 7 miejsca ciecia 8. Nóz 9 po¬ ruszajacy sie po tej stronie w przeciwnym kie¬ runku zwija pasmo w mniejszym lub wiekszym stopniu w kierunku pokazanym przez strzalke wo¬ kól osi wzdluznej 10, wskutek czego odlozyc mozna dokladnie na przenosniku tasmowym zwarte pas¬ mo 6 do dalszego transportu.Z obrotowa platforma 12, wspóldziala wychylny wysiegnik 13, który obracajac sie na pionowej osi 11 prowadzi element tnacy 1 w poziomej plaszczyznie za pomoca napedu 14 od brzegów ku srodkowemu punktowi obrotowej platformy 12.Zespól równoleglych dzwigni prowadzacych 15 zainstalowany na wysiegniku 13 sluzy do zacho¬ wania stal«go kata przyporu elementu tnacego 1 na krawedzi obracajacego sie zwalu 4 w obrebie calego zakresu wychylenia wysiegnika 13.Szybkosc dosuwu wysiegnika 153 przy obrocie 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6076 993 5 6 wokól pionowej osi 11 daje sie celowo regulowac przez 2nane urzadzenie regulacyjne na urzadzeniu napedowym 14, tak aby móc nastawiac najwlas¬ ciwsza grubosc odcinanego pasma takze w przy¬ padku zróznicowanej masy lisciastej lub lodygowej lub aby, dla zapewnienia dostawy równomiernych ilosci masy na jednostke czasu, uzyskac blizej srodka grubsze pasmo niz w poblizu obrzeza.Element tnacy 14 wspólpracuje z walkiem wo¬ dzacym 18, obracajacym sie zwykle wokól piono¬ wej osi, który toczy sie po obrzezu zwalu 4 przed elementem tnacym 14 w regulowanym odstepie od elementu.Dzieki temu mechanizmowi ustala sie glebokosc wnikania elementu tnacego 1 w zwal 4, tak, ze mozna zrezygnowac z przymusowego sterowania dosuwem wysiegnika 13 przez mechanizm po¬ suwu 14.Ewentualnie na przedluzeniu osi obrotu walka wodzacego 18 umieszcza sie przestawne w pionie kólko wodzace 19, toczace sie po poziomej plat¬ formie 12, które okresla glebokosc pionowego wni¬ kania elementu tnacego 1 w zwal 4 lub jego odstep od obrotowej platformy 12.Wysiegnik 13 wyposazony jest celowo w regulo¬ wany podnosnik 17, aby w przypadku wysokiego zwalu element tnacy 1 mógl wnikac od góry w zwal kolejno w kilku nastawianych plaszczyznach.W tym przykladzie wykonania nalezy wraz z elementem tnacym 1 zainstalowac ruchomy pod¬ nosnik, który na obrzezu obrotowej platformy 12 zdejmuje zarówno oddzielone pasmo 6 z elementu tnacego 1 jak równiez transportuje je dalej na zewnatrz, gdy element tnacy 1 wykona ruch ku srodkowi platformy 12.Fig. 3 pokazuje dalszy przyklad wykonania przed¬ miotu wynalazku z kilkoma usytuowanymi schod- kowo jedna obok drugiej tarczami tnacymi 1, lu 12, la, które posiadaja wspólny naped 21. Te umieszczone schodkowo jedna obok drugiej tarcze tnace, dajace sie dosuwac pojedynczo przez walki napedowe 3 dla nastawienia kata ciecia, zamoco¬ wane sa pod wysiegnikiem 13 obracajacym sie w poziomie na pionowej osi, który z bocznego po¬ lozenia 22 przesunac mozna w kazde dowolne, górne polozenie ponad zwalem 4. Wysiegnik 13 jest ustawny w swoim pokazanym, promieniowym polozeniu wzgledem kolistej platformy 12 tak, ze element tnacy 1 znajduje sie powyzej pionowej osi obrotowej platformy 12. W tym polozeniu wy¬ siegnik 13 przesuwany jest w dól za pomoca na¬ stawnego i regulowanego podnosnika 23 tak, ze elementy tnace 1, lu 1# 18 wchodza z góry w zwal 4.Pionowy podnosnik 23 moze byc przykladowo napedzany przez silnik 24, który równoczesnie na¬ pedza obrotowa platforme 12.Wskutek obrotu zwalu 4 wszystkie elementy tnace 1, llf 12, ls wycinaja kazdorazowo z calej powierzchni obracajacego sie zwalu 4 pierscienio¬ we pasma 6, 6^ 62, 6, i odprowadzaja je poza sa¬ siednie elementy tnace; pasmo 6 na przyklad za narzedzie. tnace lx. .Gdy zwal 4 dokona obrotu o 360° to pasmo ^ chwytane jest przez nastepne elementy tnace lj i z dalszym odcietym przez nie pasmem 6X od^ prowadzane jest ruchem obrotowym poza nastepne elementy tnace 12. Proces ten powtarza sie tak dlugo, az wszystkie odciete pasma polacza sie w poczwórne pasmo 64 i zostana ostatecznie odpro¬ wadzone na bok z platformy 12. Wskutek tego — w przeciwienstwie do urzadzenia pokazanego na fig. 2 — zrezygnowac mpzna z dodatkowego urza¬ dzenia transportowego na platformie 12.Urzadzenie do ciecia z wieloma usytuowanymi schodkowo, jednym obok drugiego, elementami tnacymi moze pracowac z równym powodzeniem takze w przypadku masy doprowadzanej w prostej linii do przyrzadu do ciecia, bez potrzeby instalo¬ wania dodatkowych mechanizmów.Poza tym mozliwe jest umieszczenie urzadzenia wedlug wynalazku na ruchomych elementach, aby wycinac z góry lnb z boku i doprowadzac na zewnatrz pasma ze zmagazynowanych na stale zwalów, na przyklad z silosów, stogów czy stert.Urzadzenie wedlug wynalazku nadaje sie równiez do rozdrabniania prasowanych bel. Plasowane bele moga byc na przyklad doprowadzane kanalem za pomoca lancuchów do elementów tnacych i roz¬ dzielane przez nie na sztuki. PL PL