PL 72 403 Y1 2 Opis wzoru Przedmiotem wzoru uzytkowego jest skrzynia ladunkowa zwlaszcza do urobku kopalnianego, przeznaczona do pojazdów ciezarowych. Tego typu skrzynie szczególnie znajduja zastosowanie do zaladunku urobku skalnego, w którym gabaryty poszczególnych elementów frakcji skalnej sa znacznie zróznicowane. Znane sa ze stanu techniki skrzynie ladunkowe posiadajace dno, sciany boczne, sciane przednia oraz czesc tylna, najczesciej w postaci uchylnej burty. W tego typu skrzyniach problem stanowi ich wytrzymalosc ze wzgledu na duzy ciezar oraz gabaryty ladunku w postaci urobku kopalnianego. Z tego powodu konstrukcje skrzyn sa odpowiednio wzmacniane poprzez zastosowanie róznego rodzaju belek lub konstrukcji warstwowej. Taka budowa sprawia jednak, iz sa one bardzo ciezkie. Znana jest przykladowo z polskiego opisu zgloszenia patentowego nr P.401341 konstrukcja skrzyni ladunkowej zlozonej z dolnej plyty z dwiema przeciwleglymi belkami, które stanowia konstrukcje wzmac- niajaca dolnej plyty oraz przylegajace wzdluznie i przeciwlegle do dolnej plyty stojace, boczne scianki. Wzdluzne belki laczone sa ze soba poprzecznymi wzmocnieniami dodatkowo wzmacniajacymi i usztyw- niajacymi konstrukcje skrzyni. Powierzchnia przekroju poprzecznego wyznaczona przez obrys zewnetrzny belki korzystnie wykonanej z profilu zamknietego o przekroju prostokata na koncu ladunkowej skrzyni jest wieksza niz na poczatku skrzyni, przy czym przekrój ten ulega stopniowemu zmniejszeniu. Natomiast od- leglosc pomiedzy belkami na koncu ladunkowej skrzyni jest mniejsza lub równa odleglosci miedzy belkami na jej poczatku. Przednia burta skrzyni jest zamontowana na stale, natomiast jej tylna burta jest uchylna. Znana jest równiez z patentu europejskiego nr EP 2384288 skrzynia ladunkowa przyczepy prze- znaczona do przewozu materialów sypkich, posiadajaca dno, sciany boczne, sciane przednia, które ogra- niczaja objetosc przyczepy. Zasadniczo ksztalt tej skrzyni w przekroju poprzecznym ma ksztalt litery „U”. Tyl jest dolaczany do skrzyni. Skrzynia posiada równiez górne pasy wzmacniajace konstrukcje, wyko- nane jako profile i polaczone wzdluz górnej krawedzi ze scianami bocznymi oraz sciana przednia skrzyni. Sciany boczne skrzyni moga zawierac strukture reliefu i przechodza przez zakrzywione odcinki w dno skrzyni, przy czym sciany boczne oraz dno moga byc wykonane z jednego kawalka blachy lub poprzez spawanie lub laczenie na zimno blach tworzacych sciany boczne z dnem. Sciany boczne maja nachylony przebieg, z rozszerzajacym sie ku górze przekrojem poprzecznym, co umozliwia ulozenia skrzyni ladun- kowych w stos. Opisana konstrukcja skrzyni jest stosunkowo lekka, ale nie nadaje sie do przewozu ma- terialów o duzych gabarytach, takich jak urobek kopalniany, które to materialy uderzajac o dno z duza sila niszcza skrzynie. Skrzynie ladunkowe wedlug przywolanych opisów wykonane sa z blachy o grubosci typowej dla samochodów zaladowczych przeznaczonych do zaladunku materialów sypkich. W przypadku materia- lów skalnych blacha ta jest zbyt cienka i ulega odksztalceniom szczególnie przy zasypie urobkiem skal- nym o duzych rozmiarach, a tym samym o duzym ciezarze. Z tego powodu dna skrzyn sa wzmacniane dodatkowa konstrukcja wsporcza, spawana, co podwyzsza koszty materialowe oraz montazowe takich skrzyn lub wykonane sa z blachy o budowie warstwowej np. stal konstrukcyjna, guma i stal o zwiekszo- nej odpornosci na scieranie. Znane ze stanu techniki skrzynie ladunkowe przeznaczone do przewozenia urobku skalnego szybko ulegaja zniszczeniu zarówno poprzez odksztalcenia blachy spowodowane sil- nymi uderzeniami, jak i zniszczenie powloki ochronnej zabezpieczajacej blache przed korozja. Ponadto wlasciwosci wytrzymalosciowe blachy ulegaja obnizeniu w miejscach spawania. Zniszczeniu ulegaja równiez elementy konstrukcji wsporczej, które w miejscach spawania ulegaja korozji najszybciej. Celem wzoru uzytkowego jest opracowanie rozwiazania, które ograniczy ciezar konstrukcji oraz koszty montazu i produkcji, a przy tym wydluzy zywotnosc skrzyni. Skrzynia ladunkowa zwlaszcza do urobku kopalnianego o przekroju poprzecznym w ksztalcie koryta, zawierajaca dno, trwale polaczone z nim sciany boczne oraz sciane przednia, a takze górne wzmocnienia w postaci profili i obwodowe wzmocnienia w tylnej czesci skrzyni w postaci poprzecznej opaski, charakteryzuje sie tym, ze w przekroju poprzecznym w srodkowej czesci skrzynia sklada sie z dna (1) o ksztalcie trapezowym, scian bocznych (2) majacych ksztalt zblizony do litery „Z” z plaskim odcinkiem pionowym, górnymi koncami wygietymi w kierunku na zewnatrz skrzyni oraz dolnymi koncami wygietymi w kierunku dna (1) skrzyni oraz z górnych wzmocnien (4) scian bocznych (2) wykonanych w postaci otwartego profilu zblizonego ksztaltem do ceownika, przy czym skosne odcinki dna (1) pola- czone sa trwale ze spodnia strona dolnych konców scian bocznych (2), a górne wzmocnienia (4) sa trwale polaczone ze spodnia strona wygietego na zewnatrz górnego obrzeza sciany bocznej (2) i do zewnetrznej powierzchni scian bocznych (2), zas stosunek szerokosci poziomego odcinka (1a) dna (1) PL 72 403 Y1 3 skrzyni do rozstawu scian bocznych (2) w górnej czesci skrzyni jest wiekszy lub równy 0,3 oraz mniejszy lub równy 0,5, zas kat nachylenia ? ramion (1b) dna (1) skrzyni do poziomego odcinka (1a) dna (1) skrzyni jest mniejszy lub równy 150° oraz wiekszy lub równy 130°. Dno skrzyni ladunkowej wedlug wzoru uzytkowego w tylnej czesci jest przegiete ku górze. Skrzynia ladunkowa wedlug wzoru uzytkowego od strony sciany przedniej zawiera daszek ochronny. W poblizu dolnych przegiec scian bocznych skrzyni ladunkowej wedlug wzoru uzytkowego usy- tuowane sa oslony w postaci profilowanego pasa blachy z zagieciami na koncach. Rozwiazanie wedlug wzoru uzytkowego wykazuje szereg zalet w stosunku do znanych rozwia- zan. Ksztalt konstrukcji boków i dna skrzyni opisany przez zastosowane proporcje wymiarowe i zakres katów nachylenia ramion dna, a takze paramenty zastosowanych materialów, w szczególnosci rodzaj blachy tworzacej dno, maja bezposredni wplyw na zwiekszenie sztywnosci i wytrzymalosci skrzyni. Wskazane elementy wyeliminowaly koniecznosc stosowania konstrukcji wzmacniajacych dna, co zmniejszylo zuzycie materialów oraz skrócilo czas produkcji poprzez uproszczenie montazu. Jednocze- snie poprzez zmniejszenie ciezaru konstrukcji skrzyni, w szczególnosci poprzez wyeliminowanie wzmocnien oraz zastosowana azurowa budowe ramion mechanizmu podnoszenia burty, zwiekszyla sie ladownosc pojazdu ze skrzynia wedlug wzoru uzytkowego. Rozwiazanie wedlug wzoru uzytkowego po- siada równiez wieksza trwalosc ze wzgledu na mozliwosc wykorzystania wlasciwosci sprezystych bla- chy dna oraz ograniczenie koniecznosci spawania elementów wzmacniajacych, która to czynnosc po- wodowala wprowadzenie duzych lokalnych koncentracji naprezen od procesów cieplnych, co obnizalo wlasciwosci fizyczne blachy i przyspieszalo proces korozji. Jednoczesnie zastosowane w bokach skrzyni wywiniecia górnych konców, a takze daszek stanowia zabezpieczenie konstrukcji skrzyni i ka- biny pojazdu przed spadajacym z wysokosci urobkiem. Zastosowany ksztalt skrzyni, pozbawionej wzmocnien dna, spowodowal obnizenie srodka ciezkosci zabudowy, co poprawilo stabilnosc pojazdu ze skrzynia wedlug wzoru uzytkowego. Ponadto uksztaltowanie dna skrzyni w formie trapezowego ko- ryta o waskim dnie powoduje latwiejszy rozladunek skrzyni. Wzór uzytkowy zostal przedstawiony na rysunku, na którym Fig. 1 przedstawia skrzynie w rzucie perspektywicznym w postaci pierwszej, Fig. 1a przedstawia skrzynie w tej samej postaci w widoku z boku, Fig. 1b przedstawia przekrój poprzeczny C-C skrzyni w czesci srodkowej w zlozeniu, Fig. 1c przedstawia przekrój poprzeczny skrzyni w czesci srodkowej w rozbiciu na poszczególne elementy, Fig. 2 przedstawia skrzynie w rzucie perspektywicznym w postaci z oslonami i zamocowanym daszkiem, Fig. 2a przedstawia te sama postac skrzyni w widoku z boku, Fig. 2b przedstawia przekrój poprzeczny A-A skrzyni w czesci srodkowej w zlozeniu w wersji z oslonami. Skrzynia ladunkowa wedlug wzoru uzytkowego w przekroju poprzecznym wykonanym w srodko- wej czesci skrzyni, ma ksztalt koryta i zawiera dno 1 w ksztalcie trapezowym, trwale polaczone z nim sciany boczne 2 i sciane przednia 3. Sciany boczne 2 w przekroju poprzecznym maja plaska powierzch- nie i dolne konce wygiete w kierunku dna 1 skrzyni, a górne konca w kierunku na zewnatrz skrzyni. Dno 1 skrzyni w tylnej czesci jest przegiete ku górze. Skrzynia posiada równiez górne wzmocnienia 4 w postaci profili o ksztalcie ceownika i trwale polaczonych ze spodnia strona wygietego na zewnatrz górnego obrzeza sciany bocznej 2 skrzyni oraz do zewnetrznej powierzchni scian bocznych 2 skrzyni. Skrzynia posiada równiez obwodowe wzmocnienie 5 w tylnej czesci skrzyni w postaci poprzecznej opa- ski. Stosunek szerokosci poziomego odcinka 1a dna 1 skrzyni do rozstawu scian bocznych 2 w górnej czesci skrzyni wynosi 0,3, a w innych przykladach jest nie wiekszy od 0,5. Kat nachylenia ? ramion 1b dna 1 skrzyni do poziomego odcinka 1a dna 1 skrzyni wynosi 130°, a w kolejnych przykladach wykona- nia jest nie wiekszy niz 150°. W innych postaciach w poblizu dolnych przegiec scian bocznych 2 skrzyni moga byc usytuowane oslony 6 w postaci profilowanego pasa blachy z zagieciami na koncach, które chronia elementy podwozia podczas zaladunku. W drugiej postaci skrzynia o konstrukcji jak w postaci pierwszej posiada dodatkowo daszek ochronny 7 polaczony rozlacznie ze skrzynia od strony sciany przedniej 3. PL PL PL PL